92001E2997

SCHRIFTELIJKE VRAAG P-2997/01

van Toine Manders (ELDR) aan de Commissie

(22 oktober 2001)

Betreft: Voetbal: Ongewenste effecten nieuw transfersysteem

Het Bosman-arrest heeft zoals bekend een eind gemaakt aan het oud transfersysteem voor profvoetballers omdat dat in strijd was met het vrij verkeer op de interne markt. Het is sindsdien moeilijk gebleken een aanvaardbaar alternatief te vinden om financiële compensatie van de dure spelersopleiding te regelen.

Afgelopen september heeft de FIFA in overleg met de Commissie nieuwe voorwaarden voor de transfers van spelers geïntroduceerd waarvan nu al blijkt dat zich onbedoelde en ongewenste effecten voordoen.

Een speler mag nu in vele gevallen aan het eind van zijn contract zonder financiële compensatie voor de club van werkgever veranderen, behoudens een geringe vergoeding voor de opleiding. Dit betekent dat de club die in de opleiding van jong talent investeert, het risico loopt dat de opgeleide speler naar een andere club vertrekt en daarvoor nauwelijks financiële compensatie ontvangt. Het investeren in opleiding van spelers en het verbeteren van spelers om hun marktwaarde te vergroten is voor clubs van essentieel belang geworden om financieel te kunnen overleven. Met name voor clubs in kleine landen die op grond van de UEFA-reglementen in hun nationale competitie moeten spelen zijn de media-inkomsten onevenredig veel lager dan in grote landen en zij kunnen derhalve op financiële gronden de sportieve concurrentie met andere Europese clubs niet meer aan.

Het nieuwe transfersysteem heeft nu al geleid tot misstanden in diverse landen. In Nederland o.a. heeft het ertoe geleid dat de Nederlandse voetbalclub Ajax haar speler Arveladze een jaar voor afloop van zijn contract op non-actief heeft gezet om hem onder druk te zetten zijn contract te verlengen. Tijdens de looptijd van het contract namelijk is de financiële vergoeding voor een club fors hoger. Deze maatregel is vanuit het standpunt van Ajax wel begrijpelijk omdat genoemde speler aan het einde van zijn contract zonder vergoeding zou kunnen vertrekken terwijl er voor Ajax geen compensatie voor de gemaakte investeringen tegenover stond.

Vanuit echter zowel de menselijke als de arbeidsrechtelijke invalshoek bekeken is dat een zeer ongewenste ontwikkeling. Naar mijn idee kan dit toch niet de bedoeling zijn van de nieuwe regels die juist in het leven zijn geroepen om spelers en clubs te beschermen.

Is de Commissie bekend met dit geval?

Is zij bereid op korte termijn te onderzoeken of er verbeteringen mogelijk zijn in het nieuwe transfersysteem en zo ja, deze ook door te voeren?

Zou het een goed uitgangspunt zijn om een Europese ranking van clubs als uitgangspunt te hanteren voor de hoogte van de vergoeding die zij betalen voor spelers die er in dienst treden

Antwoord van de heer Monti namens de Commissie

(22 november 2001)

Op 5 maart 2001 heeft de wereldvoetbalbond (FIFA), in overeenstemming met de Europese voetbalbond (UEFA), zich ertoe verbonden de versie van 1997 van haar voorschriften die het statuut en de transfers van de spelers regelen, te wijzigen overeenkomstig de principes die in samenwerking met de Commissie zijn geformuleerd en die openbaar zijn gemaakt.

Op 5 juli 2001 heeft het uitvoerende comité van de FIFA tijdens een vergadering in Buenos Aires de nieuwe voorschriften betreffende de internationale transfers van spelers goedgekeurd. Op 31 augustus 2001 werd in een gezamenlijke mededeling van de FIFA en de internationale spelersvakbond (FIFPro) bevestigd dat laatstgenoemde organisatie zou meewerken aan het opstellen van nieuwe voorschriften en deel zou uitmaken van de arbitrage-organen van de FIFA en het toekomstige arbitrage-instituut Tribunal arbitral du football.

Het Bosman-arrest heeft geen einde gemaakt aan het transfersysteem in zijn geheel. Het arrest verbood de betaling van vergoedingen aan het einde van een contract bij internationale transfers binnen de Europese Economische Ruimte (EER). Door het ondertekenen van contracten voor een steeds langere periode en het verbieden door de FIFA van transfers bij eenzijdige beëindiging van het contract door de speler, kunnen transfers aan het einde van het contract vermeden worden en kan het Bosman-arrest worden omzeild.

De principes waarop de FIFA de nieuwe transferregels, die sinds 1 september 2001 van kracht zijn, heeft gebaseerd, maken een einde aan deze situatie. Volgens de Commissie is een goed evenwicht bereikt tussen het garanderen van beloning van de opleiding, vooral van kleine clubs enerzijds, en de eerbiediging van het gemeenschapsrecht anderzijds. Voortaan hebben de contracten een maximale duur van vijf jaar. Opleidingsvergoedingen blijven toegestaan, mits zij verband houden met de werkelijke opleidingskosten, zelfs wanneer de transfer aan het einde van het contract plaatsvindt. Kleine clubs en amateurclubs zijn de belangrijkste begunstigden van het nieuwe systeem, dat een herverdeling van de opleidingsvergoedingen omvat (cascadesysteem). Aan het einde van het seizoen kan een contract eenzijdig worden beëindigd. Dit kan aanleiding geven tot een objectieve financiële compensatie en, tijdens een bepaalde periode van het contract, tot sancties die in verhouding staan tot de doelstellingen die de stabiliteit van de ploegen en het regelmatig verloop van de competitie garanderen. De beëindiging van een contract om gerechtvaardigde of gerechtvaardigde sportieve redenen is altijd mogelijk. Arbitrage gebeurt op vrijwillige basis door paritaire arbitrage-organen.

De Commissie beschouwt deze principes, mits ze correct worden toegepast, als toereikend om de door het geachte parlementslid bedoelde ontduiking van de regels, die voor de goedkeuring van de nieuwe regels van de FIFA vaak leek voor te komen, te vermijden.

De Commissie meent dat de sportbonden het best in staat zijn om volgens objectieve criteria een ranking van clubs te maken, teneinde ervoor te zorgen dat de op de bijeenkomst van 5 maart 2001 overeengekomen principes strikt nageleefd worden.

De Commissie is van mening dat de wijziging van de internationale regels voor spelerstransfers op basis van vooraf overeengekomen principes het algemeen belang en de individuele vrijheid heeft gewaarborgd en tevens rekening heeft gehouden met de bijzondere kenmerken van de sport. Eventueel misbruik of ontduiking van het nieuwe systeem in individuele gevallen kan voor de gewone rechter worden gebracht.