30.4.2004   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 109/1

1)

Gelet op de aanstaande uitbreiding stemt het Comité van de Regio's in met de voorgestelde regeling om in geheel Europa te werken aan bilaterale overeenkomsten inzake klein grensverkeer, aangezien grensoverschrijdend verkeer tussen de huidige en toekomstige lidstaten enerzijds, en tussen de toekomstige en onze toekomstige buurlanden anderzijds frequent voorkomt en zeer vaak van regionale betekenis is.

2)

Het Comité van de Regio's benadrukt dat met deze ondersteunende maatregel voor de aanstaande uitbreiding kan worden bereikt dat de nu ontstane en toekomstige grenzen tussen de nieuwe lidstaten en hun buurlanden geen onoverkomelijke belemmering zullen vormen voor de handel, sociale en culturele uitwisseling of regionale samenwerking, met name voor bewoners van grensregio's.

3)

Het Comité van de Regio's onderstreept dat de gemeentelijke, regionale en lokale overheden in de grensregio's steeds het voortouw namen en zullen nemen bij contacten en samenwerking over de grenzen heen, aangezien de met de scheiding verbonden problemen en risico's in de eerste plaats gemeentelijke problemen zijn en door nauwe samenwerking op gemeentelijk niveau kunnen worden opgelost of ten minste teruggedrongen. De regionale belangen en problemen kunnen zeer vele facetten vertonen, maar vaak op lokaal niveau vrij gemakkelijk opgelost worden. Daarentegen kunnen zij de betrekkingen tussen de buurstaten op de lange termijn ook negatief beïnvloeden en goed nabuurschap in de weg staan.

4)

Het Comité van de Regio's baseert zijn overtuiging op de bestaande veelzijdige en doorgaans positieve ervaringen met klein grensverkeer in die grensregio's van Europa die een dergelijke regeling soms al decennialang met succes toepassen.

5)

Het doet het Comité van de Regio's genoegen dat de toetredingslanden door de Commissie betrokken zijn bij de uitwerking van haar voorstel; het herhaalt nog eens de noodzaak van een voortgezette dialoog met hen voor een regeling van het grensoverschrijdende verkeer.

6)

Het is in het belang van de toekomst van de Europese integratie dat, met name gelet op de uitbreiding, het werk aan een coherente strategie voor grensoverschrijdende samenwerking wordt voortgezet. De onderhavige voorstellen voor verordeningen kunnen hiertoe een belangrijke aanzet zijn, indien de toetredingslanden en de lidstaten die hieraan grenzen de regelingen ten volle gebruiken, voorzover dit niet reeds aan de hand van bilaterale overeenkomsten gebeurt.

1.1

Het Comité van de Regio's is ingenomen met het voorstel van de Commissie om met twee verordeningen, die gemakshalve tegelijkertijd behandeld worden, een coherent rechtskader voor visavoorschriften te vervolledigen, ten behoeve van de geplande vereenvoudigingen voor grensbewoners in het kader van het klein grensverkeer gedurende de momenteel niet vaststaande overgangstermijn tot de volledige toepassing van het Schengen-acquis in de toetredingslanden; daarnaast wil de Commissie deze vereenvoudigingen zo flexibel mogelijk maken om daarmee alvast een gefaseerde en flexibele aanpassing van de regelingen mogelijk te maken, afhankelijk van de mate waarin het Schengen-acquis in de lidstaten is omgezet.

1.2

Het Comité stelt tot zijn tevredenheid vast dat de verordeningen waarop dit advies betrekking heeft, maatregelen zijn die op grond van de opneming van het Schengen-acquis in het kader van de Europese Unie met het Verdrag van Amsterdam en de daarmee gecreëerde algemene bevoegdheid voor het aannemen van maatregelen inzake het overschrijden van de buitengrenzen van de lidstaten„, overeenkomstig artikel 62, sub 2, op grond van artikel 61 tot de begeleidende maatregelen behoren die genomen worden ter waarborging van het vrije verkeer van personen overeenkomstig artikel 7A, binnen een periode van 5 jaar na de inwerkingtreding van het Verdrag van Amsterdam.

1.3

Het wijst op zijn advies over de ”Ontwikkeling van een gemeenschappelijk beleid inzake illegale immigratie, mensensmokkel en mensenhandel, buitengrenzen en de terugkeer van illegaal verblijvende personen„ (COM(2003) 323 def., CDR 250/2003 fin), en benadrukt het grote belang van een hecht doortimmerd visabeleid ter voorkoming van illegale immigratie, bestrijding van mensensmokkel en mensenhandel, met name de mensonwaardige vrouwenhandel, dat gebaseerd moet zijn op een efficiënt informatiesysteem en een efficiënt, geïntegreerd grensbewakingssysteem aan de buitengrenzen.

1.4

Het deelt de opvatting van de Commissie in haar mededeling ”De weg effenen voor een nieuw nabuurschapsinstrument„, dat een doeltreffende grenscontrole een essentiële voorwaarde is voor welvaart en veiligheid aan beide zijden, een vlotter verloop van de handel en het grensverkeer bij gelijktijdige beveiliging van de grenzen.

1.5

Het wijst erop, dat juist de lokale en regionale overheden in grensgebieden rechtstreeks te maken hebben met de waarborging van stabiliteit en veiligheid.

1.6

Het schaart zich achter het standpunt van de Commissie dat het, gelet op de sinds lang bestaande sociale en culturele betrekkingen over de buitengrenzen van de Unie heen, belangrijk is dat de nieuwe EU-buitengrenzen niet als belemmering worden opgevat voor bestaande contacten en samenwerkingsinitiatieven op lokaal niveau en merkt op dat deze contacten veeleer gebruikt kunnen worden voor het aanknopen van vreedzame en op goed nabuurschap gerichte betrekkingen van de EU met haar nieuwe buren.

1.7

Het onderstreept dat de regionale en grensoverschrijdende samenwerking van gemeentelijke, lokale en regionale overheden voor de veel tijd vergende oplossing van deze ingewikkelde vraagstukken van doorslaggevend belang is, hoewel op nationaal niveau beslissingen moeten worden genomen.

1.8

Het is van oordeel dat grensoverschrijdende samenwerking sneller resultaten zal opleveren indien dringend ambitieuze financiële stimulansen voor grensoverschrijdende samenwerking, bijvoorbeeld via INTERREG III A, gekoppeld worden aan nauwe samenwerking van lokale en regionale betrokkenen in de grensregio's, die daarna blijft voortbestaan.

1.9

Het verzoekt daarom opnieuw de grensregio's blijvend bijzondere aandacht te schenken en ze overeenkomstig het initiatief van de ”communautaire actie voor de grensregio„ op grond van hun perifere ligging ook in de toekomst van passende middelen en instrumenten te voorzien.

1.10

Het is ervan overtuigd dat vereenvoudigde mogelijkheden voor grensoverschrijding in het kader van klein grensverkeer een bijdrage hebben geleverd en dankzij de voorgestelde verordeningen nog verder zullen kunnen leveren tot een vlotte samenwerking tussen de lokale actoren in de grensregio's, ongeacht of het om overheden of organisaties gaat.

1.11

Het beveelt daarom aan het succesvolle model van de Euregio's ook aan de toekomstige buitengrenzen in te voeren om daar, evenals aan de voorlopige buitengrenzen mogelijkheden voor het klein grensverkeer te scheppen, ten minste voor bewoners van gemeenten die gelegen zijn op het grondgebied van gemeenten die vallen onder de specifieke stimuleringsmaatregelen van de Europese Unie en de lidstaten, om de meerwaarde van de communautair gefinancierde projecten te consolideren en de samenwerking hier te vergemakkelijken.

1.12

Het Comité vindt dat moet worden nagegaan of het vastleggen van een territoriaal toepassingsgebied, ook al gaat het slechts om een maximale uitbreiding, door de richtlijnen daadwerkelijk bevorderlijk is voor de verwezenlijking van de doelstellingen, dus evenredig, of dat het, gelet op het subsidiariteitsbeginsel, veeleer moet worden overgelaten aan de lidstaten, met hun kennis van de concrete plaatselijke omstandigheden en, de economische, sociale en culturele raakvlakken, om het territoriaal toepassingsgebied bilateraal vast te leggen, te meer daar hiervan verder geen gevolgen te vrezen zijn voor de belangen van andere lidstaten.

1.13

Het benadrukt dat het klein grensverkeer, zoals alle maatregelen voor het opheffen van de binnengrenzen tussen de lidstaten in het kader van de Schengen-uitvoeringsovereenkomst, met inachtneming van het nationale recht en de belangen van alle verdragsluitende partijen gestalte dient te krijgen.

