1.

Permezz tal-appell tagħha, il-Kummissjoni titlob l-annullament tas-sentenza tal-Qorti Ġenerali tal-Unjoni Ewropea tal‑24 ta’ Frar 2021, Braesch et vs Il‑Kummissjoni ( 2 ), li ddikjarat ammissibbli rikors intiż għall-annullament tad-deċiżjoni tal-Kummissjoni Ewropea li ma tqajjimx oġġezzjonijiet abbażi tal-Artikolu 4(3) tar-Regolament (UE) 2015/1589 ( 3 ) li permezz tiegħu l-Kummissjoni Ewropa, skont il-fażi ta’ eżami preliminari u fuq il-bażi tal-impenji offruti mill-awtoritajiet Taljani, kienet iddikjarat għajnuna mill-Istat mogħti mir-Repubblika Taljana favur Banca Monte dei Paschi di Siena (iktar ’il quddiem “BMPS”) ( 4 ).

2.

Din il-kawża tagħti lill-Qorti tal-Ġustizzja l-opportunità li tippreċiża l-kundizzjonijiet għall-ammissibbiltà ta’ rikors kontra deċiżjoni li ma jitqajmux oġġezzjonijiet fir-rigward ta’ miżura ta’ għajnuna mill-Istat u, b’mod iktar partikolari, il-kundizzjonijiet li skonthom il-persuni, li ma humiex kompetituri ta’ benefiċjarju ta’ din il-miżura u li lanqas ma jippretendu li huma affettwati b’din fuq is-suq, jistgħu jkunu kklassifikati bħala “partijiet interessati” fis-sens tal-Artikolu 108(2) TFUE jew “partijiet interessati” fis-sens tal-Artikolu 1(h) tar-Regolament Nru 2015/1589 ( 5 ), sabiex jipprevalixxu ruħhom mil-locus standi kontra din id-deċiżjoni.

3.

Ir-rikorrenti fl-ewwel istanza huma, għal dak li jikkonċerna l-ewwel wieħed ( 6 ), rappreżentant ta’ detenturi ta’ bonds imsejħa “Floating Rate Equity-Linked Subordinated Hybrid-FRESH” 2008 (iktar ’il quddiem il-“bonds FRESH”) u, għal dak li jikkonċerna r-rikorrenti oħrajn ( 7 ), detenturi ta’ dawn il-bonds.

4.

L-imsemmija bonds inħarġu, matul is-sena 2008, fil-kuntest tat-tranżazzjoni segwenti:

5.

Matul is-sena 2016, l-awtoritajiet Taljani adottaw id-Digriet‑Liġi Nru 237/2016 ( 9 ), li jistabbilixxi l-kuntest legali tal-għajnuna ta’ likwidità u tar-rikapitalizzazzjonijiet preventivi ( 10 ) u nnotifikaw lill-Kummissjoni, matul is-sena 2017, għajnuna għar-rikapitalizzazzjoni ta’ BMPS ta’ ammont ta’ EUR 5.4 biljun (iktar ’il quddiem l-“għajnuna kontenzjuża” ( 11 )), flimkien ma’ pjan ġdid ta’ ristrutturazzjoni u ta’ impenji ġodda ( 12 ).

6.

Il-pjan ta’ ristrutturazzjoni kien jipprevedi, b’mod partikolari, miżuri ta’ kondiviżjoni ta’ oneri, li permezz tagħhom, il-kapital, it-titoli ibridi u t-titoli ta’ dejn subordinati kkontribwixxew biex jagħmlu tajjeb għat-telf eventwali ta’ BMPS qabel ma tingħatalha l-għajnuna mill-Istat. Dawn il-miżuri inkludew l-annullament tal-kuntratti FRESH.

7.

Fid-deċiżjoni kontenzjuża, li ġiet adottata fi tmiem il-fażi ta’ eżami preliminari, il-Kummissjoni kkonkludiet li l-għajnuna kontenzjuża kienet kompatibbli mas-suq intern skont l-Artikolu 107(3)(b) TFUE ( 13 ), fid-dawl, b’mod partikolari, tal- Komunikazzjoni tal-Kummissjoni dwar l-applikazzjoni, mill‑1 ta’ Awwissu 2013, tar-regoli dwar l-għajnuna mill-istat għal miżuri ta’ appoġġ favur il-banek fil-kuntest tal-kriżi finanzjarja (“il-komunikazzjoni dwar il-banek”) ( 14 ) u tad-Direttiva 2014/59/UE ( 15 ).

8.

Għal dak li jikkonċerna, b’mod iktar partikolari, il-kompatibbiltà tal-għajnuna kontenzjuża mal-Komunikazzjoni dwar il-Banek, il-Kummissjoni kkunsidrat, b’mod partikolari, li l-kondiviżjoni tal-oneri tad-detenturi tal-azzjonijiet u ta’ titoli subordinati kienet adegwata, inkwantu llimitat l-ispejjeż tar-ristrutturazzjoni u l-ammont tal-għajnuna għall-minimu, skont ir-rekwiżiti tal-Komunikazzjoni dwar il-banek ( 16 ).

9.

Permezz ta’ rikors ippreżentat fir-Reġistru tal-Qorti Ġenerali fil‑5 ta’ Marzu 2018, ir-rikorrenti ppreżentaw rikors skont ir-raba’ paragrafu tal-Artikolu 263 TFUE intiż għall-annullament tad-deċiżjoni kontenzjuża.

10.

