Bekendmaking van een aanvraag tot registratie van een naam overeenkomstig artikel 50, lid 2, onder a), van Verordening (EU) nr. 1151/2012 van het Europees Parlement en de Raad inzake kwaliteitsregelingen voor landbouwproducten en levensmiddelen

(2020/C 204/18)

Deze bekendmaking verleent het recht om op grond van artikel 51 van Verordening (EU) nr. 1151/2012 van het Europees Parlement en de Raad (1) uiterlijk drie maanden na deze bekendmaking bezwaar aan te tekenen tegen de aanvraag.

ENIG DOCUMENT

“LIMONE DELL’ETNA”

EU-nr.: PGI-IT-02444 — 12.12.2018

BOB () BGA (X)

1.   Naam

“Limone dell’Etna”

2.   Lidstaat of derde land

Italië

3.   Beschrijving van het landbouwproduct of levensmiddel

3.1.   Productcategorie

Categorie 1.6: Groenten, fruit en granen, in ongewijzigde staat of verwerkt

3.2.   Beschrijving van het product waarvoor de in punt 1 vermelde naam van toepassing is

De naam “Limone dell’Etna” heeft betrekking op citroenen die worden geteeld in de kuststrook nabij de Etna, in een gebied tussen de rivier de Alcantara in het noorden en de noordgrens van de gemeente Catania. De naam is voorbehouden aan de variëteiten “Femminello” (en klonen daarvan) en “Monachello” van de botanische soort Citrus limon (L.) Burm. Het verband met het geografische gebied is gebaseerd op de kenmerken en kwaliteiten van het product.

Wanneer het product in de handel wordt gebracht, moet het de volgende kenmerken en kwaliteitsparameters hebben:

Teeltvariëteit en productieperioden	Kenmerken van de vrucht	Kwaliteitsparameters
“Femminello” “Primofiore” wintervrucht vrucht geoogst op of na 15 september	kleur van de schil: van lichtgroen tot citroengeel; vorm: elliptisch; gewicht: ten minste 90 g; kleur van het vruchtvlees: van lichtgroen tot citroengeel	sapkenmerken: kleur: citroengeel opbrengst > 34 % zuurgraad > 5,5 % totale hoeveelheid oplosbare vaste stoffen: Brix-waarde van het vlees: > 7 gehalte aan essentiële oliën: > 0,3 %
“Femminello” “Bianchetto” of “maiolino” voorjaarscitroen vrucht geoogst op of na 1 april	kleur van de schil: lichtgeel; vorm: elliptisch of ovaal; gewicht: ten minste 90 g; kleur van het vruchtvlees: geel	sapkenmerken: kleur: citroengeel opbrengst > 34 % zuurgraad > 5,5 % totale hoeveelheid oplosbare vaste stoffen: Brix-waarde van het vlees: > 7 gehalte aan essentiële oliën: > 0,3 %
“Femminello” “Verdello” (of zomercitroen) vrucht geoogst op of na 15 mei	kleur van de schil: van groen tot lichtgeel; vorm: elliptisch-sferoïdaal; gewicht: ten minste 80 g; kleur van het vruchtvlees: van lichtgroen tot citroengeel	sapkenmerken: kleur: citroengeel opbrengst > 30 % zuurgraad > 5,5 % totale hoeveelheid oplosbare vaste stoffen: Brix-waarde van het vlees: > 7 gehalte aan essentiële oliën: > 0,3 %
“Monachello” “Primofiore” wintervrucht vrucht geoogst op of na 15 oktober	kleur van de schil: van lichtgroen tot citroengeel; vorm: elliptisch; gewicht: ten minste 90 g; kleur van het vruchtvlees: van lichtgroen tot citroengeel	sapkenmerken: kleur: citroengeel opbrengst > 25 % zuurgraad > 5,5 % totale hoeveelheid oplosbare vaste stoffen: Brix-waarde van het vlees: > 7 gehalte aan essentiële oliën: > 0,3 %
“Monachello” “Bianchetto” of “maiolino” voorjaarscitroen vrucht geoogst op of na 1 april	kleur van de schil: lichtgeel; vorm: elliptisch of ovaal; gewicht: ten minste 90 g; kleur van het vruchtvlees: geel	sapkenmerken: kleur: citroengeel opbrengst > 25 % zuurgraad > 5,5 % totale hoeveelheid oplosbare vaste stoffen: Brix-waarde van het vlees: > 7 gehalte aan essentiële oliën: > 0,3 %
“Monachello” “Verdello” (of zomercitroen) vrucht geoogst op of na 15 mei	kleur van de schil: van groen tot lichtgeel; vorm: elliptisch-sferoïdaal; gewicht: ten minste 80 g; kleur van het vruchtvlees: van lichtgroen tot citroengeel	sapkenmerken: kleur: citroengeel opbrengst > 25 % zuurgraad > 5,5 % totale hoeveelheid oplosbare vaste stoffen: Brix-waarde van het vlees: > 7 gehalte aan essentiële oliën: > 0,3 %