1.14

Het legt er daarom de nadruk op dat de controle van elke grensoverschrijding, ondanks de voorgestelde vereenvoudigingen van het grensverkeer, gewaarborgd moet zijn. De beperkte territoriale en tijdelijke geldigheid van visa kan immers niet doeltreffend worden gecontroleerd zonder grenscontrole.

1.15

Het Comité onderstreept dat bij invoering van een speciaal ”L-visum„ voor kort verblijf aan alle voorwaarden, die ook gelden voor gewone visa voor kort verblijf, moet zijn voldaan; in tegenstelling tot de visa voor kort verblijf geven de speciale visa echter slechts toestemming voor een verblijf in het grensgebied.

1.16

Het verzoekt na te gaan hoe bij het voorgestelde bijzondere visum en de in artikel 16 geplande afschaffing van het in- en uitreisstempel kan worden gecontroleerd of de tijdelijke regelingen van artikel 9 worden nageleefd en in hoeverre een dergelijke controle voor de verwezenlijking van de doelstelling van de verordening doeltreffend kan worden uitgevoerd.

1.17

Het stelt vast dat de samenwerking van de consulaten op plaatselijk niveau, die geregeld is bij de Gemeenschappelijke Visuminstructie, en het visumbeleid ook moeten bijdragen aan de bescherming van de buitengrenzen.

1.18

Het wijst erop dat de verordeningen besluiten zijn die het Schengen-acquis uitwerken, in de zin van artikel 3, lid 1, van de Toetredingsakte, en die de toetredingslanden dus in hun geheel moeten overnemen, ook zolang en voorzover deze besluiten niet onmiddellijk bij toetreding tot de Europese Unie in het stelsel opgenomen worden.

1.19

Het herhaalt met klem dat de invoering van een regeling voor klein grensverkeer grotendeels ook afhankelijk is van de lokale situatie: derhalve is ondanks de nationale bevoegdheid een voorafgaande en inleidende raadpleging van de lokale en regionale overheden in de grensregio's een absolute voorwaarde voor het welslagen van de voorgenomen maatregelen.

1.20

Het benadrukt dat naast de voorgestelde maatregelen een reeks praktische voorzieningen voor de uitbreiding van de inrichting van grensovergangen nodig is, om grensoverschrijdingen aan de buitengrenzen efficiënter en vlotter te laten verlopen en om tegelijkertijd de middelen voor de waarborging van de veiligheid aan de buitengrenzen te kunnen concentreren.

1.21

Het merkt op dat zulke maatregelen ook aan de ”voorlopige buitengrenzen„, gelet op de verdwijnende controles aan de binnengrenzen, niet onontbeerlijk zijn, maar veeleer als opvulling van lacunes in het regionale, grensoverschrijdende verkeersnet gunstige voorwaarden scheppen voor het aangrijpen van de economische, politieke, sociale en culturele kansen van de EU-uitbreiding.

1.22

Het onderschrijft dat de grens ook voor het gebied rondom Kaliningrad geldt en spoort ertoe aan om, geïnspireerd op de overeengekomen compromissen, spoedig werk te maken van een dergelijke regeling als positieve aanvulling op de overgangsregelingen tussen de toetredingslanden, de EU en Rusland.

1.23

Het roept op spoedig te beginnen met de harmonisatie van de visumbepalingen voor het klein grensverkeer, met de bijbehorende douanevoorschriften, met name inzake vrijstelling van invoerrechten.

1.24

Het stelt vast dat de Commissie zich, in de uitslag van de aangekondigde controle, van haar in de Mededeling ”Naar een geïntegreerd beheer van de buitengrenzen van de lidstaten van de Europese Unie„ vermelde voornemen heeft gedistantieerd om tussen de Gemeenschap en de aangrenzende derde landen overeenkomsten te sluiten, en het afsluiten van deze bilaterale overeenkomsten overlaat aan de nabuurstaten. Met inachtneming van de belangen van alle lidstaten schept zij zodoende ruimte voor de veelzijdige lokale en regionale belangen in de grensregio's.

1.25

Het Comité zou ten slotte graag zien dat de deelname van de regionale en lokale overheden aan de totstandkoming van deze bilaterale overeenkomsten net zo vanzelfsprekend zou zijn als de inbreng van het Comité van de Regio's bij de verdere ontwikkeling van het Europese acquis op het gebied van grensoverschrijdende samenwerking.