This document is an excerpt from the EUR-Lex website
Document 62010CJ0379
Judgment of the Court (Third Chamber) of 24 November 2011.#European Commission v Italian Republic.#Failure to fulfil obligations - General principal of the liability of Member States for infringements of European Union law by one of their courts adjudicating at last instance - Exclusion of any liability on the part of the Member State for an interpretation of the rules of law or an assessment of the facts and evidence carried out by a court adjudicating at last instance - Limitation by the national legislature of the Member State's liability to cases of intentional fault or serious misconduct committed by such a court.#Case C-379/10.
Arrest van het Hof (Derde kamer) van 24 november 2011.
Europese Commissie tegen Italiaanse Republiek.
Niet-nakoming - Algemeen beginsel van aansprakelijkheid van lidstaten voor schending van recht van Unie door een van hun rechterlijke instanties die uitspraak doet in laatste aanleg - Uitsluiting van aansprakelijkheid van staat voor uitlegging van rechtsregels of beoordeling van feiten of bewijzen door rechterlijke instantie die uitspraak doet in laatste aanleg - Beperking, door nationale wetgever, van aansprakelijkheid van staat tot gevallen van kwade trouw of grove schuld van dergelijke rechterlijke instantie.
Zaak C-379/10.
Arrest van het Hof (Derde kamer) van 24 november 2011.
Europese Commissie tegen Italiaanse Republiek.
Niet-nakoming - Algemeen beginsel van aansprakelijkheid van lidstaten voor schending van recht van Unie door een van hun rechterlijke instanties die uitspraak doet in laatste aanleg - Uitsluiting van aansprakelijkheid van staat voor uitlegging van rechtsregels of beoordeling van feiten of bewijzen door rechterlijke instantie die uitspraak doet in laatste aanleg - Beperking, door nationale wetgever, van aansprakelijkheid van staat tot gevallen van kwade trouw of grove schuld van dergelijke rechterlijke instantie.
Zaak C-379/10.
Jurisprudentie 2011 -00000
ECLI identifier: ECLI:EU:C:2011:775
- Date of document:
- 24/11/2011
- Date lodged:
- 29/07/2010
- Author:
- Hof van Justitie
- Country or organisation from which the request originates:
- Italië
- Form:
- Arrest
- Authentic language:
- Italiaans
- Type of procedure:
- Beroep wegens niet-nakoming - gegrond
- Applicant:
- EU-instellingen en -organen, Europese Commissie
- Defendant:
- Italië, Eulidstaten
- Judge-Rapporteur:
- von Danwitz
- Advocate General:
- Jääskinen
- Link
- Select all documents mentioning this document
- Instruments cited in case law:
-
- 12008E258: N 29
- 61986CJ0272: N 29
- 61993CJ0046: N 40
- 61997CJ0424: N 40
- 62001CJ0224: N 41
- 62003CJ0173: N 34 35 42
- 62006CJ0445: N 40
- 62007CJ0335: N 29
- 62007CJ0369: N 29
- Notes relating to the decision:
-
- 16. Cavallari, Dario: L'incidenza dell'evoluzione della relazione fra i giudici nazionali e la Corte di giustizia sul rapporto fra l'ordinamento dell'Unione e quello degli Stati membri, Europa e diritto privato 2012 p.1247-1270 (IT)
- 15. Caranta, Roberto: La Corte di giustizia ancora contro l'immunità dello Stato-giudice, Giurisprudenza italiana 2012 p.2157-2161 (IT)
- 4. Pace, Alessandro: Le ricadute sull'ordinamento italiano della sentenza della Corte di giustizia dell'UE del 24 novembre 2011 sulla responsabilità dello Stato-giudice, Giurisprudenza costituzionale 2011 p.4724-4735 (IT)
- 2. Koufaki, Ioanna: Astiki efthyni tou Dimosiou, exaitias dikastikon apofaseon pou paraviazoun to dikaio tis Enosis, Nomiko Vima 2011 p.2237-2239 (EL)
- 6. Groza, Anamaria: CJUE, Camera a treia, Hotărârea din 24 noiembrie 2011, cauza C-379/10, Comisia Europeană c. Italia, Pandectele Romane: repertoriu trimestrial de jurisprudenta, doctrina si legislatie 2012 nº 2 p.165-173 (RO)
- 14. Chiti, Mario P.: Il rinvio pregiudiziale e l'intreccio tra diritto processuale nazionale ed europeo: come custodire i custodi dagli abusi del diritto di difesa?, Rivista italiana di diritto pubblico comunitario 2012 p.745-757 (IT)
- 5. Simon, Denys: Responsabilité des États membres, Europe 2012 Janvier Comm. nº 1 p.6 (FR)
