Een nieuwe start voor de Lissabonstrategie (2005)

De tussentijdse balans van de Lissabonstrategie en met name de resultaten op het gebied van de werkgelegenheid zijn slechts ten dele positief. Om de strategie een nieuwe impuls te geven stelt de Commissie een vereenvoudigd coördinatieproces en een grotere toespitsing op de nationale actieplannen (NAP’s) voor. Zij laat de streefcijfers varen en houdt alleen vast aan het doel in 2010 3% van het bbp voor onderzoek en ontwikkeling uit te geven. De mededeling is niet zozeer op de middellange en lange termijn gericht, maar op maatregelen die nu onmiddellijk in de lidstaten moeten worden genomen.

BESLUIT

Mededeling aan de Europese voorjaarsraad van 2 februari 2005, "Samen werken aan werkgelegenheid en groei - Een nieuwe start voor de Lissabonstrategie". Mededeling van Commissievoorzitter Barroso, met instemming van vice-voorzitter Verheugen. [COM(2005) 24 definitief – Niet in het Publicatieblad verschenen].

SAMENVATTING

Vijf jaar na de start van de Lissabonstrategie maakt de Commissie de balans op. De resultaten blijken slechts ten dele positief. De prestaties van de Europese economie op het gebied van groei, productiviteit en werkgelegenheid zijn bij de verwachtingen achtergebleven. De banengroei is vertraagd en er wordt nog altijd onvoldoende in onderzoek en ontwikkeling geïnvesteerd.

De Commissie heeft zich bij de herziening van de strategie gebaseerd op het rapport van de groep op hoog niveau van november 2004: "Aan de slag - de Lissabonstrategie voor groei en werkgelegenheid". De Europese Raad van maart 2004 had om deze evaluatie van de vooruitgang in het kader van de Lissabonstrategie verzocht. De conclusies van het rapport waren zeer kritisch: er werd een gebrek aan politieke daadkracht vastgesteld en een onvermogen de interne markt voor goederen te voltooien en die voor diensten tot stand te brengen. Het rapport hekelt ook de te ambitieuze agenda, het gebrek aan coördinatie en de tegenstrijdige prioriteiten.

Daarom heeft de Commissie besloten zich toe te spitsen op de vereiste maatregelen in plaats van op concrete, in cijfers uitgedrukte doelstellingen. Het jaar 2010 en de verschillende streefpercentages voor de werkgelegenheid zijn daarmee als prioriteiten verdwenen. De mededeling wil de politieke prioriteiten, vooral op het gebied van groei en werkgelegenheid, een nieuwe impuls geven.

Meer groei

Om vooruitgang te boeken moeten de lidstaten zich concentreren op de uitvoering van de hervormingen die in het kader van de strategie zijn overeengekomen en moet hun macro-economisch beleid op stabiliteit en een gezonde begroting zijn gericht. Een nieuw partnerschap voor groei en werkgelegenheid is nodig voor een nieuwe start van de Lissabonstrategie. Om de groei te bevorderen wil de Commissie:

• de Europese Unie (EU) aantrekkelijker maken voor investeerders en werknemers door verdere ontwikkeling van de interne markt, verbetering van de Europese en nationale regelgeving, openstelling van de markten voor concurrentie op Europees en internationaal niveau en uitbreiding en verbetering van de Europese infrastructuur;
• kennis en innovatie stimuleren door een betere investering in onderzoek en ontwikkeling, bevordering van de innovatie, toepassing van informatie- en communicatietechnologieën (ICT), een duurzaam gebruik van middelen en een bijdrage aan de totstandbrenging van een sterke industriële basis in Europa.

Meer en betere banen

De Commissie wil de Europese werkgelegenheidsstrategie in 2005 herzien. Uit het nieuwe voorstel van de Commissie voor het financiële kader voor 2007-2013 blijkt overigens een koerswijziging ten gunste van groei en werkgelegenheid. Met het oog op meer en betere banen wil de Commissie:

• meer mensen aan het werk helpen en de sociale zekerheid moderniseren. De lidstaten en sociale partners moeten de werknemers door middel van beleid stimuleren actief te blijven en niet voortijdig met pensioen te gaan. Zij moeten ook de sociale zekerheid hervormen, zodat zekerheid en flexibiliteit beter in evenwicht zijn;
• het aanpassingsvermogen van werknemers en bedrijven en de flexibiliteit van de arbeidsmarkt vergroten, zodat Europa zich beter aan de herstructureringen en aan de marktontwikkeling kan aanpassen. De wederzijdse erkenning van beroepskwalificaties zal in heel Europa een positief effect hebben op de arbeidsmobiliteit. De lidstaten moeten de beperkingen op dit gebied zo spoedig mogelijk opheffen;
• meer in menselijk kapitaal investeren door verbetering van het onderwijs en van de beroepsvaardigheden. De Commissie zal met name een EU-programma voor levenslang leren goedkeuren. Daarnaast zullen de lidstaten in 2006 nationale strategieën voor levenslang leren presenteren.

