24.3.2009   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 70/1

(1)

Fl-10 ta' Marzu 2009 l-Kunsill eżamina l-programm aġġornat ta' stabbiltà tal-Italja, li jkopri l-perijodu bejn l-2008 u l-2011.

(2)

Billi żiedet mad-dgħufija strutturali antika li fixklet tkabbir sodisfaċenti tal-produttività għal bosta snin, it-tnaqqis globali fir-ritmu ekonomiku qiegħed jolqot l-ekonomija tal-Italja b'mod aħrax, anki jekk s'issa l-livell baxx tad-dejn tas-settur privat Taljan u sistema finanzjarja relattivament soda taw ftit kenn mill-impatt dirett tal-kriżi finanzjarja. Tnaqqis notevoli fit-tkabbir tal-PDG reali fl-Italja kien diġà fis-seħħ fin-nofs tal-2007, ferm qabel ma sserjat il-kriżi tas-suq finanzjarju. Hija nbidlet f'riċessjoni fit-tieni nofs tal-2008, imbuttata minn tnaqqis fid-domanda domestika u fl-esportazzjonijiet. It-treġġigħ tal-kunfidenza tan-negozju u l-konsumatur, l-iżgurar tal-aċċess għall-kreditu, partikolarment għall-SMEs, l-iffaċilitar tal-adattar fis-suq tax-xogħol biex jiġi ttrattat il-qgħad li qed jiżdied u jittejbu l-kondizzjonijiet għat-tkabbir tal-produttività u kompetittività miżjuda tal-ispiża huma sfidi ewelnin għall-perijodu qasir. Fid-dawl tad-dejn għoli ħafna tal-gvern u l-piż assoċjat tal-imgħax, ir-reazzjoni tal-gvern Taljan għal dawn l-isfidi trid bir-reqqa tinżamm f'ekwilibriju mal-ħtieġa li jiġi evitat deterjorament sostanzjali tal-finanzi pubbliċi. Il-qagħda fiskali ppjanata fl-2009 hija fil-biċċa l-kbira newtrali. F'dan il-kuntest, il-gvern adotta pjan ta' rilanċ f'Novembru 2008 f'konformità mal Pjan Ewropew ta' Rilanċ Ekonomiku (EERP), li jimmira li jappoġġja l-familji u d-ditti b'introjtu baxx, filwaqt li jaċċellera l-investiment pubbliku. Ġew adottati miżuri ulterjuri fi Frar 2009 biex jappoġġjaw id-domanda għal prodotti li jservu fit-tul li huma effiċjenti mil-lat ta' enerġija. Madankollu, jibqa' l-fatt li l-kriżi ekonomika qed titfa' piż kbir fuq il-finanzi pubbliċi Taljani.

(3)

Ix-xenarju makroekonomiku li jservi ta' bażi għall-programm jipprevedi li, wara li jaqa' b'0,6 % fl-2008, il-PDG reali għandu jiċkien ulterjorment fl-2009, bi 2 %. It-tkabbir reali tal-PDG mistenni jirkupra moderatament, għal 0,3 %, fl-2010 u aktar deċiżivament, għal 1 %, fl-2011. Dawn il-previżjoniiet makroekonomiċi jieħdu kont il-miżuri ta' rkupru adottati fit-28 ta' Novembru, iżda l-impatt ekonomiku mistenni tagħhom mhuwiex ikkwantifikat. Meta mqabbel mal-informazzjoni disponibbli bħalissa (2), li nħarġet wara d-data ta' skadenza għall-projezzjonijiet tal-programm, it-tkabbir ekonomiku jista' jkun saħansitra aktar baxx minn dak ipprojettat fil-programm. Ukoll fid-dawl ta' dan, il-projezzjonijiet fil-programm għall-2009 fir-rigward tal-impjiegi jidhru li huma pjuttost ottimistiċi, partikolarment f'dak li għandu x'jaqsam mas-sigħat maħduma. B'kuntrast ma' dan, il-projezzjonijiet għalll-inflazzjoni jidhru realistiċi. Il-prospetti ta' inflazzjoni tal-programm u l-moderazzjoni li sservi ta' bażi għat-tkabbir tal-ispiża tax-xogħol għal kull unità ta' prodott fuq firxa medja ta' żmien jimplikaw xi trażżin tat-telf tal-kompetittività li l-Italja ilha tesperjenza mill-aħħar tas-snin disgħin.

(4)

It-tbassir proviorju tal-2009 tas-servizzi tal-Kummissjoni tistima li l-iżbilanċ ġenerali tal-gvern żdied għal 2,8 % tal-PDG fl-2008, meta mqabbel mal-mira tal-iżbilanċ ta' 2,2 % fl-aġġornament tal-programm ta' Novembru 2007. Ir-riżultat li huwa ogħla milli kif kien mistenni seħħ minkejja effett ta' bażi pożittiva, minħabba li l-iżbilanċ tal-2007 issa ġie rrappurtat bħala 1,6 % tal-PDG meta mqabbel mat-2,4 % mistennija fil-programm preċedenti. Il-pożizzjoni ta' tluq aħjar tal-2007 tpattiet u mhux bi ftit minn żviluppi fl-2008, parzjalment relatati mal-kondizzjonijiet ekonomiċi diffiċli. Barra dan, rati ogħla tal-imgħax involvew spejjeż miżjuda tas-servizz tad-dejn. Waqgħa fit-tkabbir tal-introjtu apparti l-impatt tal-effetti tat-tnaqqis fir-ritmu ekonomiku tirrifletti l-implimentazzjoni ta' bosta miżuri diskrezzjonarji, speċifikament: l-adozzjoni ta' dawk li jħaddmu fl-2008 tal-qtugħ tar-rati fiskali fuq il-ħaddiema (għall-ħaddiema b'kuntratti permanenti) previst għall-2007, l-abolizzjoni kompluta tat-taxxa fuq proprjetà residenzjali primarja u d-differiment għall-2009 ta' wħud mill-iskadenzi għall-ħlas tat-taxxa adottati mal-pakkett ta' rilanċ ekonomiku fl-aħħar tal-2008. L-iżbilanċ strutturali — jiġifieri, l-iżbilanċ aġġustat ċiklikament nett minn miżuri ta' darba u miżuri temporanji oħra — huwa stmat li żdied b'0,5 ta' punt perċentwali tal-PDG relattiv mal-2007. Dan jikkompara ma' titjib ta' 0,25 ta' punt perċentwali ppjanat fl-aġġornament ta' Novembru 2007 tal-programm.

(5)

Skont il-programm, l-iżbilanċ huwa mmirat li jiżdied minn 2,6 % tal-PDG fl-2008 għal 3,7 % tal-PDG fl-2009, 'il fuq mill-valur ta' referenza ta' 3 %. Dan jikkompara ma' projezzjoni ta' żbilanċ ta' 3,8 % fit-tbassir proviorju tas-servizzi tal-Kummissjoni. It-twessigħ tal-iżbilanċ jirrifletti l-attività tal-istabilizzaturi awtomatiċi, filwaqt li l-politika fiskali ppjanata hija ġeneralment newtrali. B'mod partikolari, it-tkabbir tan-nefqa primarja, għalkemm moderat bi standards storiċi, (3,1 % mil-lat nominali meta mqabbel ma' 4,5 % bħala medja matul il-perijodu 1999-2007), huwa preżunt li jiskorri sewwa t-tkabbir nominali tal-PDG. It-tkabbir tal-introjtu għandu jbatti konsiderevolment, iżda b'inqas mill-bażi tat-taxxa, li jirrifletti wkoll taħlita ta' miżuri diskrezzjonarji ta' darba u permanenti adottati mal-pakketti fiskali ta' rilanċ u ta' tliet snin, kif ukoll żviluppi pożittivi fil-kontributi soċjali. Rati iktar baxxi tal-imgħax għandhom jimbuttaw 'l isfel b'mod marġinali n-nefqa fuq l-imgħax, minkejja dejn ogħla, u b'hekk jagħtu ftit nifs lill-finanzi pubbliċi. B'riżultat ta' dawn l-iżviluppi l-bilanċ strutturali rikalkolat mis-servizzi tal-Kummissjoni fuq il-bażi tal-informazzjoni fil-programm għandhom jittejbu bi 0,25 ta' punt perċentwali tal-PDG meta mqabbel mal-2008.