Insostenn ta’ dan ir-rikors, ir-rikorrenti invokaw ħames motivi, li l-ewwel wieħed fosthom kien ibbażat fuq il-ksur tal-Artikolu 108(2) u (3) TFUE, tal-Artikolu 4(3) u (4) tar-Regolament 2015/1589 kif ukoll tad-drittijiet proċedurali tagħhom, billi l-Kummissjoni ma kinitx tat bidu għall-proċedura ta’ investigazzjoni formali, minkejja li kienu jeżistu dubji serji dwar il-kompatibbiltà mad-dritt tal-Unjoni tal-miżuri ta’ kondiviżjoni tal-oneri li kienu jifformaw parti mill-għajnuna kontenzjuża ( 17 ).

11.

Permezz ta’ att separat ippreżentat fir-Reġistru tal-Qorti Ġenerali fis‑16 ta’ Mejju 2018, il-Kummissjoni qajmet eċċezzjoni ta’ inammissibbiltà skont l-Artikolu 130 tar-Regoli tal-Proċedura tal-Qorti Ġenerali. Ir-rikorrenti ppreżentaw l-osservazzjonijiet tagħhom dwar din l-eċċezzjoni fl‑10 ta’ Lulju 2018 u t-trattazzjoni tal-partijiet kif ukoll it-tweġibiet tagħhom għall-mistoqsijiet bil-miktub u orali tal-Qorti Ġenerali nstemgħu fis-seduta tad‑9 ta’ Lulju 2020.

12.

Permezz tas-sentenza appellata, il-Qorti Ġenerali, mingħajr ma ddeċidiet fuq il-mertu, ċaħdet l-eċċezzjoni ta’ inammissibbiltà mqajma mill-Kummissjoni ( 18 ). Wara li kkonstatat, fil-punti 35 sa 41 ta’ dik is-sentenza, li r-rikorrenti kellhom il-kwalità ta’ “interessati” u ta’ “parti interessata” fis-sens, rispettivament, tal-Artikolu 108(2) TFUE u tal-Artikolu 1(h) tar-Regolament 2015/1589, il-Qorti Ġenerali kkunsidrat li dawn kellhom, min-naħa, interess ġuridiku ( 19 ), u, min-naħa l-oħra, il-locus standi, peress li d-deċiżjoni kontenzjuża kienet tikkonċernahom direttament u individwalment bħala “interessati” u “partijiet interessati” ( 20 ).

13.

Permezz tal-appell tagħha, il-Kummissjoni titlob lill-Qorti tal-Ġustizzja tannulla s-sentenza appellata, tiddeċiedi hija stess ir-rikors fl-ewwel istanza, filwaqt li tiċħad ir-rikors bħala inammissibbli, u tikkundanna lir-rikorrenti fl-ewwel istanza għall-ispejjeż.

14.

Il-partijiet rikorrenti fl-ewwel istanza u appellati fl-appell jitolbu lill-Qorti tal-Ġustizzja tiċħad l-appell u tikkundanna lill-Kummissjoni għall-ispejjeż.

15.

Il-partijiet irrispondew ukoll għad-domandi magħmula mill-Qorti tal-Ġustizzja waqt is-seduta li nżammet fis‑7 ta’ April 2022.

16.

Fis-sentenza appellata, il-Qorti Ġenerali ddeċidiet li r-rikors tar-rikorrenti fl-ewwel istanza kien ammissibbli inkwantu huma kellhom interess ġuridiku u locus standi skont ir-raba’ paragrafu tal-Artikolu 263 TFUE. Għal dak li jikkonċerna, b’mod iktar partikolari, il-locus standi, ir-rikorrenti fl-ewwel istanza ġew ikkunsidrati bħala li jistgħu jitolbu l-annullament tad-deċiżjoni kontenzjuża bħala “partijiet interessati” u sabiex jiżguraw is-salvagwardja tad-drittijiet proċedurali li huma għandhom taħt l-Artikolu 108(2) TFUE u tal-Artikolu 6(1) tar-Regolament 2015/1589.

17.

Insostenn tal-appell tagħha, il-Kummissjoni tressaq aggravju uniku bbażat fuq li l-Qorti Ġenerali kklassifikat b’mod żbaljat lir-rikorrenti fl-ewwel istanza bħala “partijiet interessati”.

18.

Fl-analiżi tal-appell, jien ser nirripproduċi, essenzjalment, l-istruttura tal-argumenti fi tliet punti segwita mill-partijiet. Ser nittratta, l-ewwel, il-kunċett ta’ locus standi tal-“partijiet interessati” fid-dritt tal-Unjoni fil-qasam tal-għajnuna mill-Istat, biex neżamina, imbagħad, l-applikazzjoni tal-kunċett ta’ “partijiet interessati” mis-sentenza appellata, li hija s-suġġett ta’ aggravju uniku tal-appell, u, finalment, nittratta fil-qosor l-argument tal-Kummissjoni bbażat fuq in-nuqqas ta’ rilevanza tal-proċeduri mressqa quddiem il-qrati nazzjonali għall-finijiet tal-locus standi tal-partijiet konvenuti.

19.

Fl-ewwel lok, infakkar li, skont l-Artikolu 108(3) TFUE, meta l-Kummissjoni tqis li proġett ta’ għajnuna ma jkunx kompatibbli mas-suq intern, hija għandha mingħajr dewmien tibda l-proċedura ta’ investigazzjoni formali prevista fil-paragrafu 2 ta’ dan l-artikolu. Skont din l-aħħar dispożizzjoni, fi tmiem din il-proċedura, il-Kummissjoni għandha tadotta deċiżjoni “wara li ssejjaħ lill-partijiet interessati sabiex jippreżentaw il-kummenti tagħhom”.

