12.8.2011   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

L 207/22

(1)

Spanje past sinds 1 januari 2009 de artikelen 1 tot en met 6 van Verordening (EEG) nr. 1612/68 van de Raad van 15 oktober 1968 betreffende het vrije verkeer van werknemers binnen de Gemeenschap (2) volledig toe voor Roemeense onderdanen. Verordening (EEG) nr. 1612/68 werd gecodificeerd en vervangen door Verordening (EU) nr. 492/2011 van het Europees Parlement en de Raad van 5 april 2011 betreffende het vrije verkeer van werknemers binnen de Unie (3), die op 16 juni 2011 in werking is getreden.

(2)

Op grond van een ernstige verstoring van de Spaanse arbeidsmarkt heeft Spanje de Commissie op 22 juli 2011 overeenkomstig bijlage VII, deel 1, punt 7, derde alinea, bij de Toetredingsakte van 2005 in kennis gesteld van zijn besluit om op die datum weer beperkingen in te voeren voor de toegang van Roemeense werknemers tot zijn arbeidsmarkt, met name omdat onmiddellijk moest worden opgetreden gezien de seizoensituatie in de landbouwsector in de zomer; zo niet zou het risico van meer binnenkomende Roemeense werknemers in afwachting van een besluit van de Commissie overeenkomstig de genoemde bijlage VII, punt 7, tweede alinea, de doeltreffendheid van de opnieuw ingevoerde beperkingen ondergraven. Tot staving van haar besluit heeft de Spaanse regering tegelijkertijd achteraf een met redenen omklede kennisgeving ingediend met informatie over de verstoring van de arbeidsmarkt.

(3)

Per brief van 28 juli 2011, overeenkomstig bijlage VII, punt 7, tweede alinea, bij de Toetredingsakte van 2005, heeft Spanje als vervolg op de kennisgeving van 22 juli 2011, de Commissie verzocht te verklaren dat de artikelen 1 tot en met 6 van Verordening (EU) nr. 492/2011 geheel worden opgeschort voor Roemeense werknemers in heel Spanje en in alle sectoren van de arbeidsmarkt en dat het vast te stellen besluit uiterlijk 31 december 2012 opnieuw moet worden bekeken.

(4)

Spanje motiveert zijn verzoek onder verwijzing naar de huidige ernstige verstoring van de arbeidsmarkt in Spanje, met name de ongekende achteruitgang van de werkgelegenheid na de in 2008 begonnen economische recessie met als gevolg een sterke stijging van de werkloosheid tot momenteel meer dan 20 % en naar het probleem om op korte termijn opnieuw een aanzienlijk aantal arbeidsplaatsen te creëren.

(5)

Spanje wijst erop dat de verstoring van de Spaanse arbeidsmarkt, die een ernstige bedreiging vormt voor de werkgelegenheid, van algemene aard is en niet beperkt is tot een bepaalde regio of bedrijfstak.

(6)

Spanje motiveert zijn verzoek ook met de volgende elementen: de daling van de werkgelegenheid onder Roemeense onderdanen in Spanje, de voortdurende stijging van de werkloosheid en de sterke toename van het aantal in Spanje verblijvende Roemeense onderdanen ondanks de ongunstige ontwikkeling van de arbeidsmarkt in Spanje, met gevolgen voor de capaciteit van Spanje om nieuw aankomende werknemers op te nemen.

(7)

Bijlage VII, deel 1, punt 7, bij de Toetredingsakte van 2005 is een vrijwaringsclausule die tot doel heeft een lidstaat die de artikelen 1 tot en met 6 van Verordening (EU) nr. 492/2011 reeds volledig toepast voor werknemers voor wie de overgangsregelingen van die bijlage gelden, en die een ernstige verstoring van de arbeidsmarkt ondervindt of voorziet, in de gelegenheid te stellen opnieuw beperkingen op het vrije verkeer van werknemers in te voeren, teneinde de verstoorde arbeidsmarktsituatie in een bepaalde regio of binnen een bepaalde beroepsgroep in de normale toestand te herstellen.