Beter beheer

De Commissie hecht ook belang aan een duidelijker en efficiënter verdeling van de verantwoordelijkheden. De vooruitgang wordt gehinderd door elkaar overlappende rapporten, een logge bureaucratie en een tekort aan politieke betrokkenheid. De Commissie zal in het kader van de Lissabonstrategie een actieprogramma presenteren waarin duidelijk staat welke maatregelen moeten worden genomen.

Zij stelt voor de coördinatie te vereenvoudigen en het aantal rapporten te verminderen. Voorts zouden de nationale programma’s in verband met de Lissabonstrategie een formaat moeten hebben waarin drie coördinatieprocessen samenkomen:

• het arbeidsmarktbeleid (proces van Luxemburg);
• micro-economische en structurele hervormingen (proces van Cardiff);
• macro-economische en budgettaire maatregelen (proces van Keulen).

Op basis hiervan kan de Europese Raad dan ieder voorjaar de praktische koers uitzetten en kan de Commissie gemakkelijker de gemaakte vorderingen controleren.

De Commissie wil eveneens geïntegreerde richtsnoeren voorleggen, die de werkgelegenheidsrichtsnoeren en de globale richtsnoeren voor het economisch beleid in één document combineren. Deze richtsnoeren bestrijken het macro-economisch beleid, de werkgelegenheid en de structurele hervormingen.

De Commissie stelt ook voor om op regeringsniveau een "mijnheer" of "mevrouw Lissabon" te benoemen. Deze zal tot taak hebben toe te zien op de uitvoering van de hervormingen die in het kader van de Lissabonstrategie zijn overeengekomen.

Ook moeten de Europese Raad en het Europees Parlement zich kunnen richten op de hoofdlijnen van het beleid. Daartoe zal er op Europees en nationaal niveau nog maar één voortgangsverslag over de Lissabonstrategie worden opgesteld.

GERELATEERDE BESLUITEN

Conclusies van het voorzitterschap (FR) (pdf) van de Europese Raad van Brussel van 13 en 14 maart 2008 [Niet in het Publicatieblad verschenen].

Voortbouwende op de Commissiedocumenten en de werkzaamheden van de Raad heeft de Europese Raad het startsein gegeven voor de tweede cyclus van de Lissabonstrategie voor groei en werkgelegenheid voor de periode 2008-2010 in de vorm van het communautair Lissabonprogramma. De Europese Raad heeft in dit verband de geïntegreerde richtsnoeren en de landenspecifieke aanbevelingen bevestigd. Hij heeft ook nog eens gewezen op de vier prioritaire gebieden van de hernieuwde Lissabonstrategie: investeren in kennis en innovatie; aanboren van het ondernemingspotentieel, met name van het MKB; investeren in mensen en moderniseren van de arbeidsmarkten; en omschakelen naar een koolstofarme en energie-efficiënte economie. Naar aanleiding van de voorstellen van de Commissie in haar mededeling van 11 december 2007 "Strategisch verslag over de hernieuwde Lissabonstrategie voor groei en werkgelegenheid: lancering van de nieuwe cyclus (2008-2010)" en het werk van het Europees Parlement en de Raad heeft de Europese Raad eveneens zijn goedkeuring gehecht aan een reeks concrete acties.

Conclusies van het voorzitterschap van de Europese Raad van Brussel van 8 en 9 maart 2007 [Niet in het Publicatieblad verschenen].

Conclusies van het voorzitterschap van de Europese Raad van Brussel van 23 en 24 maart 2006 [Niet in het Publicatieblad verschenen].

Mededeling van de Commissie aan de Raad en het Europees Parlement van 20 juli 2005: Gemeenschappelijke acties voor groei en werkgelegenheid: het communautair Lissabonprogramma [COM(2005) 330 definitief - Niet in het Publicatieblad verschenen].

Conclusies van het voorzitterschap (FR) (pdf) van de Europese Raad van 22 en 23 maart 2005 betreffende de tussentijdse evaluatie van de strategie van Lissabon [Niet in het Publicatieblad verschenen].

De Europese staatshoofden en regeringsleiders hebben tijdens hun voorjaarstop 2005 ingestemd met de vereenvoudigde doelstellingen van Lissabon die bij de tussentijdse evaluatie waren voorgesteld. Niettemin worden in de conclusies van het voorzitterschap bijna 100 verschillende doelstellingen genoemd. Deze maken duidelijk dat voor groei en werkgelegenheid hervormingen noodzakelijk zijn.

Mededeling van de Commissie van 20 april 2005: Mobilisatie van het intellect in Europa: mogelijkheden voor universiteiten om een optimale bijdrage te leveren aan de Lissabonstrategie [COM(2005) 152 definitief – Niet in het Publicatieblad verschenen].

See also

Meer informatie vindt u op de site over groei en werkgelegenheid (EN) (FR).

Laatste wijziging: 07.05.2008