SOC/662

It-telexogħol u l-ugwaljanza bejn il-ġeneri

OPINJONI

Sezzjoni għax-Xogħol, l-Affarijiet Soċjali u ċ-Ċittadinanza

It-telexogħol u l-ugwaljanza bejn il-ġeneri – kundizzjonijiet sabiex it-telexogħol ma jaggravax id-distribuzzjoni inugwali bejn in-nisa u l-irġiel fir-rigward tal-kura domestika u tax-xogħol domestiku mhux imħallsin u sabiex jixpruna l-promozzjoni tal-ugwaljanza bejn il-ġeneri

[Opinjoni esploratorja mitluba mill-Presidenza Portugiża]

Relatur: Milena ANGELOVA

Korelatur: Erika KOLLER

1.Konklużjonijiet u rakkomandazzjonijiet

1.1Għalkemm it-telexogħol huwa forma ta’ xogħol magħruf sew, l-użu tiegħu ngħata spinta sostanzjali b’konsegwenza tal-pandemija tal-COVID-19, li wassal biex aktar minn terz tal-ħaddiema jaħdmu mid-dar, b’perċentwal akbar ta’ nisa milli rġiel 1 . Peress li n-nisa ġeneralment jieħdu ħsieb ix-xogħol ta’ kura u dak domestiku, huma kienu jqisu t-telexogħol bħala l-uniku possibbiltà biex jikkombinaw dan ix-xogħol mhux imħallas mal-impjieg imħallas. Il-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew (KESE) jixtieq jiġbed l-attenzjoni għar-riskju li t-telexogħol jintuża bħala possibbiltà biex jittieħed il-piż doppju ta’ xogħol imħallas u mhux imħallas. Għalhekk, il-KESE jilqa’ l-kampanja tal-Kummissjoni Ewropea (KE) dwar il-ġlieda kontra l-isterjotipi marbuta mal-ġeneru 2 , itenni l-ħtieġa għal bidla kulturali u għat-tneħħija ta’ kwalunkwe ostaklu strutturali sabiex tinkiseb distribuzzjoni aktar ugwali tax-xogħol domestiku mhux imħallas, u jħeġġeġ lill-Istati Membri jimplimentaw minnufih u b’mod effiċjenti d-Direttiva dwar il-bilanċ bejn ix-xogħol u l-ħajja privata.

1.2Peress li l-kundizzjonijiet tal-pandemija huma eċċezzjonali, jeħtieġ li jiġu evalwati r-rabtiet bejn it-telexogħol u l-ugwaljanza bejn il-ġeneri permezz ta’ perspettiva aktar ġenerali u fit-tul. Matul il-pandemija, fejn possibbli, it-telexogħol kien obbligatorju bħala miżura ta’ protezzjoni tas-saħħa, u akkumpanjat minn ħafna karatteristiċi eċċezzjonali u restrittivi. F’kundizzjonijiet normali, it-telexogħol normalment isir b’mod volontarju, bil-ħsieb li x-xogħol ikun jista’ jiġi organizzat b’mod li jissodisfa bl-aħjar mod l-objettivi u l-ħtiġijiet ġenerali tal-kumpaniji u l-organizzazzjonijiet, filwaqt li jkopri kemm il-ħtiġijiet ta’ min iħaddem kif ukoll tal-ħaddiema u jirrispetta l-qafas legali u normattiv tal-UE u dak nazzjonali 3 , kif ukoll il-kisbiet tad-djalogu soċjali, bl-arranġamenti prattiċi kollha stabbiliti bħala parti mill-ftehimiet tax-xogħol u kollettivi.

1.3It-telexogħol jipprovdi bosta opportunitajiet biex jikkontribwixxi għall-ugwaljanza bejn il-ġeneri, pereżempju: parteċipazzjoni mtejba fis-suq tax-xogħol, żieda fil-flessibbiltà fl-organizzazzjoni tal-ħin tax-xogħol u fil-kombinazzjoni ta’ responsabbiltajiet ta’ kura mhux imħallsa ma’ impjieg bi ħlas, li tista’ ttejjeb il-parteċipazzjoni fis-suq tax-xogħol; gwadanji fil-produttività permezz ta’ prestazzjoni ogħla; tqabbil spazjali aħjar bejn id-domanda u l-provvista ta’ ħaddiema mingħajr il-ħtieġa ta’ ċaqliq lejn post ieħor; iffrankar ta’ ħin u spejjeż minħabba l-eliminazzjoni jew it-tnaqqis tal-ivvjaġġar lejn ix-xogħol u lura, eċċ. Fl-istess ħin, it-telexogħol jippreżenta xi riskji, bħal sfidi possibbli relatati: mal-possibbiltà li l-ħaddiem isir inviżibbli fil-komunità tax-xogħol; mal-esklużjoni mill-istrutturi ta’ appoġġ formali u informali, il-kuntatt personali mal-kollegi u l-aċċess għall-informazzjoni, il-promozzjoni u l-opportunitajiet ta’ taħriġ; mad-deterjorament possibbli tal-inugwaljanzi bejn il-ġeneri u ż-żieda fir-riskju ta’ vjolenza u fastidju. Għan-nisa, dan jista’ jaggrava l-inugwaljanzi eżistenti bejn il-ġeneri. Il-mitigazzjoni ta’ tali riskji b’suċċess tirrikjedi analiżi tal-ġeneru adegwata – peress li anke politiki li jistgħu jidhru newtrali għall-ġeneru jistgħu, fir-realtà, ma jkunux sensittivi għall-perspettivi tal-ġeneru u jaffettwaw lin-nisa b’mod negattiv – għaldaqstant, irid isir kull sforz biex ikun hemm impatt pożittiv.

1.4Il-KESE jieħu nota tal-qafas legali u addizzjonali eżistenti rilevanti għat-telexogħol. Dan jinkludi d-Direttiva dwar il-Ħin tax-Xogħol, id-Direttiva dwar is-Saħħa u s-Sigurtà fuq il-post tax-xogħol, id-Direttiva dwar il-bilanċ bejn ix-xogħol u l-ħajja privata, u l-Ftehimiet Qafas Awtonomi tal-imsieħba soċjali Ewropej dwar it-Telexogħol 2002 u dwar id-Diġitalizzazzjoni 2020. Huwa jinnota wkoll li m’hemm l-ebda qafas Ewropew konsolidat dwar it-telexogħol. Il-Parlament Ewropew indika li “qafas leġiżlattiv bil-ħsieb li jiġu regolati l-kundizzjonijiet tat-telexogħol madwar l-UE huwa meħtieġ biex jiġu żgurati kundizzjonijiet ta’ xogħol u ta’ impjieg deċenti fl-ekonomija diġitali, u b’hekk jikkontribwixxi għat-tnaqqis tal-inugwaljanzi u biex tiġi indirizzata l-kwistjoni tal-faqar fost dawk li jaħdmu”. Għalhekk, il-KESE jirrakkomanda valutazzjoni tar-regoli eżistenti biex tiġi ddeterminata l-effettività tagħhom fid-dawl tal-espansjoni rapida tat-telexogħol, l-għarfien dwar riskji ġodda, u t-tagħlimiet meħuda. B’mod partikolari, huwa jħeġġeġ lill-imsieħba soċjali biex jirrevedu l-Ftehim Qafas tal-2002 dwar it-Telexogħol u jagħtuh impetu ġdid.

1.5L-imsieħba soċjali jista’ jkollhom rwol sinifikanti fl-avvanz tat-telexogħol b’mod li jikkontribwixxi għall-ugwaljanza bejn il-ġeneri, jippromovi l-benessri fuq il-post tax-xogħol u l-produttività, pereżempju permezz tan-negozjar kollettiv. Meta titqies il-varjetà wiesgħa tal-postijiet tax-xogħol, l-aħjar riżultati jistgħu jinkisbu permezz ta’ miżuri mfassla apposta fil-livell tal-intrapriża u tal-post tax-xogħol. Għalkemm huwa f’idejn l-impjegaturi li jiddeċiedu dwar l-organizzazzjoni tax-xogħol, id-djalogu soċjali huwa mezz essenzjali fil-postijiet tax-xogħol sabiex jiġu indirizzati kwistjonijiet bħall-pagi, il-ħin tax-xogħol, il-modalitajiet tal-konnettività, is-saħħa u s-sikurezza, u t-taħriġ u l-iżvilupp tal-ħiliet fil-kuntest tat-telexogħol.

