1.

Din it-talba għal deċiżjoni preliminari tressqet mill-Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych (l-Awla ta’ Stħarriġ Straordinarju u Affarijiet Pubbliċi, iktar ’il quddiem l-“Awla ta’ Stħarriġ Straordinarju”) tas-Sąd Najwyższy (il-Qorti Suprema, il-Polonja) fil-kuntest ta’ rikors ippreżentat minn L.G. (iktar ’il quddiem ir-“rikorrent”), membru tal-ġudikatura assenjat fis-Sąd Okręgowy w K. (il-Qorti Reġjonali ta’ K., il-Polonja), kontra r-riżoluzzjoni tal-Krajowa Rada Sądownictwa (il-Kunsill Nazzjonali tal-Ġudikatura, il-Polonja, iktar ’il quddiem il-“KRS”) li ma jilqax fir-rigward tiegħu l-proċedura ta’ awtorizzazzjoni sabiex ikompli jeżerċita l-funzjonijiet ta’ membru tal-ġudikatura wara li laħaq l-età tal-irtirar, minħabba l-qbiż tat-terminu għall-preżentata tad-dikjarazzjoni tar-rieda f’dan is-sens.

2.

Din it-talba għal deċiżjoni preliminari tqajjem, qabel xejn, il-kwistjoni delikata dwar jekk l-Awla ta’ Stħarriġ Straordinarju għandhiex in-natura ta’ “qorti”, fis-sens tal-Artikolu 267 TFUE. Fil-mertu, l-imsemmija talba għal deċiżjoni preliminari essenzjalment tikkonċerna l-interpretazzjoni tal-prinċipju ta’ rremovabbiltà u ta’ indipendenza tal-membri tal-ġudikatura, bħala korollarju tal-prinċipju ta’ “protezzjoni ġudizzjarja effettiva” stabbilit fit-tieni subparagrafu tal-Artikolu 19(1) TUE, fir-rigward ta’ leġiżlazzjoni nazzjonali li, minn naħa, tissuġġetta għall-awtorizzazzjoni tal-KRS l-effett tad-dikjarazzjoni tar-rieda ta’ membru tal-ġudikatura li jkompli jeżerċita l-funzjonijiet tiegħu wara li jkun laħaq l-età tal-irtirar u, min-naħa l-oħra, tipprovdi, għal din id-dikjarazzjoni, terminu assolut ta’ dekadenza.

3.

Il-kawża odjerna taqa’ fl-isfond tal-kuntest tar-riformi riċenti tas-sistema ġudizzjarja Pollakka ( 2 ) u tal-ġurisprudenza abbundanti tal-Qorti tal-Ġustizzja li hija marbuta magħhom, b’mod partikolari wara rikorsi għal nuqqas ta’ twettiq ta’ obbligu ppreżentati mill-Kummissjoni Ewropea ( 3 ) jew wara rinviji għal deċiżjoni preliminari ppreżentati minn qrati Pollakki ( 4 ).

4.

L-ustawa o Sądzie Najwyższym (il-Liġi dwar il-Qorti Suprema) tat‑8 ta’ Diċembru 2017 ( 5 ), li, b’mod partikolari, stabbilixxiet l-Awla ta’ Stħarriġ Straordinarju, tipprovdi fl-Artikolu 26(1) tagħha:

“Jaqgħu taħt il-ġurisdizzjoni tal-[Awla ta’ Stħarriġ Straordinarju] r-rikorsi straordinarji, it-tilwim fil-qasam elettorali u l-kontestazzjonijiet tal-validità ta’ referendum nazzjonali jew ta’ referendum kostituzzjonali, il-konstatazzjoni tal-validità tal-elezzjonijiet u tar-referenda, il-kwistjonijiet l-oħrajn tad-dritt pubbliku, inkluż il-kontenzjuż tal-protezzjoni tal-kompetizzjoni, ir-regolamentazzjoni tal-enerġija, tat-telekomunikazzjonijiet u tat-trasport ferrovjarju, kif ukoll ir-rikorsi ppreżentati kontra d-deċiżjonijiet tal-Przewodniczy Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji [(il-President tal-Kunsill Nazzjonali għar-Radju u t-Televiżjoni, il-Polonja)] jew li jikkontestaw it-tul eċċessiv tal-proċeduri quddiem il-qrati ordinarji u militarji kif ukoll quddiem is-[Sąd Najwyższy (il-Qorti Suprema)]”.

5.

L-Artikolu 69(1) u (1b) tal-ustawa – Prawo o ustroju sądów powszechnych (il-Liġi dwar l-Organizzazzjoni tal-Qrati Ordinarji) tas‑27 ta’ Lulju 2001, kif emendata, ( 6 ) jipprovdi:

“1.   Il-membri tal-ġudikatura għandhom jirtiraw fil-jum li fih jilħqu l-età ta’ 65 sena, kemm il-darba ma jippreżentawx quddiem il-[KRS], mhux iktar tard minn sitt xhur u mhux qabel tnax-il xahar qabel ma jilħqu l-età ċċitata iktar ’il fuq, dikjarazzjoni li tindika x-xewqa tagħhom li jkomplu jeżerċitaw il-funzjonijiet tagħhom u jippreżentaw ċertifikat, stabbilit fil-kundizzjonijiet applikabbli għall-kandidati għal membri ordinarji tal-ġudikatura, li jikkonferma li l-istat ta’ saħħithom jippermettilhom li jwettqu l-funzjonijiet tagħhom.

[…]

1b.   Il-[KRS] jista’ jawtorizza membru tal-ġudikatura jkompli jeżerċita l-funzjonijiet tiegħu, jekk iż-żamma tiegħu f’din il-kariga tkun taqdi interess leġittimu tal-amministrazzjoni tal-ġustizzja jew interess soċjali importanti, b’kunsiderazzjoni tal-imperattivi tal-użu razzjonali tal-membri tal-persunal tal-qrati ordinarji u tal-ħtiġijiet li jirriżultaw mill-volum tax-xogħol tal-qrati differenti. Ir-riżoluzzjoni tal-[KRS] hija definittiva. Meta membru tal-ġudikatura jilħaq l-età prevista fil-paragrafu 1 qabel l-għeluq tal-proċedura ta’ estensjoni tal-mandat tiegħu, huwa jibqa’ fil-kariga sal-għeluq tal-imsemmija proċedura.

[…]”

6.

Skont l-Artikolu 42 tal-ustawa o Krajowej Radzie Sądownictwa (il-Liġi dwar il-KRS) tat‑12 ta’ Mejju 2011, kif emendata ( 7 ):

“1.   Ir-riżoluzzjonijiet mogħtija mill-Kunsill f’każijiet individwali għandhom ikunu motivati.

2.   Il-motivazzjoni tar-riżoluzzjoni għandha tiġi stabbilita f’terminu ta’ xahar mill-adozzjoni ta’ din tal-aħħar.

3.   Ir-riżoluzzjonijiet mogħtija f’każijiet individwali għandhom jiġu nnotifikati lill-parteċipanti fil-proċedura, akkumpanjati mill-motivazzjoni tagħhom u minn struzzjonijiet dwar il-modalitajiet għall-kontestazzjoni tagħhom quddiem il-Qorti Suprema.”

7.

L-Artikolu 44(1) tal-Liġi dwar il-KRS jistabbilixxi:

“Parteċipant fil-proċedura jista’ jippreżenta rikors quddiem is-[Sąd Najwyższy (il-Qorti Suprema)] li fih jinvoka l-illegalità tar-riżoluzzjoni [tal-KRS], kemm il-darba r-regoli partikolari ma jipprovdux mod ieħor. […]”

8.

Permezz ta’ ittra tat‑30 ta’ Diċembru 2020, ir-rikorrent ikkomunika lill-KRS id-dikjarazzjoni tar-rieda tiegħu li jkompli jeżerċita l-funzjonijiet tiegħu ta’ membru tal-ġudikatura wara l-età tal-irtirar stabbilita għal 65 sena, li huwa għalaq fit‑12 ta’ Ġunju 2021, konformement mal-Artikolu 69 tal-Liġi dwar l-Organizzazzjoni tal-Qrati Ordinarji ( 8 ). Permezz ta’ ittra tal‑31 ta’ Diċembru 2020, ir-rikorrent ippreżenta wkoll, quddiem il-KRS, talba għal dispensa mid-dekadenza billi kien qabeż it-terminu ta’ sitt xhur qabel l-età tal-irtirar għall-preżentata ta’ din id-dikjarazzjoni, prevista f’din id-dispożizzjoni ( 9 ).

9.

Permezz ta’ riżoluzzjoni tat‑18 ta’ Frar 2022, il-KRS iddikjara l-imsemmija dikjarazzjoni inammissibbli peress li kienet ġiet ippreżentata wara l-iskadenza tat-terminu ta’ sitt xhur qabel l-età tal-irtirar previst mill-imsemmija dispożizzjoni u adotta riżoluzzjoni li ma hemmx lok li tingħata deċiżjoni, li biha għalaq il-proċedura marbuta mal-għoti ta’ awtorizzazzjoni ta’ tkomplija tal-eżerċizzju tal-funzjonijiet ta’ membru tal-ġudikatura ( 10 ).

