1.

Met haar hogere voorziening vordert de Commissie vernietiging van het arrest van het Gerecht van de Europese Unie van 24 februari 2021, Braesch e.a./Commissie ( 2 ), waarbij een beroep ontvankelijk is verklaard dat strekte tot nietigverklaring van het op grond van artikel 4, lid 3, van verordening (EU) 2015/1589 ( 3 ) vastgestelde besluit van de Europese Commissie om geen bezwaar te maken, waarbij de Commissie, na de inleidende onderzoeksfase en op basis van toezeggingen door de Italiaanse autoriteiten, de door de Italiaanse Republiek aan Banca Monte dei Paschi di Siena (hierna: „BMPS”) toegekende staatssteun verenigbaar met de interne markt had verklaard ( 4 ).

2.

Deze zaak biedt het Hof de gelegenheid om de voorwaarden te verduidelijken voor de ontvankelijkheid van een beroep dat is ingesteld tegen een besluit om geen bezwaar te maken tegen een staatssteunmaatregel, en meer in het bijzonder de voorwaarden waaronder personen die geen concurrent van een begunstigde van deze maatregel zijn en niet beweren door deze maatregel op de markt te worden geraakt, kunnen worden aangemerkt als „belanghebbenden” in de zin van artikel 108, lid 2, VWEU of als „belanghebbende[n]” in de zin van artikel 1, onder h), van verordening 2015/1589 ( 5 ), teneinde zich te kunnen beroepen op de bevoegdheid om op te komen tegen dit besluit.

3.

De verzoekende partijen in eerste aanleg zijn – wat de eerste verzoeker ( 6 ) betreft – een vertegenwoordiger van houders van obligaties van het type „Floating Rate Equity-Linked Subordinated Hybrid-FRESH 2008” (hierna: „FRESH-obligaties”) en – wat de overige verzoekende partijen ( 7 ) betreft – houders van dergelijke obligaties.

4.

Deze obligaties zijn in 2008 uitgegeven in het kader van de volgende transacties:

5.

In 2016 hebben de Italiaanse autoriteiten wetgevend besluit 237/2016 ( 9 ) vastgesteld dat het wettelijke kader voor liquiditeitssteun en preventieve herkapitalisaties bevat ( 10 ), en in 2017 hebben zij bij de Commissie steun ten belope van 5,4 miljard EUR voor de herkapitalisatie van BMPS aangemeld (hierna: „litigieuze steun”) ( 11 ). Deze aanmelding ging vergezeld van een herstructureringsplan en toezeggingen. ( 12 )

6.

Het herstructureringsplan voorzag onder meer in lastendelingsmaatregelen, waarbij het eigen vermogen, hybride instrumenten en achtergestelde schuldinstrumenten zouden bijdragen tot het compenseren van de verliezen die BMPS eventueel zou leiden voordat de staatssteun aan haar werd toegekend. Deze maatregelen hielden de ontbinding van de FRESH-overeenkomsten in.

7.

In het litigieuze besluit, dat na de inleidende onderzoeksfase is vastgesteld, heeft de Commissie geconcludeerd dat de litigieuze steun verenigbaar was met de interne markt in de zin van artikel 107, lid 3, onder b), VWEU ( 13 ), met name gelet op de mededeling van de Commissie betreffende de toepassing vanaf 1 augustus 2013 van de staatssteunregels op maatregelen ter ondersteuning van banken in het kader van de financiële crisis („Bankenmededeling”) ( 14 ) en richtlijn 2014/59/EU ( 15 ).

8.

Wat meer bepaald de verenigbaarheid van de litigieuze steun met de bankenmededeling betreft, heeft de Commissie zich met name op het standpunt gesteld dat de verdeling van de lasten tussen de houders van aandelen en de houders van achtergestelde instrumenten adequaat was, aangezien daarbij de herstructureringskosten en het steunbedrag overeenkomstig de vereisten van de bankenmededeling tot een minimum werden beperkt. ( 16 )

9.

Bij verzoekschrift, neergelegd ter griffie van het Gerecht op 5 maart 2018, hebben verzoekende partijen krachtens artikel 263, vierde alinea, VWEU beroep ingesteld tot nietigverklaring van het litigieuze besluit.

10.