Vruchten met de beschermde geografische aanduiding “Limone dell’Etna” moeten in ongewijzigde staat in de handel worden gebracht, in de klasse “Extra” of “I” vallen en maat 3, 4, 5 of 6 hebben.

Vruchten die voldoen aan de kwaliteitsparameters voor het sap en de opbrengst aan essentiële oliën, maar met een andere klasse, omvang, vorm, gewicht of schilkleur dan voorgeschreven, mogen net als de bovenstaande vruchten de BGA “Limone dell’Etna” dragen, maar mogen alleen voor verwerkingsdoeleinden worden gebruikt. Dergelijke vruchten mogen niet in ongewijzigde staat aan de eindgebruiker worden verkocht.

3.3.   Diervoeders (alleen voor producten van dierlijke oorsprong) en grondstoffen (alleen voor verwerkte producten)

—

3.4.   Specifieke onderdelen van het productieproces die in het afgebakende geografische gebied moeten plaatsvinden

Alle stappen van het productieproces van “Limone dell’Etna” moeten plaatsvinden in het bij punt 4 omschreven geografisch gebied.

3.5.   Specifieke voorschriften betreffende het in plakken snijden, het raspen, het verpakken enz. van het product waarnaar de geregistreerde naam verwijst

“Limone dell’Etna”-citroenen mogen los in de handel worden gebracht, of in elke verpakking die aan de geldende wetgeving voldoet.

3.6.   Specifieke voorschriften betreffende de etikettering van het product waarnaar de geregistreerde naam verwijst

Op alle los in de handel gebrachte vruchten moet een sticker worden aangebracht. De stickers moeten het hieronder beschreven en afgebeelde logo van de BGA “Limone dell’Etna” tonen.

“Limone dell’Etna”-citroenen mogen in de detailhandel worden verkocht met een duidelijk zichtbaar etiket met dezelfde informatie als die welke verplicht is voor verpakkingen.

Voor verwerking bestemde citroenen die niet in ongewijzigde staat aan de eindgebruiker mogen worden verkocht, mogen “los” worden verkocht, zonder stickers, in verpakkingen of recipiënten die voldoen aan de geldende wetgeving en die ten minste op een van de zijden zijn voorzien van de woorden “Limone dell’Etna IGP destinato alla trasformazione” (voor verwerking bestemde Limone dell’Etna BGA), in leesbare en zichtbare letters en onder vermelding van de variëteit en de partij. Dergelijke citroenen mogen ook direct worden verkocht vanuit de laadbak van speciale voertuigen, waarbij het strikt verboden is dat er ook andere vruchten dan “Limone dell’Etna” BGA worden uitgestald.

