Zaak C‑65/20

VI

tegen

KRONE – Verlag Gesellschaft mbH & Co KG

(verzoek om een prejudiciële beslissing, ingediend door het Oberste Gerichtshof)

 Arrest van het Hof (Eerste kamer) van 10 juni 2021

„Prejudiciële verwijzing – Bescherming van de consument – Aansprakelijkheid voor producten met gebreken – Richtlijn 85/374/EEG – Artikel 2 – Begrip ‚gebrekkig product’ – Exemplaar van een gedrukte krant dat een onjuist gezondheidsadvies bevat – Uitsluiting van de werkingssfeer”

Harmonisatie van de wetgevingen – Aansprakelijkheid voor producten met gebreken – Richtlijn 85/374 – Werkingssfeer – Begrip „gebrekkig product” – Exemplaar van een gedrukte krant dat een onjuist gezondheidsadvies bevat – Daarvan uitgesloten

(Richtlijn 85/374 van de Raad, zesde overweging en art. 1, 2 en 6)

(zie punten 33‑42 en dictum)

Samenvatting

Een artikel in een gedrukte krant waarin een onjuist gezondheidsadvies over het gebruik van een plant wordt gegeven, waardoor de gezondheid van een lezer die dit advies heeft opgevolgd schade heeft geleden, is geen gebrekkig product in de zin van het Unierecht

Een dergelijk artikel kan dus niet leiden tot risicoaansprakelijkheid van de uitgever of de drukker van deze krant op basis van de richtlijn inzake de aansprakelijkheid voor producten met gebreken

KRONE – Verlag is een in Oostenrijk gevestigde persvennootschap. Zij is media-eigenaar en uitgever van een regionale editie van de krant Kronen-Zeitung. Op 31 december 2016 heeft zij in deze krant een artikel gepubliceerd over de positieve effecten van het aanbrengen van geraspte mierikswortel. Dit artikel werd ondertekend door een persoon die lid is van een religieuze orde en die als deskundige op het gebied van geneeskrachtige kruiden gratis advies geeft in een column die dagelijks door die krant wordt gepubliceerd.

Het artikel bevatte de volgende tekst:

„Reumatische pijn verzachten

Versgeraspte mierikswortel kan helpen om de pijn bij reumatische aandoeningen te verminderen. De betreffende zones worden eerst met een vettige kruidenolie of met varkensreuzel ingewreven, en vervolgens wordt de geraspte mierikswortel daarop gelegd en aangedrukt. Dit kompres kan zonder meer twee tot vijf uur blijven zitten voordat het wordt verwijderd. Deze behandeling heeft een goede afvoerende werking.”

De in het artikel vermelde duur van twee tot vijf uur gedurende welke de stof moest worden aangebracht was echter onjuist, aangezien het woord „uur” was gebruikt in plaats van „minuten”. Verzoekster – een Oostenrijks onderdaan – vertrouwde op de in het artikel genoemde behandelingsduur, en heeft deze stof gedurende ongeveer drie uur op het gewricht van haar voet aangebracht en deze pas verwijderd nadat zij zware pijn voelde als gevolg van een toxische huidreactie.

Omdat verzoekster van mening was dat zij schade had geleden, stelde zij een vordering tot vergoeding van lichamelijk letsel tegen KRONE – Verlag in. Deze vordering is in eerste aanleg en in hoger beroep afgewezen. Daarop heeft zij beroep „in Revision” ingesteld bij het Oberste Gerichtshof.

Het Hof, dat door deze rechter is verzocht om een prejudiciële beslissing, is van oordeel dat een exemplaar van een gedrukte krant die een paramedisch onderwerp behandelt en daarbij een onjuist gezondheidsadvies over het gebruik van een plant geeft, waardoor de gezondheid van een lezer die dit advies heeft opgevolgd schade heeft geleden, geen „gebrekkig product” is in de zin van de richtlijn inzake de aansprakelijkheid voor producten met gebreken(1).

Beoordeling door het Hof

Het Hof benadrukt om te beginnen dat een product gebrekkig is in de zin van de richtlijn inzake de aansprakelijkheid voor producten met gebreken(2) indien het niet de veiligheid biedt die men gerechtigd is te verwachten. Het gebrek in een product wordt vastgesteld aan de hand van bepaalde elementen die inherent zijn aan het product zelf en die met name verband houden met de presentatie van het product, het gebruik ervan en het tijdstip waarop het in het verkeer is gebracht.

Vervolgens wijst het Hof erop dat het feit dat deze richtlijn geen bepalingen bevat die de mogelijkheid bieden om de productaansprakelijkheid in te roepen voor schade veroorzaakt door een dienst waarvan het product slechts de materiële drager is, de bedoeling van de Uniewetgever weerspiegelt. In dat verband merkt het Hof op dat het onjuiste advies in het onderhavige geval geen betrekking heeft op de gedrukte krant die de drager daarvan is. In het bijzonder heeft deze dienst geen betrekking op de presentatie of het gebruik van de krant, zodat die dienst niet behoort tot de elementen die inherent zijn aan de gedrukte krant, dat wil zeggen de enige elementen op basis waarvan kan worden beoordeeld of dit product gebrekkig is.

Ten slotte beklemtoont het Hof dat de aansprakelijkheid van dienstverrichters en de aansprakelijkheid van fabrikanten van eindproducten twee verschillende aansprakelijkheidsregelingen vormen, aangezien de activiteit van dienstverrichters niet wordt gelijkgesteld met die van producenten, invoerders en leveranciers. Het herinnert eraan dat de aansprakelijkheidsregeling van dienstverrichters afzonderlijk moet worden geregeld, gelet op de specifieke kenmerken van diensten.(3)

Bijgevolg valt een onjuist gezondheidsadvies dat in een gedrukte krant is gepubliceerd en betrekking heeft op het gebruik van een andere lichamelijke zaak, niet binnen de werkingssfeer van de richtlijn inzake de aansprakelijkheid voor producten met gebreken en kan het deze krant niet gebrekkig maken of leiden tot de risicoaansprakelijkheid van de „producent”, ongeacht of hij de uitgever of de drukker van die krant dan wel de auteur van het artikel is.

In dit verband preciseert het Hof dat de in deze richtlijn geregelde risicoaansprakelijkheid voor gebrekkige producten weliswaar niet van toepassing is op de onderhavige zaak, maar dat dit niet uitsluit dat andere regelingen inzake contractuele of buitencontractuele aansprakelijkheid die op een andere grondslag berusten, zoals de aansprakelijkheid wegens verborgen gebreken of onrechtmatige daad, van toepassing kunnen zijn.

1      Artikel 2 van richtlijn 85/374/EEG van de Raad van 25 juli 1985 betreffende de onderlinge aanpassing van de wettelijke en bestuursrechtelijke bepalingen der lidstaten inzake de aansprakelijkheid voor producten met gebreken (PB 1985, L 210, blz. 29), zoals gewijzigd bij richtlijn 1999/34/EG van het Europees Parlement en de Raad van 10 mei 1999 (PB 1999, L 141, blz. 20), gelezen in het licht van de artikelen 1 en 6 van deze richtlijn, zoals gewijzigd bij richtlijn 1999/34.

2      Artikel 6 van de richtlijn.

3      Voorstel COM(90) 482 def. voor een richtlijn van de Raad inzake de aansprakelijkheid voor diensten (PB 1991, C 12, blz. 8), dat de Commissie heeft ingediend op 9 november 1990.