1.6Il-prerekwiżiti bażiċi ta’ telexogħol newtrali għall-ġeneru jinkludu l-aċċessibbiltà tat-teknoloġiji, tal-faċilitajiet u tal-ħiliet meħtieġa. Il-KESE jtenni l-appell tiegħu għall-investiment fl-infrastruttura u l-konnessjonijiet diġitali għal kulħadd, inklużi l-ispazji lokali kondiviżi li jiffaċilitaw it-telexogħol barra mid-dar, kif ukoll it-tisħiħ tal-ħiliet diġitali, filwaqt li tingħata attenzjoni speċjali għan-nisa, sabiex dawn ikunu jistgħu jipparteċipaw bis-sħiħ fis-swieq tax-xogħol u tiġi indirizzata kwalunkwe forma ta’ distakk diġitali 4 .

1.7Id-disponibbiltà, l-aċċessibbiltà u l-affordabbiltà tal-infrastruttura u s-servizzi ta’ kura għat-tfal, għall-persuni bi bżonnijiet speċjali u għall-anzjani huma prerekwiżit kruċjali ieħor għall-ugwaljanza bejn il-ġeneri fil-qasam tat-telexogħol u x-xogħol b’mod ġenerali. Il-KESE jappella għal “Ftehim ta’ Kura għall-Ewropa”, li jiżgura l-provvista ta’ servizzi ta’ kwalità ogħla għal kulħadd matul iċ-ċiklu tal-ħajja. Iħeġġeġ lill-Istati Membri jiżguraw u jinvestu fid-disponibbiltà ta’ servizzi ta’ kura ta’ kwalità għolja, affordabbli, aċċessibbli u varjati sabiex jirrispondu għal diversi domandi u sitwazzjonijiet.

1.8It-telexogħol iġib miegħu r-riskju li l-ħaddiem isir inviżibbli fil-komunità tax-xogħol, filwaqt li jitlef l-istrutturi ta’ appoġġ formali u informali, il-kuntatti personali mal-kollegi u l-aċċess għall-informazzjoni. Dan jista’ jwassal biex ma jitqiesux għall-promozzjoni u għat-taħriġ u għal nuqqas ta’ informazzjoni importanti dwar il-pagi u d-drittijiet eżistenti tal-ħaddiema. Għan-nisa, dan jista’ jirriskja li jaggrava l-inugwaljanzi eżistenti bejn il-ġeneri bħad-differenza bejn il-ġeneri fil-pagi. Id-Direttiva proposta dwar it-trasparenza fil-pagi, ippubblikata mill-Kummissjoni Ewropea fl-4 ta’ Marzu 2021, tista’ tkun mezz importanti biex jiġi indirizzat in-nuqqas ta’ informazzjoni minħabba l-inviżibbiltà.

1.9Sabiex is-settur privat jiġi mħeġġeġ u jkun jista’ jaġġorna u jinvesti f’metodi ġodda u joħloq impjiegi ġodda għal impjieg inklużiv, huwa essenzjali li l-UE tipprovdi kundizzjonijiet favorevoli għall-intraprenditorija u għan-negozju, u tippromovi d-diġitalizzazzjoni – speċjalment għall-mikrointrapriżi u l-SMEs. Bl-istess mod, is-settur pubbliku huwa impjegatur sinifikanti, u huwa meħtieġ investiment adegwat biex jiġu żgurati kundizzjonijiet tax-xogħol deċenti u modernizzazzjoni tal-infrastruttura sabiex jintlaħqu l-objettivi tat-trasformazzjoni diġitali. Kooperazzjoni mill-qrib u bla xkiel bejn is-settur pubbliku u privat hija wkoll meħtieġa fil-livell prattiku, fl-oqsma tal-infrastruttura diġitali, tal-edukazzjoni u t-taħriġ, tas-servizzi tas-saħħa u dawk soċjali, u tar-riċerka u l-innovazzjoni.

1.10Il-KESE jappella għal riċerka dwar l-implikazzjonijiet fuq il-ġeneru u l-prerekwiżiti tat-telexogħol taħt kundizzjonijiet li mhumiex iddominati mill-pandemija, u li tqis l-iżviluppi fit-tul f’setturi differenti tal-ekonomija u tas-soċjetà kif ukoll il-ġbir u t-tixrid ta’ prattiki tajba eżistenti madwar l-UE. Dan jippermetti approċċ li jqis il-perspettiva tal-ġeneru fil-kisba tal-innovazzjoni teknoloġika u soċjali meħtieġa biex jiġi żgurat li t-telexogħol jikkontribwixxi għall-promozzjoni tal-ugwaljanza bejn il-ġeneri 5 .

1.11Peress li t-tradizzjonijiet tas-soċjetà u l-attitudnijiet tal-individwi jiddeterminaw l-implikazzjonijiet tat-telexogħol fuq l-ugwaljanza bejn il-ġeneri, il-KESE jappella għal azzjonijiet u kampanji immirati biex jitnaqqas u jitneħħa l-ħsieb sterjotipat. Il-KESE jħeġġeġ lill-imsieħba soċjali u lill-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili fil-livell tal-UE u dak nazzjonali biex ikollhom rwol attiv fil-promozzjoni ta’ rwoli tal-familja mhux sterjotipati u għażliet mhux sterjotipati ta’ nisa u rġiel fir-rigward tal-istudji, tal-professjonijiet u tal-impjiegi.

1.12Il-KESE jistieden lil dawk li jieħdu d-deċiżjonijiet fil-livell tal-UE u dak nazzjonali, fi djalogu u kooperazzjoni mal-imsieħba soċjali, sabiex jagħmlu kull sforz biex jiġġieldu kull forma ta’ vjolenza kontra n-nisa – inkluż fuq il-post tax-xogħol, id-dar u online; u jistieden lill-Istati Membri biex jirratifikaw malajr il-Konvenzjoni dwar il-Vjolenza u l-Fastidju, 2019 (Nru 190) tal-Organizzazzjoni Internazzjonali tax-Xogħol (ILO).

2.Kummenti ġenerali

2.1Il-KESE jilqa’ l-inizjattiva tal-Presidenza Portugiża li titlob żewġ Opinjonijiet esploratorji, li se jikkomplementaw lil xulxin, bil-għan li ssir analiżi aktar fil-fond tat-telexogħol billi jittieħed kont tat-tagħlimiet meħuda matul il-pandemija. Dan jista’ wkoll jiggwida aħjar l-implimentazzjoni tad-Direttiva dwar il-bilanċ bejn ix-xogħol u l-ħajja privata u jinkoraġġixxi kundizzjonijiet tal-aħjar prattika għall-adozzjoni tat-telexogħol. Dawn l-Opinjonijiet se jikkontribwixxu għall-abbozz futur ta’ Konklużjonijiet tal-Kunsill matul l-ewwel nofs tal-2021.

2.2Id-diġitalizzazzjoni rapida tal-ekonomija u tas-soċjetà, li ġiet aċċellerata b’mod sostanzjali mill-pandemija tal-COVID-19, tat spinta lill-użu tat-telexogħol, li wasslet sabiex f’Lulju 2020, 34 % tal-impjegati jaħdmu kompletament mid-dar, u 14 % jaħdmu parzjalment mid-dar 6 . Filwaqt li l-pandemija tippermetti għarfien dwar il-firxa kbira tat-telexogħol, jeħtieġ li tingħata attenzjoni għall-kundizzjonijiet normali tax-xogħol tat-telexogħol mhux affettwati mill-pandemija.

2.3Għalkemm l-ugwaljanza bejn il-ġeneri tiddependi minn ħafna fatturi, u t-telexogħol għandu diversi impatti ekonomiċi u soċjali oħra minbarra dawk li jirrigwardaw l-ugwaljanza bejn il-ġeneri; din l-Opinjoni esploratorja tqis b’mod speċifiku r-rabtiet bejn it-telexogħol u l-ugwaljanza bejn il-ġeneri, kif mitlub mill-Presidenza Portugiża. L-objettiv huwa li jinstabu modi kif it-telexogħol isir wieħed mill-muturi għall-promozzjoni tal-ugwaljanza bejn il-ġeneri u jiġi evitat li tiġi aggravata d-distribuzzjoni inugwali tal-kura u x-xogħol domestiku mhux imħallsin bejn in-nisa u l-irġiel, peress li t-telexogħol jista’ jkollu kemm benefiċċji kif ukoll riskji fir-rigward tal-ugwaljanza bejn il-ġeneri. Il-KESE jenfasizza l-ħtieġa għall-integrazzjoni tal-perspettiva tal-ġeneri fit-tfassil tal-politika bil-għan li tgħin biex jittaffew ir-riskji u jinħatfu l-opportunitajiet.