20.

F’dan il-kuntest, l-Artikolu 4 tar-Regolament 2015/1589 jipprevedi fażi preliminari ta’ eżami tal-miżuri tal-għajnuna, li għandha bħala għan li tippermetti lill-Kummissjoni tifforma l-ewwel opinjoni fuq in-natura ta’ dawn il-miżuri bħala għajnuna mill-Istat u fuq il-kompatibbiltà eventwali tagħha mas-suq intern. Skont il-paragrafu 3 ta’ dan l-artikolu, jekk il-Kummissjoni ssib li miżura, sa fejn din taqa’ taħt il-kamp ta’ applikazzjoni tal-Artikolu 107(1) TFUE, ma tqajjimx dubji dwar il-kompatibilità tagħha mas-suq intern, hija tadotta deċiżjoni li ma jitqajmux oġġezzjonijiet ( 21 ).

21.

Fit-tieni lok, għal dak li jirrigwarda l-ammissibbiltà ta’ rikors kontra tali deċiżjoni, minn naħa, nirrileva li, skont ir-raba’ paragrafu tal-Artikolu 263 TFUE, kull persuna fiżika jew ġuridika tista’, taħt il-kundizzjonijiet previsti fl-ewwel u t-tieni paragrafi ta’ dan l-artikolu, tressaq appell, b’mod partikolari, kontra l-atti li jirrigwardawha direttament u individwalment.

22.

Min-naħa l-oħra, skont ġurisprudenza stabbilita tal-Qorti tal-Ġustizzja, kull parti interessata fis-sens tal-Artikolu 1(h) tar-Regolament 2105/1589, hija direttament u individwalment ikkonċernata minn deċiżjoni li ma jitqajmux oġġezzjonijiet adottata skont l-Artikolu 4(3) ta’ dan ir-regolament. Fil-fatt, il‑benefiċjarji tal-garanziji proċedurali previsti fl-Artikolu 108(2) TFUE u fl-Artikolu 6(1) tal-imsemmi regolament jistgħu jiksbu biss l-osservanza tagħhom jekk huma għandhom il-possibbiltà li jikkontestaw tali deċiżjoni quddiem il-qorti tal-Unjoni ( 22 ).

23.

Għaldaqstant, f’dan il-każ, peress li d-deċiżjoni kontenzjuża hija deċiżjoni li ma jitqajmux oġġezzjonijiet u peress li r-rikorrenti fl-ewwel istanza invokaw il-ksur tad-drittijiet proċedurali tagħhom ( 23 ), huwa biżżejjed li juru li huma għandhom il-kwalità ta’ partijiet interessati biex huma jkunu jistgħu jitqiesu bħala li għandhom il-locus standi fis-sens tar-raba’ paragrafu tal-Artikolu 263 TFUE.

24.

Fit-tielet lok, infakkar li, skont l-Artikolu 1(h) tar-Regolament 2015/1589, il-kliem “parti interessata” jfissru, b’mod partikolari, kull persuna, impriża jew assoċjazzjoni ta’ impriżi li l-interessi tagħhom jistgħu jkunu affettwati bl-għoti ta’ għajnuna u, b’mod partikolari l-benefiċjarju tal-għajnuna, impriżi li jikkompetu bejniethom u assoċjazzjonijiet tal-kummerċ ( 24 ). Dawn huma għaldaqstant grupp indeterminat ta’ destinatarji ( 25 ). Barra minn hekk, skont ġurisprudenza stabbilita tal-Qorti tal-Ġustizzja, biex persuna, impriża jew assoċjazzjoni ta’ impriżi jitqiesu li huma “parti interessata” jeħtieġ li hija tipprova, b’mod suffiċjenti fid‑dritt, li l‑għajnuna jista’ jkollha effett konkret fuq is‑sitwazzjoni tagħha jew fuq dik tal‑persuni li hija tirrappreżenta ( 26 ).

25.

F’dan il-każ, l-appellati ma jaqgħux taħt il-“partijiet interessati” espliċitament imsemmija, bħala eżempju, fl-Artikolu 1(h) tar-Regolament Nru 2015/1589 ( 27 ). Għaldaqstant il-kwistjoni hija dwar jekk l-għajnuna kontenzjuża jistax ikollha effett konkret fuq is-sitwazzjoni tagħhom.

26.

F’dan ir-rigward, il-Kummissjoni ssostni li l-Qorti tal-Ġustizzja aċċettat biss, bħala partijiet interessati, ir-rikorrenti li wrew li l-għajnuna mill-Istat kontenzjuża seta’ jkollha effett konkret “b’rabta mal-kompetizzjoni” fuq is-sitwazzjoni tagħhom, filwaqt li l-appellati jirribattu li għalkemm, sabiex juri l-istatus tiegħu bħala “parti interessata”, rikorrent għandu juri li l-miżura kontenzjuża għandha effett li jista’ jikkawża preġudizzju fuq is-sitwazzjoni tiegħu, ma huwiex meħtieġ li dan l-effett ikun ta’ natura kompetittiva.

27.