Ter ondersteuning van hun beroep hebben verzoekende partijen vijf middelen aangevoerd, waarvan het laatste was ontleend aan schending van artikel 108, leden 2 en 3, VWEU, artikel 4, leden 3 en 4, van verordening 2015/1589 en hun procedurele rechten, doordat de Commissie geen formele onderzoeksprocedure had ingeleid, ofschoon er ernstige twijfels bestonden over de verenigbaarheid van de in de litigieuze steun opgenomen lastendelingsmaatregelen met het Unierecht. ( 17 )

11.

Bij afzonderlijke akte, neergelegd ter griffie van het Gerecht op 16 mei 2018, heeft de Commissie een exceptie van niet-ontvankelijkheid opgeworpen overeenkomstig artikel 130 van het Reglement voor de procesvoering van het Gerecht. Op 10 juli 2018 hebben verzoekende partijen hun opmerkingen over deze exceptie ingediend, en ter terechtzitting van 9 juli 2020 hebben partijen pleidooi gehouden en geantwoord op de schriftelijke en mondelinge vragen van het Gerecht.

12.

In het bestreden arrest heeft het Gerecht, zonder zich over de grond van de zaak uit te spreken, de door de Commissie opgeworpen exceptie van niet-ontvankelijkheid afgewezen. ( 18 ) Nadat het Gerecht in de punten 35 tot en met 41 van dit arrest had vastgesteld dat de verzoekende partijen de hoedanigheid van „belanghebbende” hadden in de zin van artikel 108, lid 2, VWEU en artikel 1, onder h), van verordening 2015/1589, heeft het geoordeeld dat zij procesbelang hadden ( 19 ) en procesbevoegd waren, aangezien zij door het litigieuze besluit als „belanghebbenden” rechtstreeks en individueel werden geraakt ( 20 ).

13.

Met haar hogere voorziening verzoekt de Commissie het Hof het bestreden arrest te vernietigen, zelf uitspraak te doen op het beroep in eerste aanleg door dit beroep niet-ontvankelijk te verklaren en de verzoekende partijen in eerste aanleg te verwijzen in de kosten.

14.

De verzoekende partijen in eerste aanleg en verweerders in hogere voorziening verzoeken het Hof de hogere voorziening te verwerpen en de Commissie te verwijzen in de kosten.

15.

Partijen hebben tevens ter terechtzitting van 7 april 2022 geantwoord op de vragen van het Hof.

16.

In het bestreden arrest heeft het Gerecht geoordeeld dat het beroep van de verzoekende partijen in eerste aanleg ontvankelijk was daar zij procesbelang hadden en procesbevoegd waren krachtens artikel 263, vierde alinea, VWEU. Wat met name de procesbevoegdheid betreft, zijn de verzoekers in eerste aanleg bevoegd geacht om nietigverklaring van het litigieuze besluit te vorderen als „belanghebbenden” en teneinde hun procedurele rechten uit hoofde van artikel 108, lid 2, VWEU en artikel 6, lid 1, van verordening 2015/1589 te waarborgen.

17.

Ter ondersteuning van haar hogere voorziening voert de Commissie één middel aan, dat is ontleend aan het feit dat het Gerecht de verzoekende partijen in eerste aanleg ten onrechte als „belanghebbenden” heeft aangemerkt.

18.

Bij mijn analyse van de hogere voorziening zal ik in wezen de door partijen gevolgde opbouw van de argumenten in drie punten hanteren. Eerst zal ik ingaan op het begrip procesbevoegdheid van „belanghebbenden” in het Unierecht inzake staatssteun, vervolgens zal ik de toepassing van het begrip „belanghebbenden” in het bestreden arrest – het voorwerp van het enige middel in hogere voorziening – onderzoeken, om ten slotte kort in te gaan op het argument van de Commissie dat procedures voor nationale rechterlijke instanties irrelevant zijn voor de procesbevoegdheid van verwerende partijen.

19.

Ten eerste herinner ik eraan dat artikel 108, lid 3, VWEU bepaalt dat indien de Commissie meent dat een voorgenomen steunmaatregel onverenigbaar is met de interne markt, zij onverwijld de in lid 2 van dit artikel bedoelde formele onderzoeksprocedure aanvangt. Overeenkomstig deze laatste bepaling stelt de Commissie aan het einde van deze procedure een besluit vast, „na de belanghebbenden te hebben aangemaand hun opmerkingen te maken”.

