EU-missie in Kosovo* — handhaving van de rechtsstaat

 

SAMENVATTING VAN:

Gemeenschappelijk Optreden 2008/124/GBVB — Rechtsstaatmissie van de EU — EULEX KOSOVO

WAT IS HET DOEL VAN DIT GEMEENSCHAPPELIJK OPTREDEN?

Met dit gemeenschappelijk optreden wordt een rechtsstaatmissie van de Europese Unie in Kosovo, ook bekend als EULEX KOSOVO, opgezet, waarvan de missie is om bijstand te verlenen aan de instellingen, het justitieel apparaat, de politie en andere agentschappen voor wetshandhaving van Kosovo in hun vorderingen op weg naar duurzaamheid en verantwoordingsplicht. In het gemeenschappelijk optreden worden ook enkele van de activiteiten beschreven om dit te bereiken.

KERNPUNTEN

EULEX KOSOVO is opgezet met het doel de verdere ontwikkeling en versterking te bevorderen van een onafhankelijke multi-etnische strafrechtketen (inclusief de douaneadministratie), vrij van politieke inmenging en in overeenstemming met internationaal erkende normen. Dit omvat:

• monitoren, begeleiden en adviseren van instellingen van Kosovo;
• zorgen voor de rechtsstaat en openbare orde, indien nodig door eerder door de autoriteiten van Kosovo genomen beslissingen terug te draaien;
• ervoor zorgen dat oorlogsmisdaden, terrorisme, georganiseerde criminaliteit, interetnische criminaliteit, financiële/economische criminaliteit en andere ernstige criminaliteit passend wordt aangepakt, indien nodig met internationale hulp en door het opzetten van samenwerkings- en coördinatiestructuren tussen politie en vervolgingsautoriteiten;
• bijdragen tot de bestrijding van corruptie, fraude en financiële criminaliteit;
• bijdragen tot de uitvoering van de strategie voor corruptiebestrijding voor Kosovo;
• ervoor zorgen dat activiteiten in overeenstemming zijn met mensenrechten en gendermainstreaming; en
• samenwerken met EU-agentschappen en justitiële en rechtshandhavingsautoriteiten van EU- en niet-EU-landen en de Kosovaarse rechtshandhavingsautoriteiten helpen bij de ontwikkeling van hun capaciteit om informatie uit te wisselen met regionale en internationale tegenhangers op het gebied van rechtshulp en samenwerking in strafzaken.

Verplaatste gerechtelijke procedures

Als onderdeel van dit mandaat biedt EULEX KOSOVO ondersteuning aan procedures die naar een EU-land worden verplaatst en voortkomen uit de beschuldigingen in het rapport van de Raad van Europa over de onmenselijke behandeling van mensen en de illegale handel in menselijke organen in Kosovo (“Inhuman treatment of people and illicit trafficking in human organs in Kosovo”) van 12 december 2010. De rechters en aanklagers dienen volkomen onafhankelijk te zijn.

Structuur

Als een missie in het kader van het gemeenschappelijk veiligheids- en defensiebeleid heeft EULEX KOSOVO zijn hoofdkwartier in Pristina, met kantoren in geheel Kosovo alsook een ondersteunend onderdeel in Brussel. De operaties begonnen na de overdracht van de zeggenschap door de VN-missie in Kosovo.

Een civiele bevelhebber, onder de politieke en strategische leiding van het Politiek en Veiligheidscomité (PVC) en het algemeen gezag van de hoge vertegenwoordiger van de Unie voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid, oefent het commando uit op strategisch niveau, terwijl een hoofd van de missie verantwoordelijk is op het plaatselijke militaire niveau.

EULEX KOSOVO bestaat voornamelijk uit personeel dat is gedetacheerd door EU-landen of instituties die de kosten van de inzet dragen. Het gedetacheerde personeel valt onder het volledige gezag van de betrokken nationale autoriteiten of EU-instellingen, maar staan onder de operationele controle van de civiele bevelhebber, die de speciale vertegenwoordiger van de Europese Unie indien nodig raadpleegt.

Beveiliging

De civiele bevelhebber leidt de planning van veiligheidsmaatregelen door het hoofd van de missie in overeenstemming met EU-beleid uit hoofde van titel V van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie. Het personeel volgt een verplichte veiligheidsopleiding vóór hun indiensttreding. Ook volgen zij regelmatig militaire opfriscursussen.

Gezag

Om dit gemeenschappelijk optreden ten uitvoer te kunnen leggen is EULEX KOSOVO bevoegd om:

• diensten en voorraden in te kopen;
• contracten aan te gaan en administratieve regelingen te treffen;
• personeel in dienst te nemen;
• bankrekeningen aan te houden;
• bezittingen te verwerven en af te stoten; en
• partij te zijn in rechtszaken.

Financiering

Het gemeenschappelijk optreden bevat regelingen voor de jaarlijkse financiering van EULEX KOSOVO. Een projectcel bepaalt projecten en voert deze uit, waarbij de cel relevante projecten van EU- en niet-EU-landen coördineert en van advies voorziet wanneer dat nodig is. De cel kan deze landen in bepaalde omstandigheden ook om financiële bijdragen verzoeken voor de uitvoering van projecten, wanneer het PVC daar toestemming voor geeft.

Informatie en documenten

De hoge vertegenwoordiger is bevoegd om gerubriceerde informatie vrij te geven aan de Verenigde Naties, de NAVO/Kosovo Force, Frontex en andere derden die bij dit gemeenschappelijk optreden zijn betrokken, in overeenstemming met Besluit 2013/488/EU.

Evaluatie

De Raad oordeelt uiterlijk 6 maanden voordat het gemeenschappelijk optreden verloopt of EULEX KOSOVO moet worden verlengd.

VANAF WANNEER IS HET GEMEENSCHAPPELIJK OPTREDEN VAN TOEPASSING?

De begroting is sinds 4 februari 2008 van toepassing. Ze verstrijkt op 14 juni 2025.

ACHTERGROND

Zie voor nadere informatie:

• EULEX KOSOVO (Europese Dienst voor extern optreden).

BELANGRIJKSTE DOCUMENT

Gemeenschappelijk optreden 2008/124/GBVB van de Raad van 4 februari 2008 inzake de rechtsstaatmissie van de Europese Unie in Kosovo*, EULEX KOSOVO (PB L 42 van 16.2.2008, blz. 92-98)

Achtereenvolgende wijzigingen aan Gemeenschappelijk optreden 2008/124/GBVB werden in de basistekst opgenomen. Deze geconsolideerde versie is enkel van documentaire waarde.

GERELATEERDE DOCUMENTEN

Besluit (GBVB) 2020/792 van de Raad van 11 juni 2020 tot wijziging van Gemeenschappelijk Optreden 2008/124/GBVB inzake de rechtsstaatmissie van de Europese Unie in Kosovo* (PB L 193 van 17.6.2020, blz. 9-10)

Laatste bijwerking 17.11.2023