51999PC0226

Voorstel voor een VERORDENING (EG) VAN DE RAAD Houdende wijziging van Verordening (EEG) n° 1911/91 betreffende de toepassing van de bepalingen van het Gemeenschapsrecht op de Canarische eilanden

(door de Commissie ingediend)

TOELICHTING

1. Verordening (EEG) nr. 1911/91 van de Raad van 26 juni 1991 (1) bepaalt in artikel 5, lid 1, dat de belasting "arbitrio op de productie en de invoer (APIM)" op de Canarische eilanden na 31 december 2000 niet meer van kracht zal zijn. Derhalve heeft de Spaanse regering, conform het bepaalde in voornoemde verordening en in Beschikking 96/34/EG van de Commissie van 20 december 1995 (2), de nodige maatregelen getroffen om deze belasting vanaf 31 december 1996 geleidelijk, met 20% per jaar, te verlagen teneinde deze op 31 december 2000 definitief af te schaffen. Tegelijkertijd worden de Canarische eilanden geleidelijk geïntegreerd in het douanegebied van de Gemeenschap en worden op progressieve wijze douanerechten ingevoerd teneinde op 1 januari 2001 tot de volledige toepassing daarvan te komen.

(1) Verordening (EEG) nr. 1911/91 van de Raad van 26 juni 1991, PB L 171 van 29.6.1991, blz. 1.

(2) Beschikking 96/34/EG van de Commissie van 20 december 1995, PB L 10 van 13.1.1996, blz. 38.

2. De economische gevolgen, met name in termen van werkgelegenheid, van de afschaffing van de APIM waren voor de Spaanse autoriteiten aanleiding om reeds in december 1996 te verzoeken om toestemming voor verlenging van de APIM. Een verslag van de Commissie van 1995 over de invloed van de toepassing van de APIM op de economie van de Canarische eilanden leidde inderdaad reeds tot de conclusie dat verscheidene economische sectoren ernstig zouden worden getroffen door de afschaffing van deze belasting. Zo bleek dat de productie en de arbeidsplaatsen in de textielsector in hun geheel dreigden te verdwijnen ((100%) en dat andere sectoren een zware slag zou worden toegebracht. Voor de volgende sectoren werden de verliezen als volgt geraamd: "Andere producten van de verwerkende industrie" ((26,6%), "Hout" ((23,8%), "Metaalindustrie" ((19,2%), "Mijnbouw" ((16%).

3. De Spaanse autoriteiten hebben zelf eveneens een verslag opgesteld over de gevolgen die afschaffing van de APIM zou hebben voor de economie van de Canarische eilanden. Dit verslag was gebaseerd op recentere cijfers dan die welke werden gebruikt voor het verslag van de Commissie.

4. De door de Spaanse regering verstrekte gegevens bevestigen in het algemeen de conclusies van het verslag van de Commissie. De Commissie toonde zich echter optimistisch ten aanzien van de gevolgen van de afschaffing van de APIM voor vier andere economische sectoren. Daarom wensen de Spaanse autoriteiten dat naast de vier in het verslag van de Commissie genoemde sectoren ook enkele andere sectoren in aanmerking komen voor bevriezing van de APIM (chemie, niet-alcoholische dranken, bouwmaterialen, diverse voedingsmiddelen en tabak).

5. De Commissie heeft in samenwerking met de Spaanse autoriteiten deze sectoren onderzocht en is tot de conclusie gekomen dat enkele ervan gedeeltelijk bedreigd worden door de afschaffing van de APIM, te weten:

- chemie, die volgens de nieuwe classificaties van Spanje enkele producten omvat die in het verslag van de Commissie zijn ingedeeld bij de sector "mijnbouw";

- papier;

- diverse voedingsmiddelen;

- tabak.

6. De Commissie heeft dit onderzoek benut om na te gaan welke producten binnen deze verschillende sectoren werkelijk getroffen zouden worden door afschaffing van de APIM. Deze producten zijn weergegeven in de volgorde waarin ze zijn ingedeeld in het gemeenschappelijk douanetarief en opgenomen in de bijlage bij onderhavig voorstel.