Nosserva li l-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet, f’diversi okkażjonijiet, li effett konkret fuq is-sitwazzjoni tar-rikorrent tista’ tkun il-konsegwenza tal-effett fuq il-pożizzjoni kompetittiva ta’ dan, anki fl-assenza ta’ relazzjoni ta’ kompetizzjoni diretta mal-benefiċjarju tal-miżura kontenzjuża, kif dan kien b’mod partikolari l-każ fis-sentenzi 3F vs Il‑Kummissjoni ( 28 ) u Il-Kummissjoni vs Kronoply u Kronotex ( 29 ), invokati mill-Kummissjoni.

28.

B’mod iktar preċiż, fis-sentenza 3F vs Il‑Kummissjoni, l-ewwel nett, il-Qorti affermat li “mhuwiex eskluż li sindakat ta’ ħaddiema għandu jitqies li huwa ‘parti interessata’ skont l-Artikolu 88(2) KE [li sar l-Artikolu 108(2) TFUE] meta juri li l-interessi tiegħu stess jew tal-membri tiegħu jistgħu eventwalment jiġu affettwati bl-għoti ta’ għajnuna” u li “[m]adankollu dan is-sindakat għandu jipprova, b’mod suffiċjenti fid-dritt, li l-għajnuna jista’ jkollha effett konkret fuq is-sitwazzjoni tiegħu jew fuq dik tal-baħħara li huwa jirrappreżenta” ( 30 ), mingħajr ma ppreċiżat ulterjorment dan il-kunċett ta’ “effett konkret”. Imbagħad, meta applikat dan il-prinċipju għall-każ inkwistjoni, il-Qorti tal-Ġustizzja indikat, b’mod partikolari, li “l-appellant [kellu] dejjem juri, b’mod suffiċjenti fid-dritt, li l-interessi tiegħu jistgħu jiġu affettwati bl-għoti tal-għajnuna, ħaġa li [seta’] jagħmel billi jistabilixxi li [kien], fil-fatt, f’pożizzjoni kompetittiva fir-rigward tas-sindakati l-oħra li joperaw fuq l-istess suq” ( 31 ).

29.

Fis-sentenza Il-Kummissjoni vs Kronoply u Kronotex, il-Qorti tal-Ġustizzja fakkret, l-ewwel, il-prinċipju stabbilit fil-punt 33 tas-sentenza 3F vs Il‑Kummissjoni, li jgħid li, sabiex tkun ikklassifikata bħala parti interessata, “l-impriża trid turi, suffiċjentement fid-dritt, li l-għajnuna jista’ jkollha effett konkret fuq is-sitwazzjoni tagħha” u applikat, sussegwentement, dan il-prinċipju għas-sitwazzjoni inkwistjoni, billi kkonkludiet li l-Qorti Ġenerali ma kinitx wettqet żball ta’ liġi meta kienet iddeċidiet li r-rikorrenti kellhom il-kwalità ta’ partijiet interessati fis-sens tal-Artikolu 1(h) tar-Regolament Nru 659/99 [li ġie ssostitwit bl-Artikolu 1(h) tar-Regolament Nru 2015/1589] minħabba li, essenzjalment, dawn ir-rikorrenti kienu stabbilixxew suffiċjentement fid-dritt l-eżistenza ta’ rabta ta’ kompetizzjoni kif ukoll li l-pożizzjoni tagħhom fis-suq setgħet tiġi potenzjalment affettwata minħabba l-għoti tal-għajnuna kkontestata ( 32 ).

30.

Madankollu, għalkemm minn dawn iż-żewġ sentenzi jirriżulta li l-effett fuq il-pożizzjoni fis-suq ta’ rikorrent, kemm jekk ikun kompetitur dirett tal-benefiċjarju tal-għajnuna mill-Istat preżunta u kemm jekk le, huwa suffiċjenti biex dan ikun ikklassifikat bħala “parti interessata”, minn dan ma jistax jiġi dedott li dan l-effett huwa wkoll neċessarju sabiex din il-klassifikazzjoni tinżamm.

31.

Din l-interpretazzjoni jidhirli, ukoll, li hija kkonfermata mis-sentenza iktar reċenti tat‑2 ta’ Settembru 2021, Ja zum Nürburgring vs Il‑Kummissjoni ( 33 ), li fiha l-Qorti tal-Ġustizzja, filwaqt li ssegwi l-proposta tal-Avukat Ġenerali ( 34 ), ċaħdet espliċitament l-argument tal-Kummissjoni li jgħid li l-kwalità ta’ “parti interessata” tippreżupponi l-eżistenza ta’ relazzjoni ta’ kompetizzjoni, billi stabbilixxiet b’mod partikolari li korp li ma huwiex kompetitur tal-benefiċjarju tal-għajnuna inkwistjoni jista’ wkoll jiġi rrikonoxxut li għandu din il-kwalità ta’ “parti interessata”, sakemm huwa jkun wera li l-interessi tiegħu jistgħu jiġu affettwati mill-għoti ta’ din l-għajnuna, ħaġa li tirrikjedi li jiġi stabbilit li l-imsemmija għajnuna jista’ jkollha “effett konkret fuq is-sitwazzjoni tiegħu” ( 35 ).

32.

Issa, għalkemm minn din il-ġurisprudenza jirriżulta li l-kwalità ta’ “parti interessata” ma hijiex ibbażata neċessarjament fuq l-eżistenza ta’ effett konkret fuq is-sitwazzjoni tar-rikorrent b’rabta mal-kompetizzjoni, imma fuq l-eżistenza ta’ effett konkret fuq is-sitwazzjoni tiegħu li jista’ jkun ikbar, għad irid jiġi stabbilit x’inhi l-portata u fejn huma l-limiti ta’ tali effett konkret.

