52005SC0834

[pic] | COMMISSIE VAN DE EUROPESE GEMEENSCHAPPEN |

Brussel, 22.6.2005

SEC(2005) 834 definitief

Aanbeveling voor een

AVIES VAN DE RAAD

overeenkomstig artikel 5, lid 3, van Verordening (EG) nr. 1466/97 van de Raad van 7 juli 1997 over het geactualiseerde stabiliteitsprogramma van Portugal voor de periode 2005-2009

(ingediend door de Commissie)

TOELICHTING

In Verordening (EG) nr. 1466/97 van de Raad over versterking van het toezicht op begrotingssituaties en het toezicht op en de coördinatie van het economisch beleid[1] is bepaald dat deelnemende lidstaten, dat wil zeggen de lidstaten die de eenheidsmunt hebben aangenomen, vóór 1 maart 1999 bij de Raad en de Commissie een stabiliteitsprogramma moesten indienen. Overeenkomstig artikel 5 van deze verordening diende de Raad elk stabiliteitsprogramma te onderzoeken op basis van evaluaties door de Commissie en het bij artikel 114 van het Verdrag ingestelde comité (het Economisch en Financieel Comité). Op basis van een aanbeveling van de Commissie en na raadpleging van het Economisch en Financieel Comité bracht de Raad vervolgens advies uit na zelf het programma te hebben onderzocht. Ingevolge de verordening moeten de lidstaten jaarlijks een geactualiseerd stabiliteitsprogramma indienen, dat eveneens volgens deze zelfde procedure door de Raad kan worden onderzocht. Het eerste stabiliteitsprogramma van Portugal voor de periode 1999-2002 werd op 30 december 1998 ingediend en op 8 februari 1999 door de Raad beoordeeld. Daarna is er jaarlijks een geactualiseerd programma gepresenteerd.

Op 9 juni 2005 hebben de Portugese autoriteiten het meest recente geactualiseerde stabiliteitsprogramma ingediend. Het programma bestrijkt de periode 2005-2009 en is ingediend door de regering die is geïnstalleerd na de algemene verkiezingen van 20 februari 2005 Het werd op 2 juni door de regering goedgekeurd overeenkomstig de Portugese nationale procedures (Wet op de begrotingsstabiliteit) en op 9 juni 2005 door het parlement behandeld. De diensten van de Commissie hebben een technische analyse van dit geactualiseerde programma verricht en daarbij rekening gehouden met hun eigen economische voorjaarsprognoses 2005, de gedragscode[2], de algemeen aanvaarde methode voor de schatting van de potentiële productie en de conjunctuurgezuiverde saldi, de aanbevelingen in de globale richtsnoeren voor het economisch beleid voor de periode 2003-2005 en het verslag van de Raad (Ecofin) van 20 maart 2005 met de titel "De uitvoering van het stabiliteits- en groeipact verbeteren", dat op 22 maart 2005 door de Europese Raad is bekrachtigd[3]. Op grond daarvan komen zij tot de volgende evaluatie:

- Het geactualiseerde programma is in overeenstemming met de gegevensvereisten van de gedragscode voor de inhoud en de vorm van de stabiliteits- en convergentieprogramma's[4]. Het bevat echter geen prognoses over de houdbaarheid van de openbare financiën op lange termijn, maar verwijst slechts naar een task force die door de regering is ingesteld om de houdbaarheid op lange termijn van het sociale-zekerheidsstelsel te evalueren.

