Collectief ontslag: voorlichting en raadpleging van personeel

 

SAMENVATTING VAN:

Richtlijn 98/59/EG van de Raad betreffende de aanpassing van de wetgevingen van de EU-landen inzake collectief ontslag

WAT IS HET DOEL VAN DEZE RICHTLIJN?

• De richtlijn verplicht werkgevers om vertegenwoordigers van de werknemers voor te lichten en te raadplegen in het geval van collectief ontslag*.
• In de richtlijn worden de punten bepaald die tijdens deze besprekingen op de agenda moeten staan en welke informatie de werkgever moet verstrekken.
• Tevens wordt in deze richtlijn de procedureregels voor collectief ontslag bepaald.

KERNPUNTEN

De richtlijn is niet van toepassing op:

• collectief ontslag in het kader van arbeidsovereenkomsten, gesloten voor een bepaalde tijd of voor een bepaald werk, behalve wanneer dit ontslag plaatsvindt vóór het verstrijken van die tijd of vóór de voltooiing van het werk;
• werknemers bij de overheid of bij plaatselijke eenheden van publiekrechtelijke aard.

Bovendien vallen de rechten van werknemers indien een bedrijf van eigenaar verandert of het bedrijf insolvent wordt verklaard onder andere EU-regels.

Raadpleging

Een werkgever die overweegt tot collectief ontslag over te gaan, is verplicht vertegenwoordigers van de werknemers tijdig te raadplegen teneinde tot een akkoord te komen. De raadpleging moet ten minste betrekking hebben op:

• de mogelijkheden om collectief ontslag te voorkomen of om de omvang ervan te verminderen, alsook
• op de mogelijkheid de gevolgen ervan te verzachten door het nemen van sociale maatregelen die met name erop zijn gericht bij te dragen tot herplaatsing of omscholing van de ontslagen werknemers.

De Europese ondernemingsraad verbetert het recht van werknemers op informatie en transnationale voorlichting binnen bedrijven die in de hele EU actief zijn.

Informatie die door de werkgever moet worden verstrekt

Aan EU-landen moet de mogelijkheid worden geboden te bepalen dat vertegenwoordigers van de werknemers een beroep kunnen doen op deskundigen, in overeenstemming met nationale voorschriften. De werkgever dient in de loop van het overleg aan de vertegenwoordigers van de werknemers alle nuttige gegevens te verstrekken en is verplicht in elk geval schriftelijk mededeling te doen van:

• de redenen voor ontslag;
• de periode waarin de ontslagen zullen plaatsvinden;
• het aantal en de categorieën werknemers die gewoonlijk in dienst zijn;
• het aantal en de categorieën werknemers die in aanmerking komen voor ontslag;
• de criteria die worden gehanteerd bij het selecteren van werknemers die in aanmerking komen voor ontslag;
• de wijze van berekening die wordt toegepast voor een afvloeiingsuitkering (indien van toepassing).

Procedure voor collectief ontslag

De werkgever is verplicht de volgende procedure te volgen:

• Aan de bevoegde overheidsinstantie dient van elk plan voor collectief ontslag een kennisgeving te worden verzonden. Deze kennisgeving moet alle nuttige gegevens bevatten betreffende het plan voor collectief ontslag en de raadplegingen die zijn gehouden, met uitzondering van de wijze van berekening van een afvloeiingsuitkering.
• Wanneer het de bemanning van een zeeschip betreft, geeft de werkgever daarvan kennis aan de bevoegde instantie van het land waar het schip is geregistreerd.
• Een afschrift van de kennisgeving aan de vertegenwoordigers dient te worden doorgestuurd naar de vertegenwoordigers van de werknemers, die opmerkingen aan de bevoegde overheidsinstantie mogen richten.
• Collectief ontslag gaat niet eerder in dan, op zijn vroegst, 30 dagen nadat de kennisgeving is verzonden; de bevoegde overheidsinstantie gebruikt deze periode om oplossingen te zoeken.
• EU-landen kunnen de bevoegde overheidsinstantie de bevoegdheid verlenen om deze periode te verkorten of te verlengen tot 60 dagen na de kennisgeving, wanneer voor de problemen binnen de initiële periode geen oplossing wordt gevonden. Er kunnen ruimere bevoegdheden tot verlenging worden verleend.
• De werkgever dient vóór het verstrijken van de oorspronkelijke termijn van een eventuele verlenging en van de redenen daarvoor in kennis te worden gesteld.

VANAF WANNEER IS DE RICHTLIJN VAN TOEPASSING?

De richtlijn is sinds 1 september 1998 van toepassing.

ACHTERGROND

Kijk voor meer informatie op:

• „Werknemersbetrokkenheid - collectief ontslag” op de website van de Europese Commissie.

* KERNBEGRIPPEN

BELANGRIJKSTE DOCUMENT

Richtlijn 98/59/EG van de Raad van 20 juli 1998 betreffende de aanpassing van de wetgevingen van de lidstaten inzake collectief ontslag (PB L 225 van 12.8.1998, blz. 16-21)

De opeenvolgende wijzigingen aan Richtlijn 98/59/EG werden in de basistekst opgenomen. Deze geconsolideerde versie heeft enkel documentaire waarde.

Laatste bijwerking 04.12.2016