Met deze mededeling wordt aan de hand van de lessen die uit deze regio kunnen worden getrokken, gestreefd naar een verbeterde doeltreffendheid van de EU-bijdrage aan het verminderen van de kwetsbaarheid in fragiele landen die gevoelig zijn voor rampen, met als centrale doelstelling het concept weerbaarheid*.

KERNPUNTEN

Het terugdringen van humanitaire behoeften, het bestrijden van armoede en het aanpakken van onstabiele situaties vereisen systematische inspanningen om de weerbaarheid van kwetsbare bevolkingsgroepen te vergroten.
Veelzijdige langetermijnstrategieën zijn nodig om de onderliggende oorzaken van crises te verzachten en de vermogens om onzekerheid en verandering beter te beheren, te versterken.
Verbeterde diensten, kansen en bescherming tegen schokken en stresssituaties moeten het levensonderhoud van de meest kwetsbare groepen verbeteren. In een crisissituatie zal risicobeheer leiden tot een eerdere en doeltreffendere aanpak van onmiddellijke behoeften, verlies beperken en herstel bespoedigen.
Overwegingen met betrekking tot weerbaarheid — risicobeheer en de vermindering van kwetsbaarheid — moeten op passende wijze in alle ontwikkelingsstrategieën en herstelplannen worden opgenomen.

Reactie van de EU op de voedselcrises in Afrika

Naar aanleiding van de voedselcrises in Afrika werd een kader voor humanitaire hulp en ontwikkelingshulp opgesteld door de EU. Naast levensreddende maatregelen werd met deze hulp ook bijgedragen aan het herstelproces, bijvoorbeeld door levering van zaden en gereedschap, verbetering van het waterbeheer en vernieuwing van de veestapel.

Weerbaarheidsstrategieën op langere termijn helpen de getroffen landen en gemeenschappen met het herstel en de opbouw van hun capaciteit om met toekomstige crises om te gaan.

De weerbaarheidsinitiatieven SHARE* en AGIR* verbeteren de interactie tussen humanitaire hulp en ontwikkelingshulp. Bijstand op korte termijn wordt sterker wanneer de samenhang tussen noodhulp, herstel en ontwikkeling (LRRD) wordt erkend. De EU kan zich inzetten om de fundamentele oorzaken van de voedselonzekerheid op lange termijn te bestrijden door levensonderhoud te herstellen, sociale bescherming en systemen voor rampenbeheersing te versterken en voeding te verbeteren.

Deze maatregelen zijn toegespitst op voedselzekerheid — en voedselcrises — in Afrika ten zuiden van de Sahara. Deze aanpak kan echter ook worden toegepast op andere regio’s en andere soorten van kwetsbaarheid zoals regio’s die bedreigd worden door:

overstromingen,
cyclonen,
aardbevingen,
droogte,
stormvloeden en tsunami’s,
klimaatverandering,
stijgingen van de voedselprijzen.

De focus ligt op drie centrale onderdelen:

1.
anticiperen op crises door risicobeoordeling,
2.
de aandacht toespitsen op preventie en paraatheid,
3.
de crisisrespons versterken.

In deze mededeling wordt een tienstappenplan voorgesteld om weerbaarheid te vergroten, waaronder het bevorderen van de dialoog over weerbaarheid met niet-EU-landen via beschikbare kanalen zoals de Verenigde Naties en de fora van de G8 en G20 van rijke en opkomende naties. Het plan werd geconsolideerd en uitgebreid in het Actieplan 2013-2020 voor weerbaarheid in landen die gevoelig zijn voor crisis dat de EU en EU-landen verzoekt om:

AGIR, SHARE en andere weerbaarheidsinitiatieven in verschillende contexten en regio’s te ondersteunen,
het beheer van rampenrisico’s op te nemen in de weerbaarheidsagenda,
een geïntegreerde aanpak van aanpassing aan klimaatverandering, rampenrisicovermindering en weerbaarheid te bevorderen,
weerbaarheid op te nemen in de agenda inzake voedsel- en voedingszekerheid,
mechanismen voor bijstand voor kwetsbare bevolkingsgroepen te versterken ter ondersteuning van de ontwikkeling van de nationale aanpak van sociale bescherming,
de uitbreiding van risicofinanciering op nationaal en lokaal niveau te ondersteunen, waaronder verzekeringsgaranties en rampenobligaties,
de ontwikkeling van een lokale particuliere sector, groeimogelijkheden en duurzame oplossingen voor de versterking van de weerbaarheid van kwetsbare bevolkingsgroepen te ondersteunen,
lokale initiatieven te steunen aan de hand van lokale organisaties,
stedelijke weerbaarheidsmethodologieën, testen en evaluaties te ontwikkelen,
een weerbaarheidsaanpak van chronische uitdagingen van vluchtelingen te ontwikkelen,
weerbaarheid en capaciteitsopbouw in het EU-vrijwilligersinitiatief voor humanitaire hulp (staat ter discussie) te ondersteunen op lokaal niveau,
de kennis en het bewijsmateriaal van weerbaarheid te verhogen,
een gemeenschappelijke aanpak van pleitbezorging te ontwikkelen,
operationele weerbaarheidssturing te voorzien voor de Europese Commissie en andere partners,
verbeterde methodologieën en middelen te gebruiken voor risicobeoordeling, risicobeheer en het meten van weerbaarheid, en
flexibele financiële middelen en baten toe te passen en te ontwikkelen.

ACHTERGROND

Herhaaldelijke voedsel- en voedingscrises in de Sahel en de Hoorn van Afrika beïnvloeden miljoenen mensen, leiden tot grootschalige honger en zorgen ervoor dat mensen in een permanente staat van armoede blijven. Deze situatie benadrukt de behoefte aan een systematische langetermijnaanpak van het versterken van de weerbaarheid van kwetsbare landen en bevolkingsgroepen.

KERNBEGRIPPEN

* Weerbaarheid: het vermogen van een persoon, een huishouden, een gemeenschap, een land of een regio om stresssituaties en schokken te weerstaan, op te vangen en snel te boven te komen.

* SHARE: ondersteuning van de weerbaarheid in de Hoorn van Afrika.

* AGIR: de wereldwijde alliantie voor weerbaarheid.

BESLUIT

Mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement en de Raad — De EU-aanpak inzake weerbaarheid: lessen uit de voedselzekerheidscrises (COM(2012) 586 final van 3.10.2012)

GERELATEERDE BESLUITEN

Conclusies van de Raad over de EU-aanpak inzake weerbaarheid, Brussel, 28 mei 2013

Werkdocument van de Commissie: Actieplan voor weerbaarheid in landen die gevoelig zijn voor crisis 2013-2020 (SWD(2013) 227 final van 19.6.2013)

Laatste bijwerking 25.11.2015

Top

All