De volgende informatie moet helder en leesbaar op het etiket op de verpakking worden aangebracht: het Europese BGA-symbool, het logo voor “Limone dell’Etna” BGA, de wettelijk voorgeschreven informatie, en de naam van de variëteit, de productklasse en de grootte. Het gebruik van eigen merken is toegestaan, mits die de consumenten niet misleiden en zijn toegestaan uit hoofde van de geldende wetgeving. Het is verboden om andere beschrijvingen en woorden toe te voegen dan die welke uitdrukkelijk zijn toegestaan bij het productdossier, waaronder bijvoeglijk naamwoorden zoals “fine” (verfijnd), “superiore” (superieur), “selezionato” (geselecteerd), “scelto” (uitgelezen) en vergelijkbare termen. Er mogen geen lovende termen worden gebruikt.

Logo “Limone dell’Etna” BGA

Het logo bestaat uit twee citroenen en de woorden “Limone dell’Etna IGP” (Limone dell’Etna BGA).

Het logo mag op geen enkele wijze worden gewijzigd, noch mag een deel ervan worden gebruikt of gewijzigd.

4.   Beknopte beschrijving van het afgebakende geografische gebied

Het geografisch gebied waar “Limone dell’Etna”-citroenen worden geteeld, ligt in de provincie Catania, op de landstrook tussen de Ionische Zee en de Etna, en omvat het bestuurlijk gebied van de volgende gemeenten: Aci Bonaccorsi, Aci Castello, Aci Catena, Aci Sant’Antonio, Acireale, Calatabiano, Castiglione di Sicilia, Fiumefreddo di Sicilia, Giarre, Mascali, Piedimonte Etneo, Riposto, Santa Venerina, San Gregorio di Catania, Valverde, Zafferana Etnea.

5.   Verband met het geografische gebied

Het verband tussen het product en het geografische gebied is het onderscheidende element van het product en houdt verband met de kwalitatieve kenmerken van de vrucht.

De naam “Limone dell’Etna” heeft betrekking op citroenen die worden geteeld in de lagere delen van de hellingen van de Etna, en herinnert aan de kwalitatieve kenmerken en de elementen die typisch zijn voor het gebied en zijn tradities, die meer dan twee eeuwen van generatie op generatie zijn doorgegeven.

Kijkend naar de kwalitatieve kenmerken kan worden opgemerkt dat het epicarp van “Limone dell’Etna” zeer rijk is aan olieklieren, en essentiële oliën van een zeer hoge aromatische kwaliteit bevat. Met name het “citral” (een mengsel van de aldehyden geranial en neral), dat zorgt voor de kenmerkende citroensmaak, is een onderscheidende factor.

De kwalitatieve kenmerken van de essentiële oliën in “Limone dell’Etna” geven de vrucht een specifiek karakter dat wordt gewaardeerd door consumenten. Er is onderzoek gedaan naar deze kenmerken. Uit studies van het voormalige Experimenteel instituut voor citrusvruchten — het huidige Onderzoekscentrum voor olijven, fruit en citrusvruchten van de Raad voor landbouwonderzoek en agro-economische analyse (CREA-OFA) in Acireale — en van het Instituut voor organische chemie aan de Universiteit van Messina naar de kwaliteit van de extracten van de “Femminello”-variëteit, waarvan monsters zijn genomen in de typische teeltgebieden op Sicilië, is gebleken dat de essentiële oliën van “Limone dell’Etna”-citroenen een gemiddeld citralgehalte van 3,61 % hebben. Dat is hoger dan de citroenen uit de andere onderzochte gebieden (Syracuse -3,49 % en Bagheria -3,29 %). (Bron: Industrie e Conserve, nr. 2, 1969, blz. 110-116).