(6)

Fir-rigward tal-istrateġija baġitarja li tifrex fuq medda medja ta' żmien, il-programm jikkonferma l-impenn għall-Għan tat-Terminu Medju (MTO) ta' pożizzjoni baġitarja mil-lati strutturali, iżda mhux id-data mmirata tal-2011 għall-kisba tiegħu. Il-kriżi ekonomika timplika dewmien fil-pjan ta' konsolidazzjoni baġitarja li jinsab fil-pakkett fiskali ta' tliet snin approvat fis-sajf tal-2008. Il-garanzija għall-aġġustament ibbazat fuq in-nefqa li ġie ċċarat f'dak il-pakkett hija mtennija, partikolarment permezz tal-konferma ġenerali tal-previżjonijiet li jifirxu fuq medda medja ta' żmien għall-kategoriji ta' nefqa individwali u l-miżuri biex jinkiseb. Minkejja dan, għalkemm ippjanata li tkun newtrali għall-baġit, l-implimentazzjoni tal-pakkett ta' rilanċ timplika xi differiment tal-aġġustament ibbażat fuq in-nefqa, minħabba l-aċċelerazzjoni ta' investiment u tal-ħlasijiet ta' darba lill-familji fl-2009. Wara ż-żieda f'daqqa projettata fl-2009, il-proporzjon primarju ta' nefqa mqabbla mal-PDG għandu bil-mod jitreġġa' għal livell simili ta' dak stmat għall-2008 bis-saħħa ta' kondizzjonijiet ekonomiċi mtejba u żidiet annwali mrażżna ħafna ppjanati matul l-2010-2011 (0,8 % bħala medja mil-lat nominali). Il-proporzjon ta' introjtu mqabbel mal-PDG huwa previst li jiżdied bi ftit bejn l-2008 u l-2011. Wara li laħaq quċċata fl-2009, l-iżbilanċ kumplessiv huwa ppjanat li jonqos għal 3,3 % tal-PDG fl-2010 u għal 2,9 % tal-PDG fl-2011. Irkupru previst fin-nefqa fuq l-imgħax mill-2010 jimplika li l-bilanċ primarju huwa ppjanat li jittejjeb b'ritmu aktar mgħaġġel. Il-bilanċ strutturali rikalkolat għandu jkompli jitjieb fl-2010 u l-2011, b'punt perċentwali 1 kumulattiv tal-PDG. Il-konsolidazzjoni fiskali ppjanata matul l-2010-2011 hija mmexxija mir-restrizzjonijiet imnissla mid-dejn għoli ħafna tal-gvern. Wara li żdied għal ftit inqas minn 106 % tal-PDG fl-2008, li jirrifletti wkoll l-akkumulazzjoni prekawzjonarja ta' assi likwidi miżmuma mal-Bank tal-Italja, il-proporzjon ta' dejn gross tal-gvern huwa previst li jkompli jiżdied fl-2009 u l-2010, għal quċċata ta' 112 % tal-PDG, qabel ma jonqos bi ftit għal 111,6 % fl-2011. Il-kawżi ewlenin ta' dawn l-iżviluppi huma l-eċċessi primarji baxxi ppjanati u t-tkabbir nominali mrażżan tal-PDG. L-aġġustament ta' stock/flussi previst fil-programm huwa relattivament żgħir iżda ma jinkorporax l-implimentazzjoni possibbli tal-iskema tar-rikapitalizzazzjoni tal-bank adottata mal-pakkett ta' rilanċ, u s'issa għadha ma ġietx użata.

(7)

Ir-riżultati tal-iżbilanċ jistgħu jkunu ogħla milli previsti fil-programm matul il-perijodu kopert. L-ewwelnett, it-tkabbir ekonomiku jista' jkun iktar baxx. It-tieni, iż-żieda mrażżna fin-nefqa primarja ppjanata matul l-2010-2011 tirrikjedi implimentazzjoni stretta, fil-livelli kollha tal-gvern, tal-aġġustament ibbażat fuq in-nefqa li jservi ta' bażi għall-pakkett ta' tliet snin adottat fis-sajf tal-2008. It-tielet, il-projezzjonijiet tal-programm għall-kontributi soċjali, notevolment għall-2009, ma jistgħux jimmaterjalizzaw, anki fid-dawl tas-suppożizzjonijiet pjuttost favorevoli għat-tkabbir tal-impjieg. Fl-aħħar, minkejja li huwa ppjanat li jkun kompletament finanzjat, il-pakkett ta' rilanċ adottat f'Novembru 2008 u l-inċentivi fiskali ġodda għax-xiri ta' prodotti li jservu fit-tul adottati fi Frar 2009 (mhux inkorporati fil-programm) jistgħu jaffettwaw ir-riżultat baġitarju tal-2009. Għall-istess raġunijiet, l-evoluzzjoni tal-proporzjon tad-dejn mill-2009 'l quddiem tista' tkun inqas favorevoli milli previst fil-programm. Il-proporzjon tad-dejn gross jista' wkoll ikun affettwat minn introduzzjonijiet kapitali possibbli fis-settur tal-banek.

(8)

L-impatt baġitarju fuq perijodu twil tat-tixjiħ fl-Italja huwa inqas mill-medja tal-UE, bin-nefqa tal-pensjonijiet turi żieda iktar limitata milli bħala medja fl-UE bis-saħħa tar-riformi adottati tal-pensjonijiet. Minkejja dan, in-nefqa fuq il-pensjonijiet bħala proporzjon tal-PDG tibqa' fost l-ogħla fl-UE u l-projezzjonijiet jiddependu mis-suppożizzjoni li r-riformi adottati jiġu kompletament implimentati, b'mod partikolari li l-koeffiċjenti attwarjali riveduti, li huma kompletament konsistenti mal-prinċipju kontributorju li jservi ta' bażi għas-sistema riformata tal-pensjonijiet, ikunu applikati sa mill-2010. Miżuri addizzjonali jistgħu jitqiesu, notevolment għal żieda ulterjuri fl-età tal-irtirar, partikolarment għan-nisa. Dan għandu jippermetti r-riallokazzjoni ta' nefqa soċjali biex jittieħdu passi lejn sistema aktar komprensiva u uniformi tal-benefiċċji li tiżgura inċentivi adattati tax-xogħol u politiki effettivi ta' attivazzjoni. Il-pożizzjoni baġitarja fl-2008 kif stmata fil-programm, li hija agħar mill-pożizzjoni ta' tluq tal-programm ta' qabel, għandha tkun biżżejjed biex tistabbilizza l-proporzjon attwali tad-dejn iżda ma tikkontribwixxix biex tpatti għall-impatt baġitarju tat-tixjiħ previst fuq medda twila ta' żmien. Barra minn hekk, il-livell attwali tad-dejn gross huwa ferm ogħla mill-valur ta' referenza tat-Trattat. Il-kisba u l-preservazzjoni tal-eċċessi primarji għolja matul il-medda ta' żmien medja għandhom jikkontribwixxu għat-tnaqqis tar-riskji medji għas-sostenibilità tal-finanzi pubbliċi.