10.

Adita mir-rikorrent b’rikors kontra din ir-riżoluzzjoni ( 11 ), is-Sąd Najwyższy (il-Qorti Suprema), imlaqqa’ bħala awla ta’ stħarriġ straordinarju, li tikkostitwixxi l-qorti tar-rinviju, tistaqsi jekk l-Artikolu 69 tal-Liġi dwar l-Organizzazzjoni tal-Qrati Ordinarji jiksirx il-prinċipju ta’ irremovabbiltà u ta’ indipendenza tal-membri tal-ġudikatura, stabbilit fit-tieni subparagrafu tal-Artikolu 19(1) TUE, sa fejn, minn naħa, din id-dispożizzjoni tissuġġetta l-eżerċizzju tal-kariga ta’ membru tal-ġudikatura wara l-età tal-irtirar għal awtorizzazzjoni min-naħa ta’ awtorità oħra, fatt li jista’ jinfluwenza l-kontenut tas-sentenzi mogħtija mill-membru tal-ġudikatura inkwistjoni, u, min-naħa l-oħra, l-imsemmija dispożizzjoni tipprovdi għad-dekadenza tat-talba għall-eżerċizzju tal-funzjonijiet ta’ membru tal-ġudikatura wara l-età tal-irtirar f’każ li jinqabeż it-terminu għall-preżentata tagħha, indipendentement mill-effetti tal-irtirar fiċ-ċirkustanzi konkreti, b’mod partikolari fir-rigward tal-interessi tal-amministrazzjoni tal-ġustizzja jew l-eżistenza possibbli ta’ interess soċjali importanti.

11.

Kien proprju f’dawn iċ-ċirkustanzi li l-Awla ta’ Stħarriġ Straordinarju tas-Sąd Najwyższy (il-Qorti Suprema) iddeċidiet li tissospendi l-proċeduri quddiemha u li tagħmel lill-Qorti tal-Ġustizzja d-domandi preliminari li ġejjin:

12.

Ġew ippreżentati osservazzjonijiet bil-miktub mill-KRS, mill-Gvern Pollakk, Daniż u dak Olandiż, kif ukoll mill-Kummissjoni. Il-KRS, il-Gvern Pollakk, Belġjan u dak Olandiż, kif ukoll il-Kummissjoni ppreżentaw osservazzjonijiet orali waqt is-seduta għat-trattazzjoni li ġiet organizzata fit‑8 ta’ Novembru 2022. Ir-rikorrent, il-KRS, il-Gvern Belġjan u dak Olandiż, kif ukoll il-Kummissjoni ppreżentaw ukoll osservazzjonijiet bil-miktub dwar id-digriet tal-qorti tar-rinviju tat‑3 ta’ Novembru 2022, li permezz tiegħu din tal-aħħar ippreżentat quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja osservazzjonijiet addizzjonali għat-talba tagħha għal deċiżjoni preliminari, li tikkonċerna b’mod partikolari l-kwalità tagħha ta’ “qorti” fis-sens tal-Artikolu 267 TFUE.

13.

Il-Kummissjoni kif ukoll il-Gvern Belġjan u dak Olandiż iqajmu dubji dwar il-klassifikazzjoni tal-qorti tar-rinviju bħala “qorti” fis-sens tal‑Artikolu 267 TFUE.

14.

Fil-fatt, il-membri tal-Awla ta’ Stħarriġ Straordinarju, stabbilita bil-Liġi dwar il-Qorti Suprema, ġew maħtura fil-kariga ta’ membri tal-ġudikatura fi ħdan is-Sąd Najwyższy (il-Qorti Suprema), fuq proposta tal-KRS, bir-Riżoluzzjoni Nru 331/2018 tat‑28 ta’ Awwissu 2018 (iktar ’il quddiem ir-“Riżoluzzjoni Nru 331/2018”), fiċ-ċirkustanzi li ġejjin:

15.

F’dawn iċ-ċirkustanzi, jidhirli li jkun għaqli, qabel ma nagħti risposta għad-domandi preliminari, li nivverifika jekk l-Awla ta’ Stħarriġ Straordinarju, sedenti bħala kulleġġ ġudikanti ta’ tliet imħallfin, tikkostitwixxix “qorti” fis-sens tal-Artikolu 267 TFUE u, għaldaqstant, jekk il-Qorti tal-Ġustizzja għandhiex il-ġurisdizzjoni sabiex tagħti risposta għad-domandi preliminari tagħha.

16.

Skont ġurisprudenza stabbilita tal-Qorti tal-Ġustizzja, sabiex tevalwa jekk l-organu ta’ rinviju inkwistjoni għandux in-natura ta’ “qorti”, fis-sens tal-Artikolu 267 TFUE, kwistjoni li taqa’ unikament taħt id-dritt tal-Unjoni, il-Qorti tal-Ġustizzja għandha tieħu inkunsiderazzjoni l-elementi kollha, bħal, fost l-oħrajn, l-oriġini legali ta’ dan l-organu, il-permanenza tiegħu, in-natura obbligatorja tal-ġurisdizzjoni tiegħu, in-natura kontradittorja tal-proċedura tiegħu, l-applikazzjoni, mill-organu inkwistjoni, ta’ liġijiet kif ukoll l-indipendenza tiegħu ( 15 ). F’dan il-każ, huwa biss dan l-aħħar imsemmi element, jiġifieri l-indipendenza tal-Awla ta’ Stħarriġ Straordinarju, li qiegħed jitpoġġa f’dubju, billi qiegħed jiġi kkunsidrat bħala prima facie evidenti – u fi kwalunkwe każ bħala mhux ikkontestat – li dan l-organu jissodisfa l-kriterji l-oħrajn iċċitati iktar ’il fuq.

17.

Skont ġurisprudenza bl-istess mod stabbilita tal-Qorti tal-Ġustizzja, ir-rekwiżit tal-indipendenza tal-qrati, li l-Istati Membri għandhom, skont it-tieni subparagrafu tal-Artikolu 19(1) TUE ( 16 ), jiżguraw l-osservanza tiegħu, fir-rigward tal-qrati nazzjonali li huma msejħa li jagħtu deċiżjonijiet fuq kwistjonijiet marbuta mal-interpretazzjoni u mal-applikazzjoni tad-dritt tal-Unjoni, jinvolvi żewġ aspetti: l-ewwel wieħed, ta’ natura esterna, li jikkonċerna l-awtonomija tal-istanza ( 17 ) u, t-tieni wieħed, ta’ natura interna, li jikkonċerna l-imparzjalità ( 18 ) tagħha. Dawn il-garanziji tal-awtonomija u tal-imparzjalità, li jikkostitwixxu ż-żewġ faċċati tal-kunċett ta’ “indipendenza”, jirrikjedu l-eżistenza ta’ regoli, b’mod partikolari fir-rigward tal-kompożizzjoni tal-istanza, tal-ħatra, tat-tul tal-funzjonijiet kif ukoll tal-kawżi ta’ astensjoni, ta’ rikuża u ta’ tkeċċija tal-membri tagħha, li jippermettu li jiġi eskluż kull dubju leġittimu, f’moħħ il-partijiet fil-kawża, fir-rigward tal-impermeabbiltà tal-imsemmija qorti fir-rigward ta’ elementi esterni u fir-rigward tan-newtralità tagħha fil-konfront tal-interessi inkwistjoni ( 19 ).

18.

Fir-rigward, b’mod iktar partikolari, tar-rekwiżit ta’ indipendenza inerenti għall-kunċett ta’ “qorti” fis-sens tal-Artikolu 267 TFUE, fis-sentenza tagħha Getin Noble Bank, il-Qorti tal-Ġustizzja essenzjalment stabbilixxiet preżunzjoni li skontha qorti nazzjonali bħal, b’mod partikolari, is-Sąd Najwyższy (il-Qorti Suprema) tissodisfa r-rekwiżiti li għandhom jiġu ssodisfatti minn organu sabiex jiġi kklassifikat bħala “qorti” fis-sens tal-Artikolu 267 TFUE, indipendentement mill-kompożizzjoni konkreta tiegħu ( 20 ), filwaqt li speċifikat li, fil-kuntest tal-proċedura għal deċiżjoni preliminari prevista fl-Artikolu 267 TFUE, ma huwiex kompitu tagħha li tivverifika jekk id-deċiżjoni tar-rinviju ġietx adottata konformement mar-regoli nazzjonali ta’ organizzazzjoni u ta’ proċedura ġudizzjarja ( 21 ). Fl-istess ħin, il-Qorti tal-Ġustizzja speċifikat li din il-preżunzjoni tista’ tiġi kkonfutata, minn naħa, meta deċiżjoni ġudizzjarja definittiva mogħtija minn qorti nazzjonali jew internazzjonali twassal sabiex jitqies li l-qorti li tikkostitwixxi l-qorti tar-rinviju ma għandhiex il-kwalità ta’ qorti indipendenti, imparzjali u stabbilita minn qabel bil-liġi, fis-sens tat-tieni subparagrafu tal-Artikolu 19(1) TUE, moqri fid-dawl tal-Artikolu 47 tal-Karta ( 22 ), jew, min-naħa l-oħra, meta elementi oħrajn, indipendenti mis-sitwazzjoni personali tal-membri tal-ġudikatura li jressqu formalment talba skont l-Artikolu 267 TFUE, jista’ jkollhom riperkussjonijiet fuq il-funzjonament tal-qorti tar-rinviju li fi ħdanha jservu dawn il-membri tal-ġudikatura u għalhekk jikkontribwixxu sabiex jiġu ppreġudikati l-indipendenza u l-imparzjalità tal-imsemmija qorti ( 23 ).

