This document is an excerpt from the EUR-Lex website
Document 62001CJ0264
Judgment of the Court of 16 March 2004.#AOK Bundesverband, Bundesverband der Betriebskrankenkassen (BKK), Bundesverband der Innungskrankenkassen, Bundesverband der landwirtschaftlichen Krankenkassen, Verband der Angestelltenkrankenkassen eV, Verband der Arbeiter-Ersatzkassen, Bundesknappschaft and See-Krankenkasse v Ichthyol-Gesellschaft Cordes, Hermani & Co. (C-264/01), Mundipharma GmbH (C-306/01), Gödecke GmbH (C-354/01) and Intersan, Institut für pharmazeutische und klinische Forschung GmbH (C-355/01).#References for a preliminary ruling: Oberlandesgericht Düsseldorf and Bundesgerichtshof - Germany.#Competition - Undertakings - Sickness funds - Agreements, decisions and concerted practices - Interpretation of Articles 81 EC, 82 EC and 86 EC - Decisions of groups of sickness funds determining maximum amounts paid in respect of medicinal products.#Joined cases C-264/01, C-306/01, C-354/01 and C-355/01.
Arrest van het Hof van 16 maart 2004.
AOK Bundesverband, Bundesverband der Betriebskrankenkassen (BKK), Bundesverband der Innungskrankenkassen, Bundesverband der landwirtschaftlichen Krankenkassen, Verband der Angestelltenkrankenkassen eV, Verband der Arbeiter-Ersatzkassen, Bundesknappschaft en See-Krankenkasse tegen Ichthyol-Gesellschaft Cordes, Hermani & Co. (C-264/01), Mundipharma GmbH (C-306/01), Gödecke GmbH (C-354/01) en Intersan, Institut für pharmazeutische und klinische Forschung GmbH (C-355/01).
Verzoeken om een prejudiciële beslissing: Oberlandesgericht Düsseldorf en Bundesgerichtshof - Duitsland.
Mededinging - Ondernemingen - Ziekenfondsen - Mededingingsregelingen - Uitlegging van artikelen81 EG, 82 EG en 86 EG - Vaststelling door organisaties van ziekenfondsen van maximumbedragen voor vergoeding van geneesmiddelen.
Gevoegde zaken C-264/01, C-306/01, C-354/01 en C-355/01.
Arrest van het Hof van 16 maart 2004.
AOK Bundesverband, Bundesverband der Betriebskrankenkassen (BKK), Bundesverband der Innungskrankenkassen, Bundesverband der landwirtschaftlichen Krankenkassen, Verband der Angestelltenkrankenkassen eV, Verband der Arbeiter-Ersatzkassen, Bundesknappschaft en See-Krankenkasse tegen Ichthyol-Gesellschaft Cordes, Hermani & Co. (C-264/01), Mundipharma GmbH (C-306/01), Gödecke GmbH (C-354/01) en Intersan, Institut für pharmazeutische und klinische Forschung GmbH (C-355/01).
Verzoeken om een prejudiciële beslissing: Oberlandesgericht Düsseldorf en Bundesgerichtshof - Duitsland.
Mededinging - Ondernemingen - Ziekenfondsen - Mededingingsregelingen - Uitlegging van artikelen81 EG, 82 EG en 86 EG - Vaststelling door organisaties van ziekenfondsen van maximumbedragen voor vergoeding van geneesmiddelen.
Gevoegde zaken C-264/01, C-306/01, C-354/01 en C-355/01.