(9)

Sar progress sinifikanti f'dawn l-aħħar snin biex jittejjeb il-qafas fiskali, prekondizzjoni ewlenija għal strateġija kredibbli ta' aġġustament ibbażat fuq in-nefqa mifruxa fuq medda ta' żmien medja u sostnuta minn effettività tal-ispiża msaħħa u minn effiċjenza tan-nefqa pubblika. Il-pakkett fiskali ta' tliet snin adottat fis-sajf tal-2008 isaħħaħ il-qafas fiskali mifrux fuq medda ta' żmien medja billi jiċċara limiti dettaljati annwali għal kull nefqa individwali ta' oġġett u jappoġġahom b'miżuri estensivi. Bosta inizjattivi oħra ġew introdotti biex itejbu l-istituzzjonijiet baġitarji. L-istruttura tal-baġit tal-istati ġiet razzjonalizzata bl-introduzzjoni ta' klassifika bbażata fuq programm li tippermetti allokazzjoni aqwa tar-riżorsi f'konformità mal-objettivi politiċi tal-gvern. Il-ministeri għandhom aktar flessibbiltà biex iwettqu riallokazzjonijiet fir-riżorsi bejn programmi ta' infiq skont il-prijoritajiet. Eżerċizzju pilota tar-reviżjoni tan-nefqa twettaq f'ħames ministeri biex tiġi vvalutata l-effettività tal-ispiża tan-nefqa pubblika u issa hemm l-intenzjoni li dan isir parti integrali tal-proċess baġitarju. Issaħħew il-mekkaniżmi ta' infurzar tal-Patt ta' Stabilità Domestika, li jamministra r-relazzjonijiet fiskali bejn il-livelli differenti tal-gvern. Fl-aħħar, qed jittieħdu passi importanti biex jittejbu l-effiċjenza u l-effettività tal-ispiża tal-amministrazzjoni pubblika, inter alia billi ssir promozzjoni ta' użu aktar razzjonali tar-riżorsi disponibbli u sistema aqwa tal-ippremjar tal-mertu. Għall-ġejjieni, sfida ewlenija għall-governanza fiskali hija t-tfassil ta' qafas ġdid għall-federaliżmu fiskali li jiżgura r-responsabilità tal-gvernijiet lokali u jrawwem l-effiċjenza.

(10)

Fl-aħħar tal-2008, b'reazzjoni għall-kriżi finanzjarja globali, l-awtoritajiet Taljani adottaw serje ta' miżuri mmirati biex jipproteġu lil min ifaddal u biex jippreservaw livelli adegwati ta' likwidità bankarja u ta' kapitalizzazzjoni. Dawn jippermettu lill-gvern, sal-aħħar tal-2009, li jintroduċi kapital fil-banek f'sitwazzjonijiet ta' inadegwatezza tal-kapital u li jiggarantixxi l-impenji sa massimu ta' ħames snin. Barra minn dan, ġiet offruta garanzija statali supplementari għad-depożiti fil-banek kummerċjali, li jsaħħu b'mod ulterjuri l-livell relattivament diġà għoli ta' protezzjoni offrut mill-iskema interbankarja tal-assikurazzjoni tad-depożiti (li jagħti kopertura għal ftit aktar minn EUR 100 000).

Fl-aħħar, bl-għan li jsaħħaħ il-kapaċità ġenerali tas-sistema għal finanzjament ta' attività ekonomika, il-Ministeru tal-Ekonomija u l-Finanzi ngħatalu l-permess li jagħti garanzija għall-istrumenti finanzjarji maħruġa minn banek sodi u elenkati li għandhom jikkwalifikaw bħala kapital regolatorju. L-intervent pubbliku, stmat fil-programm fil-livell ta' EUR 10 biljun (madwar 0,7 % tal-PDG), huwa maħsub li jkun temporanju u l-banek li jagħmlu użu minnu jridu jintrabtu li jagħtu self lill-familji u l-SMEs fuq termini u kondizzjonijiet xierqa.

(11)

Fi ħdan pożizzjoni fiskali ġeneralment newtrali, il-gvern ħa miżuri biex jappoġġa l-ekonomija, f'konformità mal-EERP, li jammontaw għal madwar 0,4 % tal-PDG fl-2009 u 0,2 % fl-2010. L-impatt baġitarju ta' dawn il-miżuri, skont l-istimi uffiċjali, jitpatta kompletament mill-introjti ta' darba u minn xi żidiet permanenti tat-taxxa, li fil-biċċa l-kbira joriġinaw mill-ġlieda kontra l-evażjoni u l-evitar tat-taxxa. Miżuri li jappoġġjaw l-introjtu disponibbli tal-familji u jreġġgħu l-kunfidenza tal-konsumatur inkluż it-trasferiment ta' darba ta' kontanti lill-unitajiet familjali b'introjtu baxx, estensjonijiet ta' benefiċċji tal-qgħad lil ħaddiema atipiċi u l-iffriżar ta' tariffi ta' wħud mis-servizzi pubbliċi. Appoġġ lil kumpanniji jingħata fil-biċċa l-kbira fil-forma ta' differiment ta' skadenzi ta' żmien għal ħlas tat-taxxa u tnaqqis tal-piż tat-taxxa fuq id-dħul korporattiv. L-eżenzjon mit-taxxa fuq pagi relatati mal-prestazzjoni tipprova trawwem il-produttività filwaqt li jitnaqqsu l-ispejjeż tax-xogħol. Fl-aħħar, il-gvern qed jipprova jagħmel riallokazzjoni tal-fondi disponibbli tal-UE jew dawk nazzjonali biex jaċċellera l-implimentazzjoni ta' proġetti tal-infrastruttura ta' prijorità. Il-miżuri huma mmirati u f'waqthom, bil-kondizzjoni li l-aċċellerazzjoni ppjanata tal-investiment pubbliku tinkiseb, u l-biċċa l-kbira tagħhom huma ta' natura temporanja. Għalhekk, ir-riversibilità tagħhom hija żgurata, għalkemm mhux kompletament. Il-pakkett huwa reazzjoni adegwata għall-kriżi ekonomika fid-dawl tal-proporzjon għoli ħafna tad-dejn. F'dan il-kuntest, u fid-dawl tal-ħtieġa li tiġi indirizzata l-isfida tal-produttività u tittejjeb il-pożizzjoni kompetittiva esterna, ir-riformi strutturali, inkluż it-tisħiħ tal-qafas għall-kompetizzjoni, huma partikolarment rilevanti għall-Italja. Għadd ta' miżuri strutturali mħabbra, jekk ikunu diġà operazzjonali fl-2009, jistgħu jappoġġjaw b'mod ulterjuri r-rilanċ u jtejbu r-reżiljenza tal-ekonomija. Dawn jinkludu inizjattivi għat-trawwim tal-innovazzjoni industrijali, il-promozzjoni tal-użu ta' sorsi ta' enerġija rinnovabbli u tal-iffrankar tal-enerġija u t-tnaqqis tal-piż amministrattiv. Passi riċenti mill-imsieħba soċjali biex jimmodifikaw il-qafas ta' negozjar, appoġġjati mill-inizjattivi fiskali msemmija qabel fuq pagi relatati mal-prestazzjoni, jistgħu jwasslu għall-konfigurazzjoni aqwa tal-iżviluppi tal-paga u l-produttività. Dawn il-miżuri huma relatati mal-aġenda ta' riforma li tifrex fuq medda ta' żmien medja u r-rakkomandazzjonijiet speċifiċi għall-pajjiżi proposti mill-Kummissjoni fit-28 ta' Jannar 2009 skont l-Istrateġija ta' Lisbona għat-Tkabbir u l-Impjiegi.

(12)

Wara li żdied b'mod ulterjuri fl-2009, l-iżbilanċ huwa projettat li jiċkien gradwalment matul il-perijodu tal-programm. Minkejja dan, tnaqqis tal-iżbilanċ kumplessiv taħt it-3 % tal-PDG sal-2011, kif imbassar fil-programm, ser jirrikjedi impenn qawwi fid-dixxiplina fiskali u li l-Italja tkun lesta li tadotta miżuri addizzjonali jekk ikun meħtieġ. Il-proporzjon tad-dejn ser ikun qed jiżdied matul il-perijodu tal-programm, u jmur iktar 'il bogħod mill-valur ta' referenza.

(13)

Fir-rigward tar-rekwiżiti tad-dajta speċifikati fil-kodiċi ta' kondotta għall-programmi ta' stabilità u ta' konverġenza, il-programm jagħti d-dejta obbligatorja kollha u l-biċċa l-kbira tad-dejta mhux obbligatorja (3).