(8)

Bijlage VII, deel 1, punt 7, bij de Toetredingsakte van 2005 voorziet in twee onderling samenhangende procedures: de gewone procedure overeenkomstig punt 7, tweede alinea, en de spoedprocedure overeenkomstig punt 7, derde alinea. Terwijl de procedure in punt 7, tweede alinea, vereist dat een lidstaat de Commissie verzoekt om binnen twee weken de toepassing van de EU-wetgeving betreffende het vrije verkeer op de arbeidsmarkt in een bepaalde regio of binnen een bepaalde beroepsgroep geheel of gedeeltelijk op te schorten, houdt de procedure in punt 7, derde alinea, in dat in dringende en uitzonderlijke gevallen wanneer de lidstaat niet kan wachten op het besluit van de Commissie overeenkomstig punt 7, tweede alinea, deze lidstaat de toepassing van de EU-wetgeving betreffende het vrije verkeer van werknemers reeds eenzijdig kan opschorten.

(9)

Uit de analyse van de beschikbare economische gegevens blijkt dat Spanje wel degelijk wordt geconfronteerd met een ernstige verstoring van de arbeidsmarkt, die wordt gekenmerkt door het veruit hoogste werkloosheidspercentage in de EU (volgens de maandelijkse werkloosheidscijfers van Eurostat 21 % voor juni 2011, tegenover een EU-gemiddelde van 9,4 % en een gemiddelde van 9,9 % in de eurozone), een bijzonder hoge jeugdwerkloosheid (45,7 % in juni 2011) en een traag economisch herstel (volgens Eurostatcijfers is het bbp in het eerste kwartaal van 2011 met slechts 0,3 % gestegen, tegenover 0,8 % voor de EU en de eurozone); deze situatie wordt nog verergerd door de huidige internationale financiële turbulentie die Spanje noopt tot meer bezuinigingen om tot begrotingsconsolidatie te komen, wat op korte termijn verdere negatieve gevolgen kan hebben voor de toekomstige economische groei. De impact van de dalende werkgelegenheid is algemeen en treft alle regio's en alle productiesectoren. Uit gegevens uit de arbeidskrachtenenquête voor de periode 2008-2010 blijkt ook een algemene daling van de werkgelegenheid met 9 %, in de bouwsector zelfs met 33 %, die alle regio's treft, gaande van 6 % in het Baskenland tot 13 % in de autonome gemeenschap Valencia.

(10)

Bijgevolg is de Commissie van oordeel dat Spanje het bewijs heeft geleverd dat het wordt geconfronteerd met een algemene verstoring van de arbeidsmarkt, die ernstige gevolgen heeft voor de werkgelegenheid in alle regio's en in alle bedrijfstakken en die in de nabije toekomst naar alle waarschijnlijkheid zal aanhouden.

(11)

Bovendien is uit de analyse van de Commissie gebleken dat Roemeense onderdanen die in Spanje wonen sterk door de werkloosheid worden getroffen, met een werkloosheidspercentage van meer dan 30 % (bron: de arbeidskrachtenenquête van Eurostat, eerste kwartaal 2011). Hoewel de arbeidsvraag in Spanje laag is, komen nog steeds veel Roemeense onderdanen naar Spanje, ondanks een zekere afname als gevolg van de economische recessie. Het aantal Roemeense onderdanen dat regulier in Spanje woont, is toegenomen van 388 000 op 1 januari 2006 tot 823 000 op 1 januari 2010 (bron: migratiestatistiek van Eurostat).

(12)

Een aanhoudende onbeperkte komst van Roemeense werknemers zou de Spaanse arbeidsmarkt waarschijnlijk verder onder druk zetten.

(13)

Om de situatie van de Spaanse arbeidsmarkt in de normale toestand te herstellen, is het derhalve aangewezen de vrije toegang van Roemeense werknemers tot deze arbeidsmarkt tijdelijk te beperken.

