Trefwoorden
Samenvatting

Trefwoorden

1. Steunmaatregelen van de staten – Onderzoek door Commissie – Onderzoek van steunregeling in haar geheel – Toelaatbaarheid – Steunregeling die niet meer van kracht is – Geen invloed

(Art. 87 EG)

2. Steunmaatregelen van de staten – Begrip – Steun die met staatsmiddelen is bekostigd

(Art. 87, lid 1, EG)

3. Steunmaatregelen van de staten – Ongunstige beïnvloeding van handelsverkeer tussen lidstaten – Aantasting van mededinging – Steun van geringe omvang

(Art. 87 EG)

4. Steunmaatregelen van de staten – Verbod – Afwijkingen – Draagwijdte van afwijking – Strikte uitlegging – Economische schade rechtstreeks veroorzaakt door natuurrampen of andere buitengewone gebeurtenissen

(Art. 87, lid 1, en lid 2, sub b, EG)

5. Steunmaatregelen van de staten – Verbod – Afwijkingen – Beoordelingsvrijheid van Commissie – Rechterlijke toetsing – Grenzen – Mogelijkheid om richtsnoeren vast te stellen

(Art. 87, lid 3, EG)

6. Steunmaatregelen van de staten – Terugvordering van onwettige steun – Schending van evenredigheidsbeginsel – Geen

(Art. 88, lid 2, eerste alinea, EG)

7. Steunmaatregelen van de staten – Terugvordering van onwettige steun – Eventueel gewettigd vertrouwen van begunstigde – Bescherming – Voorwaarden en grenzen

(Art. 88 EG)

8. Steunmaatregelen van de staten – Beschikking waarbij Commissie vaststelt dat steun onverenigbaar is met gemeenschappelijke markt – Moeilijkheden bij uitvoering – Verplichting van Commissie en lidstaat, samen te werken bij zoeken naar oplossing die Verdrag eerbiedigt

(Art. 10 EG en art. 88, lid 2, eerste alinea, EG)

Samenvatting

1. In het geval van een steunregeling kan de Commissie zich ertoe beperken de algemene kenmerken daarvan te onderzoeken en hoeft zij niet elk afzonderlijk geval waarin die regeling is toegepast, te onderzoeken. De omstandigheid dat de betrokken steunregeling niet langer van kracht is, doet aan deze bevoegdheid niet af.

(cf. punt 24)

2. Artikel 87, lid 1, EG ziet op alle geldelijke middelen die de staat daadwerkelijk kan gebruiken om ondernemingen te steunen. Het feit dat deze middelen constant onder openbaar toezicht, en daarmee ter beschikking van de bevoegde nationale autoriteiten, staan, volstaat om ze als staatsmiddelen aan te merken en om een maatregel die ermee wordt gefinancierd, binnen de werkingssfeer van artikel 87, lid 1, EG te brengen.

(cf. punt 52)

3. De betrekkelijk geringe omvang van een steunmaatregel van een staat of de betrekkelijk geringe omvang van de begunstigde onderneming sluit niet bij voorbaat uit dat het handelsverkeer tussen lidstaten ongunstig wordt beïnvloed of de concurrentie wordt vervalst. Andere elementen kunnen immers beslissend zijn voor de beoordeling van het effect van een steunmaatregel op het handelsverkeer, met name het cumulatieve karakter van de steun en de omstandigheid dat de begunstigde ondernemingen werkzaam zijn in een sector met een bijzonder intense mededinging.

(cf. punten 69‑70)

4. Aangezien artikel 87, lid 2, sub b, EG een uitzondering vormt op het algemene beginsel van de onverenigbaarheid van staatssteun met de gemeenschappelijke markt, dat is neergelegd in artikel 87, lid 1, EG, moet eerstgenoemd artikel strikt worden uitgelegd. Bijgevolg komt alleen de door natuurrampen of andere buitengewone gebeurtenissen rechtstreeks veroorzaakte economische schade voor vergoeding in aanmerking in de zin van deze bepaling.

(cf. punten 81‑82)

5. De Commissie beschikt in het kader van artikel 87, lid 3, EG over een ruime beoordelingsvrijheid, waarvan het gebruik een afweging van economische en sociale gegevens impliceert, die dient te geschieden in een communautair kader. Bij de toetsing van de wettigheid van het gebruik van die vrijheid mag het Hof zijn oordeel ter zake niet in de plaats stellen van dat van het bevoegde orgaan, maar dient het alleen te onderzoeken of deze beoordeling geen kennelijke beoordelingsfout bevat of op misbruik van bevoegdheid berust.

De Commissie kan evenwel voor zichzelf uitgangspunten voor het gebruik van haar beoordelingsvrijheid vaststellen door middel van handelingen als de kaderregeling, voorzover die handelingen indicatieve regels voor het door haar te volgen beleid bevatten, en niet afwijken van de verdragsregels.

(cf. punten 97‑98)

6. De ongedaanmaking van onwettige steun door middel van terugvordering is het logische gevolg van de vaststelling dat de steun onwettig is. Bijgevolg is terugvordering van onwettige staatssteun teneinde de vroegere toestand te herstellen, in beginsel niet te beschouwen als een maatregel die onevenredig is aan de doelstellingen van de verdragsbepalingen inzake staatssteun.

(cf. punt 103)

7. Gelet op het dwingende karakter van het door de Commissie krachtens artikel 88 EG uitgeoefende toezicht op de steunmaatregelen van de staten, kunnen ondernemingen die steun ontvangen, in beginsel slechts een gewettigd vertrouwen in de rechtmatigheid van de steun hebben, wanneer de steun met inachtneming van de procedure van dat artikel is toegekend.

(cf. punt 104)

8. Een lidstaat die bij de uitvoering van een beschikking van de Commissie inzake staatssteun op niet voorziene en onvoorzienbare moeilijkheden stuit, of zich bewust wordt van gevolgen die de Commissie niet voor ogen heeft gehad, moet deze problemen aan laatstgenoemde voorleggen en daarbij passende wijzigingen van de betrokken beschikking voorstellen. Op grond van het met name in artikel 10 EG tot uitdrukking gebrachte beginsel dat de lidstaten en de gemeenschapsinstellingen over en weer tot loyale samenwerking verplicht zijn, moeten de Commissie en de lidstaat in een dergelijk geval te goeder trouw samenwerken om met volledige inachtneming van de verdragsbepalingen, inzonderheid die betreffende steunmaatregelen, die moeilijkheden te overwinnen.

(cf. punt 114)