(i)

timplimenta l-politika fiskali ppjanata għall-2009 u twettaq b'mod determinat it-triq ta' aġġustament ippjanat matul il-perijodu tal-programm biex tiddirieġi l-proporzjon għoli ħafna ta' dejn f'rotta ta' tnaqqis kontinwu u tiżgura s-sostenibilità finanzjarja fit-tul tal-finanzi pubbliċi;

(ii)

tkompli l-progress li sar biex tittejjeb l-amministrazzjoni fiskali u l-ħidma fuq qafas ġdid għall-federaliżmu fiskali li jiżgura r-responsabbiltà tal-gvernijiet lokali u jenfasizza d-dixxiplina fiskali;

(iii)

issegwi sforzi biex ittejjeb il-kwalità tal-finanzi pubbliċi billi tiffoka fuq l-effiċjenza u l-kompożizzjoni tal-infiq, ukoll billi tagħmel riallokazzjoni tan-nefqa soċjali biex toħloq spazju għal sistema ta' benefiċċji tal-qgħad aktar komprensiva u effettiva li tiżgura inċentivi xierqa għax-xogħol u politiki effettivi ta' attivazzjoni, mingħajr ma tikkomprometti l-proċess fiskali ta' konsolidazzjoni.

24.3.2009   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 70/8

(1)

Fl-10 ta' Marzu 2009 l-Kunsill eżamina l-programm ta' konverġenza aġġornat tal-Litwanja, li jkopri l-perijodu bejn l-2008 u l-2011.

(2)

L-ekonomija tal-Litwanja bdiet tnaqqas b'pass mgħaġġel fl-2008 wara perijodu sostnut favorevoli ħafna ffukat lejn tkabbir ta' talba interna li bdiet fl-2003. Fil-kuntest tal-qafas tal-bord tal-valuta, il-kundizzjonijiet monetarji u ta' kreditu saru aktar stretti fl-2008 fost perċezzjonijiet ogħla ta' riskju fil-pajjiż u apprezzament issoktat tar-rata reali u effettiva ta' kambju. Il-perijodu ta' tkabbir qawwi ta' dan l-aħħar ħoloq pressjonijiet minħabba rata mgħaġġla ta' produzzjoni: l-iżbilanċi makro-ekonomiċi żdiedu, kemm bl-inflazzjoni kif ukoll bl-iżbilanċ estern li laħqu l-quċċata fl-ewwel nofs tal-2008. Iż-żieda fil-pagi qabżet iż-żieda fil-produttività b'mod sostanzjali u b'hekk il-pajjiż tilef mill-kompetittività tiegħu. Il-politika fiskali kienet waħda ta' espansjoni matul il-perijodu favorevoli kollu u ma ġewx akkumulati riżervi bi tħejjija għall-kundizzjonijiet ċikliċi li jinbidlu. L-iżbilanċi esterni kbar tal-Litwanja wessgħu l-vulnerabbiltà tagħha fid-dawl ta' kundizzjonijiet globali ta' kreditu aktar stretti u anqas tkabbir fis-swieq ta' esportazzjoni. Il-kriżi finanzjarja globali u t-talba esterna dgħajfa mistennija jżidu n-nuqqas attwali fit-talba interna u jikkontribwixxu għat-tnaqqis tal-ekonomija. L-isfida immedjata tal-politika ekonomika għal-Litwanja hija li tamministra tajjeb il-kriżi ekonomika biex iżżomm l-istabbiltà makro-ekonomika. Minħabba l-ħtieġa li jitranġaw l-iżbilanċi għoljin tal-pajjiż, l-awtoritajiet adottaw f'Diċembru 2008 pakkett fiskali ta' awsterità biex jiffaċilitaw il-proċess ta' aġġustament u jgħinu jżommu l-fiduċja fis-suq. Dan għandu wkoll jillimita li jmorru aktar għall-agħar l-iżbilanċi pubbliċi matul il-kriżi ekonomika.

(3)

Ix-xenarju makro-ekonomiku fl-isfond tal-programm stima li l-PDG reali żdied bi 3,5 % fl-2008. Huwa jipprojetta kontrazzjoni qawwija b'4,8 % fl-2009 u aktar tnaqqis żgħir b'0,2 % fl-2010, qabel irkupru lejn tkabbir ta' 4,5 % fl-2011. Imqabbel mal-informazzjoni disponibbli bħalissa (2), dan ix-xenarju huwa bbażat fuq suppożizzjonijiet ta' tkabbir plawsibbli sal-2009 u fuq suppożizzjonijiet ta' tkabbir favorevoli sal-2009 iżda b'mod sinifikanti minn hemm 'il quddiem. Is-suppożizzjonijiet ta' tkabbir jidhru ottimisti mill-2010 meta jitqies li t-tiħżin tal-prospetti ta' tkabbir fil-pajjiżi fi sħubija kummerċjali u d-domanda interna fil-Litwanja minħabba kreditu ristrett x'aktarx li jkunu aktar evidenti u fit-tul milli wieħed assuma fil-programm. L-istima tat-tkabbir potenzjali fl-2011 hija xi ftit għolja wisq. Il-projezzjoni tal-programm għall-inflazzjoni hija realistika għall-2009 filwaqt li tista' tkun xi ftit baxxa għall-2010, l-aktar minħabba l-impatt fuq il-prezzijiet tal-enerġija minħabba l-għeluq tal-impjant nukleari ta' Ignalina skedat sa tmiem l-2009. Imqabbel mat-tbassir interim tas-servizzi tal-Kummissjoni ta' Jannar 2009, il-programm jagħti stima ta' korrezzjoni aktar mgħaġġla tal-iżbilanċi esterni fl-2009 u dan ġej minn kontrazzjoni aktar ħarxa tad-domanda interna u mill-iżviluppi aktar favorevoli fis-swieq ta' esportazzjoni mbassra fil-programm ta' konverġenza.

(4)

Għall-2008, l-iżbilanċ ġenerali tal-gvern huwa stmat li jkun 2,9 % tal-PDG fit-tbassir interim tas-servizzi tal-Kummissjoni, imqabbla ma' mira ta' żbilanċ ta' 0,5 % tal-PDG iffissata fl-aġġornament preċedenti tal-programm ta' konverġenza. Dan ir-riżultat finali agħar milli mistenni b'mod sinifikanti jirrifletti l-aktar infiq konsiderevoli eċċessiv f'pagi tas-settur pubbliku u trasferimenti soċjali għall-familji u l-pensjonanti wara deċiżjonijiet politiċi adottati matul is-sena u għalhekk mhux inklużi fil-baġit tal-2008 u sa ċertu punt dħul iktar baxx ta' taxxa milli fil-bidu kien stmat mill-awtoritajiet, b'mod partikolari minħabba tnaqqis f'daqqa ta' attività ekonomika lejn tmiem is-sena. L-infiq ta' investiment u l-assorbiment ta' fondi tal-UE kienu iktar baxxi milli kien ippjanat.

(5)

Il-gvern il-ġdid li l-mandat tiegħu beda fid-9 ta' Diċembru 2008 adotta programm ta' tnaqqis fiskali sinifikanti. Bi qbil ma' dan, il-baġit tal-2009 adottat mill-Parlament fit-22 ta' Diċembru 2008 jinkludi pakkett ta' konsolidament fiskali mmirat lejn ir-restawrazzjoni tal-fiduċja fis-suq u l-limitazzjoni tal-ħtiġijiet finanzjarji tal-gvern. Il-konsolidament fiskali huwa bbażat fuq riforma komprensiva tat-taxxi u tnaqqis sostanzjali fl-infiq baġitarju, u t-tnejn li huma mistennija jikkontribwixxu bl-istess mod fil-konsolidament fiskali. Il-baġit jimmira lejn żbilanċ ġenerali tal-gvern ta' 2,1 % tal-PDG li fin-nuqqas tal-miżuri ta' konsolidament kien ikun sostanzjalment ogħla. It-tibdil fit-taxxa għandu l-għan li jaqleb il-piż tat-taxxi minn taxxi diretti għal dawk indiretti u mix-xogħol għall-kapital u biex iwessa' l-bażi fiskali billi jitneħħew l-eżenzjonijiet. Il-miżuri ewlenin ta' dħul jinkludu żieda ta' punt 1 perċentwali f'VAT u sisa, tnaqqis ta' 3 punti perċentwali fir-rata tat-taxxa fuq id-dħul personali bl-eliġibilità ristretta għal-limitu minimu ħieles mit-taxxa tal-bidu u żieda ta' 5 punti perċentwali fir-rata tat-taxxa tad-dħul tal-kumpaniji kif ukoll it-tneħħija tal-biċċa l-kbira tal-eżenzjonijiet tal-VAT u tat-taxxa fuq id-dħul personali u t-twessiegħ tal-bażi fiskali, b'mod partikolari bl-inklużjoni ta' aktar persuni fis-sistema tas-sigurtà soċjali.

