(1)

Teneinde effectieve en consistente nationale macroprudentiële maatregelen te waarborgen, is het van belang de uit hoofde van Unierecht verplichte wederkerigheid aan te vullen met vrijwillige wederkerigheid.

(2)

Het in Aanbeveling ESRB/2015/2 van het Europees Comité voor systeemrisico’s (6) vastgelegde kader inzake vrijwillige wederkerigheid voor macroprudentiële beleidsmaatregelen moet waarborgen dat alle in een lidstaat geactiveerde macroprudentiële beleidsmaatregelen in andere lidstaten wederkerig worden toegepast.

(3)

In Aanbeveling ESRB/2017/4 van het Europees Comité voor systeemrisico’s (7) wordt aanbevolen dat de betrokken activerende autoriteit een maximum materialiteitsdrempel voorstelt wanneer het een verzoek voor de toepassing van wederkerigheid indient bij het Europees Comité voor systeemrisico’s (ESRB) waaronder de blootstelling van een afzonderlijke financiële dienstverlener ten aanzien van het geïdentificeerde macroprudentiële risico in de jurisdictie waar de activerende autoriteit de macroprudentiële beleidsmaatregel toepast, als niet-materieel kan worden beschouwd.

(4)

Bij Besluit nr. 79/2019 van het Gemengd Comité van de EER van 29 maart 2019 tot wijziging van bijlage IX (Financiële diensten) bij de EER-overeenkomst [2019/2133] (8), zijn Richtlijn 2013/36/EU en Verordening (EU) nr. 575/2013 met ingang van 1 januari 2020 in de Overeenkomst betreffende de Europese Economische Ruimte (EER-overeenkomst) opgenomen. Richtlijn (EU) 2019/878 van het Europees Parlement en de Raad (9) en Verordening (EU) 2020/873 van het Europees Parlement en de Raad (10), waarmee aanzienlijke wijzigingen in Richtlijn 2013/36/EU en Verordening (EU) nr. 575/2013 zijn doorgevoerd, zijn bij respectievelijk Besluit nr. 383/2021 van het Gemengd Comité van de EER van 10 december 2021 tot wijziging van bijlage IX (Financiële diensten) bij de EER-overeenkomst (11) en bij Besluit nr. 301/2021 van het Gemengd Comité van de EER van 29 oktober 2021 tot wijziging van bijlage IX (Financiële diensten) bij de EER-overeenkomst in de EER-overeenkomst (12) opgenomen. Richtlijn (EU) 2019/878 en Verordening (EU) 2020/873 zijn nu van toepassing in Noorwegen.

(5)

Met ingang van 31 december 2020 zijn kredietinstellingen waaraan in Noorwegen een vergunning is verleend onderworpen aan: i) een systeemrisicobuffer voor in Noorwegen gesitueerde blootstellingen, toegepast tegen een percentage van 4,5 % krachtens artikel 133 van Richtlijn 2013/36/EU; ii) een ondergrens van 20 % voor de (naar blootstelling gewogen) gemiddelde risicogewichten voor blootstellingen met betrekking tot in Noorwegen gelegen niet-zakelijk onroerend goed krachtens artikel 458, lid 2, punt d), iv), van Verordening (EU) nr. 575/2013 (van toepassing op kredietinstellingen die gebruikmaken van de interneratingbenadering (IRB-benadering), en iii) een ondergrens van 35 % voor de (naar blootstelling gewogen) gemiddelde risicogewichten voor blootstellingen met betrekking tot in Noorwegen gelegen zakelijk onroerend goed krachtens artikel 458, lid 2, punt d), iv), van Verordening (EU) nr. 575/2013 (van toepassing op kredietinstellingen die de IRB-benadering hanteren). De Noorse autoriteiten hebben voorzien in een infasering van de toepassing van de systeemrisicobuffer voor kredietinstellingen die geen gebruik maken van de geavanceerde IRB-benadering.

(6)

Op 2 februari 2021 heeft het Finansdepartementet (het Noorse ministerie van Financiën), dat optreedt als de aangewezen Noorse autoriteit voor de toepassing van zowel artikel 133, lid 1, van Richtlijn 2013/36/EU als artikel 458, lid 1, van Verordening (EU) nr. 575/2013, bij het ESRB een verzoek ingediend om toepassing van wederkerigheid op het systeemrisicobufferpercentage overeenkomstig artikel 134, lid 5, van Richtlijn 2013/36/EU en de risicogewichtondergrenzen overeenkomstig artikel 458, lid 8, van Verordening (EU) nr. 575/2013.