2.4L-użu tal-potenzjal tat-telexogħol filwaqt li jittaffew ir-riskji relatati jikkontribwixxi għall-preservazzjoni tal-kisbiet globali fil-qasam tal-ugwaljanza bejn il-ġeneri 7 . Anke jekk l-irġiel għandhom probabbiltà ogħla li jaħdmu xogħol mobbli barra mill-bini tal-impjegatur meta mqabblin man-nisa, in-nisa jwettqu aktar telexogħol mid-dar fuq bażi regolari mill-irġiel. Dan jista’ jiġi spjegat sa ċertu punt mir-rwoli tal-ġeneri speċifiċi għall-pajjiż u għall-kultura u l-mudelli tal-ħajja tax-xogħol u tal-familja 8 . In-nisa ġeneralment jagħmlu l-biċċa l-kbira tax-xogħol ta’ kura mhux imħallas fid-dar 9 , u minkejja l-fatt li dan huwa parti vitali mill-ħajja soċjoekonomika, dan mhuwiex rikonoxxut bħala tali. Għalkemm it-telexogħol jista’ jikkontribwixxi għal bilanċ aħjar bejn ix-xogħol u l-ħajja privata, dan jippreżenta wkoll riskji li jiżdied il-piż fuq in-nisa biex jagħmlu parti saħansitra akbar tax-xogħol domestiku mhux imħallas, filwaqt li jiġu esposti għal riskji oħra bħal vjolenza domestika u online jew riskju li jitilfu opportunitajiet relatati mal-karriera tagħhom.

2.5Kemm is-soċjetà inġenerali kif ukoll in-negozji jeħtiġilhom jagħmlu dak kollu possibbli biex iġibu fix-xejn dawn l-isterjotipi marbuta mal-ġeneru u jirrikonoxxu lin-nisa bħala ħaddiema fihom infushom lil hinn mill-ħafna rwoli u kwalitajiet oħra tagħhom. Il-kost ekonomiku u dak soċjali ta’ dawn il-preġudizzji għas-soċjetà huwa kbir ħafna. L-imsieħba soċjali u l-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili fis-setturi kollha għandhom ikunu jistgħu jaġixxu bħala mexxejja dwar din il-kwistjoni, li hija essenzjali għad-drittijiet tal-bniedem u għad-drittijiet tan-nisa, iżda wkoll għall-ekonomija Ewropea 10 .

2.6Fl-evalwazzjoni tal-impatti tat-telexogħol, huwa importanti li jiġi osservat li l-implikazzjonijiet fi żmien il-pandemija jistgħu jvarjaw b’mod konsiderevoli minn dawk f’kundizzjonijiet normali. X’aktarx li kemm il-benefiċċji kif ukoll l-iżvantaġġi tat-telexogħol huma aktar evidenti matul il-pandemija meta t-telexogħol sar obbligatorju u l-ħajja tan-nies kienet ristretta b’ħafna modi, inkluż l-użu tad-dar bħala spazju komuni għax-xogħol/għall-istudju/għall-għajxien tal-membri tal-familja kollha. Għalhekk huwa neċessarju li ma titteħidx biss il-perspettiva fuq perjodu ta’ żmien qasir, iżda fuq kollox, il-perspettiva fit-tul fil-valutazzjoni tal-implikazzjonijiet tat-telexogħol għall-ugwaljanza bejn il-ġeneri u d-dinja tax-xogħol, anke b’attenzjoni xierqa biex jiġu pprovduti kondizzjonijiet normali tax-xogħol waqt it-telexogħol. Fi żminijiet normali, it-telexogħol għandu jsir abbażi ta’ ftehim reċiproku u volontarju, bl-arranġamenti prattiċi kollha tiegħu stabbiliti bħala parti minn ftehim kuntrattwali u/jew permezz ta’ ftehimiet kollettivi.

2.7Il-KESE jieħu wkoll l-opportunità biex jorbot xi elementi tal-Opinjoni biex jgħin fit-twettiq tal-Aġenda 2030 għall-Iżvilupp Sostenibbli tan-Nazzjonijiet Uniti, b’mod partikolari l-SDG 5 (ugwaljanza bejn il-ġeneri) u l-SDG 8 (xogħol deċenti u tkabbir ekonomiku). L-għanijiet tal-SDG 5 jinkludu l-eliminazzjoni ta’ kull forma ta’ diskriminazzjoni u l-eliminazzjoni tal-forom kollha ta’ vjolenza kontra n-nisa u l-bniet; ir-rikonoxximent u l-għoti ta’ valur lix-xogħol ta’ kura u dak domestiku mhux imħallsin permezz tal-forniment ta’ servizzi pubbliċi, infrastruttura u politiki tal-protezzjoni soċjali, u l-promozzjoni tar-responsabbiltà kondiviża fl-unità domestika u l-familja. Mira oħra hija t-tisħiħ tal-użu ta’ teknoloġiji abilitanti, b’mod partikolari l-ICT, biex jiġi promoss it-tisħiħ tal-pożizzjoni tan-nisa. L-SDG 8 għandu l-għan ta’ tkabbir ekonomiku sostnut, inklużiv u sostenibbli, impjieg sħiħ u produttiv u xogħol deċenti għal kulħadd, u jinkludi mira li tinkiseb aktar produttività, eż. permezz ta’ titjib teknoloġiku u l-innovazzjoni.

3.    Tagħlimiet meħuda matul il-Perjodu tal-Pandemija: Il-Perspettiva tal-Ġeneru

3.1Meta titqies id-dimensjoni tal-ġeneru fil-qasam tat-telexogħol, nistgħu nisiltu lezzjonijiet mill-perjodu tal-pandemija. Il-pandemija tenfasizza l-importanza tar-rwol tan-nisa fl-ekonomija – bħala ħaddiema tal-kura essenzjali, u fil-biċċa l-kbira huma ħaddiema tal-ewwel linja 11 . L-istudji juru 12 li bosta inugwaljanzi strutturali eżistenti bejn il-ġeneri fis-suq tax-xogħol u fis-soċjetà ġew aggravati mill-pandemija u li n-nisa ntlaqtu b’mod sproporzjonat. Dan il-kapitolu jiffoka fuq xi sejbiet kruċjali dwar it-telexogħol (prinċipalment mid-dar) matul il-pandemija peress li l-kunsiderazzjoni tal-perspettiva tal-ġeneru tista’ tintuża biex tiġi avvanzata l-integrazzjoni tal-ugwaljanza bejn il-ġeneri.

3.2Għalkemm it-telexogħol sar obbligatorju, fejn possibbli, bħala tentattiv biex tiġi indirizzata l-pandemija, mhux il-ħaddiema kollha setgħu jaħdmu mid-dar. It-telexogħol kien aktar komuni fil-bliet milli fiż-żoni rurali, u fost dawk b’edukazzjoni terzjarja. It-telexogħol ivarja wkoll skont is-settur, b’inċidenza ogħla ta’ telexogħol fl-edukazzjoni, is-servizzi finanzjarji u l-amministrazzjoni pubblika, u b’inċidenza aktar baxxa fis-saħħa, it-trasport, l-agrikoltura, il-kummerċ u l-ospitalità 13 . Riċerka reċenti tipprovdi data dwar liema professjonijiet jistgħu jsiru permezz tat-telexogħol, madankollu hija meħtieġa analiżi ulterjuri 14 . Huwa evidenti wkoll li ċerti xogħlijiet ma jistgħux isiru mill-bogħod, u oħrajn jistgħu jsiru mill-bogħod b’mod limitat ħafna 15 .

3.3Aktar nisa milli rġiel qegħdin jagħmlu telexogħol matul il-pandemija. Għalkemm matul il-perjodu tal-pandemija s-sigħat tax-xogħol fil-ġimgħa tnaqqsu aktar għall-irġiel milli għan-nisa, in-nisa kellhom probabbiltà akbar li jieqfu jaħdmu b’mod temporanju (assenza bil-permess). Spjegazzjoni plawżibbli hija li n-nisa u l-ommijiet li jaħdmu ġarrbu l-piż taż-żieda fir-responsabbiltajiet tal-kura domestika matul il-COVID-19 minħabba l-għeluq tal-postijiet tax-xogħol, tal-iskola u taċ-ċentri għall-indukrar tat-tfal. F’unitajiet domestiċi b’żewġ ħaddiema, fejn kien hemm għażla, kien hemm probabbiltà akbar li n-nisa jieħdu opportunitajiet ta’ assenza bil-permess milli s-sieħeb maskili tagħhom 16 . F’ħafna pajjiżi, il-firxa limitata ta’ servizzi disponibbli għall-indukrar tat-tfal u t-tipi kollha ta’ servizzi ta’ kura u n-nuqqas ta’ flessibbiltà fl-istituzzjonijiet għall-indukrar tat-tfal komplew jiddeterjoraw is-sitwazzjoni tal-ġenituri, u affettwaw b’mod sever l-aktar lin-nisa u lill-ommijiet.

3.4Kwart ta’ dawk kollha li jaħdmu mill-bogħod huma ġenituri ta’ tfal taħt it-12-il sena, li 22 % minnhom sabuha diffiċli ħafna aktar minn gruppi oħra biex jikkonċentraw fuq ix-xogħol u jiksbu bilanċ adegwat bejn ix-xogħol u l-ħajja privata 17 . B’mod partikolari n-nisa li għandhom responsabbiltajiet ta’ kura, ix-xogħol mid-dar ġie mminat minn diversi fatturi, eż. in-nuqqas ta’ spazju kwiet fejn jistgħu jaħdmu mingħajr interruzzjonijiet, kif ukoll in-nuqqas ta’ ħin disponibbli biex jiddedikawh għax-xogħol, minn naħa waħda, flimkien mat-tendenzi li jaħdmu aktar fit-tul u li ma jiġux rispettati l-modalitajiet ta’ konnessjoni u skonnessjoni, min-naħa l-oħra, għalhekk, dan jirrikjedi infurzar aħjar tal-leġiżlazzjoni eżistenti rilevanti u monitoraġġ aktar mill-qrib mill-ispezzjonijiet tax-xogħol. Il-ġenituri waħedhom, li fl-UE 85 % minnhom huma nisa, huma partikolarment vulnerabbli peress li l-pandemija aggravat il-bilanċ diġà fraġli bejn ix-xogħol u l-ħajja privata 18 .

3.5Hemm ukoll indikazzjonijiet li n-nisa li ħadmu f’setturi eżiġenti u kompetittivi ta’ ħiliet avvanzati, bħall-akkademiċi, intlaqtu agħar mill-kontropartijiet irġiel tagħhom 19 minħabba li l-kura u x-xogħol domestiku mhux imħallsin naqqsu l-kapaċità tagħhom li jkunu produttivi u mminaw aktar il-prospetti professjonali tagħhom. Bl-istess mod, l-intraprendituri nisa li jmexxu l-SMEs esperjenzaw restrizzjonijiet serji ta’ ħin minbarra problemi finanzjarji serji fl-isforzi tagħhom biex isostnu n-negozji tagħhom matul il-lockdowns 20 .

3.6Il-perjodu tal-pandemija wassal ukoll għal żieda allarmanti ta’ vjolenza kontra n-nisa, kemm fiżika kif ukoll online, fejn il-vittmi tal-vjolenza online huma ferm aktar iżolati mir-riżorsi potenzjali u mill-opportunitajiet għall-għajnuna 21 . Il-vjolenza domestika żdiedet b’terz matul il-pandemija, fejn kien obbligatorju li n-nies jibqgħu ġewwa u jaħdmu mid-dar, fejn possibbli, sabiex jitnaqqas it-tixrid tal-pandemija 22 . L-evidenza turi li x-xogħol mill-bogħod fisser li l-fastidju sesswali relatat max-xogħol sar aktar prevalenti online.

4.Opportunitajiet, Riskji u Prerekwiżiti tat-Telexogħol

4.1Sabiex isir l-aħjar użu mit-telexogħol ħalli tiġi promossa l-ugwaljanza bejn il-ġeneri, u jiġi ffaċilitat il-bilanċ bejn ix-xogħol u l-ħajja privata, jeħtieġ isir eżami komprensiv bejn il-benefiċċji u r-riskji potenzjali tiegħu għan-nisa u l-irġiel. Mingħajr analiżi xierqa tal-ġeneru, il-, il-politiki li jidhru li huma “newtrali” fir-rigward tal-ġeneru jistgħu fil-fatt ikunu “għomja” fir-rigward tal-ġeneru u jaffettwaw b’mod negattiv lin-nisa.

4.2L-opportunitajiet ta’ telexogħol jinkludu:

-żieda fil-flessibbiltà fl-organizzazzjoni tal-ħin tax-xogħol b’mod ġenerali, u sa ċertu punt jagħti lill-individwi aktar possibbiltajiet biex jorganizzaw ħinhom biex jinkiseb ir-riżultat mistenni;

-aktar flessibbiltà fil-kombinazzjoni ta’ responsabbiltajiet ta’ kura mhux imħallsa ma’ impjieg bi ħlas, li jista’ jtejjeb il-parteċipazzjoni fis-suq tax-xogħol;

-opportunità li l-kura tat-tfal jew tal-membri tal-familja dipendenti tinqasam b’mod aktar ugwali meta ż-żewġ ġenituri jkunu qed jaħdmu mid-dar;

-inklużjoni aħjar fis-suq tax-xogħol ta’ dawk limitati minn ostakli fis-soċjetà jew fuq il-post tax-xogħol, eż. persuni li jesperjenzaw limitazzjonijiet minħabba diżabbiltà;

-gwadanji fil-produttività permezz ta’ prestazzjoni ogħla;

-tqabbil ġeografiku aħjar bejn id-domanda u l-provvista ta’ ħaddiema mingħajr il-ħtieġa ta’ ċaqliq lejn post ieħor; din jista’ jwassal għal inverżjoni fix-xejra tad-distribuzzjoni reġjonali tal-impjiegi bejn il-bliet u ż-żoni rurali 23 ;

-iffrankar ta’ ħin u spejjeż minħabba l-eliminazzjoni jew it-tnaqqis tal-ivvjaġġar lejn ix-xogħol u lura.

4.3B’mod korrispondenti, ir-riskji li ġejjin jistgħu jiġu assoċjati mat-telexogħol, li prinċipalment huma sfidi relatati ma’:

-l-organizzazzjoni ta’ spazju ta’ xogħol mill-bogħod u l-konċentrazzjoni fuq il-post tax-xogħol, speċjalment meta membri oħra tal-familja jaħdmu jew jistudjaw mid-dar, u meta l-ispazju tad-dar ikun żgħir wisq biex jippermetti spazju tax-xogħol separat;

-l-aċċess għal faċilitajiet tal-uffiċċju adatti, inkluża għamara ergonomika u għal tagħmir u programmi speċjalizzati jew adattati, kif ukoll għat-taħriġ;

-in-nuqqas ta’ kuntatt personali u spirtu ta’ kollaborazzjoni bejn il-kollegi, u r-riskju li wieħed isir “inviżibbli” fil-komunità tax-xogħol;

-it-tisħiħ tal-proporzjon żbilanċjat ta’ xogħol ta’ kura u dak domestiku ibbażat fuq xogħol u r-rwoli tal-familja sterjotipati;

-żieda fil-vjolenza u l-fastidju abbażi tal-ġeneru, inkluż il-fastidju online, nuqqas ta’ appoġġ soċjali meta persuna tkun iżolata;

-in-nuqqas ta’ moviment u l-interruzzjoni tar-rutina u d-drawwiet ta’ kuljum, kif ukoll il-pressjoni li x-xogħol jiġi kkombinat mad-dmirijiet fid-dar u li jiġi evitat li l-limiti bejn il-ħajja professjonali u dik privata jiċċajpru, li jista’ jwassal għal kwistjonijiet ta’ saħħa mentali u fiżika, inklużi aktar każijiet ta’ eżawriment;

-l-użu ħażin tal-possibbiltajiet il-ġodda ta’ monitoraġġ u abbuż tad-data personali;

-l-isfidi marbuta mal-monitoraġġ tal-kundizzjonijiet tax-xogħol waqt li l-ħaddiema qed jaħdmu mid-dar – kemm għall-impjegaturi kif ukoll għat-trade unions;

-iċ-ċibersigurtà u kwistjonijiet tal-GDPR;

-żieda fil-kontroll soċjali;

-ir-riskju li persuna taħdem, u li jkollha perjodi ta’ mistrieħ qosra b’riżultat tan-nuqqas ta’ rispett tal-modalitajiet ta’ konnessjoni u skonnessjoni;

-li jkun hemm impedimenti għall-kuntatt mar-rappreżentanti tat-trade unions;

-inċertezza dwar ir-responsabbiltà tal-impjegatur biex jiżgura s-saħħa u s-sigurtà fuq il-post tax-xogħol, il-kundizzjonijiet tax-xogħol u l-implimentazzjoni ta’ ftehimiet kollettivi.

