30.6.2017   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 207/87

1.

stelt vast dat basistoegang tot breedband voor het eerst als een universele dienst wordt beschouwd. De Europese burgers hebben recht op toegang tot functionele internetdiensten tegen betaalbare prijzen die in de hele EU volledige deelname aan de digitale economie en de digitale samenleving mogelijk maken. Dit is een belangrijke stap op weg naar digitale inclusie, ook met het oog op de vereiste opties voor bijzondere tarieven of de verstrekking van vouchers voor burgers met bijzondere behoeften, alsook voor gemeenten en steden, gelet op de aanleg van gratis openbare wifitoegangspunten.

2.

Zorgen voor een basistoegang tot breedband is een doelstelling van algemeen belang en de erkenning ervan als universele dienst moet gepaard gaan met de volwaardige erkenning van universeledienstverplichtingen. Dit is van cruciaal belang in gebieden waar de markt niet werkt en waar overheidsinvesteringen doorslaggevend zijn.

3.

Sinds de herziening van het wettelijk kader van de EU voor telecommunicatie in 2009 hebben er ingrijpende veranderingen plaatsgevonden. Dit kader heeft er wel toe bijgedragen om voor de hele EU een basistoegang tot breedband te garanderen, maar er dienen zich massaal nieuwe behoeften en consumptiepatronen aan en deze trend zal de komende jaren aanhouden. De ontwikkeling van het internet der dingen, virtuele en toegevoegde realiteit, cloud computing, het beheer van grote hoeveelheden data, diensten en toepassingen van de deeleconomie, industrie 4.0, al deze zaken zullen tot een nog grotere vraag naar goed presterende netwerken en verbindingen leiden.

4.

De infrastructuur van morgen wordt vandaag ontworpen.

5.

Gezien het toegenomen dataverbruik (1) en de toename van gelijktijdig gebruik, de trend naar grote upload- en downloadsnelheden en de behoefte aan een geheel dekkende en bijna realtime overdracht, die tegelijk aan de behoefte voldoet en betrouwbaar is, zijn er extreem goed presterende netwerken nodig, waarop steeds meer eindgebruikers in heel Europa aangesloten zijn. De gigabit-aansluiting is in sommige landen (Japan, Korea) al een feit en moet ook door Europa nagestreefd worden — in het belang van groei en werkgelegenheid, concurrentievermogen en interne cohesie.

6.

Het is van belang dat economische en sociale actoren als scholen, universiteiten, onderzoekscentra en verkeersknooppunten, publieke dienstverleners als ziekenhuizen en scholen, alsook bedrijven toegang tot snel internet krijgen, zodat gebruikers data kunnen up- en downloaden met een snelheid van ten minste 1 Gbit/s.

7.

Huishoudens in de stad en op het platteland in de EU moeten beschikken over een internetverbinding met een downloadsnelheid van minstens 100 Mbit/s, die kan worden uitgebreid tot een snelheid van 1 Gbit/s.

8.

deelt de mening van de Commissie dat alle stedelijke gebieden en de belangrijkste transportroutes over een volledige 5G-dekking moeten beschikken. Het CvdR staat achter de tussentijdse doelstelling dat tegen 2020 ten minste in een grote stad van elke lidstaat een 5G-aansluiting als commerciële dienst wordt aangeboden. De Commissie moet de voor deze nieuwe funktechnologie nodige standaardisering zo snel mogelijk afronden om geïsoleerde oplossingen te vermijden. Invoering tegen 2020 is ook om andere redenen zeer ambitieus: de zopas opgerichte 4G-netwerken kunnen hun prestatievermogen tot ruim boven 1 000 MBIT/’s verhogen, de telecombedrijven hebben veel geïnvesteerd in de uitbreiding van die netten, daarom zijn die wellicht niet happig op weer nieuwe technologie wanneer daarvoor niet de passende randvoorwaarden gelden.

9.

Positief is het nieuwe vouchersysteem voor gratis wifiverbindingen, de lancering van het breedbandfonds, samen met de EIB, alsook de doelstelling om de toekomstige financiële ondersteuning in het kader van de financiële planning na 2020 op te voeren. Het CvdR beschouwt dit als een stap in de goede richting.

10.

Het CvdR is ingenomen met het voorstel van de Commissie om samen met het Comité van de Regio's voor eind 2016 een participatief breedbandplatform op te richten, dat ervoor moet zorgen dat publieke en particuliere organen samenwerken en zich sterk maken voor investeringen in breedband, alsmede voor vooruitgang in de uitvoering van nationale plannen voor de uitbreiding van breedband. Het CvdR is voor dit platform bereid tot brede en constructieve samenwerking.

11.