L-effett nett stmat ta' dan it-tibdil fiskali skont il-programm huwa madwar 1,8 % tal-PDG. Il-baġit għandu jkollu pjanijiet għal tnaqqis sinifikanti fl-infiq, stmat għal madwar 2 % tal-PDG, inklużi l-pagi tas-settur pubbliku, infiq kurrenti ieħor u investiment ippjanat. Iżda, xi miżuri ta' bażi tal-baġit ġew miċħuda mill-parlament jew fis-sħiħ jew parzjalment u għalhekk jeħtieġ li jiġu sostitwiti b'miżuri ġodda. Il-pożizzjoni fiskali ġenerali fl-2009, kif imkejla bit-tnaqqis ta' 3 % tal-PDG fil-bilanċ strutturali (miżuri aġġustati b'mod ċikliku netti ta' darba u miżuri oħra temporanji) hija stmata bħala waħda restrittiva b'mod qawwi (3).

(6)

L-għan ewlieni tal-istrateġija baġitarja fuq medda medja ta' żmien fil-programm huwa li jinkiseb l-MTO ta' żbilanċ stutturali ġenerali tal-gvern ta' 1 % tal-PDG sal-2010, u li jintlaħaq baġit nominali bbilanċjat aktar 'il quddiem fis-snin. L-iżbilanċ nominali ġenerali tal-gvern huwa mistenni li jonqos għal 1.0 % tal-PDG fl-2010 u li jkun f'bilanċ fl-2011. L-aġġustament huwa mbassar li jinkiseb b'żieda sostanzjali fil-proporzjon bejn id-dħul f'taxxi u l-PDG u tnaqqis modest fil-proporzjoni ta' nfiq. Il-gvern beda reviżjoni aktar fid-dettall tal-infiq kurrenti, inkluż l-impjieg fis-settur pubbliku, li jista' jwassal biex jiġi propost aktar iffrankar fuq l-infiq fis-snin li ġejjin. Aktar tkabbir tad-dħul jista' jiġi spjegat l-aktar bit-tibdil fiskali introdott fil-baġit tal-2009. Iżda, il-programm jagħraf b'mod espliċitu li l-ksib tal-miri baġitarji ppreżentati fil-programm jeħtieġ miżuri addizzjonali ta' madwar 0,5 % tal-PDG fl-2010 u madwar 1,5 % tal-PDG fl-2011.

(7)

Ir-riżultati baġitarji huma soġġetti għal bosta riskji negattivi. Dan jikkonċerna s-snin kollha tal-programm: fl-2009 r-riskju ewlieni huwa li d-dħul jista' jkun ħafna iktar baxx milli stmat fil-programm, l-aktar marbut mar-riskju li miżuri diskrezzjonarji ta' żieda fid-dħul fiskali, partikolarment żidiet fit-taxxa indiretta, ma jwasslux għal dħul fiskali ogħla sal-punt ippjanat fil-programm, u li mhux it-tnaqqis kollu propost fl-infiq, speċjalment fuq sussidji u kumpensi lill-impjegati fis-settur pubbliku, jista' jkun implimentat; fl-2010 u l-2011 r-riskju mill-konsolidament fiskali stmat huwa bbażat fuq suppożizzjonijiet ta' tkabbir favorevoli ħafna u jitlob miżuri addizzjonali bħala sostenn tal-miri baġitarji.

(8)

L-impatt baġitarju tat-tixjiħ tal-popolazzjoni fil-perijodu fit-tul huwa iktar baxx mill-medja tal-UE, minħabba li r-riforma tal-pensjoni hija diġà fis-seħħ. Madankollu, il-pożizzjoni baġitarja fl-2008, kif stmata fil-programm, marret għall-agħar b'mod konsiderevoli meta mqabbla mall-pożizzjoni tal-bidu tal-programm preċedenti u żżid l-impatt baġitarju tat-tixjiħ tal-popolazzjoni fuq id-diverġenza tas-sostenibbiltà. Il-ksib ta' bilanċi primarji favorevoli fil-perijodu medju, kif imbassar fil-programm, jikkontribwixxi biex jonqsu r-riskji medji għas-sostenibbiltà tal-finanzi pubbliċi.

(9)

Il-qafas baġitarju tal-Litwanja fil-perijodu medju ma rnexxilux iwaqqaf infiq eċċessiv f'dawn l-aħħar snin. It-tkabbir tad-dħul fiskali b'suċċess iffaċilita reviżjonijiet 'il fuq ripetuti ta' miri ta' nfiq u ċ-ċiklu elettorali poġġa pressjoni addizzjonali fuq il-qafas kif deher mid-deterjorment riċenti tal-iżbilanċ nominali. Bil-ħsieb li jissaħħaħ il-qafas, ġiet adottata Liġi dwar id-Dixxiplina Fiskali f'Novembru 2007, li tinkludi, b'mod partikolari, regola dwar l-infiq. Iżda, il-liġi ffukat fuq it-tħejjija u t-twettiq tal-baġit annwali u proprjament ma daħħlitx aktar mill-elementi meħtieġa li jħarsu 'l quddiem fil-perijodu medju. Għalhekk, il-qafas kurrenti huwa kemmxejn dgħajjef fir-rigward ta' pjanar u kontroll ta' finanzi pubbliċi fil-perijodu medju. Hemm wisa' għat-titjib tal-ippjanar u għat-tisħiħ tan-natura vinkolanti tal-limiti massimi ta' nfiq fil-perijodu medju, u dan jikkontribwixxi għall-kontroll tat-tkabbir tal-infiq. Barra minn hekk il-qafas jeħtieġ jiżgura konsolidament fiskali fi żminijiet ekonomiċi tajba billi jipprevjeni dħul addizzjonali li jimplika nfiq ta' natura ogħla. It-trasparenza tal-proċess baġitarju kollu inkluż ir-rappurtar xieraq tat-twettiq ta' dħul u nfiq jibqa' dgħajjef ukoll, inkluż dak li għandu x'jaqsam mal-komparabbiltà tal-indikaturi baġitarji dwar il-bażijiet tal-kassa u tad-dovuti.

(10)

Bil-ħsieb li jistabbilizzaw is-settur finanzjarju, l-awtoritajiet Litwani żiedu l-garanzija għall-assikurazzjoni tad-depożitu mill-ekwivalenti ta' EUR 22 000 għal EUR 100 000 f'Ottubru 2008 u l-proporzjon tal-garanzija tad-depożitu għal 100 %. Il-programm jirrikonoxxi r-riskju possibbli marbut mal-garanziji ta' depożitu, fejn l-ammont totali ggarantit fi tmiem l-2008 kien madwar 30 % tal-PDG.

