6.7.2018   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 238/132

—

gezien zijn eerdere resoluties over de uitkomst van de beraadslagingen van de Commissie verzoekschriften,

—

gezien de artikelen 10 en 11 van het Verdrag betreffende de Europese Unie (VEU),

—

gezien Protocol nr. 1 betreffende de rol van de nationale parlementen in de Europese Unie,

—

gezien Protocol nr. 2 betreffende de toepassing van de beginselen van subsidiariteit en evenredigheid,

—

gezien het belang van het recht om verzoekschriften in te dienen en het belang voor het Parlement om onmiddellijk kennis te nemen van de specifieke zorgen van de burgers en ingezetenen van de Unie, zoals bepaald in de artikelen 24 en 227 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU),

—

gezien artikel 228 van het VWEU,

—

gezien artikel 44 van het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie inzake het recht om verzoekschriften in te dienen bij het Europees Parlement,

—

gezien de bepalingen van het VWEU met betrekking tot de inbreukprocedure, en met name de artikelen 258 en 260,

—

gezien artikel 52 en artikel 216, lid 8, van zijn Reglement,

—

gezien het verslag van de Commissie verzoekschriften (A8-0366/2016),

A.

overwegende dat het jaarverslag over de activiteiten van de Commissie verzoekschriften bedoeld is om een analyse te bieden van de in 2015 ontvangen verzoekschriften en de betrekkingen met andere instellingen, alsook een getrouw beeld te geven van de in 2015 bereikte doelstellingen;

B.

overwegende dat in 2015 1 431 verzoekschriften zijn ontvangen, 47 % minder dan in 2014, toen het Parlement 2 714 verzoekschriften ontving; overwegende dat 943 verzoekschriften ontvankelijk zijn verklaard, waarvan 424 verzoekschriften snel zijn afgehandeld en afgesloten nadat de indiener naar behoren is geïnformeerd over de kwestie die hem zorgen baarde, en 519 verzoekschriften nog openstaan en moeten worden besproken in de Commissie verzoekschriften; overwegende dat 483 verzoekschriften niet-ontvankelijk zijn verklaard;

C.

overwegende dat het aantal ontvangen verzoekschriften bescheiden is in verhouding tot het aantal inwoners van de Europese Unie, wat erop wijst dat de meeste burgers en inwoners zich helaas nog niet bewust zijn van het recht om verzoekschriften in te dienen, of van het mogelijke nut ervan als middel om de Europese instellingen en de lidstaten te wijzen op aangelegenheden die hen aangaan en zorgen baren en die tot de werkterreinen van de Unie behoren;

D.

overwegende dat in 2015 483 verzoekschriften niet-ontvankelijk zijn verklaard en dat er nog steeds wijdverbreide verwarring bestaat over de werkterreinen van de EU, zoals blijkt uit het grote aantal ingediende niet-ontvankelijke verzoekschriften (33,8 %); overwegende dat, om daar verandering in te brengen, de communicatie met de burgers moet worden gestimuleerd en verbeterd en de verschillende werkterreinen op Europees, nationaal en plaatselijk niveau aan hen moeten worden uitgelegd;

E.

overwegende dat elk verzoekschrift op nauwgezette, efficiënte en transparante wijze wordt getoetst en behandeld;

F.

overwegende dat degenen die verzoekschriften indienen doorgaans burgers zijn die zich inzetten voor de bescherming van de grondrechten, voor de verbetering en het toekomstige welzijn van onze samenlevingen; overwegende dat de wijze waarop deze burgers de afhandeling van hun verzoekschrift ervaren zeer bepalend is voor hun perceptie van de Europese instellingen en het in het Unierecht verankerde recht om verzoekschriften in te dienen;

G.

overwegende dat het Europees Parlement de enige EU-instelling waarvan de leden rechtstreeks door de burgers worden gekozen, en dat het recht om verzoekschriften in te dienen hun de kans biedt de aandacht van de door hen gekozen vertegenwoordigers te vestigen op aangelegenheden die hen zorgen baren;

H.

overwegende dat in het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie is bepaald dat, om goed bestuur te bevorderen en de deelneming van het maatschappelijk middenveld te waarborgen, de instellingen, organen en instanties van de Unie in een zo groot mogelijke openheid moeten werken;

I.

overwegende dat het recht om verzoekschriften in te dienen een essentieel onderdeel moet vormen van een participerende democratie om het recht van elke burger om rechtstreeks aan het democratische leven van de Unie deel te nemen daadwerkelijk te beschermen; overwegende dat bij daadwerkelijk democratisch en participerend bestuur volledige transparantie, de doeltreffende bescherming van de grondrechten en de effectieve betrokkenheid van de burgers bij de besluitvormingsprocessen, moeten worden gewaarborgd; overwegende dat door middel van de verzoekschriften, het Parlement naar de burgers kan luisteren, hen kan informeren en hen kan helpen bij het oplossen van de problemen waarmee zij worden geconfronteerd, waarbij het eveneens de andere instellingen van de EU en de instellingen van de lidstaten ertoe oproept om, in het kader van hun respectieve bevoegdheden, de nodige inspanningen te leveren; overwegende dat door middel van de verzoekschriften de impact van de wetgeving van de EU op het dagelijks leven van haar inwoners moet worden geëvalueerd;

J.

overwegende dat de humanitaire vluchtelingencrisis, de zeer ernstige sociale en economische impact van de financiële crisis en de toename van vreemdelingenhaat en racisme in heel Europa het vertrouwen in het systeem en in het Europese project als geheel in gevaar brengen; overwegende dat de Commissie verzoekschriften de verantwoordelijkheid en grote taak heeft om de constructieve dialoog met de Europese burgers en inwoners over Europese aangelegenheden in stand te houden en te versterken;

K.

overwegende dat de Commissie verzoekschriften het meest aangewezen orgaan is om de burgers te laten zien wat de Europese Unie voor hen doet en welke oplossingen kunnen worden geboden op Europees, nationaal of plaatselijk niveau; overwegende dat de Commissie verzoekschriften significant werk kan verrichten door de successen en voordelen van het Europese project onder de aandacht te brengen en eventueel aan te tonen;

L.

overwegende dat het recht om verzoekschriften in te dienen het vermogen van het Europees Parlement moet vergroten om te reageren op problemen en te helpen deze op te lossen, vooral in verband met de toepassing en omzetting van de EU-wetgeving; overwegende dat verzoekschriften waardevolle, op eigen ervaringen gebaseerde feedback uit de eerste hand opleveren die helpt om potentiële schendingen en lacunes op te sporen in de wijze waarop de EU-wetgeving op nationaal niveau wordt uitgevoerd en ten slotte door de Commissie wordt gemonitord in haar rol van hoedster van de Verdragen; overwegende dat verzoekschriften die betrekking hebben op de activiteitsterreinen van de EU en die voldoen aan de ontvankelijkheidscriteria, een belangrijk middel zijn voor de vroegtijdige vaststelling van achterblijvende omzetting en daadwerkelijke handhaving van de EU-wetgeving door de lidstaten; overwegende dat de EU-burgers door middel van verzoekschriften kunnen klagen over het feit dat EU-wetgeving niet ten uitvoer wordt gelegd en kunnen helpen schendingen van de EU-wetgeving op te sporen;

M.

overwegende dat verzoekschriften dus een belangrijke rol spelen in het wetgevingsproces, omdat ze een nuttige en directe inbreng zijn voor andere commissies van het Parlement bij hun respectieve wetgevende werkzaamheden; overwegende dat verzoekschriften niet onder de exclusieve bevoegdheid van de Commissie verzoekschriften vallen, maar een gemeenschappelijke verantwoordelijkheid van alle parlementaire commissies zouden moeten zijn;

N.

overwegende dat de burgers en inwoners van de EU via verzoekschriften melding kunnen maken van een verkeerde toepassing van het EU-recht; overwegende dat de burgers aldus een waardevolle bron van informatie vormen waarmee schendingen van het EU-recht kunnen worden opgespoord;

O.

overwegende dat verzoekschriften niet alleen relevante feedback over de toepassing van bestaande wetgeving kunnen leveren, maar ook lacunes in het EU-recht aan het licht kunnen helpen brengen en het effect van het ontbreken van regelgeving op bepaalde gebieden kunnen helpen beoordelen, en zo een impuls kunnen geven tot verdere wetgevingsinspanningen;

P.

overwegende dat de Commissie verzoekschriften meer gebruik heeft gemaakt van de specifieke instrumenten waarover zij als commissie beschikt, zoals vragen met verzoek om mondeling antwoord en korte resoluties, teneinde zichtbaarheid te geven aan verschillende kwesties die de burgers zorgen baren, en dat zij vragen en resoluties bij de plenaire vergadering van het Parlement heeft ingediend, zoals de resoluties over hypotheekwetgeving en riskante financiële instrumenten in Spanje en over het belang van het kind in Europa;

Q.

overwegende dat de door burgers ingezonden verzoekschriften in 2015 sneller en doeltreffender zijn behandeld, waarbij de correspondentie met de indieners sneller verliep; overwegende dat het secretariaat een opmerkenswaardige inspanning heeft geleverd om deze verbetering te bewerkstelligen;

R.

overwegende dat de indieners van verzoekschriften actief bijdragen aan het werk van de commissie door aanvullende, op eigen ervaring gebaseerde informatie te verstrekken aan haar leden, aan de Commissie en aan de aanwezige vertegenwoordigers van de lidstaten; overwegende dat zij door deel te nemen aan de besprekingen en hun verzoekschrift te presenteren en nader toe te lichten een bijdrage leveren aan een vlotte en constructieve dialoog met de leden van het Europees Parlement en de Europese Commissie; overwegende dat in 2015 191 indieners een vergadering hebben bijgewoond en betrokken waren bij de besprekingen van de commissie; overwegende dat, hoewel dit aantal relatief laag lijkt, niet uit het oog mag worden verloren dat de vergaderingen van de Commissie verzoekschriften worden uitgezonden en indieners de besprekingen zowel rechtstreeks als achteraf kunnen volgen via webstreaming;

S.

overwegende dat er een specifieke procedure is aangenomen voor de behandeling van verzoekschriften die betrekking hebben op het welzijn van kinderen, en dat er op 17 september 2015 een speciale werkgroep voor dit thema in het leven is geroepen waarbij Eleonora Evi tot voorzitter is verkozen; overwegende dat elke werkgroep een duidelijk mandaat dient te hebben om tastbare resultaten te kunnen leveren en elke ongerechtvaardigde vertraging bij de behandeling van verzoekschriften te voorkomen;

T.

overwegende dat verzoekschriften vaak gelijktijdig worden ingediend met een klacht bij de Europese Commissie, wat kan leiden tot de instelling van een inbreukprocedure; overwegende dat het Europees Parlement in 2015 via verzoekschriften en vragen de aandacht van de Commissie heeft gevestigd op tekortkomingen in de uitvoering en toepassing van bepaalde EU-wetgeving door sommige lidstaten;

U.

overwegende dat deze verzoekschriften aanleiding hebben gegeven tot klachten op milieugebied; overwegende dat de Commissie Finland een ingebrekestelling heeft doen toekomen in verband met de omzetting van de richtlijn inzake de toegang van het publiek tot milieu-informatie; overwegende dat de Commissie in vijf andere milieuzaken een bilaterale dialoog is gestart met de betreffende lidstaten; overwegende dat deze zaken verband hielden met schaliegas, het beheer van wolven, een onjuiste toepassing van de richtlijn inzake strategische milieueffectbeoordeling en de conformiteit van de nationale wetgeving met de eisen van de richtlijn inzake de toegang van het publiek tot milieu-informatie;

V.

overwegende dat de burgers ook verzoekschriften over kwesties met betrekking tot rechtspraak en justitiële samenwerking hebben ingediend, en dat de Commissie naar aanleiding van een verzoekschrift een bilaterale dialoog met een lidstaat is gestart over diens beperkingen op naamswijzigingen na het huwelijk;

W.

overwegende dat de Commissie tevens bilaterale besprekingen is gestart met een aantal lidstaten naar aanleiding van diverse verzoekschriften over de belasting op onroerende zaken en de door studenten betaalde woonplaatsbelasting;

X.

overwegende dat de Commissie voornemens is de tenuitvoerlegging van de EU-wetgeving te versterken op basis van de omzetting en systematische controles van de conformiteit van de nationale wetgeving; overwegende dat de Commissie heeft verklaard dat zij passende maatregelen zal nemen, met inbegrip van de opening van nieuwe EU-Pilot-dossiers en inbreukprocedures, wanneer zij mogelijke inbreuken op de EU-wetgeving vaststelt;

Y.

overwegende dat de betrokkenheid van het Parlement bij deze procedures een aanvullende toetsing oplevert van het onderzoekswerk van de bevoegde EU-instellingen; overwegende dat verzoekschriften niet mogen worden afgehandeld in afwachting van het onderzoek van de Commissie;

Z.

