Samenvatting

Effectbeoordeling van een voorstel voor de herziening van Richtlijn 92/83/EEG van de Raad betreffende de harmonisatie van de structuur van de accijns op alcohol en alcoholhoudende dranken

A. Behoefte aan actie

Waarom? Wat is het probleem?

Volgens het verslag van de Commissie dat in oktober 2016 aan de Raad is voorgelegd en dat is gebaseerd op een in 2014/2016 uitgevoerde evaluatie, is gebleken dat de richtlijn doeltreffend is en over het algemeen geschikt is voor de inning van de accijnzen op alcohol en alcoholhoudende dranken.

Er is niettemin een aantal problemen geconstateerd, en er blijft sprake van inefficiënties waardoor de interne markt mogelijk wordt verstoord:

·disfuncties bij de toepassing van vrijstellingen voor gedenatureerde alcohol;

·disfuncties bij de indeling van bepaalde alcoholhoudende dranken;

·een disfunctionele toepassing van verlaagde accijnstarieven;

·onduidelijke bepalingen om het aantal graden Plato van verzoet / gearomatiseerd bier te meten.

Wat moet met dit initiatief worden bereikt?

Met dit initiatief wordt gestreefd naar:

·de gelijke fiscale behandeling van marktdeelnemers in alle sectoren, met inbegrip van kleine producenten van alle soorten alcohol;

·het voorkomen en corrigeren van concurrentverstoringen bij de toepassing van vrijstellingen voor gedenatureerde alcohol en verlaagde accijnstarieven;

·het verstrekken van duidelijke en doeltreffende regels voor alle soorten gedenatureerde alcohol en het gebruik ervan;

·de vermindering van administratieve lasten en nalevingskosten voor marktdeelnemers en belastingautoriteiten;

·rechtszekerheid op het gebied van de indeling, de vrijstelling voor gedenatureerde alcohol en het aantal graden Plato van verzoet / gearomatiseerd bier;

·de vermindering van fraude en belastingontduiking, met name op het gebied van gedenatureerde alcohol.

Wat is de meerwaarde van maatregelen op EU-niveau? 

Het blijkt dat zowel de lidstaten als de marktdeelnemers hinder ondervinden van de manier waarop de huidige EU-wetgeving voor de structuur van de accijns op alcohol en alcoholhoudende dranken functioneert. Als er geen actie op EU-niveau wordt ondernomen, komt dit neer op een business as usual-situatie, waarbij:

·nog steeds sprake zal zijn van uiteenlopende interpretaties en rechtsonzekerheid;

·nadelige effecten op de werking van de interne markt zullen blijven bestaan;

·concurrentieverstoringen zullen blijven bestaan;

·uitvoeringsproblemen zullen blijven bestaan, met administratieve lasten en nalevingskosten voor marktdeelnemers en lidstaten tot gevolg.

B. Oplossingen

Welke wetgevende en niet-wetgevende beleidsmaatregelen zijn overwogen? Heeft een bepaalde optie de voorkeur? Waarom? 

Disfuncties bij de toepassing van vrijstellingen voor gedenatureerde alcohol

·Bij de aanpak van dit probleem zijn zowel wetgevende als niet-wetgevende opties overwogen. Er zijn vertrouwen scheppende maatregelen / maatregelen voor capaciteitsopbouw overwogen als een optie die op zichzelf staat, maar het succes ervan als een maatregel die op zichzelf staat, zou minimaal zijn. Daarom gaat de voorkeur uit naar de optie om de tekst van de richtlijn te verduidelijken teneinde de rechtszekerheid op dit gebied te vergroten.

Disfuncties bij de indeling van bepaalde alcoholhoudende dranken

·De voorkeursoptie betreft een wijziging van de richtlijn om een nieuwe categorie te maken voor traditionele gegiste dranken zoals cider en perenwijn. Dit zou bij de uitvoering in alle lidstaten voor consistentie zorgen. Het vaststellen van richtsnoeren en andere niet-bindende instrumenten zijn aanvullende opties, die in de toekomst onderdeel zullen zijn van de voorkeursoptie.

Disfunctionele toepassing van verlaagde accijnstarieven

·Om voor rechtszekerheid te zorgen bij het gebruik van de verlaagde tarieven voor kleine producenten, kan worden gekozen voor een regelgevende en een niet-regelgevende optie. Vanwege het succes van eerdere niet-bindende interventies en de snelheid van de ontwikkelingen op dit gebied, verdient de niet-regelgevende optie de voorkeur.

·De grensoverschrijdende werking van een verlaagde tariefregeling zou met een niet-bindend instrument of een wijziging van de richtlijn kunnen worden verbeterd. Bij gebrek aan een geharmoniseerde aanpak gaat de voorkeur uit naar een wetgevingsoptie omdat deze voor consistentie in heel Europa zou zorgen.

·Om een gelijke fiscale behandeling van marktdeelnemers te waarborgen, is de voorkeursoptie een wijziging van de wetgeving om de verlaagde tarieven uit te breiden tot kleine ciderbereiders en de drempel voor het alcoholgehalte waaronder de verlaagde tarieven kunnen worden toegepast, op te trekken.

Onduidelijke bepalingen om het aantal graden Plato van verzoet / gearomatiseerd bier te meten

·Om deze kwestie aan te pakken, zijn verschillende beleidsopties overwogen. De voorkeur gaat uit naar een wijziging van de richtlijn, omdat marktdeelnemers slechts met tegenzin van hun huidige aanpak zouden afwijken. Het doel om rechtszekerheid te realiseren zou dus niet worden bereikt met niet-bindende richtsnoeren.

Wie steunt welke optie? 

·Disfuncties bij de toepassing van vrijstellingen voor gedenatureerde alcohol

De lidstaten geven de voorkeur aan een sterkere gemeenschappelijke aanpak vanwege het hoge risico van fiscale fraude en de kosten voor de handhaving op dit gebied. Marktdeelnemers hebben een voorkeur voor maatregelen op het gebied van capaciteitsopbouw en het scheppen van vertrouwen, om zo de toepassing van deze vrijstelling te verbeteren.

·Disfuncties bij de indeling van bepaalde alcoholhoudende dranken

Respondenten van de openbare raadpleging waren het erover eens dat een verduidelijking van de huidige situatie toegevoegde waarde kan hebben. Zij zijn echter van mening dat de veronderstelde risico's van een wetswijziging de veronderstelde voordelen teniet lijken te doen, behalve als het gaat om particulieren. De cider- en biersectoren steunen de vorming van een nieuwe categorie voor traditionele gegiste dranken. De lidstaten gaven onder meer als feedback dat de huidige bepalingen geen volledige bescherming bieden voor hun financiële belangen met betrekking tot de inning van accijnsopbrengsten en dat de indeling waarin de richtlijn voorziet, ambigu is.

·Disfunctionele toepassing van verlaagde accijnstarieven

Zowel de marktdeelnemers als de lidstaten steunen de opties om de werking van de verlaagde tariefregeling voor kleine producenten te verbeteren. Zij zijn beide voor een uitbreiding van de vrijstelling tot kleine ciderbereiders. De biersector was voorstander van het optrekken van de drempel voor alcohol met een laag alcoholgehalte, maar de sector gedistilleerde dranken was hiertegen.

·Onduidelijke bepalingen om het aantal graden Plato van verzoet / gearomatiseerd bier te meten

Een kleine minderheid van respondenten van de openbare raadpleging sprak haar voorkeur uit voor een wetswijziging om deze bepalingen te verduidelijken. Zowel de lidstaten als de marktdeelnemers steunen een wijziging die aansluit bij de huidige aanpak.

C. Effecten van de voorkeursoptie

Wat zijn de voordelen van de voorkeursoptie (indien van toepassing, anders van de belangrijkste opties)? 

De voordelen van de voorkeursoptie zijn:

·meer rechtszekerheid;

·minder concurrentieverstoringen;

·minder administratieve lasten en nalevingskosten;

·een krachtigere bestrijding van fraude en belastingontduiking.

Wat zijn de kosten van de voorkeursoptie (indien van toepassing, anders die van de belangrijkste opties)? 

Door de aanpassing van sommige controle- en monitoringprocedures zal elk van de voorkeursopties aanpassingskosten met zich meebrengen. Deze kosten zijn grotendeels te verwaarlozen. Zie bijlage III bij de effectbeoordeling voor een gedetailleerde analyse van de kosten voor elk probleemgebied.

Wat zijn de gevolgen voor bedrijven, kleine, middelgrote en micro-ondernemingen?

De grotere rechtszekerheid zou zorgen voor een consistente behandeling van marktdeelnemers in de hele EU, waardoor de grensoverschrijdende verschillen en concurrentieverstoringen zullen verminderen.

Zijn er significante gevolgen voor de nationale begrotingen en overheden?

Er zijn naar verwachting geen significante negatieve gevolgen voor de nationale begrotingen en overheden.

Zijn er nog andere significante gevolgen? 

Als het gaat om de problemen en de opties van dit initiatief zijn de belangrijkste belanghebbenden de nationale accijns- en douaneautoriteiten, de marktdeelnemers en de consumenten. Een vermindering van fraude met gedenatureerde alcohol zal positieve gevolgen hebben voor de volksgezondheid. Er zijn naar verwachting geen gevolgen voor andere beleidsterreinen.

   D. Opvolging

Wanneer wordt dit beleid geëvalueerd?

De Commissie zal ten minste elke vijf jaar na de inwerkingtreding van de nieuwe wetgeving een retrospectieve evaluatie uitvoeren naar de werking ervan, zodat de markten zich aan kunnen passen en de resultaten en effecten merkbaar worden.