19.

Ġaladarba dan ġie speċifikat, jidhirli li huwa importanti li jiġi enfasizzat li, fl-opinjoni tiegħi, l-interpretazzjoni tal-prinċipju ta’ indipendenza fil-kuntest tal-Artikolu 267 TFUE titlob li jsir eżami differenti minn dak rikjest, rispettivament, fil-kuntest tat-tieni subparagrafu tal-Artikolu 19(1) TUE u tal-Artikolu 47 tal-Karta, fid-dawl tal-għanijiet u tal-funzjonijiet differenti ta’ dawn ir-regoli. Dan l-approċċ, li ġie żviluppat, essenzjalment, minn ċerti Avukati Ġenerali ( 24 ), ma ġiex, sa fejn naf jiena, ikkonfermat fl-intier tiegħu mill-Qorti tal-Ġustizzja, li, fis-sentenzi tagħha li jikkonċernaw ir-rekwiżit ta’ indipendenza inerenti għall-kunċett ta’ “qorti” fis-sens tal-Artikolu 267 TFUE, tkompli tagħmel riferiment għan-neċessità li l-qorti inkwistjoni jkollha l-karatteristiċi ta’ qorti indipendenti, imparzjali u stabbilita minn qabel bil-liġi, “fis-sens tat-tieni subparagrafu tal-Artikolu 19(1) TUE, moqri fid-dawl tat-tieni paragrafu tal-Artikolu 47 tal-Karta” ( 25 ).

20.

Essenzjalment, l-imsemmi approċċ jagħmel distinzjoni bejn il-kundizzjonijiet ta’ applikazzjoni tat-tliet dispożizzjonijiet inkwistjoni kif ġej:

21.

Barra minn hekk, ma huwiex mingħajr rilevanza li jiġi speċifikat li l-evalwazzjoni tal-kunċett, speċifiku ħafna, ta’ “indipendenza” fil-kuntest tal-Artikolu 267 TFUE tikkostitwixxi l-aħħar wieħed minn serje ta’ elementi li ma humiex stricto sensu kumulattivi iżda jifformaw parti minn eżami globali u li, fl-intier tagħhom, iwasslu sabiex jiġi konkluż li hemm “qorti” fis-sens ta’ din id-dispożizzjoni ( 32 ). Għaldaqstant, l-eżami tan-natura indipendenti tal-qorti jitwettaq fid-dawl ta’ elementi oħrajn, b’tali mod li, fl-opinjoni tiegħi, l-evalwazzjoni tiegħu hija iktar u iktar stretta meta l-preżenza ta’ ċerti elementi oħrajn tkun dubjuża, u vice versa ( 33 ). Barra minn hekk, jidhirli li l-Qorti tal-Ġustizzja għandha t-tendenza li twettaq tali “eżami tal-indipendenza” l-iktar spiss fir-rigward ta’ korpi li joperaw lil hinn mis-sistema ġudizzjarja nazzjonali klassika – jew li ma humiex ikkunsidrati bħala “qorti” skont id-dritt nazzjonali ( 34 ), filwaqt li mhux dejjem uriet li kienet inklinata li tpoġġi f’dubju n-natura indipendenti ta’ korp li huwa formalment integrat fis-sistema ġudizzjarja tal-Istat Membru inkwistjoni ( 35 ), kif barra minn hekk tikkonferma l-preżunzjoni stabbilita fis-sentenza Getin Noble Bank ( 36 ).

22.

Din l-interpretazzjoni “minimalista” tal-kunċett ta’ “indipendenza” fil-kuntest tal-Artikolu 267 TFUE tibbenefika, fl-opinjoni tiegħi, mill-vantaġġ li, minn naħa, ma tinterferixxix eċċessivament mal-prinċipju ta’ kooperazzjoni bejn il-qrati nazzjonali u l-Qorti tal-Ġustizzja fil-kuntest tal-proċedura għal deċiżjoni preliminari, fid-dawl tal-importanza ta’ dan il-mekkaniżmu sabiex tiġi ggarantita l-interpretazzjoni uniformi u koerenti tad-dritt tal-Unjoni ( 37 ) u, min-naħa l-oħra, tippermetti li jinżamm ir-rwol kruċjali tat-talbiet għal deċiżjonijiet preliminari fir-rigward tal-protezzjoni tad-drittijiet tal-partijiet fil-kawża. Fil-fatt, hija biss il-ġurisdizzjoni tal-Qorti tal-Ġustizzja fir-rigward tad-domandi preliminari skont l-Artikolu 267 TFUE li tippermetti lil dawn tal-aħħar, f’ċerti sitwazzjonijiet, li jipprevalixxu ruħhom mill-protezzjoni ġudizzjarja effettiva ggarantita mid-dritt tal-Unjoni ( 38 ). Dan iktar u iktar fiċ-ċirkustanzi tal-każ, fid-dawl tal-inizjattivi numerużi implimentati mil-leġiżlatur Pollakk intiżi, b’mod partikolari, sabiex jipprekludu r-rinviji għal deċiżjoni preliminari ppreżentati quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja li jirrigwardaw il-kwistjoni tal-indipendenza tal-qrati fil-Polonja ( 39 ).

23.

Minn dan isegwi li, fid-dawl tal-funzjoni speċifika tagħha, l-interpretazzjoni tal-kunċett ta’ indipendenza ta’ “qorti” fis-sens tal-Artikolu 267 TFUE ma tippreġudikax l-interpretazzjoni ta’ dan il-kunċett fil-kuntest tat-tieni subparagrafu tal-Artikolu 19(1) TUE jew tal-Artikolu 47 tal-Karta. Fi kliem ieħor, ma jistax jiġi eskluż li korp jista’ jikkostitwixxi, bħala prinċipju, “qorti” fis-sens tal-Artikolu 267 TFUE, indipendentement mill-fatt li elementi tal-kawża, ta’ natura sistemika jew ad hoc, jistgħu jwasslu għall-konklużjoni li din il-qorti ma tikkostitwixxix qorti indipendenti, imparzjali u stabbilita minn qabel bil-liġi fis-sens tat-tieni subparagrafu tal-Artikolu 19(1) TUE jew tal-Artikolu 47 tal-Karta ( 40 ).

24.

Ċertament, jiena konxju mill-fatt li, bħala prinċipju, is-sistema fundamentali ta’ amministrazzjoni tal-ġustizzja ma għandhiex “livelli”, filwaqt li l-approċċ imsemmi iktar ’il fuq, li huwa bbażat fuq il-preżunzjoni stabbilita permezz tas-sentenza Getin Noble Bank, billi tispeċifika l-applikazzjoni, huwa intiż, permezz ta’ interpretazzjoni iktar flessibbli tal-kunċett ta’ “indipendenza” fil-kuntest tal-Artikolu 267 TFUE, li jippermetti lil qorti nazzjonali, anki fil-preżenza ta’ dubji fir-rigward tal-indipendenza tagħha, li tassumi l-funzjonijiet essenzjali tagħha, billi jiggarantilha l-possibbiltà, minn naħa, li teżamina, bl-għajnuna tal-Qorti tal-Ġustizzja, l-indipendenza proprja tagħha u, min-naħa l-oħra, li tiżgura liċ-ċittadini tal-Unjoni d-dritt fundamentali għal protezzjoni ġudizzjarja effettiva meta jkun hemm ksur tad-drittijiet iggarantiti mid-dritt tal-Unjoni.

25.

Issa, ma jkunx, għall-kuntrarju, iktar opportun li jiġi adottat approċċ differenti, li, f’dan il-każ, ikun jimponi limiti fuq l-użu ħażin tal-poter leġiżlattiv jew eżekuttiv fuq il-ġudikatura fil-Polonja, sa issa ittollerati, u li b’hekk ikun jappoġġja lill-membri tal-ġudikatura Pollakki maħtura taħt is-sistema l-antika fil-mixja tagħhom intiża, f’isem il-prinċipju tal-indipendenza tal-ġudikatura, sabiex ineħħu mill-qrati tal-Unjoni l-“membri l-ġodda tal-ġudikatura” maħtura wara r-riformi riċenti bi ksur ta’ dan il-prinċipju? It-tweġiba ma hijiex faċli. Fi kwalunkwe każ, dan l-approċċ iktar strett ma huwiex mingħajr konsegwenzi: kif irriżulta mis-seduta, madwar wieħed minn kull erba’ membri tal-ġudikatura tal-qrati ordinarji u amministrattivi fil-kariga fil-Polonja huwa issa maħtur skont is-sistema l-ġdida. L-imsemmi approċċ jagħlaq b’mod kunsiderevoli l-aċċess għall-mekkaniżmu tar-rinviju għal deċiżjoni preliminari għall-maġġoranza tal-qrati pollakki, filwaqt li jħallih miftuħ biss għal dawk komposti esklużivament minn membri tal-ġudikatura maħtura taħt is-sistema l-antika. Dan jimplika li l-ġustizzja Pollakka tkun, de facto, imneħħija mis-sistema ġudizzjarja tal-Unjoni, riżultat li, fl-opinjoni tiegħi, iwassal għal riskju li saħansitra jkun hemm interferenza fuq il-proċedura prevista fl-Artikolu 7 TUE ( 41 ).

