52002PC0536(01)

Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD betreffende de ondertekening en de voorlopige toepassing van enkele bepalingen van de associatieovereenkomst tussen de Europese Gemeenschap en haar lidstaten, enerzijds, en de Republiek Chili, anderzijds

(door de Commissie ingediend)

TOELICHTING

1. Bijgaande voorstellen zijn de juridische instrumenten voor de ondertekening, de voorlopige toepassing en de sluiting van de associatieovereenkomst tussen de Europese Gemeenschap en haar lidstaten, enerzijds, en de Republiek Chili, anderzijds:

i) voorstel voor een besluit van de Raad betreffende de ondertekening en de voorlopige toepassing van de overeenkomst;

ii) voorstel voor een besluit van de Raad betreffende de sluiting van de overeenkomst.

2. De betrekkingen tussen Chili en de Europese Gemeenschap worden thans geregeld door de samenwerkingsovereenkomst die op 21 juni 1996 is ondertekend en op 1 februari 1999 in werking is getreden, zoals gewijzigd bij later vastgestelde protocollen. De Raad stelde op 13 september 1999 onderhandelingsrichtsnoeren vast en de Commissie begon in november 1999 met de formele onderhandelingen over een associatieovereenkomst. In de vijfde ronde wijzigden de EG en Chili hun tariefbod. De onderhandelingen gingen daarna snel vooruit en konden uiteindelijk in april 2002 na de tiende ronde worden afgesloten. Tijdens de tweede topontmoeting van de EU met Latijns-Amerika en het Caribisch gebied, op 17 mei 2002 in Madrid, ondertekenden de Spaanse premier Aznar, de Chileense president Lagos en Commissievoorzitter Prodi een gezamenlijke verklaring over de afsluiting van de onderhandelingen. De tekst van de overeenkomst is door de onderhandelaars van de Commissie en van Chili op 10 juni 2002 in Brussel ondertekend.

De voorgestelde associatieovereenkomst consolideert en versterkt de aanwezigheid van de EU in Chili en meer in het algemeen in het zuiden van Latijns-Amerika, zowel politiek als wat de handel betreft. Bovendien wordt de economische groei bevorderd en steun verleend voor duurzame ontwikkeling, wat zowel voor de EU als voor Chili gunstig is.

3. De associatieovereenkomst met Chili is vergelijkbaar met andere associatieovereenkomsten, maar het gedeelte over de handel is veel uitgebreider opgezet. De overeenkomst wordt voor onbepaalde tijd gesloten en maakt de weg vrij voor intensivering van de betrekkingen op een groot aantal gebieden op basis van wederkerigheid en partnerschap. Belangrijke beginselen waarop de overeenkomst stoelt zijn eerbiediging van de democratische beginselen, de mensenrechten en de rechtsstaat en het bevorderen van duurzame ontwikkeling.

4. De voorgestelde overeenkomst omvat drie hoofdonderdelen: politieke dialoog, samenwerking en handel. Ter ondersteuning daarvan zijn algemene en institutionele bepalingen overeengekomen.

(1) Politieke dialoog: de EU en Chili voeren een regelmatige politieke dialoog en streven naar coördinatie van hun standpunten en gezamenlijke initiatieven in internationale fora. Met name wordt samengewerkt bij de bestrijding van terrorisme.

(2) Samenwerking: de overeenkomst bevat bepalingen over samenwerking op economisch gebied, op het gebied van wetenschap, technologie en de informatiemaatschappij, cultuur, onderwijs en de audiovisuele sector, staatshervorming en openbaar bestuur, en op sociaal gebied. De overeenkomst voorziet ook in verbintenissen en samenwerking voor overname, beheersing van illegale immigratie en bestrijding van drugs en georganiseerde criminaliteit.

