Trefwoorden
Samenvatting

Trefwoorden

Commissie - Recht van toegang van publiek tot documenten van Commissie - Besluit 94/90 - Handeling die rechten toekent aan particulieren - Uitzonderingen op beginsel van toegang tot documenten - Uitlegging - Motiveringsplicht - Draagwijdte - Weigering van toegang zonder opgave van specifieke redenen voor ingeroepen uitzondering - Onwettigheid

(EG-Verdrag, art. 162 en 190; besluit 94/90 van de Commissie)

Samenvatting

Ofschoon besluit 94/90 inzake de toegang tot documenten van de Commissie artikel 162 van het Verdrag als rechtsgrondslag heeft, is het een handeling die burgers een recht op toegang verleent tot bij haar berustende documenten, want er is niets op tegen, dat een regeling betreffende de interne organisatie van de werkzaamheden van een instelling rechtsgevolgen jegens derden heeft. Op grond van dit besluit, dat is bedoeld als algemene regeling, kan eenieder om toegang tot ieder willekeurig niet gepubliceerd document van de Commissie verzoeken zonder zijn verzoek te hoeven motiveren.

Het recht op toegang kent weliswaar twee categorieën van uitzonderingen, doch deze moeten eng worden uitgelegd, opdat de toepassing van het algemene beginsel dat het publiek zo ruim mogelijk toegang zal krijgen, niet in het gedrang komt. Wat de eerste categorie betreft, ten aanzien waarvan onder meer is bepaald dat "de instellingen (...) de toegang [weigeren] tot een document als de verspreiding daarvan schade kan toebrengen aan de bescherming van het algemeen belang (openbare veiligheid, internationale betrekkingen, monetaire stabiliteit, gerechtelijke procedures, inspectie- en enquêteactiviteiten)", moet de Commissie, alvorens over een verzoek te beslissen, per verlangd document onderzoeken of, gelet op de gegevens waarover zij beschikt, de verspreiding ervan daadwerkelijk afbreuk kan doen aan een van genoemde belangen. Indien dit naar haar oordeel het geval is, is zij verplicht de toegang tot het betrokken document te weigeren.

Om aan de vereisten van artikel 190 van het Verdrag te voldoen, moet de motivering van een dergelijk besluit - ten minste per categorie documenten - de specifieke redenen bevatten waarom de Commissie meent, dat de verspreiding van de verlangde documenten onder één van de in de eerste categorie bedoelde uitzonderingen valt, zodat de adressaat van het besluit kan nagaan, of het hierboven bedoelde onderzoek daadwerkelijk heeft plaatsgevonden en of de weigeringsgronden gefundeerd zijn.

Een weigering van toegang waarin als motivering wordt verklaard, dat de verlangde documenten een beschikking betreffen waartegen beroep tot nietigverklaring is ingesteld, en waarin enkel wordt gesteld, dat de uitzonderingsbepaling inzake de bescherming van het algemeen belang (gerechtelijke procedures) van toepassing is, moet nietig worden verklaard, aangezien geen enkele toelichting wordt gegeven, zelfs niet per categorie documenten, aan de hand waarvan kan worden geverifieerd of alle gevraagde documenten wegens het bestaan van een verband met de beschikking waarvan de nietigverklaring wordt gevorderd, daadwerkelijk onder de ingeroepen uitzondering vallen.