Het doel van dit verdrag is het bevorderen en versterken van de strijd tegen het terrorisme, zowel door het nemen van maatregelen op nationaal niveau als door internationale samenwerking, met zorgvuldige inachtneming van de:

rechtsstaat en de democratische waarden;
rechten van de mens;
fundamentele vrijheden.

Het protocol vormt een aanvulling op het verdrag met een reeks artikelen die met name zijn gericht op de aanpak van het probleem van personen die naar het buitenland reizen met terroristisch oogmerk.

Met de besluiten worden het verdrag en het protocol namens de EU gesloten.

KERNPUNTEN

Het verdrag en het bijbehorende protocol versterken de samenwerking op het gebied van de preventie van terrorisme op twee manieren:

Op nationaal niveau

Het verdrag verbetert het nationale beleid en de strategieën van de lidstaten op het gebied van terrorismebestrijding door de volgende handelingen die kunnen leiden tot het plegen van terroristische misdrijven, wanneer ze opzettelijk worden gepleegd, te definiëren als strafbare feiten in verband met terrorisme:

het publiekelijk uitlokken van het plegen van een terroristisch misdrijf;
de werving voor terrorisme;
de training voor terrorisme;
het aansporen van een andere persoon tot het plegen van of het deelnemen aan een terroristisch misdrijf.

In het protocol is verder bij de definitie van strafbare feiten in verband met terrorisme het volgende opgenomen:

het met terroristisch oogmerk deelnemen aan een organisatie of groep;
het volgen van training voor terrorisme;
het reizen of trachten te reizen naar het buitenland met terroristisch oogmerk;
het financieren, organiseren of anderszins faciliteren van reizen naar het buitenland met terroristisch oogmerk.

Het verdrag bevat andere artikelen die verband houden met de strafbaarstelling van bovengenoemde misdrijven, namelijk:

het vestigen van de aansprakelijkheid van rechtspersonen, de voorwaarden betreffende sancties en straffen, een verplichting tot het instellen van een onderzoek en tot rechtsvervolging en het vestigen van rechtsmacht;
het waarborgen van de inachtneming van de verplichtingen op het gebied van mensenrechten, met name het recht op vrijheid van meningsuiting, vrijheid van vereniging en vrijheid van godsdienst, alsmede het evenredigheidsbeginsel, en
bescherming en schadeloosstelling van en steun aan slachtoffers van terrorisme.

Internationaal

Het verdrag voorziet in een verplichting tot rechtshulp en uitlevering tussen landen en bevordert informatieverstrekking op eigen initiatief in verband met terroristische misdaden.

Een politieke uitzonderingsclausule houdt in dat de aangezochte partij uitlevering of wederzijdse rechtshulp niet mag weigeren op grond van het feit dat het om een politiek misdrijf gaat, verband houdt met een politiek misdrijf of is ingegeven door politieke motieven in de verzoekende staat, tenzij de aangezochte partij zich middels een verklaring het recht heeft voorbehouden deze clausule niet toe te passen — een mogelijkheid waaraan het verdrag strikte grenzen stelt.

Een non-discriminatieclausule houdt in dat de aangezochte partij uitlevering of wederzijdse rechtshulp kan weigeren, indien deze ernstige redenen heeft om te vermoeden dat:

het verzoek om het vervolgen of straffen van een persoon voor een terroristisch misdrijf in werkelijkheid discriminatie is op grond van ras, godsdienst, nationaliteit, etnische afkomst of politieke overtuiging, of
de betrokkene het risico loopt dat zijn of haar grondrechten door de verzoekende partij worden geschonden.

Het protocol voorziet in een 24/7-bereikbaar netwerk van nationale contactpunten dat een snelle informatie-uitwisseling bevordert. Bij Besluit (EU) 2018/890 wordt Europol aangewezen als contactpunt voor de EU, onder de voorwaarden uiteengezet in Verordening (EU) 2016/794 betreffende Europol, de betrekkingen met partners en de overdracht en uitwisseling van persoonsgegevens.

Territoriale toepassing

Het verdrag en het protocol zijn bindend voor en van toepassing in alle EU-landen, met uitzondering van Denemarken en het Verenigd Koninkrijk (1) (tenzij het gebruikmaakt van de mogelijkheid tot deelname).

VANAF WANNEER IS HET VERDRAG VAN TOEPASSING?

Zowel het verdrag als het protocol is in de EU van toepassing sinds 1 oktober 2018.

ACHTERGROND

In de Europese veiligheidsagenda heeft de Europese Commissie aangekondigd het kaderbesluit inzake terrorismebestrijding te herzien en te actualiseren, met inachtneming van het protocol.

Met de vaststelling van Richtlijn (EU) 2017/541 (Terrorismebestrijding — Definities van terroristische misdrijven en ondersteuning van slachtoffers) was de EU gereed haar verbintenis tot sluiting van het protocol na te komen. Dit vereiste ook dat zij het verdrag uiterlijk gelijktijdig moest sluiten.

Voor nadere informatie:

Verdrag van de Raad van Europa ter voorkoming van terrorisme (Raad van Europa)
Aanvullend protocol bij het Verdrag van de Raad van Europa ter voorkoming van terrorisme (Raad van Europa)
Crisis en terrorisme (Europese Commissie).

BELANGRIJKSTE DOCUMENTEN

Besluit (EU) 2018/889 van de Raad van 4 juni 2018 betreffende de sluiting, namens de Europese Unie, van het Verdrag van de Raad van Europa ter voorkoming van terrorisme (PB L 159 van 22.6.2018, blz. 1-2)

Verdrag van de Raad van Europa ter voorkoming van terrorisme (PB L 159 van 22.6.2018, blz. 3-14)

Besluit (EU) 2018/890 van de Raad van 4 juni 2018 betreffende de sluiting, namens de Europese Unie, van het aanvullend protocol bij het Verdrag van de Raad van Europa ter voorkoming van terrorisme (PB L 159 van 22.6.2018, blz. 15-16)

Aanvullend protocol bij het Verdrag van de Raad van Europa ter voorkoming van terrorisme (PB L 159 van 22.6.2018, blz. 17-20)

GERELATEERDE DOCUMENTEN

Richtlijn (EU) 2017/541 van het Europees Parlement en de Raad van 15 maart 2017 inzake terrorismebestrijding en ter vervanging van Kaderbesluit 2002/475/JBZ van de Raad en tot wijziging van Besluit 2005/671/JBZ van de Raad (PB L 88 van 31.3.2017, blz. 6-21)

Verordening (EU) 2016/794 van het Europees Parlement en de Raad van 11 mei 2016 betreffende het Agentschap van de Europese Unie voor samenwerking op het gebied van rechtshandhaving (Europol) en tot vervanging en intrekking van de Besluiten 2009/371/JBZ, 2009/934/JBZ, 2009/935/JBZ, 2009/936/JBZ en 2009/968/JBZ van de Raad (PB L 135 van 24.5.2016, blz. 53-114)

Mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio’s — De Europese veiligheidsagenda (COM(2015) 185 final van 28.4.2015)

Laatste bijwerking 20.12.2018

(1) Vanaf 1 februari 2020 is het Verenigd Koninkrijk geen EU-lid meer.

Top