4.4L-aktar prerekwiżiti konkreti ta’ telexogħol huma relatati mal-aċċessibbiltà tal-infrastruttura u t-teknoloġiji meħtieġa. Il-konnettività li qed tikber ma tilħaqx lil kulħadd – ċerti gruppi ta’ nisa (eż. nisa anzjani, nisa li ġejjin minn gruppi soċjoekonomiċi żvantaġġati, nisa b’livell ta’ edukazzjoni aktar baxx) m’għandhom aċċess ugwali għall-konnettività u t-teknoloġiji diġitali, li jikkontribwixxi għad-distakk diġitali 24 . Għalhekk, huma meħtieġa politiki pubbliċi b’saħħithom biex jippermettu l-aċċess għal networks u spazji lokali kondiviżi li jiffaċilitaw it-telexogħol barra mid-dar. Il-KESE jenfasizza l-ħtieġa li jiġu evitati sitwazzjonijiet fejn il-ħaddiema li jaħdmu mill-bogħod iġorru l-piż tal-ispejjeż għat-tagħmir, kif previst fil-Ftehim Qafas tal-Imsieħba Soċjali dwar it-Telexogħol u l-leġiżlazzjoni nazzjonali rilevanti, li huwa meħtieġ biex jitwettaq ix-xogħol mill-bogħod, jiġifieri t-tagħmir tal-ICT, l-għamara ergonomika, il-miżuri tas-saħħa u s-sigurtà u ż-żieda fl-ispejjeż relatati mal-ispazju li fih jitwettaq ix-xogħol.

4.5Il-ħiliet u t-taħriġ diġitali huma perekwiżit importanti ieħor għat-telexogħol, f’dan il-qasam ħafna drabi l-irġiel huma f’pożizzjoni aħjar min-nisa – huwa biss f’sitt Stati Membri li n-nisa għandhom kompetenzi diġitali aktar mill-irġiel (il-Finlandja, is-Slovenja, il-Litwanja, il-Latvja, Ċipru u l-Bulgarija) 25 . Id-distakk diġitali bejn il-ġeneri jikber bl-età. Dawn id-differenzi jeħtieġ li jiġu kkunsidrati meta jiġu evalwati d-dimensjonijiet tal-ġeneru fit-telexogħol.

4.6Minbarra l-ħiliet diġitali, it-telexogħol jirrikjedi ħiliet biex tiġi adottata orjentazzjoni li qed tevolvi fl-oqsma tal-maniġment u tax-xogħol u għaldaqstant tfisser sfidi kemm għall-ħaddiema kif ukoll għall-impjegaturi, iżda wkoll għall-SMEs. Il-ġestjoni mill-bogħod tan-negozju u tal-persunal teħtieġ ħiliet ta’ ġestjoni speċifiċi, flessibbiltà, reżiljenza u modi innovattivi ta’ kif jiġi organizzat ix-xogħol peress li t-telexogħol jirrikjedi maniġment ibbażat fuq ir-riżultati aktar milli fuq il-proċess. Għandu jiġi pprovdut taħriġ speċifiku biex jgħin lill-maniġers/superviżuri jiġġestixxu b’mod effettiv t-teleħaddiema.

4.7Fir-rigward tal-ħaddiema, aktar flessibbiltà u libertà biex jorganizzaw xogħolhom titlob ukoll responsabbiltà u impenn qawwi kif ukoll ħiliet ta’ awtoġestjoni u relazzjoni ta’ fiduċja bejnhom u l-maniġers tagħhom. Diversi studji wrew li f’ċerti setturi it-telexogħol jista’ jkun sors ta’ kisbiet fil-produttività, li tista’ tinħataf aħjar billi jingħata taħriġ speċjali lill-maniġers. It-telexogħol jista’ jżid id-domandi li l-impjegati jfasslu għal xogħolhom stess u jiġġeneraw aktar prestazzjoni.

4.8Il-ħaddiema involuti fit-telexogħol għandu jkollhom aċċess ugwali għat-taħriġ u l-iżvilupp professjonali kontinwu u l-istess opportunitajiet għall-promozzjoni u l-avvanz professjonali. Dan huwa partikolarment importanti għan-nisa li huma teleħaddiema li jista’ jkollhom inqas ħin u opportunità biex jinvolvu ruħhom f’attivitajiet ta’ progress fil-karriera ’l hinn mill-iskedi tax-xogħol.

4.9Jekk il-faċilitajiet u l-ħiliet meħtieġa jkunu disponibbli għal kulħadd, it-telexogħol ikun forma ta’ xogħol li jkun disponibbli u aċċessibbli kemm għall-irġiel kif ukoll għan-nisa. Għalhekk, is-servizzi tal-kura pubblika disponibbli, ta’ kwalità għolja, affordabbli, aċċessibbli u diversi huma kruċjali biex isir l-aħjar użu mit-telexogħol. F’ċerti Stati Membri, jeżistu għajnuna finanzjarja u inċentivi fiskali speċifiċi għall-promozzjoni tal-indukrar tat-tfal, inkluż mid-dar, minn professjonisti kwalifikati – li jistħoqqilhom valutazzjoni komparattiva.

4.10Għalkemm it-telexogħol jista’ jżid id-domanda għal xi servizzi, dan jista’ jikkawża deterjorament tas-sitwazzjoni għal xi SMEs fejn l-intraprenditorija femminili hija predominanti u li l-biċċa l-kbira tal-klijenti tagħhom huma n-nisa fi triqithom lejn ix-xogħol jew lura d-dar mix-xogħol. Dan japplika pereżempju għal ħwienet żgħar tal-ikel u oġġetti oħra, swieq u ċentri tas-servizzi. Il-mitigazzjoni ta’ riskju bħal dan tkun teħtieġ li jitkissru l-għażliet sterjotipati tal-professjonijiet. L-istess japplika għall-mitigazzjoni tad-differenzi fil-possibbiltajiet ta’ telexogħol għan-nisa u l-irġiel ikkawżati mis-segregazzjoni settorjali u l-kapaċità differenti ta’ telexogħol skont is-settur.

5.Modi kif Nintegraw l-Ugwaljanza bejn il-Ġeneri

5.1Filwaqt li huwa f’idejn l-impjegaturi li jiddeċiedu dwar l-organizzazzjoni tax-xogħol, l-imsieħba soċjali, pereżempju, permezz ta’ negozjar kollettiv, jista’ jkollhom rwol sinifikanti fl-avvanz tat-telexogħol b’mod li jikkontribwixxi għall-ugwaljanza bejn l-ġeneri flimkien ma’ żieda fil-produttività u l-benesseri fuq il-post tax-xogħol. Il-Ftehim Qafas dwar it-Telexogħol konkluż mill-Imsieħba Soċjali tal-UE fl-2002, u implimentat sal-2008 mill-Istati Membri kollha 26 , jistabbilixxi l-qafas ġenerali tal-acquis għall-użu tat-telexogħol b’tali mod li jissodisfa l-ħtiġijiet tal-impjegaturi u tal-ħaddiema b’mod ibbilanċjat. Id-djalogu soċjali huwa mezz essenjzali sabiex jiġu indirizzati kwistjonijiet bħall-pagi, il-ħinijiet tax-xogħol, il-modalitajiet tal-konnettività, is-saħħa u s-sikurezza, u l-iżvilupp tal-ħiliet fil-kuntest tat-telexogħol. Il-KESE jappella wkoll għat-tixrid tal-aħjar prattiki biex in-nisa u l-irġiel ikunu jistgħu jikkombinaw ix-xogħol u l-familja b’mod ugwali, u li jiġu promossi u ffinanzjati azzjonijiet konġunti tal-imsieħba soċjali.

5.2Peress li t-telexogħol jiddependi fuq l-infrastruttura u l-konnessjonijiet teknoloġiċi, il-KESE jenfasizza l-importanza kbira li jsir investiment f’infrastruttura diġitali adegwata, li jiġi pprovdut aċċess għal konnessjonijiet diġitali stabbli u hardware u software adatti biex ikun jista’ jsir telexogħol effiċjenti għall-gruppi kollha tas-soċjetà, u jiġu evitati problemi fi kwalunkwe qasam ieħor tad-diġitalizzazzjoni tal-ekonomija u tas-soċjetà.

5.3Il-KESE jtenni l-appell tiegħu għat-tisħiħ tal-ħiliet diġitali għal kulħadd sabiex in-nies ikunu jistgħu jirreaġixxu għall-iżvilupp diġitali u jsawruh, filwaqt li jaħtfu bis-sħiħ l-opportunitajiet tat-tagħlim online. Din hija kwistjoni ta’ edukazzjoni formali, informali u mhux formali u l-validazzjoni tagħha, li tkopri l-edukazzjoni bażika, it-titjib tal-ħiliet u t-taħriġ mill-ġdid, f’konformità mal-approċċ ta’ tagħlim kontinwu u tul il-ħajja. Jeħtieġ li tingħata attenzjoni speċjali lill-ħiliet tan-nisa sabiex dawn ikunu jistgħu jipparteċipaw b’mod ugwali u bis-sħiħ fis-swieq tax-xogħol, kif ukoll biex jimmaniġġjaw affarijiet diġitali prattiċi ta’ kuljum.

5.4Il-KESE jenfasizza l-ħtieġa għal “Patt dwar il-Kura għall-Ewropa”, peress li l-investiment fis-settur tal-kura jiżgura l-provvista ta’ servizzi ta’ kwalità akbar għal kulħadd matul iċ-ċiklu tal-ħajja u jirrikonoxxi n-nisa u l-irġiel kemm bħala persuni ugwali li jaqilgħu paga u li jindukraw il-familja. Huwa jħeġġeġ lill-Istati Membri jinvestu f’infrastrutturi tal-kura ta’ kull tip. Il-pjani nazzjonali għall-Irkupru u Reżiljenza fl-ambitu ta’ Next Generation EU jipprovdu opportunità biex l-investimenti jiġu diretti lejn is-settur tal-kura. Il-KESE jappella wkoll għat-tixrid tal-aħjar prattiki biex in-nisa u l-irġiel ikunu jistgħu jikkombinaw ix-xogħol u l-familja b’mod ugwali, u li jiġu promossi u ffinanzjati azzjonijiet konġunti tal-imsieħba soċjali. Il-KESE jistieden lill-KE u lill-Istati Membri jirrevedu l-objettivi ta’ Barċellona 27 biex jiżguraw id-disponibbiltà ta’ indukrar tat-tfal ta’ kwalità għolja, flessibbli, diversifikata u affordabbli 28 . Huwa jenfasizza wkoll l-importanza tat-tranżizzjoni mill-kura istituzzjonali għal servizzi bbażati fil-komunità u ffukati fuq il-persuna għal tfal u adulti vulnerabbli bi ħtiġijiet speċifiċi, kif indikat fil-Linji Gwida Komuni Ewropej ippubblikati mill-KE 29 .

5.5Il-KESE jħeġġeġ lill-Istati Membri jimplimentaw id-Direttiva dwar il-bilanċ bejn ix-xogħol u l-ħajja privata b’mod effiċjenti u f’waqtu biex jipprovdu lill-familji b’għażliet adatti għal prattiki aktar ugwali, filwaqt li jqisu wkoll il-ħtiġijiet tan-negozji, b’mod partikolari tal-SMEs. Kumpaniji iżgħar, li l-attività tagħhom tiddependi, skont id-definizzjoni, fuq il-ħidma ta’ tim żgħir, jeħtieġu, saħansitra aktar għajnuna minn oħrajn, sabiex jibbenefikaw mill-kontinwità u l-istabbiltà fl-organizzazzjoni tal-produzzjoni tagħhom. Abbażi tat-tagħlimiet meħuda s’issa, jistgħu jiġu kkunsidrati skemi flessibbli ta’ taħlita ta’ xogħol bi preżenza fiżika u għażliet ta’ telexogħol.

5.6Għandha tingħata attenzjoni speċjali għall-kundizzjonijiet tal-gruppi vulnerabbli ta’ nisa bħal dawk b’diżabbiltà, il-ġenituri waħedhom, l-anzjani, il-migranti u n-nisa Rom. L-organizzazzjonijiet tan-nisa u dawk li jirrappreżentaw lill-familji jridu jiġu appoġġjati, inkluż permezz ta’ miżuri mmirati, iffinanzjati mill-fondi tal-UE u dawk nazzjonali.

5.7L-ispettru sħiħ ta’ servizzi ta’ appoġġ għandu jiġi introdott fil-każ ta’ sitwazzjonijiet vjolenti (hekk kif il-vjolenza domestika żdiedet b’mod konsiderevoli minħabba miżuri ta’ lockdown matul il-pandemija 30 ) flimkien mal-infurzar tal-konformità tal-leġiżlazzjoni kontra l-vjolenza. Il-KESE jħeġġeġ lill-Istati Membri jiżviluppaw u jimplimentaw miżuri għall-prevenzjoni ta’ kwalunkwe tip ta’ vjolenza kontra n-nisa, kemm fiżika kif ukoll online. Hija meħtieġa azzjoni aktar b’saħħitha biex jiġu indirizzati l-vjolenza u l-fastidju sesswali fuq il-post tax-xogħol, inkluż fil-kuntest tat-telexogħol. Jekk post tax-xogħol “sikur” ma jkunx disponibbli (minħabba, pereżempju, it-telexogħol), is-superstiti tal-vjolenza domestika ma jkollhom l-ebda kontroll soċjali u aċċess limitat jew l-ebda aċċess għal informazzjoni u għajnuna rilevanti 31 . Il-KESE jilqa’ l-proposta tal-KE għal Deċiżjoni tal-Kunsill li tawtorizza lill-Istati Membri biex jirratifikaw, fl-interess tal-UE, il-Konvenzjoni dwar il-Vjolenza u l-Fastidju, 2019 (Nru 190) tal-ILO, u jħeġġeġ lill-Istati Membri jirratifikaw il-Konvenzjoni 32 malajr, u jistieden lill-UE tħeġġeġ pajjiżi barra mill-UE biex jagħmlu l-istess.

5.8Għalkemm it-telexogħol mhuwiex forma ġdida ta’ xogħol, għad hemm ħafna implikazzjonijiet mhux magħrufa li jeħtieġu aktar riċerka. Pereżempju, ikun utli li jiġu esplorati l-impatti u l-prerekwiżiti tat-telexogħol taħt kundizzjonijiet mhux iddominati mill-pandemija u jitqiesu l-iżviluppi fit-tul f’setturi differenti tal-ekonomija u tas-soċjetà. Peress li l-innovazzjonijiet teknoloġiċi u soċjali mfassla għal kulħadd huma essenzjali biex isir l-aħjar użu mit-telexogħol u fl-istess ħin jiġu solvuti l-problemi relatati mal-ugwaljanza bejn il-ġeneri, il-KESE jappella għall-integrazzjoni ta’ dawn is-suġġetti fil-politiki dwar ir-riċerka, l-iżvilupp u l-innovazzjoni kemm fil-livell nazzjonali kif ukoll f’dak tal-UE. Eżempji tajbin ta’ prattiki eżistenti madwar l-UE għandhom jinġabru u jiġu kondiviżi wkoll biex jagħtu spinta lil soluzzjonijiet avvanzati.

5.9Peress li l-investiment fl-infrastruttura teknika, soċjali u tal-innovazzjoni mfassla għal kulħadd huma partijiet ċentrali tal-baġits tal-istat, l-allokazzjoni t-tajba tal-finanzi jista’ jkollha rwol deċiżiv fl-avvanz tat-telexogħol ugwali bejn il-ġeneri. Il-fondi tal-UE, inklużi l-fondi strutturali u l-Faċilità għall-Irkupru u r-Reżiljenza, għandhom jintużaw ukoll biex jappoġġjaw dan l-objettiv.

5.10Il-konnettività hija fenomenu soċjetali. Jeħtieġ li jiġu żviluppati prattiki fil-livell tal-post tax-xogħol, pereżempju, l-implimentazzjoni ta’ għodod bħall-ftehim tal-imsieħba soċjali dwar id-diġitalizzazzjoni, filwaqt li jitqies ukoll li bħalissa l-Aġenzija Ewropea għas-Sigurtà u s-Saħħa fuq il-Post tax-Xogħol qed tħejji Kampanja Ewropea dwar Postijiet tax-Xogħol Ħielsa mill-Periklu dwar id-Diġitalizzazzjoni li tibda fl-2023.