20.

In dit verband voorziet artikel 4 van verordening 2015/1589 in een eerste onderzoek van de steunmaatregelen, dat de Commissie in staat moet stellen zich een eerste oordeel te vormen over het staatssteunkarakter van deze maatregelen en over de verenigbaarheid ervan met de interne markt. Overeenkomstig lid 3 van dit artikel stelt de Commissie, indien zij tot de bevinding komt dat de maatregel, in zoverre deze binnen het toepassingsgebied van artikel 107, lid l, VWEU valt, geen twijfel doet rijzen over de verenigbaarheid ervan met de interne markt, een besluit vast om geen bezwaar te maken. ( 21 )

21.

Wat ten tweede de ontvankelijkheid van een beroep tegen een dergelijk besluit betreft, merk ik op dat krachtens artikel 263, vierde alinea, VWEU, iedere natuurlijke of rechtspersoon onder de in de eerste en tweede alinea van dit artikel vastgestelde voorwaarden beroep kan instellen onder meer tegen handelingen die hem rechtstreeks en individueel raken.

22.

Voorts wordt volgens vaste rechtspraak van het Hof iedere belanghebbende in de zin van artikel 1, onder h), van verordening 2015/1589 rechtstreeks en individueel geraakt door een overeenkomstig artikel 4, lid 3, van deze verordening vastgesteld besluit om geen bezwaar te maken. Personen die door de procedurele waarborgen van artikel 108, lid 2, VWEU en artikel 6, lid 1, van deze verordening worden beschermd, kunnen de naleving daarvan immers slechts afdwingen indien zij een dergelijk besluit kunnen aanvechten voor de Unierechter. ( 22 )

23.

Aangezien in de onderhavige zaak het litigieuze besluit een besluit is om geen bezwaar te maken en de verzoekende partijen in eerste aanleg schending van hun procedurele rechten hebben ingeroepen ( 23 ), volstaat het dat zij aantonen de hoedanigheid van belanghebbende te bezitten opdat zij kunnen worden geacht procesbevoegd te zijn in de zin van artikel 263, vierde alinea, VWEU.

24.

Ten derde herinner ik eraan dat het begrip „belanghebbende” volgens artikel 1, onder h), van verordening 2015/1589 onder meer verwijst naar een persoon, onderneming of ondernemersvereniging waarvan de belangen door de toekenning van steun kunnen worden geraakt, in het bijzonder de begunstigde van de steun, concurrerende ondernemingen en beroepsverenigingen. ( 24 ) Het gaat dus om een onbepaalde verzameling van adressaten. ( 25 ) Bovendien moet volgens vaste rechtspraak van het Hof een persoon, onderneming of ondernemersvereniging die als „belanghebbende” wil worden aangemerkt, rechtens genoegzaam aantonen dat de steun concrete gevolgen dreigt te hebben voor zijn situatie of die van door hem vertegenwoordigde personen. ( 26 )

25.

In het onderhavige geval behoren verwerende partijen niet tot de „belanghebbenden” die, bij wijze van voorbeeld, uitdrukkelijk worden genoemd in artikel 1, onder h), van verordening 2015/1589. ( 27 ) De vraag is dus of de litigieuze steun concrete gevolgen dreigt te hebben voor hun situatie.

26.

In dit verband betoogt de Commissie dat het Hof als belanghebbenden alleen verzoekers heeft aanvaard die konden aantonen dat de litigieuze staatssteun concrete „concurrentiële” gevolgen voor hun situatie kon hebben, terwijl verwerende partijen tegenwerpen dat, wanneer een verzoeker wil aantonen dat hij de status van „belanghebbende” heeft, hij weliswaar moet aantonen dat de litigieuze maatregel nadelige gevolgen voor zijn situatie heeft, maar dat deze gevolgen niet concurrentieel van aard hoeven te zijn.

27.