Jurisprudentie 2004 I-02493
ECLI identifier: ECLI:EU:C:2004:150
** AFFAIRE C-264/1 **
*A9* Oberlandesgericht Düsseldorf, Beschluß vom 18/05/2001 (U (kart) 28/00)
*P1* Oberlandesgericht Düsseldorf, Schreiben vom 04/08/2004 (U (kart) 28/00)
*P2* Bundessozialgericht, Urteil vom 24/11/2004 (B 3 KR 23/04 R)
- Entscheidungen des Bundessozialgerichts Bd.94 p.1-12
** AFFAIRE C-306/1 **
*A9* Oberlandesgericht Düsseldorf, Beschluß vom 11/07/2001 (U (Kart) 44/00)
*P1* Oberlandesgericht Düsseldorf, Schreiben vom 04/08/2004 (U (Kart) 44/00)
*P2* Bundessozialgericht, Urteil vom 24/11/2003 (B 3 KR 24/04 R)
** AFFAIRE C-354/1 **
*A9* Bundesgerichtshof, Beschluß vom 03/07/2001 (KZR 31/99)
- Der Betrieb 2001 p.VIII (résumé)
- Die Sozialgerichtsbarkeit 2002 p.103 (résumé)
- Gewerblicher Rechtsschutz und Urheberrecht 2002 p.554-560
- Juristenzeitung 2001 p.459* (résumé)
- Neue Zeitschrift für Sozialrecht 2002 p.147 (résumé)
- Versicherungsrecht 2001 p.1361-1367
- Wettbewerb in Recht und Praxis 2001 p.1331-1339
*P1* Bundesgerichtshof, Beschluß vom 13/07/2004 (KZR 31/99)
*P2* Bundessozialgericht, Urteil vom 24/11/2003 (B 3 KR 16/03 R)
- Neue Zeitschrift für Sozialrecht 2004 Heft 12 p.VII-X (résumé)
** AFFAIRE C-355/1 **
*A9* Bundesgerichtshof, Beschluß vom 03/07/2001 (KZR 32/99)
*P1* Bundesgerichtshof, Beschluß vom 13/07/2004 (KZR 32/99)
*P2* Bundessozialgericht, Urteil vom 24/03/2004 (B 3 KR 10/04 R)
- Neue Zeitschrift für Sozialrecht 2004 Heft 12 p.VII-X (résumé)
Gevoegde zaken C‑264/01, C‑306/01, C‑354/01 en C‑355/01
AOK Bundesverband e.a.
tegen
Ichthyol-Gesellschaft Cordes, Hermani & Co. e.a.
(verzoeken van het Oberlandesgericht Düsseldorf en het Bundesgerichtshof om een prejudiciële beslissing)
„Mededinging – Ondernemingen – Ziekenfondsen – Mededingingsregelingen – Uitlegging van artikelen 81 EG, 82 EG en 86 EG – Vaststelling door organisaties van ziekenfondsen van maximumbedragen voor vergoeding van geneesmiddelen”
Samenvatting van het arrest
Mededinging – Gemeenschapsregels – Onderneming – Begrip – Organisatie van ziekenfondsen die maximumbedragen vaststelt voor vergoeding van kosten van geneesmiddelen – Daarvan uitgesloten – Voorwaarden
(Art. 81 EG)
Het begrip onderneming in de context van het communautaire mededingingsrecht omvat niet instellingen die zijn belast met het beheer van wettelijke stelsels van ziektekosten‑ en ouderdomsverzekering die een zuiver sociaal doel hebben en geen economische activiteit uitoefenen. Dit is het geval met ziekenfondsen die, ofschoon de wetgever hun ter bevordering van een goed beheer een zekere vrijheid heeft gegeven bij de vaststelling van de hoogte van de premies, wettelijk verplicht zijn hun verzekerden verplichte verstrekkingen te verlenen, die in wezen identiek zijn en niet afhangen van het bedrag van de premies. Daar de ziekenfondsen geen enkele invloed hebben op deze verstrekkingen en zij een soort op solidariteit gebaseerde gemeenschap vormen waardoor zij onderling tot een evenwichtige verdeling van kosten en risico's kunnen komen, concurreren de ziekenfondsen dus niet met elkaar, noch met particuliere instellingen, ter zake van de verplichte wettelijke verstrekkingen op het gebied van zorg of geneesmiddelen, hun belangrijkste taak.