5.11Il-KESE jirreferi wkoll għall-Ftehim Qafas Awtonomu tal-Imsieħba Soċjali Ewropej dwar id-Diġitalizzazzjoni (AFAD) 33 u jistieden lill-Kummissjoni Ewropea tiddedika appoġġ finanzjarju speċjali għal azzjonijiet konġunti mmirati tal-imsieħba soċjali, kif ukoll appoġġ lill-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili li qed jikkontribwixxu għall-bilanċ bejn ix-xogħol u l-ħajja privata. L-AFAD jelabora dwar modi kif jiġu ttrattati kwistjonijiet relatati mal-modalitajiet tal-konnessjoni u l-iskonnessjoni f’ambjenti tax-xogħol diġitalizzati, inklużi l-kawżi sottostanti ta’ ħin eċċessiv li matulu persuna tibqa’ konnessa u sigħat twal ta’ xogħol, u x’aktarx li jkun hemm spettru wiesa’ ta’ eżempji nazzjonali dwar kif għandu jiġi implimentat l-AFAD, inkluż permezz ta’ ftehimiet settorjali jew tal-kumpaniji u dokumenti ta’ gwida.

5.12Fir-rigward tal-approċċi nazzjonali għall-konnessjoni u l-iskonnessjoni, Franza, il-Belġju, l-Italja u Spanja adottaw leġiżlazzjoni dwar id-dritt għall-iskonnessjoni biex jiġu ċċarati l-intitolamenti, titqajjem kuxjenza dwar il-ħtieġa li jinbidlu x-xejriet tal-ħin tax-xogħol jew anke li titrawwem bidla kulturali lejn organizzazzjoni tax-xogħol aktar b’saħħitha. Fin-Netherlands u l-Portugall saru proposti leġiżlattivi. Fil-Ġermanja, il-Finlandja, l-Irlanda, il-Lussemburgu, il-Litwanja, Malta, l-Iżvezja u s-Slovenja d-dibattitu għadu għaddej, filwaqt li fit-13-il Stat Membru li jifdal għadhom ma bdewx id-diskussjonijiet dwar dan is-suġġett. Reċentement il-Parlament Ewropew ivvota fuq Riżoluzzjoni dwar id-dritt għall-iskonnessjoni, fejn stieden lill-Kummissjoni tipproponi liġi li tippermetti lil dawk li jaħdmu b’mod diġitali jiskonnettjaw barra mill-ħinijiet tax-xogħol tagħhom, u li tistabbilixxi rekwiżiti minimi għal xogħol mill-bogħod u tiċċara l-kundizzjonijiet tax-xogħol, il-ħinijiet tax-xogħol u l-perjodi ta’ mistrieħ 34 . Hemm fehmiet differenti dwar jekk il-leġiżlazzjoni hijiex meħtieġa, jew jekk id-dispożizzjonijiet eżistenti humiex biżżejjed u għandu jiġi adottat approċċ ibbażat biss fuq in-negozjar kollettiv. Minkejja l-fehmiet differenti, hemm kunsens relattivament wiesa’ fost l-imsieħba soċjali li l-“modalitajiet ta’ konnessjoni u skonnessjoni” għandhom jiġu determinati u maqbula permezz ta’ djalogu soċjali fil-livell tal-kumpanija (u/jew settorjali) biex jiġi żgurat li dawn huma adattati għall-ħtiġijiet speċifiċi tas-setturi, tal-kumpaniji u ta’ organizzazzjonijiet oħra, filwaqt li jitqiesu wkoll il-ħtiġijiet tal-ħaddiema, b’mod partikolari s-saħħa u s-sigurtà tagħhom.

5.13Barra minn hekk, l-imsieħba soċjali jeħtieġ li jiġu kkonsultati minn dawk li jfasslu l-politika meta jkunu qed jitfasslu politiki relatati max-xogħol u mal-impjieg, inklużi dawk li jinfluwenzaw it-telexogħol u l-implikazzjonijiet tiegħu fuq il-ġeneri. Il-KESE jenfasizza li l-kwistjonijiet tal-ġeneru għandhom jiġu integrati fl-oqsma kollha tal-politika. Peress li t-telexogħol huwa relatat ukoll mal-ħajja ta’ kuljum taċ-ċittadini, kif ukoll mal-politiki ambjentali u klimatiċi, l-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili rilevanti f’oqsma bħan-nisa, il-familja, il-konsumaturi u l-affarijiet ambjentali għandhom isemmgħu leħinhom fit-tħejjija tal-politiki.

5.14Sabiex is-settur privat ikun jista’ jinnova u jinvesti f’metodi ġodda, u joħloq impjiegi ġodda, b’mod li jippromovi l-prerekwiżiti ta’ telexogħol ugwali bejn il-ġeneri, huwa essenzjali li l-UE tipprovdi kundizzjonijiet favorevoli għall-intraprenditorija u għan-negozju. Il-ġestjoni b’suċċess tat-telexogħol teħtieġ ukoll kooperazzjoni mill-qrib u bla xkiel bejn is-settur pubbliku u dak privat fil-livell prattiku. Dan huwa rilevanti, pereżempju, fl-oqsma tal-infrastruttura diġitali, tal-edukazzjoni u tat-taħriġ, tas-servizzi tas-saħħa u soċjali, u tar-riċerka u l-innovazzjoni.

5.15Barra minn hekk, hemm bżonn ta’ mentalità ġdida fil-livell tal-individwi u tal-familji. It-tnaqqis u t-tkissir tal-ħsieb sterjotipat jeħtieġu għarfien u impenn akbar. Il-kultura organizzattiva li tiżgura s-sensibilizzazzjoni dwar il-ġeneri, bħal prinċipji ta’ paga ugwali, li kulħadd jinżamm “viżibbli” eċċ. għandha wkoll tiġi promossa b’mod attiv, flimkien ma’ appoġġ għall-ġestjoni fl-elaborazzjoni u fl-implimentazzjoni ta’ prattiki li jiffavorixxu t-telexogħol. Dan għandu jittejjeb, pereżempju, fil-kuntest tal-implimentazzjoni tad-Direttiva dwar il-bilanċ bejn ix-xogħol u l-ħajja privata, permezz ta’ kampanji ta’ sensibilizzazzjoni. Il-KESE jħeġġeġ lill-imsieħba soċjali u lill-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili biex jieħdu rwol ċentrali f’dan il-qasam billi jippromovu kemm ir-rwoli mhux sterjotipati tal-familja kif ukoll l-għażliet mhux sterjotipati fir-rigward tal-istudji, il-professjonijiet u l-impjiegi. L-ugwaljanza bejn il-ġeneri teħtieġ ukoll li tiġi integrata fl-edukazzjoni, mill-kindergarten u l-iskola primarja sat-taħriġ vokazzjonali u l-università.

Brussell, 11 ta’ Marzu 2021

Aurel Laurenţiu PLOSCEANU
Il-President tas-Sezzjoni għax-Xogħol, l-Affarijiet Soċjali u ċ-Ċittadinanza

*    *    *

N.B.:    L-Appendiċi jinsab fil-paġni li jmiss:

APPENDIĊI għall-OPINJONI
tas-Sezzjoni għax-Xogħol, l-Affarijiet Soċjali u ċ-Ċittadinanza

L-emendi li ġejjin inċaħdu waqt id-diskussjoni iżda rċevew aktar minn kwart tal-voti (Artikolu 43(2) tar-Regoli ta’ Proċedura):

Punt 3.4

Ibdel it-test kif ġej:

3.4    Kwart ta’ dawk kollha li jaħdmu mill-bogħod huma ġenituri ta’ tfal taħt it-12-il sena, li 22 % minnhom sabuha diffiċli ħafna aktar minn gruppi oħra biex jikkonċentraw fuq ix-xogħol u jiksbu bilanċ adegwat bejn ix-xogħol u l-ħajja privata 35 . B’mod partikolari n-nisa li għandhom responsabbiltajiet ta’ kura, ix-xogħol mid-dar ġie mminat minn diversi fatturi, eż. in-nuqqas ta’ spazju kwiet fejn jistgħu jaħdmu mingħajr interruzzjonijiet, kif ukoll in-nuqqas ta’ ħin disponibbli biex jiddedikawh għax-xogħol, minn naħa waħda, flimkien mat-tendenzi li jaħdmu aktar fit-tul u li ma jiġux rispettati l-modalitajiet ta’ konnessjoni u skonnessjoni, min-naħa l-oħra. , Dan għalhekk, dan jirrikjedi infurzar aħjar tal-leġiżlazzjoni eżistenti rilevanti u monitoraġġ aktar mill-qrib mill-ispezzjonijiet tax-xogħol kif ukoll valutazzjoni ta’ jekk il-qafas eżistenti huwiex adegwat. Il-ġenituri waħedhom, li fl-UE 85 % minnhom huma nisa, huma partikolarment vulnerabbli peress li l-pandemija aggravat il-bilanċ diġà fraġli bejn ix-xogħol u l-ħajja privata 36 .