33.

Għal dan il-għan, il-kunċett ta’ “parti interessata” ma jistax, fil-fehma tiegħi, jiġi estiż sabiex jinkludi kull parti li tista’ tiddeplora d-deterjorazzjoni tas-sitwazzjoni materjali tagħha b’sempliċi paragun ta’ din is-sitwazzjoni qabel u wara d-deċiżjoni li ma jitqajmux oġġezzjonijiet, mingħajr ma din id-deċiżjoni, jew b’mod iktar preċiż l-għajnuna mill-Istat li hija tiddikjara kompatibbli, tkun fl-oriġini tal-imsemmija sitwazzjoni, ħaġa li twassal, de facto, għall-introduzzjoni ta’ “actio popularis”. Għaldaqstant jeħtieġ, biex jiġi ddefinit il-kunċett ta’ “parti interessata”, li jsir riferiment għal interess speċifiku, jiġifieri l-interess marbut mal-applikazzjoni tar-regoli fil-qasam tal-għajnuna mill-Istat u li jikkonċernaw għalhekk l-elementi rilevanti għall-evalwazzjoni tal-kompatibbiltà tal-għajnuna ( 36 ). Jekk jiġi adottat approċċ iktar wiesa’ ikun hemm ir-riskju, fil-fehma tiegħi, li r-regoli li jirrigwardaw l-għajnuna mill-Istat jiddawru lejn għanijiet oħra.

34.

Fil-fehma tiegħi, tali interess speċifiku, jiġifieri marbut mal-applikazzjoni tar-regoli fil-qasam tal-għajnuna, jista’ jiġi kkonstatat meta r-rikorrent ikun (jew jista’ jkun) affettwat mill-għoti tal-għajnuna kontenzjuża, jiġifieri meta din l-għajnuna, kif approvata mill-Kummissjoni fid-deċiżjoni li ma jitqajmux oġġezzjonijiet ( 37 ), tista’ jkollha effett konkret fuq is-sitwazzjoni tiegħu ( 38 ), indipedentement minn kull relazzjoni ta’ kompetizzjoni (attwali u potenzjali) fis-sens tal-Artikolu 107(1) TFUE, mal-benefiċjarju tal-għajnuna jew kull effett marbut mal-kompetizzjoni ( 39 ).

35.

F’dan ir-rigward, jidhirli utli li tissemma s-sentenza reċenti tal-Qorti Ġenerali tal‑15 ta’ Settembru 2021, CAPA et vs Il‑Kummissjoni ( 40 ), li fiha l-Qorti Ġenerali ma rrikonoxxietx il-kwalità ta’ “partijiet interessati” lir-rikorrenti, bħalma hija kooperattiva ta’ sajjieda u ta’ impriżi tas-sajd jew kaptani ta’ vapuri tas-sajd, li kkontestaw deċiżjoni li ma jitqajmux oġġezzjonijiet li permezz tagħha l-Kummissjoni kienet iddikjarat il-kompatibbiltà mas-suq intern ta’ sitt proġetti Franċiżi tal-parks eoliċi lil hinn mill-kosta, li jinsabu ġewwa żoni marittimi operati għas-sajd mis-sajjieda rikorrenti.

36.

F’dik il-kawża, ir-rikorrenti, li ma invokawx relazzjoni ta’ kompetizzjoni mal-benefiċjarji tal-għajnuna inkwistjoni, invokaw l-eżistenza ta’ riskju ta’ effett konkret tal-għajnuniet kontenzjużi fuq is-sitwazzjoni tagħhom minħabba, b’mod partikolari, il-limitazzjonijiet regolatorji għan-navigazzjoni kkontemplata fiż-żoni kkonċernati minn dawn il-proġetti u l-impatt potenzjalment negattiv tal-imsemmija proġetti fuq l-ambjent tal-baħar u fuq ir-riżorsi tas-sajd ( 41 ). Il-Qorti Ġenerali, madankollu, ikkunsidrat li r-rikorrenti ma kinux urew ir-riskju ta’ effett konkret tal-imsemmija għajnuna fuq is-sitwazzjoni fattwali tagħhom minħabba li, essenzjalment, il-mekkaniżmu tal-għoti tal-għajnuna ma kienx juri li kellu xi rabta mal-impatt allegat tal-proġetti inkwistjoni fuq l-attivitajiet tas-sajjieda rikorrenti ( 42 ).

37.

Mingħajr preġudizzju għall-konklużjonijiet tiegħi fl-imsemmija kawża, attwalment taħt appell ( 43 ), is-sentenza tal-Qorti Ġenerali f’din l-istess kawża tidher li tikkonferma li, illum, il-ġurisprudenza tal-qorti tal-Unjoni, filwaqt li taċċetta, għall-finijiet tal-klassifikazzjoni ta’ “parti interessata”, il-possibbiltà li jiġi invokat l-effett konkret fuq is-sitwazzjoni tar-rikorrent mhux neċessarjament marbut mal-pożizzjoni fis-suq tiegħu, teskludi l-possibbiltà li din il-klassifikazzjoni tiġi estiża għal sitwazzjonijiet fejn dan l-effett ma jkunx direttament marbut mal-għajnuna inkwistjoni – inkluż kull element rilevanti għall-kompatibbiltà tagħha – u għaldaqstant mad-deċiżjoni li ma jitqajmux oġġezzjonijiet fil-konfront ta’ din tal-aħħar.

