52000AG0025

Gemeenschappelijk Standpunt (EG) nr. 25/2000

door de Raad vastgesteld op 30 maart 2000

met het oog op de aanneming van Richtlijn 2000/.../EG van het Europees Parlement en de Raad van ... betreffende de beoordeling van de gevolgen voor het milieu van bepaalde plannen en programma's

(2000/C 137/02)

HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD VAN DE EUROPESE UNIE,

Gelet op het Verdrag tot oprichting van de Europese Gemeenschap, inzonderheid op artikel 175, lid 1,

Gezien het voorstel van de Commissie(1),

Gezien het advies van het Economisch en Sociaal Comité(2),

Gezien het advies van het Comité van de Regio's(3),

Volgens de procedure van artikel 251 van het Verdrag(4),

Overwegende hetgeen volgt:

(1) In artikel 174 van het Verdrag is bepaald dat het beleid van de Gemeenschap op milieugebied, onder andere, dient bij te dragen tot het behoud, de bescherming en de verbetering van de kwaliteit van het milieu, de bescherming van de gezondheid van de mens en het behoedzaam en rationeel gebruik van natuurlijke hulpbronnen en dat dit beleid dient te berusten op het voorzorgsbeginsel. In artikel 6 van het Verdrag is bepaald dat de eisen inzake milieubescherming moeten worden geïntegreerd in de omschrijving van het beleid en het optreden van de Gemeenschap, in het bijzonder met het oog op het bevorderen van duurzame ontwikkeling.

(2) In het vijfde actieprogramma inzake het milieu "Op weg naar duurzame ontwikkeling - Een beleidsplan en actieprogramma van de Europese Gemeenschap op het gebied van het milieu en duurzame ontwikkeling"(5), aangevuld bij Besluit nr. 2179/98/EG(6) betreffende de herziening van dat beleidsplan, wordt benadrukt dat het belangrijk is de mogelijke gevolgen voor het milieu van plannen en programma's te beoordelen.

(3) De milieueffectbeoordeling is een belangrijk instrument voor de integratie van milieuoverwegingen in de voorbereiding en goedkeuring van bepaalde plannen en programma's die in de lidstaten aanzienlijke milieueffecten kunnen hebben, omdat zij garandeert dat reeds tijdens de voorbereiding en vóór de vaststelling van die plannen en programma's met de effecten van de uitvoering daarvan rekening wordt gehouden.

(4) De invoering van milieubeoordelingsprocedures voor plannen en programma's zal het bedrijfsleven ten goede komen doordat, met de verwerking van relevante milieu-informatie in de besluitvorming, een consistenter kader wordt geboden waarin gehandeld kan worden; het betrekken van meer factoren bij de besluitvorming zal bijdragen aan meer duurzame en doeltreffende oplossingen.

(5) De verschillende systemen voor milieubeoordeling in de lidstaten dienen een aantal gemeenschappelijke procedurele voorschriften te omvatten die nodig zijn om tot een hoog niveau van milieubescherming bij te dragen.

(6) De systemen voor de milieubeoordeling van plannen en programma's in de Gemeenschap dienen te garanderen dat er passend grensoverschrijdend overleg wordt gepleegd wanneer de uitvoering van een plan of programma dat in een lidstaat wordt opgesteld, aanzienlijke milieueffecten in een andere lidstaat kan hebben.

(7) Daarom is een optreden op het niveau van de Gemeenschap noodzakelijk om een minimumkader voor milieubeoordelingen tot stand te brengen dat de algemene principes van het milieubeoordelingssysteem vastlegt en, met inachtneming van het subsidiariteitsbeginsel, de nadere bijzonderheden aan de lidstaten overlaat; het optreden van de Gemeenschap gaat niet verder dan wat nodig is om de doelstellingen van het Verdrag te verwezenlijken.

(8) Deze richtlijn is van procedurele aard en de daarin vervatte voorschriften dienen ofwel te worden verwerkt in bestaande procedures van de lidstaten, ofwel te worden opgenomen in specifiek hiervoor vastgestelde procedures. Teneinde overlapping van beoordelingen te voorkomen, dienen de lidstaten indien nodig, er rekening mee te houden dat de beoordelingen worden uitgevoerd op verschillende niveaus van een hiërarchie van plannen en programma's.

(9) Alle plannen en programma's die voor een aantal sectoren worden voorbereid en die een kader vormen voor de toekenning van toekomstige vergunningen voor projecten vermeld in de bijlagen I en II bij Richtlijn 85/337/EEG van de Raad van 27 juni 1985 betreffende de milieueffectbeoordelingen van bepaalde openbare en particuliere projecten(7), en alle plannen en programma's waarvoor uit hoofde van Richtlijn 92/43/EEG van de Raad van 21 mei 1992 inzake de instandhouding van de natuurlijke habitats en de wilde flora en fauna(8) is vastgesteld dat een beoordeling nodig is, kunnen aanzienlijke milieueffecten hebben en dienen als regel aan een systematische milieubeoordeling te worden onderworpen. Zijn de plannen en programma's bepalend voor het gebruik van kleine gebieden op lokaal niveau of houden zij kleine wijzigingen van de bedoelde plannen of programma's in, dan moeten zij slechts worden beoordeeld indien de lidstaten vaststellen dat zij aanzienlijke milieueffecten kunnen hebben.

