Sociale en economische integratie van de Roma

Deze aanbeveling van de Raad versterkt het EU-kader voor de integratie van de Roma van 2011 met een niet-bindend instrument van wetgevende aard om het proces te versnellen aan de hand van steun aan en het focussen van EU-landen op een aantal concrete maatregelen die van cruciaal belang zijn om hun strategieën op een doeltreffendere manier te implementeren.

BESLUIT

Aanbevelingvan de Raad van 9 december 2013 over doeltreffende maatregelen voor integratie van de Roma in de EU-landen (PB C 378 van 24.12.2013, blz. 1-7).

SAMENVATTING

Deze aanbeveling van de Raad versterkt het EU-kader voor de integratie van de Roma van 2011 met een niet-bindend instrument van wetgevende aard om het proces te versnellen aan de hand van steun aan en het focussen van EU-landen op een aantal concrete maatregelen die van cruciaal belang zijn om hun strategieën op een doeltreffendere manier te implementeren.

KERNPUNTEN

Kernpunten van deze aanbeveling zijn:

• Specifieke gerichte actie om de integratie van de Roma te versterken in het onderwijs en op het vlak van werkgelegenheid, gezondheidszorg en huisvesting (met volledige inachtneming van het subsidiariteitsbeginsel en zonder hiermee bestaande EU-wetgeving te overlappen);
• Algemene beginselen om de transparante en gepaste toewijzing van middelen (niet alleen EU-middelen maar ook nationale en lokale middelen) te verzekeren voor de integratie van de Roma;
• Noodzakelijke horizontale en structurele maatregelen zoals de bestrijding van discriminatie en de bescherming van Roma-kinderen en -vrouwen; maatschappelijke investering; de positieversterking van de Roma; nationale verbintenissen omzetten in lokale actie door de betrokkenheid van lokale en regionale autoriteiten te versterken; toezicht op de impact van beleidslijnen; het in acht nemen van het werk van gelijkheidsorganen; de Nationale contactpunten voor Roma versterken en transnationale samenwerking ontwikkelen.

Op het vlak van onderwijs worden EU-landen in deze aanbeveling van de Raad opgeroepen om de volledige toegang van Roma tot het reguliere onderwijs van goede kwaliteit te garanderen en voortijdige schooluitval gedurende de onderwijsperiode terug te dringen. Dit is zowel in het lager, middelbaar als beroepsonderwijs van essentieel belang. Deze aanbeveling bestrijkt een breed scala aan activiteiten die een verschil kunnen maken wanneer ze zorgvuldig worden gepland en uitgevoerd.

Op het vlak van werkgelegenheid onderstreept deze aanbeveling van de Raad het belang van een gelijke behandeling en het dichten van de kloof tussen de Roma en andere werknemers, om zo de situatie van de Roma te verbeteren. Naast gerichte interventies, zoals specifieke en individuele dienstverlening aan werkzoekenden, kan het ook een significant verschil maken om aandacht te besteden aan de behoeften van Roma op het vlak van grote beleidslijnen.

Op het vlak van gezondheidszorg heeft de aanbeveling tot doel een zeer praktische begeleiding te bieden variërend van elementaire sociale zekerheid tot gezinsplanning en gratis vaccinatieregelingen voor de meest gemarginaliseerde groepen.

Op het vlak van huisvesting wijst de aanbeveling op de geïntegreerde aanpak, het beëindigen van ruimtelijke segregatie en de bevordering van niet-discriminerende toegang tot sociale huisvesting. De aanbeveling wijst EU-landen ook op door de gemeenschap aangestuurde plaatselijke ontwikkeling en territoriale investeringen, wat door de EU ook financieel kan worden gesteund.

Op het vlak van financiering onderstreept de aanbeveling de behoefte om voldoende middelen beschikbaar te stellen voor nationale en lokale strategieën en actieplannen.

Wat betreft de horizontale kwesties zoals antidiscriminatie, bescherming van Roma-kinderen en -vrouwen, armoedebestrijding en maatschappelijke integratie en participatie, benadrukt de aanbeveling van de Raad het belang van de praktische uitvoering in het veld van de richtlijn inzake gelijke behandeling ongeacht ras of etnische afstamming (2000/43/EG) en worden EU-landen gevraagd om gebruik te maken van de desbetreffende jurisprudentie van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens als bijkomende referentie om illegale bepalingen en praktijken te identificeren.

Respect voor de rechten van de Roma is onlosmakelijk verbonden met de doeltreffende bestrijding van kinderarbeid, het verbod op bedelen door kinderen, de volledige handhaving van wetgeving op huwelijken met minderjarigen, gedwongen huwelijken tegengaan en de autonomie versterken van de Roma zodat zij hun rol als actieve burger kunnen vervullen.

Algemene beleidslijnen horen ook een sleutelrol te spelen in de strijd tegen armoede en sociale uitsluiting van de Roma. In dit verband pleit de aanbeveling voor investering in menselijk kapitaal en een beleid inzake sociale cohesie en de koppeling van de integratie van de Roma aan nationale hervormingsprogramma's in landen met een aanzienlijk aantal Roma.