38.

Bħala konklużjoni, jidhirli li l-kwalità ta’ “parti interessata” teħtieġ li jintwera effett konkret fuq is-sitwazzjoni ta’ din il-parti, marbut mal-applikazzjoni tar-regoli fil-qasam tal-għajnuna mill-Istat u, b’mod iktar preċiż, mal-għoti ta’ għajnuna mill-Istat. Fi kliem ieħor, jekk din l-għajnuna, kif approvata mid-deċiżjoni li ma jitqajmux oġġezzjonijiet, tkun l-oriġini tal-effett fuq ir-rikorrent, dan jista’ jiġi kklassifikat bħala “parti interessata”.

39.

Fil-fehma tiegħi, indizji importanti f’dan is-sens jistgħu jinstiltu mid-deċiżjoni kontenzjuża nnifisha. Fil-fatt, fejn minn din jirriżulta li l-Kummissjoni, fl-evalwazzjoni tal-kompatibbiltà ta’ għajnuna mill-Istat, tkun ħadet inkunsiderazzjoni l-interessi ta’ ċerti partijiet jew l-implikazzjonijiet ta’ din l-għajnuna fuq partijiet oħra (li huwa l-każ fir-rigward tal-impenji), dan il-fatt jikkontribwixxi biex jiġi identifikat ċirku ristrett ta’ persuni li l-interessi tagħhom huma affettwati b’din id-deċiżjoni ( 44 ).

40.

Permezz tal-aggravju uniku tal-appell, il-Kummissjoni, essenzjalment, tikkritika lill-Qorti Ġenerali li kkonkludiet li r-rikorrenti kellhom il-locus standi skont ir-raba’ paragrafu tal-Artikolu 263 TFUE kontra d-deċiżjoni kontenzjuża, billi kklassifikathom bħala “partijiet interessati” sempliċiment minħabba t-telf ekonomiku li huma kienu allegatament sofrew bħala detenturi tal-bonds FRESH, minħabba l-miżuri ta’ kondiviżjoni tal-oneri applikati mir-Repubblika Taljana fuq il-kredituri subordinati ta’ BMPS. Għaldaqstant, il-Qorti Ġenerali segwiet interpretazzjoni eċċessivament wiesgħa tal-kunċett ta’ “parti interessata”, fejn inkludiet mhux biss lill-entitajiet li fuqhom l-għajnuna mill-Istat tista’ jkollha effetti kompetittivi, imma wkoll lill-entitajiet li kkontestaw aspetti oħra minn din l-għajnuna, li ma għandhom ebda rabta mal-kompetizzjoni.

41.

Fis-sentenza appellata, il-Qorti Ġenerali qieset li d-deċiżjoni kontenzjuża kienet tikkonċerna direttament u individwalment lir-rikorrenti, minħabba l-fatt li huma kienu “partijiet interessati” ( 45 ) u li huma kienu invokaw il-ksur tad-drittijiet proċedurali tagħhom ( 46 ). Essenzjalment, mingħajr ma kklassifikat lir-rikorrenti bħala kompetituri attwali jew potenzjali tal-benefiċjarju tal-għajnuna kontenzjuża u mingħajr ma irrilevat li d-deċiżjoni kontenzjuża setgħet ikollha effett konkret fuq is-sitwazzjoni tagħhom “b’rabta mal-kompetizzjoni”, il-Qorti Ġenerali qieset li din l-għajnuna seta’ jkollha tali effett minħabba li l-impenji tal-awtoritajiet Taljani, u b’mod partikolari l-pjan ta’ ristrutturazzjoni li wassal għall-allegat telf ekonomiku, kienu jifformaw parti integrali mill-imsemmija għajnuna u, bħala tali, kienu ġew eżaminati fil-kuntest tal-evalwazzjoni tal-kompatibbiltà tal-Kummissjoni, irrispettivament minn jekk ir-rikorrenti kkontestawx il-kompatibbiltà fiha nnifisha ta’ dawn il-miżuri mas-suq intern ( 47 ).

42.

Id-diffikultà prinċipali ta’ din il-kawża qiegħda fil-fatt li r-rikorrenti fl-ewwel istanza kienu affettwati mhux bil-miżuri inkwistjoni, jiġifieri bl-għajnuna ta’ likwidità u bir-rikapitalizzazzjoni favur BMPS, imma pjuttost bil-miżuri ta’ kondiviżjoni tal-oneri li jifformaw parti mill-impenji adottati mill-awtoritajiet Taljani għall-finijiet tal-evalwazzjoni tal-għajnuna kontenzjuża u li jifformaw il-grupp ta’ miżuri nnotifikati minn dawn l-awtoritajiet u approvati mill-Kummissjoni.

43.

Issa, fid-dawl tal-ġurisprudenza eżaminata fil-punti 22 sa 37 ta’ dawn il-konklużjonijiet, jidhirli li l-Qorti Ġenerali ma wettqitx żball ta’ liġi meta kkonstatat li ċ-ċirkustanzi msemmija kienu suffiċjenti biex jikklassifikaw lir-rikorrenti bħala “partijiet interessati”.

44.