(10) Andere plannen en programma's die het kader vormen voor de toekenning van toekomstige vergunningen voor projecten zullen wellicht niet in alle gevallen aanzienlijke milieueffecten hebben en dienen alleen te worden beoordeeld indien de lidstaten vaststellen dat zij zulke effecten kunnen hebben.

(11) Wanneer de lidstaten zulke vaststellingen doen, dienen zij rekening te houden met de in deze richtlijn opgenomen relevante criteria.

(12) Bepaalde plannen en programma's dienen op grond van hun typische kenmerken niet onder deze richtlijn te vallen.

(13) Wanneer krachtens deze richtlijn een beoordeling moet worden uitgevoerd dient een milieurapport te worden opgesteld dat de in deze richtlijn bepaalde relevante informatie omvat en waarin de te verwachten aanzienlijke milieueffecten van de uitvoering van het plan of programma worden bepaald, beschreven en beoordeeld, alsook redelijke alternatieven, rekening houdend met de doelstellingen en de geografische werkingssfeer van het plan of programma. De lidstaten dienen de Commissie mededeling te doen van de maatregelen die zij nemen met betrekking tot de kwaliteit van de milieurapporten.

(14) Om bij te dragen tot een doorzichtiger besluitvorming en om ervoor te zorgen dat de voor de beoordeling verstrekte informatie volledig en betrouwbaar is, is het nodig te bepalen dat de voor de relevante milieuaspecten bevoegde autoriteiten alsmede het publiek in de loop van de beoordeling van de plannen en programma's worden geraadpleegd en dat er passende tijdschema's worden vastgesteld met voldoende tijd voor raadpleging en het uiten van meningen.

(15) Voor het geval dat de uitvoering van een in een lidstaat opgesteld plan of programma een aanzienlijk effect kan hebben op het milieu in andere lidstaten, moet worden voorzien in overleg tussen de betrokken lidstaten en in informatie van de relevante autoriteiten en het publiek, welke de gelegenheid moeten krijgen hun mening kenbaar te maken.

(16) Zowel met het milieurapport en de mening van de relevante autoriteiten en het publiek, als met de resultaten van eventueel grensoverschrijdend overleg, dient rekening te worden gehouden bij de opstelling en vóór de vaststelling of onderwerping aan de wetgevingsprocedure van het plan of programma.

(17) De lidstaten moeten erop toezien dat, wanneer een plan of programma wordt vastgesteld, de betrokken instanties en het publiek hiervan in kennis worden gesteld en relevante informatie beschikbaar wordt gesteld.

(18) Wanneer de verplichting om een milieubeoordeling uit te voeren gelijktijdig uit deze richtlijn voortvloeit en uit andere Gemeenschapswetgeving, zoals Richtlijn 79/409/EEG van de Raad van 2 april 1979 inzake het behoud van de vogelstand(9), Richtlijn 92/43/EEG, [of Richtlijn ../../EG tot vaststelling van een kader voor communautaire maatregelen betreffende het waterbeleid,](10) kunnen de lidstaten voorzien in gecoördineerde of gezamenlijke procedures die voldoen aan de voorschriften van de toepasselijke communautaire wetgeving, teneinde dubbele beoordelingen te vermijden.

(19) De Commissie dient vijf jaar na de inwerkingtreding van deze richtlijn een eerste verslag over de toepassing en de doeltreffendheid ervan voor te leggen en vervolgens om de zeven jaar. Het eerste verslag zal, met het oog op verdere integratie van milieubeschermingseisen en rekening houdend met de opgedane ervaring, indien passend, vergezeld gaan van voorstellen tot wijziging van deze richtlijn, in het bijzonder betreffende de mogelijkheid om de werkingssfeer uit te breiden tot andere gebieden/sectoren en andersoortige plannen en programma's,

HEBBEN DE VOLGENDE RICHTLIJN VASTGESTELD:

Artikel 1

Doel

Deze richtlijn heeft ten doel te voorzien in een hoog milieubeschermingsniveau en bij te dragen tot de integratie van milieuoverwegingen in de voorbereiding en vaststelling van plannen en programma's, met het oog op de bevordering van duurzame ontwikkeling, door ervoor te zorgen dat bepaalde plannen en programma's die aanzienlijke effecten op het milieu kunnen hebben, overeenkomstig deze richtlijn aan een milieubeoordeling worden onderworpen.

Artikel 2

Definities

In deze richtlijn wordt verstaan onder:

a) "plannen en programma's": plannen en programma's, alsook de wijzigingen daarvan,

- die door een instantie op nationaal, regionaal of lokaal niveau worden opgesteld en/of vastgesteld of die door een instantie worden opgesteld om middels een wetgevingsprocedure door het parlement of de regering te worden vastgesteld en

- die door wettelijke of bestuursrechtelijke bepalingen zijn voorgeschreven;

b) "milieubeoordeling": het opstellen van een milieurapport, het raadplegen, het rekening houden met het milieurapport en de resultaten van de raadpleging bij de besluitvorming, alsmede het verstrekken van informatie over het besluit, overeenkomstig de artikelen 4 tot en met 9;

c) "milieurapport": deel van de documentatie bij het plan of het programma dat de in artikel 5 en bijlage I vereiste informatie bevat;

d) "het publiek": natuurlijke of rechtspersonen en hun verenigingen, organisaties of groepen.