Ik merk op dat het Hof herhaaldelijk heeft geoordeeld dat concrete gevolgen voor de situatie van de verzoeker kunnen voortvloeien uit de aantasting van zijn mededingingspositie, zelfs als er geen sprake is van een rechtstreekse concurrentieverhouding met de begunstigde van de litigieuze maatregel, zoals onder meer het geval was in de door de Commissie aangehaalde arresten 3F/Commissie ( 28 ) en Commissie/Kronoply en Kronotex ( 29 ).

28.

Meer bepaald heeft het Hof, in het arrest 3F/Commissie, allereerst verklaard dat „niet [is] uitgesloten dat een werknemersvakbond als ‚belanghebbende’ in de zin van artikel 88, lid 2, EG [thans artikel 108, lid 2, VWEU] wordt beschouwd, wanneer hij aantoont dat hijzelf of zijn leden door de steunverlening mogelijk in zijn/hun belangen zullen worden geraakt”, en dat het „evenwel van belang [is] dat deze vakbond rechtens genoegzaam aantoont dat de steun zijn situatie of die van de door hem vertegenwoordigde zeelieden concreet dreigt te beïnvloeden” ( 30 ), waarbij het deze uitdrukking „concreet beïnvloeden” niet nader heeft gespecificeerd. Vervolgens heeft het Hof dit beginsel op de toen voorliggende zaak toegepast en heeft het met name verklaard dat „de verzoeker [steeds rechtens genoegzaam moet] aantonen dat zijn belangen door de steunverlening mogelijk worden aangetast, hetgeen hij kan doen door aan te tonen dat hij in feite in concurrentie staat met andere vakbonden op dezelfde markt” ( 31 ).

29.

In het arrest Commissie/Kronoply en Kronotex heeft het Hof eerst herinnerd aan het in punt 33 van arrest 3F/Commissie geformuleerde beginsel volgens hetwelk het van belang is dat een onderneming, om als belanghebbende te worden aangemerkt, „rechtens genoegzaam aantoont dat de steun haar situatie concreet dreigt te beïnvloeden”, en heeft het dit beginsel vervolgens op de in die zaak gegeven situatie toegepast, waarbij het heeft geconcludeerd dat het Gerecht geen blijk had gegeven van een onjuiste rechtsopvatting door te oordelen dat de verzoeksters belanghebbenden waren in de zin van artikel 1, onder h), van verordening nr. 659/1999 [dat is vervangen door artikel 1, onder h), van verordening 2015/1589], aangezien deze verzoeksters in wezen rechtens genoegzaam hadden aangetoond dat er een concurrentieverhouding bestond en dat hun marktpositie door de steunverlening in kwestie nadelig kon worden beïnvloed. ( 32 )

30.

Hoewel uit deze twee arresten blijkt dat de aantasting van de marktpositie van een verzoeker, ongeacht of hij al dan niet een rechtstreekse concurrent van de begunstigde van de vermeende staatssteun is, voldoende is opdat deze verzoeker als „belanghebbende” kan worden gekwalificeerd, kan daaruit echter niet worden afgeleid dat deze aantasting ook een noodzakelijke voorwaarde is voor een dergelijke kwalificatie.

31.

Deze uitlegging lijkt mij overigens te worden bevestigd door het recentere arrest van 2 september 2021, Ja zum Nürburgring/Commissie ( 33 ), waarin het Hof, op voorstel van de advocaat-generaal ( 34 ), uitdrukkelijk het argument van de Commissie heeft afgewezen dat de hoedanigheid van „belanghebbende” het bestaan van een concurrentieverhouding veronderstelt. Met name heeft het Hof vastgesteld dat een entiteit die niet met de begunstigde van de litigieuze steun concurreert, ook als „belanghebbende” kan worden aangemerkt mits zij heeft aangetoond dat haar belangen door de toekenning van die steun kunnen worden aangetast. Te dien einde dient zij aan te tonen dat die steun „haar situatie concreet dreigt te beïnvloeden”. ( 35 )

32.

Uit deze rechtspraak volgt dus dat de hoedanigheid van „belanghebbende” niet noodzakelijkerwijs berust op het bestaan van een concrete invloed op de concurrentiële situatie van de verzoeker, maar op het bestaan van een concrete invloed op zijn situatie die ruimer kan zijn. Thans moeten de omvang en de grenzen van deze concrete invloed nog worden vastgesteld.

33.

