Artikel 1

De naam “Watercress”/“Cresson de Fontaine”/“Berros de Agua”/“Agrião de Água”/“Waterkers”/“Brunnenkresse” (GTS) wordt geregistreerd.

Met de in de eerste alinea vermelde naam wordt een product aangeduid van categorie 1.6. — Groenten, fruit en granen, in ongewijzigde staat of verwerkt als opgenomen in bijlage XI bij Uitvoeringsverordening (EU) nr. 668/2014 van de Commissie (3).

Artikel 2

“Watercress” gaat vergezeld van de claim “made following the tradition of the United Kingdom”, “made following the tradition of Belgium”, “made following the tradition of Spain”, “made following the tradition of France” of “made following the tradition of the Netherlands”, “made following the tradition of Portugal” of “made following the tradition of”, gevolgd door de namen van alle of sommige van deze lidstaten en/of van het derde land.

“Cresson de Fontaine” gaat vergezeld van de claim “produit selon la tradition de la France” of “produit selon la tradition de la Belgique” of “produit selon la tradition de l’Espagne” of “produit selon la tradition des Pays-Bas” of “produit selon la tradition du Portugal” of “produit selon la tradition du Royaume-Uni” of “produit selon la tradition de”, gevolgd door de namen van alle of sommige van deze lidstaten en/of van het derde land.

“Berros de Agua” gaat vergezeld van de claim “elaborado según la tradición de España” of “elaborado según la tradición de Bélgica” of “elaborado según la tradición de Francia”of “elaborado según la tradición de Países Bajos” of “elaborado según la tradición de Portugal”, “elaborado según la tradición del Reino Unido” of “elaborado según la tradición de” gevolgd door de namen van alle of sommige van deze lidstaten en/of van het derde land.

“Agrião de Água” gaat vergezeld van de claim “produzido segundo a tradição de Portugal” of “produzido segundo a tradição de Bélgica” of “produzido segundo a tradição de Espanha” of “produzido segundo a tradição de França” of “produzido segundo a tradição des Países Baixos” of “produzido segundo a tradição de Reino Unido” of “produzido segundo a tradição de tradição de” gevolgd door de namen van alle of sommige van deze lidstaten en/of van het derde land.

“Waterkers” gaat vergezeld van de claim “vervaardigd volgens de traditie van België” of “vervaardigd volgens de traditie van Spanje” of “vervaardigd volgens de traditie van Frankrijk” of “vervaardigd volgens de traditie van Nederland” of “vervaardigd volgens de traditie van Portugal” of “vervaardigd volgens de traditie van Koninkrijk” of “vervaardigd volgens de traditie van” gevolgd door de namen van alle of sommige van deze lidstaten en/of van het derde land.

“Brunnenkresse” gaat vergezeld van de claim “hergestellt nach der Tradition Belgiens” of “hergestellt nach der Tradition Spaniens” of “hergestellt nach der Tradition Frankreichs” of “hergestellt nach der Tradition der Niederlande” of “hergestellt nach der Tradition Portugals” of “hergestellt nach der Tradition Vereinigten Königreichs” of “hergestellt nach der Tradition” gevolgd door de namen van alle of sommige van deze lidstaten en/of van het derde land.

Artikel 3

De naam “Watercress”, “Cresson de Fontaine”, “Berros de Agua”, “Agrião de Água”, “Waterkers” en “Brunnenkresse” mag op het grondgebied van de Unie blijven worden gebruikt voor producten die niet voldoen aan het productdossier van “Watercress”/“Cresson de Fontaine”/“Berros de Agua”/“Agrião de Água”/“Waterkers”/“Brunnenkresse”“vervaardigd volgens de traditie van” België, Spanje, Frankrijk, Nederland, Portugal en het Verenigd Koninkrijk mits de in haar rechtsorde geldende beginselen en regels in acht worden genomen.

Artikel 4

Het geconsolideerde productdossier is opgenomen in de bijlage bij deze verordening.

Artikel 5

Deze verordening treedt in werking op de twintigste dag na die van de bekendmaking ervan in het Publicatieblad van de Europese Unie.

BIJLAGE

“WATERCRESS”/“CRESSON DE FONTAINE”/“BERROS DE AGUA”/“AGRIÃO DE ÁGUA”/“WATERKERS”/“BRUNNENKRESSE”

EU-nr.: TSG-GB-0062 — 6.12.2010

Verenigd Koninkrijk

1.   Naam/namen waarvoor de registratie wordt aangevraagd

“Watercress”/“Cresson de Fontaine”/“Berros de Agua”/“Agrião de Água”/“Waterkers”/“Brunnenkresse”

De naam gaat vergezeld van de claim “vervaardigd volgens de traditie van het Verenigd Koninkrijk” of “vervaardigd volgens de traditie van België” of “vervaardigd volgens de traditie van Spanje” of “vervaardigd volgens de traditie van Frankrijk” of “vervaardigd volgens de traditie van Nederland” of “vervaardigd volgens de traditie van Portugal” of “vervaardigd volgens de traditie van” gevolgd door de namen van alle of sommige van deze lidstaten of van het derde land.