Artikel 3

Werkingssfeer

1. Een milieubeoordeling wordt uitgevoerd overeenkomstig de artikelen 4 tot en met 9, voor de in de leden 2, 3 en 4 bedoelde plannen en programma's die aanzienlijke milieueffecten kunnen hebben.

2. Onverminderd lid 3, wordt een milieubeoordeling gemaakt van alle plannen en programma's

a) die voorbereid worden met betrekking tot landbouw, bosbouw, visserij, energie, industrie, vervoer, afvalstoffenbeheer, waterbeheer, telecommunicatie, toerisme en ruimtelijke ordening of grondgebruik en die het kader vormen voor de toekenning van toekomstige vergunningen voor de in de bijlagen I en II bij Richtlijn 85/337/EEG genoemde projecten, of

b) waarvoor, gelet op het mogelijk effect op gebieden, een beoordeling vereist is uit hoofde van artikel 6 of 7 van Richtlijn 92/43/EEG.

3. Voor in lid 2 bedoelde plannen en programma's die het gebruik bepalen van kleine gebieden op lokaal niveau en voor kleine wijzigingen van in lid 2 bedoelde plannen en programma's is een milieubeoordeling alleen dan verplicht wanneer de lidstaten bepalen dat zij aanzienlijke milieueffecten kunnen hebben.

4. Voor andere dan de in lid 2 bedoelde plannen en programma's, die het kader vormen voor de toekenning van toekomstige vergunningen voor projecten, bepalen de lidstaten of het plan of het programma aanzienlijke milieueffecten kan hebben.

5. De lidstaten stellen door een onderzoek per geval of door specificatie van soorten plannen en programma's, of door combinatie van beide werkwijzen, vast of de in de leden 3 en 4 bedoelde plannen of programma's aanzienlijke milieueffecten kunnen hebben, waarbij in alle gevallen rekening wordt gehouden met in bijlage II opgenomen relevante criteria.

6. Bij het onderzoek per geval en bij de specificatie van soorten plannen en programma's, zoals bedoeld in lid 5, worden de in artikel 6, lid 3, bedoelde instanties geraadpleegd.

7. De lidstaten zien erop toe dat de in lid 5 bedoelde vaststellingen voor het publiek beschikbaar worden gesteld.

8. De volgende plannen en programma's vallen niet onder deze richtlijn:

- plannen en programma's die uitsluitend bestemd zijn voor nationale defensie of noodsituaties;

- financiële en begrotingsplannen en -programma's;

- plannen en programma's die vallen onder de programmeringsperiode 2000- 2006 van Verordening (EG) nr. 1260/1999 van de Raad van 21 juni 1999 houdende algemene bepalingen inzake de structuurfondsen(11) of de programmeringsperioden 2000- 2006 en 2000- 2007 van Verordening (EG) nr. 1257/1999 van de Raad van 17 mei 1999 inzake steun voor plattelandsontwikkeling uit het Europees Oriëntatie- en Garantiefonds voor de Landbouw (EOGFL) en tot wijziging en intrekking van een aantal verordeningen(12).

Artikel 4

Algemene verplichtingen

1. De in artikel 3 bedoelde milieubeoordeling wordt uitgevoerd tijdens de voorbereiding en vóór de vaststelling of onderwerping aan de wetgevingsprocedure van een plan of programma.

2. De voorschriften van deze richtlijn worden ofwel verwerkt in bestaande procedures van de lidstaten voor de vaststelling van plannen en programma's ofwel opgenomen in procedures die worden vastgesteld om aan deze richtlijn te voldoen.

3. Voor plannen en programma's die deel uitmaken van een hiërarchie van plannen en programma's houden de lidstaten, om overlapping van beoordelingen te voorkomen, rekening met het feit dat de beoordeling, overeenkomstig deze richtlijn, op verschillende niveaus van de hiërarchie wordt uitgevoerd.

Artikel 5

Milieurapport

1. Wanneer krachtens artikel 3, lid 1, een milieubeoordeling vereist is, wordt een milieurapport opgesteld waarin de mogelijke aanzienlijke milieueffecten van de uitvoering van het plan of programma alsmede van redelijke alternatieven, die rekening houden met het doel en de geografische werkingssfeer van het plan of programma, worden bepaald, beschreven en beoordeeld. Voor de voor dit doel te verstrekken informatie wordt verwezen naar bijlage I.

2. Het krachtens lid 1 opgestelde milieurapport bevat de informatie die redelijkerwijs mag worden vereist, gelet op de stand van kennis en beoordelingsmethoden, de inhoud en het detailleringsniveau van het plan of programma, de fase van het besluitvormingsproces waarin het zich bevindt en de mate waarin bepaalde aspecten beter op andere niveaus van dat proces kunnen worden beoordeeld, teneinde overlappende beoordelingen te vermijden.

3. Relevante informatie over de milieueffecten van de plannen en programma's die op andere besluitvormingsniveaus of via andere wetgeving van de Gemeenschap is verkregen, kan worden gebruikt om de in bijlage I bedoelde informatie te verstrekken.

