Bekendmaking van een aanvraag tot registratie van een naam overeenkomstig artikel 50, lid 2, punt a), van Verordening (EU) nr. 1151/2012 van het Europees Parlement en de Raad inzake kwaliteitsregelingen voor landbouwproducten en levensmiddelen

(2022/C 481/06)

Deze bekendmaking verleent het recht om op grond van artikel 51 van Verordening (EU) nr. 1151/2012 van het Europees Parlement en de Raad (1) binnen drie maanden na de datum van deze bekendmaking bezwaar aan te tekenen tegen de aanvraag.

ENIG DOCUMENT

“Αφρίνα” / “Αfrina”

EU-nr.: PGI-GR-02822 – 6.12.2021

BOB ( ) BGA (X)

1.   Naam/Namen [van de BOB of de BGA]

“Αφρίνα” / “Αfrina”

2.   Lidstaat of derde land

Griekenland

3.   Beschrijving van het landbouwproduct of levensmiddel

3.1.    Productcategorie

Categorie 2.6. Zout

3.2.    Beschrijving van het product waarvoor de in punt 1 vermelde naam van toepassing is

“Αφρίνα” / “Αfrina” is een fleur de sel die uitsluitend in het “witte” zoutmoeras van Mesolongi wordt geproduceerd. Het gaat om onbewerkt zeezout dat vrij is van additieven en dat na de oogst geen enkele behandeling ondergaat.

“Αφρίνα” / “Αfrina” bestaat uit fijne, witte kristallen van natriumchloride die onder gunstige klimatologische omstandigheden (wind, temperatuur en zonneschijn) op het pekeloppervlak van de kristallisatiebassins worden gevormd. “Αφρίνα” / “Αfrina” is minder zilt dan zout, met een enigszins bittere smaak door het hoge magnesiumgehalte en bijgevolg ideaal voor ruwe of geroosterde gerechten of zelfs desserts. “Αφρίνα” / “Αfrina” is rijk aan spoorelementen — door de metalen in het zeewater — en met name magnesium (Mg).

“Αφρίνα” / “Αfrina” wordt uitsluitend met de hand geoogst en heeft de organoleptische, fysische en chemische kenmerken die in de tabellen 1 en 2 zijn vermeld.

Tabel 1

Organoleptische en fysische kenmerken

Uiterlijk	Witte kristallen
Smaak	Zout
Aroma	Reukloos
Korrelgrootteverdeling	> 3 mm 0 % 1-3 mm 45-55 % < 1 mm 45-55 %

Tabel 2

Chemische samenstelling

Chemische parameters	Gehalte (%)
Vochtgehalte	1,0 - 5,0
Onoplosbaar in water	0,020 - 0,120
Calcium (in droge stof)	0,010 - 0,300
Magnesium (in droge stof)	0,060 - 0,300
Sulfaten (in droge stof)	0,200 - 1,100
NaCl (in droge stof)	97,0 - 99,5

3.3.    Diervoeders (alleen voor producten van dierlijke oorsprong) en grondstoffen (alleen voor verwerkte producten)

—

3.4.    Specifieke onderdelen van het productieproces die in het afgebakende geografische gebied moeten plaatsvinden

De volgende activiteiten moeten in het geografische gebied worden uitgevoerd:

—	winning uit zee;

—	circulatie van het gewonnen water in de verdampingsbassins;

—	aanvoer naar de kristallisatiebassins;

—

oogst;

—	natuurlijk uitlekken van “Αφρίνα” / “Afrina”.

3.5.    Specifieke voorschriften betreffende het in plakken snijden, het raspen, het verpakken, enz. van het product waarnaar de geregistreerde naam verwijst

—

3.6.    Specifieke voorschriften betreffende de etikettering van het product waarnaar de geregistreerde naam verwijst

—

4.   Beknopte beschrijving van het afgebakende geografische gebied

Het geografische gebied waar “Αφρίνα” / “Afrina” wordt geproduceerd, ligt volgens historische, geografische en antropologische criteria in de gemeente Iera Polis Mesolongiou, in de regionale eenheid Aitoloakarnania in de regio West-Griekenland, en wordt afgebakend door de geografische grenzen van het “witte” zoutmoeras:

—	ten noorden van de Foinikia-moerassen;

—	ten oostnoordoosten van de oude nationale weg Mesolongi-Aitolikos;

—	ten westen van de Mesolongi-lagune;

—	ten zuidzuidoosten van de gemeentelijke eenheid Iera Polis Mesolongiou.