- De actualisering van het stabiliteitsprogramma is gebaseerd op de noodzaak het overheidstekort te corrigeren, dat volgens de prognoses met 6,2% van het BBP in 2005 de referentiewaarde van 3% aanzienlijk zal overschrijden. Dit cijfer volgt op een tekort van 2,9% van het BBP in de jaren 2002-2004, dat onlangs door de Portugese autoriteiten is meegedeeld als gevolg van hun besprekingen met Eurostat en geeft een aanzienlijke achteruitgang aan ten opzichte van de in het vorige geactualiseerde programma vervatte tekortdoelstelling van 2,2% van het BBP voor 2005. Deze verslechtering valt te verklaren door de achterblijvende groei, een hernieuwde evaluatie van de uitgavenstijging, overschrijdingen van de begroting en niet-invoering van de in het vorige programma geplande eenmalige maatregelen[5], en door het pakket corrigerende maatregelen ten belope van circa 0,6% van het BBP dat in juni 2005 door de nieuwe regering is goedgekeurd. Voor de terugdringing van het tekort wordt in het geactualiseerde programma een strategie geschetst die veeleer op structurele maatregelen berust dan op omvangrijke eenmalige en tijdelijke maatregelen, wat duidt op een verandering ten opzichte van de in de vorige geactualiseerde programma's beschreven begrotingsstrategie. Het overheidstekort zal naar wordt verwacht in de komende jaren voortdurend verbeteren, maar zal tenminste tot 2007 de referentiewaarde van 3% van het BBP overschrijden.

- Volgens het in het programma geschetste macro-economische scenario zal de reële BBP-groei stijgen van 1% in 2004 en 0,8% in 2005 tot 1,4% in 2006, 2,2% in 2007, 2,6% in 2008 en 3,0% in 2009. Dit profiel wordt gedragen door een versnellende binnenlandse vraag. Naar verwachting zal de externe bijdrage nauwelijks afwijken van neutraal, aan de plus- of aan de minkant. De groeiprognoses voor 2005 en 2006 liggen iets onder de prognoses van de diensten van de Commissie, wat de jongste ontwikkelingen weerspiegelt. Voor de laatste jaren ligt de verwachte groei van het BBP duidelijk boven de door de diensten van de Commissie volgens de algemeen aanvaarde methode geraamde trend; de output gap zal gedurende de programmaperiode verminderen en zal naar wordt verwacht aan het einde van de programmaperiode zijn verdwenen. Niettemin kunnen de inspanningen voor begrotingsconsolidatie de groei in sterkere mate negatief beïnvloeden dan waarvan in het programma impliciet wordt uitgegaan. Anderzijds kan de vaststelling dat een onbeheersbare begrotingssituatie wordt aangepakt een gunstig effect op het vertrouwen hebben. Daarenboven kan een gering concurrentievermogen tegen de achtergrond van scherpere concurrentie op de Portugese exportmarkten negatieve gevolgen hebben voor de nettobijdrage van de externe sector aan de groei. Voor de voorspelde versnelling van de economische activiteit is het daarom van cruciaal belang dat de structurele tekortkomingen op het gebied van productiviteit en concurrentievermogen worden aangepakt en dat het vertrouwen wordt hersteld. Over het geheel genomen lijken, in het licht van de ervaring van de afgelopen jaren, de groeiprognoses voor 2007-2009 nogal optimistisch en daarom bevatten zij een risico-element. De programmaprognoses voor de inflatie voor 2005 en 2006 lijken aan de lage kant te zijn, gelet op de beoogde verhoging van de indirecte belastingen.