Fil-fatt, huwa minnu, l-ewwel nett, li l-annullament tal-kuntratti FRESH, li involva t-telf tal-ħlas tal-kupuni marbutin mal-bonds FRESH miżmuma mir-rikorrenti, huwa l-konsegwenza tad-deċiżjoni tal-awtoritajiet Taljani li jikkontemplaw kondiviżjoni tal-oneri fir-rigward tal-azzjonisti u kredituri subordinati ta’ BMPS fil-kuntest tal-pjan ta’ ristrutturazzjoni ta’ din. Huwa minnu wkoll li, kif issostni l-Kummissjoni, ir-rikorrenti ma jikkontestawx, fil-prinċipju, il-kompatibbiltà tal-miżuri inkwistjoni mas-suq intern.

45.

Madankollu, kif irrilevat il-Qorti Ġenerali ( 48 ), il-miżuri inkwistjoni u l-impenji għandhom natura inseparabbli, inkwantu dawn tal-aħħar jikkundizzjonaw id-dikjarazzjoni ta’ kompatibbiltà ( 49 ). Fil-fatt, mill-punti 41, 43 u 44 tal-Komunikazzjoni dwar il-banek jirriżulta li l-qsim ġust tal-piżijiet li għaliha l-imsemmija komunikazzjoni tissuġġetta l-għoti ta’ għajnuna mill-Istat jimplika, bħala prijorità, l-assorbiment tat-telf mill-kapital, sussegwentement, bħala prinċipju, kontribuzzjoni tal-kredituri subordinati ( 50 ).

46.

Għaldaqstant ma jistax jitqies, kif tagħmel il-Kummissjoni, li l-miżuri ta’ kondiviżjoni tal-oneri fil-kuntest tal-pjan ta’ ristrutturazzjoni ta’ BMPS kienu indipendenti mill-għajnuna mill-Istat u kienu jikkostitwixxu għażla libera tal-awtoritajiet Taljani. Fil-fatt, infakkar li l-miżuri ta’ kondiviżjoni tal-oneri kienu jifformaw parti integrali mill-għajnuna kontenzjuża, kif innotifikata mill-awtoritajiet Taljani u approvata mill-Kummissjoni u li kellhom rwol importanti fl-evalwazzjoni tal-kompatibbiltà ta’ dawn il-miżuri mas-suq intern ( 51 ).

47.

Għaldaqstant, b’kuntrast mal-argumenti tal-Kummissjoni, ma jidhirlix li l-miżuri ta’ kondiviżjoni tal-oneri jikkostitwixxu sempliċi “ipoteżi fattwali” tal-awtorizzazzjoni tal-Kummissjoni, imma pjuttost kundizzjoni, imposta minn din, fil-Komunikazzjoni dwar il-banek, għall-finijiet tal-kompatibbiltà tal-għajnuna nnotifikata ( 52 ).

48.

Għal dak li jirrigwarda, b’mod iktar partikolari, l-argument tal-Kummissjoni li jgħid li l-konformità mad-dispożizzjonijiet ta’ kondiviżjoni tal-oneri ta’ din il-komunikazzjoni kienet suffiċjenti, imma mhux neċessarja biex din tiddikjara l-għajnuna kontenzjuża kompatibbli mas-suq intern u li Stat Membru huwa liberu li ma jipproponilhiex il-miżuri ta’ kondiviżjoni tal-oneri previsti fl-imsemmija komunikazzjoni jekk ikollu ideat oħra, għandu jiġi kkonstatat li huwa diffiċli li wieħed jimmaġina liema “ideat oħra” jew miżuri “ppersonalizzati” imsemmija minn din l-istituzzjoni jistgħu jissostitwixxu l-prinċipju ċentrali tal-kondiviżjoni tal-oneri, li għandu rwol fundamentali fis-sistema introdotta mill-istess komunikazzjoni għall-applikazzjoni tal-Artikolu 107(3)(b) TFUE, speċjalment fiċ-ċirkustanzi ta’ dan il-każ fejn l-intervent tal-awtoritajiet Taljani biex jevitaw il-falliment ta’ BMPS u n-neċċesità, konsegwentement, ta’ approvazzjoni mill-Kummissjoni kellhom natura eċċezzjonalment urġenti.

49.

Imbagħad, huwa minnu wkoll, kif tirrileva l-Kummissjoni b’mod sussidjarju, li r-rikorrenti ma kellhomx huma stess azzjonijiet Fresh (maħruġa minn BMPS u sottoskritti minn JPM) u ma humiex kontraenti fil-kuntratti FRESH (konklużi bejn BMPS u JPM), li ġew annullati wara l-miżuri ta’ kondiviżjoni tal-oneri, imma huma detenturi ta’ bonds FRESH (maħruġa minn MUFJ biex jagħtu lil JPM il-fondi neċessarji għas-sottoskrizzjoni tal-azzjonijiet FRESH).

50.

Madankollu, kif ikkonstatat il-Qorti Ġenerali fis-sentenza appellata, meħud kont tal-interdipendenza bejn id-diversi rabtiet kuntrattwali li fuqhom huma bbażati l-istrumenti FRESH, l-annullament tal-kuntratti FRESH seta’ jikkawża telf ekonomiku lir-rikorrent fl-ewwel istanza, fid-dawl tat-telf ta’ ħlas ta’ kupuni marbutin mal-bonds FRESH u, għaldaqstant, l-adozzjoni tad-deċiżjoni kontenzjuża seta’ jkollha effett konkret fuq is-sitwazzjoni tagħhom. Għaldaqstant jidhirli li l-għajnuna kontenzjuża, kif innotifikata mill-awtoritajiet Taljani u ddikjarata kompatibbli mas-suq intern mid-deċiżjoni kontenzjuża, jekk wieħed jinkludi l-impenji meħudin mill-awtoritajiet Taljani fid-dawl ta’ din id-dikjarazzjoni ta’ kompatibbiltà, tippreġudika lir-rikorrenti ( 53 ).