- De sector "Tabak" (beperkt tot sigaren, tariefcode 2402 10 00, en tot sigaretten, tariefcode 2402 20) is de voornaamste exporterende bedrijfstak en bron van interne financiering in de regio. De gehele tabaksproductie op de eilanden wordt ter plaatse gebruikt voor de lokale productie. Te dien aanzien zij opgemerkt dat de analyse van de Commissie in haar verslag niet voldoende vergaand is om exact te kunnen bepalen wat de situatie van de tabaksector is, hetgeen ertoe heeft geleid dat de consequenties van afschaffing van de APIM zijn onderschat. Van de zes grootste bedrijven (met meer dan 100 werknemers in loondienst) die in 1980 bestonden, zou er dit jaar één moeten verdwijnen. Een gedeelte van de productie van de twee voornoemde producten, in het bijzonder sigaren, is in handen van traditionele familiebedrijven, die voor het merendeel werken in opdracht van grote merken. Het gevaar bestaat dat deze bedrijven als eerste de negatieve gevolgen ondervinden van de afschaffing van de APIM en de toename van de invoer die daarvan het gevolg zou zijn.

- De Spaanse autoriteiten schatten dat het niveau van de productie tussen 1996 en 1997 met 25% is gedaald en dat de invoer met 30% is toegenomen.

- In deze sector zijn 2 664 personen werkzaam. Afschaffing van de belasting zou kunnen leiden tot de verdwijning van circa 10% van de arbeidsplaatsen. Te dien aanzien zij opgemerkt dat de sectoren papier (zie hierna) en vervoer per boot tussen de eilanden sterk afhankelijk zijn van de sector tabak wegens de omvang van de bedrijvigheid die hieruit voortvloeit.

- De sector "Papier" (bijvoorbeeld gegolfd papier en karton, tariefcode 4808, dozen en zakken, tariefcode 4819, etiketten, tariefcode 4821) is sterk versnipperd. Op elk van de eilanden zijn kleinschalige bedrijfjes ontstaan om te voldoen aan de behoefte van de ondernemingen aan leveranciers in de nabijheid van hun productievestigingen. Het teloorgaan van deze lokale productie zou gevolgen hebben voor de bedrijven die hun producten afnemen, die in dat geval voorraden zouden moeten aanleggen om de continuïteit van hun productie zeker te stellen. De ondernemingen in de sector "Papier" slagen er maar net in rendabel te zijn en zijn dus zeer gevoelig voor concurrentie van buitenaf. De Spaanse autoriteiten schatten de achteruitgang die het gevolg zou zijn van een productiedaling onder invloed van afschaffing van de APIM op 22,35% en het verlies van werkgelegenheid op 119 arbeidsplaatsen in een sector waar thans 536 personen werkzaam zijn.

- In de sector "Chemie" gaat het bijvoorbeeld om de volgende producten: stikstof en zuurstof, tariefcodes 2804 30 en 40; verf, tariefcode 3208 en zeep, tariefcode 3401. Volgens de Spaanse autoriteiten zou afschaffing van de APIM in de chemische sector het verlies van 163 arbeidsplaatsen (op een totaal van 1 704) tot gevolg hebben, alsmede een productiedaling van 9,57%. Deze sector bestaat uit ondernemingen die de producten in zeer beperkte hoeveelheden produceren en wier productie te gediversifieerd is om door middel van schaalvoordelen te kunnen concurreren.

- De sector "Diverse voedingsmiddelen", beperkt tot de meest kwetsbare producten zoals yoghurt, tariefcode 0403 10; eieren, tariefcode 0407 00 90; koffiesurrogaten, tariefcode 0901 90 90; zuurtjes, tariefcode 1704 90 71; deegwaren, tariefcode 1902 en consumptie-ijs, tariefcode 2105, omvat een geheel van kleinschalige ondernemingen met een hoog werkgelegenheidspercentage. Zij zorgen met name voor de verwerking van plaatselijke landbouwproducten. De Spaanse autoriteiten schatten de gevolgen van afschaffing van de APIM in termen van een productiedaling op 8% en in termen van werkgelegenheidsverlies op 939 arbeidsplaatsen (op een totaal van 11 199). De sectoren die afhankelijk zijn van de verwerking van hun producten door deze sector zouden eveneens worden geraakt en in deze sectoren zou een even groot verlies aan werkgelegenheid kunnen optreden.

7. Gelet op het voorgaande erkent de Commissie dat afschaffing van de APIM, zoals voorzien in Verordening nr. 1911/91, negatieve gevolgen zou kunnen hebben voor de economie van de Canarische eilanden welke in strijd zijn met de doelstellingen van genoemde tekst, die beoogd de Canarische eilanden geleidelijk te doen opgaan in de Gemeenschap en de negatieve gevolgen die voor de economie voortvloeien uit hun geografische ligging, weg te nemen. Daarentegen mag niet uit het oog worden verloren dat voornoemde verordening de afschaffing van de APIM beoogt. Elke maatregel houdende uitzonderingen op voornoemde verordening dient derhalve te passen in het proces van integratie van de Canarische eilanden en mag uitsluitend ten doel hebben de strikt noodzakelijke economische aanpassingen te verzachten, zonder echter afbreuk te doen aan de uiteindelijke doelstelling van de totale afschaffing van de APIM en de toepassing van het gemeenschappelijk douanetarief.

8. In die zin vormt het onderhavige voorstel, dat zich beperkt tot het opschorten van de afschaffing van de APIM tot 30 juni 2000 voor een zeer beperkt aantal kwetsbare producten, een eerste antwoord op de moeilijkheden die worden ondervonden door de ondernemingen van de Canarische eilanden. Aangezien de APIM op 31 december 2000 moet verdwijnen, zal de Commissie echter voorafgaand aan deze datum moeten onderzoeken wat de gevolgen van de afschaffing van deze belasting zullen zijn voor de betrokken sectoren, in het bijzonder voor de producten die het voorwerp uitmaken van onderhavige maatregel. Afhankelijk van de uitkomst van dit onderzoek, dat zal worden uitgevoerd in samenwerking met de Spaanse autoriteiten, zal de Commissie, in voorkomend geval, een voorstel indienen bij de Raad tot behoud van bijzondere maatregelen ten gunste van de betrokken sectoren teneinde de doelstelling van de afschaffing van de belasting na te leven zonder bepaalde bijzonder kwetsbare lokale activiteiten in gevaar te brengen.

9. Voorts wenst de Commissie te beklemtonen dat een dergelijke maatregel slechts uiterst beperkte gevolgen zal hebben in termen van vervalsing van de mededinging aangezien deze slechts betrekking zal hebben op ongeveer 10% (in termen van waarde) van de totale invoer op de Canarische eilanden en zich zal beperken tot de producten waarvoor het wenselijk blijkt de lokale productie in stand te houden.

Voorstel voor een VERORDENING (EG) VAN DE RAAD houdende wijziging van Verordening (EEG) nr 1911/91 betreffende de toepassing van de bepalingen van het Gemeenschapsrecht op de Canarische eilanden

DE RAAD VAN DE EUROPESE UNIE,

Gelet op het Verdrag tot oprichting van de Europese Gemeenschap,

Gelet op de Akte van Toetreding van het Koninkrijk Spanje en de Portugese Republiek, in het bijzonder artikel 25, lid 4, eerste alinea,

Gezien het voorstel van de Commissie (3),

(3) PB C

Gezien het advies van het Europees Parlement (4),

(4) PB C

Gezien het adies van het Economisch en Sociaal Comité (5),

(5) PB C

(1) Overwegende dat de Verdragen en de besluiten van de Instellingen van de Gemeenschappen op grond van artikel 25 van de Toetredingsakte op de Canarische eilanden van toepassing zijn, behoudens de in dit artikel van de Toetredingsakte en in het aan de Toetredingsakte gehechte Protocol nr. 2 opgenomen afwijkingen;

(2) Overwegende dat de Canarische eilanden ten gevolge van hun geografische ligging bijzondere moeilijkheden ondervinden, die in het bijzonder te wijten zijn aan het afgelegen karakter, hun eilandpositie, het vulkanische karakter dat zich slecht voor landbouw en industrie leent en het gebrek aan energiebronnen en grondstoffen; dat de Raad een aantal maatregelen heeft getroffen teneinde de integratie van de Canarische eilanden in de Gemeenschap en met name in de douane-unie te versterken;

(3) Overwegende dat het in dit raam noodzakelijk was de van oudsher van toepassing zijnde indirecte belasting waarmee werd beoogd met name de eilandpositie en het afgelegen karakter te compenseren, geleidelijk op moderne leest te schoeien en in overeenstemming met de gemeenschapswetgeving te brengen; dat Verordening (EEG) nr. 1911/91 (6) van de Raad van 26 juni 1991 betreffende de toepassing van de bepalingen van het Gemeenschapsrecht op de Canarische Eilanden, gewijzigd bij Verordening (EEG) nr. 284/92, (7) toestemming geeft voor de invoering, tot 31 december 2000, van een nieuwe belasting met de benaming "arbitrio op de productie en op de invoer (APIM)";

(6) PB L 171 van 29.6.1991, blz. 1.

(7) PB L 31 van 7.2.1992, blz. 6.

(4) Overwegende dat deze tijdelijke belasting de plaatselijke ondernemingen in staat moet stellen zich door middel van een stelsel van vrijstellingen aan de eisen van de gemeenschappelijke markt aan te passen; dat hiertoe op grond van de economische noodzaak bepaalde, gehele of gedeeltelijke, vrijstellingen kunnen worden toegestaan voor de plaatselijke productie, op voorwaarde dat deze vrijstellingen bijdragen tot de bevordering van de bedrijvigheid op de Canarische eilanden, zonder dat zij evenwel de voorwaarden voor het handelsverkeer in een met het gemeenschappelijke belang strijdige mate nadelig mogen beïnvloeden;

(5) Overwegende dat de Commissie, uit hoofde van artikel 5, lid 6, van Verordening (EEG) nr. 1911/91, heeft onderzocht hoe de in het raam van de APIM genomen maatregelen de economie van de Canarische eilanden hebben beïnvloed en wat de vooruitzichten voor hun integratie in het douanegebied van de Gemeenschap zijn; dat dit onderzoek heeft uitgewezen dat de APIM een algemeen positieve uitwerking op de prijzen heeft gehad en een negatieve uitwerking op de productie en de werkgelegenheid;

(6) Overwegende, desalniettemin, dat de negatieve uitwerking op de productie en op de werkgelegenheid per bedrijfstak sterk wisselt; dat ofschoon het merendeel van de economische sectoren zich in de voorbije periode heeft kunnen aanpassen, dit niet voor bepaalde producten in kwetsbare sectoren geldt; dat de Commissie op verzoek van de Spaanse autoriteiten de situatie van de kwetsbaarste sectoren heeft onderzocht en is nagegaan om welke afzonderlijke producten het gaat en dat deze kwetsbaarheid in sommige gevallen ertoe kan leiden dat de betrokken sector nagenoeg geheel zou kunnen verdwijnen;

(7) Overwegende dat het, na raadpleging van de Spaanse autoriteiten, noodzakelijk is gebleken voor de kwetsbaarste producten de afschaffing van de belasting tot 30 juni 2000 op te schorten teneinde voorafgaand aan de verdwijning van de belasting de aanpassing van deze producten aan de markt te vergemakkelijken; dat deze opschorting voor een korte tijdsduur geen afbreuk doet aan de doelstellingen van de invoering van het gemeenschappelijk douanetarief en de afschaffing van de APIM, maar slechts beperkt blijft tot het verzachten van de gevolgen van de economische aanpassingen welke noodzakelijk zijn om tot de afschaffing van de belasting te komen;