- In het geactualiseerde programma wordt ervan uitgegaan dat het overheidstekort 6,2% van het BBP zal bereiken in 2005, nadat in zowel 2003 als 2004 het tekort 2,9% van het BBP bedroeg[6] (eenmalige en tijdelijke maatregelen niet meegerekend zouden deze cijfers 5,4% respectievelijk 5,2% van het BBP hebben bedragen). Verwacht wordt dat het tekort daalt tot 4,8% van het BBP in 2006, 3,9% in 2007 en 2,8% in 2008. In het programma wordt voor 2009 een verdere daling van het tekort tot 1,6% van het BBP verwacht. Het primaire saldo zal naar verwachting een soortgelijk pad volgen: -3,3% in 2005, -1,6% in 2006 en -0,5% van het BBP in 2007. Voor 2008 en 2009 worden primaire overschotten van 0,7 en 1,8% van het BBP voorspeld. Het programma legt de nadruk op maatregelen die op de middellange termijn effect hebben en vertrouwt niet op omvangrijke tijdelijke maatregelen om het begrotingssaldo te verbeteren. De consolidatie-inspanning zal dan ook gedurende de gehele programmaperiode plaatsvinden, waarbij het zwaartepunt in de eerste jaren ligt, aangezien een aanzienlijke consolidatie-inspanning in 2006 wordt geleverd. Volgens de berekeningen van de diensten van de Commissie waarbij de algemeen aanvaarde methode op de gegevens in het programma is toegepast zal het conjunctuurgezuiverde tekort aanzienlijk oplopen tot 5,3% van het BBP in 2005, maar geleidelijk dalen tot 1,4% van het BBP in 2009. De gedetailleerde prognoses betreffende de inkomsten en uitgaven tot 2009 wijzen erop dat de consolidatie door zowel de belastingontvangsten als de primaire uitgaven zal worden gedragen, waarbij laatstgenoemde geleidelijk meer gewicht in de schaal leggen. In het eerste deel van de programmaperiode steunt de consolidatie hoofdzakelijk op de verhoging van de ontvangsten, door hogere belastingen (met name verhoging van het normale BTW-tarief van 19% tot 21%), geringere belastingvoordelen en verbetering van de belastinginning, die de gederfde ontvangsten uit eenmalige maatregelen ten dele compenseren. Wat de laatste jaren betreft zal de grotere bijdrage van de uitgavenbeperkingen naar wordt aangenomen afkomstig zijn van maatregelen van blijvende aard - zoals de hervorming van de overheidsadministratie (beheersing van de lonen) en wijzigingen in de pensioenstelsels – waarvan de budgettaire gevolgen voornamelijk op de middellange termijn significant zullen zijn. Het aandeel van de investeringen in de totale overheidsuitgaven zal gedurende de programmaperiode licht teruglopen.

- Verscheidene risico-elementen wegen op de begrotingsprognoses. Ten eerste zou de versnelling van de economische activiteit, met name vanaf 2007, trager kunnen uitvallen dan verwacht. Ten tweede kunnen de ontvangsten en de uitgaven zich minder gunstig ontwikkelen dan gepland. Door de hogere belastingen neemt het risico op belastingontduiking namelijk toe en de aangekondigde uitgavenbeperking moet voor het grootste deel nog in wetgeving worden verankerd. De regering is voornemens voor eind juni 2005 een gewijzigde begroting in te dienen. Wat de laatste jaren betreft kan de tenuitvoerlegging van de hervormingen aan de uitgavenzijde langer duren en kan het effect ervan op de korte en middellange termijn daardoor minder groot zijn dan verwacht. In dat geval zou de regering kunnen worden verzocht haar verbintenis na te komen om aanvullende maatregelen te nemen om te voorkomen dat het tekort gedurende een langere periode dan is gepland de 3% van het BBP overschrijdt. Zelfs indien het verwachte pad wordt gevolgd is voor 2008 en 2009 bij de uitgestippelde budgettaire koers de veiligheidsmarge niet groot genoeg om te voorkomen dat de tekortdrempel bij de gebruikelijke macro-economische schommelingen wordt overschreden. Ook is deze ontoereikend om te waarborgen dat voor het einde van de programmaperiode de doelstelling van het stabiliteits- en groeipact wordt gehaald om op middellange termijn een vrijwel sluitende begroting te hebben.

- De schuldquote overschreed de in het Verdrag vastgestelde referentiewaarde van 60% van het BBP in 2003 en liep in 2004 op tot 61,9%. Volgens het geactualiseerde programma zal de schuldquote in 2005 stijgen tot 66,5% van het BBP, in 2007 een piek vertonen met 67,8% van het BBP en vervolgens dalen naar 64,5% in 2009. Gelet op de risico's voor de economische activiteit en de tekortdoelstellingen van de overheid en op de waarschijnlijkheid, op basis van de ervaringen in het verleden, van schuldverhogende stock-flow adjustments, met name de accumulatie van financiële activa, zou de schuldquote zich ongunstiger kunnen ontwikkelen dan wordt verwacht.