51.

Finalment, jien tal fehma li d-digriet tas‑26 ta’ Marzu 2014, Adorisio et vs Il‑Kummissjoni ( 54 ) u s-sentenza tad‑19 ta’ Diċembru 2019, BPC Lux 2 et vs Il‑Kummissjoni ( 55 ), invokati mill-Kummissjoni, ma jbiddlu xejn minn din l-evalwazzjoni ( 56 ). Fil-fatt, fid-digriet Adorisio et vs Il‑Kummissjoni, il-Qorti Ġenerali ddeċidiet li l-proprjetarji ta’ bonds subordinati ta’ bank, esproprjati fil-kuntest ta’ miżura ta’ nazzjonalizzazzjoni tal-istess bank, ma kellhomx interess ġuridiku kontra deċiżjoni tal-Kummissjoni li ma jitqajmux oġġezzjonijiet fil-konfront ta’ żewġ miżuri ta’ għajnuna nnotifikati fil-kuntest ta’ din in-nazzjonalizzazzjoni ( 57 ), evalwazzjoni li hija irrilevanti għall-finijiet tal-interpretazzjoni tal-kundizzjoni, differenti, tal-locus standi ( 58 ). Fis-sentenza BPC Lux 2 et vs Il‑Kummissjoni, il-Qorti Ġenerali ddeċidiet li l-proprjetarji ta’ bonds subordinati ta’ bank, li l-valur tagħhom kien naqas wara li dan il-bank kien suġġett għal proċedura ta’ riżoluzzjoni, ma kellhomx locus standi kontra deċiżjoni tal-Kummissjoni li ma jitqajmux oġġezzjonijiet fil-konfront ta’ miżura ta’ għajnuna nnotifikata fil-kuntest ta’ din il-proċedura ta’ riżoluzzjoni ( 59 ). Fil-fatt, f’dik is-sentenza, il-Qorti Ġenerali kkonstatat li t-tnaqqis fil-valur tal-bonds inkwistjoni kien ġej mid-deċiżjoni tal-awtoritajiet nazzjonali li jissuġġettaw lill-bank għal proċedura ta’ riżoluzzjoni – li, fid-dawl tal-kundizzjonijiet ekonomiċi ta’ defiċit ta’ dan il-bank, ma kienx hemm alternattiva ‑ u mhux mill-għoti tal-għajnuna kontenzjuża, b’kuntrast ma’ din il-kawża, fejn l-annullament tal-kuntratti FRESH huwa l-konsegwenza tal-miżuri ta’ kondiviżjoni tal-oneri li jagħmlu parti integrali mill-għajnuna kontenzjuża li ġiet innotifikata u approvata.

52.

Bħala konklużjoni, jidhirli li l-Kummissjoni ma wrietx li l-Qorti Ġenerali wettqet żball ta’ liġi meta, filwaqt li ċaħdet l-eċċezzjoni ta’ inammissibbiltà mressqa minn din tal-aħħar, hija ddikjarat ir-rikors ammissibbli.

53.

Mingħajr ma ressqet aggravju separat, il-Kummissjoni tippreċiża li l-fatt li l-appellati bdew proċedura quddiem il-qrati Lussemburgiżi kontra t-terminazzjoni minn BMPS tal-kuntratti FRESH ma jippermettilhomx li jitqiesu li huma “partijiet interessati” u ma jagħtihomx il-locus standi biex jikkontestaw id-deċiżjoni kkontestata. Dawn il-proċeduri huma rilevanti biss għall-finijiet tal-eżami tal-interess ġuridiku tal-appellati, li huwa rekwiżit distint minn dak tal-locus standi, li huwa s-suġġett ta’ dan l-appell.

54.

Huwa biżżejjed li jiġi rrilevat, f’dan ir-rigward, li l-Qorti Ġenerali ma siltet ebda konsegwenza mill-imsemmija proċeduri għal dak li jikkonċerna l-kwalità tal-appellati bħala “partijiet interessati”, fis-sens tal-Artikolu 108(2) TFUE u tal-Artikolu 1(h) tar-Regolament 2015/1589.

55.

Dan l-argument huwa għaldaqstant irrilevanti f’dan il-każ, u għaldaqstant ineffettiv.

56.

Skont l-Artikolu 184(2) tar-Regoli tal-Proċedura tal-Qorti tal-Ġustizzja, meta l-appell ma jkunx fondat, il-Qorti tal-Ġustizzja għandha tiddeċiedi dwar l-ispejjeż. Skont l-Artikolu 138(1) ta’ dawn ir-regoli, li applikabbli għall-proċedura tal-appell bis-saħħa tal-Artikolu 184(1) tal-imsemmija regoli, kull parti li titlef il-kawża għandha tiġi kkundannata għall-ispejjeż, jekk dawn ikunu ntalbu.

57.

Peress li l-Kummissjoni tilfet, nipproponi li din tiġi kkundannata tbati l-ispejjeż.

58.

Fid-dawl tal-kunsiderazzjonijiet preċedenti, nipproponi lill-Qorti tal-Ġustizzja: