LeaderSHIP 2015

De scheepsbouwsector heeft specifieke behoeften waarop een passend politiek antwoord moet worden gegeven. Om het concurrentievermogen van deze sector te verbeteren heeft de Commissie een groep op hoog niveau in het leven geroepen, LeaderSHIP 2015, die tot taak heeft aanbevelingen voor de sector te formuleren. In deze mededeling geeft de Commissie daarvan een overzicht en vertaalt zij de aanbevelingen in beleidsacties.

MAATREGEL

Mededeling van de Commissie aan de Raad, het Europees Parlement, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio's van 21 november 2003: "LeaderSHIP 2015: De toekomst van de Europese scheepsbouw en scheepsreparatie - Concurrentievermogen door uitmuntendheid" [COM(2003) 717 definitief - niet in het Publicatieblad verschenen].

SAMENVATTING

In januari 2003 heeft de Commissie de adviesgroep "LeaderSHIP 2015" opgericht. De groep heeft tot taak aanbevelingen te formuleren om het concurrentievermogen van de sector van de scheepsbouw en de scheepsreparatie te verbeteren. In deze mededeling licht de Commissie de geformuleerde aanbevelingen toe. Zij hebben betrekking op vier gebieden die van cruciaal belang zijn voor het concurrentievermogen van de sector.

Totstandbrenging van gelijke spelregels in de mondiale scheepsbouw

De Europese scheepsbouw heeft bovenal te lijden onder de oneerlijke concurrentie van sommige landen. Deze oneerlijke praktijken uiten zich veelal in de vaststelling van prijzen onder de kostprijs en het verlenen van schadelijke subsidies. Daarom keurt de Commissie de volgende drie aanbevelingen van de groep LeaderSHIP 2015 goed:

• voortzetting van het huidige handelsbeleid van de EU (EN);
• tenuitvoerlegging van de regels van de Wereldhandelsorganisatie (WTO (EN) (ES) (FR)) die van toepassing zijn op de scheepsbouw;
• het voeren van onderhandelingen in het kader van de Organisatie voor economische samenwerking en ontwikkeling (OESO (EN) (FR)) met het oog op de sluiting van een overeenkomst inzake de scheepsbouw en toepassing van de bestaande regels.

Onderzoek, ontwikkeling en innovatie

Om te waarborgen dat de scheepsbouwsector van de lidstaten adequate steun voor onderzoeksactiviteiten kan ontvangen, heeft de Commissie de regels voor toekenning van innovatiesteun aan de sheepsbouwsector aangepast.

Financiering

De scheepsbouwsector heeft een duurzame financiering nodig, zowel voor de constructiefase (financiering vóór oplevering) als voor de operationele fase van het schip (financiering na oplevering). Vele banken hebben evenwel geen belangstelling meer voor de scheepsbouw. Daarom stelt de Commissie voor dat de Europese Investeringsbank (DE) (EN) (FR) de financiering vóór en na de oplevering ondersteunt.

Om het hoofd te bieden aan de risico's die verbonden zijn aan markten met vreemde munten stelt de Commissie voor om een systeem voor herverzekering van valutarisico's op Europees niveau in het leven te roepen.

Veiligheid en milieu

Op het gebied van de maritieme veiligheid en de bescherming van het mariene milieu ondersteunt de Commissie alle aanbevelingen van de groep LeaderSHIP 2015:

• strikte toepassing en internationale verbreiding van de Europese wetgeving;
• bevordering van een transparanter, uniformer, efficiënter en onafhankelijker inspectiesysteem;
• ontwikkeling van een wereldwijd kwaliteitsbeoordelingssysteem voor scheepswerven, zowel voor nieuwbouw als voor reparaties;
• uitbreiding van de scheepsreparatiemogelijkheden;
• oprichting van een comité van deskundigen dat technische bijstand verleent aan de Europese Commissie en het Europees Agentschap voor maritieme veiligheid;
• exploitatie van het potentieel van de korte vaart.