- Gelet op de verwachte budgettaire kosten van de vergrijzing lijken er in Portugal risico's te bestaan voor de houdbaarheid van de overheidsfinanciën op lange termijn. Indien aanvullende maatregelen uitblijven, zullen het grote tekort en de stijgende schuldquote de houdbaarheid van de openbare financiën ondermijnen – het is daarom van het grootste belang dat zo spoedig mogelijk een begrotingssituatie wordt bereikt die vrijwel in evenwicht is. De maatregelen op het gebied van de structurele hervorming die tot dusverre zijn vastgesteld, met name voor het pensioenstelsel en de gezondheidszorg, zullen naar verwachting de gevolgen van de vergrijzing voor de begroting temperen. Deze hervormingen lijken echter niet voldoende om de houdbaarheid te waarborgen. De in het geactualiseerde programma voorgestelde hervormingen, met name op het gebied van pensioenvoorzieningen in de openbare sector, zouden, indien zij volledig ten uitvoer worden gelegd, hiertoe kunnen bijdragen.

- Algemeen genomen is het in het geactualiseerde programma geschetste economische beleid slechts gedeeltelijk in overeenstemming met de landenspecifieke globale richtsnoeren voor het economisch beleid op het gebied van de openbare financiën. Zoals aanbevolen zal, volgens de programmaprognoses, de consolidatie van de overheidsfinanciën – weliswaar geleidelijk – in grote mate door de uitgavenzijde worden gedragen, zonder omvangrijke eenmalige of tijdelijke maatregelen. Daarenboven houden de programmaprognoses, indien deze worden verwezenlijkt, een verbetering in van het conjunctuurgezuiverde primaire saldo (ongerekend eenmalige en tijdelijke maatregelen) van meer dan 0,5% van het BBP per jaar. Het programma voorziet echter niet in maatregelen om het tekort vóór 2008 tot onder de 3% van het BBP terug te dringen en de geplande uitgavenbeperkingen zijn ontoereikend om voor het einde van de programmaperiode de middellangetermijndoelstelling van het stabiliteits- en groeipact te halen en een vrijwel sluitende begroting te hebben.

- Op basis van de in het geactualiseerde programma vervatte schuld- en tekortgegevens voor 2005 en de volgende jaren heeft de Commissie op 22 juni de buitensporigtekortprocedure ten aanzien van Portugal ingeleid. Wanneer de Raad besluit of er in Portugal al dan niet een buitensporig tekort bestaat zal hij tevens een aanbeveling tot het land richten met het verzoek deze situatie te verhelpen; deze aanbeveling zal onder andere een uiterste termijn voor de correctie van het buitensporige tekort bevatten.

In het licht van bovenstaande beoordeling zou het wenselijk zijn dat Portugal: i) de verslechtering van de begrotingspositie in 2005 beperkt door toe te zien op een strikte uitvoering van de aangekondigde corrigerende maatregelen; ii) zo spoedig mogelijk een gestage correctie van het buitensporige tekort bewerkstelligt, door in 2006 aanzienlijke vooruitgang te boeken, gevolgd door een aanzienlijke daling in ieder daaropvolgend jaar, en de geplande maatregelen ter vermindering van de overheidsuitgaven vastberaden toe te passen; iedere mogelijkheid benut om de vermindering van het begrotingstekort te versnellen, en met name ruimte te creëren om, indien nodig, de budgettaire gevolgen van een groei die geringer is dan in de prognoses werd aangenomen, op te vangen; iii) de bruto schuldquote op een sterk neerwaarts pad brengt door ervoor te zorgen dat de schuldontwikkeling vooruitgang bij de vermindering van het tekort laat zien en door schuldverhogende financiële transacties te vermijden; (iv) de ontwikkeling van de uitgaven beteugelt, eventueel door bindende plafonds voor specifieke uitgavencategorieën aan te kondigen in het kader van een uitvoerig hervormingsprogramma tot verbetering van de kwaliteit en de houdbaarheid van de overheidsfinanciën op lange termijn; (v) zorgt voor een verbetering van de verwerking van gegevens over de overheidssector.

Op grond van deze evaluatie heeft de Commissie de aangehechte aanbeveling voor een advies van de Raad over het geactualiseerde stabiliteitsprogramma van Portugal vastgesteld. Zij zal deze aanbeveling doen toekomen aan de Raad.

Aanbeveling voor een

AVIES VAN DE RAAD

overeenkomstig artikel 5, lid 3, van Verordening (EG) nr. 1466/97 van de Raad van 7 juli 1997 over het geactualiseerde stabiliteitsprogramma van Portugal voor de periode 2005-2009

DE RAAD VAN DE EUROPESE UNIE,

Gelet op het Verdrag tot oprichting van de Europese Gemeenschap,

Gelet op Verordening (EG) nr. 1466/97 van de Raad van 7 juli 1997 over versterking van het toezicht op begrotingssituaties en het toezicht op en de coördinatie van het economisch beleid[7], met name op artikel 5, lid 3,

Gelet op de aanbeveling van de Commissie,

Na raadpleging van het Economisch en Financieel Comité,

HEEFT HET VOLGENDE ADVIES UITGEBRACHT:

1. Op […] heeft de Raad het geactualiseerde stabiliteitsprogramma van Portugal voor de periode 2005-2009 behandeld. Het programma voldoet aan de gegevensvereisten van de gedragscode voor de inhoud en de vorm van de stabiliteits- en convergentieprogramma's[8]. In het programma worden echter geen prognoses over de houdbaarheid van de overheidsfinanciën op lange termijn verstrekt. Portugal wordt dan ook verzocht zich volledig naar de gegevensvereisten van de gedragscode te voegen.

2. De actualisering van het stabiliteitsprogramma is gebaseerd op de noodzaak het overheidstekort te corrigeren, dat volgens de prognoses met 6,2% van het BBP in 2005 de referentiewaarde van 3% aanzienlijk zal overschrijden. Dit cijfer volgt op een tekort van 2,9% van het BBP in de jaren 2002-2004, dat onlangs door de Portugese autoriteiten is meegedeeld als gevolg van hun besprekingen met Eurostat en geeft een aanzienlijke achteruitgang aan ten opzichte van de in het vorige geactualiseerde programma vervatte tekortdoelstelling van 2,2% van het BBP voor 2005. Deze verslechtering valt te verklaren door de achterblijvende groei, een hernieuwde evaluatie van de uitgavenstijging, overschrijdingen van de begroting en niet-invoering van de in het vorige programma geplande eenmalige maatregelen, en door het pakket corrigerende maatregelen ten belope van circa 0,6% van het BBP dat in juni 2005 door de nieuwe regering is goedgekeurd. Voor de terugdringing van het tekort wordt in het geactualiseerde programma een strategie geschetst die veeleer op structurele maatregelen berust dan op omvangrijke eenmalige en tijdelijke maatregelen, wat duidt op een verandering ten opzichte van de in de vorige geactualiseerde programma's beschreven begrotingsstrategie. Het overheidstekort zal naar wordt verwacht in de komende jaren voortdurend verbeteren, maar zal tenminste tot 2007 de referentiewaarde van 3% van het BBP overschrijden.