In dit verband mag het begrip „belanghebbende” naar mijn mening niet worden uitgebreid tot elke partij die een verslechtering van haar materiële situatie kan betreuren door eenvoudigweg een vergelijking te maken van deze situatie vóór en ná het besluit om geen bezwaar te maken, zonder dat dit besluit, of meer bepaald de staatssteun die daarin verenigbaar wordt verklaard, aan de oorsprong van deze situatie ligt. Die benadering zou er in de praktijk toe leiden dat een actio popularis wordt ingevoerd. De definitie van „belanghebbende” moet derhalve verwijzen naar een specifiek belang, namelijk een belang dat verband houdt met de toepassing van de regels inzake staatssteun en dat dus betrekking heeft op elementen die relevant zijn voor de beoordeling van de verenigbaarheid van de steun ( 36 ). Een bredere aanpak zou volgens mij het risico inhouden dat de staatssteunregels voor andere doeleinden worden aangewend.

34.

Een dergelijk specifiek belang, namelijk een belang dat verband houdt met de toepassing van de steunregels, kan volgens mij worden vastgesteld wanneer de verzoeker door de toekenning van de litigieuze steun wordt (of dreigt te worden) getroffen, dat wil zeggen wanneer deze steun, zoals goedgekeurd door de Commissie in haar besluit om geen bezwaar te maken ( 37 ), zijn situatie concreet dreigt te beïnvloeden ( 38 ), ongeacht of er sprake is van een (feitelijke of potentiële) concurrentieverhouding met de begunstigde van de steun in de zin van artikel 107, lid 1, VWEU, of van concurrentiële gevolgen. ( 39 )

35.

In dit verband lijkt het mij nuttig te verwijzen naar een recent arrest van het Gerecht van 15 september 2021 CAPA e.a./Commissie ( 40 ), waarin het Gerecht de hoedanigheid van „belanghebbenden” niet heeft erkend voor verzoekers zoals een coöperatieve vissersvereniging en visserijbedrijven en zelfstandige vissers, die opkwamen tegen een besluit om geen bezwaar te maken waarbij de Commissie zes Franse offshore windmolenparkprojecten gelegen binnen maritieme gebieden die door de verzoekende vissers voor de visserij werden geëxploiteerd, verenigbaar met de interne markt had verklaard.

36.

In die zaak voerden de verzoekers, die zich niet beriepen op een concurrentieverhouding met de begunstigden van de betrokken steun, aan dat de litigieuze steun concrete gevolgen dreigde te hebben voor hun situatie wegens met name de voorgenomen reglementaire beperkingen van de scheepvaart in de zones waarop de projecten betrekking hadden en wegens de negatieve gevolgen die deze projecten konden hebben voor het mariene milieu en de visbestanden. ( 41 ) Het Gerecht heeft echter geoordeeld dat de verzoekers niet hadden aangetoond dat deze steun concrete gevolgen voor hun situatie dreigde te hebben, aangezien er in wezen geen verband bestond tussen deze steunregeling en de vermeende impact van de betrokken projecten op de activiteiten van de verzoekende vissers. ( 42 )

37.

Zonder vooruit te willen lopen op mijn conclusie in die zaak, waartegen thans hogere voorziening is ingesteld ( 43 ), lijkt het arrest van het Gerecht in die zaak mij te bevestigen dat de rechtspraak van de Unierechter voor de kwalificatie als belanghebbende tot op heden weliswaar de mogelijkheid heeft aanvaard om zich te beroepen op concrete gevolgen voor de situatie van de verzoeker die niet noodzakelijkerwijs verband houden met zijn marktpositie, doch de mogelijkheid uitsluit om deze kwalificatie uit te breiden tot situaties waarin deze gevolgen geen rechtstreeks verband houden met de betrokken steun – daaronder begrepen alle elementen die relevant zijn voor de verenigbaarheid van die steun – en dus met het besluit om geen bezwaar te maken tegen deze steun.

38.

Concluderend meen ik te kunnen stellen dat voor het verkrijgen van de hoedanigheid van „belanghebbende” moet worden aangetoond dat er concrete gevolgen zijn voor de situatie van deze partij, die verband houden met de toepassing van de regels inzake staatssteun en, meer in het bijzonder, met de toekenning van staatssteun. Met andere woorden, indien die steun, zoals deze is goedgekeurd bij het besluit om geen bezwaar te maken, aan de oorsprong ligt van de geraaktheid van de verzoeker, kan laatstgenoemde als „belanghebbende” worden aangemerkt.