Het platform zou zich met name op de volgende thema’s moeten richten: opties in verband met beleid: evaluatie van de beste beleidskeuzes, gelet op de verschillende lokale en regionale bevoegdheden en specifieke behoeften op deze niveaus; opties in verband met technologie: bespreking van de toepassing van de voor deze gebieden meest geschikte technologieën; opties in verband met financiering: deelname van de EIB aan het overleg en nagaan of synergie tussen de fondsen mogelijk is (CEF, EFSI, ESI-fonds) en het nieuwe voorstel voor een vouchersysteem voor WiFi4EU; verdere opties: met betrekking tot maatregelen voor de capaciteitsuitbreiding op lokaal en regionaal niveau, een overzicht van de IT-investeringen en het breedbandaanbod, alsook de bevordering van ICT-vaardigheden en e-overheidsdiensten.

12.

is van oordeel dat het belangrijkste effect van het breedbandplatform de bijdrage is tot een snellere, betere en bestendiger ontwikkeling van snelle breedbandnetwerken op het platteland en in dunbevolkte gebieden van de EU, die met ernstige structurele, economische en sociale problemen kampen, en dus tot de terugdringing van de digitale kloof in deze gebieden;

13.

De plannen voldoen aan de beginselen van subsidiariteit en evenredigheid, aangezien het gaat om kwesties die het lidstaatniveau ontstijgen en die slechts voor de gehele EU uniform, hoogwaardig en doeltreffend geregeld kunnen worden.

14.

Voor de Europese digitale eengemaakte markt is het cruciaal dat starre structuren worden opgeheven en dat de interne markt van de EU gedigitaliseerd wordt. De herziening van het telecommunicatiepakket strekt ertoe om de Europese economie en het concurrentievermogen te bevorderen, gemeenten te stimuleren, zodat zij actief aan de digitale interne markt deelnemen en om tegemoet te komen aan de groeiende behoefte aan connectiviteit van de Europeanen.

15.

Kenmerken als „landelijk”, „geïsoleerd of ultraperifeer” en „dunbevolkt” schrikken particuliere investeerders ervan af om in de ICT-infrastructuur van zulke gebieden te investeren. In vergelijking met agglomeraties worden deze gebieden geconfronteerd met gemeenschappelijke problemen voor wat betreft de uitrol van breedband, zoals een structureel lagere en versnipperde vraag en per eenheid (d.w.z. per eindgebruiker) hogere kosten voor de aanleg en het onderhoud van de infrastructuur.

16.

De behoefte aan connectiviteit is een cruciale stimulans voor particuliere investeringen, hetgeen betekent dat gebieden met een bevolkingsdichtheid die geen vraag oplevert die de aanlegkosten rechtvaardigt, voor marktspelers economisch niet interessant zijn. In gebieden die te kampen hebben met marktfalen of verstoring van de markt hebben de autoriteiten een breed scala van taken. Er is immers bewijs waaruit blijkt dat de lokale en regionale overheden (LRO) in Europa in verband met initiatieven voor de uitrol of modernisering van breedband optreden als financiële instellingen, risiconemers of initiatiefnemers/tussenpersonen.

17.

De ontwikkeling van de komende generatie van hogesnelheidsbreedbandnetwerken is vooral in dunbevolkte gebieden van groot belang. Zowel alle regelgevende als alle financiële maatregelen in dit verband moeten worden toegejuicht.

18.

Het Comité waarschuwt dat excellente en/of kennisgebieden overbelast kunnen raken als gevolg van de grotere beschikbaarheid van connectiviteit met grote capaciteit. De aantrekkingskracht die deze gebieden op productieve activiteiten en op mensen zouden uitoefenen, zou negatieve territoriale gevolgen hebben. Andere gebieden zouden juist een drastisch afname zien, vooral op het vlak van innovatieve digitale activiteiten en mensen met technologische beroepen. Connectiviteit met grote capaciteit moet dan ook op een zo homogeen mogelijk wijze bevorderd worden.

19.

Voor de ontwikkeling van de gehele EU is het belangrijk om het probleem van de zogenaamde „last mile” op te lossen. Hiertoe zijn flexibele maatregelen geboden.

20.

Vanaf de komende financieringsperiode zouden behalve middelen voor de ontwikkeling van een basisnetwerk ook middelen voor de uitbreiding van het toegangsnetwerk op het platteland en in ultraperifere regio's gereserveerd moeten worden.

21.

