De toepassingen van satellietnavigatie

In het Groenboek van de Commissie worden de verschillende toepassingen uiteengezet waartoe het satellietnavigatiesysteem Galileo moet leiden. De tekst heeft ten doel een debat op gang te brengen over de middelen die door de openbare sector moeten worden aangewend om een passend beleid en wettelijk kader uit te werken zodat de voordelen die door de ontwikkeling van Galileo worden geboden optimaal kunnen worden benut.

BESLUIT

Groenboek van 12 december 2006 betreffende satellietnavigatietoepassingen [COM(2006) 769 def. - Niet in het Publicatieblad verschenen]

SAMENVATTING

De markt voor goederen en diensten die door satellietnavigatie wordt gecreëerd zou tegen 2025 400 miljard euro vertegenwoordigen. Galileo, het vlaggenschip van het Europese ruimtevaartbeleid, zal samen met Egnos deel uitmaken van het mondiale satellietnavigatiesysteem GNSS (Global navigation satellite system) en op deze wijze kunnen zorgen voor talrijke diensten op het gebied van positiebepaling, navigatie en tijdsbepaling.

In het Groenboek wordt onderstreept dat de Commissie de innovatie wil aanmoedigen in het kader van de strategie van Lissabon in de ruimste zin; de publieke sector moet er dus op toezien dat het concurrentievermogen van de EU op wereldvlak wordt bevorderd.

In het Groenboek zijn de sectoren vermeld die, dankzij de talrijke toepassingen die tot ontwikkeling zullen komen, zullen profiteren van Galileo. De gebieden waarop satellietnavigatie zal worden toegepast zijn onder meer:

• op plaatsbepaling gebaseerde diensten en noodoproepen: doordat de ontvangers van het Galileosysteem in talrijke instrumenten zoals mobiele telefoons kunnen worden geïntegreerd, vertegenwoordigen op plaatsbepaling en op persoonlijke mobiliteit gebaseerde diensten de grootste markt voor satellietnavigatie. Deze diensten zouden de klanten toegang verschaffen tot specifieke "buurt"- informatie (het dichtstbijzijnde ziekenhuis, de meest aangewezen weg naar een restaurant, enz.);
• wegverkeer: ook op dit gebied zijn er talrijke toepassingen gaande van navigatieapparatuur tot systemen voor automatische tolheffing en van veiligheidstoepassingen tot "betaal-per-gebruik"- verzekeringen. Galileo sluit op deze wijze aan bij het eSafety (es de en fr)-initiatief dat talrijke toepassingen kent waarbij dankbaar gebruik kan worden gemaakt van het feit dat voertuigen exact kunnen worden gelokaliseerd;
• spoorwegverkeer: de spoorweginfrastructuur omvat signalerings- en lokalisatiesystemen die hoofdzakelijk langs de sporen zijn geïnstalleerd. Deze worden geleidelijk vervangen door de ERTMS/ETCS -systemen. Dankzij Galileo kan de veiligheid van de systemen voor treinbeveiliging en treinbewaking worden verhoogd;
• maritiem verkeer, binnenvaart, visserij: satellietnavigatie kan bijdragen aan de efficiëntie, veiligheid en optimalisering van het zeevervoer. Galileo biedt voordelen bij toepassingen in noodsituaties, bij de verbetering van de veiligheid en bij "automatische identificatiesystemen" (SIA). Ook bij het aanvaren van havens kan het systeem zijn diensten bewijzen. Voorts wordt in Richtlijn 2004/44/EG aanbevolen om in het kader van de binnenscheepvaart voor het opsporen en volgen van schepen een beroep te doen op technologieën voor plaatsbepaling per satelliet;
• luchtvaart: op dit gebied opent satellietnavigatie interessante perspectieven. Tegen 2025 wordt een sterke toename van het luchtverkeer verwacht. Dankzij de nauwkeurigheid en de betrouwbaarheid van Galileo zal van de bestaande luchthavens optimaal gebruik kunnen worden gemaakt. Bovendien zal de gemeenschappelijke onderneming SESAR, die zorgt voor het wettelijk kader dat door de regelgeving betreffende het gemeenschappelijk Europees luchtruim is vastgesteld, steunen op satellietnavigatie.
• civiele bescherming, noodhulpbeheer en humanitaire hulp: voor de hulpverlening na natuurrampen - bijvoorbeeld aardbevingen, overstromingen of tsunami's - en na andere rampen is het nodig dat mensen, goederen en middelen kunnen worden gelokaliseerd. Satellietnavigatie moet een snellere interventie van de hulpdiensten mogelijk maken en zorgen voor een optimale verspreiding;
• gevaarlijke goederen: het wettelijk kader moet worden geactualiseerd om rekening te houden met de talrijke opties die door Galileo zullen worden geboden. In geval van problemen kunnen noodmaatregelen dankzij satellietnavigatie beter worden ingezet;
• vervoer van vee: in de Unie worden jaarlijks miljoenen dieren vervoerd. De traceerbaarheid van vee is van het grootste belang om sanitaire fraude te voorkomen, de voedselveiligheid te verzekeren en het welzijn van de dieren te waarborgen. Bij Verordening (EG) nr. 1/2005 worden de eisen vastgesteld waaraan voor het vervoer van dieren moet zijn voldaan en wordt het gebruik van satellietnavigatie voor lange ritten verplicht voor alle nieuwe vrachtwagens;
• landbouw, meting van percelen, geodesie en kadaster: in de EU telen 11 miljoen boeren gewassen op 110 miljoen hectaren land. De locatie en grootte van de percelen zijn essentiële gegevens bij de uitwisseling van commerciële informatie of bij subsidieaanvragen. Voor de controle van betalingen in het kader van het gemeenschappelijk landbouwbeleid wordt om steeds gedetailleerder gegevens verzocht. Bovendien doen de landbouwers een beroep op satellietnavigatie voor de optimalisering van de gewassen, een lager meststof- en pesticidengebruik en een efficiënt bodem- en watergebruik. Bij geodetische metingen en metingen voor het kadaster kan satellietnavigatie het verzamelen van de gegevens vereenvoudigen en de kwaliteit ervan verbeteren;
• energie, olie en gas: de energiesector maakt uitvoerig gebruik van satellietnavigatie voor exploitatie- en exploratieactiviteiten. Ook voor de beveiliging van het olie- en gasvervoer kan van de mogelijkheden inzake positiebepaling die door Galileo worden geboden gebruik worden gemaakt. Galileo kan ook de synchronisatie van de stroomdistributienetten vergemakkelijken;
• opsporing en redding: door ervoor te zorgen dat noodoproepen, met nauwkeurige opgave van de locatie, van overal ter wereld, bijna meteen kunnen worden ontvangen en dat de reddingscentra en de mensen in nood met elkaar in contact kunnen treden, zal Galileo interventies vergemakkelijken en het aantal gevallen van loos alarm beperken. Eén en ander heeft ook implicaties voor de bestrijding van de illegale immigratie en voor de mogelijkheden om migranten die zich op zee in een noodsituatie bevinden, te redden;
• talrijke andere toepassingen: zijn logistiek, milieu, wetenschap, wetshandhaving en andere; satellietnavigatie kan in de sector logistiek zijn diensten bewijzen en de intermodaliteit vergemakkelijken. Andere toepassingen zoals openbaar vervoer, openbare werken, weg- en waterbouwkunde, immigratie en grenscontrole, politie, monitoring van gevangenen, productie van biomassa en beheer van basismateriaal, milieubeheer, geneeskunde en handicaps, wetenschappelijk onderzoek, jacht, sport, toerisme, afvalverwijdering, enz. konden in het Groenboek niet worden behandeld.

Ethische en privacykwesties

Welke gevolgen zal de ontwikkeling van satellietnavigatiesystemen voor het privéleven hebben? In het Groenboek wordt er aan herinnerd dat alle lidstaten van de Europese Unie het Europees verdrag inzake de mensenrechten, op grond waarvan ieder recht heeft op respect voor zijn privéleven, zijn familie- en gezinsleven zijn woning en zijn correspondentie, hebben ondertekend. Richtlijn 2002/38/EG bevat de bepalingen voor de verwerking van persoonsgegevens en de bescherming van de privacy in de elektronische communicatiesector.

Overheidsmaatregelen

De overheid moedigt de ontwikkeling van technologieën inzake satellietnavigatie aan. Er werden maatregelen genomen op verschillende gebieden; met name werd besloten steun te verlenen voor onderzoek en werd een aangepast regelgevingskader goedgekeurd. De overheidsmaatregelen hebben betrekking op:

• onderzoek en innovatie;
• samenwerking en netwerking van KMO's;
• internationale samenwerking;
• normalisatie, certificering en aansprakelijkheid;
• beveiliging van het frequentiespectrum en bevordering van de toewijzing van nieuwe frequentiebanden;
• bescherming van intellectuele eigendomsrechten;
• aanpassing van het recht aan de nieuwe technologieën en innovatie.

Het Groenboek bevat voorts een vragenlijst in het kader van een overlegprocedure (DE) (EN) (FR). De antwoorden zullen als basis dienen voor de uitwerking van aanbevelingen aan de Raad en aan het Parlement.

Laatste wijziging: 19.01.2007