overwegende dat de Commissie in het jaarlijkse verslag over de controle op de toepassing van het EU-recht de maatregelen in verband met inbreuken op het EU-recht publiceert en informatie over de inbreukprocedures verstrekt in de vorm van persberichten; overwegende dat de besluiten met betrekking tot inbreukprocedures kunnen worden geraadpleegd in de gegevensbank van de Commissie op de Europa-website; overwegende dat het de transparantie en de samenwerking tussen de Commissie en de Commissie verzoekschriften ten goede zou komen als de Commissie meer gedetailleerde informatie zou verstrekken in haar tussenkomsten in de Commissie verzoekschriften over zaken die verband houden met verzoekschriften;

AA.

overwegende dat de belangrijkste punten van zorg die in de verzoekschriften aan bod komen uiteenlopende kwesties omvatten, zoals het milieubescherming (met name de behandeling van afvalwater, afvalbeheer, stroomgebiedbeheer, de exploratie naar en ontginning van gas en koolwaterstoffen), inbreuken op de consumentenrechten, rechtspraak (met name het gezagsrecht voor minderjarigen), de grondrechten (met name de rechten van het kind, van personen met een handicap en minderheden), het vrije verkeer van personen, discriminatie, immigratie, werkgelegenheid en dierenwelzijn;

AB.

overwegende dat het eind 2014 in gebruik genomen webportaal van de Commissie verzoekschriften operationeel is, maar nog niet helemaal af is; overwegende dat dit portaal bedoeld is om de burgers en inwoners van de EU een elektronisch instrument te bieden waarmee zij verzoekschriften kunnen indienen en de behandeling daarvan permanent kunnen volgen, alsook hun verzoekschrift elektronisch kunnen ondertekenen en verzoekschriften van andere indieners over thema's die hen interesseren kunnen ondersteunen; overwegende dat de tekortkomingen van een aantal basisfuncties zoals het zoekvenster, die het hele jaar 2015 en tot voor kort bleven bestaan, de rol van het portaal als interactieve ruimte voor uitwisseling met de burger hebben ondermijnd; overwegende dat dit probleem uiteindelijk is opgelost;

AC.

overwegende dat het portaal is ontworpen om de verzoekschriftenprocedure transparanter en interactief te maken en voor meer administratieve efficiëntie zorgt, in het belang van de indieners, de leden en het grote publiek; overwegende dat met de tweede fase van het project vooral tot doel heeft de administratieve afhandeling van de verzoekschriften te verbeteren;

AD.

overwegende dat opeenvolgende vertragingen tijdens de volgende fasen van het project extra werklast voor het secretariaat van de Commissie verzoekschriften hebben veroorzaakt doordat de betreffende dossiers handmatig in de diverse databases moesten worden geüpload; overwegende dat een aantal verzoekschriften nog steeds niet is geüpload, aangezien tot dusver alleen de in 2013, 2014 en 2015 ontvangen openstaande verzoekschriften naar dit portaal zijn geüpload en de in 2016 ontvangen verzoekschriften momenteel worden geüpload;

AE.

overwegende dat bepaalde tekortkomingen zijn verholpen, namelijk wat de zoekfunctie en de geheimhouding van de gegevens van indieners betreft, en dat sinds de tweede helft van 2016 inspanningen worden geleverd om de dienst nuttiger en zichtbaarder te maken voor de burgers;

AF.

overwegende dat de ontvankelijkheid van verzoekschriften is gebaseerd op de criteria van artikel 227 VWEU; overwegende dat het concept van werkterreinen van de Unie veel verder gaat dan de lange lijst van bevoegdheden; overwegende dat een niet-ontvankelijkverklaring voor rechterlijke toetsing vatbaar is als ze niet naar behoren overeenkomstig deze criteria is gemotiveerd;

AG.

overwegende dat nationale rechtbanken de primaire verantwoordelijkheid hebben om te waarborgen dat EU-wetgeving in de lidstaten deugdelijk ten uitvoer wordt gelegd; overwegende dat een prejustitiële beslissing van het Europees Hof van Justitie in dit verband een nuttig instrument voor nationale rechtsstelsels is; overwegende dat in sommige lidstaten weinig of helemaal geen gebruik is gemaakt van deze procedure; overwegende dat deze primaire verantwoordelijkheid niet mag uitsluiten dat de Commissie een proactievere rol op zich neemt, in haar hoedanigheid van hoedster van de Verdragen, als het gaat om het waarborgen van de naleving van de EU-wetgeving; overwegende dat verzoekschriften een alternatieve en onafhankelijke manier zijn om informatie in te winnen en de naleving van EU-wetgeving te controleren, en overwegende dat deze twee alternatieve procedures elkaar daarom niet zouden mogen uitsluiten;

AH.

