1.

Mill-bidu tal-kriżi finanzjarja globali fil-ħarifa tal-2008, l-awtorità ta’ sorveljanza tal-EFTA (“l-Awtorità”) adottat erba' settijiet ta’ Linji Gwida (1) li jipprovdu gwida dettaljata dwar il-kriterji għall-kompatibbiltà ta’ appoġġ mill-Istat lill-istituzzjonijiet finanzjarji (2) mar-rekwiżiti tal-Artikolu 61(3)(b) tal-Ftehim dwar iż-Żona Ekonomika Ewropea (“il-Ftehim ŻEE”). Il-Kapitoli tal-Linji Gwida in kwistjoni huma l-applikazzjoni ta’ regoli dwar l-għajnuna mill-Istat għal miżuri meħuda fir-rigward tal-istituzzjonijiet finanzjarji (3) (“Il-Linji Gwida tal-Banek”); ir-rikapitalizzazzjoni tal-istituzzjonijiet finanzjarji fil-kriżi finanzjarja kurrenti (4) (“Il-Linji Gwida dwar ir-Rikapitalizzazzjoni”); it-trattament ta’ assi indeboliti fis-settur bankarju taż-ŻEE (5) (“Il-Linji Gwida dwar l-Assi Indeboliti”) u r-ritorn għall-vijabbiltà u l-valutazzjoni tal-miżuri ta’ ristrutturar fis-settur finanzjarju fil-kriżi attwali skont ir-regoli tal-għajnuna mill-Istat (6) (“Il-linji Gwida għar-Ristrutturar”). Tlieta minn dawk l-erba' Linji Gwida, il-Linji Gwida Bankarji, il-Linji Gwida għar-Rikapitalizzazzjoni u l-Assi Indeboliti, jistabilixxu l-prerekwiżiti għall-kompatibbiltà tat-tipi ewlenin ta’ għajnuna mogħtija mill-Istati tal-EFTA – garanziji fuq l-obbligazzjonijiet, ir-rikapitalizzazzjonijiet u l-miżuri ta'salvataġġ tal-assi – filwaqt li l-Linji Gwida għar-Ristrutturar jispjegaw il-karatteristiċi partikolari li jrid ikollu pjan ta’ ristrutturazzjoni (jew pjan ta’ vijabbiltà) fil-kuntest speċifiku ta’ għajnuna mill-Istat relatata ma’ kriżi mogħtija lill-istituzzjonijiet finanzjarji fuq il-bażi tal-Artikolu 61(3) (b) tal-Ftehim ŻEE.

2.

L-erba' Kapitoli tal-Linji Gwida jenfasizzaw in-natura temporanja tal-aċċettabbiltà ta’ dawn il-miżuri ta’ għajnuna; kull wieħed jiddikjara li kwalunkwe miżura ta’ għajnuna bħal din tista' tkun iġġustifikata biss bħala reazzjoni ta’ emerġenza għal pressjoni bla preċedent fis-swieq finanzjarji u biss sakemm ikunu prevalenti dawk iċ-ċirkostanzi eċċezzjonali. Il-Linji Gwida għar-Ristrutturar huma validi għal għajnuna għar-ristrutturar notifikata sal-31 ta’ Diċembru 2010 filwaqt li Linji Gwida oħra m'għandhomx skadenza.

3.

Dawn il-Linji Gwida jistabbilixxu parametri ta’ aċċettabilità temporanja ta’ għajnuna relatata mal-kriżijiet lill-banek mill-1 ta’ Jannar 2011.

4.

Il-Linji Gwida tal-Awtorità dwar l-għajnuna lill-banek relatata mal-kriżijiet, kif ukoll id-deċiżjonijiet individwali kollha dwar il-miżuri ta’ għajnuna u l-iskemi li jaqgħu fl-ambitu ta’ dawk il-Linji Gwida, huma adottati fuq il-bażi legali tal-Artikolu 61(3)(b) tal-Ftehim ŻEE, li eċċezzjonalment jippermetti għajnuna bħala rimedju għal disturbi serji fl-ekonomija ta’ Stat tal-EFTA. Fl-aktar stadju akut tal-kriżi, il-kundizzjoni ta’ disturb serju kien intlaħaq bla dubju madwar iż-ŻEE minħabba l-pressjoni straordinarja fis-swieq finanzjarji, aktar tard ikkombinata ma’ kontrazzjoni eċċezzjonalment qawwija fl-ekonomija reali.

5.

L-irkupru ekonomiku, li beda bil-mod mill-bidu tal-2010, mexa b'pass xi ftit iktar mgħaġġel milli mistenni kmieni fl-2010. Filwaqt li l-irkupru għadu fraġli u żbilanċat madwar iż-ŻEE, xi Stati qed juru rati ta’ tkabbir modesti jew aktar robusti. Barra minn hekk, minkejja xi każijiet ta’ vulnerabbiltà, f'termini wesgħin is-saħħa tas-settur bankarju tjiebet meta mqabbla mas-sitwazzjoni sena ilu. Bħala riżultat, l-eżistenza ta’ disturb serju fl-ekonomija tal-Istati tal-EFTA m'għadhiex evidenti kif kienet fl-istadji bikrin tal-kriżi. Filwaqt li hija konxja minn dawk l-iżviluppi, l-Awtorità xorta tikkunsidra li r-rekwiżiti għal għajnuna mill-Istat li għandhom jiġu approvati skont l-Artikolu 61(3)(b) tal-Ftehim ŻEE ġew sodisfatti fid-dawl tal-pressjoni reċenti li reġgħet dehret fis-swieq finanzjarji u r-riskju ta’ effetti negattivi sekondarji usa', għar-raġunijiet stipulati f' dawn il-Linji Gwida.

6.

It-tensjonijiet li reġgħu tfaċċaw fis-swieq sovrani tad-dejn juru bil-qawwa l-volatilità kontinwa fis-swieq finanzjarji. Il-livell għoli ta’ interkonnettività u interdipendenza fi ħdan is-settur finanzjarju fiż-ŻEE tat lok għal tħassib fis-suq dwar il-kontaġju. il-volatilità għolja tas-swieq finanzjarji u l-inċertezza dwar il-prospetti ekonomiċi jiġġustifika ż-żamma, bħala xibka ta’ sikurezza, tal-possibilità għall-Istati tal-EFTA biex jargumentaw il-ħtieġa li jirrikorru għal miżuri ta’ appoġġ relatati mal-kriżijiet fuq il-bażi tal-Artikolu 61(3)(b) tal-Ftehim ŻEE.

7.

Għalhekk, il-Linji Gwida Bankarji, il-Linji Gwida għar-Rikapitalizzazzjoni u l-Linji Gwida għall-Assi Indeboliti, li jipprovdu gwida fuq il-kriterji għal kompatibbiltà ta’ għajnuna lill-banek relatata mal-kriżijiet fuq il-bażi tal-Artikolu 61(3)(b) tal-Ftehim ŻEE – notevolment fil-forma ta’ garanziji tal-gvern, rikapitalizzazzjonijiet u miżuri ta’ salvataġġ tal-assi – jeħtieġ li jibqgħu fis-seħħ lil hinn mill-31 ta’ Diċembru 2010. Bl-istess mod, il-Linji Gwida għar-Ristrutturar, li jindirizzaw is-segwitu għal miżuri ta’ appoġġ ta’ dan it-tip, għandhom ukoll jibqgħu applikabbli wara dik id-data. L-ambitu temporali tal-Linji Gwida għar-Ristrutturar – l-uniku wieħed mill-erba' Linji Gwida b'data tal-iskadenza speċifikata, il-31 ta’ Diċembru 2010 – għandu għalhekk ikun estiż għall-għajnuna għar-ristrutturar notifikata sal-31 ta’ Diċembru 2011.

8.

Madankollu, il-Linji Gwida jridu jiġu adattati bil-ħsieb ta’ tħejjija għat-tranżizzjoni għal reġim ta’ wara l-kriżi. B'mod parallel, se jkollhom jitħejjew regoli ġodda, permanenti, dwar l-għajnuna mill-Istat għas-salvataġġ u għar-ristrutturar tal-banek f'kundizzjonijiet normali tas-suq u jekk il-kundizzjonijiet tas-suq jippermettu, japplikaw mill-1 ta’ Jannar 2012. Il-possibilità ta’ ħtieġa kontinwa għal għajnuna mill-Istat eċċezzjonali minħabba l-kriżi fis-settur finanzjarju għandha tiġi evalwata fl-interess ta’ dak il-għan. Għandha tiġi indirizzata billi jiġu stabbiliti l-ħtiġijiet għall-kompatibbiltà ta’ din it-tip ta’ għajnuna b'mod li jħejji bl-aħjar mod għas-sistema ġdida għas-salvataġġ u r-ristrutturar tal-banek ibbażata fuq l-Artikolu 61(3)(c) tal-Ftehim ŻEE.

9.

Id-disponibbiltà kontinwa ta’ miżuri ta’ għajnuna skont l-Artikolu 61(3)(b) tal-Ftehim ŻEE fid-dawl ta’ kundizzjonijiet eċċezzjonali fis-suq ma għandhomx jostakolaw il-proċess ta’ diżimpenn minn miżuri temporanji ta’ appoġġ straordinarju. Fil-laqgħa tiegħu tat-2 ta’ Diċembru 2009 il-Kunsill għall-Affarijiet Ekonomiċi u Finanzjarji kkonkluda li hemm in-neċessità li tiġi mfassla strateġija għat-tneħħija gradwali tal-miżuri ta’ appoġġ li għandhom ikunu trasparenti u kkoordinati kif xieraq fost l-Istati Membri tal-UE biex jiġu evitati l-effetti negattivi sekondarji iżda jqisu ċirkostanzi speċifiċi differenti madwar l-Istati Membri tal-UE. (7) Il-konklużjonijiet stabbilixxew ukoll li, biprinċipju, il-proċess ta’ eliminazzjoni gradwali li jikkonċerna d-diversi forom ta’ għajnuna lill-banek għandu jibda bil-waqfien tal-iskemi ta’ garanzija mill-gvern, l-inkoraġġiment tal-ħruġ ta’ banek sodi u ta’ banek oħra biex jindirizzaw in-nuqqasijiet tagħhom.

10.

Fil-paragrafi li ġejjin, l-Awtorità se tiffissal-istadji tal-eliminazzjoni gradwali fir-rigward tar-rikapitalizzazzjoni u tal-kejl tal-assi indeboliti.

11.

Mill-1 ta’ Jannar 2011 l-Awtorità se tapplika kundizzjonijiet aktar stretti dwar il-kompatibbiltà ta’ garanziji tal-gvern skont l-Artikolu 61(3)(b) tal-Ftehim ŻEE billi tintroduċi żieda fit-tariffa ta’ garanzija u r-rekwiżit ta’ pjan ta’ vijabbiltà għal benefiċjarji li jkollhom rikors għal garanziji ġodda u li jaqbżu ċertu livell ta’ total ta’ obbligazzjonijiet garantiti pendenti kemm f'termini assoluti kif ukoll f'relazzjoni mal-obbligazzjonijiet totali (8). Għalhekk, sat-30 ta’ Ġunju 2011 jistgħu jiġu awtorizzati skemi ta’ garanzija tal-gvern, fuq il-bażi ta’ dawn il-kundizzjonijiet introdotti mill-1 ta’ Jannar 2011. L-Awtorità se tevalwa mill-ġdid il-kundizzjonijiet rigward il-kompatibbiltà ta’ garanziji tal-Istat lil hinn mit-30 Ġunju 2011 fl-ewwel nofs tal-2011.

12.

L-aċċess għal garanziji tal-gvern kien suġġett għal miżata, li hija determinata wara rakkomandazzjonijiet tal-BĊE. Fil-każ ta’ bond b'maturità ta’ iktar minn sena, il-miżata tinkludi rata fissa ta’ ħlas ta’ 50 punti bażi miżjuda bil-medja ta’ ħames snin ta’ kull bank tal-firxa tat-tpartit ta’ inadempjenza tal-kreditu (“CDS”) ta’ dejn privileġġat osservata fil-perjodu mill-1 ta’ Jannar 2007 sal-31 ta’ Awwissu 2008 (9).

13.

L-element tar-riskju tal-mudell attwali tal-ipprezzar tal-kreditu hija bbażata fuq dejta li toriġina minn qabel il-fażi l-aktar kritika tal-kriżi fl-2008. Il-firxa tat-tpartit ta’ inadempjenza tal-kreditu fil-banek bħalissa hija aktar għolja b'mod sostanzjali minn qabel il-kriżi u x'aktarx se tibqa' hekk. S'issa, dan tqis neċessarju biex jiġi ffaċilitat l-aċċess għal finanzjament estern għall-banek u b'hekk tiġi salvagwardata l-istabbiltà finanzjarja. Madankollu, l-iżviluppi fis-suq finanzjarju fis-sentejn ta’ wara l-31 ta’ Awwissu 2008, inkluż tibdil fl-istatus tal-kreditu tal-banek, mhux qed jiġu kkunsidrati. Għalhekk, filwaqt li l-aċċess għall-finanzjament tas-suq ġeneralment tjieb, il-banek li ġew żgradati għadhom jibbenefikaw mir-rata ta’ kreditu ta’ qabel il-kriżi u mill-affidabbiltà kredititzja perċepita. Dan iżid il-probabbiltà ta’ tgħawwiġ tal-kompetizzjoni. L-evidenza turi li l-banek bi klassifikazzjoni baxxa jibbenefikaw sproporzjonalment aktar mill-garanziji minn banek bi klassifikazzjoni ogħla għax normalment iħallsu prezz tas-suq ogħla minħabba l-klassifikazzjoni baxxa tagħħom.

14.

Sabiex jiġu indirizzati dawn id-distorsjonijiet, l-ipprezzar tas-sostenn tal-gvern għandu jitqarreb lejn il-kundizzjonijiet tas-suq kurrenti, biex jirrifletti aħjar l-affidabbiltà kreditizja attwali tal-banek individwali. De facto, dan jeħtieġ li tiżdied il-miżata ta’ garanzija pagabbli mill-istituzzjonijiet benefiċjarji.

15.

Permez ta’ strateġija koordinata fost l-Istati tal-EFTA għandha tiġi promossa t-tneħħija gradwali ta’ skemi ta’ garanzija filwaqt li jinżamm ċertu grad ta’ flessibbiltà biex jitqiesu s-sitwazzjonijiet differenti tal-Istati tal-EFTA u tal-banek tagħhom. Għal dan il-għan, l-Awtorità tqis li jkun xieraq li tindtroduċi żieda minima fil-miżata għal garanziji li għandhom ikunu differenzjati skont l-affidabbiltà kreditizja tal-bank benefiċjarju. Id-differenzjazzjoni bbażata fuq l-affidabbiltà kreditizja ssaħħaħ is-sinjal tal-prezz għal banek iktar dgħajfa, tippermetti li l-prezz tal-garanziji jkun allinjat aħjar mal-profil tar-riskju tal-istituzzjoni benefiċjarja biex b'hekk jitnaqqsu d-distorsjonijiet tal-kompetizzjoni bejn l-istituzzjonijiet u jingħata kontribut fil-protezzjoni ta’ ambjent ekwu għall-banek fis-suq uniku.

16.

L-approvazzjoni ta’ estensjoni ta’ skema ta’ garanzija (10) lil hinn mill-1 ta’ Jannar 2011 għalhekk teħtieġ li l-miżata għal garanzija tal-gvern (11) tkun ogħla minn dik msejsa fuq il-formula tal-iffissar tal-prezzijiet irrakkomandata mill-BĊE f'Ottubru 2008 mill-inqas:

17.

L-Istati tal-EFTA jkollhom il-possibbiltà li jmorru lil hinn minn dawn ir-rekwiżiti minimi fid-definizzjoni ta’ top-ups għall-miżata ta’ garanzija. Bħala element ieħor ta’ flessibilità dan jippermetti lill-Istati tal-EFTA li jaġġustaw il-kundizzjonijiet għaċ-ċirkustanzi speċifiċi eżistenti fis-setturi finanzjarji tagħhom, l-Awtorità tista' taċċetta mudell differenti għall-kalkolu ta’ żieda fil-miżata sakemm ikun jista' jintwera mingħajr dubju li din il-formula twassal mill-inqas għaż-żieda minima stipulata hawn fuq fir-rigward tal-banek ikkonċernati (15).

18.

Fl-istadju attwali tal-evoluzzjoni tal-kundizzjonijiet tas-suq, l-aċċess għal-likwidità fis-suq ma jibqax jirrappreżenta ostaklu serju għal banek kollha kif ġara fil-perjodu l-aktar kritiku tal-kriżi. Għaldaqstant, jidher iġġustifikat li tiġi introdotta differenzjazzjoni fil-kundizzjonijiet mehmużin mal-użu tal-garanziji mill-Istat ibbażata fuq kemm il-banek jistrieħu fuqhom. Filwaqt li l-użu limitat jista' jkun permess mingħajr ma jsir aktar skrutinju, użu akbar kemm f'termini assoluti kif ukoll f'relazzjoni mal-ammonti totali ta’ obbligazzjonijiet tal-bank, għandu jattiva r-rekwiżit ta’ analiżi tal-vijabbiltà bħala prerekwiżit għall-konformità ta’ estensjoni ulterjuri tal-iskemi ta’ garanzija mal-Artikolu 61(3)(b) ŻEE. Jekk proporzjon konsiderevoli tal-finanzjament mehtieg ma jkunx jista' jinkiseb, b'mod persistenti, mingħajr garanziji tal-gvern, dan jista' jindika nuqqas ta’ fiducja fil-vijabbiltà tal-mudell tan-negozju ta’ bank. Għandu jiġi evitat li bank ikollu dipendenza qawwija fuq skemi ta’ garanzija, li kienu mfassla biex jiġu indirizzati diffikultajiet mingħajr preċedent fl-aċċess għal finanzjament, anke meta dawn iċ-ċirkostanzi eċċezzjonali jkunu naqsu, biex b'hekk possibbilment il-bank seta' jipposponi xi aġġustamenti strutturali meħtieġa.

19.

Għalhekk, l-Awtorità tqis xieraq li tiggarantixxi li l-iskemi li jiġu estiżi lil hinn mill-1 ta’ Jannar 2011 għandhom jinkludu limitu dwar il-proporzjon tat-total tal-obbligazzjonijiet garantiti pendenti f'relazzjoni mal-obbligazzjonijiet totali ta’ bank u l-ammont assolut tal-obbligazzjonijiet garantiti li, jekk jiġu maqbuż, jiġi attivat ir-rekwiżit ta’ analiżi tal-vijabbiltà. Għal kwalunkwe bank li jitlob garanziji mill-gvern taħt skema li tkopri dejn ġdid jew imġedded li għandu jinħareġ mill-1 ta’ Jannar 2011 u li jieħu jew iżomm l-ammont totali pendenti ta’ obbligazzjonijiet garantiti lil hinn minn dan il-limitu f'relazzjoni maż-żewġ elementi tagħha (id-daqs assolut u relattiv) (16) l-Istat tal-EFTA kkonċernat ikun meħtieġ li jissottometti reviżjoni li turi l-vijabbiltà fit-tul tal-bank lill-Awtorità fi żmien tliet xhur mill-għoti ta’ garanziji.

20.

Dan il-mekkaniżmu ma japplikax għall-banek li huma diġà fir-ristrutturar jew huma obbligati jippreżentaw pjan ta’ ristrutturazzjoni jew li huma diġà soġġetti għal analiżi tal-vijabbiltà pendenti fil-ħin materjali. F'dawk ix-xenarji l-għoti ta’ għajnuna addizzjonali mill-Istat ser ikollha titqies fil-qafas tal-proċess kontinwu tar-ristrutturazzjoni/analiżi tal-vijabbiltà. (17)

21.

Il-limitu huwa stabbilit fi proporzjon ta’ 5 % tal-obbligazzjonijiet garantiti pendenti fuq obbligazzjonijiet totali u f'ammont totali ta’ debitu garantit ta’ EUR 500 miljun. Id-determinazzjoni ta’ dan il-limitu ta’ attivazzjoni huwa bbażat fuq analiżi komparattiva li turi li l-maġġoranza l-kbira tal-banek li jużaw garanziji u bħalissa m'għandhomx obbligi ta’ ristrutturazzjoni (u anke proporzjon sinifikanti ta’ banek li huma soġġetti għal dawn l-obbligi) iżommu sew taħt dan il-livell. Fil-każ tal-grupp żgħir iżda mhux negliġibbli ta’ banek li jaqbżu dan il-limitu, huwa ġustifikat li jiġi skrutinizzat jekk dipendenza konsiderevoli fuq garanziji għall-finanzjament tindikax dgħufija aktar strutturali tal-mudelli tan-negozju tagħhom. Il-funzjoni ta’ attivazzjoni tipprovdi incentiv għal banek tajbin biex jibdew process veloci ta’ ritorn għall-finanzjament ibbażat l-aktar jew esklussivament fuq termini ta’ suq mingħajr distorsjoni. Fil-każ tal-banek kollha li jgħaddu minn analiżi tal-vijabbiltà bir-reqqa, jew se tiġi kkonfermata l-vijabbiltà fit-tul tagħhom jew se jkun hemm xi dubji f'dak ir-rigward li se jindikaw il-ħtieġa li jkun indirizzat il-bżonn ta’ ristrutturar aktar mifrux.

22.

Fir-rigward tal-kontenut li għandu jiġi pprovdut f'eżerċizzju ta’ analiżi tal-vijabbiltà, tista' ssir referenza għal-Linji Gwida għar-Ristrutturar li jistabilixxu li l-prinċipji dwar l-analiżi ta’ sitwazzjoni ta’ bank bil-ħsieb ta’ restawr tal-vijabbiltà fit-tul fi pjan ta’ ristrutturar japplikaw b'analoġija għal każijiet fejn il-benefiċjarju tal-għajnuna mhuwiex taħt obbligu formali li jippreżenta pjan ta’ ristrutturar, iżda xorta waħda hu meħtieġ li juri l-vijabbiltà fit-tul. B'mod partikolari, il-bank irid juri li l-kapaċità ta’ fondi tiegħu hija soda u, meta meħtieġ għandu jgħaddi minn test ta’ likwidità. (18) L-analiżi tal-vijabbiltà għandha tqis ukoll kwalunkwe fatturi speċifiċi għall-istituzzjonijiet finanzjarji (19) benefiċjarji jew għall-Istat tal-EFTA kkonċernat (20) u l-qagħda tas-swieq finanzjarji li għandhom impatt fuq il-valutazzjoni tal-vijabbiltà u fuq il-valur indikattiv tal-proporzjon ta’ obbligazzjonijiet garantiti bħala parti mill- obbligazzjonijiet totali. Bħala regola ġenerali, iktar ma tkun sinifikanti d-dipendenza fuq il-garanziji tal-gvern u iktar ma tkun marbuta ma’ użu ta’ forom oħra ta’ għajnuna mill-Istat u/jew affidabbiltà kreditizja baxxa (21), iktar tkun qawwija l-indikazzjoni ta’ bżonn ta’ tibdil fil-mudell tan-negozju sabiex tiġi żgurata l-vijabbiltà fit-tul.

23.

Il-mekkaniżmu li jattiva l-ħtieġa ta’ reviżjoni tal-vijabbiltà jagħti s-sinjal li l-banek ikollhom iħejju għal ritorn lejn mekkaniżmi normali tas-suq mingħajr appoġġ mill-Istat hekk kif is-settur finanzjarju gradwalment joħroġ minn kundizzjonijiet ta’ kriżi u jerġgħa jirrappreżenta inċentiv għal istituzzjonijiet individwali biex inaqqsu d-dipendenza fuq garanziji mill-gvern jew biex jastjenu għal kollox mill-użu tagħhom. Fl-istess ħin, jagħti flessibbiltà suffiċjenti biex jiġu kkunsidrati ċirkostanzi potenzjalment differenti li jaffettwaw is-sitwazzjoni ta’ banek jew swieq finanzjarji nazzjonali differenti u jipprevedi wkoll il-possibbiltà ta’ deterjorazzjoni ġenerali fir-rigward ta’ stabbiltà finanzjarja li ma tistax tiġi eskluża f'dan l-istadju minħabba fraġilità residwa fl-irkupru tas-swieq finanzjarji.

24.

Fil-bidu tal-kriżi, l-Awtorità stabbiliet distinzjoni bejn istituzzjonijiet finanzjarji mhux sodi/f'diffikultajiet u istituzzjonijiet finanzjarji li huma essenzjalment sodi, jiġifieri, l-istituzzjonijiet finanzjarji li qed ibatu minn problemi strutturali, endoġenji marbuta pereżempju mal-mudell kummerċjali partikolari tagħhom jew mal-istrateġija tal-investiment u l-istituzzjonijiet finanzjarji li l-problemi tagħhom kienu sempliċement jew fil-biċċa l-kbira tagħhom marbuta mas-sitwazzjoni estrema fil-kriżi finanzjarja u mhux marbuta mas-solidità tal-mudell tan-negozju tagħhom, mal-ineffiċjenza jew ma’ teħid eċċessiv tar-riskju. Id-distinzjoni hija definita b'mod partikolari fuq il-bażi ta’ għadd ta’ indikaturi stabbiliti fil-Linji Gwida għar-Rikapitalizzazzjoni: l-adegwatezza tal-kapital, il-firxa tas-CDS attwali, il-gradazzjoni kurrenti tal-bank u l-prospetti tiegħu kif ukoll, fost ohrajn, id-daqs relattiv tar-rikapitalizzazzjoni. Fir-rigward tal-aħħar, l-Awtorità tqis li l-għajnuna mogħtija taħt forma ta’ rikapitalizzazzjoni u miżuri ta’ salvataġġ tal-assi ta’ aktar minn 2 % tal-assi tal-bank bil-piż differenzjat skont ir-riskju, hija indikatur li jiddistingwi bejn banek li huma essenzjalment sodi u banek li huma f'diffikultà. Ir-rikapitalizzazzjoni ta’ bank f'diffikulta jattiva l-ħtiega li jissottometti pjan ta’ ristrutturazzjoni lill-Awtorità, filwaqt li r-rikapitalizzazzjoni ta’ bank sod jattiva l-ħtiega li jitressaq pjan ta’ vijabbiltà.

25.

Ir-raġunament oriġinali għall-istabbiliment ta’ dik id-distinzjoni u għall-issettjar ta’ firxa ta’ indikaturi, inkluż limitu ta’ 2 % tal-assi tal-bank bil-piż differenzjat skont ir-riskju, kien il-biża' li ħtiġijiet tal-kapital li jirriżultaw minn indebolimenti, aspettattivi ogħla tas-swieq fir-rigward tal-livelli kapitali tal-banek u diffikultajiet temporanji biex isibu l-kapital fis-swieq kieku kienu jwasslu għal tnaqqis fis-self minn banek tajbin lill-ekonomija reali sabiex jevitaw li jippreżentaw pjan ta’ ristrutturar meta jirrikorru għal riżorsi tal-Istat. Fil-preżent, madankollu, is-settur bankarju ġenerali qed jiffaċċja inqas diffikultajiet biex isib il-kapital fuq is-swieq jew, inter alia, permezz ta’ profitti miżmuma (22) u għalhekk jistgħu jilħqu l-bżonnijiet kapitali tagħhom mingħajr rikors għall-għajnuna mill-Istat. (23) L-ammont tal-kapital miġbur minn istituzzjonijiet finanzjarji fis-suq żdied b'mod sinifikanti matul l-2009 u l-2010, li juri aċċess imġedded għall-istituzzjonijiet finanzjarji għas-swieq kapitali kif ukoll l-antiċipazzjoni tal-ħtiġijiet regolatorji ġodda. (24)

26.

