Genderevenwicht in de leidinggevende posities in het bedrijfsleven

In de hele EU zijn vrouwen duidelijk ondervertegenwoordigd in leidinggevende posities in het bedrijfsleven. Toen na verschillende pogingen om zelfregulering te stimuleren om dit probleem aan te pakken geen brede resultaten zichtbaar werden, kwam de Europese Commissie in 2012 met een mededeling en een nieuw wetsvoorstel.

SAMENVATTING

In januari 2012 waren slechts 14 % van de bestuursleden van grote beursgenoteerde ondernemingen in de EU en slechts 3 % van de voorzitters van deze bedrijven vrouwen.

Hoewel reeds jaren op de politieke agenda van de EU, is er nu een nieuwe impuls voor het bevorderen van gendergelijkheid in de besturen van de grootste beursgenoteerde bedrijven. In 2010 heeft de European Commissie haar eigen strategie voor de gelijkheid van vrouwen en mannen aangenomen. In 2011 volgde de lancering van het „Women on the Board Pledge for Europe” (Intentieverklaring „Meer vrouwen in topfuncties”), die een oproep deed aan beursgenoteerde bedrijven in Europa om zich er vrijwillig toe te verbinden om het aandeel vrouwen in hun raden te verhogen tot 30 % tegen 2015 en 40 % tegen 2020.

Toen de vooruitgang hiervan grotendeels uitbleef, met uitzondering van een paar lidstaten die wetten hadden uitgevaardigd (of dat hadden overwogen), kwam de Commissie met een mededeling over de stand van zaken in het veld, vergezeld van een voorstel voor een EU-brede wet die procedurele quota vastlegt.

De mededeling gaat in op de redenen waarom vrouwen ondervertegenwoordigd zijn in leidinggevende posities in het bedrijfsleven en de belangrijkste obstakels voor hun verdere loopbaan:

• traditionele rolpatronen: de verdeling van arbeid, andere educatieve keuzes (weinig vrouwen in de exacte vakken, technologie, ingenieursstudies en wiskunde), en de concentratie van vrouwen in een paar beroepssectoren;
• gebrek aan steun om zorgtaken in evenwicht te brengen met werk, wat een onevenwichtig effect heeft op de werkpatronen van vrouwen en mannen;
• glazen plafond: vrouwen moeten vechten tegen vooroordelen over de vereisten voor leidinggevende posities, tegen discriminatie en stereotypering. Er kunnen „subtiele” barrières bestaan, zoals de idee dat vrouwen ofwel niet geïnteresseerd zijn, ofwel incapabel zijn om bepaalde taken uit te voeren, of dat deze functies „mannenwerk” zijn;
• gebrek aan transparantie bij werving en promotie: het gebrek aan vrouwen in hogere functies beïnvloedt bedrijfsbeslissingen, met inbegrip van hun houding ten opzichte van gendergelijkheid en de benoeming van meer vrouwelijke bestuursleden. Benoemingen in de raad zijn sterk afhankelijk van persoonlijke en professionele contacten van de zittende bestuursleden.

Verwacht wordt dat het openen van de deur naar hogere functies vrouwen zal aanmoedigen om de arbeidsmarkt te betreden en daarop actief te blijven, hetgeen zal bijdragen tot het behalen van de werkgelegenheidsdoelstelling van 75 % van de Europe 2020 strategie voor slimme, duurzame en inclusieve groei.

In de mededeling wordt voorgesteld om het wetsvoorstel aan te vullen met een alomvattende aanpak die beleidsmaatregelen en financiële steun combineert om de deelname van vrouwen aan de arbeidsmarkt en in leidinggevende posities te verbeteren. Voorbeelden van acties die zullen worden gesteund, zijn:

• initiatieven om stereotiepe voorstellingen van rollenpatronen in de samenleving, de arbeidsmarkt en het leiderschap aan te pakken;
• totstandbrenging van een sociaal, economisch en commercieel klimaat dat een evenwichtige deelname in leidinggevende posities bevordert;
• meer publiciteit voor de zakelijke en economische argumenten voor gendergelijkheid en evenwichtige vertegenwoordiging in de besluitvorming;
• ondersteuning en monitoring van de ontwikkeling van evenwichtige participatie van mannen en vrouwen in besluitvormende posities in de hele EU.

ACHTERGROND

• Vrouwen in economische besluitvorming in de EU (Women in economic decision-making in the EU)
• Vrouwen en mannen in leidinggevende posities in de Europese Unie, 2013 (Women and men in leadership positions in the European Union, 2013)

BESLUIT

Mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio’s: Man-vrouwevenwicht in de top van het bedrijfsleven: een bijdrage tot slimme, duurzame en inclusieve groei [COM(2012) 615 final van 14.11.2012]

GERELATEERDE BESLUITEN

Voorstel voor een richtlijn van het Europees Parlement en de Raad inzake de verbetering van de man-vrouwverhouding bij niet-uitvoerende bestuurders van beursgenoteerde ondernemingen en daarmee samenhangende maatregelen [COM(2012) 614 final van 14.11.2012]

Laatste bijwerking 30.10.2015