4. De in artikel 6, lid 3, bedoelde instanties worden geraadpleegd als een besluit wordt genomen over de reikwijdte en het detailleringsniveau van de informatie die in het milieurapport moet worden opgenomen.

Artikel 6

Raadpleging

1. Het ontwerpplan of ontwerpprogramma en het overeenkomstig artikel 5 opgestelde milieurapport worden voor de in lid 3 bedoelde instantie en voor het publiek beschikbaar gesteld.

2. De in lid 3 bedoelde instanties en het in lid 4 bedoelde publiek wordt tijdig, daadwerkelijk en binnen een passend tijdschema de gelegenheid geboden om vóór de vaststelling, of vóór de onderwerping aan de wetgevingsprocedure van het plan of programma, hun mening te geven over het ontwerpplan of -programma en het bijbehorende milieurapport.

3. De lidstaten wijzen de te raadplegen instanties aan, die wegens hun specifieke verantwoordelijkheden op milieugebied met de milieueffecten van de uitvoering van plannen en programma's te maken kunnen krijgen.

4. De lidstaten bepalen het publiek als bedoeld in lid 2, met inbegrip van de relevante niet-gouvernementele organisaties, zoals organisaties die milieubescherming bevorderen en andere betrokken organisaties.

5. De lidstaten stellen de nadere regels vast voor de informatie en de raadpleging van de instanties en het publiek.

Artikel 7

Grensoverschrijdende raadpleging

1. Wanneer een lidstaat van oordeel is dat de uitvoering van een voor zijn grondgebied voorbereid plan of programma aanzienlijke milieueffecten in een andere lidstaat kan hebben, of wanneer een lidstaat die aanzienlijke gevolgen kan ondergaan hierom verzoekt, doet de lidstaat op het grondgebied waarvan het plan of programma wordt voorbereid vóór de vaststelling van dat plan of programma of vóór de onderwerping daarvan aan de wetgevingsprocedure een exemplaar van het ontwerpplan of -programma en van het desbetreffende milieurapport aan de andere lidstaat toekomen.

2. Een lidstaat die uit hoofde van lid 1 een exemplaar van een ontwerpplan of -programma en van een milieurapport ontvangt, deelt de andere lidstaat mee of hij raadpleging wenst alvorens dat plan of programma wordt vastgesteld of aan de wetgevingsprocedure wordt onderworpen. In dat geval gaan de betrokken lidstaten tot raadpleging over met betrekking tot de mogelijke grensoverschrijdende milieueffecten van de uitvoering van het plan of programma, en tot de maatregelen die worden overwogen om die effecten te beperken of teniet te doen.

Waar dergelijke raadpleging plaatsvindt, komen de betrokken lidstaten gedetailleerde regelingen overeen om ervoor te zorgen dat de in artikel 6, lid 3, bedoelde instanties en het in artikel 6, lid 4, bedoelde publiek in de lidstaat die aanzienlijke gevolgen kan ondergaan, binnen een redelijke termijn worden geïnformeerd en de gelegenheid krijgen hun mening kenbaar te maken.

3. Als uit hoofde van dit artikel grensoverschrijdende raadpleging is vereist, komen de lidstaten aan het begin van die raadpleging een redelijke termijn overeen voor de duur van het overleg.

Artikel 8

Besluitvorming

Met het volgens artikel 5 opgestelde milieurapport, de volgens artikel 6 gegeven meningen en het resultaat van de grensoverschrijdende raadpleging volgens artikel 7 wordt bij de voorbereiding en vóór de vaststelling of de onderwerping aan de wetgevingsprocedure van het plan of programma rekening gehouden.

Artikel 9

Informatie over het besluit

1. De lidstaten zien erop toe dat, wanneer een plan of programma wordt vastgesteld, de in artikel 6, lid 3, bedoelde instanties, het publiek en elke uit hoofde van artikel 7 geraadpleegde lidstaat hiervan in kennis worden gesteld en dat hun onderstaande stukken beschikbaar worden gesteld:

a) het plan of programma zoals het is vastgesteld, en

b) een verklaring die samenvat hoe milieuoverwegingen in het plan of het programma werden geïntegreerd en hoe, overeenkomstig artikel 8, met het volgens artikel 5 opgestelde milieurapport, de volgens artikel 6 gegeven meningen en het resultaat van de raadpleging volgens artikel 7 werd rekening gehouden en de redenen samenvat waarom is gekozen voor het plan of het programma zoals het is aangenomen, zulks in het licht van de andere redelijke alternatieven die zijn behandeld.

2. De nadere regels betreffende de in lid 1 bedoelde informatie worden door de lidstaten vastgesteld.

Artikel 10

Verband met andere Gemeenschapswetgeving

1. Een krachtens deze richtlijn uitgevoerde milieubeoordeling laat de voorschriften van Richtlijn 85/337/EEG en alle andere regels van het Gemeenschapsrecht onverlet.

2. Voor plannen en programma's waarvoor de verplichting om een milieubeoordeling uit te voeren gelijktijdig uit deze richtlijn en uit andere Gemeenschapswetgeving voortvloeit, kunnen de lidstaten voorzien in gecoördineerde of gezamenlijke procedures die aan de vereisten van de relevante Gemeenschapswetgeving voldoen, teneinde onder meer overlapping van beoordelingen te vermijden.