Id-distinzjoni bejn banek sodi u banek f'diffikultà għalhekk m'għadhiex tidher rilevanti għad-determinazzjoni ta’ liema banek għandhom jidhlu f'diskussjoni mal-Awtorità dwar ir-ristrutturar tagħhom. B'riżultat ta’ dan, il-banek li għadhom jirrikorru għall-Istat fl-2011 biex isibu l-kapital jew għal miżuri ta’ assi indeboliti għandhom ikunu meħtieġa jissottomettu lill-Awtorità pjan tar-ristrutturar li juri d-determinazzjoni tal-bank biex jagħmel l-isforzi ta’ ristrutturar meħtieġa u jirritorna għal vijabbiltà mingħajr dewmien mhux ġustifikat. Għalhekk, sa mill-1 ta’ Jannar 2011, se jkun meħtieġ pjan ta’ ristrutturazzjoni minn kull benefiċjarju ta’ rikapitalizzazzjoni ġdida jew miżura għal assi indebboliti. (25)

27.

Fl-evalwazzjoni tal-htigiet ta’ ristrutturar tal-banek, l-Awtorità se tikkunsidra s-sitwazzjoni specifika ta’ kull istituzzjoni, sa liema grad dan ristrutturar huwa necessarju sabiex tigi rkuprata l-vijabbiltà mingħajr aktar appogg mill-Istat kif ukoll qabel d-dipendenza fuq l-għajnuna mill-Istat. Bħala regola ġenerali, aktar ma tkun sinifikanti d-dipendenza fuq l-għajnuna mill-Istat, aktar tkun b'saħħitha l-indikazzjoni tal-ħtieġa ta’ ristrutturar fil-fond sabiex tiġi żgurata l-vijabbiltà fit-tul. Barra minn hekk, l-evalwazzjoni individwali ser tqis kwalunkwe sitwazzjoni speċifika fis-swieq u se tapplika l-qafas ta’ ristrutturar b'mod adegwatament flessibbli fil-każ ta’ xokk qawwi li jipperikola l-istabbilità finanzjarja f'wieħed jew aktar mill-Istati tal-EFTA.

28.

Il-ħtieġa ta’ pjan ta’ ristrutturar għall-banek li jibbenefikaw minn għajnuna strutturali (jiġifieri, miżuri ta’ rikapitalizzazzjoni u/jew assi indeboliti) – filwaqt li fl-istess ħin jiġi aċċettat li s-sempliċi użu ta’ garanziji ta’ finanzjament mill-ġdid xorta ma jattivax ir-rekwiżit li jiġi ppreżentat pjan ta’ ristrutturar – jagħti s-sinjal li l-banek ikollhom iħejju għal ritorn lejn mekkaniżmi normali tas-suq mingħajr appoġġ mill-Istat hekk kif is-settur finanzjarju gradwalment joħroġ minn kundizzjonijiet ta’ kriżi. Dan jipprovdi incentiv għal istituzzjonijiet individwali li għadhom jeħtieġu l-għajnuna biex iħaffu r-ristrutturar meħtieġ. Fl-istess hin, jagħti flessibbiltà suffiċjenti biex biex jiġu kkunsidrati kif suppost iċ-ċirkostanzi potenzjalment diversi li jaffettwaw is-sitwazzjoni ta’ banek jew swieq finanzjarji nazzjonali differenti. Jipprevedi wkoll il-possibbiltà ta’ deterjorazzjoni ġenerali jew speċifika għall-pajjiż fir-rigward tal-istabbiltà finanzjarja, li ma tistgħax tiġu eskluża fil-preżent, minħabba l-fraġilità residwa fis-sitwazzjoni tas-swieq finanzjarji.

29.

L-applikabbiltà kontinwa tal-Artikolu 61(3)(b) tal-Ftehim ŻEE u l-estensjoni tal-Linji Gwida għar-Ristrutturar se japplikaw mill-1 ta’ Jannar 2011 sal-31 ta’ Diċembru 2011. (26) Din l-estensjoni taħt kundizzjonijiet mibdula għandha titqies ukoll fil-kuntest ta’ tranżizzjoni gradwali għal sistema iktar permanenti ta’ linji gwida dwar għajnuna mill-Istat għas-salvataġġ u r-ristrutturar ta’ banek ibbażata fuq l-Artikolu 61(3)(c) tal-Ftehim ŻEE li għandha tapplika mill-1 ta’ Jannar 2012, jekk il-kundizzjonijiet tas-suq jippermettu.