(14)

Beperkingen op de toegang tot de arbeidsmarkt vormen een afwijking van een fundamenteel beginsel van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie, namelijk het vrije verkeer van werknemers. Volgens vaste rechtspraak van het Hof van Justitie moeten dergelijke maatregelen restrictief worden geïnterpreteerd en toegepast.

(15)

Daarom, hoewel het gezien de huidige specifieke situatie op de Spaanse arbeidsmarkt en rekening houdend met de verplaatsingseffecten en andere mogelijke spill-overeffecten tussen regio's en bedrijfstakken als gevolg van selectieve beperking op dit moment passend is dat de beperkingen voor werk in loondienst voor het gehele Spaanse grondgebied en voor alle bedrijfstakken gelden, kan de werkingssfeer van de afwijking worden beperkt, mocht de Commissie constateren dat de specifieke gegevens die tot haar instemming hebben geleid, zijn veranderd of dat de uitwerkingen restrictiever blijken te zijn dan beoogd, met name voor activiteiten in loondienst waarvoor een universitair diploma en gelijkwaardige kwalificaties vereist zijn.

(16)

Hoewel het nu passend wordt geacht deze beperkingen te laten gelden tot 31 december 2012 om ervoor te zorgen dat de bij dit besluit toegestane beperkingen de beoogde uitwerking hebben op de Spaanse arbeidsmarkt, kan deze periode eveneens worden verkort indien de Commissie vaststelt dat de relevante specifieke gegevens die tot dit besluit hebben geleid, zijn veranderd of dat de uitwerkingen ervan restrictiever blijken te zijn dan beoogd.

(17)

Daartoe zal Spanje worden gevraagd de Commissie elk kwartaal de nodige statistische gegevens te verstrekken om de ontwikkeling van de arbeidsmarkt per bedrijfstak en per beroepsgroep te beoordelen. Het eerste kwartaalverslag moet vóór 31 december 2011 worden ingediend.

(18)

Aan het besluit om Spanje toe te staan opnieuw beperkingen op de vrije toegang van Roemeense onderdanen tot de Spaanse arbeidsmarkt in te voeren, zijn voorts bepaalde voorwaarden verbonden om te verzekeren dat deze beperkingen niet verder gaan dan wat noodzakelijk is om het beoogde doel te bereiken.

(19)

Het is derhalve niet passend toe te staan dat opnieuw beperkingen worden ingevoerd voor Roemeense onderdanen en hun gezinsleden die reeds op de Spaanse arbeidsmarkt werken en voor de Roemeense onderdanen en hun gezinsleden die reeds als werkzoekende bij de overheidsdiensten voor arbeidsvoorziening in Spanje zijn geregistreerd.

(20)

De beginselen die gelden voor beperkingen op de toegang tot de arbeidsmarkt, als bepaald in bijlage VII, deel 1, bij de Toetredingsakte van 2005, zoals de standstillbepaling en het beginsel van EU-preferentie in punt 14, moeten eveneens worden nageleefd.

(21)

Het recht van gezinsleden van Roemeense werknemers om in Spanje werk aan te nemen, moet op overeenkomstige wijze worden geregeld bij bijlage VII, deel 1, punt 8, bij de Toetredingsakte van 2005.

(22)

De bij dit besluit toegestane beperkingen van de rechten van Roemeense onderdanen en hun gezinsleden om toegang te krijgen tot de Spaanse arbeidsmarkt mogen in geen geval verder gaan dan de werkingssfeer van dit besluit en kunnen in geen geval invloed hebben op andere rechten die Roemeense onderdanen en hun gezinsleden krachtens de EU-wetgeving genieten.

(23)

Elk kwartaal moet een monitoring- en informatieproces betreffende de ontwikkeling van de Spaanse arbeidsmarkt plaatsvinden.

(24)

Ten behoeve van monitoring moet Spanje worden verplicht de Commissie bijzonderheden te verstrekken over de maatregelen die het op grond van dit besluit heeft genomen,

1.

in Spanje in loondienst zijn;

2.

als werkzoekende bij de overheidsdiensten voor arbeidsvoorziening in Spanje geregistreerd zijn.