(3) Handel: de overeenkomst bestrijkt op innovatieve wijze een breed gebied, waaronder de volgende elementen:

- een vrijhandelsgebied voor goederen, die het volgende omvat:

1) stapsgewijze wederzijdse liberalisering van de handel in goederen met een overgangsperiode van maximaal tien jaar, aan het einde waarvan 97,1% van de bilaterale handel is geliberaliseerd, volgens strikte, transparante regels. De overeenkomst voorziet in oorsprongsregels die in overeenstemming zijn met die in andere preferentiële handelsovereenkomsten;

2) regels om het handelsverkeer te faciliteren, zoals;

i) een overeenkomst inzake de handel in wijn en een overeenkomst inzake de handel in gedistilleerde dranken en gearomatiseerde dranken, die wederzijds bescherming bieden van beschermde namen en (voor wijn) wederzijds aanvaarde oenologische procédés;

ii) een overeenkomst inzake sanitaire en fytosanitaire maatregelen van toepassing op de handel in dieren, dierlijke producten, planten, plantaardige producten en andere goederen alsmede dierenwelzijn. Deze vergemakkelijkt de handel in dieren, dierlijke producten en planten, terwijl de gezondheidvan mensen en dieren en planten wordt beschermd, en voorziet in samenwerking bij de ontwikkeling van normen voor dierenwelzijn;

iii) bepalingen over douane en aanverwante procedures, normen, technische voorschriften en procedures voor conformiteitsbeoordeling;

- vrije handel in diensten: wederzijdse liberalisering van de handel in diensten overeenkomstig artikel V van de GATS voor een groot aantal sectoren en met een aantal specifieke verbintenissen die ruimschoots verder gaan dan de verbintenissen die de partijen in GATS-verband zijn aangegaan;

- liberalisering van investeringen: gebaseerd op de beginselen van nationale behandeling en non-discriminatie;

- wederzijdse openstelling van de markt voor overheidsopdrachten: bepalingen over beginselen als nationale behandeling, non-discriminatie en transparantie en een substantieel pakket van procedurele regels. De bepalingen hebben betrekking op opdrachten van centrale en sub-centrale overheidsinstanties en overheidsondernemingen;

- liberalisering van lopende betalingen en kapitaalverkeer, overeenkomstig de verbintenissen die zijn aangegaan in het kader van de internationale financiële instellingen en met inachtneming van de stabiliteit van de munten van de partijen;

- passende en doeltreffende bescherming van intellectuele eigendomsrechten volgens de strengste internationale normen door een opsomming van internationale overeenkomsten;

- mededingingsbepalingen die voorzien in samenwerking, overleg en uitwisseling van niet-vertrouwelijke informatie tussen de mededingingsautoriteiten van de partijen;

- een automatisch, snel en efficiënt mechanisme voor het beslechten van geschillen, dat gebaseerd is op bestaande en voorgestelde WTO-disciplines. Het mechanisme moet met name geschillen voorkomen door middel van een systeem voor overleg.

(4) institutionele en algemene bepalingen: de overeenkomst voorziet in instelling van een Associatieraad, die op ministerieel niveau bijeenkomt en toezicht uitoefent op de tenuitvoerlegging van de overeenkomst. De Associatieraad wordt bij de uitvoering van zijn taken bijgestaan door een Associatiecomité en door speciale commissies die bij de overeenkomst worden ingesteld. Het Parlementair Associatiecomité dat bij de overeenkomst wordt ingesteld, alsmede vertegenwoordigers van de civiele samenleving van Chili en de EU, worden door de Associatieraad geïnformeerd over de uitvoering van de overeenkomst. De Associatieraad wordt ook bijgestaan door een gemengd raadgevend comité, dat bestaat uit leden van het Economisch en Sociaal Comité en het Chileense equivalent daarvan.

5. Wat betreft rechten bij invoer die naar aanleiding van administratieve fouten zijn terugbetaald, zijn kwijtgescholden of niet zijn geïnd, omvat het met Chili overeenkomen pakket een gemeenschappelijke verklaring dat de EG en Chili in het kader van de overeenkomst zullen samenwerken aan de totstandbrenging van bepalingen op dat gebied.

6. De Commissie meent dat het overeengekomen pakket, gezien de huidige praktijk en de jurisprudentie, verenigbaar moet worden geacht met de relevante WTO-bepalingen. De traditionele bilaterale handel wordt voor 97,1% geliberaliseerd: industriële producten voor 100%, landbouwproducten voor 80,9% en visserijproducten voor 90,8%. Volgens artikel XXIV, lid 8, onder b), van de GATT 1994 moeten douanerechten en andere beperkende regelingen op het gebied van de handel worden afgeschaft voor ,vrijwel de gehele handel" tussen de partijen. Er is geen exacte definitie van die term, maar de EG gaat ervan uit dat er van vrijhandel sprake is als ten minste 90% van het handelsverkeer volledig is geliberaliseerd. Deze drempel wordt gehaald, en aangezien geen enkele belangrijke handelssector wordt uitgesloten, kan aan deze eis geacht worden te zijn voldaan. De liberalisering geschiedt bovendien op evenwichtige basis en wordt voltooid binnen de maximale overgangsperiode van tien jaar die voortvloeit uit artikel XXIV, lid 5, van de GATT 1994 en punt 3 van het memorandum van overeenstemming betreffende de interpretatie van artikel XXIV van de GATT 1994. Ten slotte verplicht niets in de voorgestelde overeenkomst de partijen ertoe de douanerechten voor de handel met derde landen die lid zijn van de WTO te verhogen, wat eveneens in overeenstemming is met artikel XXIV, lid 5, onder b), van de GATT 1994.

7. Wat betreft diensten is de Commissie van oordeel dat de overeenkomst een overeenkomst inzake economische integratie is, die aan de desbetreffende eisen van artikel V van de GATS voldoet. Bepaalde subsectoren van de dienstensector (audiovisuele diensten, luchtvervoer met uitzondering van de reparatie van luchtvaartuigen, verkoop en marketing van luchtvervoersdiensten en geautomatiseerde boekingssystemen, en maritieme cabotage) zijn weliswaar uitdrukkelijk van de toepassing van de overeenkomst uitgesloten, maar toch kan de overeenkomst geacht worden een ,brede sectorale toepassing" te hebben als bedoeld in artikel V, lid 1, onder a), van de GATS. De overeenkomst sluit geen enkele vorm van dienstverlening bij voorbaat uit, voorziet in de opheffing van nagenoeg alle vormen van discriminatie in de sectoren waarop zij van toepassing is en bevat een bepaling over verdere liberalisering van de handel in diensten tussen de partijen, en kan daarmee worden geacht te voldoen aan alle eisen van artikel V, lid 1, van de GATS. De overeenkomst leidt niet tot verhoging van het algemene niveau van belemmeringen voor de handel in diensten in de desbetreffende sectoren en subsectoren voor WTO-leden die geen partij bij de overeenkomst zijn, en leidt niet tot ongelijke behandeling van dienstverleners van andere WTO-leden die op het grondgebied van een partij bij de overeenkomst zijn gevestigd, zoals bepaald in artikel V, lid 4 respectievelijk lid 6, van de GATS.

8. Op verzoek van de Chileense autoriteiten doet de Commissie niet tegelijkertijd een voorstel aan de Raad voor een interimovereenkomst. In plaats daarvan zijn de Europese Gemeenschap en Chili overeengekomen om in afwachting van de inwerkingtreding van de overeenkomst een aantal bepalingen van de overeenkomst voorlopig toe te passen, met name die betreffende handel, samenwerking en het institutionele kader. Deze bepalingen worden opgesomd in artikel 2 van het besluit van de Raad.

9. De Commissie acht de resultaten van de onderhandelingen toereikend en verzoekt de Raad:

- namens de Europese Gemeenschap toestemming te geven tot ondertekening van de overeenkomst tussen de Gemeenschap en Chili;

- zijn goedkeuring te hechten aan de voorlopige toepassing van een aantal bepalingen van de overeenkomst in afwachting van de inwerkingtreding daarvan;

- de associatieovereenkomst met de Republiek Chili namens de Gemeenschap te sluiten.

Het Europees Parlement zal worden verzocht met de overeenkomst in te stemmen.

De lidstaten zijn eveneens partij bij de overeenkomst, die zij derhalve volgens hun interne procedures moeten goedkeuren.

Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD betreffende de ondertekening en de voorlopige toepassing van enkele bepalingen van de associatieovereenkomst tussen de Europese Gemeenschap en haar lidstaten, enerzijds, en de Republiek Chili, anderzijds

DE RAAD VAN DE EUROPESE UNIE,

Gelet op het Verdrag tot oprichting van de Europese Gemeenschap, inzonderheid op artikel 310 juncto artikel 300, lid 2, eerste alinea, eerste en tweede zin,

Gezien het voorstel van de Commissie [1],

[1] PB C [...] van [...], blz. [...]

Overwegende hetgeen volgt:

(1) Op 13 september 1999 machtigde de Raad de Commissie tot het openen van onderhandelingen over een associatieovereenkomst tussen de Europese Gemeenschap en haar lidstaten, enerzijds, en de Republiek Chili, anderzijds.

(2) Deze onderhandelingen zijn afgerond, en de overeenkomst is op 10 juni 2002 geparafeerd.

(3) De Europese Gemeenschap en Chili zijn overeengekomen dat zij een aantal bepalingen van de overeenkomst in afwachting van de inwerkingtreding daarvan voorlopig zullen toepassen.

(4) De associatieovereenkomst moet worden ondertekend namens de Gemeenschap en de voorlopige toepassing van een aantal bepalingen ervan moet worden goedgekeurd,

BESLUIT:

Artikel 1

1. De voorzitter van de Raad wordt gemachtigd de persoon of de personen aan te wijzen die bevoegd is of zijn namens de Europese Gemeenschap over te gaan tot ondertekening van de associatieovereenkomst tussen de Europese Gemeenschap en haar lidstaten, enerzijds, en de Republiek Chili, anderzijds, alsmede de daaraan gehechte bijlagen en protocollen en de aan de slotakte gehechte verklaringen die de Gemeenschap eenzijdig dan wel gezamenlijk met de andere partij heeft doen uitgaan.

2. De tekst van de overeenkomst, de bijlagen, de protocollen en de slotakte is aan dit besluit gehecht.

Artikel 2

In afwachting van de inwerkingtreding van de overeenkomst worden de volgende bepalingen ervan voorlopig toegepast: de artikelen 3 tot en met 11, artikel 18, de artikelen 24 tot en met 27, de artikelen 48 tot en met 54, artikel 55, onder a), b), f), h), en i), de artikelen 56 tot en met 93, de artikelen 136 tot en met 162 en de artikelen 172 tot en met 206.

Artikel 3

De voorzitter van de Raad verricht namens de Europese Gemeenschap de in artikel 198, lid 3, van de overeenkomst bepaalde kennisgeving.

Artikel 4

1. Het standpunt dat de Gemeenschap inneemt in de Associatieraad en het Associatiecomité die bij de overeenkomst worden ingesteld, wordt vastgesteld door de Raad op voorstel van de Commissie, overeenkomstig de desbetreffende bepalingen van het Verdrag.

2. Het voorzitterschap van de Associatieraad wordt bekleed door een vertegenwoordiger van de Raad, die het standpunt van de Gemeenschap verwoordt. Het voorzitterschap van het Associatiecomité wordt bekleed door een vertegenwoordiger van de Commissie, die het standpunt van de Gemeenschap verwoordt.

3. De Gemeenschap wordt vertegenwoordigd door de Commissie in de speciale commissies die worden ingesteld bij de overeenkomst of door de Raad overeenkomstig artikel 7.

Artikel 5

1. Voor de toepassing van artikel 29, lid 2, van bijlage V bij de overeenkomst wordt de Commissie gemachtigd volgens de procedure van artikel 75 van Verordening (EG) nr. 1493/1999 de voor wijziging van de overeenkomsten benodigde instrumenten vast te stellen.

2. Voor de toepassing van artikel 16, lid 2, van bijlage V bij de overeenkomst wordt de Commissie gemachtigd volgens de procedure van artikel 15 van Verordening (EG) nr. 1576/89 de voor wijziging van de overeenkomst benodigde instrumenten vast te stellen.

Gedaan te Brussel, op [...]

Voor de Raad

De voorzitter