26.

Bħala konklużjoni, għalkemm, bħala regola ġenerali, skont il-qawl famuż, “iċ-ċoqqa ma tagħmlekx patri”, jiena tal-opinjoni li, b’ċertu livell ta’ approssimazzjoni, fil-kuntest formali u limitat tal-evalwazzjoni tal-kunċett ta’ “qorti” fis-sens tal-Artikolu 267 TFUE, “it-toga tagħmlek imħallef” ( 42 ).

27.

Wara li ġie evokat u speċifikat il-kuntest ġurisprudenzjali marbut mal-interpretazzjoni tal-kunċett ta’ “qorti indipendenti” fil-kuntest tal-Artikolu 267 TFUE, jeħtieġ jitfakkar li, f’dan il-każ, id-dubji dwar in-natura indipendenti tal-qorti tar-rinviju jaqgħu taħt ir-regoli li jikkonċernaw il-ħatra tal-membri tal-ġudikatura li jikkomponuha. Għaldaqstant jeħtieġ li jiġu applikati l-prinċipji stabbiliti fit-taqsima preċedenti fil-kuntest speċifiku tar-regoli marbuta mal-ħatra tal-membri tal-ġudikatura u, b’mod iktar partikolari, ir-regoli li jikkonċernaw l-involviment tal-korpi esterni għall-ġudikatura fil-kuntest ta’ din il-ħatra, f’dan il-każ il-KRS.

28.

F’dan ir-rigward, il-Qorti tal-Ġustizzja speċifikat li ċ-ċirkustanza li l-Istati Membri, fl-eżerċizzju tal-kompetenza tagħhom relatata mal-organizzazzjoni tal-ġustizzja, jagħtu s-setgħa lil korp estern għall-ġudikatura, bħal organu amministrattiv, f’deċiżjonijiet marbuta, b’mod partikolari, mal-ħatra jew maż-żamma fil-kariga ta’ membri tal-ġudikatura ma hijiex, fiha nnifisha, suffiċjenti sabiex jiġi konkluż li jeżisti ksur tal-prinċipju ta’ indipendenza tal-membri tal-ġudikatura hekk maħtura ( 43 ). Fil-fatt, skont il-Qorti tal-Ġustizzja, is-sempliċi fatt li l-poter leġiżlattiv jew il-poter eżekuttiv jintervjenu fil-proċess ta’ ħatra ta’ membru tal-ġudikatura ma huwiex tali li joħloq dipendenza ta’ dan tal-aħħar fuqhom u lanqas ma huwa tali li jnissel dubji rigward l-imparzjalità tiegħu, jekk, ladarba maħtura, il-persuna kkonċernata ma tkun suġġetta għal ebda pressjoni u ma tirċevix struzzjonijiet fl-eżerċizzju tal-funzjonijiet tagħha ( 44 ).

29.

Fl-opinjoni tiegħi, minn dan isegwi li irregolaritajiet possibbli marbuta mal-ħatra tal-membri ta’ kulleġġ ġudikanti jistgħu jċaħħdu korp mill-kwalità ta’ “qorti indipendenti” fis-sens tal-Artikolu 267 TFUE biss jekk dawn jikkompromettu l-kapaċità stess ta’ tali korp li jiddeċiedi b’mod indipendenti ( 45 ). Għaldaqstant, jekk il-membri ta’ kulleġġ ġudikanti, ġaladarba maħtura, ikollhom il-kompetenzi meħtieġa għall-funzjoni u jkunu mistennija (skont ir-regoli applikabbli) li jadottaw id-deċiżjonijiet tagħhom f’indipendenza sħiħa, dan għandu jkun suffiċjenti sabiex tkun issodisfatta l-kwalità ta’ “qorti indipendenti” fis-sens tal-Artikolu 267 TFUE.

30.

L-Awla ta’ Stħarriġ Straordinarju hija kulleġġ ġudikanti partikolari fi ħdan is-Sąd Najwyższy (il-Qorti Suprema). Għalkemm il-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet li din tal-aħħar kienet tissodisfa, bħala prinċipju, ir-rekwiżiti tal-Artikolu 267 TFUE ( 46 ), il-kulleġġ ġudikanti tagħha bħala Awla ta’ Stħarriġ Straordinarju inħoloq fil-kuntest tar-riformi riċenti tas-sistema ġudizzjarja Pollakka u l-membri tal-ġudikatura assenjati f’dan tal-aħħar ġew maħtura fil-kariga ta’ membri tal-ġudikatura fi ħdan is-Sąd Najwyższy (il-Qorti Suprema) fil-kundizzjonijiet kontroversjali ħafna mfakkra fil-punt 14 ta’ dawn il-konklużjonijiet.

31.

Essenzjalment, id-dubji dwar il-kundizzjoni ta’ indipendenza tal-qorti tar-rinviju huma marbuta mal-involviment indirett tal-poter eżekuttiv fil-ħatra tal-membri tal-ġudikatura li jikkomponuha, li jimmaterjalizza ruħu permezz tal-intervent tal-KRS, li, wara r-riformi riċenti tas-sistema ġudizzjarja Pollakka, sar “istituzzjoni maħtufa”, ikkontrollata mill-poter eżekuttiv.

32.

Ċertament mhux għaliex nixtieq niġġustifika tali evoluzzjoni leġiżlattiva, li taqa’ fil-kuntest ta’ rigressjoni diżappuntanti tas-sistema ġudizzjarja Pollakka, infakkar li, skont il-ġurisprudenza stabbilita tal-Qorti tal-Ġustizzja ċċitata fil-punt 28 ta’ dawn il-konklużjonijiet, l-involviment ta’ korp estern għall-ġudikatura fil-ħatra tal-membri tal-ġudikatura ma huwiex suffiċjenti, fih innifsu, sabiex jiġi konkluż li jeżisti ksur tal-prinċipju ta’ indipendenza tal-membri tal-ġudikatura. Barra minn hekk, ma jirriżulta minn ebda element tal-proċess tal-kawża li hemm lok li jiġi kkunsidrat li l-membri tal-ġudikatura maħtura fi ħdan il-qorti tar-rinviju wara r-riforma ma humiex adatti sabiex jeżerċitaw il-funzjoni tagħhom, u lanqas li l-kuntest ġuridiku applikabbli jew l-istatus tagħhom jipprekludihom milli jeżerċitaw il-funzjonijiet tagħhom b’mod indipendenti ( 47 ).

33.

Jeħtieġ ukoll jiġi rrilevat li, skont il-kriterji ta’ evalwazzjoni introdotti mill-Qorti tal-Ġustizzja fis-sentenza Getin Noble Bank, is-Sąd Najwyższy (il-Qorti Suprema) tgawdi minn “preżunzjoni ta’ indipendenza”, li tista’ tiġi kkonfutata jew permezz ta’ deċiżjoni ġudizzjarja definittiva li tikkonstata li l-qorti li tikkostitwixxi l-qorti tar-rinviju ma għandhiex il-kwalità ta’ qorti indipendenti, imparzjali u stabbilita minn qabel bil-liġi, jew inkella permezz ta’ elementi oħrajn li jippreġudikaw l-indipendenza u l-imparzjalità tal-imsemmija qorti ( 48 ).

34.

Issa, mingħajr il-ħtieġa li nerġa’ lura għall-proposta tiegħi ta’ kwalifika ta’ dan il-prinċipju ( 49 ), jidhirli li, fil-kawża odjerna, qegħdin nittrattaw każ li jmur lil hinn minn każ bħal dan deskritt.

35.

Ċertament, permezz tas-sentenza tagħha tat‑8 ta’ Novembru 2021, Dolińska-Ficek u Ozimek vs Il‑Polonja ( 50 ), imsemmija diversi drabi matul il-kawża, il-Qorti EBD iddeċidiet li kulleġġ ġudikanti kompost minn membri tal-ġudikatura tal-istess Awla ta’ Stħarriġ Straordinarju ( 51 ) ma kienx jissodisfa r-rekwiżit ta’ qorti stabbilita minn qabel bil-liġi fis-sens tal-Artikolu 6(1) tal-KEDB. Madankollu, jiena niddubita li jista’ jkun hemm deċiżjoni ġudizzjarja definittiva li tikkonferma li l-qorti tar-rinviju essenzjalment ma għandhiex il-kwalità ta’ qorti indipendenti fis-sens tal-Artikolu 267 TFUE, fid-dawl tas-sentenza Getin Noble Bank ( 52 ). Jidhirli li din id-deċiżjoni pjuttost tikkonċerna l-eżami tar-rispett tad-dritt għal protezzjoni ġudizzjarja effettiva li jaqa’ taħt l-applikazzjoni tal-Artikolu 6(1) tal-KEDB u li, konsegwentement, jista’ jkollha rwol fl-applikazzjoni tal-Artikolu 47 tal-Karta, iżda mhux neċessarjament f’din tal-Artikolu 267 TFUE ( 53 ).