(8) Overwegende dat Verordening (EEG) nr. 1911/91 bijgevolg moet worden gewijzigd;

(9) Overwegende, tenslotte, dat de APIM op 31 december 2000 zou moeten verdwijnen; dat de Commissie voorafgaand aan deze datum in samenwerking met de Spaanse autoriteiten zal onderzoeken wat de gevolgen van de opschorting van de afschaffing van genoemde belasting zijn voor de betrokken economische sectoren en meer bepaald voor de producten die het voorwerp van de onderhavige verordening uitmaken; dat de Commissie afhankelijk van de uitkomst van dat onderzoek, in voorkomend geval, bij de Raad een voorstel voor maatregelen op grond van het Verdrag zal indienen, teneinde te voorkomen dat bepaalde bijzonder kwetsbare plaatselijke productieactiviteiten in hun voortbestaan worden bedreigd, en toch op termijn voor de afschaffing van de geldende belasting te zorgen.

HEEFT DE VOLGENDE VERORDENING VASTGESTELD:

Artikel 1

Verordening (EEG) nr. 1911/91 wordt als volgt gewijzigd:

(1) Aan artikel 5, lid 2, wordt de volgende alinea toegevoegd:

"In afwijking van de eerste alinea wordt de vermindering van de tarieven voor de producten van de in de bijlage genoemde sectoren van 1 januari 1999 tot 30 juni 2000 opgeschort."

(2) De in de bijlage bij de onderhavige verordening opgenomen bijlage wordt toegevoegd.

Artikel 2

De onderhavige verordening treedt in werking op de twintigste dag volgende op die van haar bekendmaking in het Publicatieblad van de Europese Gemeenschappen.

De onderhavige verordening is verbindend in al haar onderdelen en is rechtstreeks toepasselijk in elke lidstaat.

Gedaan te Brussel, op

Voor de Raad

De Voorzitter

BIJLAGE

"BIJLAGE

Lijst van de in artikel 5, lid 2, tweede alinea, genoemde producten, volgens de classificatie van de nomenclatuur van het gemeenschappelijk douanetarief (GDT)

Diverse voedingsmiddelen: 0403 10, 0407 00 90, 0701 90, 0702, 0703, 0803, 0901 21, 0901 90 90, 1101, 1601, 1602, 1704 90 71, 1806 (behalve 1806 20 95), 1901 90 99, 1902, 1904 10 10, 1905 10 00, 1905 20, 1905 30, 1905 40, 1905 90, 2002 10 90, 2002 90 91, 2007 91 10, 2007 99 39, 2008 99 61, 2008 99 68, 2101, 2103, 2105, 2106 90 98, 2309.

Tabak: 2402 10 00, 2402 20.

Chemie: 2804 30 00, 2804 40 00, 2851 00 30, 3208, 3209, 3213, 3401, 3402 (behalve 3402 11 00, 3402 12 00 et 3402 13 00), 3809 91 00.

Papier: 4808, 4818 10, 4818 20, 4818 30, 4818 40, 4819, 4821, 4823 59 10, 4909, 4910, 4911, 5601 22 10, 5601 22 99.

Textiel: 6112 31, 6112 41, 6213, 6302, 6303.

Metaalindustrie I : 7308, 7309 00 (behalve 7309 00 90), 7317, 7325, 7604, 7608, 7610, 9406 00 31.

Andere producten van de verwerkende industrie: 3923 10 00, 3923 21 00, 3923 30 10, 3924 10 00, 4012 10, 4418, 4601, 4602, 6802, 7010, 8544 59 10, 9401, 9403, 9404."

FINANCIEEL MEMORANDUM

Deze verordening heeft geen gevolgen voor de eigen middelen van de Gemeenschap.