Levensomstandigheden voor asielzoekers — EU-regels

 

SAMENVATTING VAN:

Richtlijn 2013/33/EU tot vaststelling van normen voor de opvang van verzoekers om internationale bescherming

WAT IS HET DOEL VAN DEZE RICHTLIJN?

• Hierin staan regels van de Europese Unie (EU) inzake levensomstandigheden (of „opvang”) van verzoekers om internationale bescherming* (asielzoekers of mensen die om subsidiaire bescherming verzoeken*) in afwachting van onderzoek naar hun verzoek. Deze regels moeten helpen voorkomen dat mensen naar andere landen verhuizen vanwege verschillen in levensomstandigheden.
• Met deze richtlijn moet een menswaardige levensstandaard voor asielzoekers in de EU worden gewaarborgd en moet ervoor worden gezorgd dat hun mensenrechten worden gerespecteerd.

KERNPUNTEN

Op wie is dit van invloed?

De richtlijn is van toepassing op personen die om internationale bescherming verzoeken en hun gezin, met inbegrip van:

• de echtgeno(o)t(e) of de niet-gehuwde partner,
• hun kinderen jonger dan achttien jaar,
• andere gezinsleden (bijv. de vader of moeder van de verzoeker als deze jonger is dan achttien).

Standaard opvangvoorzieningen in de hele EU

Met deze richtlijn wordt getracht de opvangvoorzieningen in de hele EU te harmoniseren. Deze voorzieningen bestaan onder andere uit:

• toegang tot huisvesting,
• voedsel, kleding,
• uitkeringen,
• een fatsoenlijke levensstandaard, en
• medische en psychische verzorging.

Andere waarborgen

Afgezien van de fundamentele opvangvoorzieningen moeten EU-landen ervoor zorgen dat verzoekers toegang hebben tot:

• werkgelegenheid binnen 9 maanden,
• onderwijs voor kinderen jonger dan 18 jaar.

Kwetsbare personen

• Er dient een individuele beoordeling te worden gemaakt om de behoeften van kwetsbare personen (kinderen, gehandicapten, slachtoffers van misbruik) te beoordelen.
• Specifieke regels zijn van toepassing op kinderen, niet-begeleide kinderen en slachtoffers van foltering en geweld.
• Kwetsbare asielzoekers moeten toegang krijgen tot psychische verzorging.
• Wanneer niet-begeleide kinderen om asiel verzoeken, moet hun een gekwalificeerde vertegenwoordiger worden toegewezen om hen bij te staan. Het belang van kinderen en van de eenheid van het gezin moet altijd voorop staan.

Asielzoekers in bewaring houden

Verzoekers mogen niet in bewaring worden gehouden enkel omdat ze om internationale bescherming verzoeken. Er mag pas in laatste instantie tot bewaring worden overgegaan, waarover per geval moet worden besloten.

Er is een uitputtende lijst van redenen van bewaring goedgekeurd om willekeurige bewaring te voorkomen.

De richtlijn voorziet tevens in:

• een beperking van de periode van bewaring;
• een belemmering van de bewaring van kwetsbare personen, met name kinderen;
• juridische waarborgen (bijv. toegang tot gratis rechtsbijstand, schriftelijke informatie bij beroep over een maatregel tot bewaring);
• de introductie van specifieke opvangvoorzieningen voor bewaringsaccommodaties, zoals toegang tot ruimten in de open lucht en contact met advocaten, niet-gouvernementele organisaties en familieleden.

Richtlijn (EU) 2003/9/EG wordt vanaf 21 juli 2015 vervangen door Richtlijn 2013/33/EU.

VANAF WANNEER IS DE RICHTLIJN VAN TOEPASSING?

De richtlijn is vanaf 19 juli 2013 van toepassing. EU-landen moesten de richtlijn voor 21 juli 2015 omzetten in nationale wetgeving.

ACHTERGROND

De EU heeft gewerkt aan een Common European Asylum System (gemeenschappelijk Europees asielstelsel — CEAS). Sinds 2013 is er een reeks nieuwe wetteksten aangenomen om het functioneren van CEAS te verbeteren.

Na de uitbraak van COVID-19 en de introductie van maatregelen om met de gevolgen van de crisis om te gaan, heeft de Europese Commissie het volgende aangenomen: Mededeling van de Commissie COVID-19: Richtsnoeren betreffende de uitvoering van de relevante EU-bepalingen op het gebied van de asiel- en terugkeerprocedures en betreffende hervestiging

* KERNBEGRIPPEN

BELANGRIJKSTE DOCUMENT

Richtlijn 2013/33/EU van het Europees Parlement en de Raad van 26 juni 2013 tot vaststelling van normen voor de opvang van verzoekers om internationale bescherming (PB L 180 van 29.6.2013, blz. 96-116)

Achtereenvolgende wijzigingen in Richtlijn 2013/33/EU zijn in de basistekst opgenomen. Deze geconsolideerde versie heeft uitsluitend documentaire waarde.

AANVERWANTE DOCUMENTEN

Richtlijn 2003/9/EC van de Raad van 27 januari 2003 tot vaststelling van minimumnormen voor de opvang van asielzoekers in de lidstaten (PB L 31 van 6.2.2003, blz. 18-25)

Laatste bijwerking 25.05.2020