5.   Verband met het geografische gebied

“Αφρίνα” / “Afrina” wordt geproduceerd in de Mesolongi-lagune en heeft een uitstekende reputatie en een aanzienlijke bekendheid verworven in Griekenland en daarbuiten. De reputatie en de kenmerken van het product, die het resultaat zijn van zijn geografische oorsprong, vormen derhalve de basis voor het verband met het geografische gebied.

Deze reputatie is voornamelijk gebaseerd op de textuur en de smaak, die worden bepaald door het specifieke microklimaat van de zoutpannen en lagunes van Mesolongi en door de traditionele handmatige oogst, die in de loop der jaren vrijwel ongewijzigd is gebleven.

De zoutpannen van Mesolongi zijn een ideale productieomgeving die wordt beschermd door de Ramsarconventie en Natura 2000. De reputatie van het product wordt versterkt door het unieke karakter van het zoutpannenecosysteem van Mesolongi en de faam van de lagune van Mesolongi — het “zeer mooie meer” van Homerus. Professor Christos Siasos (Agrinioculture, 2014) beschrijft Mesolongi als het “land van de witte schatten”.

De actieve oppervlakken van de zoutpannen (verdampingsbassins en kristallisatiebassins) zijn kleiig, aangezien klei ondoordringbaar is voor water. Het zeewater condenseert in de verdampingsbassins en het zout kristalliseert in de bassins. De kristallisatiebassins hebben een gelijkmatig oppervlak over de hele lengte en breedte. Hierdoor kunnen zelfs kleine golven “Αφρίνα” / “Afrina” naar de rand van de bassins voeren, waar het product vervolgens wordt verzameld.

Voor de productie van “Αφρίνα” / “Afrina” is continue verdamping/concentratie van voldoende zeewater nodig tot het moment waarop het zoutgehalte begint te kristalliseren. Dankzij de energie van de zon en het heersende microklimaat, d.w.z. de windsnelheid, de temperatuur en de relatieve vochtigheid, treedt van nature concentratie op. Voor de concentratie van zout water zijn, met name in de zomer, naast zonneschijn krachtige winden nodig, terwijl er tijdens het oogstseizoen geen zware regenval mag plaatsvinden, zodat het zout kan kristalliseren.

Aan het oppervlak van de grote kristallisatiebassins vormt zich een dunne laag zoutkristallen. De westenwinden voeren de oppervlaktelaag van deze kristallen naar de oostzijde van de bassins, waar “Αφρίνα” / “Afrina” uiteindelijk wordt verzameld.

De menselijke factor is ook belangrijk, aangezien de traditionele oogst, die in de loop der jaren vrijwel ongewijzigd is gebleven, eveneens heeft bijgedragen aan het ontstaan en behoud van de reputatie van het product. Vakkundige arbeiders verzamelen “Αφρίνα” / “Afrina” met de hand met behulp van houten instrumenten, waarbij de uniformiteit van het eindproduct wordt gewaarborgd dankzij hun opleiding en ervaring. Voor het identificeren en scheiden van het product zijn ervaring en kunde nodig. Deze traditionele techniek wordt van de ene generatie zoutwinners op de volgende doorgegeven.

Door de handmatige oogst van de zoutkristallen aan het oppervlak is het product zeer zuiver en volledig vrij van slib (omdat de kristallen niet in contact komen met de bodem van het kristallisatiebassin) en heeft het van nature een witte kleur. Het is dus niet nodig het product te wassen, wat betekent dat het een hoger gehalte aan anorganische zouten, met name oplosbare magnesiumzouten, bevat. Bijgevolg is het magnesiumgehalte van “Αφρίνα” / “Afrina” hoger dan dat van andere gangbare zouten en bewerkte commerciële zouten, waardoor deze zoutvlokken een bijzondere smaak krijgen (licht bitter, minder zout) en ideaal zijn voor ruwe of geroosterde gerechten of zelfs desserts.

“Αφρίνα” / “Afrina” is de traditionele benaming voor de fleur de sel die in de regio Mesolongi wordt geproduceerd. Het woord “Αφρίνα” / “Afrina” zelf, dat van het woord voor “schuim” (afrós) komt, verwijst naar de wijze waarop het product wordt gemaakt. In zijn boek Mesolongi (1925) schreef K. A. Stasinopoulos: “Het natuurlijk verdampte luxezout, Afrina, wordt ook in de lagune geproduceerd. Door de zachte golven die op de kusten van de lagune aanrollen, ontstaat schuim. De warmte van de zon condenseert het schuim en zo wordt Afrina gevormd”.

De reputatie van het product wordt bevestigd door tal van historische en bibliografische referenties.

De eerste historische verwijzingen naar “Αφρίνα” / “Afrina” dateren van het begin van de vorige eeuw. In zijn boek “To alas” (Zout) (1906) schrijft K. A. Stasinopoulos dat “het beste van alle natuurlijk verdampte zouten en van alle Griekse zouten in het algemeen Afrina uit Mesolongi is”. De superieure smaak en kwaliteit van “Αφρίνα” / “Afrina” werden erkend en het product was zeer gezocht als luxegeschenk (Mesolongi, K.A. Stasinopoulos, 1925).

De smaak en de textuur kregen veel lof van kenners. Zo schreef K. A. Stasinopoulos in “To alas” (Zout) (1906): “het schuim is wit als sneeuw en delicaat als ether”. Daarnaast noemt professor Christos Siasos (Agrinioculture, 2014) de volgende kenmerken: “De bries produceert vlokkige vormen rond de kristallisatiebassins, voordat het zout uit de bassins wordt gehaald. Deze vlokken vormen de fleur de sel die in deze regio “Afrina” wordt genoemd. Afrina wordt met de hand verzameld. Het wordt beschouwd als het beste en smakelijkste zout. Het heeft een karakteristieke textuur, smelt in de mond en zorgt voor een smaakexplosie”.

In haar bekroonde boek “Spreek het dialect van Mesolongi” (1979), dat ongeveer 2000 lokale woorden en uitdrukkingen bevat, vermeldt Akakia Kordosi uit Mesolongi: “Afrina: zoutschuim”.

Theodora Petanidou, professor aan de Egeïsche universiteit, schrijft in haar boek “ZOUT — zout in de Europese geschiedenis en cultuur” (1997) dat “Afrina in de regio Mesolongi de traditionele naam is voor de kleine hoeveelheid zoutkristallen die zich op het pekeloppervlak vormen”.

De bijzondere reputatie en bekendheid van het product worden in stand gehouden en versterkt door hedendaagse verwijzingen in de geschreven pers en op het internet, op radio en televisie en in gespecialiseerde kookprogramma’s.

Veel bekende chef-koks gebruiken “Αφρίνα” / “Afrina”. Een voorbeeld hiervan is het gerecht waarmee de jonge chef Nikos Billis een prijs won in San Pellegrino, waar hij de mediterrane landen vertegenwoordigde (Gastronomos, 2016). Stelios Parliaros, George Calombaris, Sotiris Kontizas, Argyros Barbarigos en anderen maken ook gebruik van “Αφρίνα” / “Afrina” in hun gerechten.

Vermeldenswaard is dat het eerste zoutmuseum van Griekenland in 2019 werd gesticht in de Tourlida-buurt van Mesolongi, wat de reputatie van de regio en haar nauwe band met zout bevestigt.

In de afgelopen jaren is de uitstekende kwaliteit van “Αφρίνα” / “Afrina” steeds erkend. Het is niet toevallig dat “Αφρίνα / Afrina” twee prijzen heeft ontvangen tijdens internationale voedsel- en smaakwedstrijden — een zilveren medaille in 2016 tijdens de Olymp Awards Food and Beverage Competition in Athene en een onderscheiding in 2020 op de Great Taste-awards in Londen. Opmerkenswaardig is ook dat op de top van zuidelijke EU-landen in Athene in 2016 “Αφρίνα” / “Afrina” als aandenken voor de leiders werd gekozen.

Verwijzing naar de bekendmaking van het productdossier

http://www.minagric.gr/images/stories/docs/agrotis/POP-PGE/2021/prodiagrafes_afrina280622.pdf

---

(1)  PB L 343 van 14.12.2012, blz. 1.