Wanneer die organisaties ziekenfondsen uit hoofde van een hun door de wetgever opgelegde verplichting vaste maximumbedragen vaststellen voor de vergoeding van de kosten van geneesmiddelen door de ziekenfondsen, handelen zij niet als ondernemingen of ondernemersverenigingen in de zin van artikel 81 EG, aangezien zij geen eigen belang op het oog hebben dat kan worden losgekoppeld van het uitsluitend sociale doel van de ziekenfondsen, maar zich kwijten van een verplichting die volledig verbonden is met de activiteiten van die ziekenfondsen in het kader van het wettelijk ziektekostenverzekeringsstelsel.
(cf. punten 47, 52‑54, 56-57, 63‑65 en dictum)
ARREST VAN HET HOF
16 maart 2004(1)
„Mededinging – Ondernemingen – Ziekenfondsen – Mededingingsregelingen – Uitlegging van artikelen 81 EG, 82 EG en 86 EG – Vaststelling door organisaties van ziekenfondsen van maximumbedragen voor vergoeding van geneesmiddelen”
In de gevoegde zaken C-264/01, C-306/01, C-354/01 en C-355/01, betreffende een verzoek aan het Hof krachtens artikel 234 EG van het Oberlandesgericht Düsseldorf (Duitsland) en van het Bundesgerichtshof (Duitsland) in de aldaar aanhangige gedingen tussen AOK Bundesverband,Bundesverband der Betriebskrankenkassen (BKK),Bundesverband der Innungskrankenkassen,Bundesverband der landwirtschaftlichen Krankenkassen,Verband der Angestelltenkrankenkassen eV,Verband der Arbeiter-Ersatzkassen,Bundesknappschaft,See-Krankenkasseen
Ichthyol-Gesellschaft Cordes, Hermani & Co. (C-264/01),Mundipharma GmbH (C-306/01),Gödecke GmbH (C-354/01),Intersan, Institut für pharmazeutische und klinische Forschung GmbH(C-355/01), om een prejudiciële beslissing over de uitlegging van de artikelen 81 EG, 82 EG en 86 EG,wijstHET HOF VAN JUSTITIE,,
gelet op de schriftelijke opmerkingen ingediend door:
gehoord de mondelinge opmerkingen van het AOK Bundesverband, het Bundesverband der Betriebskrankenkassen (BKK), het Bundesverband der Innungskrankenkassen, het Bundesverband der landwirtschaftlichen Krankenkassen, het Verband der Angestelltenkrankenkassen eV, het Verband der Arbeiter-Ersatzkassen, de Bundesknappschaft, de See-Krankenkasse, vertegenwoordigd door C. Quack (C-264/01 en C-306/01) en A. von Winterfeld (C-354/01 en C-355/01); Ichthyol-Gesellschaft Cordes, Hermani & Co., en Mundipharma GmbH, vertegenwoordigd door U. Doepner; Gödecke GmbH en Intersan, Institut für pharmazeutische und klinische Forschung GmbH, vertegenwoordigd door U. Reese; de Duitse regering, vertegenwoordigd door W.-D. Plessing als gemachtigde, en de Commissie, vertegenwoordigd door S. Rating, ter terechtzitting van 14 januari 2003,
gehoord de conclusie van de advocaat-generaal ter terechtzitting van 22 mei 2003,
het navolgende
HET HOF VAN JUSTITIE,
uitspraak doende op de door het Oberlandesgericht Düsseldorf en het Bundesgerichtshof bij beschikkingen van 18 mei en 11 juli 2001, respectievelijk 3 juli 2001, gestelde vragen, verklaart voor recht:
Skouris |
Jann |
Timmermans |
Gulmann |
Cunha Rodrigues |
Rosas |
Puissochet |
Schintgen |
Macken |
Colneric |
von Bahr |
|
De griffier |
De president |
R. Grass |
V. Skouris |