Riżultat tal-votazzjoni:

Punt 4.3 (il-11-il inċiż)

Ibdel it-test kif ġej:

4.3    B’mod korrispondenti, ir-riskji li ġejjin jistgħu jiġu assoċjati mat-telexogħol, li prinċipalment huma sfidi relatati ma’:

[…]

   - li jkun hemm impedimenti għall-kuntatt mar-rappreżentanti tat-trade unions. L-inabbiltà jew id-diffikultajiet għat-trade unions biex jipproteġu d-drittijiet tal-ħaddiema.

Riżultat tal-votazzjoni:

_____________

(1)      Rapport ta’ Eurofound “Living, Working and COVID-19 data” (Data dwar l-għajxien, ix-xogħol u l-COVID-19 – mhux disponibbli bil-Malti). Meta mqabbel mal-2018, meta inqas minn 5 % tal-ħaddiema ħadmu mill-bogħod b’mod regolari u inqas minn 10 % ħadmu mill-bogħod b’mod okkażjonali, kif irrappurtat mill-KE fl-2020.

(2)     https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/mt/qanda_20_357

(3)      Ftehimiet Oqsfa tal-Imsieħba Soċjali tal-UE dwar id-Diġitalizzazzjoni tal-2020, u dwar it-Telexogħol tal-2002, u r-Rapport tal-KE dwar l-implimentazzjoni tal-Ftehim Qafas tal-Imsieħba Soċjali tal-UE dwar it-Telework, COM(2008) 412 final – http://erc-online.eu/european-social-dialogue/database-european-social-dialogue-texts/ .

(4)       ĠU C 237, 6.7.2018, p. 8 .

(5)       http://erc-online.eu/european-social-dialogue/database-european-social-dialogue-texts/ and http://resourcecentre.etuc.org/ .

(6)      Rapport ta’ Eurofound “Living, Working and COVID-19 data” (Data dwar l-għajxien, ix-xogħol u l-COVID-19 – mhux disponibbli bil-Malti).

(7)      EPRS: Gender equality: a review in progress (Ugwaljanza bejn il-ġeneri: analiżi kontinwa) – in-Nazzjonijiet Uniti (NU) issa qiegħda twissi li l-pandemija tal-COVID-19 tista’ treġġa’ lura l-kisbiet globali fil-qasam tal-ugwaljanza bejn il-ġeneri, proprju meta l-komunità internazzjonali kellha tipprovdi impetu ġdid f’dan il-qasam.

(8)      EIGE, Indiċi tal-Ugwaljanza bejn il-Ġeneri 2020: Digitalisation and the future of work (Id-diġitalizzazzjoni u l-futur tax-xogħol – mhux disponibbli bil-Malti).

(9)      EIGE, Indiċi tal-Ugwaljanza bejn il-Ġeneri 2020: Digitalisation and the future of work (Id-diġitalizzazzjoni u l-futur tax-xogħol – mhux disponibbli bil-Malti).

(10)      Dokumenti UNAPL, FEPIME Catalunya u AFAEMME.

(11)       https://data.unwomen.org/features/covid-19-and-gender-what-do-we-know-what-do-we-need-know .

(12)    Is-Servizz ta’ Riċerka tal-Parlament Ewropew, “Achieving gender equality in the face of the pandemic and existing challenges” (Niksbu l-ugwaljanza bejn il-ġeneri fid-dawl tal-pandemija u l-isfidi eżistenti): https://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/ATAG/2021/659440/EPRS_ATA(2021)659440_EN.pdf ; https://eige.europa.eu/topics/health/covid-19-and-gender-equality  

(13)      Eurofound “Living, Working and COVID-19” (L-għajxien, ix-xogħol u l-COVID-19), 2020 (mhux disponibbli bil-Malti).

(14)      Starriġ elettroniku, Grupp dwar il-COVID, Structure of Earnings Survey (Stħarriġ dwar l-Istruttura tal-Paga – mhux disponibbli bil-Malti). Eurofound, Teleworkability and the COVID-19 crisis: a new digital divide? (Fattibbiltà tat-telexogħol u l-kriżi tal-COVID-19: distakk diġitali ġdid?), 2020 (mhux disponibbli bil-Malti).

(15)      B’mod ġenerali, madwar 37 % tal-impjiegi fl-UE huma stmati li jistgħu jsiru permezz tat-telexogħol (Ara d-data tal-Eurofound).

(16)      Eurofound, COVID-19: Some implications for employment and working life (Il-COVID-19: Xi implikazzjonijiet għall-impjiegi u l-ħajja tax-xogħol), 2021, L-Uffiċċju tal-Pubblikazzjonijiet tal-UE, il-Lussemburgu – daqt se jiġi ppubblikat.

(17)      Eurofound, “Living, Working and COVID-19” (L-għajxien, ix-xogħol u l-COVID-19), 2020 (mhux disponibbli bil-Malti).

(18)      EIGE, Indiċi tal-Ugwaljanza bejn il-Ġeneri 2020: Digitalisation and the future of work (Id-diġitalizzazzjoni u l-futur tax-xogħol – mhux disponibbli bil-Malti).

(19)       https://www.nature.com/articles/d41586-020-01294-9 .

(20)      Dokumenti UNAPL, FEPIME Catalunya u AFAEMME.

(21)       https://www.opendemocracy.net/en/5050/covid19-sexual-harassment-work-online/ .

(22)       https://www.europarl.europa.eu/news/en/press-room/20200406IPR76610/covid-19-stopping-the-rise-in-domestic-violence-during-lockdown .

(23)       https://ec.europa.eu/commission/commissioners/2019-2024/suica/announcements/speech-vice-president-suica-demographic-change-eu-epc_en , https://horizon-magazine.eu/article/teleworking-here-stay-here-s-what-it-means-future-work.html .

(24)       https://www.oecd.org/going-digital/bridging-the-digital-gender-divide-key-messages.pdf .

(25)      EIGE, Indiċi tal-Ugwaljanza bejn il-Ġeneri 2020: Digitalisation and the future of work (Id-diġitalizzazzjoni u l-futur tax-xogħol – mhux disponibbli bil-Malti).

(26)       http://erc-online.eu/european-social-dialogue/database-european-social-dialogue-texts/ .

(27)      F’konformità mal-“Istrateġija tal-UE dwar l-Ugwaljanza bejn il-Ġeneri 2020-2025” il-ġdida.

(28)      European Social Partners joint statement on childcare provisions in the EU (Stqarrija konġunta tal-Imsieħba Soċjali Ewropej dwar id-dispożizzjonijiet relatati mal-indukrar tat-tfal fl-UE), 24 ta’ Novembru 2020 (mhux disponibbli bil-Malti)

(29)       https://deinstitutionalisationdotcom.files.wordpress.com/2017/07/guidelines-final-english.pdf /.

(30)       https://unric.org/en/who-warns-of-surge-of-domestic-violence-as-covid-19-cases-decrease-in-europe/ ; https://www.europarl.europa.eu/news/en/press-room/20200406IPR76610/covid-19-stopping-the-rise-in-domestic-violence-during-lockdown .

(31)      Fil-pubblikazzjoni “Brief no 3 – Domestic violence and its impact on the world of work” (Tgħarrif Nru 3 – Il-vjolenza domestika u l-impatt tagħha fuq id-dinja tax-xogħol – mhux disponibbli bil-Malti), f’Marzu 2020, l-ILO ppreżentat il-kostijiet għoljin tal-vjolenza domestika għall-ekonomiji nazzjonali. https://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/---dgreports/---gender/documents/briefingnote/wcms_738117.pdf )

(32)       https://eur-lex.europa.eu/legal-content/MT/ALL/?uri=CELEX:52020PC0024  

(33)       https://www.ceep.eu/wp-content/uploads/2020/06/Final-22-06-20_Agreement-on-Digitalisation-2020.pdf .

(34)       https://www.europarl.europa.eu/news/mt/press-room/20210114IPR95618/id-dritt-ta-skonnessjoni-ghandu-jkun-dritt-fundamentali-fl-ue-skont-il-mpe , 472 vot favur, 126 vot kontra u 83 astensjoni.

(35)      Eurofound, “Living, Working and COVID-19” (L-għajxien, ix-xogħol u l-COVID-19), 2020 (mhux disponibbli bil-Malti).

(36)      EIGE, Indiċi tal-Ugwaljanza bejn il-Ġeneri 2020: Digitalisation and the future of work (Id-diġitalizzazzjoni u l-futur tax-xogħol – mhux disponibbli bil-Malti).