Artikel 11

Informatie, verslag, herziening

1. De lidstaten en de Commissie wisselen informatie uit over de bij de uitvoering van deze richtlijn opgedane ervaring.

2. De lidstaten doen de Commissie mededeling van de maatregelen die zij nemen met betrekking tot de kwaliteit van de milieurapporten.

3. Uiterlijk op ...(13) legt de Commissie het Europees Parlement en de Raad een eerste verslag voor over de toepassing en de doeltreffendheid van deze richtlijn.

Met het oog op verdere integratie van eisen inzake milieubescherming, overeenkomstig artikel 6 van het Verdrag, en rekening houdend met de ervaring die met de toepassing van de richtlijn in de lidstaten is opgedaan, zal dat verslag zo nodig vergezeld gaan van voorstellen tot wijziging van deze richtlijn. De Commissie zal in het bijzonder de mogelijkheid overwegen de werkingssfeer van deze richtlijn uit te breiden tot andere gebieden/sectoren en andersoortige plannen en programma's.

Daarna volgt om de zeven jaar een nieuw evaluatieverslag.

4. De Commissie rapporteert over het verband tussen deze richtlijn en de Verordeningen (EG) nr. 1260/1999 en (EG) nr. 1257/1999 ruim vóór het verstrijken van de in die verordeningen vastgestelde programmeringsperioden.

Artikel 12

Toepassing van de richtlijn

1. De lidstaten doen de nodige wettelijke en bestuursrechtelijke maatregelen in werking treden om vóór ...(14) aan deze richtlijn te voldoen. De lidstaten stellen de Commissie onverwijld in kennis van de genomen maatregelen.

2. Wanneer de lidstaten deze bepalingen aannemen, wordt in die bepalingen zelf of bij de officiële bekendmaking daarvan naar deze richtlijn verwezen. De regels voor deze verwijzing worden vastgesteld door de lidstaten.

3. De in artikel 4, lid 1, bedoelde verplichting is enkel van toepassing op plannen en programma's waarvoor de eerste formele voorbereidende handeling plaatsvindt na het in lid 1 vermelde tijdstip.

4. De lidstaten verstrekken de Commissie uiterlijk ...(15) naast informatie over de in lid 1 bedoelde maatregelen, afzonderlijke informatie over de soorten plannen en programma's die overeenkomstig artikel 3 aan een milieubeoordeling uit hoofde van deze richtlijn onderworpen zouden zijn. De Commissie stelt deze informatie beschikbaar voor de lidstaten. De informatie wordt regelmatig bijgewerkt.

Artikel 13

Inwerkingtreding

Deze richtlijn treedt in werking op de dag van haar bekendmaking in het Publicatieblad van de Europese Gemeenschappen.

Artikel 14

Adressaten

Deze richtlijn is gericht tot de lidstaten.

Gedaan te ...

Voor het Europees Parlement

De Voorzitster

Voor de Raad

De voorzitter

(1) PB C 129 van 25.4.1997, blz. 14, en PB C 83 van 25.3.1999, blz. 13.

(2) PB C 287 van 22.9.1997, blz. 101.

(3) PB C 64 van 27.2.1998, blz. 63, en PB C 374 van 23.12.1999, blz. 9.

(4) Advies van het Europees Parlement van 20 oktober 1998 (PB C 341 van 9.11.1998, blz. 18), gemeenschappelijk standpunt van de Raad van 30 maart 2000 en besluit van het Europees Parlement van ... (nog niet verschenen in het Publicatieblad).

(5) PB C 138 van 17.5.1993, blz. 5.

(6) PB L 275 van 10.10.1998, blz. 1.

(7) PB L 175 van 5.7.1985, blz. 40. Richtlijn gewijzigd bij Richtlijn 97/11/EG (PB L 73 van 14.3.1997, blz. 5).

(8) PB L 206 van 22.7.1992, blz. 7. Richtlijn laatstelijk gewijzigd bij Richtlijn 97/62/EG (PB L 305 van 8.11.1997, blz. 42).

(9) PB L 103 van 25.4.1979, blz. 1. Richtlijn laatstelijk gewijzigd bij Richtlijn 97/49/EG (PB L 223 van 13.8.1997, blz. 9).

(10) Wordt ingevoegd indien deze richtlijn wordt aangenomen vóór de onderhavige richtlijn.

(11) PB L 161 van 26.6.1999, blz. 1.

(12) PB L 160 van 26.6.1999, blz. 80.

(13) Vijf jaar na de datum van inwerkingtreding van deze richtlijn.

(14) Drie jaar na de datum van inwerkingtreding van deze richtlijn.

(15) Drie jaar na de datum van inwerkingtreding van deze richtlijn.