2.   Productcategorie

Categorie 1.6 “Groenten, fruit en granen, in ongewijzigde staat of verwerkt”

3.   Grond voor registratie

3.1.   Het product is:

☒	het resultaat van een productiewijze, verwerkingswijze of samenstelling die in overeenstemming is met de traditionele gebruiken voor dat product of dat levensmiddel;

☐

vervaardigd uit de traditioneel gebruikte grondstoffen of ingrediënten. “Watercress”/“Cresson de Fontaine”/“Berros de Agua”/“Agrião de Água”/“Waterkers”/“Brunnenkresse” op basis van Nasturtium officinale wordt in stromend water geteeld volgens een traditionele productiemethode die al meer dan tweehonderd jaar wordt gebruikt.

3.2.   De naam:

☐	wordt van oudsher gebruikt om het specifieke product aan te duiden;

☒	is een verwijzing naar het traditionele karakter of de specificiteit van het product.

Voordat ruim tweehonderd jaar geleden de commerciële productie in Europa begon, werden al eeuwenlang de namen “water-cress” in het Verenigd Koninkrijk, “cresson de fontaine” in Frankrijk, “berros de agua” in Spanje, “agrião de água” in Portugal, “waterkers” in Nederland en België, en “Brunnenkresse” in Duitsland gebruikt ter aanduiding van deze in stromend water geteelde soort uit de kersfamilie. Kers is de plantennaam en water het beschrijvende element.

4.   Beschrijving

4.1.   Beschrijving van het product waarvoor de in punt 1 vermelde naam van toepassing is, met inbegrip van de belangrijkste fysieke, chemische, microbiologische of organoleptische kenmerken die het specifieke karakter van het product aantonen (artikel 7, lid 2, van Verordening (EU) nr. 668/2014)

“Watercress”/“Cresson de Fontaine”/“Berros de Agua”/“Agrião de Água”/“Waterkers”/“Brunnenkresse” met de botanische naam Nasturtium officinale is een aquatische/semiaquatische plant die nog steeds in het wild groeit in stromen en bronnen in heel Europa en ook in vele andere landen in de wereld met een gematigd klimaat. De plant blijft met het wortelsysteem verankerd in de bodem of aan de oever van de stroom of bron zodat hij niet wordt weggespoeld. Dit productdossier heeft uitsluitend betrekking op de commerciële productie en heeft geen gevolgen voor het oogsten en verkopen van wilde “Watercress”/“Cresson de Fontaine”/“Berros de Agua”/“Agrião de Água”/“Waterkers”/“Brunnenkresse”.

De commerciële productie bootst eenvoudigweg na hoe de plant in het wild groeit, met gebruikmaking van de nutriënten uit het stromende water; dit is wat de consument zou verwachten van en opmaken uit “waterkers”: water is het groeimedium en kers de plant.

De botanische synoniemen van Nasturtium officinale zijn Rorippa nasurtium-aquaticum, Nasturtium nasurtium-aquaticum en Sisymbrium nasurtium-aquaticum L. Ze weerspiegelen de werkelijk aquatische aard van de plant en de wijze waarop deze groeit.

Het product dat aan de klanten wordt aangeboden, kan variëren in totale stamlengte, grootte van de bladeren en qua aanbiedingsvorm en verpakking.

Het traditioneel geteelde gewas wordt uit het stromende water geoogst. Het wordt gekenmerkt door lichtgroene, vochtige blaadjes met een ononderbroken rand en een ovale vorm. De stelen zijn knapperig en iets lichter van kleur. Bij de aanhechting van het blad aan de steel kunnen zich zijwortels uitstrekken.

Microbiologische eigenschappen

Afgeleid van de omgeving waarin de plant wordt geteeld; het gewas dat voor de markt in stromend bronwater wordt geteeld, vertoont een epifytische microbiële populatie met een meestal hoog gehalte aan ongevaarlijke bacteriën van het geslacht Pseudomonas. De plant wordt geteeld in zuiver stromend water met een hoge microbiologische kwaliteit.