- 7. Pauliat, Hélène: Arrêt « Commission c. Italie » : responsabilité des États membres pour les décisions rendues par leurs magistrats et charge de la preuve, Journal des tribunaux / droit européen 2012 nº 187 p.83-84 (FR)
- 10. Fabbrini, Federico: La responsabilità civile dei magistrati ed il diritto dell'Ue, Giornale di diritto amministrativo 2012 p.626-631 (IT)
- 12. Lamorgese, Antonio: La responsabilità dello Stato e del giudice per l'esercizio dell'attività giurisdizionale, Giurisprudenza italiana 2012 p.1272-1280 (IT)
- 13. Thanou, Stella: Efimerida Dioikitikou Dikaiou 2012 p.62-67 (EL)
- 17. Ferranti, Ione: La valutazione della l.13 aprile 1988 n.117 alla luce del diritto dell'Unione europea, Giustizia civile 2012 p.2228-2245 (IT)
- 1. Picod, Fabrice: Condamnation de l'Italie en raison d'une limitation de la responsabilité de l'État du fait des juridictions, La Semaine Juridique - édition générale 2011 nº 49 p.2419 (FR)
- 8. Nisticò, Michele: Dalla Corte di giustizia una censura al diritto vivente in tema di responsabilità dei magistrati, Quaderni costituzionali 2012 p.149-152 (IT)
- 3. Skubic, Zoran: Odškodninska odgovornost sodnikov za kršitve prava EU pri sojenju, Pravna praksa 2011 nº 49-50 p.29 (SL)
- 11. Ferri, Giampietro: La responsabilità dello Stato per la violazione del diritto Ue commessa dal giudice nazionale e la legge sulla responsibilità civile dei magistrati, Rivista trimestrale di diritto e procedura civile 2012 p.633-647 (IT)
- 9. Barberini, Roberta: La sentenza C. giust. UE, Sez. III, 24 novembre 2011, C-379/10: la responsabilità dello Stato (e non del magistrato) per violazione del diritto dell'Unione, Cassazione penale 2012 p.681-687 (IT)
- Subject matter:
- Case law directory code:
-
Arrest van het Hof (Derde kamer) van 24 november 2011 – Commissie/Italië
(Zaak C‑379/10)
„Niet-nakoming – Algemeen beginsel van aansprakelijkheid van lidstaten voor schending van recht van Unie door een van hun rechterlijke instanties die uitspraak doen in laatste aanleg – Uitsluiting van aansprakelijkheid van staat voor uitlegging van rechtsregels of beoordeling van feiten of bewijzen door rechterlijke instantie die uitspraak doet in laatste aanleg – Beperking, door nationale wetgever, van aansprakelijkheid van staat tot gevallen van kwade trouw of grove schuld van dergelijke rechterlijke instantie”
Recht van Unie – Rechten toegekend aan particulieren – Schending door lidstaat – Verplichting om aan particulieren berokkende schade te vergoeden – Voorwaarden in geval van schending toe te rekenen aan hoogste rechterlijke instantie – Kennelijke schending – Nationale wettelijke regeling die aansprakelijkstelling beperkt tot gevallen van kwade trouw of grove schuld – Ontoelaatbaarheid (cf. punten 40‑42, 46, 48 en dictum)
Voorwerp
| Niet-nakoming – Schending van het algemene beginsel van aansprakelijkheid van de lidstaten voor schending van het recht van de Unie door een van hun rechterlijke instanties die uitspraak doen in laatste aanleg – Aansprakelijkheid beperkt tot gevallen van kwade trouw of grove schuld |
Dictum
|
1) |
Door bij artikel 2, leden 1 en 2, van legge n° 117 sul risarcimento dei danni cagionati nell’ esercizio delle funzioni giudiziarie e responsabilità civile dei magistrati (wet nr. 117 inzake de vergoeding van in de uitoefening van de rechtsprekende functie veroorzaakte schade en inzake de civielrechtelijke aansprakelijkheid van magistraten) van 13 april 1988 |
– de aansprakelijkheid van de Italiaanse staat voor schade die particulieren hebben geleden ten gevolge van een schending van het recht van de Unie door een nationale rechterlijke instantie die uitspraak doet in laatste aanleg, uit te sluiten wanneer die schending voortvloeit uit een uitlegging van de rechtsregels of een beoordeling van de feiten of de bewijzen door die rechterlijke instantie, en
– door die aansprakelijkheid te beperken tot gevallen van kwade trouw of grove schuld,
is de Italiaanse Republiek de verplichtingen niet nagekomen die op haar rusten krachtens het algemene beginsel van aansprakelijkheid van de lidstaten voor schending van het recht van de Unie door een van hun rechterlijke instanties die uitspraak doen in laatste aanleg.
|
2) |
De Italiaanse Republiek wordt verwezen in de kosten. |