BIJLAGE I

In artikel 5, lid 1, bedoelde informatie

De informatie welke krachtens artikel 5, lid 1, moet worden verstrekt, omvat, onverminderd artikel 5, leden 2 en 3, de volgende elementen:

a) een schets van de inhoud en de belangrijkste doelstellingen van het plan of programma en het verband met andere, relevante plannen en programma's;

b) de relevante aspecten van de bestaande situatie van het milieu en de mogelijke ontwikkeling daarvan als het plan of programma niet wordt uitgevoerd;

c) de milieukenmerken van gebieden waarvoor de gevolgen aanzienlijk kunnen zijn;

d) alle bestaande milieuproblemen die relevant zijn voor het plan of programma, met inbegrip van met name milieuproblemen in gebieden die vanuit milieuoogpunt van bijzonder belang zijn, zoals gebieden die op grond van de Richtlijnen 79/409/EEG en 92/43/EEG zijn aangewezen;

e) de op internationaal, communautair of nationaal niveau vastgestelde doelstellingen ter bescherming van het milieu, welke relevant zijn voor het plan of programma, alsook de wijze waarop met deze doelstellingen en andere milieuoverwegingen rekening is gehouden bij de voorbereiding van het plan of programma;

f) de mogelijke aanzienlijke milieueffecten(1);

g) de voorgenomen maatregelen om aanzienlijke negatieve effecten op het milieu van de uitvoering van het plan of programma te voorkomen, te beperken of zoveel mogelijk teniet te doen;

h) een schets van de redenen voor de selectie van de onderzochte alternatieven en een beschrijving van de wijze waarop de beoordeling is uitgevoerd, met inbegrip van de moeilijkheden die bij het verzamelen van de vereiste informatie zijn ondervonden (zoals technische tekortkomingen of ontbrekende kennis);

i) een beschrijving van de voorgenomen maatregelen voor controle op de uitvoering van het plan of het programma;

j) een niet-technische samenvatting van de in de bovenstaande punten verstrekte informatie.

(1) Hieronder zouden secundaire, cumulatieve, synergetische, blijvende en tijdelijke, positieve en negatieve effecten, alsmede effecten op korte, middellange en lange termijn moeten vallen.

BIJLAGE II

Criteria voor de vaststelling van de mogelijke aanzienlijke effecten zoals bedoeld in artikel 3, lid 5

1. De kenmerken van plannen en programma's, in het bijzonder gelet op:

- de mate waarin het plan of programma een kader vormt voor projecten en andere activiteiten met betrekking tot de ligging, aard, omvang en gebruiksvoorwaarden alsmede wat betreft de toewijzing van hulpbronnen;

- de mate waarin het plan of programma andere plannen en programma's, met inbegrip van die welke deel zijn van een hiërarchisch geheel, beïnvloedt;

- de relevantie van het plan of programma voor de integratie van milieuoverwegingen, vooral met het oog op de bevordering van duurzame ontwikkeling;

- milieuproblemen die relevant zijn voor het plan of programma;

- de relevantie van het plan of programma voor de toepassing van de milieuwetgeving van de Gemeenschap (bijvoorbeeld plannen en programma's in verband met afvalstoffenbeheer of waterbescherming).

2. Kenmerken van de effecten en van de gebieden die kunnen worden beïnvloed, in het bijzonder gelet op:

- de waarschijnlijkheid, duur, frequentie en omkeerbaarheid van de effecten;

- de cumulatieve aard van de effecten;

- de grensoverschrijdende aard van de effecten;

- de risico's voor de menselijke gezondheid of het milieu (bijv. door ongevallen);

- de orde van grootte en het ruimtelijk bereik van de effecten (geografisch gebied en omvang van de bevolking die getroffen kan worden);

- de waarde en kwetsbaarheid van het gebied dat kan worden beïnvloed gelet op:

- bijzondere natuurlijke kenmerken of cultureel erfgoed,

- de overschrijding van de milieukwaliteitsnormen of van grenswaarden,

- intensief grondgebruik;

- de effecten op gebieden en landschappen die door een lidstaat, door de Gemeenschap, dan wel in internationaal verband als beschermd gebied zijn erkend.

MOTIVERING VAN DE RAAD

I. INLEIDING

1. De Commissie heeft op 3 april 1997 bij de Raad een voorstel ingediend voor een richtlijn van de Raad betreffende de beoordeling van de gevolgen voor het milieu van bepaalde plannen en programma's, gebaseerd op artikel 130 S, lid 1 [huidig artikel 175, lid 1] van het Verdrag(1).

2. Het Europees Parlement heeft op 20 oktober 1998 advies uitgebracht(2). Het Economisch en Sociaal Comité heeft op 29 mei 1997 advies over het voorstel uitgebracht(3), terwijl het Comité van de Regio's zulks op 20 november 1997 heeft gedaan(4).

3. Naar aanleiding van deze adviezen heeft de Commissie op 19 februari 1999 een gewijzigd voorstel bij de Raad ingediend(5). Het Comité van de Regio's heeft op 24 september 1999 advies uitgebracht over het gewijzigde voorstel(6).

4. Op 30 maart 2000 heeft de Raad overeenkomstig artikel 251, lid 2, van het Verdrag [voorheen artikel 189 B)] zijn gemeenschappelijk standpunt aangenomen.

II. DOELSTELLINGEN

De richtlijn heeft ten doel te waarborgen dat er een milieubeoordeling wordt verricht en dat rekening wordt gehouden met de resultaten daarvan tijdens de voorbereiding en voor de vaststelling van bepaalde plannen en programma's die significante effecten op het milieu kunnen hebben. Zij is bedoeld als een aanvulling op de milieubeoordeling van projecten in het kader van de MEB-richtlijn(7), die in een latere fase van het besluitvormingsproces plaatsvindt.

III. ANALYSE VAN HET GEMEENSCHAPPELIJK STANDPUNT(8)

De richtlijn, zoals voorgesteld door de Commissie bleek aanzienlijke moeilijkheden op te leveren, voornamelijk doordat er in de lidstaten zeer verschillende systemen en procedures voor plannen en programma's bestaan. In het bijzonder bleken bepaalde elementen van het voorstel, voornamelijk de werkingssfeer ervan, nader te moeten worden omschreven, teneinde problemen bij de omzetting te voorkomen.

De Raad wenste derhalve een zo groot mogelijke rechtszekerheid in te bouwen door de werkingssfeer van de richtlijn alsmede de verplichtingen van de lidstaten preciezer te omschrijven. De beoordelingsplicht is in het bijzonder gekoppeld aan bestaande voorschriften in de Gemeenschapswetgeving, terwijl de lidstaten de noodzaak van een beoordeling zouden moeten evalueren aan de hand van overeengekomen criteria, indien zo'n uitdrukkelijke koppeling niet bestaat. Deze aanpak, waarbij een onderscheid wordt gemaakt tussen de verplichte beoordeling en de beoordeling waartoe de lidstaten moeten besluiten, gelijkt op die welke in de MEB-richtlijn is gevolgd.

De hernieuwde nadruk op integratie van milieuoverwegingen bij de vaststelling en uitvoering van andere activiteiten, alsmede de erkenning van de beginselen van de Overeenkomst van Aarhus betreffende de toegang tot milieu-informatie, de inspraak van de bevolking in de besluitvorming en de toegang tot de rechter inzake milieuaangelegenheden waren ook inspiratiebronnen voor de meer recente werkzaamheden van de Raad inzake dit voorstel.

Als gevolg van die herziening is de tekst van het voorstel tamelijk ingrijpend herschreven en geherstructureerd.

A. GEWIJZIGD VOORSTEL VAN DE COMMISSIE

De Raad heeft gedeeltelijk of inhoudelijk ingestemd met de amendementen van het Europees Parlement die door de Commissie in haar gewijzigde voorstel waren aanvaard, en met enkele elementen van amendementen van het Parlement die de Commissie niet had overgenomen (een grotere en exhaustieve lijst van sectoren waarop de richtlijn van toepassing zou zijn - cf. amendement nr. 18, de expliciete regeling van informatieverstrekking aan en raadpleging van autoriteiten en publiek in de lidstaat waarin een plan of een programma van een andere lidstaat van invloed kan zijn - cf. amendement nr. 28, en de invoering van een verwijzing naar de controlevoorschriften in de milieuverklaring - cf. amendement nr. 33). De herschrijving en herstructurering van de tekst, zoals hierboven aangegeven, heeft tot gevolg dat de amendementen zelden letterlijk konden worden overgenomen en dat zij op andere plaatsen in de tekst zijn verwerkt dan in het oorspronkelijke voorstel.

B. BELANGRIJKSTE DOOR DE RAAD AANGEBRACHTE WIJZIGINGEN

Preambule

De wijzigingen die in de preambule zijn aangebracht, weerspiegelen de wijzigingen in de artikelen.

Artikel 1 (Doel)

De Raad introduceerde het idee van integratie van milieuoverwegingen bij de voorbereiding en vaststelling van plannen en programma's als een belangrijke doelstelling, naast de door het Parlement gevraagde verwijzing naar duurzame ontwikkeling.

Overeenkomstig het MEB-model kwam de Raad overeen de werkingssfeer te beperken tot plannen en programma's die significante effecten op het milieu kunnen hebben.

Artikel 2 (Definities)

Dit artikel is vereenvoudigd zodat het enkel definities bevat, teneinde een duidelijker onderscheid te maken tussen definities en werkingssfeer dan in het Commissievoorstel het geval was.

De definitie van "plannen en programma's" is gewijzigd met de verduidelijking dat enkel plannen en programma's bestreken worden die voorgeschreven zijn door wettelijke of bestuursrechtelijke bepalingen en die door een instantie worden opgesteld en/of vastgesteld of die door een instantie worden opgesteld ten behoeve van een wetgevingsprocedure, waarbij de verschillende in de lidstaten bestaande procedures en regels in aanmerking worden genomen.

De definitie van "bevoegde instantie", die verschillende betekenissen bleek te hebben naar gelang van de omstandigheden in de lidstaten, is geschrapt.

"Milieuverklaring" is vervangen door het preciezere "milieurapport".

Ten slotte is een algemene definitie van "het publiek" opgenomen, op basis van de definitie uit de Overeenkomst van Aarhus.

Artikel 3 (Werkingssfeer)

Dit artikel is volledig nieuw en weerspiegelt de gewijzigde aanpak waartoe de Raad heeft besloten. Het na het advies van het Europees Parlement gewijzigde Commissievoorstel verwees reeds naar de plannen en programma's die het kader vormen voor de toekenning van toekomstige nieuwe vergunningen voor projecten en de Raad gaat akkoord om op deze aanpak voort te bouwen. Het artikel verwoordt het beginsel dat er een milieubeoordeling dient te worden uitgevoerd voor bepaalde plannen en programma's waarvan wordt aangenomen dat zij significante milieueffecten kunnen hebben. Het betreft plannen en programma's in een limitatief opgesomde reeks sectoren die het kader vormen voor de toekenning van nieuwe vergunningen voor in de bijlagen I en II van de MEB-richtlijn genoemde projecten, of die van invloed zijn op uit hoofde van de habitatrichtlijn beschermde gebieden.

Voor andere plannen en programma's die het kader vormen voor de toekenning van nieuwe vergunningen voor projecten bepalen de lidstaten of zij significante milieueffecten kunnen hebben, rekening houdend met de in de nieuwe bijlage II opgenomen relevante criteria. Dezelfde procedure is van toepassing op plannen en programma's die bepalend zijn voor het gebruik van kleine gebieden op lokaal niveau, en op kleine wijzigingen van de plannen en programma's, zoals in beginsel reeds in artikel 4, leden 3 en 4, van het Commissievoorstel bepaald.

Ook is raadpleging van de betrokken instanties voorgeschreven. De bepaling inzake beschikbaarstelling van informatie voor het publiek is uit artikel 4 van het Commissievoorstel overgenomen. Bepaalde plannen en programma's van specifieke aard (voor nationale defensie of noodsituaties, plannen en programma's op financieel gebied en begrotingsgebied) vallen niet onder deze richtlijn. Hetzelfde geldt voor plannen en programma's die onder de programmeerperiode 2000- 2006/2007 van de structuurfondsen vallen (cf. in dit verband de datum van inwerkingtreding in artikel 12 alsmede de opmerkingen bij artikel 11).

Artikel 4 (Algemene verplichtingen)

Dit artikel is het gevolg van de samenvoeging van de artikelen 3 en 4 van het Commissievoorstel. Er is een bepaling toegevoegd om dubbel werk te voorkomen indien plannen en programma's deel uitmaken van een hiërarchie en de beoordeling op verschillende niveaus van de hiërarchie wordt uitgevoerd.

Artikel 5 (Milieurapport)

Bij de herformulering van dit artikel zijn de belangrijkste voorschriften gehandhaafd, ook wat de beoordeling van redelijke alternatieven betreft en er is een gedetailleerder beschrijving van de inhoud van het rapport, met inbegrip van bijkomende elementen, in bijlage I is opgenomen.

Artikel 6 (Overleg)

De Raad heeft willen verduidelijken, overeenkomstig de Overeenkomst van Aarhus, dat het te raadplegen publiek de betrokken niet-gouvernementele organisaties omvat, zoals organisaties die milieubescherming bevorderen en andere organisaties.

Artikel 9 (Kennisgeving van het besluit)

Overeenkomstig de in artikel 5 aangebrachte wijziging voorziet dit artikel in informatie over het plan wat redelijke alternatieven aangaat. Tevens werd een verwijzing toegevoegd naar het element "integratie".

Artikel 10 (Verband met andere Gemeenschapswetgeving)

Met het oog op rationalisatie is de Raad overeengekomen dat gecoördineerde of gezamenlijke procedures kunnen worden gevolgd wanneer er op grond van verschillende wetteksten een verplichting bestaat om een beoordeling uit te voeren.

Artikel 11 (Informatie, verslag, herziening)

De herzieningsclausule meer expliciet geformuleerd, met name inzake de mogelijkheid om de werkingssfeer van de richtlijn uit te breiden tot andere sectoren en soorten plannen en programma's.

De Commissie is verzocht ruim vóór de volgende programmeerperiode te rapporteren over het verband tussen deze richtlijn en die verordeningen om onduidelijkheden weg te nemen die voortvloeien uit de uitsluiting van plannen en programma's die verband houden met de verordeningen inzake structuurfondsen voor de periode 2000- 2006/2007.

Artikel 12 (Toepassing van de richtlijn)

Gelet op de procedureel complexe aard van die richtlijn is de Raad een driejarige termijn overeengekomen voor de toepassing ervan.

Bijlage I (Te verstrekken informatie - het rapport)

Deze bijlage is ingekort en tegelijk vollediger gemaakt.

Bijlage II (Criteria voor de vaststelling van de te verwachten significantie van milieueffecten)

Deze bijlage is nieuw en gedeeltelijk gebaseerd op de overeenkomstige bijlage van de MEB-richtlijn.

(1) PB C 129 van 25.4.1997, blz. 14.

(2) PB C 341 van 9.11.1998, blz. 18.

(3) PB C 287 van 22.9.1997, blz. 101.

(4) PB C 64 van 27.2.1998, blz. 63.

(5) PB C 83 van 25.3.1999, blz. 13.

(6) PB C 374 van 23.12.1999, blz. 9.

(7) Richtlijn 85/337/EEG betreffende de milieueffectbeoordeling van bepaalde openbare en particuliere projecten, als gewijzigd bij Richtlijn 97/11/EG.

(8) De nummering van overwegingen, artikelen en bijlagen is die van het gemeenschappelijk standpunt.