Uiterlijke kenmerken

—	Afwisselende, geveerde bladeren met drie tot elf langwerpige tot ovale blaadjes; deze zijn glanzend donkergroen, hebben afgeronde topjes en zijn glad en ongetand of hebben golvend getande randen. De kleur is doorgaans groen (hex triplet 008000) tot donkergroen (hex triplet 006400);

—	kruipende of drijvende stelen die sappig of vlezig zijn;

—	gladde, vezelachtige wortels die langs de onder water staande stengel worteling vertonen, vooral bij de knopen;

—

witte bloemen met vier kroonblaadjes van ongeveer 3-5 mm overdwars, in eindstandige trosjes en in trosjes vanuit de oksels van de bovenste bladeren; witte en groene bloemetjes groeien in trossen; als onderdeel van haar natuurlijke cyclus gaat de plant bloeien als de dagen in de vroege zomermaanden hun maximale lengte naderen;

—	ter vergelijking: winterkers is van het geslacht Barbarea (barbarakruid). Deze plant produceert enkelvoudige, geveerde bladeren aan een steel en heeft in de bloeiperiode gele bloemen.

Chemische samenstelling

—

“Watercress”/“Cresson de Fontaine”/“Berros de Agua”/“Agrião de Água”/“Waterkers”/“Brunnenkresse” is rijk aan glucosinolaat en is uniek vanwege de hoge expressie van het glucosinolaat 2-fenylethanolglucosinolaat, dat fenylethylisothiocyanaat (PEITC) afgeeft. PEITC komt vrij bij het kauwen en is verantwoordelijk voor de kenmerkende pittige smaak. De peperachtige smaakeigenschap wordt veroorzaakt door de mosterdoliën in de plant. Stress beïnvloedt het PEITC-gehalte in de plant. Als het gewas door een lage of hoge temperatuur stress ondervindt, of te kampen krijgt met watertekort, produceert de plant wisselende hoeveelheden PEITC.

Organoleptische kenmerken

Tests waarin “waterkers” werd vergeleken met op land geteelde kers, hebben uitgewezen dat de kleur van “waterkers” donkerder/groener is. Ook is zij duidelijk peperachtiger van smaak en heeft zij een zachtere textuur.

Een aanvullende sensorische evaluatie in 2009 wees ook uit dat op het land geteelde waterkers een mildere en minder peperachtige smaak had. Daarnaast werden enkele opmerkingen geregistreerd over het in water geteelde monster. Dit zou donkerdere bladeren en een zachtere textuur hebben.

Deze twee beoordelingen toonden aan dat in beide gevallen in een professioneel uitgevoerde evaluatie van op grond versus in water geteelde gewassen verschillen werden vastgesteld. Wat smaak betreft, bleek de voorkeur uit te gaan naar “Watercress”/“Cresson de Fontaine”/“Berros de Agua”/“Agrião de Água”/“Waterkers”/“Brunnenkresse”, louter op basis van organoleptische kenmerken.

Karakteristiek voor “Watercress”/“Cresson de Fontaine”/“Berros De Agua”/“Agrião de Água”/“Waterkers”/“Brunnenkresse” is de mosterdachtige nasmaak; deze is peperachtig, pikant en licht bitter.

4.2.   Beschrijving van de productiemethode van het product waarvoor de in punt 1 vermelde naam van toepassing is, die door de producenten moet worden gevolgd, met inbegrip van, in voorkomend geval, de aard en de kenmerken van de gebruikte grondstoffen of ingrediënten, en de manier waarop het product wordt bereid (artikel 7, lid 2, van Verordening (EU) nr. 668/2014)

“Watercress”/“Cresson de Fontaine”/“Berros de Agua”/“Agrião de Água”/“Waterkers”/“Brunnenkresse” moet in stromend water worden gekweekt met Nasturtium officinale-zaadjes. Het zaad mag echter ook worden gezaaid op een geschikte ondergrond in een broeikas, om de zaailingen later naar de kweekbedden over te brengen.

Het gewas kan het hele jaar door groeien op speciaal daarvoor aangelegde bedden. De temperatuur van het stromend water dat uit natuurlijke bronnen of putten opstijgt, ligt doorgaans tussen 10 en 18 °C, wat het gewas beschermt tegen warm en koud weer.

Om relatief uniforme en consistente PEITC-gehalten te krijgen (en zodoende een relatief uniforme smaak), heeft het gewas stabiele, stressvrije groeiomstandigheden nodig op het gebied van temperatuur, watertoevoer en meststof. De ideale manier om de juiste temperatuur te behouden, is een op water gebaseerde teelt waarbij gedurende de hele levenscyclus van de plant stromend water wordt aangeleverd; het stromende water koelt het gewas op hete dagen en warmt het op koude dagen.

Distributie van water

Van oudsher kwam het water uit diepe, mineraalrijke, natuurlijke bronnen of putten, ofwel door natuurlijke stroming of opgepompt, maar andere bronnen zijn ook geschikt, mits ze een voldoende hoge microbiologische kwaliteit hebben (streefcijfer nul E.coli, tolerantie 100 cfu/100 ml; streefcijfer nul listeria, tolerantie 100 cfu/100 ml; streefcijfer nul salmonella en nul STEC) en vrij zijn van oppervlaktewaterbesmetting. De kwaliteit van het water moet geschikt zijn voor de productie van minimaal verwerkt voedsel, d.w.z. voedsel dat zonder koken geconsumeerd kan worden.

Kweekbed

De plaatsing van de bedden zal meestal worden bepaald door de locatie van de waterbron en de afvoer. De bedden zijn uitgerust met ondoorlatende zijkanten, eventueel op een helling vanaf het punt waar water in het bed binnenkomt, en op zodanige wijze dat oppervlaktewater of afvloeiing wordt voorkomen. Van oudsher wordt het inkomende water gekanaliseerd en geregeld met behulp van kleppen, kranen of eenvoudige gaten in de wand waarop de watertoevoer is aangesloten. Modernere teeltsystemen zijn zodanig gebouwd dat de mogelijkheid bieden om automatisch water toe te voeren en de temperatuur, watervoorziening en meststofgift te regelen. De grootte van de bedden hangt af van de locatie en het land. Er mag geen oppervlaktewater of afvloeiend water in de site binnenkomen. Er mogen geen blijvend modderige stukken zijn, omdat de waterhoren zich daarin zou kunnen vestigen.

Productiemethoden

Idealiter wordt een nieuw gewas ingezaaid om te voorkomen dat er virussen ontstaan. Sommige worden namelijk door zaad overgedragen. Zaden worden ofwel direct op de bedden gezaaid, of, vaker, op de compost, ofwel worden ze in een broeikas op substraatmateriaal gezaaid en geteeld tot het stadium waarin ze de eerste echte blaadjes krijgen (ongeveer 3-5 cm hoog). Gewassen van de vroege zomer zullen vervangen moeten worden vanwege de natuurlijke bloeiperiode die zich rond deze tijd van het jaar voordoet. In andere maanden kan worden geoogst uit de nagroei, een proces waarbij het geoogste gewas de tijd krijgt om zich te vernieuwen. Veel telers produceren hun eigen zaad door een deel van het gewas tot bloei te laten komen en zaad te laten zetten, al is het ook verkrijgbaar bij zadenbedrijven.

Directe bezaaiing gebeurt door met de hand of een machine zaad over de kweekbedden te verspreiden, zoals ook de zaailingen die in een broeikas zijn opgekweekt, met de hand of een machine kunnen worden geplant, om passende dichtheden te bereiken. De kweekgrond kan met voedingsstoffen verrijkt vocht vasthouden, zodat de wortels makkelijk in de grond doordringen en zich hechten.

Daarna kan het inkomende, met voedingsstoffen verrijkte water over de grond stromen, waarbij het gewas de mineralen en sporenelementen opneemt die essentieel zijn voor de groei. Naarmate het gewas groeit, wordt de watertoevoer vergroot om aan de behoefte van het gewas tegemoet te komen.

Om de voedingsstoffen uit het water en de ondergrond te verrijken, kunnen standaardtuinbouwmeststoffen met een hoog fosfaatgehalte worden gebruikt.

Het gewas moet in stromend water worden geteeld, hoewel de wortelsystemen zich in de randen kunnen verankeren. Landkers van zaden van Lepidium sativum wordt volledig op teelaarde geteeld en verschilt van in water geteelde “Watercress”/“Cresson de Fontaine”/“Berros de Agua”/“Agribeit de Água”/“Waterkers”/“Brunnenkresse”.

Oogsten

“Watercress”/“Cresson de Fontaine”/“Berros de Agua”/“Agribeit de Água”/“Waterkers”/“Brunnenkresse” wordt geoogst voor de verkoop met of zonder wortels of substraat en wordt gewassen of ongewassen verkocht. Het product in bosjes wordt doorgaans gekenmerkt door bleke stelen waarvan 5-6 cm van blad en wortel is ontdaan en die bijeen worden gehouden door een elastiekje of een touwtje, waarboven de blaadjes van 2-5 cm de bovenkant vormen. Er kunnen echter verschillen zijn in de wijze waarop het product op de markt wordt gebracht, zowel in termen van het product zelf (losse blaadjes, bosjes, met of zonder wortels en/of substraat) als in termen van verpakking.