3. Volgens het macro-economische scenario dat aan het programma ten grondslag ligt zal de reële BBP-groei, die in 2005 0,8% bedroeg, geleidelijk aantrekken tot 3,0% in 2009, waarbij in de tussenliggende jaren achtereenvolgens groeicijfers van 1,4%, 2,2% en 2.6% worden verwezenlijkt. Op basis van de op dit ogenblik beschikbare gegevens zijn de groeihypothesen voor de eerste jaren van de programmaperiode geloofwaardig, terwijl er voor de laatste jaren van het programma meer risico's zijn. Structurele maatregelen ter verbetering van productiviteit en concurrentievermogen en voor het herstel van het vertrouwen zijn van fundamenteel belang om het verwachte groeipad te verwezenlijken. De in het programma vervatte prognoses voor de inflatie in 2005 en 2006 lijken, gelet op de geplande verhoging van de indirecte belastingen, aan de lage kant te zijn.

4. Het programma is erop gericht in 2008 een overheidstekort te bereiken dat onder de referentiewaarde van 3% van het BBP ligt. Verwacht wordt dat het overheidstekort daalt van 6,2% van het BBP in 2005 tot 4,8% in 2006, 3,9% in 2007, 2,8% in 2008 en 1,6% in 2009. Volgens de berekeningen van de diensten van de Commissie waarbij de algemeen aanvaarde methode op de gegevens in het programma is toegepast zal het conjunctuurgezuiverde tekort aanzienlijk oplopen tot 5,3% van het BBP in 2005 en daarna geleidelijk dalen tot 1,4% in 2009. De consolidatie-inspanning zal gedurende de gehele programmaperiode plaatsvinden, waarbij het zwaartepunt in de eerste jaren ligt, aangezien een aanzienlijke consolidatie-inspanning in 2006 wordt geleverd. In het eerste deel van de programmaperiode steunt de consolidatie hoofdzakelijk op de verhoging van de ontvangsten, door hogere belastingen (met name verhoging van het normale BTW-tarief van 19% tot 21%), geringere belastingvoordelen en verbetering van de belastinginning, die de gederfde ontvangsten uit eenmalige maatregelen ten dele compenseren. Wat de laatste jaren betreft zal de grotere bijdrage van de uitgavenbeperkingen naar wordt aangenomen afkomstig zijn van maatregelen van blijvende aard - zoals de hervorming van de overheidsadministratie, beheersing van de lonen en wijzigingen in de pensioenstelsels – waarvan de budgettaire gevolgen voornamelijk op de middellange termijn significant zullen zijn. Het aandeel van de investeringen in de totale overheidsuitgaven zal gedurende de programmaperiode licht teruglopen.

5. Het begrotingsresultaat zoals dit in het programma wordt verwacht, is aan verscheidene risico's onderhevig. Ten eerste zou de versnelling van de economische activiteit trager kunnen zijn dan wordt aangenomen, afhankelijk van het daadwerkelijke effect van de maatregelen tot consolidatie van de begroting en gezien de verwachte toename van de internationale concurrentie op de Portugese exportmarkten. Ten tweede kunnen de maatregelen tot verhoging van de ontvangsten en beperking van de uitgaven minder doeltreffend zijn dan wordt aangenomen of kan het langer duren voordat zij de gewenste resultaten opleveren. Door de hogere belastingen neemt het risico op belastingontduiking toe en de aangekondigde uitgavenbeperking moet voor het grootste deel nog in wetgeving worden verankerd. Gelet op deze evaluatie zou de regering kunnen worden verzocht haar verbintenis na te komen om aanvullende maatregelen te nemen om te voorkomen dat het tekort gedurende een langere periode dan is gepland de 3% van het BBP overschrijdt. Bovendien biedt, zelfs indien het verwachte pad wordt gevolgd, de in het programma uitgestippelde begrotingsstrategie tot minstens 2009 geen voldoende veiligheidsmarge tegen overschrijding van de tekortdrempel bij normale macro-economische fluctuaties. De strategie volstaat evenmin om te waarborgen dat de in het stabiliteits- en groeipact vastgelegde middellangetermijndoelstelling van een begrotingssituatie die vrijwel in evenwicht is, binnen de programmaperiode wordt gehaald. Een sensitiviteitsanalyse laat zien dat het tekort in het geval van ongunstige macro-economische ontwikkelingen in 2009 nog steeds 3% zou bedragen of zich dichtbij dat percentage zou bevinden.

6. De schuldquote overschreed de in het Verdrag vastgestelde referentiewaarde van 60% van het BBP in 2003 en liep in 2004 op tot 61,9%. Volgens het geactualiseerde programma zal de schuldquote, na in 2005 66,5% te hebben bereikt, in 2007 een piek vertonen met 67,8% van het BBP en vervolgens dalen naar 64,5% in 2009. Gelet op de risico's voor de economische activiteit, de begrotingsdoelstellingen en op de waarschijnlijkheid, op basis van de ervaringen in het verleden, van schuldverhogende stock-flow adjustments, met name de accumulatie van financiële activa, zou de brutoschuldquote zich ook ongunstiger kunnen ontwikkelen dan verwacht.

7. Gelet op de verwachte budgettaire kosten van de vergrijzing lijken er in Portugal risico's te bestaan voor de houdbaarheid van de overheidsfinanciën op lange termijn. De maatregelen op het gebied van de structurele hervorming die tot dusverre zijn vastgesteld, met name voor het pensioenstelsel en de gezondheidszorg, zullen naar verwachting de gevolgen van de vergrijzing voor de begroting temperen. Deze hervormingen lijken echter niet voldoende om de houdbaarheid te waarborgen. De in het geactualiseerde programma voorgestelde hervormingen, met name op het gebied van pensioenvoorzieningen in de openbare sector, zouden, indien zij volledig ten uitvoer worden gelegd, hiertoe kunnen bijdragen. De regering heeft opdracht gegeven tot het opstellen van een rapport om de houdbaarheid op lange termijn van het sociale-zekerheidsstelsel te evalueren.

8. Algemeen genomen is het in het geactualiseerde programma geschetste economische beleid slechts gedeeltelijk in overeenstemming met de landenspecifieke globale richtsnoeren voor het economisch beleid op het gebied van de openbare financiën. Zoals aanbevolen zal, volgens de programmaprognoses, de consolidatie van de overheidsfinanciën in grote mate door de uitgavenzijde worden gedragen, zonder omvangrijke eenmalige of tijdelijke maatregelen. De programmaprognoses houden, indien deze worden verwezenlijkt, een verbetering in van het conjunctuurgezuiverde primaire saldo (ongerekend eenmalige en tijdelijke maatregelen) met meer dan 0,5% van het BBP per jaar. Het voorziet echter niet in maatregelen om het tekort vóór 2008 tot onder de 3% van het BBP terug te dringen en de geplande uitgavenbeperkingen zijn ontoereikend om voor het einde van de programmaperiode de middellangetermijndoelstelling van het stabiliteits- en groeipact te halen en een vrijwel sluitende begroting te hebben.

9. Op basis van de in het geactualiseerde programma vervatte schuld- en tekortgegevens voor 2005 en de volgende jaren heeft de Commissie op 22 juni de buitensporigtekortprocedure ten aanzien van Portugal ingeleid. Wanneer de Raad besluit of er in Portugal al dan niet een buitensporig tekort bestaat zal hij tevens een aanbeveling tot het land richten met het verzoek deze situatie te verhelpen; deze aanbeveling zal onder andere een uiterste termijn voor de correctie van het buitensporige tekort bevatten.