In de aanbeveling wordt verder ook ingegaan op de vooruitgang die nodig is om structurele maatregelen te treffen en te verbeteren voor de integratie van de Roma, zoals het beleid volgen en evalueren, lokale actie ondernemen, instanties die verantwoordelijk zijn voor de bevordering van gelijke behandeling en de rol van de nationale contactpunten voor Roma versterken en de transnationale samenwerking vergroten. De aanbeveling verschaft ook praktische aanwijzingen over hoe in deze opzichten beter vooruitgang kan worden geboekt.

Aangezien de aanbeveling erop gericht is om de doeltreffendheid van de maatregelen voor integratie van de Roma in EU-landen te verhogen, wat met andere woorden de succesvolle uitvoering van nationale strategieën voor de integratie van Roma ondersteunt, zal berichtgeving nauw samenhangen met het EU-kader.

De informatie die EU-landen zullen verstrekken met betrekking tot de maatregelen die in lijn met deze aanbeveling zijn getroffen, zal worden opgenomen in de jaarverslagen van de Commissie over de uitvoering van de nationale strategieën voor de integratie van de Roma.

ACHTERGROND

De Roma-gemeenschap is de grootste etnische minderheidsgroep in Europa. De Commissie stelt voor om de doeltreffendheid van de instrumenten voor de sociaal-economische integratie van de Roma te verhogen via een aanpak op lange termijn en door sectoroverschrijdende acties (onderwijs, tewerkstelling, gezondheidszorg, huisvesting, enz.).

De afgelopen jaren heeft de EU een sterk politiek leiderschap vertoond ten opzichte van EU-landen wat betreft de integratie van de Roma, en slaagde ze erin om de integratie van de Roma duidelijk op zowel de EU-agenda als de agenda van EU-landen te laten staan.

In 2011 leefden EU-leiders het EU-kader voor de nationale strategieën voor integratie van de Roma na. Alle EU-landen hebben derhalve hun eigen strategieën voor de integratie van de Roma ontwikkeld die zijn afgestemd op de behoeften van de Roma-bevolking in hun land. Er werd ook een jaarlijks verslaggevingsmechanisme opgesteld om vooruitgang in het veld te evalueren. Voorts heeft de EU de integratie van de Roma gekoppeld aan haar bredere groeiagenda, de Europa 2020-strategie. Tijdens het Europees semester, sinds 2012, heeft de Raad van de Europese Unie landenspecifieke aanbevelingen over de integratie van de Roma gericht tot EU-landen met een grote Roma-bevolking. De EU is er ten slotte in geslaagd om haar financiële steun voor de inclusie van de Roma niet alleen in de 28 EU-landen (1) te versterken, maar ook in de toetredingslanden, waar de inclusie van de Roma een belangrijke prioriteit vormt op basis van de mededeling van de Commissie over de Uitbreidingsstrategie en voornaamste uitdagingen.

Het is echter de primaire verantwoordelijkheid van de EU-landen om de situatie van gemarginaliseerde bevolkingsgroepen te veranderen, en het is dus allereerst hun taak om maatregelen te treffen om de integratie van de Roma te steunen.

Dit kan alleen tot stand worden gebracht door politieke inzet op het hoogste niveau in alle EU-landen. Op EU-niveau was de unanieme goedkeuring van de aanbeveling van de Raad over doeltreffende maatregelen voor integratie van de Roma op 9 december 2013 een belangrijke stap voor een betere integratie van de Roma. Deze zorgde voor een nieuw juridisch en politiek instrument, maar belangrijker is nog dat het een sterke en gemeenschappelijke politieke inzet van alle EU-landen voorstelt om hun inspanningen te versterken en daadwerkelijke verbeteringen te behalen.

Nadere informatie is beschikbaar bij het directoraat-generaal Justitie en Consumentenzaken op De EU en de Roma en de antidiscriminatiewetgeving.

GERELATEERDE BESLUITEN

Mededeling van de Commissie aan de Raad, het Europees Parlement, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio's - De sociale en economische integratie van de Roma in Europa (COM(2010) 133 final van 7 april 2010).

Mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio's - Verslag over de tenuitvoerlegging van het EU-kader voor de nationale strategieën voor integratie van de Roma (COM(2014) 209 final van 2 april 2014).

Bij deze Mededeling bijgevoegde werkdocument van de Commissiediensten van de Commissie aan het Europees Parlement, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio's - Verslag over de uitvoering van het EU-kader voor de nationale strategieën voor integratie van de Roma (WDC(2014) 121 final van 2 april 2014).

Mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio's - Verdere stappen bij de uitvoering van de nationale strategieën voor integratie van de Roma (COM(2013) 454 final van 26 juni 2013).

Mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement en de Raad - Uitbreidingsstrategie en de voornaamste uitdagingen 2013-2014 (COM(2013) 700 final van 16 oktober 2013).

Mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio's - Nationale strategieën voor integratie van de Roma: eerste stap van de uitvoering van het EU-kader (COM(2012) 226 final van 21 mei 2012).

Bij deze Mededeling bijgevoegde werkdocument van de Commissiediensten van de Commissie aan het Europees Parlement, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio's - Nationale strategieën voor de integratie van de Roma: eerste stap van de uitvoering van het EU-kader (WCD(2012) 133 final van 21 mei 2012).

Mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio's - Een EU-kader voor de nationale strategieën voor integratie van de Roma tot 2020 (COM(2011) 173 final van 5 april 2011).

Laatste bijwerking 16.06.2015

---

(1) Vanaf 1 februari 2020 is het Verenigd Koninkrijk geen EU-lid meer.