36.

Għaldaqstant, nikkunsidra li, abbażi tal-informazzjoni disponibbli fil-proċess, il-qorti tar-rinviju tista’ tiġi kklassifikata bħala “qorti”, fis-sens tal-Artikolu 267 TFUE, sa fejn, indipendentement mill-kontroversji marbuta mal-ħatra tal-membri tagħha, hija, bħala prinċipju, imsejħa li tiddeċiedi l-kawża prinċipali b’awtonomija sħiħa mill-poter eżekuttiv, involut (indirettament) f’din il-ħatra ( 54 ), u b’imparzjalità sħiħa fir-rigward tal-interessi tal-partijiet.

37.

Fid-dawl ta’ dawn il-kunsiderazzjonijiet preċedenti, jiena tal-opinjoni li, għall-finijiet ta’ din il-proċedura, is-Sąd Najwyższy (il-Qorti Suprema), sedenti f’kulleġġ ġudikanti ta’ tliet membri tal-ġudikatura li jikkomponu l-Awla ta’ Stħarriġ Straordinarju, tista’ titqies bħala “qorti” fis-sens tal-Artikolu 267 TFUE u li, konsegwentement, il-Qorti tal-Ġustizzja għandha l-ġurisdizzjoni sabiex tagħti risposta għad-domandi preliminari magħmula minn dik il-qorti.

38.

Permezz tal-ewwel domanda preliminari, il-qorti tar-rinviju essenzjalment tistaqsi jekk it-tieni subparagrafu tal-Artikolu 19(1) TUE jipprekludix leġiżlazzjoni nazzjonali, bħall-Artikolu 69 tal-Liġi dwar l-Organizzazzjoni tal-Qrati Ordinarji, li tissuġġetta għall-awtorizzazzjoni ta’ awtorità oħra, f’dan il-każ il-KRS, il-possibbiltà, għal membru tal-ġudikatura fil-kariga, li jkompli jeżerċita l-funzjonijiet tiegħu wara li jkun laħaq l-età tal-irtirar.

39.

Preliminarjament, infakkar li l-Qorti tal-Ġustizzja ddikjarat il-pożizzjoni tagħha diversi drabi dwar l-applikabbiltà u l-portata tat-tieni subparagrafu tal-Artikolu 19(1) TUE fir-rigward tal-leġiżlazzjonijiet nazzjonali (b’mod partikolari dawk Pollakki) li jirregolaw is-sistema ġudizzjarja, inklużi regoli li jikkonċernaw it-tkomplija tal-eżerċizzju tal-funzjonijiet tal-membri tal-ġudikatura wara l-età tal-irtirar ( 55 ).

40.

Fil-punti li ġejjin, sejjer neżamina, sa fejn dan huwa rilevanti għall-kawża odjerna, il-portata tat-tieni subparagrafu tal-Artikolu 19(1) TUE (1) u l-ġurisprudenza preċedenti dwar iż-żamma fil-kariga tal-membri tal-ġudikatura wara l-età tal-irtirar (2), qabel ma nipproponi risposta għall-ewwel domanda preliminari (3).

41.

It-tieni subparagrafu tal-Artikolu 19(1) TUE jipprovdi li l-Istati Membri għandhom jistabbilixxu r-rimedji ġudizzjarji neċessarji sabiex tiġi żgurata protezzjoni ġudizzjarja effettiva fl-oqsma koperti mid-dritt tal-Unjoni u, konsegwentement, huma l-Istati Membri li għandhom jipprovdu għal sistema ta’ rimedji ġudizzjarji u ta’ proċeduri li jiżguraw stħarriġ ġudizzjarju effettiv fl-imsemmija oqsma ( 56 ). Barra minn hekk, sa fejn din id-dispożizzjoni tagħmel riferiment għar-rekwiżit ta’ protezzjoni ġudizzjarja effettiva, għandha tiġi interpretata fid-dawl tal-Artikolu 47 tal-Karta, indipendentement mill-kwistjoni dwar jekk din l-aħħar imsemmija dispożizzjoni hijiex fiha nnifisha applikabbli għall-każ ineżami ( 57 ).

42.

Ġaladarba din id-dispożizzjoni tagħti lill-qrati nazzjonali u lill-Qorti tal-Ġustizzja l-inkarigu li jiggarantixxu l-applikazzjoni sħiħa tad-dritt tal-Unjoni fl-Istati Membri kollha kif ukoll il-protezzjoni ġudizzjarja li l-partijiet fil-kawża jisiltu minn dan id-dritt ( 58 ), isegwi li din tikkonċerna “[l]-oqsma koperti mid-dritt ta’ l-Unjoni”, indipendentement mis-sitwazzjoni li fiha l-Istati Membri jimplimentaw dan id-dritt, fis-sens tal-Artikolu 51(1) tal-Karta ( 59 ).

43.

Fil-kawża odjerna, ma jistax jiġi kkontestat li l-qrati ordinarji Pollakki jistgħu jintalbu jagħtu deċiżjonijiet fuq kwistjonijiet marbuta mal-applikazzjoni jew mal-interpretazzjoni tad-dritt tal-Unjoni u li b’hekk jaqgħu taħt is-sistema Pollakka ta’ rimedji ġudizzjarji fl-“oqsma koperti mid-dritt ta’ l-Unjoni”, fis-sens tat-tieni subparagrafu tal-Artikolu 19(1) TUE, b’tali mod li dawn il-qrati għandhom jissodisfaw ir-rekwiżiti ta’ protezzjoni ġudizzjarja effettiva ( 60 ).

44.

Skont il-ġurisprudenza stabbilita tal-Qorti tal-Ġustizzja, sabiex tiġi ggarantita protezzjoni ġudizzjarja effettiva, konformement mat-tieni subparagrafu tal-Artikolu 19(1) TUE, il-preżervazzjoni tal-indipendenza tal-istanza hija ta’ importanza kardinali, kif inhu kkonfermat mit-tieni paragrafu tal-Artikolu 47 tal-Karta, li jsemmi l-aċċess għal qorti “indipendenti” fost ir-rekwiżiti marbuta mad-dritt fundamentali għal rimedju effettiv ( 61 ).

45.

Kif tfakkar fil-punti 17 u 18 ta’ dawn il-konklużjonijiet, il-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet li r-rekwiżit ta’ indipendenza tal-qrati nazzjonali jinkludi l-ewwel aspett li huwa ta’ natura esterna, li jikkonċerna l-awtonomija tal-qorti, u t-tieni aspett li huwa ta’ natura interna, li jikkonċerna l-imparzjalità tagħha, u li tali garanziji ta’ awtonomija u ta’ imparzjalità jirrikjedu l-eżistenza ta’ regoli, b’mod partikolari fir-rigward tal-kompożizzjoni tal-qorti, tal-ħatra, tat-tul tal-funzjonijiet kif ukoll tal-kawżi ta’ astensjoni, ta’ rikuża u ta’ tkeċċija tal-membri tagħha, li jippermettu li jiġi eskluż kull dubju leġittimu, f’moħħ il-partijiet fil-kawża, fir-rigward tal-impermeabbiltà u tan-newtralità tal-imsemmija qorti ( 62 ).

46.

Fir-rigward b’mod iktar partikolari tal-indipendenza “esterna” (l-awtonomija) tal-qrati, il-Qorti tal-Ġustizzja speċifikat li l-libertà tal-membri tal-ġudikatura fir-rigward ta’ kwalunkwe interventi jew pressjonijiet esterni tirrikjedi ċerti garanziji intiżi li jipproteġu lill-persuna ta’ min għandu l-kompitu li tiddeċiedi, fosthom l-irremovabbiltà ( 63 ).

47.

Il-prinċipju ta’ irremovabbiltà jirrikjedi, b’mod partikolari, li l-membri tal-ġudikatura jkunu jistgħu jibqgħu fil-kariga sakemm jilħqu l-età obbligatorja tal-irtirar jew sa tmiem il-mandat tagħhom meta dan tal-aħħar ikun għal perijodu speċifiku. Minkejja li ma huwiex ta’ natura totalment assoluta, l-imsemmi prinċipju jista’ jiġi suġġett għal eċċezzjonijiet biss sakemm ikun hemm raġunijiet leġittimi u imperattivi li jiġġustifikawhom, u dan fl-osservanza tal-prinċipju ta’ proporzjonalità. Għalhekk huwa normalment aċċettat li l-membri tal-ġudikatura jkunu jistgħu jitkeċċew jekk ma jkunux jistgħu jkomplu jaqdu l-funzjonijiet tagħhom minħabba inkapaċità jew nuqqas serju, permezz tal-osservanza ta’ proċeduri xierqa ( 64 ).