39.

Belangrijke aanwijzingen in die zin kunnen volgens mij worden gevonden in het litigieuze besluit zelf. Wanneer uit dit besluit blijkt dat de Commissie bij de beoordeling van de verenigbaarheid van staatssteun rekening heeft gehouden met de belangen van bepaalde partijen of met de gevolgen van deze steun voor andere partijen (hetgeen het geval is bij toezeggingen), draagt deze omstandigheid immers bij tot het afbakenen van een beperkte kring van personen van wie de belangen door dit besluit worden geraakt. ( 44 )

40.

Met haar enige middel verwijt de Commissie het Gerecht in wezen dat het heeft geoordeeld dat de verzoekende partijen krachtens artikel 263, vierde alinea, VWEU bevoegd waren om op te komen tegen het litigieuze besluit, door hen als „belanghebbenden” aan te merken louter wegens het economische verlies dat zij als houders van FRESH-obligaties zouden hebben geleden als gevolg van de door de Italiaanse Republiek op achtergestelde schuldeisers van BMPS toegepaste lastendelingsmaatregelen. Het Gerecht heeft het begrip „belanghebbende” dus te ruim uitgelegd, door niet alleen entiteiten op te nemen waarvoor de staatssteun concurrentiële gevolgen kan hebben, maar ook entiteiten die opkomen tegen andere aspecten van deze steun, die niet concurrentiegerelateerd zijn.

41.

In het bestreden arrest heeft het Gerecht geoordeeld dat het litigieuze besluit de verzoekende partijen rechtstreeks en individueel raakte, aangezien zij „belanghebbenden” waren ( 45 ) en schending van hun procedurele rechten hadden aangevoerd ( 46 ). In wezen heeft het Gerecht, zonder de verzoekende partijen als feitelijke of potentiële concurrenten van de begunstigde van de litigieuze steun te hebben aangemerkt of te hebben opgemerkt dat het litigieuze besluit hun „concurrentiële” situatie concreet dreigde te beïnvloeden, geoordeeld dat deze steun dergelijke gevolgen kon hebben omdat de toezeggingen van de Italiaanse autoriteiten en met name het herstructureringsplan dat aan het gestelde economische verlies ten grondslag lag, integrerend deel uitmaakten van deze steun en als zodanig door de Commissie waren onderzocht in het kader van de beoordeling van de verenigbaarheid, waarbij het irrelevant was dat verzoekende partijen niet betwistten dat die maatregelen als zodanig verenigbaar waren met de interne markt. ( 47 )

42.

Het grootste probleem in deze zaak is gelegen in het feit dat de verzoekende partijen in eerste aanleg niet door de betrokken maatregelen – de liquiditeitssteun en de herkapitalisatie ten gunste van BMPS – zijn geraakt, maar wel door de lastendelingsmaatregelen die deel uitmaken van de toezeggingen die de Italiaanse autoriteiten hebben gedaan teneinde goedkeuring van de litigieuze steun te verkrijgen en die het geheel van de door deze autoriteiten aangemelde en door de Commissie goedgekeurde maatregelen vormen.

43.

In het licht van de in de punten 22 tot en met 37 van deze conclusie onderzochte rechtspraak komt het mij voor dat het Gerecht geen blijk heeft gegeven van een onjuiste rechtsopvatting door te oordelen dat de aangehaalde omstandigheden volstonden om de verzoekende partijen als „belanghebbenden” aan te merken.

44.

Het is immers juist, ten eerste, dat de ontbinding van de FRESH-overeenkomsten, die gepaard ging met het teloorgaan van de uitbetaling van de coupons die waren verbonden aan de door de verzoekende partijen aangehouden FRESH-obligaties, het gevolg is van het voornemen van de Italiaanse autoriteiten om een lastendeling ten aanzien van de aandeelhouders en de achtergestelde schuldeisers van BMPS door te voeren in het kader van het herstructureringsplan van deze bank. Ten tweede is het evenzeer juist dat, zoals de Commissie stelt, de verzoekende partijen de verenigbaarheid van de betrokken maatregelen met de interne markt in beginsel niet betwisten.

45.

Zoals het Gerecht heeft opgemerkt ( 48 ), zijn de betrokken maatregelen en de toezeggingen echter onlosmakelijk met elkaar verbonden, aangezien deze toezeggingen een voorwaarde vormden voor de verklaring dat deze maatregelen verenigbaar waren. ( 49 ) Uit de punten 41, 43 en 44 van de bankenmededeling blijkt immers dat de billijke lastendeling waaraan deze mededeling de toekenning van staatssteun onderwerpt, inhoudt dat eerst de verliezen worden geabsorbeerd door het eigen vermogen en dat vervolgens – in beginsel – de achtergestelde crediteuren een bijdrage leveren. ( 50 )

46.

Derhalve kan niet worden gesteld, zoals de Commissie dat doet, dat de lastendelingsmaatregelen in het kader van het herstructureringsplan van BMPS losstonden van de staatssteun en een vrije keuze van de Italiaanse autoriteiten vormden. De lastendelingsmaatregelen maakten immers integrerend deel uit van de litigieuze steun, zoals deze is aangemeld door de Italiaanse autoriteiten en werd goedgekeurd door de Commissie, en zij hebben een belangrijke rol gespeeld bij de beoordeling van de verenigbaarheid van de betrokken maatregelen met de interne markt. ( 51 )

47.

Anders dan de Commissie stelt, vormen de lastendelingsmaatregelen volgens mij dan ook niet louter een „feitelijk uitgangspunt” voor de goedkeuring door de Commissie, maar wel een door deze instelling in de bankenmededeling opgelegde voorwaarde voor de verenigbaarheid van de opgelegde steun. ( 52 )

48.

Wat met name het argument van de Commissie betreft dat de naleving van de in deze mededeling opgenomen bepalingen inzake lastendeling voldoende maar niet noodzakelijk was opdat zij de litigieuze steun verenigbaar met de interne markt kon verklaren en dat het een lidstaat vrijstaat niet de in deze mededeling bedoelde lastendelingsmaatregelen aan de Commissie voor te stellen indien hij andere ideeën heeft, kan ik me moeilijk voorstellen welke „andere ideeën” of „gepersonaliseerde” maatregelen waarnaar deze instelling verwijst, in de plaats zouden kunnen komen van het basisbeginsel van de lastendeling, dat een fundamentele rol speelt in de regeling die bij die mededeling is ingevoerd voor de toepassing van artikel 107, lid 3, onder b), VWEU, met name in de omstandigheden van de onderhavige zaak, waarin het optreden van de Italiaanse autoriteiten om het faillissement van BMPS te voorkomen en de daaruit voortvloeiende noodzaak om de goedkeuring van de Commissie te verkrijgen, buitengewoon dringend waren.

49.

Verder is het ook juist, zoals de Commissie subsidiair opmerkt, dat de verzoekende partijen zelf geen FRESH-aandelen bezitten (die door BMPS zijn uitgegeven en waarop JPM heeft ingeschreven) en geen partij zijn bij de (tussen BMPS en JPM gesloten) FRESH-overeenkomsten die als gevolg van de lastendelingsmaatregelen zijn ontbonden, maar wel houder zijn van FRESH-obligaties (die door MUFJ zijn uitgegeven om JPM de nodige middelen te verschaffen om te kunnen inschrijven op de FRESH-aandelen).

50.

Zoals het Gerecht in het bestreden arrest heeft vastgesteld, kon de ontbinding van de FRESH-overeenkomsten, rekening houdend met de onderlinge samenhang tussen de verschillende aan de FRESH-instrumenten ten grondslag liggende contractuele banden, evenwel leiden tot een economisch verlies voor de verzoekende partijen in eerste aanleg, gelet op het teloorgaan van enige uitbetaling van de aan de FRESH-obligaties verbonden coupons, zodat de vaststelling van het litigieuze besluit hun situatie concreet dreigde te beïnvloeden. Het komt mij dan ook voor dat de – door de Italiaanse autoriteiten aangemelde en door het litigieuze besluit met de interne markt verenigbaar verklaarde – litigieuze steun, indien daarbij de door de Italiaanse autoriteiten voor het verkrijgen van deze verenigbaarverklaring gedane toezeggingen in aanmerking worden genomen, nadeel berokkent aan de verzoekende partijen. ( 53 )

51.

Ten slotte ben ik van mening dat de beschikking van 26 maart 2014, Adorisio e.a./Commissie ( 54 ), en het arrest van 19 december 2019, BPC Lux 2 e.a./Commissie ( 55 ), waarop de Commissie zich beroept, niets aan deze beoordeling veranderen. ( 56 ) In de beschikking Adorisio e.a./Commissie, heeft het Gerecht immers geoordeeld dat houders van achtergestelde obligaties van een bank, die in het kader van een maatregel tot nationalisatie van deze bank waren onteigend, geen procesbelang hadden op basis waarvan zij konden opkomen tegen een besluit van de Commissie om geen bezwaar te maken tegen twee steunmaatregelen die in het kader van deze nationalisatie waren aangemeld ( 57 ), een vaststelling die irrelevant is voor de uitlegging van de – daarvan verschillende – voorwaarde van procesbevoegdheid. ( 58 ) In het arrest BPC Lux 2 e.a./Commissie, heeft het Gerecht geoordeeld dat houders van achtergestelde obligaties van een bank, waarvan de waarde was gedaald doordat deze bank aan een afwikkelingsprocedure was onderworpen, geen procesbevoegdheid hadden om op te komen tegen een besluit van de Commissie om geen bezwaar te maken tegen een in het kader van deze afwikkelingsprocedure aangemelde steunmaatregel. ( 59 ) In dat arrest heeft het Gerecht immers vastgesteld dat de waardevermindering van de betrokken obligaties haar oorsprong vond in het besluit van de nationale autoriteiten om de bank aan een afwikkelingsprocedure te onderwerpen – waarvoor er, gelet op de deficitaire economische toestand van deze bank, geen alternatief bestond – en niet in de toekenning van de litigieuze steun, anders dan in de onderhavige zaak, waarin de ontbinding van de FRESH-overeenkomsten het gevolg is van de lastendelingsmaatregelen die integrerend deel uitmaken van de aangemelde en goedgekeurde litigieuze steun.

52.

Concluderend meen ik te kunnen stellen dat de Commissie niet heeft aangetoond dat het Gerecht blijk heeft gegeven van een onjuiste rechtsopvatting waar het de door deze instelling opgeworpen exceptie van niet-ontvankelijkheid heeft verworpen en het beroep ontvankelijk heeft verklaard.

53.

Zonder dit bij een afzonderlijk middel aan te voeren, stelt de Commissie dat het feit dat de verwerende partijen een procedure tegen de ontbinding van de FRESH-overeenkomsten door BMPS hebben ingeleid bij de Luxemburgse rechterlijke instanties, niet volstaat om hen als „belanghebbenden” aan te merken en hun geen procesbevoegdheid verleent om het litigieuze besluit aan te vechten. Zij meent dat deze procedure alleen relevant is voor het onderzoek van het procesbelang van de verwerende partijen, een vereiste dat verschilt van dat van de procesbevoegdheid, waarover het in de onderhavige hogere voorziening gaat.

54.

In dit verband volstaat het erop te wijzen dat het Gerecht geen conclusies uit deze procedure heeft getrokken wat de hoedanigheid van de verwerende partijen als belanghebbenden in de zin van artikel 108, lid 2, VWEU en artikel 1, onder h), van verordening 2015/1589 betreft.

55.

Dit argument is in casu dus irrelevant en doet bijgevolg niet ter zake.

56.

Volgens artikel 184, lid 2, van het Reglement voor de procesvoering van het Hof beslist het Hof over de kosten wanneer de hogere voorziening ongegrond is. Volgens artikel 138, lid 1, van dit Reglement, dat krachtens artikel 184, lid 1, ervan van toepassing is op de procedure in hogere voorziening, wordt de in het ongelijk gestelde partij verwezen in de kosten voor zover dit is gevorderd.

57.

Aangezien de Commissie in het ongelijk is gesteld, dient zij te worden verwezen in de kosten.

58.

Gelet op een en ander geef ik het Hof in overweging: