Markten voor financiële instrumenten (MiFID) en beleggingsdiensten

 

SAMENVATTING VAN:

Richtlijn 2004/39/EG betreffende markten voor financiële instrumenten

WAT IS HET DOEL VAN DEZE RICHTLIJN?

De richtlijn is erop gericht de regels van de Europese Unie (EU) voor investeringsdiensten en gereguleerde markten te versterken om twee belangrijke doelstellingen te bereiken:

• het beschermen van beleggers en het waarborgen van de marktintegriteit door vaststelling van geharmoniseerde voorschriften die van toepassing zijn op de werkzaamheden van vergunninghoudende tussenpersonen;
• het stimuleren van eerlijke, transparante, efficiënte en geïntegreerde financiële markten.

KERNPUNTEN

Voorwaarden en procedures voor vergunningverlening

• De richtlijn verplicht EU-landen tot het harmoniseren van richtlijnen betreffende beleggingsdiensten en -activiteiten. Om dit te bereiken, moeten EU-landen een vergunningsstelsel opzetten dat beleggingsondernemingen in staat stelt in de hele EU te opereren. Deze ondernemingen moeten zijn geregistreerd en het register moet toegankelijk zijn voor het publiek. Elke vergunning wordt aangemeld bij de Europese Autoriteit voor effecten en markten (ESMA).
• De ESMA is gemachtigd technische reguleringsnormen vast te stellen. De ESMA assisteert verder de Europese Commissie in haar relaties met niet-EU-landen en bij het beoordelen van hun markten.
• Met andere woorden: de richtlijn moet beleggingsondernemingen, banken en officiële beurzen toestaan grensoverschrijdend hun diensten aan te bieden op basis van een vergunning die is verleend door de bevoegde autoriteit in het land van herkomst. Omdat de vergunningverlening in alle EU-landen aan dezelfde voorwaarden onderhevig is, wordt hierdoor de harmonisatie van regelgeving betreffende beleggingsondernemingen gestimuleerd.
• In deze context heeft de richtlijn tot doel het op een lijn brengen van nationale regelgeving betreffende het verrichten van beleggingsdiensten en de werking van beurzen, met als uiteindelijk doel het opstellen van een enkel Europees , reglement met betrekking tot effecten’. Hiervan profiteren investeerders, emittenten en andere belanghebbenden door het stimuleren van efficiënte en concurrerende markten.

Prudentiële beoordeling

• Met deze richtlijn wordt tevens de harmonisatie verzorgd van beoordelingsregels voor procedures en criteria voor het verkrijgen van een gekwalificeerde deelneming*. De richtlijn heeft als doel het harmoniseren van:
  • de drempels voor de kennisgeving van een voorgenomen verwerving of een afstoting van een gekwalificeerde deelneming;
  • de beoordelingsprocedure; en
  • de lijst met beoordelingscriteria.
• In de context van een voorgenomen verwerving, voldoet de prudentiële beoordeling van de aandeelhouder en van het management aan gedetailleerde criteria en wordt deze gezamenlijk uitgevoerd door de bevoegde autoriteiten.
• In de richtlijn wordt specifiek vermeld dat de bevoegde autoriteiten de geschiktheid beoordelen van de voorgestelde verwerver en de financiële soliditeit van de voorgenomen verwerving op basis van:
  • de reputatie en ervaring van de personen die het bedrijf van de verzekeraar leiden na de voorgenomen verwerving;
  • de financiële soliditeit van de voorgestelde verwerver;
  • het bestaan van redelijke gronden voor een vermoeden van (een poging tot) witwasserij of het financieren van terrorisme.

Bescherming van beleggers

• Met de richtlijn wordt de bescherming van beleggers aanzienlijk verbeterd door het instellen van gedragsregels voor het aanbieden van beleggingsdiensten aan klanten en minimumnormen voor het mandaat en de bevoegdheden die nationale bevoegde autoriteiten tot hun beschikking moeten hebben. Er zijn effectieve mechanismen ingesteld voor real-timesamenwerking in onderzoek en vervolging van overtreding van deze regels.

Transparantie en marktintegriteit

• Middels deze richtlijn wordt een verplichting ingesteld tot waarborging van marktintegriteit, het rapporteren van transacties en het bijhouden van gegevens. De ESMA heeft toegang tot deze informatie.
• Er wordt met name een verplichting inzake transparantie vooraf ingesteld. Hierdoor worden beleggingsondernemingen met interne afhandeling (d.w.z. bedrijven die voor eigen rekening klantorders uitvoeren buiten gereguleerde markten of multilaterale handelsfaciliteiten) verplicht tot openbaarmaking van de prijzen waarvoor zij willen kopen van en/of verkopen aan klanten. Deze verplichting tot openbaarmaking wordt echter beperkt tot transacties die niet groter zijn dan de standaard marktomvang, gedefinieerd als gemiddelde waarde van orders die op de markt worden uitgevoerd.
• Dit houdt in dat de regel van de verplichting inzake transparantie vooraf niet van toepassing is op Europese groothandelaren/makelaars, en dat deze in hun rol als marktmakers niet aan significante risico's worden blootgesteld.
• Elk EU-land is verantwoordelijk voor het opstellen van een lijst gereguleerde markten en de overlegging hiervan aan andere EU-landen en ESMA.

Bescherming van exploitanten

• De richtlijn omvat een reeks beschermende maatregelen voor beleggingsondernemingen met systematische interne afhandeling wanneer deze verplicht zijn een prijsopgave te doen, zodat zij deze noodzakelijke dienst aan hun klanten kunnen verlenen zonder ongewenste risico's te lopen. Deze maatregel voorziet in de mogelijkheid van het bijwerken of intrekken van prijsopgaven.
• Met de richtlijn wordt tevens een eerlijke markt voor niet-professionele beleggers opgezet. De richtlijn weerhoudt financiële instellingen ervan onderscheid te maken tussen dergelijke investeerders, bijvoorbeeld door sommigen van hen verbeteringen op openbaar gemaakte prijzen te bieden.

Aanwijzen van bevoegde autoriteiten

• EU-landen moeten hun bevoegde autoriteiten aanwijzen en de benodigde informatie naar de Commissie, de ESMA en de bevoegde autoriteiten van de andere EU-landen sturen. De bevoegde autoriteiten fungeren als aanspreekpunt in de EU-landen. De ESMA zorgt ervoor dat de lijst met deze autoriteiten altijd actueel is. Deze autoriteiten worden geacht nauw samen te werken met ESMA.
• EU-landen en ESMA kunnen desgewenst samenwerkingsovereenkomsten sluiten betreffende:
  • het toezicht op kredietinstellingen;
  • de procedures voor de liquidatie en het faillissement van ondernemingen;
  • de procedures voor de wettelijke controle van de jaarrekening van beleggingsondernemingen;
  • het toezicht op de instanties die betrokken zijn bij de liquidatie en het faillissement van beleggingsondernemingen;
  • het toezicht op personen die zijn belast met de wettelijke controle van de jaarrekening van verzekeringsondernemingen, kredietinstellingen, beleggingsondernemingen en andere financiële instellingen.

Aanvullende regels

• De richtlijn is gericht op het verbeteren van de EU-regels inzake effectenmarkten. In de richtlijn worden derhalve de algemene verplichtingen uiteengezet waarvan de autoriteiten van EU-landen moeten zorgen dat deze worden nageleefd.
• Uitvoeringsmaatregelen, verslagen en beoordelingen worden aangenomen door de Commissie na raadpleging van marktdeelnemers uit EU-landen en met inachtneming van het advies van ESMA.

Herschikking

Richtlijn 2004/39/EG is geactualiseerd in Richtlijn 2014/65/EU („MiFID II”) om de aanzienlijke wijzigingen op te nemen die in de loop der tijd aan de tekst zijn aangebracht.

Samen met Verordening (EU) nr. 600/2014, de bijbehorende gedelegeerde handelingen en regelingen vervangt Richtlijn 2014/65/EU deze richtlijn per 3 januari 2018. (Richtlijn 2014/65/EU had oorspronkelijk op 3 januari 2017 in werking moeten treden, maar deze datum is met een jaar uitgesteld tot 3 januari 2018 door Richtlijn (EU) nr. 2016/1034).

VANAF WANNEER IS DE RICHTLIJN VAN TOEPASSING?

De richtlijn is van toepassing sinds 30 april 2004. EU-landen moesten de richtlijn voor 31 januari 2007 omzetten naar hun nationale wetgeving.

ACHTERGROND

Kijk voor meer informatie op:

• „Beleggingsdiensten en gereguleerde markten (MiFID I & MiFID II)” op de website van de Europese Commissie.

* KERNBEGRIPPEN

BELANGRIJKSTE DOCUMENT

Richtlijn 2004/39/EG van het Europees Parlement en de Raad van 21 april 2004 betreffende markten voor financiële instrumenten, tot wijziging van de Richtlijnen 85/611/EEG en 93/6/EEG van de Raad en van Richtlijn 2000/12/EG van het Europees Parlement en de Raad en houdende intrekking van Richtlijn 93/22/EEG van de Raad (PB L 145, 30.4.2004, blz. 1–44)

Achtereenvolgende wijzigingen en verbeteringen aan Richtlijn 2004/39/EG zijn opgenomen in de basistekst. Deze geconsolideerde versie is zuiver ter informatie.

GERELATEERDE DOCUMENTEN

Richtlijn 2014/65/EU van het Europees Parlement en de Raad van 15 mei 2014 betreffende markten voor financiële instrumenten en tot wijziging van Richtlijn 2002/92/EG en Richtlijn 2011/61/EU (PB L 173, 12.6.2014, blz. 349–496)

Zie de geconsolideerde versie.

Richtlijn 2011/61/EU van 8 juni 2011 van het Europees Parlement en de Raad inzake beheerders van alternatieve beleggingsinstellingen en tot wijziging van de Richtlijnen 2003/41/EG en 2009/65/EG en van de Verordeningen (EG) nr. 1060/2009 en (EU) nr. 1095/2010 (PB L 174, 1.7.2011, blz. 1–73)

Zie de geconsolideerde versie.

Richtlijn 2006/73/EG van de Europese Commissie van 10 augustus 2006 tot uitvoering van Richtlijn 2004/39/EG van het Europees Parlement en de Raad wat betreft de door beleggingsondernemingen in acht te nemen organisatorische eisen en voorwaarden voor de bedrijfsuitoefening en wat betreft de definitie van begrippen voor de toepassing van genoemde richtlijn (PB L 241, 2.9.2006, blz. 26–58)

Verordening (EG) nr. 1287/2006 van de Commissie van 10 augustus 2006 tot uitvoering van Richtlijn 2004/39/EG van het Europees Parlement en de Raad wat de voor beleggingsondernemingen geldende verplichtingen betreffende het bijhouden van gegevens, het melden van transacties, de markttransparantie, de toelating van financiële instrumenten tot de handel en de definitie van begrippen voor de toepassing van genoemde richtlijn betreft (PB L 241, 2.9.2006, blz. 1-25)

Laatste bijwerking 11.10.2016