Verdrag van Helsinki: vervuiling in internationale waterlopen en meren voorkomen

 

SAMENVATTING VAN:

Besluit 95/308/EG van de Raad betreffende de sluiting van het Verdrag inzake de bescherming en het gebruik van grensoverschrijdende waterlopen en internationale meren

Verdrag inzake de bescherming en het gebruik van grensoverschrijdende waterlopen en internationale meren

WAT IS HET DOEL VAN HET BESLUIT EN HET VERDRAG?

Met besluit 95/308/EG sluit de Europese Gemeenschap (nu de EU) zich aan bij het Verdrag inzake de bescherming en het gebruik van grensoverschrijdende waterlopen* en internationale meren (Economische Commissie voor Europa van de Verenigde Naties — VN/ECE-Waterverdrag).

ook wel bekend als het Verdrag van Helsinki omdat het daar in 1992 werd ondertekend.

KERNPUNTEN

• Het verdrag biedt een juridische kader waarin twee of meer partijen kunnen samenwerken om:
  • vervuiling van water over nationale grenzen te voorkomen en te beheersen;
  • redelijk en onpartijdig gebruik van grensoverschrijdende wateren te waarborgen.
• Partijen moeten alle passende maatregelen voor grensoverschrijdend water treffen om:
  • reële of potentiële vervuiling te voorkomen, te beheersen en te verminderen;
  • ecologisch betrouwbaar waterbeheer, behoud van bronnen en milieubescherming te waarborgen, met inbegrip van eventueel herstel van ecosystemen.
  • redelijk en onpartijdig gebruik van hulpbronnen te waarborgen.
• Partijen moeten:
  • het voorzorgsbeginsel toepassen, d.w.z. niet nalaten te handelen omdat het oorzakelijk verband tussen bepaalde stoffen en vervuiling nog niet volledig wetenschappelijk is vastgesteld;
  • het beginsel van „de vervuiler betaalt” toepassen, d.w.z. dat diegene die verantwoordelijk is voor de vervuiling moet betalen voor preventie, beheer en reductiekosten;
  • watervoorraden zo beheren dat de behoefte van toekomstige generaties niet in gevaar komt;
  • programma’s voor toezicht op grensoverschrijdend water opstellen;
  • met elkaar samenwerken, vooral inzake informatie-uitwisseling en onderzoek voor de ontwikkeling van doeltreffende technieken om grensoverschrijdende vervuiling te voorkomen, te beheren en te verminderen;
  • internationale inspanningen ondersteunen bij het opstellen van regels, criteria en procedures om verantwoordelijkheid en aansprakelijkheid voor vervuiling te bepalen.
• De maatregelen moeten:
  • waar mogelijk aan de bron worden genomen;
  • vervuiling niet direct of indirect overbrengen naar andere delen van het milieu.
• Overeenkomsten tussen twee of meer partijen kunnen betrekking hebben op zaken als:
  • gegevens en inventarissen verzamelen
  • gezamenlijke programma’s voor toezicht opzetten;
  • emissiegrenswaarden voor afvalwater en gezamenlijke doelstellingen voor de waterkwaliteit goedkeuren;
  • waarschuwings- en alarmprocedures invoeren;
  • milieueffectbeoordelingen gebruiken.
• Partijen bij een overeenkomst moeten:
  • elkaar op verzoek hulp verschaffen;
  • ervoor zorgen dat informatie over de status van grensoverschrijdend water en eventuele getroffen maatregelen beschikbaar is voor het publiek.
• In 2003 is het verdrag gewijzigd zodat ook niet-EU-landen zich konden aansluiten. De wijziging is op 6 februari 2013 in werking getreden en Besluit 2013/790/EU luidde de aanvaarding ervan in. Sinds maart 2016 kunnen alle lidstaten van de VN toetreden.

DATUM VAN INWERKINGTREDING

Het Verdrag is op 6 oktober 1996 in werking getreden.

ACHTERGROND

De meeste milieuproblemen gaan over nationale grenzen heen en kunnen zelfs wereldwijd van aard zijn. Daarom kreeg de EU met het Verdrag van Lissabon (artikel 191 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie) de taak internationale maatregelen te bevorderen voor de aanpak van regionale of wereldwijde milieuproblemen.

De EU is bevoegd om over internationale milieuverdragen te onderhandelen en ze te ondertekenen en heeft dit al op veel gebieden gedaan, of wel onder auspiciën van de Verenigde Naties of wel op regionaal of subregionaal niveau. De EU heeft zes verdragen over water geratificeerd.

Ga voor meer informatie naar:

• Multilaterale milieu-overeenkomsten (Europese Commissie).
• Over het VN/ECE-Waterverdrag (Economische Commissie voor Europa van de Verenigde Naties, UNECE)
• Leidraad voor de tenuitvoerlegging van het waterverdrag (Economische Commissie voor Europa van de Verenigde Naties, UNECE)

KERNBEGRIPPEN

BELANGRIJKSTE DOCUMENTEN

Besluit 95/308/EG van de Raad van 24 juli 1995 betreffende de sluiting namens de Gemeenschap van het Verdrag inzake de bescherming en het gebruik van grensoverschrijdende waterlopen en internationale meren (PB L 186, 5.8.1995, blz. 42-58)

Verdrag inzake de bescherming en het gebruik van grensoverschrijdende waterlopen (PB L 186, 5.8.1995, blz. 44-58)

Achtereenvolgende wijzigingen aan de overeenkomst werden in de basistekst opgenomen. Deze geconsolideerde versie is enkel van documentaire waarde.

Laatste bijwerking 10.07.2020