EU-actie voor de Culturele hoofdsteden van Europa van 2020 tot 2033

 

SAMENVATTING VAN:

Besluit nr. 445/2014/EU — Actie van de EU voor het evenement Culturele hoofdsteden van Europa voor de periode 2020 tot 2033

WAT IS HET DOEL VAN DIT BESLUIT?

Met Besluit nr. 445/2014/EU:

• wordt het programma Culturele hoofdsteden van Europa vernieuwd en bijgewerkt voor de periode 2020 tot 2033;
• worden regels, procedures en de kalender vastgesteld voor de aanwijzing van de Culturele hoofdsteden van Europa gedurende deze periode.

KERNPUNTEN

Met het initiatief Culturele hoofdsteden van Europa worden de rijke verscheidenheid aan culturen in Europa en hun gemeenschappelijke kenmerken gevierd door deze titel jaarlijks aan twee steden te geven.

Geschiktheid

Elk jaar worden twee landen van de Europese Unie (EU) opgenomen in de kalender die in het besluit is vastgesteld, en de titel wordt toegekend aan één stad uit elk van die landen. Om de drie jaar kan ook een derde stad worden aangewezen uit een land van de Europese Vrijhandelsassociatie (EVA)/Europese Economische Ruimte (EER), een kandidaat-lidstaat of een potentiële kandidaat-lidstaat.

Selectiecriteria

• bijdrage aan de langetermijnstrategie: de culturele, sociale en economische effecten van het jaar als culturele hoofdstad van Europa, evenals de duurzaamheid na het einde van dat jaar;
• Europese dimensie: hoe dialoog en meer wederzijds begrip tussen Europese burgers (zowel kunstenaars als het bredere publiek) worden bevorderd, en zo de gemeenschappelijke aspecten van cultuur, erfgoed en geschiedenis voor het voetlicht worden gebracht, evenals de culturele verscheidenheid;
• culturele en artistieke inhoud:
  • artistieke visie en strategie;
  • inschakeling van plaatselijke kunstenaars en organisaties bij het programma;
  • het combineren van nieuwe en innovatieve experimentele uitingen met plaatselijke en traditionele.
• leveringscapaciteit: brede politieke steun en toewijding aan een levensvatbare en duurzame infrastructuur;
• bereik:
  • inschakeling van de lokale bevolking bij de evenementen, in het bijzonder minderheden en kansarmen;
  • verbindingen met onderwijs;
  • strategie voor het bereiken van publiek.
• Beheer: haalbaarheid van fondsenwerving en begrotingen, algemeen bestuur en adequaatheid van de uitvoeringsstructuur, plannen voor noodsituaties, marketing en communicatie.

Procedure voor selectie

De competitie voor de titel wordt zes jaar op voorhand gelanceerd en de Culturele hoofdsteden van Europa worden vier jaar voor het evenement aangewezen.

De uit twee fasen bestaande procedure voor selectie wordt uitgevoerd door een jury van onafhankelijke deskundigen in de betrokken landen:

• een voorselectie, waarna een shortlist wordt opgesteld, met aanbevelingen van de jury voor de genomineerde steden;
• negen maanden later vindt een finale selectie plaats, waarbij de jury één stad aanbeveelt voor de titel.

Op basis van de aanbeveling van de jury wijst het betrokken EU-land één stad aan voor de titel. De Europese Commissie heeft vervolgens twee maanden om de lijst van de steden die zijn aangewezen als Culturele hoofdstad van Europa bekend te maken. Voor de aanwijzing van steden uit kandidaat-lidstaten of potentiële kandidaat-lidstaten wordt een soortgelijke procedure gevolgd, maar in dit geval is de Commissie verantwoordelijk voor de aanwijzing.

Zodra de steden zijn aangewezen, biedt de jury begeleiding en ondersteuning terwijl de steden hun programma’s voorbereiden. Tijdens deze periode dienen de steden regelmatig voortgangsverslagen in en wonen vertegenwoordigers regelmatige monitoringsvergaderingen bij.

Effecten van de COVID-19-pandemie

In het licht van de COVID-19-pandemie wordt met Wijzigingsbesluit (EU) 2020/2229 erkend dat de doelstellingen van de actie, die mobiliteit, toerisme, de organisatie van evenementen en deelname van het publiek veronderstellen, voor de voor 2020 aangewezen Culturele hoofdsteden van Europa moeilijk, zo niet onmogelijk, te verwezenlijken waren. Met dit besluit wordt daarom het tijdschema in de bijlage van Besluit nr. 445/2014/EU aangepast om:

• Rijeka en Galway de mogelijkheid te bieden hun jaar als Culturele hoofdstad van Europa 2020 te verlengen tot en met 30 april 2021, zonder het jaar van aanwijzing te wijzigen;
• het jaar waarin Timisoara en Elefsina het evenement Culturele hoofdstad van Europa mogen organiseren, uit te stellen van 2021 tot 2023;
• het jaar waarin een kandidaat-lidstaat of potentiële kandidaat-lidstaat een aanvraag kan indienen om het evenement Culturele hoofdstad van Europa te organiseren, uit te stellen van 2021 tot 2022.

Aangewezen Culturele hoofdsteden van Europa van 2022 tot 2025

De volgende steden zijn aangewezen als Culturele hoofdstad van Europa voor de periode 2022-2025:

• 2022: Kaunas (Litouwen), Esch (Luxemburg) en Novi Sad (Servië, kandidaat-lidstaat);
• 2023: Veszprém (Hongarije), Timișoara (Roemenië) en Elefsina (Griekenland);
• 2024: Tartu (Estland), Bodø (Noorwegen, EVA/EER-land) en Bad Ischl (Oostenrijk);
• 2025: Chemnitz (Duitsland) en Nova Gorica (Slovenië, aanbevolen).

Intrekking

Met Besluit nr. 445/2014/EU wordt Besluit nr. 1622/2006/EG ingetrokken.

VANAF WANNEER IS DIT BESLUIT VAN TOEPASSING?

• Besluit nr. 445/2014/EU is sinds 4 mei 2014 van toepassing.
• Wijzigingsbesluit (EU) 2020/2229 is sinds 1 januari 2021 van toepassing.

ACHTERGROND

Sinds halverwege de jaren 80 van de vorige eeuw, toen het initiatief Culturele hoofdstad van Europa werd gelanceerd, neemt de erkenning toe van de rol die cultuur in steden speelt als katalysator voor creativiteit, sociale en territoriale cohesie, werkgelegenheid en groei.

• Culturele hoofdsteden van Europa (Europese Commissie).

BELANGRIJKSTE DOCUMENT

Besluit nr. 445/2014/EU van het Europees Parlement en de Raad van 16 april 2014 tot vaststelling van een actie van de Unie voor het evenement “Culturele hoofdsteden van Europa” voor de periode 2020 tot 2033 en tot intrekking van Besluit nr. 1622/2006/EG (PB L 132 van 3.5.2014, blz. 1-12)

Achtereenvolgende wijzigingen aan Besluit nr. 445/2014/EU zijn opgenomen in de oorspronkelijke tekst. Deze geconsolideerde versie heeft slechts informatieve waarde.

GERELATEERDE DOCUMENTEN

Besluit (EU) 2020/2229 van het Europees Parlement en de Raad van 23 december 2020 tot wijziging van Besluit nr. 445/2014/EU tot vaststelling van een actie van de Unie voor het evenement “Culturele hoofdsteden van Europa” voor de periode 2020 tot 2033 (PB L 437 van 28.12.2020, blz. 116-119)

Besluit (EU) 2015/809 van de Raad van 19 mei 2015 tot aanwijzing van de Culturele hoofdsteden van Europa voor het jaar 2019 in Bulgarije en Italië (PB L 128 van 23.5.2015, blz. 20)

Besluit 2014/352/EU van de Raad van 21 mei 2014 tot aanwijzing van de Culturele Hoofdstad van Europa 2018 in Nederland (PB L 175 van 14.6.2014, blz. 26)

Uitvoeringsbesluit 2014/353/EU van de Raad van 21 mei 2014 betreffende de praktische en procedurele regelingen inzake de benoeming door de Raad van drie deskundigen van de jury voor de selectie- en monitoringprocedures voor de actie “Culturele Hoofdsteden van Europa” voor de periode 2020-2033 (PB L 175 van 14.6.2014, blz. 27-30)

Laatste bijwerking 02.02.2021