Een Europese aanpak van de behoeften van de marinescheepsbouw

De marinescheepsbouw kampt niet met dezelfde problemen als de commerciële scheepsbouw. Daarom pleit de Commissie voor de oprichting van een gemeenschapelijke markt voor defensiematerieel. Zij kan zich tevens vinden in de volgende voorstellen:

• versterking van de samenwerking tussen scheepswerven, met name uit diverse lidstaten. De oprichting van een geïntegreerd netwerk van Europese deelnemers zal het concurrentievermogen van Europa ten goede komen;
• harmonisatie van de exportregels door de lidstaten teneinde oneerlijke concurrentie te voorkomen en de industriële samenwerking te vergroten.

Intellectuele-eigendomsrechten (IER)

Om de scheepsbouwindustrie te beschermen tegen piraterij en schending van de intellectuele-eigendomsrechten ondersteunt de Commissie de volgende initiatieven:

• maximale benutting van de bestaande instrumenten voor de bescherming van intellectuele-eigendomsrechten (auteursrechten, gedeponeerde ontwerpen, handelsmerken, octrooien, geheimhoudings- en specifieke samenwerkingsovereenkomsten);
• oprichting van databanken, met informatie over de stand van zaken, bestaande octrooien, de specifieke concurrentiesituatie voor bepaalde producten, en de belangrijkste kennisleveranciers;
• analyse en eventueel versterking van de internationale octrooiregels.

Onderwijs en opleiding

Om over gekwalificeerde werknemers te kunnen beschikken en jonge mensen aan te trekken worden de volgende maatregelen bepleit:

• ontwikkelen van programma's voor specifiek op scheepsbouw gerichte managementopleidingen. Omdat de branche zich steeds meer ontwikkelt in de richting van een structuur met enkele grote bedrijven en veel onderaannemers, zijn nieuwe managerskwaliteiten nodig;
• versterking van de sectorale dialog om tegemoet te komen aan de nieuwe opleidingsvereisten. Bovendien heeft de Commissie een comité voor de sectorale sociale dialog opgericht;
• uitwisseling van personeel en knowhow, van de werkvloer tot de academische wereld;
• opzetten van een publiciteitscampagne waarmee het imago van de sector kan worden opgevijzeld;
• oprichting van regionale expertisecentra om de tenuitvoerlegging van deze aanbevelingen te ondersteunen. Door ook ondernemingen en onderwijsinstellingen aan deze centra te laten deelnemen wordt het mogelijk studenten uit te wisselen, kennis over te dragen, goede praktijken te verspreiden en kwalificaties te erkennen in de gehele EU.

Totstandbrenging van een duurzame structuur

De sector heeft specifieke problemen die een passend antwoord vergen. De lidstaten moeten beseffen dat scheepsbouw en de scheepsreparatie in Europa een belangrijke strategische rol spelen. Zij moeten een politieke aanpak ontwikkelen om te voorkomen dat de sector in de volgende jaren verdwijnt. Ook om veiligheidsredenen is het belangrijk dat een zekere scheepsbouwcapaciteit in stand wordt gehouden met het oog op zowel defensie als zeevervoer.

Ten slotte kan ook een intensievere samenwerking tussen zeeverdediging en scheepsbouw in Europa het concurrentievermogen helpen verbeteren.

GERELATEERD BESLUIT

Werkdocument van de Commissie van 25 april 2007: "Voortgangsverslag LeaderSHIP 2015" [COM(2007) 220 - Niet in het Publicatieblad verschenen].

De strategie LeaderSHIP 2015 werpt haar vruchten af. De sector wordt niet langer beschouwd als een gesubsidieerde industrie in verval maar als een moderne en efficiënte bedrijfstak die voor groei zorgt en werkgelegenheid schept. De Commissie zal dit initiatief dan ook voortzetten en op tal van domeinen bespoedigen.

Laatste wijziging: 07.02.2008