De prijzen voor connectiviteit leveren nuttige kennis op over de intensiteit van de concurrentie en de efficiëntie van communicatiemarkten. Door deze prijzen te vergelijken kunnen de belanghebbenden, met inbegrip van telecomexploitanten, politieke besluitvormers en de consumenten beoordelen hoe het gesteld is met de verwezenlijking van hun doelstellingen. Indicatoren voor het vergelijken van de prijzen voor connectiviteit kunnen interessant zijn, zoals de OESO in haar verslag „Measuring the Digital Economy. A New Perspective” (2) opmerkt.

22.

Tijdens de aanleg en planning van het netwerk is het belangrijk dat de overheid rechtstreeks over storingsvrije internettoegang beschikt. Met het oog op de kwaliteit daarvan zijn de sturing door de overheid en advisering op lokaal niveau belangrijk zodat er optimaal geïnvesteerd wordt en zo veel mogelijk mensen de diensten snel in gebruik kunnen nemen.

23.

Voor de uitvoering van de breedbanddoelstellingen in de Europese Unie tegen 2020 staat er met betrekking tot de aanleg van breedband en de verspreiding ervan in de programmeringsperiode 2014-2020 al circa 22 miljard euro aan EU-middelen ter beschikking voor de modernisering resp. uitbreiding van bestaande breedbandinfrastructuur. EU-middelen zijn niet alleen doorslaggevend als rechtstreekse bijdrage aan de financiering van breedbandinfrastructuur, maar ook op grond van de verwachte hefboomwerking, doordat zij als prikkels dienen voor investeringen uit andere bronnen, ook uit particuliere bronnen.

24.

Telecommunicatiesystemen van de vijfde generatie (5G) zullen de komende tien jaar de belangrijkste bouwsteen van de digitale samenleving zijn. Europa heeft flink wat werk verzet om de mondiale ontwikkeling in de richting van deze strategische technologie te sturen, waarbij draad- en draadloze communicatie gebruik maken van dezelfde infrastructuur en zo de connectieve maatschappij van de toekomst stimuleren. Zij zal niet alleen de individuele gebruiker, maar ook gekoppelde objecten („internet der dingen”) een vrijwel universele „connectiviteit” met zeer hoge bandbreedte bieden. Daarom wordt aangenomen dat de toekomstige 5G-infrastructuur ten goede zal komen aan de meest uiteenlopende toepassingen en sectoren, met inbegrip van industrieel gebruik (bijv. ondersteund rijden, elektronische medische diensten, energiebeheer, eventueel veiligheidstoepassingen, enz.).

25.

In april heeft de Commissie een mededeling gepubliceerd (3) over de prioriteiten voor ICT-normalisatie, met concrete maatregelen om vaart te zetten achter de ontwikkeling van gemeenschappelijke normen door de aandacht te richten op vijf prioritaire terreinen, waaronder 5G.

26.

In ieder geval moet vermeden worden dat in verschillende regio’s 5G-normen worden ingevoerd die niet met elkaar verenigbaar zijn.

27.

Het lokale niveau kan bijdragen tot de ontwikkeling van het net, alsmede de formulering van aanvragen en de planning van het netwerk. Zo kan reeds bij de planning en aanleg van de nieuwe 5G-netwerken rekening worden gehouden met de plannen van het lokale niveau voor de aanleg van nieuwe wegen en andere infrastructuur.

28.

Het is van belang dat de invoering in de gehele EU van producten en diensten op basis van zeer snelle 5G-verbindingen slechts mogelijk is als overal in de EU snelle internetverbindingen beschikbaar zijn. Voorts is het belangrijk om de bij de invoering van 4G gemaakte fouten te vermijden en erop te letten dat de kwaliteit en de snelheid van de netwerken in de lidstaten niet al te zeer uiteenlopen. De uitrol van het 5G-netwerk in de EU moet gelijktijdig en met dezelfde snelheid plaatsvinden.

29.

Verheugend is het initiatief om alle geïnteresseerde gemeentelijke overheden de kans te geven om burgers een hoogwaardige gratis wifiverbinding aan te bieden, en wel in openbare instellingen en in de omgeving daarvan, alsook in parken, openbare pleinen enz. Veel plaatsen in de EU beschikken nog niet over een goede internetverbinding; ook zijn er burgers die zich geen internetaansluiting kunnen veroorloven. Dit programma biedt hiertoe uitkomst.

30.

Er moet voor worden gewaakt dat dit systeem beperkt blijft tot nieuwe, aanvullende toegangspunten voor wifi. Het moet vermeden worden dat door de overheid gefinancierde initiatieven met bestaande particuliere systemen concurreren.

31.

Positief zijn de plannen van de Commissie om snel mogelijkheden te scheppen voor uitvoering van het programma „WiFi4EU”, op grond waarvan lokale overheden volgens de huidige planning reeds aan het begin van de zomer 2017 aanvragen kunnen indienen.

32.

Wat de financiering betreft, is het CvdR ingenomen met de niet gebruikte, op vouchers van de overheid berustende maatregelen voor snelle financiering, die direct toe te passen zijn, snel resultaten opleveren en de bureaucratie terugdringen. Opgemerkt zij echter dat de potentiële zwakke punten van de voucherregeling (gebrek aan transparantie, vertragingen of problemen in verband met betalingen, verschillen in de aanbestedingsvoorwaarden) bijtijds moeten worden herkend om bedrijven er niet van te weerhouden om voor projecten gebruik te maken van het vouchersysteem.

33.

Bij de toewijzing van subsidies moeten er methoden worden vastgesteld die garanderen dat ook de kleinere gemeenten en plattelandsgebieden van WiFi4EU profiteren.

34.

De te verdelen middelen zijn beperkt en de Commissie streeft naar een zo snel mogelijke, de gehele EU dekkende uitvoering van het WiFi4EU-initiatief. Daarom moeten de overheden indien mogelijk vroegtijdig geïnformeerd worden over het voorgenomen programma en de bijbehorende voorwaarden.

35.

Vroegtijdige publicatie biedt lokale overheden voorts de mogelijkheid om een begin te maken met de voorbereiding zodat na bekendmaking van de uitnodiging tot het indienen van voorstellen snel middelen kunnen worden aangevraagd en de beschikbare middelen tijdig voor de bevolking, het land en in het algemeen de EU gebruikt kunnen worden.

36.

Gelet op de betrokkenheid van de lokale en regionale overheden en de uitwisseling van informatie en bevordering van goede praktijken is er voor het Comité van de Regio’s zeker een doorslaggevende rol weggelegd.

37.

Benadrukt moet worden dat de lokale autoriteiten meegedeeld wordt dat zij verplicht zijn om breedbandaansluitingen voor het in aanbouw zijnde wifinetwerk ter beschikking te stellen en te zorgen voor het dagelijks onderhoud van het netwerk. Het initiatief WiFi4EU moet duurzaam zijn en gepaard gaan met weinig overheadkosten voor de uitvoerende lokale autoriteiten.

38.

Het Comité pleit voor de uitwerking van minimumeisen voor het WiFi4EU-netwerk. Formulering van uniforme vereisten voorkomt dat er een netwerk ontstaat dat is gebaseerd op verouderde technologie of waaraan kwaliteitsproblemen kleven. Het Comité pleit voorts voor oprichting van een inleidende bladzijde over het WiFi4EU-initiatief met informatie hierover en over locaties.

39.

De tot stand te brengen netwerken moeten voor de gebruikers veilig zijn. Daarom beveelt het Comité aan om netwerkmodellen toe te passen op basis van eduroam (4)/govroam (5). Zo’n model biedt een reeds in het netwerk geauthenticeerde gebruiker pan-Europese roaming. Voor de authenticatie van de gebruikers kunnen eIDAS-oplossingen (6) worden gebruikt.

40.

Met het oog op de gebruiksvriendelijkheid is het gewenst dat wordt afgezien van een Captive Portal en dat eventueel, na authenticatie van de gebruikers, een landingspagina wordt gebruikt. Dit maakt het netwerk eenvoudiger en sneller in het gebruik. De na authenticatie verschijnende landingspagina biedt gebruikers de optie om eventueel informatie over de door lokale overheden aangeboden diensten te raadplegen en bevat beknopte informatie over de doelstellingen van het initiatief WiFi4EU.

41.

Raadpleging van gebruikers moet worden vermeden, aangezien dit voor gebruikers onaangenaam is en bij hen de vrees kan wekken dat de gegevens voor commerciële of andere ongewenste doeleinden gebruikt worden. Het Comité is dan ook verheugd dat de verstrekking van persoonlijke gegevens wordt vermeld als een overweging die verhindert dat lokale draadloze connectiviteit als gratis wordt beschouwd.

42.

Verheugend is het idee dat het WiFi4EU-net onder permanente kwaliteitscontrole staat en dat de resultaten publiek toegankelijk worden gemaakt.

43.

De pan-Europese gemeenschappelijke interconnectiviteit in het kader van WiFi4EU (SSID) is cruciaal. Enerzijds betekent dit goede reclame voor een EU-initiatief voor een gratis wifinetwerk, anderzijds kan het uitgroeien tot een handelsmerk voor pan-Europese snelle en veilige wifi. Bestaande gelijksoortige netten die aan de technische minimumnormen en alle andere criteria van WiFi4EU voldoen, meer geen financiële steun ontvingen, moeten op hun verzoek kunnen worden aangesloten ter uitbreiding van het werkingsgebied van het initiatief.