(11)

F'konformità mal-Pjan Ewropew ta' Rilanċ Ekonomiku tal-Kummissjoni li dwaru ntlaħaq ftehim f'Diċembru mill-Kunsill Ewropew, il-Litwanja, li qed taffronta żbilanċi sinifikanti esterni u interni, adottat politika baġitarja li għandha l-għan li tikkoreġi dawn l-iżbilanċi. B'kont meħud tal-ħtieġa ta' korrezzjoni tal-iżbilanċi ekonomiċi u d-diffikultà ta' ksib ta' finanzjament ġdid b'kundizzjonijiet aċċettabbli minħabba l-istmerrija tar-riskju tas-suq, il-pożizzjoni fiskali restrittiva ppjanata mill-2009 sal-2011 hija tweġiba xierqa għas-sitwazzjoni makro-ekonomika u baġitarja. Saret riforma fiskali komprensiva u ttieħdu miżuri ta' ffrankar ta' nfiq fuq medda wiesgħa, inkluż tnaqqis fil-pagi pubbliċi fl-2009. Barra minn hekk, l-awtoritajiet Litwani qed jippjanaw li jadottaw pakkett komprensiv ta' miżuri bl-għan li jagħtu appoġġ lill-kummerċ bit-tnaqqis tal-piżijiet amministrattivi, titjib tal-aċċess għall-finanzi u ffaċilitar ta' esportazzjoni u investiment. Waħda mill-prijoritajiet tinkludi l-immodernizzar ta' bini tat-tip Sovjetiku biex titjieb l-effiċjenza tal-enerġija. F'dan il-kuntest, il-Litwanja għandha l-għan li tgħaġġel (u tissimplifika) l-assorbiment tal-fondi strutturali tal-UE, fejn il-possibilitajiet ta' ffinanzjar ta' investimenti bħal dawn jikbru b'mod konsiderevoli skont il-proposti għal Pjan Ewropew ta' Rilanċ Ekonomiku tal-Kummissjoni. Dawn il-miżuri huma marbuta mal-aġenda ta' riforma fil-perijodu medju u mar-rakkomandazzjonijiet speċifiċi għall-pajjiż proposti mill-Kummissjoni fit-28 ta' Jannar 2009 skont l-Istrateġija ta' Lisbona għat-Tkabbir u l-Impjiegi.

(12)

Il-Litwanja adottat programm ta' konsolidament li huwa tweġiba xierqa għall-ħtieġa ta' korrezzjoni ta' żbilanċi makro-ekonomiċi. Madankollu, ir-riżultati baġitarji huma soġġetti għal riskji negattivi sinifikanti. Barra minn hekk, l-aġġustament għandu jkun sostnut b'miżuri addizzjonali, b'mod partikolari fi snin imbiegħda. Minkejja li l-marġni ta' sikurezza kontra l-varjazzjonijiet ċikliċi normali jidher li huwa rispettat fil-programm fis-snin kollha mill-2009 'l quddiem, dan jista' jsir mhux suffiċjenti, meta jitqiesu r-riskji inkluża l-kriżi ekonomika gravi biex jiġi evitat il-ksur tal-limitu massimu ta' 3 % fl-2009 u l-2010. Il-pożizzjoni fiskali mistennija li tkun restrittiva mill-2009 sal-2011 kif imkejla bit-tibdil fil-bilanċ strutturali (primarju). Fil-kuntest tas-sħubija tal-Litwanja fl-ERM II u l-ħtieġa li titjieb il-kompetittività tal-kost tal-ekonomija, il-korrezzjoni tat-tkabbir preċedentement għoli tal-pagi hija ggarantita.

(13)

Fir-rigward tal-ħtiġiet ta' data speċifikati fil-kodiċi ta' kondotta għal programmi ta' stabbiltà u konverġenza, il-programm jipprovdi d-data meħtieġa kollha u l-parti l-kbira ta' dik mhux obbligatorja (4).

(i)

timplimenta l-miżuri meħtieġa biex tikseb il-mira baġitarja fl-2009 billi tipprijoritizza l-infiq u tkompli l-konsolidament fiskali mmirat fil-perijodu medju;

(ii)

timplimenta trażżin tal-pagi tas-settur pubbliku biex tiffaċilita l-allinjament tal-pagi tal-ekonomija sħiħa mal-produttività u ssaħħaħ il-kost-kompetittività;

(iii)

issaħħaħ il-governanza fiskali u t-trasparenza, billi ttejjeb il-qafas baġitarju fil-perijodu medju u ssaħħaħ id-dixxiplina tal-infiq.

24.3.2009   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 70/13

(1)

Fl-10 ta' Marzu 2009 l-Kunsill eżamina l-programm ta' stabbiltà aġġornat tal-Lussemburgu, li jkopri l-perijodu mill-2008 sal-2010 (2).

(2)

L-attività ekonomika naqset ir-ritmu konsiderevolment b'riżultat tat-tnaqqis fl-attività ekonomika dinjija u tal-kriżi finanzjarja, bit-tkabbir reali tal-PDG jaqa' minn 5,2 % fl-2007 għal madwar 1 % fl-2008. Fl-2009, l-attività ekonomika mistennija tonqos b'0,9 % skont il-previżjoni proviżorja ta' Jannar 2009 tas-servizzi tal-Kummissjoni: l-ekonomija tal-Lussemburgu, li hija miftuħa ħafna u tiddependi mill-prestazzjonijiet tas-settur finanzjarju tiegħu, ser tintlaqat serjament mit-tnaqqis li hemm imbassar fil-kummerċ dinji u mill-kriżi finanzjarja, waqt li n-nefqa tal-gvern u, sa ċertu punt, il-konsum privat mistennija li jkunu l-uniku sostenn għat-tkabbir. L-isfidi ewlenin għall-politika fit-tnaqqis tal-attività huma relatati mas-settur finanzjarju, li l-attività tiegħu hija internazzjonalizzata ħafna, u mas-sostenn tad-domanda domestika. It-tnaqqis fl-attività ser ikollu impatt sostanzjali fuq il-finanzi pubbliċi minħabba li l-bilanċ pożittiv ħafna previst għall-2008 mistenni li fl-2009 jinbidel fi żbilanċ li fl-2010 ser jikber. Din id-deterjorament fil-bilanċ tal-gvern jieħu kont ukoll tal-effett tal-miżuri ta' sostenn deċiżi f'dawn l-aħħar xhur, li essenzjalment jinkludu qtugħ sostanzjali fit-taxxi, speċjalment fit-taxxa fuq id-dħul personali, kif ukoll aċċellerazzjoni sinifikanti fl-implimentazzjoni tal-proġetti ta' investiment tal-gvern. Fid-dawl tal-pożizzjoni baġitarja inizjali favorevoli u l-livell baxx ħafna ta' dejn pubbliku, dawn il-miżuri huma opportuni u pożittivi.

(3)

Ix-xenarju makroekonomiku li jservi ta' bażi għall-programm, kif emendat mill-addendum, jipprevedi li l-PDG reali, wara tnaqqis minn 5,2 % fl-2007 għal 1,0 % fl-2008, ser jonqos b'0,9 % fl-2009 qabel ma jirkupra xi ftit u jiżdied b'1,4 % fl-2010. Meta jitqies bl-informazzjoni disponibbli bħalissa (3), dan ix-xenarju jidher li huwa bbażat fuq suppożizzjonijiet ta' tkabbir plawsibbli għall-2008 sal-2010. Huwa kompletament konformi mal-previżjoni proviżorja ta' Jannar 2009 tas-servizzi tal-Kummissjoni. Il-previżjonijiet tal-programm għall-inflazzjoni u l-iżvilupp tal-pagi wkoll jidhru realistiċi.

(4)

Għall-2008, il-bilanċ pożittiv ġenerali tal-gvern huwa stmat li jkun 2,0 % tal-PDG fl-addendum tal-programm, li jitqabbel ma' mira ta' 0,8 % tal-PDG stabbilita fl-aġġornament preċedenti tal-programm ta' stabbiltà. Dan ir-riżultat li huwa ħafna aħjar milli kien mistenni meta mqabbel mal-aġġornament preċedenti huwa fil-biċċa l-kbira dovut għall-effett bażiku assoċjat ma' reviżjoni tal-bilanċ pożittiv ġenerali tal-gvern fl-2007 minn stima preċedenti ta' 1 % tal-PDG għal 3,2 %, l-aktar minħabba sorpriżi fid-dħul.

Għall-2008, din il-pożizzjoni inizjali, li hija aħjar milli kien previst, ġiet newtralizzata xi ftit minn żieda fin-nefqa li kienet ikbar milli mistenni, b'mod partikolari fl-investiment u l-konsum tal-gvern kif ukoll trasferimenti soċjali. Iż-żieda aktar mgħaġġla milli mistenni fil-konsum tal-gvern hija parzjalment dovuta għall-ħatra ta' persunal ġdid li sar minħabba l-iżvilupp tal-Università tal-Lussemburgu u ta' ċentri pubbliċi oħra ta' riċerka.

(5)

Il-programm jipprevedi li l-bilanċ ġenerali tal-gvern jiddeterjora minn bilanċ pożittiv ta' 2 % tal-PDG fl-2008 għal żbilanċ ta' 0,6 % tal-PDG fl-2009. Dan hu dovut parzjalment għall-impatt tat-tnaqqis tal-attività ekonomika u t-tħaddim normali assoċjat ta' stabilizzaturi awtomatiċi, speċjalment rigward id-dħul mit-taxxi tas-settur finanzjarju. L-iżbilanċ tal-2009 ser jirriżulta wkoll minn miżuri diskrezzjonali adottati fil-baġit tal-2009 inklużi dawk deċiżi b'reazzjoni għat-tnaqqis tal-attività ekonomika u konformement mal-Pjan Ewropew ta' Rilanċ Ekonomiku, li jammontaw għal 1,75 % tal-PDG. Il-baġit tal-2009 jipprevedi qtugħ sostanzjali fit-taxxi, speċjalment fit-taxxa fuq id-dħul personali, li jammonta ex ante għal madwar 1,25 % tal-PDG, filwaqt li wħud mill-proġetti ta' investiment tal-gvern li għall-ewwel kienu ppjanati għall-2010 huma ppjanati li jitressqu għal data eqreb. Fl-2009 d-dħul hu mbassar li jonqos b'madwar 0,5 punti perċentwali tal-PDG. Dan jinkludi tnaqqis ta' punt perċentwali tal-PDG f'taxxi diretti li jirriżulta mit-tnaqqis fit-taxxa u mill-impatt tal-kriżi, filwaqt li l-kontribuzzjonijiet soċjali u d-dħul mill-proprjetà għandhom jiżdiedu b'madwar 0,25 punti perċentwali tal-PDG kull wieħed, bis-saħħa tal-effett tat-tkabbir fl-impjiegi li kien għadu sejjer tajjeb sa tmiem l-2008 u tal-imgħaxijiet li waslu mis-self mogħti b'sostenn għas-settur finanzjarju. Simultanjament, fl-2009 n-nefqa ġenerali tal-gvern hija ppjanata li togħla bi 2,25 punti perċentwali tal-PDG, fil-biċċa l-kbira minħabba ż-żidiet sinifikanti fil-konsum u l-investiment tal-gvern kif ukoll fi trasferimenti soċjali, b'dawn tal-aħħar ikunu parzjalment ir-riżultat tas-sostituzzjoni tat-tnaqqis fit-taxxa għat-tfal b'sistema ta' kreditu tat-taxxa kif ukoll taż-żieda fil-qgħad imbassra għal din is-sena.

(6)

Il-programm jipprevedi li l-iżbilanċ nominali ġenerali tal-gvern ikompli jiddeterjora minn 0,6 % tal-PDG fl-2009 għal 1,5 % tal-PDG fl-2010, filwaqt li l-iżbilanċ primarju jiżdied minn 0,3 % tal-PDG għal 1,2 %. L-objettiv baġitarju tal-Lussemburgu li jifrex fuq medda medja ta' żmien huwa żbilanċ strutturali (aġġustat ċiklikament u nett minn miżuri ta' darba u miżuri oħrajn temporanji) ta' 0,75 % tal-PDG. Ibbażat fuq ix-xenarju makroekonomiku tal-programm u l-previżjonijiet baġitarji, dan l-objettiv li jifrex fuq medda medja ta' żmien huwa ppjanat li jkun kompletament rispettat matul il-perijodu kopert: il-bilanċ strutturali kkalkulat mill-ġdid bil-metodoloġija maqbula b'mod komuni abbażi tal-informazzjoni fil-programm huwa previst li jibqa' pożittiv, filwaqt li jonqos bi ftit minn bilanċ pożittiv ta' 0,6 % tal-PDG fl-2009 għal bilanċ pożittiv ta' 0,4 % tal-PDG fl-2010. Id-dejn pubbliku gross, li rdoppja minn 7 % tal-PDG fl-2007 għal 14,4 % tal-PDG fl-2008 b'riżultat tal-finanzjament tas-self ta' sostenn lis-sussidjarji Lussemburgiżi tal-banek barranin sistemikament rilevanti, huwa previst li jiżdied għal 15 % tal-PDG fl-2009 u għal 17 % fl-2010. Madankollu, minkejja li rdoppja fl-2008, ser jibqa' fil-wisa' l-inqas wieħed fiż-żona tal-euro.

(7)

Ir-riskji għall-previżjonijiet baġitarji fil-programm jidhru b'mod ġenerali bbilanċjati. Min-naħa l-waħda, ir-riskju ta' deterjorament fix-xenarju makroekonomiku jista' jsir realtà. B'mod partikolari, il-konsum privat jista' jirriżulta li jkun inqas reżistenti milli mbassar. Barra minn hekk, l-impatt tal-kriżi fuq id-dħul mit-taxxi, speċjalment dak mis-settur finanzjarju, jista' jkun saħansitra ikbar milli mistenni bħalissa. Min-naħa l-oħra, ir-riżultati tal-2008 jistgħu jkunu aħjar milli previsti fil-programm (kif kien diġà l-każ fl-2007) minħabba li l-previżjonijiet baġitarji fil-Lussemburgu huma tradizzjonalment magħrufa li jkunu kawti.

(8)

It-tħassib ewlieni għall-finanzi pubbliċi tal-Lussemburgu jibqa' s-sostenibilità fit-tul fid-dawl ta' żieda kbira ħafna prevista fin-nefqa pubblika relatata mal-età u l-fatt li sa issa ma ttieħdet l-ebda miżura li tindirizza din il-kwistjoni: l-impatt baġitarju fit-tul tat-tixjiħ huwa fost l-ogħla fl-UE, influwenzat speċjalment minn żieda konsiderevoli ħafna prevista fin-nefqa fuq il-pensjonijiet. Il-pożizzjoni baġitarja fl-2008 kif stmata fil-programm, li hija aħjar mill-pożizzjoni tat-tluq tal-programm ta' qabel, il-proporzjon baxx tad-dejn, l-assi sinifikanti akkumulati fis-sigurtà soċjali, u bilanċ pożittiv primarju strutturali jikkontribwixxu biex jagħmlu tajjeb għall-impatt baġitarju fit-tul previst minħabba l-popolazzjoni li qed tixjieħ. Iżda dan mhuwiex biżżejjed biex ikopri ż-żieda mdaqqsa fin-nefqa relatata mal-età. Il-kisba ta' bilanċi pożittivi primarji għolja fil-medda medja ta' żmien u, kif rikonoxxut mill-awtoritajiet, l-implimentazzjoni ta' miżuri mmirati li jrażżnu ż-żieda sostanzjali fin-nefqa relatata mal-età, inkluż billi tiżdied l-età tal-pensjoni effettiva, għandhom jgħinu biex jonqos ir-riskju fil-medda medja ta' żmien għas-sostenibbiltà tal-finanzi pubbliċi. Ir-riskji għas-sostenibbiltà mnissla mill-operazzjonijiet ta' sostenn lis-settur finanzjarju mwettqa f'dawn l-aħħar xhur ma jidhrux konsiderevoli bħalissa, minkejja ż-żieda mdaqqsa fid-dejn pubbliku li dawn l-operazzjonijiet kienu jeħtieġu, anke jekk il-passivi potenzjali jistgħu jkunu relattivament importanti minħabba d-daqs kbir ħafna tas-settur finanzjarju. Barra minn dan, parti kbira tal-ispejjeż (jew saħansitra kollha kemm huma) iġġenerati minn dawn l-operazzjonijiet ta' sostenn jistgħu jiġu rkuprati fil-ġejjieni.

