Modernisering van beroepsonderwijs en -opleiding in Europa

SAMENVATTING VAN:

Mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio's — Een nieuwe impuls voor Europese samenwerking op het gebied van beroepsonderwijs en -opleiding ter ondersteuning van de Europa 2020-strategie (COM(2010) 296 definitief van 9 juni 2010)

SAMENVATTING

De Europese Unie (EU) heeft ten doel om beroepsonderwijs en -opleiding te moderniseren om de aantrekkelijkheid en rol daarvan op de agenda voor groei en werkgelegenheid in de EU te vergroten.

WAT DOET DEZE MEDEDELING?

Deze mededeling stelt voor om EU-brede samenwerking in beroepsonderwijs en -opleiding een nieuwe impuls te geven voor zover deze bijdraagt aan de doelstellingen van de Europa 2020-strategie en het Strategisch kader voor onderwijs en opleiding.

KERNPUNTEN

In de mededeling zijn de belangrijkste prioriteiten van beroepsonderwijs en -opleiding van het Strategisch kader voor onderwijs en opleiding uiteengezet.

Levenslang leren (LLL)*

• Toegang tot opleidingskansen moet gemaximaliseerd worden daar steeds meer mensen van loopbaan veranderen.
• Er is grotere flexibiliteit nodig met betrekking tot hoe leerresultaten verkregen en beoordeeld worden en hoe zij leiden tot kwalificaties.
• Werkgevers, opleidingsverstrekkers en instellingen voor hoger onderwijs moeten ook een grotere rol spelen in de verbetering van de organisatie van beroepsonderwijs en -opleiding.
• Vaardigheden die vereist zijn buiten formeel onderwijs en opleiding kunnen worden gevalideerd via een resultaatgerichte benadering van beroepskwalificaties gebaseerd op:
  • het Europees kwalificatiekader (European Qualifications Framework — EQF)
  • het Europees systeem voor studiepuntenoverdracht voor beroepsonderwijs en -opleiding (European Credit Systems for Vocational Education and Training — ECVET)

De mededeling benadrukt tevens de dringende behoefte aan grensoverschrijdende mobiliteit in beroepsonderwijs en -opleiding.

Verbeteren van beroepsonderwijs en -opleiding

• De maatregelen die zijn voorgesteld om de kwaliteit, doeltreffendheid en aantrekkelijkheid van beroepsonderwijs en -opleiding te verbeteren, omvatten o.a.:
  • de invoering van kwaliteitsborgingssystemen gebaseerd op het Europees referentiekader voor kwaliteitsborging in beroepsonderwijs en -opleiding;
  • het herzien van de vaardigheden van opleiders en leerkrachten;
  • de ontwikkeling van kernvaardigheden door beroepspraktijkvorming;
  • de ontwikkeling van instrumenten om vaardigheden af te stemmen op beschikbare banen om de arbeidsmarktrelevantie te versterken.

Beroepsonderwijs en -opleiding helpt sociale uitsluiting tegen te gaan en inclusieve groei te bevorderen. Lerenden met achterstanden kunnen meer gebruikmaken van beroepspraktijkvorming buiten het klaslokaal die relevant is voor de arbeidsmarkt.

De mededeling roept ook op tot het stimuleren van creativiteit en ondernemerschap.

Latere ontwikkelingen

Het Europees Centrum voor de ontwikkeling van de beroepsopleiding (Centre for the Development of Vocational Training — Cedefop) heeft in 2015 een toezichtsverslag uitgebracht over de voortgang van beroepsonderwijs en -opleiding in de periode tussen 2010 en 2014.

Hierin staat dat tweederde van de EU-landen hervormingen in beroepsonderwijs en -opleiding hebben aangebracht, met name met betrekking tot kernvaardigheden, beroepspraktijkvorming, met een sterkere interactie tussen aanbieders van beroepsonderwijs en -opleiding en belanghebbenden in de werkgelegenheid.

Er is echter meer vooruitgang nodig op terreinen zoals

• LLL-bevordering,
• mobiliteit en
• validatie van niet-formeel leren*.

In 2015 hebben EU-ministers de Riga-conclusies gepresenteerd. Daarin worden nieuwe middellangetermijnprioriteiten voor beroepsonderwijs en -opleiding voorgesteld. Deze omvatten:

• verhoogde bevordering van beroepspraktijkvorming,
• uitbreiding van toegang tot beroepsonderwijs en -opleiding, en
• verdere versterking van kernvaardigheden in leerprogramma's van beroepsonderwijs en -opleiding.

Het belang van beroepsonderwijs en -opleiding werd tevens benadrukt in de mededeling Een andere kijk op onderwijs van de Europese Commissie en de aanbeveling van de Raad van 2013 over jeugdgarantie.

ACHTERGROND

De mededeling staat centraal in het Proces van Kopenhagen van 2002, dat gericht is op de verbetering van de prestaties, kwaliteit en aantrekkelijkheid van beroepsonderwijs en -opleiding in de EU. Dit werd later, in 2010, gevolgd door het Communiqué van Brugge dat een aantal kortetermijnvoorstellen voor beroepsonderwijs en -opleiding bevatte.

• Steun voor beroepsonderwijs en -opleiding in Europa en daarbuiten

KERNBEGRIPPEN

* Levenslang leren: leren gedurende het leven van een persoon om vaardigheden, capaciteiten, kennis en kwalificaties te verbeteren.

* Niet-formeel leren: leren in „niet-formele” situaties (zoals bij sportverenigingen of jeugdclubs) in tegenstelling tot „formeel” leren (school, universiteit, enz.).

Laatste bijwerking 14.10.2015