(7)

Naar aanleiding van het verzoek van het Finansdepartementet aan het ESRB heeft het ESRB Aanbeveling ESRB/2021/3 van het Europees Comité voor systeemrisico’s (13) vastgesteld, waarin deze maatregelen zijn opgenomen in de lijst van macroprudentiële beleidsmaatregelen die voor de toepassing van wederkerigheid uit hoofde van Aanbeveling ESRB/2015/2 worden aanbevolen.

(8)

Op 16 december 2022 heeft het Finansdepartementet het ESRB in kennis gesteld van het voornemen om: i) het systeemrisicobufferpercentage voor in Noorwegen gesitueerde blootstellingen dat van toepassing is op alle kredietinstellingen waaraan in Noorwegen vergunning is verleend opnieuw in te stellen, en ii) de risicogewichtondergrenzen die van toepassing zijn op blootstellingen met betrekking tot niet-zakelijk en zakelijk onroerend goed in Noorwegen van kredietinstellingen waaraan in Noorwegen vergunning is verleend en die de IRB-benadering hanteren, met nog eens twee jaar te verlengen. De aangemelde hernieuwde instelling en uitbreiding van de maatregelen hebben geen gevolgen voor de kalibratie en het ontwerp ervan. Het Finansdepartementet heeft evenwel de infasering van de toepassing van het systeemrisicobufferpercentage van 4,5 % verlengd tot 30 december 2023 voor kredietinstellingen die de geavanceerde IRB-benadering niet hanteren. Tot die datum wordt het systeemrisicobufferpercentage dat van toepassing is op in Noorwegen gelegen blootstellingen vastgesteld op 3 % voor kredietinstellingen die de geavanceerde IRB-benadering niet hanteren. Voor de wederkerige toepassing van die maatregel moet een soortgelijke infasering worden toegepast op buitenlandse kredietinstellingen die geen gebruik maken van de geavanceerde IRB-benadering.

(9)

De kennisgevingen van 16 december 2022 omvatten ook een verzoek aan het ESRB om de wederkerige toepassing van alle drie de maatregelen te blijven aanbevelen. Wat de wederkerige toepassing van de systeemrisicobuffer betreft, stelde het Finansdepartementet voor de materialiteitsdrempel te verlagen en deze vast te stellen op een risicogewogen post van 5 miljard NOK, hetgeen overeenkomt met ongeveer 0,16 % van de totale risicogewogen posten van kredietinstellingen die in Noorwegen rapporteren.

(10)

Naar aanleiding van het verzoek van het Finansdepartementet aan het ESRB en om: i) te voorkomen dat zich negatieve grensoverschrijdende effecten voordoen in de vorm van lekken en regelgevingsarbitrage die het gevolg kunnen zijn van de tenuitvoerlegging van de macroprudentiële beleidsmaatregelen die in Noorwegen worden toegepast, en ii) een gelijk speelveld tussen de betrokken financiële instellingen in de EER te behouden en de algehele veerkracht van die financiële instellingen te vrijwaren heeft de Algemene Raad van het ESRB besloten om deze maatregel in de lijst van macroprudentiële maatregelen op te nemen waarvoor wederkerige toepassing uit hoofde van Aanbeveling ESRB/2015/2 wordt aanbevolen en om de parameters van de aanbeveling enigszins te wijzigen om de systeemrisicobuffer wederkerig toe te passen.

(11)

Overeenkomstig het verzoek van het Finansdepartementet moet de materialiteitsdrempel voor de wederkerige toepassing van de systeemrisicobuffer worden verlaagd en worden vastgesteld op een risicogewogen post van 5 miljard NOK. De Noorse bancaire markt is nauw verbonden met markten in andere Noordse landen zoals Denemarken, Finland en Zweden. In een geïntegreerde financiële markt voorkomt een lage materialiteitsdrempel potentiële lekken en regelgevingsarbitrage, waardoor wordt bijgedragen tot het behoud van de financiële stabiliteit en een gelijk speelveld. Bovendien wordt de administratieve last die voortvloeit uit wederkerige toepassing van de systeemrisicobuffer als relatief laag beschouwd, aangezien de door de Noorse autoriteiten toe te passen systeemrisicobuffer een eenvoudige en gestandaardiseerde maatregel is en kredietinstellingen en autoriteiten reeds in staat zijn de locatie van de blootstellingen in het land vast te stellen. Aangezien voor de verlaging van de materialiteitsdrempel nieuwe nationale maatregelen inzake wederkerigheid moeten worden vastgesteld of bestaande maatregelen moeten worden gewijzigd, moet de standaard overgangsperiode van drie maanden na de bekendmaking van deze aanbeveling in het Publicatieblad van de Europese Unie voor de tenuitvoerlegging van maatregelen inzake wederkerigheid van toepassing zijn. Met betrekking tot de wederkerige toepassing van andere maatregelen waarnaar in de kennisgevingen van 16 december 2022 wordt verwezen en die het ESRB voor wederkerige toepassing blijft aanbevelen, wordt geen nieuwe overgangsperiode overwogen, aangezien de wederkerige toepassing reeds wordt aanbevolen uit hoofde van Aanbeveling ESRB/2021/3.

(12)

Voorts werd Aanbeveling ESRB/2021/3, waarbij Aanbeveling ESRB/2015/2 werd gewijzigd om daarin de Noorse maatregelen op te nemen, ten uitvoer gelegd toen kredietinstellingen waaraan in Noorwegen een vergunning is verleend, nog niet onderworpen waren aan Richtlijn (EU) 2019/878. Daarom konden de betrokken autoriteiten in de lidstaten die Richtlijn (EU) 2019/878 reeds hadden omgezet, de Noorse systeemrisicobuffer wederkerig toepassen op een wijze en op een niveau waarbij rekening werd gehouden met met eventuele overlappingen of verschillen tussen de kapitaalvereisten die van toepassing zijn in hun lidstaat en Noorwegen. Richtlijn (EU) 2019/878 is sindsdien opgenomen in de EER-overeenkomst en is nu ook van toepassing in Noorwegen. Daarom moet elke verwijzing naar Richtlijn (EU) 2019/878 uit Aanbeveling ESRB/2015/2 worden geschrapt. Bovendien heeft het ESRB geen bewijs gevonden dat het systeemrisicobufferpercentage, zoals opnieuw ingesteld door de Noorse autoriteiten, de werking van de andere systeemrelevante instellingen (ASI-buffer) als bedoeld in artikel 131 van Richtlijn 2013/36/EU geheel of gedeeltelijk dupliceert.

(13)

De onderhavige wijziging van Aanbeveling ESRB/2015/2 doet geen afbreuk aan de continuïteit van het aanbevelen van de wederkerige toepassing van de nationale macroprudentiële maatregelen die door de Noorse autoriteiten op 31 december 2020 werden geactiveerd, zoals uiteengezet in Aanbeveling ESRB/2021/3. De huidige wijzigingen van Aanbeveling ESRB/2015/2, met uitzondering van de verlaging van de drempel voor vrijwillige wederkerige toepassing van de systeemrisicobuffer en de verlenging van de infasering van de systeemrisicobuffer voor kredietinstellingen die geen gebruik maken van de geavanceerde IRB-benadering, zijn van redactionele aard. Daarom wordt een nieuwe overgangsperiode voor de erkenning van de Noorse maatregelen, zoals beschreven in Aanbeveling ESRB/2021/3, niet aanbevolen. De standaard overgangsperiode van drie maanden na de bekendmaking van deze aanbeveling in het Publicatieblad van de Europese Unie is alleen van toepassing op maatregelen, of wijzigingen daarvan, die de systeemrisicobuffer toepassen die de nationale autoriteiten als gevolg van de verlaging van de materialiteitsdrempel moeten vaststellen.

(14)

Derhalve moet Aanbeveling ESRB/2015/2 dienovereenkomstig worden gewijzigd,

1.

in afdeling 1, subaanbeveling C(1), worden de maatregelen onder Noorwegen vervangen door:

(*1)  PB L 1 van 3.1.1994, blz. 3.”;"

2.

de bijlage wordt overeenkomstig de bijlage bij dit richtsnoer gewijzigd.