4.3.   Beschrijving van de belangrijkste elementen die het traditionele karakter van het product bepalen (artikel 7, lid 2, van Verordening (EU) nr. 668/2014)

Het traditionele karakter van “Watercress”/“Cresson de Fontaine”/“Berros de Agua”/“Agrião de Água”/“Waterkers”/“Brunnenkresse” wordt bepaald door de productiemethode en is al duizenden jaren verbonden met stromend water; het gewas wordt van oudsher geassocieerd met aquatische productie en is wat morfologie en smaak betreft niet veranderd door selectie of veredeling. Het ziet er vandaag de dag nog exact hetzelfde uit als op afbeeldingen van de plant uit de Romeinse tijd.

Hippocrates, de grondlegger van de moderne geneeskunde, zou voor het eiland Kos hebben gekozen als locatie van ‘s werelds eerste ziekenhuis, in de nabijheid van een beek die geschikt was voor het telen van de plant die hij beschouwde als essentieel voor de behandeling van zijn patiënten. Ook de Romeinen teelden “Watercress”/“Cresson de Fontaine”/“Berros de Agua”/“Agrião de Água”/“Waterkers”/“Brunnenkresse” in stromend water.

Nicholas Culpeper schrijft over waterkers in zijn boek “Complete Herbal”, gepubliceerd in 1653, dat het “groeit in beekjes met stromend water”.

De eerste commerciële teelt van “Watercress”/“Cresson de Fontaine”/“Berros de Agua”/“Agrião de Água”/“Waterkers”/“Brunnenkresse” vond plaats in Duitsland in het midden van de achttiende eeuw en het gewas werd begin jaren 1800 op grote schaal geteeld in de heldere, vrij stromende beken in het zuiden van Engeland. Al dateert de methode van de teelt van “Watercress”/“Cresson de Fontaine”/“Berros de Agua”/“Agrião de Água”/“Waterkers”/“Brunnenkresse” in stromend water uit de Romeinse tijd, voor de productie voor de markt is ze in wezen ongewijzigd gebleven. De productie in Frankrijk werd door Adolphe Chatin in 1866 als volgt beschreven: “Deze greppels vormden een uitgestrekte teelt van Fountain Cresson, deze teelt vond al jaren plaats op waterbronnen.”

Tegen het einde van de negentiende eeuw was “Watercress”/“Cresson de Fontaine”/“Berros de Agua”/“Agrião de Água”/“Waterkers”/“Brunnenkresse” een aanzienlijke bron van werkgelegenheid en inkomsten. Het gewas werd geleverd aan de grote stedelijke agglomeraties in het noorden van Europa. Zo werd in het VK de spoorlijn doorgetrokken naar Alresford, in het graafschap Hampshire, om wekelijks 30 ton naar de Londense markten te kunnen vervoeren. De herstelde stoomtreinroute staat nog altijd bekend als “The Watercress Line”.

Er bestaan meerdere filmopnamen uit de jaren 1930 waarop de teelt van “Watercress”/“Cresson de Fontaine”/“Berros de Agua”/“Agrião de Água”/“Waterkers”/“Brunnenkresse” in stromend water te zien is.

In alle landen moet de traditionele “Watercress”/“Cresson de Fontaine”/“Berros de Agua”/“Agrião de Água”/“Waterkers”/“Brunnenkresse” in stromend water worden verbouwd. Zuiver bronwater uit ondergrondse lagen bevat alle mineralen die nodig zijn om de plant te laten groeien, al heeft het vaak een tekort aan fosfor. In het noorden van Europa was dit gelukkig beschikbaar in de vorm van slak, een bijproduct van de traditionele staalproductie, dat fungeerde als meststof doordat het langzaam fosforzuur kan afgeven. Bijna tweehonderd jaar lang werd het gewas geteeld met behulp van zuiver bronwater en werden de bedden verrijkt met basisslak om te voorzien in de fosfaatmeststof en sporenelementen die het gewas niet uit het stromende water kon halen. Inmiddels is het staalproductieproces veranderd en is basisslak niet meer beschikbaar. In plaats daarvan wordt nu langzaam afgegeven commerciële fosfaatmeststof gebruikt.

De van oudsher in stromend water geteelde waterkers wordt gekenmerkt door zachtgroene, vochtige, ovaalvormige blaadjes. De stelen zijn knapperig en kunnen zijwortels hebben waar de blaadjes zich aan de steel hechten. De planten hebben een kenmerkende mosterdachtige nasmaak; peperachtig, pikant en licht bitter.