48.

Dan jgħodd ukoll, fl-opinjoni tiegħi, fir-rigward tar-regoli marbuta mal-possibbiltà taż-żamma tal-membri tal-ġudikatura fil-kariga wara l-età tal-irtirar, li għalhekk huma suġġetti għar-rekwiżiti imposti mill-prinċipju ta’ irremovabbiltà tal-membri tal-ġudikatura.

49.

Preliminarjament, infakkar li d-dispożizzjonijiet leġiżlattivi Pollakki li jikkonċernaw iż-żamma fil-kariga ta’ membri tal-ġudikatura wara l-età tal-irtirar kienu s-suġġett ta’ żewġ sentenzi riċenti tal-Qorti tal-Ġustizzja:

50.

F’dawk is-sentenzi, il-Qorti tal-Ġustizzja speċifikat li huwa l-kompitu tal-Istati Membri biss li jiddeċiedu jekk jippermettux jew le estensjoni tal-eżerċizzju tal-funzjonijiet ġudizzjarji lil hinn mill-età normali tal-irtirar u li ċ-ċirkustanza li korpi bħall-President tar-Repubblika (fil-każ tal-estensjoni tal-mandat tal-membri tal-ġudikatura tas-Sąd Najwyższy (il-Qorti Suprema)) u l-Ministru għall-Ġustizzja (fil-każ tal-estensjoni tal-mandat tal-membri tal-ġudikatura tal-qrati ordinarji) għandhom is-setgħa li jiddeċiedu jekk jagħtux jew le tali estensjoni eventwali ma hijiex biżżejjed waħedha sabiex jiġi konkluż li kien hemm ksur tal-prinċipju ta’ indipendenza tal-membri tal-ġudikatura ( 69 ). Madankollu, il-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet li, meta l-Istati Membri jagħżlu tali mekkaniżmi, huma obbligati li jiżguraw li l-kundizzjonijiet sostantivi u l-modalitajiet proċedurali li għalihom tkun suġġetta tali estensjoni ma jkunux ta’ natura li jimminaw il-prinċipju ta’ indipendenza tal-membri tal-ġudikatura ( 70 ).

51.

Fir-rigward, b’mod iktar partikolari, ta’ dawn il-kundizzjonijiet sostantivi u ta’ dawn il-modalitajiet proċedurali, il-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet li s-setgħa li kellhom rispettivament il-President tar-Repubblika u l-Ministru għall-Ġustizzja sabiex jawtorizzaw jew le t-tkomplija tal-eżerċizzju tal-funzjonijiet ta’ membru tal-ġudikatura kienet ta’ natura li tqajjem dubji leġittimi, b’mod partikolari fil-moħħ tal-partijiet fil-kawża, fir-rigward tal-impermeabbiltà tal-membri tal-ġudikatura kkonċernati fir-rigward ta’ elementi esterni u tan-newtralità tagħhom f’relazzjoni mal-interessi li jistgħu jiltaqgħu magħhom ( 71 ).

52.

Il-Qorti tal-Ġustizzja essenzjalment ibbażat din il-konklużjoni fuq iċ-ċirkustanza li d-deċiżjonijiet li jawtorizzaw jew le t-tkomplija possibbli tal-eżerċizzju tal-funzjonijiet ta’ membru tal-ġudikatura kienu bbażati fuq kriterji vagi wisq u mhux verifikabbli, li barra minn hekk ma kinux motivati u ma setgħux ikunu iktar is-suġġett ta’ rimedju ġudizzjarju ( 72 ), u kienu jikkonċernaw is-setgħa tal-Ministru għall-Ġustizzja li jiddeċiedi, mingħajr ma jkun suġġett għal ebda terminu għall-adozzjoni tad-deċiżjoni tiegħu dwar it-talba għal estenzjoni ( 73 ). Il-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet ukoll li s-setgħa li kellu l-Ministru għall-Ġustizzja sabiex jawtorizza jew le it-tkomplija tal-eżerċizzju tal-funzjonijiet ta’ membru tal-ġudikatura tal-qrati ordinarji kienet tikser, b’mod partikolari, il-prinċipju ta’ irremovabbiltà, sa fejn kienet ingħatat fil-kuntest iktar ġenerali ta’ riforma li wasslet għal tnaqqis tal-età normali tal-irtirar tal-membri tal-ġudikatura inkwistjoni ( 74 ).

53.

Evalwazzjoni kważi identika għal dik tas-sentenza tal-Indipendenza tal-Qrati Ordinarji hija neċessarja fil-kawża odjerna, filwaqt li jittieħed inkunsiderazzjoni l-aspett li, wara dik is-sentenza, ir-Repubblika tal-Polonja emendat il-leġiżlazzjoni tagħha dwar iż-żamma fil-kariga tal-membri tal-ġudikatura tal-qrati ordinarji wara l-età tal-irtirar, partikolarment billi stabbilixxiet mill-ġdid l-età preċedentement fis-seħħ għall-membri tal-ġudikatura u billi tat lill-KRS, u mhux iktar lill-Ministru għall-Ġustizzja, is-setgħa li jawtorizza, taħt ċerti kundizzjonijiet, iż-żamma fil-kariga ta’ membru tal-ġudikatura wara dik l-età.

54.

F’dan il-każ, infakkar li l-Artikolu 69(1b) tal-Liġi dwar l-Organizzazzjoni tal-Qrati Ordinarji jipprovdi, sa fejn huwa rilevanti għall-kawża ineżami, li l-KRS jista’ jawtorizza lil membru tal-ġudikatura li jkun jixtieq dan, li jkompli jeżerċita l-funzjonijiet tiegħu wara l-età tal-irtirar, jekk iż-żamma fil-funzjonijiet tiegħu tkun taqdi interess leġittimu tal-amministrazzjoni tal-ġustizzja jew interess soċjali importanti, b’kunsiderazzjoni tal-imperattivi tal-użu razzjonali tal-membri tal-persunal tal-qrati ordinarji u tal-ħtiġijiet li jirriżultaw mill-volum tax-xogħol tal-qrati differenti ( 75 ).

55.

Fil-punti li ġejjin, fid-dawl tal-ġurisprudenza ċċitata fil-punt 50 ta’ dawn il-konklużjonijiet, sejjer nipprovdi indikazzjonijiet fir-rigward tal-interpretazzjoni tat-tieni subparagrafu tal-Artikolu 19(1) TUE fiċ-ċirkustanzi tal-kawża odjerna, b’kunsiderazzjoni, minn naħa, tan-natura tal-KRS (a) u, min-naħa l-oħra, tal-kundizzjonijiet sostantivi u l-modalitajiet proċedurali li jirregolaw l-adozzjoni tad-deċiżjonijiet ta’ dan tal-aħħar marbuta maż-żamma fil-kariga tal-membri tal-ġudikatura (b).

56.

Fir-rigward tan-natura tal-KRS, infakkar, preliminarjament, li l-ġurisprudenza riċenti tal-Qorti tal-Ġustizzja stabbilixxiet, f’diversi okkażjonijiet, li, wara r-riformi riċenti tas-sistema ġudizzjarja Pollakka, dan il-korp ma huwiex indipendenti mill-poter leġiżlattiv u minn dak eżekuttiv ( 76 ).

57.

Din il-konklużjoni ġiet ikkonfermata wkoll mill-ġurisprudenza tal-Qorti EDB marbuta mal-Artikolu 6(1) tal-KEDB. Fil-fatt, fis-sentenza tagħha tat‑8 ta’ Novembru 2021, Dolińska-Ficek u Ozimek vs Il‑Polonja ( 77 ), il-Qorti EDB ikkonkludiet li l-Awla ta’ Stħarriġ Straordinarju ma kinitx tikkostitwixxi “qorti stabbilita bil-liġi” u li r-Repubblika tal-Polonja kienet għaldaqstant aġixxiet bi ksur tal-Artikolu 6(1) tal-KEDB, peress li l-membri ta’ dik l-awla kienu inħatru fuq proposta tal-KRS, li ma kienx indipendenti mill-poter leġiżlattiv u minn dak eżekuttiv ( 78 ).

58.

Barra minn hekk, l-imsemmija konklużjoni ġiet kondiviża, f’diversi okkażjonijiet, mill-ogħla qrati Pollakki. Fil-fatt, minn naħa, in-Naczelny Sąd Administracyjny (il-Qorti Amministrattiva Suprema), b’sentenzi tas‑6 u tat‑13 ta’ Mejju 2021, ikkonstatat li l-KRS ma kienx joffri garanziji suffiċjenti ta’ indipendenza u li l-livell tiegħu ta’ dipendenza fuq l-awtoritajiet leġiżlattivi u eżekuttivi kien tant għoli li ma setgħax ikun irrilevanti fl-evalwazzjoni tal-kwistjoni dwar jekk il-membri tal-ġudikatura magħżulin minnu kinux jissodisfaw ir-rekwiżiti oġġettivi ta’ indipendenza u ta’ imparzjalità tal-Artikolu 47 tal-Karta. Min-naħa l-oħra, is-Sąd Najwyższy (il-Qorti Suprema), fir-riżoluzzjoni tagħha tat‑23 ta’ Jannar 2020, irrilevat ukoll li l-KRS ma kienx korp indipendenti sa fejn huwa direttament issubordinat għall-awtoritajiet politiċi ( 79 ).