(9)

L-istruttura tal-finanzi pubbliċi tidher relattivament favorevoli fil-Lussemburgu: in-nefqa tal-gvern u l-piż tat-taxxa huma relattivament baxxi u kemm is-sistemi tan-nefqa kif ukoll dawk tad-dħul jidhru relattivament effiċjenti, imqabbla ma' Stati Membri oħra. B'mod partikolari, il-konsum tal-gvern u t-tassazzjoni tad-dħul mill-ħaddiema huma relattivament baxxi filwaqt li l-investiment pubbliku huwa wieħed mill-ogħla fl-UE kollha.

(10)

Bil-ħsieb li jistabbilizza s-settur finanzjarju, il-Gvern tal-Lussemburgu ddeċieda f'Settembru u Ottubru 2008 li jagħti self konvertibbli lis-sussidjarji lokali ta' żewġ banek barranin kbar għal ammont totali ta' EUR 2,776 biljun (7,6 % tal-PDG). Biex itejjeb l-aċċess tiegħu għal finanzi, ġie deċiż ukoll li jsiru garanziji għall-impenji ġodda kuntrattati minn wieħed minn dawn il-banek lejn investituri istituzzjonali u b'maturità massima ta' tliet snin. Fl-aħħar, biex terġa' tingħata fiduċja lid-depożituri, l-ammont kopert mill-iskema ta' garanzija tad-depożiti żdiedet minn EUR 20 000 għal EUR 100 000 għal kull depożitu. Għandu jkun innutat li l-gvern ġenerali għandu assi finanzjarji kbar, akkumulati mill-bilanċi pożittivi rikorrenti rreġistrati f'dawn l-aħħar deċennji u amplifikati mis-self mogħti lis-sussidjarji ta' dawn iż-żewġ banek barranin fi tmiem l-2008. Dawn l-assi kienu jammontaw għal madwar 32 % tal-PDG fl-2008, li minnhom madwar terz kienu miżmuma mill-gvern ċentrali u żewġ terzi mis-sistema ta' sigurtà soċjali. Konsegwentement, il-pożizzjoni finanzjarja netta tal-gvern ġenerali hija pożittiva fil-wisa'.

(11)

Uħud mill-miżuri ta' sostenn fiskali kienu diġà ġew deċiżi fil-baġit tal-2009, li ġie abbozzat qabel ma ggravat il-kriżi finanzjarja. Dawn kienu jikkonsistiu fil-biċċa l-kbira minn qtugħ fit-taxxa fuq id-dħul, li l-ispiża tiegħu hija stmata mill-programm għal madwar 1,2 % tal-PDG. Il-baġit ippreveda wkoll tnaqqis fir-rata tat-taxxa fuq il-kumpanniji, li ser jaffettwa d-dħul mill-2010 'l quddiem. Barra dan, konformement mal-Pjan Ewropew ta' Rilanċ Ekonomiku li nqabel f'Diċembru mill-Kunsill Ewropew, il-Lussemburgu adotta miżuri oħra ta' sostenn, li l-iktar rilevanti fosthom jirreferu għal aċċellerazzjoni fl-investiment tal-gvern kif ukoll sussidji għax-xiri ta' prodotti li jservu fit-tul li huma effiċjenti mil-lat ta' enerġija u għal investimenti għall-iffrankar tal-enerġija. Barra minn dan, is-sehem ta' min jimpjega tal-benefiċċju tal-qgħad fil-każ ta' qgħad parzjali (part-time) ser jiġi rimborsat mill-gvern sa tmiem l-2009. B'kollox, dawn il-miżuri ta' stimolu ser jammontaw għal madwar 1,75 % tal-PDG. Bis-saħħa tal-bilanċ pożittiv mhux negliġibbli rreġistrat fl-2008 u bis-saħħa tal-livell baxx ħafna tad-dejn pubbliku, l-ispazju disponibbli għall-immanuvrar huwa partikolarment wiesa' fil-Lussemburgu. Il-pakkett ta' stimolu fiskali għall-2009 u l-2010 jidher li jikkostitwixxi reazzjoni adegwata għat-tnaqqis attwali fl-attività ekonomika, minkejja li parti kbira mill-miżuri ta' stimolu mhumiex suppost li jkunu temporanji, speċjalment il-qtugħ fit-taxxa fuq id-dħul, li tfassal primarjament biex jikkumpensa għan-nuqqas ta' indiċjar tal-kategoriji tat-taxxa mill-2001 'l hawn. Il-Lussemburgu ħa wkoll diversi miżuri u ser jieħu oħrajn fis-snin li ġejjin biex joħloq ambjent ekonomiku aktar attraenti u biex jimplimenta l-pakkett dwar l-enerġija u t-tibdil fil-klima. Dawn il-miżuri huma relatati mal-aġenda ta' riforma fuq medda medja ta' żmien proposta mill-Kummissjoni fit-28 ta' Jannar 2009 skont l-Istrateġija ta' Lisbona għat-Tkabbir u l-Impjiegi.

(12)

Il-bilanċ strutturali kkalkulat bil-metodoloġija maqbula b'mod komuni huwa previst li jibqa' f'bilanċ pożittiv, iżda jonqos minn 1,5 % tal-PDG fl-2008 għal 0,6 % tal-PDG fl-2009 u 0,4 % tal-PDG fl-2010. Il-qagħda fiskali globali fl-2009 hija espansjonista, u tirrifletti r-reazzjoni tal-gvern tal-Lussemburgu għat-tnaqqis fl-attività, u fl-2010 hija moderatament espansjonista, għalkemm il-bidliet fil-bilanċ strutturali huma pjuttost iżgħar mill-miżuri ta' stimolu meħuda. L-objettivi għaż-żmien medju mistennija li jkunu rispettati tul il-perijodu kopert.

(13)

Fir-rigward tar-rekwiżiti ta' data speċifikati fil-kodiċi tal-kondotta għall-programmi ta' stabbiltà u konverġenza, il-programm fih xi nuqqasijiet fid-data meħtieġa u f'dik fakultattiva (4). Barra minn hekk, l-addendum għall-programm, li jissostitwixxi parzjalment ix-xenarju oriġinali makroekonomiku u baġitarju, ma jipprovdix previzjonijiet għall-2011 (5).

(i)

jimplimenta l-pjanijiet fiskali, inklużi l-miżuri ta' stimolu f'konformità mal-Pjan Ewropew ta' Rilanċ Ekonomiku u fil-qafas tal-Patt ta' Stabbiltà u Tkabbir;

(ii)

itejjeb is-sostenibilità fit-tul tal-finanzi pubbliċi tiegħu billi jimplimenta miżuri ta' riforma strutturali, b'mod partikolari fil-qasam tal-pensjonijiet.

24.3.2009   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 70/19

—

mill-websajt tal-kompetizzjoni ta' l-Europa (http://ec.europa.eu/comm/competition/mergers/cases/). Dan il-websajt jipprovdi faċilitajiet varji biex jgħinu jinstabu deċiżjonijiet individwali ta' fużjoni, inklużi l-kumpanija, in-numru tal-każ, id-data u indiċi settorali,

—

f'forma elettronika fil-websajt EUR-Lex fid-dokument numru 32009M5427. EUR-Lex hu l-aċċess fuq l-internet għal-liġi Ewropea (http://eur-lex.europa.eu).

24.3.2009   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 70/20

24.3.2009   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 70/22

24.3.2009   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 70/24

24.3.2009   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 70/25

24.3.2009   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 70/27

—

Il-kontea ta' Csongrád: Makó, Királyhegyes, Apátfalva, Kövegy, Pitvaros, Magyarcsanád, Csanádpalota, Csanádalberti, Ambrózfalva, Nagyér, Földeák, Maroslele, Klárafalva, Ferencszállás, Kiszombor, Nagylak

—

Il-kontea ta' Békés: Tótkomlós, Békéssámson.

24.3.2009   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 70/32