overwegende dat het Europees burgerinitiatief (EBI) een belangrijk instrument moet zijn om de burgers in staat te stellen rechtstreeks deel te nemen aan de ontwikkeling van het EU-beleid, dat het potentieel ervan volledig moet worden benut, en dat ervoor moet worden gezorgd dat de burgers volledig op de hoogte zijn van welke zaken onder de bevoegdheid van de EU, respectievelijk de lidstaten vallen; overwegende dat de voornaamste verschillen tussen het EBI en het recht om verzoekschriften in te dienen, beter aan de burger moeten worden uitgelegd; overwegende dat het Parlement een specifieke verantwoordelijkheid heeft om van dit instrument een echt succes te maken; overwegende dat, zoals tot uitdrukking kwam in de verklaringen tijdens de openbare hoorzitting van 22 februari 2015, onder de organisaties die een EBI hebben geregistreerd het algemene gevoel heerst dat de administratieve obstakels moeten worden weggenomen om de best mogelijke resultaten met betrekking tot burgerparticipatie te kunnen realiseren;

AI.

overwegende dat de Commissie verzoekschriften van oordeel is dat de tenuitvoerlegging van Verordening (EU) nr. 211/2011, meer dan drie jaar na de datum van toepassing ervan op 1 april 2012, moet worden geëvalueerd om eventuele tekortkomingen op te sporen en haalbare concrete oplossingen voor te stellen voor een snelle herziening, met het oog op een beter functioneren;

AJ.

overwegende dat er in 2015 vanwege de werklast van de Commissie verzoekschriften slechts één informatiebezoek is afgelegd voor de verzoekschriften waarvoor er in 2015 een onderzoek liep; overwegende dat het op 5 en 6 november 2015 afgelegde informatiebezoek aan het Verenigd Koninkrijk over de kwestie adoptie zonder ouderlijke toestemming de delegatieleden in staat heeft gesteld meer inzicht te krijgen in de situatie, omdat zij de problemen hebben besproken met vertegenwoordigers van de verschillende betrokken instanties van het Verenigd Koninkrijk;

AK.

overwegende dat de bezoeken een specifieke bevoegdheid van de commissie en een essentieel onderdeel van haar werkzaamheden zijn, waaronder ook de interactie met indieners en autoriteiten van de betrokken lidstaten valt; overwegende dat de leden van deze delegaties op gelijke voet aan alle activiteiten deelnemen, met inbegrip van de opstelling van het eindverslag;

AL.

overwegende dat de Commissie verzoekschriften verantwoordelijkheden heeft met betrekking tot het Bureau van de Europese Ombudsman, dat bevoegd is om klachten van burgers en inwoners van de EU over mogelijk wanbeheer binnen de instellingen en organen van de Europese Unie te onderzoeken, waarover de commissie ook een jaarverslag opstelt op basis van het jaarverslag van de Europese Ombudsman zelf;

AM.

overwegende dat Emily O’Reilly, de Europese Ombudsman, haar jaarverslag van 2014 op 26 mei 2015 heeft voorgelegd aan Martin Schulz, Voorzitter van het Europees Parlement; overwegende dat zij op 23 juni 2015 haar verslag heeft gepresenteerd in de vergadering van de Commissie verzoekschriften, die verantwoordelijk is voor de betrekkingen met haar instelling;

AN.

overwegende dat de Commissie verzoekschriften lid is van het Europees netwerk van ombudsmannen, dat bestaat uit nationale en regionale ombudsmannen, verzoekschriftencommissies en soortgelijke organen van de lidstaten van de Europese Unie, de kandidaat-landen voor het EU-lidmaatschap en andere landen uit de Europese Economische Ruimte en/of het Schengengebied; overwegende dat de Commissie verzoekschriften van het Europees Parlement een volwaardig lid van dit netwerk is, dat momenteel 94 kantoren in 36 landen telt;

AO.

overwegende dat ieder verzoekschrift zorgvuldig wordt beoordeeld en behandeld en dat iedere indiener het recht heeft om binnen een redelijke termijn een antwoord te ontvangen; overwegende dat elke indiener van een verzoekschrift geïnformeerd moet worden over de redenen waarom een verzoekschrift wordt afgesloten;

AP.

overwegende dat alle indieners de kans moeten krijgen om hun zaak rechtstreeks voor de Commissie verzoekschriften te presenteren;

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

21.

22.

23.

24.

25.

26.

27.

28.

29.

30.

31.

32.

33.

34.

35.

36.

37.

38.

39.

40.

41.