Onderzoek naar de “Monachello”-variëteit van “Limone dell’Etna” levert dezelfde bevinding op. Volgens een andere studie van het Onderzoekscentrum voor olijven, fruit en citrusvruchten in Acireale naar de kwaliteit van de extracten van de “Monachello”-variëteit hebben de essentiële oliën in de vruchten uit het productiegebied van “Limone dell’Etna” een hoger gemiddeld citralgehalte: de geranial- en neralgehaltes van resp. 1,67 % en 0,82 % zijn hoger dan die van citroenen uit de gemeentes Lascari (provincie Palermo) (0,70 % -0,59 % en 0,85 % -0,72 %) en Barcellona Pozzo di Gotto (provincie Messina) (1,15 % en 0,77 %) (Bron:“Contributo alla conoscenza delle essenze di limone di alcune cultivar italiane”, in: Rivista Italiana Essenze, Profumi, Piante Officinali, Aromi, Saponi, Cosmetici, Volume XLVII, nr. 7, juli 1965, blz. 370-377; “Ricerche sugli olii essenziali del flavedo di 44 cloni di limone”, in: Essenze Derivati Agrumari, Volume LVII, nr. 3, juli-september 1987; “Determinazione delle caratteristiche analitiche e della composizione enantiomerica di oli essenziali agrumari ai fini dell’accertamento della purezza e della qualità”, in: Essenze Derivati Agrumari, Volume 74, nr. 1, januari-april 2004).

De kwaliteit van “Limone dell’Etna”-citroenen kan worden toegeschreven aan het feit dat ze groeien en rijpen bij zeer specifieke bodem- en klimaatomstandigheden: een vulkaanbodem die typisch is voor de gebieden in de buurt van de vulkaan de Etna en het door de zee verzachte klimaat.

“Limone dell’Etna”-citroenen groeien op een vulkanische bodem met een verschillend ontwikkelingsniveau, gesitueerd op oude lithologische formaties. De bodems kennen een heterogene korrelgrootte en textuur: het heuvelachtige deel van het afgebakende gebied heeft een vrij ondiepe bodem die zeer rotsachtig aan de oppervlakte, zanderig van textuur en zeer stenig is, terwijl de bodem in het kustgedeelte hoger ontwikkeld en dieper is en een zandige leemtextuur heeft (Bron: Chemisch en landbouwkundig laboratorium SOAT [operationele eenheid voor technische bijstand], Acireale).

Bovendien blijkt uit studies van CREA-OFA (Acta Italus Hortus, nr. 9, 2013, blz. 61-65; Food Chemistry, nr. 211, 2016, blz. 734-740) dat de “Limone dell’Etna” hoge concentraties mangaan en strontium bevat vanwege het specifieke bodemtype, dat hoofdzakelijk vulkanisch is door de nabijheid van de Etna-vulkaan, en vanwege de samenstelling van de basaltblokken.

Naast de bodemkenmerken dragen ook andere natuurlijke factoren bij aan optimale omstandigheden voor de teelt van “Limone dell’Etna”.

Het klimaat van het gebied waar “Limone dell’Etna” wordt geteeld, wordt voornamelijk beïnvloed door de temperatuur en de topografie.

De temperatuur wordt sterk beïnvloed door de nabijheid van de Ionische Zee en van de complexe vulkaan de Etna. Dankzij de gunstige temperatuur is de citroenteelt in de loop der eeuwen verbreid geraakt in de kuststrook rond de Etna en in de heuvels direct naast de kust, in een gebied tussen de rivier de Alcantara in het noorden en de noordelijke grens van de gemeente Catania in het zuiden.

De topografie speelt een cruciale rol in de regenval: op een hoogte waar doorgaans sprake is van een halfdroog tot droog klimaat, zorgt de aanwezigheid van de vulkaan voor veel regen. In de productiegebieden van de citroenen valt in totaal 600-700 mm regen per jaar. De vrij frequente zomerstormen aan de oostelijke kant van de berg helpen om de temperatuur laag te houden.

De luchtvochtigheidsmetingen aan de oostkant van de Etna, van het weerstation bij CREA-OFA in Acireale (194 m boven zeeniveau), laten zien dat de gemiddelde jaarlijkse vochtigheid in de afgelopen 27 jaar (1990-2017) ongeveer 67 % bedroeg, met gemiddelde pieken van niet meer dan 88 % en gemiddelde dalen van niet minder dan 43 %.

Zonneschijn en wind zijn andere belangrijke klimaatfactoren met een bepalende invloed op het gewas.

Het gemiddelde aantal zonuren dat tussen 1936 en 1939 werd vastgelegd in een maandelijks bulletin van het Collegio Pennisi-meetstation (Bron: Il clima di Acireale nei suoi elementi metereologici anno 1943) lag in Acireale hoger dan in andere plaatsen. Dit wordt bevestigd door de metingen van de bewolking bij het meetstation.

Alleen in het gebied van “Limone dell’Etna” wordt een speciale teelttechniek toegepast die bekendstaat als “forzatura” (geforceerde teelt) of “secca” (droge teelt). Lokale producenten gebruiken deze techniek om vruchten te verkrijgen in de zomer. De techniek is typisch voor het teeltgebied van “Limone dell’Etna”.

Deze techniek, waarbij de boom tot bloei wordt geforceerd in de zomer en vruchten produceert tussen mei en september van het volgende jaar, is drie eeuwen geleden ontwikkeld door specialisten in het gebied tussen de Ionische Zee en de Etna, is meer dan twee eeuwen van generatie op generatie doorgegeven en is nog steeds typisch voor het kustgebied bij Acireale. De irrigatie wordt stilgelegd in juni en juli, wat leidt tot waterstress in de boom. Na die periode wordt de boom — door de irrigatie geleidelijk op te voeren en de boom te stimuleren met meststoffen op stikstofbasis — uit de geforceerde slaapstand gehaald en aangezet tot een tweede bloei die in het jaar erop vruchten oplevert. De met deze techniek verkregen vruchten staan bekend als “verdelli”.

De koppeling tussen het beeld van de Etna en de citroenteelt gaat zeer ver terug, zoals blijkt uit het vloeipapier waarin de citroenen begin vorige eeuw werden verpakt.

Ook in romans uit die tijd zijn verwijzingen naar de citroenteelt rond de Etna terug te vinden. In 1894 schreef Federico de Roberto in zijn roman I Vicerè (De onderkoningen) over landaanwinning en de zoektocht naar water waarbij men “door de eeuwenoude lava van Mongibello ploegde” om sinaasappel- en citroenbomen te planten.

De citroenteelt rond de Etna staat bekend om de traditionele productiemethode die al meer dan twee eeuwen onderscheidend is. Bij bibliografisch onderzoek is een werk van groot historisch en wetenschappelijk belang aan het licht gekomen: het onderzoek naar de citroenteelt rond de Etna van Giulio Savastano, een gerenommeerde wetenschapper uit het begin van de 20e eeuw. Dit onderzoek werd in 1922 gepubliceerd in de Annali della Regia Stazione Sperimentale di Agrumicoltura e Frutticoltura di Acireale onder de titel La biologia colturale del limone nel versante orientale etneo. In zijn artikel behandelt Savastano de historische, biologische en agronomische factoren die de kuststrook aan de oostzijde van de Etna — die hij omschrijft als “regione etnea del limone” (citroenregio rond de Etna) — tot een ideale omgeving voor citroenbomen maken. Dat gebied komt nu, honderd jaar later, overeen met het geografische gebied van “Limone dell’Etna”.

De toponiemen Riviera dei Limoni (kust van de citroenen) en Città del Lemone Verdello (stad van de Verdellocitroenen), die nog steeds algemeen worden gebruikt, laten zien hoe belangrijk de geschiedenis van de citroenteelt is voor het gebied.

Verwijzing naar de bekendmaking van het productdossier

(Artikel 6, lid 1, tweede alinea, van de onderhavige verordening)

De geconsolideerde tekst van het productdossier kan via de volgende link worden geraadpleegd: http://www.politicheagricole.it/flex/cm/pages/ServeBLOB.php/L/IT/IDPagina/3335

ofwel

door de startpagina van het Ministerie van Landbouw-, Voedsel- en Bosbouwbeleid (www.politicheagricole.it) te openen en te klikken op “Qualità” (rechtsboven in het scherm), vervolgens op “Prodotti DOP, IGP e STG” (aan de linkerkant van het scherm) en ten slotte op “Disciplinari di Produzione all’esame dell’UE”.

---

(1)  PB L 343 van 14.12.2012, blz. 1.