59.

Ġaladarba dan ġie speċifikat, jidhirli li, konformement mal-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja, iċ-ċirkustanza, hi kemm hi diżappuntanti, li korp bħall-KRS jiġi fdat bis-setgħa li jiddeċiedi li jagħti jew li ma jagħtix estensjoni possibbli tal-eżerċizzju tal-funzjonijiet ġudizzjarji wara l-età normali tal-irtirar ma hijiex, fiha nnifisha, suffiċjenti sabiex jiġi konkluż li jeżisti ksur tal-prinċipju ta’ indipendenza tal-membri tal-ġudikatura ( 80 ). Fil-fatt, il-Qorti tal-Ġustizzja, filwaqt li tirrikonoxxi l-kompetenza, bħala prinċipju, tal-Istati Membri fir-rigward tal-organizzazzjoni tal-ġustizzja, taċċetta li dawn tal-aħħar, fl-eżerċizzju ta’ din il-kompetenza, jagħtu s-setgħa lil korp estern għall-ġudikatura (jew indipendenti, jew inkella suġġett għall-poter leġiżlattiv jew eżekuttiv) sabiex jieħu deċiżjonijiet marbuta, b’mod partikolari, mal-ħatra jew maż-żamma fil-kariga ta’ membri tal-ġudikatura ( 81 ).

60.

Madankollu, konformement mal-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja, hemm lok li jiġi żgurat li l-kundizzjonijiet sostantivi u l-modalitajiet proċedurali li jirregolaw l-adozzjoni ta’ tali deċiżjonijiet jkunu tali li ma jkunux jistgħu jagħtu lok għal dubji leġittimi, f’moħħ il-partijiet fil-kawża, dwar l-impermeabbiltà tal-membri tal-ġudikatura kkonċernati fir-rigward ta’ fatturi esterni u tan-newtralità tagħhom fir-rigward tal-interessi kkonċernati ( 82 ), fatt li sejjer neżamina iktar ’il quddiem.

61.

Fir-rigward tal-kundizzjonijiet sostantivi u l-modalitajiet proċedurali li jirregolaw l-adozzjoni tad-deċiżjonijiet marbuta maż-żamma fil-kariga tal-membri tal-ġudikatura wara l-età tal-irtirar, infakkar li, skont il-verżjoni tal-Artikolu 69(1b) tal-Liġi dwar l-Organizzazzjoni tal-Qrati Ordinarji li kienet is-suġġett tas-sentenza tal-Indipendenza tal-Qrati Ordinarji ( 83 ), il-Ministru għall-Ġustizzja seta’ jawtorizza membru tal-ġudikatura jkompli jeżerċita l-funzjonijiet tiegħu, “b’teħid inkunsiderazzjoni tal-użu razzjonali tal-persunal tal-qrati ordinarji u l-bżonnijiet li jirriżultaw mill-ammont ta’ xogħol ta’ qrati individwali”. Il-Qorti tal-Ġustizzja, minn naħa, iddeċidiet li dawn il-kriterji kienu wisq vagi u mhux verifikabbli, u kkritikat ukoll l-assenza ta’ obbligu ta’ motivazzjoni u ta’ rimedju ġudizzjarju kontra tali deċiżjoni, u, min-naħa l-oħra, ikkritikat l-assenza ta’ terminu mogħti lill-Ministru għall-Ġustizzja sabiex jieħu d-deċiżjoni tiegħu ( 84 ).

62.

Fl-ewwel lok, fuq il-kundizzjonijiet sostantivi, nirrileva li l-verżjoni tal-Artikolu 69(1b) tal-Liġi dwar l-Organizzazzjoni tal-Qrati Ordinarji, li hija s-suġġett tal-kawża prinċipali, tipprovdi li l-KRS jista’ jawtorizza lil membru tal-ġudikatura jkompli jeżerċita l-funzjonijiet tiegħu, “jekk iż-żamma tiegħu f’din il-kariga tkun taqdi interess leġittimu tal-amministrazzjoni tal-ġustizzja jew interess soċjali importanti, b’kunsiderazzjoni tal-imperattivi tal-użu razzjonali tal-membri tal-persunal tal-qrati ordinarji u tal-ħtiġijiet li jirriżultaw mill-volum tax-xogħol tal-qrati differenti”. Meta mqabbla mal-verżjoni preċedenti tagħha, id-dispożizzjoni inkwistjoni għaldaqstant iżżid il-kundizzjoni li ż-żamma fil-kariga tal-membru tal-ġudikatura għandha “taqdi interess leġittimu tal-amministrazzjoni tal-ġustizzja jew interess soċjali importanti”.

63.

Madankollu, jiena niddubita kemm din l-ispeċifikazzjoni l-ġdida tipprovdi, lill-kriterji li fuqhom tkun ibbażata r-riżoluzzjoni tal-KRS, speċifikazzjonijiet ta’ natura li tillimita l-marġni ta’ diskrezzjoni li ġiet ikkritikata mill-Qorti tal-Ġustizzja ( 85 ).

64.

Fit-tieni lok, fir-rigward tal-modalitajiet proċedurali, jidhirli, qabelxejn, li, bħal-leġiżlazzjoni preċedenti, ikkritikata mill-Qorti tal-Ġustizzja, il-leġiżlazzjoni l-ġdida ma tipprovdix għal terminu li fih il-KRS huwa obbligat li jadotta r-riżoluzzjoni tiegħu, u l-Gvern Pollakk sempliċement jispeċifika, fl-osservazzjonijiet bil-miktub tiegħu u waqt is-seduta, li, fis-sens tal-aħħar sentenza tal-Artikolu 69(1b) tal-Liġi dwar l-Organizzazzjoni tal-Qrati Ordinarji, meta membru tal-ġudikatura jilħaq l-età tal-irtirar qabel it-tmiem tal-proċedura ta’ estensjoni tal-mandat tiegħu, huwa jibqa’ fil-kariga sal-għeluq tal-imsemmija proċedura.

65.

Sussegwentement, jidhirli li, sa fejn l-Artikolu 42(1) u (2) tal-Liġi dwar il-KRS japplika għal tali riżoluzzjonijiet, aspett li għandu jiġi vverifikat mill-qorti tar-rinviju, dawn tal-aħħar għandhom jiġu motivati f’terminu ta’ xahar mill-adozzjoni tagħhom, aspett li għandu jippermetti, bħala prinċipju, li tiġi indirizzata l-kritika espressa f’dan ir-rigward mill-Qorti tal-Ġustizzja fuq il-bażi tal-leġiżlazzjoni preċedenti.

66.

Fl-aħħar, kif turi l-kawża prinċipali, ir-riżoluzzjoni tal-KRS, għall-kuntrarju tal-leġiżlazzjoni preċedenti, tista’ tkun is-suġġett ta’ rikors quddiem l-Awla ta’ Stħarriġ Straordinarju ( 86 ), li l-indipendenza tagħha madankollu ġiet ikkritikata diversi drabi ( 87 ).

67.

Sabiex nikkonkludi, mingħajr preġudizzju għall-verifiki li għandhom isiru mill-qorti tar-rinviju abbażi tal-indikazzjonijiet preċedenti, niddubita kemm il-mekkaniżmu ta’ awtorizzazzjoni mill-KRS taż-żamma fil-kariga tal-membri tal-ġudikatura wara l-età tal-irtirar joffri garanziji suffiċjenti ta’ indipendenza mill-poter leġiżlattiv u minn dak eżekuttiv, b’kunsiderazzjoni tal-elementi rilevanti kollha kemm fattwali kif ukoll legali li huma marbuta kemm mal-kundizzjonijiet li fihom il-membri ta’ dan il-korp ġew maħtura kif ukoll mal-mod kif dan tal-aħħar jaqdi r-rwol tiegħu b’mod konkret.

68.

Għaldaqstant jiena nipproponi li r-risposta għall-ewwel domanda preliminari għandha tkun li t-tieni subparagrafu tal-Artikolu 19(1) TUE għandu jiġi interpretat fis-sens li dan jipprekludi leġiżlazzjoni nazzjonali li tissuġġetta l-effettività tad-dikjarazzjoni tar-rieda ta’ membru tal-ġudikatura li jkompli jeżerċita l-funzjonijiet tiegħu ta’ membru tal-ġudikatura wara l-età tal-irtirar għall-awtorizzazzjoni ta’ awtorità li ntweriet l-assenza ta’ indipendenza tagħha mill-poter leġiżlattiv jew minn dak eżekuttiv u li tagħti d-deċiżjonijiet tagħha abbażi ta’ kriterji vagi u diffiċilment verifikabbli.

69.

Permezz tat-tieni domanda preliminari tagħha, il-qorti tar-rinviju essenzjalment tistaqsi jekk it-tieni subparagrafu tal-Artikolu 19(1) TUE jipprekludix leġiżlazzjoni nazzjonali, bħall-Artikolu 69 tal-Liġi dwar l-Organizzazzjoni tal-Qrati Ordinarji, interpretata fis-sens li din tipprovdi għad-dekadenza ta’ dikjarazzjoni tardiva tar-rieda tat-tkomplija tal-eżerċizzju tal-funzjonijiet ta’ membru tal-ġudikatura wara l-età tal-irtirar, indipendentement miċ-ċirkustanzi u l-effetti tal-inosservanza tat-terminu inkwistjoni.

70.

Infakkar li l-leġiżlazzjoni nazzjonali inkwistjoni, sa fejn din għandha effett fuq it-tul tal-mandat tal-membri tal-ġudikatura tal-qrati ordinarji, tidħol fil-kamp ta’ applikazzjoni tal-prinċipju ta’ irremovabbiltà tal-membri tal-ġudikatura, li huwa inerenti għall-prinċipju tal-indipendenza tal-qorti fis-sens tat-tieni subparagrafu tal-Artikolu 19(1) TUE ( 88 ).

71.

Barra minn hekk, fl-assenza ta’ regoli ddettaljati fil-livell tal-Unjoni, il-kompatibbiltà tal-imsemmija dispożizzjoni mal-prinċipju ta’ indipendenza għandha tiġi eżaminata fid-dawl tal-prinċipji ta’ awtonomija proċedurali u ta’ effettività ( 89 ).

72.

F’dan il-każ, nirrileva, preliminarjament, li dispożizzjoni analoga għal dik inkwistjoni ma ġietx ikkritikata mill-Kummissjoni fil-kuntest ta’ kawżi li taw lok għas-sentenzi tal-Indipendenza tal-Qorti Suprema ( 90 ) u tal-Indipendenza tal-Qrati Ordinarji ( 91 ).

73.

Issa, kif tirrileva l-Kummissjoni fl-osservazzjonijiet bil-miktub tagħha, termini ċari u prevedibbli għad-dikjarazzjoni mill-membru tal-ġudikatura kkonċernat tar-rieda tiegħu li jkompli jokkupa l-pożizzjoni tiegħu wara l-età tal-irtirar jikkostitwixxu rekwiżiti proċedurali oġġettivi li jistgħu jikkontribwixxu għaċ-ċertezza legali u għall-oġġettività tal-proċedura kollha ta’ awtorizzazzjoni tat-tkomplija tal-eżerċizzju tal-funzjonijiet ġudizzjarji. Fil-kawża odjerna, nirrileva li t-terminu inkwistjoni, li jibda jiddekorri mill-mument li fih il-membru tal-ġudikatura jilħaq l-età ta’ 64 sena u jiskadi sitt xhur qabel ma jilħaq l-età ta’ 65 sena, minn naħa, huwa stabbilit b’rabta ma’ avveniment perfettament magħruf mill-membru tal-ġudikatura kkonċernat, jiġifieri d-data ta’ meta jagħlaq 65 sena u, min-naħa l-oħra, huwa suffiċjentement twil sabiex jagħti lil dan il-membru tal-ġudikatura l-possibbiltà li jieħu deċiżjoni raġunata dwar l-opportunità li jimmanifesta r-rieda tiegħu li jkompli jaqdi l-funzjonijiet tiegħu.

74.

Għaldaqstant, minn naħa, jiena nqis li l-effett tad-dekadenza ta’ dan it-terminu huwa rekwiżit proċedurali ċar li jista’ jikkontribwixxi għall-oġġettività tal-proċedura u għaċ-ċertezza legali, għall-benefiċċju tal-organizzazzjoni tajba tas-sistema ġudizzjarja.

75.

Min-naħa l-oħra, fir-rigward tal-impossibbiltà ta’ dikjarazzjoni ta’ dekadenza ta’ dan it-terminu, li twassal għall-inammissibbiltà ta’ kull dikjarazzjoni mwettqa wara l-iskadenza tiegħu, jiena nirrileva li, bħala prinċipju, din tal-aħħar ma tissuġġetta lill-membri tal-ġudikatura għal ebda pressjoni jew influwenza esterna u barra minn hekk, iċċaħħad lill-KRS mill-possibbiltà li jeżerċita setgħa diskrezzjonali.

76.

L-unika dubju li, fl-opinjoni tiegħi, jista’ possibbilment jiġi fformulat fir-rigward tal-Artikolu 69 tal-Liġi dwar l-Organizzazzjoni tal-Qrati Ordinarji jikkonċerna n-natura proporzjonata ta’ terminu ta’ dekadenza assolut li ma jiħux inkunsiderazzjoni, b’mod partikolari, il-prinċipji ta’ neċessità jew ta’ forza maġġuri, kemm il-darba dan kollu jiġi kkonfermat mill-qorti tar-rinviju.

77.

Madankollu, jidhirli, minn naħa, li, fiċ-ċirkustanzi tal-każ, din is-sitwazzjoni tibqa’ waħda ipotetika, sa fejn id-deċiżjoni tar-rinviju ma tagħmel riferiment għal ebda każ ta’ forza maġġuri u lanqas għal xi element straordinarju li jista’ jipprekludi lill-membru tal-ġudikatura kkonċernat milli jippreżenta d-dikjarazzjoni tiegħu fil-ħin ( 92 ), u, min-naħa l-oħra, li l-okkorrenza possibbli ta’ sitwazzjoni indipendenti mill-volontà tal-membru tal-ġudikatura inkwistjoni li tipprekludih milli josserva t-terminu ta’ dekadenza għandha, fi kwalunkwe każ, tiġi bbilanċjata mar-rekwiżiti tal-organizzazzjoni tal-ġustizzja ( 93 ).

78.

Għaldaqstant, b’riżerva għall-verifiki msemmija iktar ’il fuq li għandhom jitwettqu mill-qorti tar-rinviju, ma jidhirlix li, fiċ-ċirkustanzi tal-kawża odjerna, id-dispożizzjoni nazzjonali inkwistjoni tippreġudika l-prinċipju ta’ indipendenza tal-membri tal-ġudikatura.

79.

Bħala konklużjoni, nipproponi li r-risposta għat-tieni domanda preliminari għandha tkun li t-tieni subparagrafu tal-Artikolu 19(1) TUE għandu jiġi interpretat fis-sens li ma jipprekludix, bħala prinċipju, leġiżlazzjoni nazzjonali interpretata fis-sens li d-dikjarazzjoni tardiva minn membru tal-ġudikatura tar-rieda tiegħu li jkompli jeżerċita l-funzjonijiet tiegħu ta’ membru tal-ġudikatura wara li jkun laħaq l-età tal-irtirar ma tipproduċi l-ebda effett, indipendentement miċ-ċirkustanzi tal-inosservanza tat-terminu u tal-importanza li għandha din l-inosservanza għall-proċedura marbuta mal-għoti ta’ awtorizzazzjoni ta’ tkomplija tal-eżerċizzju tal-funzjonijiet ta’ membru tal-ġudikatura, kemm il-darba din il-leġiżlazzjoni tkun konformi mal-prinċipju ta’ proporzjonalità.

80.

Fid-dawl tal-kunsiderazzjonijiet preċedenti, nipproponi li l-Qorti tal-Ġustizzja tirrispondi għad-domandi preliminari magħmula mis-Sąd Najwyższy (il-Qorti Suprema, il-Polonja) kif ġej:

1) It-tieni subparagrafu tal-Artikolu 19(1) TUE

għandu jiġi interpretat fis-sens li jipprekludi leġiżlazzjoni nazzjonali li tissuġġetta l-effettività tad-dikjarazzjoni tar-rieda ta’ membru tal-ġudikatura li jkompli jeżerċita l-funzjonijiet tiegħu ta’ membru tal-ġudikatura wara l-età tal-irtirar għall-awtorizzazzjoni ta’ awtorità li ntweriet l-assenza ta’ indipendenza tagħha mill-poter leġiżlattiv jew minn dak eżekuttiv u li tagħti d-deċiżjonijiet tagħha abbażi ta’ kriterji vagi u diffiċilment verifikabbli.

2) It-tieni subparagrafu tal-Artikolu 19(1) TUE

għandu jiġi interpretat fis-sens li ma jipprekludix, bħala prinċipju, leġiżlazzjoni nazzjonali interpretata fis-sens li d-dikjarazzjoni tardiva minn membru tal-ġudikatura tar-rieda tiegħu li jkompli jeżerċita l-funzjonijiet tiegħu ta’ membru tal-ġudikatura wara li jkun laħaq l-età tal-irtirar ma tipproduċi l-ebda effett, indipendentement miċ-ċirkustanzi tal-inosservanza tat-terminu u tal-importanza li għandha din l-inosservanza għall-proċedura marbuta mal-għoti ta’ awtorizzazzjoni ta’ tkomplija tal-eżerċizzju tal-funzjonijiet ta’ membru tal-ġudikatura, kemm il-darba din il-leġiżlazzjoni tkun konformi mal-prinċipju ta’ proporzjonalità.