* * *

In het licht van de bovenstaande evaluatie acht de Raad het wenselijk dat Portugal:

i) de verslechtering van de begrotingspositie in 2005 beperkt door toe te zien op een strikte uitvoering van de aangekondigde corrigerende maatregelen;

ii) zo spoedig mogelijk een gestage correctie van het buitensporige tekort bewerkstelligt, door in 2006 aanzienlijke vooruitgang te boeken, gevolgd door een aanzienlijke daling in ieder daaropvolgend jaar, en de geplande maatregelen ter vermindering van de overheidsuitgaven vastberaden toe te passen; iedere mogelijkheid benut om de vermindering van het begrotingstekort te versnellen, en met name ruimte te creëren om, indien nodig, de budgettaire gevolgen van een groei die geringer is dan in de prognoses werd aangenomen, op te vangen;

iii) de bruto schuldquote op een sterk neerwaarts pad brengt door ervoor te zorgen dat de schuldontwikkeling vooruitgang bij de vermindering van het tekort laat zien en door schuldverhogende financiële transacties te vermijden;

iv) de ontwikkeling van de uitgaven beteugelt, eventueel door bindende plafonds voor specifieke uitgavencategorieën aan te kondigen in het kader van een uitvoerig hervormingsprogramma tot verbetering van de kwaliteit en de houdbaarheid van de overheidsfinanciën op lange termijn;

v) zorgt voor een verbetering van de verwerking van gegevens over de overheidssector.

Vergelijking tussen de belangrijkste macro-economische en budgettaire prognoses

2004 | 2005 | 2006 | 2007 | 2008 | 2009 |

[1] PB L 209 van 2.8.1997. Alle documenten waarnaar in deze tekst wordt verwezen, zijn te vinden op de volgende website:

{0><}100{>http://europa.eu.int/comm/economy_finance/about/activities/sgp/main_en.htm.

[2] Herzien advies van het Economisch en Financieel Comité over de inhoud en de vorm van de stabiliteits- en convergentieprogramma's, door de Raad (Ecofin) op 10.7.2001 bekrachtigd.

[3] Zie de conclusies van het voorzitterschap van de Europese Raad van Brussel van 22 en 23 maart 2005 (7619/05) en het verslag van de Raad (Ecofin) aan de Europese Raad van 20 maart 2005 (7423/05).

[4] De Portugese autoriteiten hadden in december 2004 een geactualiseerd programma ingediend en voldeden aldus aan de formeel vereiste datum van indiening. Met het oog op de komende algemene verkiezingen in Portugal werd echter destijds besloten dat programma niet te evalueren, maar op de door de nieuwe regering in te dienen actualisering te wachten.

[5] De regering die in maart 2005 is aangetreden, heeft een commissie ad hoc onder het voorzitterschap van de president van de centrale bank opgedragen de situatie van de overheidsfinanciën voor 2005 te evalueren. Medio mei presenteerde deze commissie haar bevindingen, waarin met name voor 2005 bij ongewijzigd beleid een tekort van 6,8% van het BBP wordt verwacht.

[6] In zijn persbericht nr. 34/2005 van 18 maart 2005 maakte Eurostat melding van het bestaan van "lopende besprekingen tussen Eurostat en Portugal over de samenhang tussen de gegevens op transactiebasis en de gegevens op kasbasis die door Portugal voor periode 2001-2004 zijn verstrekt". Latere informatie van de Portugese autoriteiten wijst op geringe bijstellingen naar beneden van de cijfers voor 2000, 2002 en 2003, die tekortcijfers van 2,9% van het BBP voor elk van deze jaren opleverden. Deze bijstellingen worden op dit ogenblik door Eurostat bestudeerd.

[7] PB L 209 van 2.8.1997, blz. 1. Alle documenten waarnaar in deze tekst wordt verwezen, zijn te vinden op de volgende website: http://europa.eu.int/comm/economy_finance/about/activities/sgp/main_en.htm.

[8] De Portugese autoriteiten hadden in december 2004 een geactualiseerd programma ingediend en voldeden aldus aan de formeel vereiste datum van indiening. Met het oog op de komende algemene verkiezingen in Portugal werd echter destijds besloten dat programma niet te evalueren, maar op de door de nieuwe regering in te dienen actualisering te wachten.