EUR-Lex Access to European Union law
This document is an excerpt from the EUR-Lex website
Document 62019CJ0579
Judgment of the Court (Fourth Chamber) of 2 September 2021.#The Queen, on the application of: Association of Independent Meat Suppliers and Cleveland Meat Company Ltd v The Food Standards Agency.#Request for a preliminary ruling from the Supreme Court of the United Kingdom.#Reference for a preliminary ruling – Protection of health – Regulation (EC) No 854/2004 – Article 5(2) – Regulation (EC) No 882/2004 – Article 54(3) – Hygiene rules applicable to food of animal origin – Post-mortem inspection of the carcass and offal – Official veterinarian – Health marking – Refusal – Meat declared unfit for human consumption – Right of appeal against a decision of the official veterinarian – Effective judicial protection – Article 47 of the Charter of Fundamental Rights of the European Union.#Case C-579/19.
Sentenza tal-Qorti tal-Ġustizzja (Ir-Raba' Awla) tat-2 ta’ Settembru 2021.
R, fuq talba ta' Independent Meat Suppliers and another vs The Food Standards Agency.
Rinviju għal deċiżjoni preliminari – Protezzjoni tas-saħħa – Regolament (KE) Nru 854/2004 – Il-punt 2 tal-Artikolu 5 – Regolament (KE) Nru 882/2004 – Artikolu 54(3) – Regoli ta’ iġjene applikabbli għall-prodotti tal-ikel li joriġinaw mill-annimali – Spezzjoni post mortem tal-karkassa u tal-ġewwieni – Veterinarju uffiċjali – Marka tas-saħħa – Rifjut – Laħam iddikjarat mhux xieraq għall-konsum mill-bniedem – Dritt ta’ azzjoni legali kontra deċiżjoni tal-veterinarju uffiċjali – Protezzjoni ġudizzjarja effettiva – Artikolu 47 tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea.
Kawża C-579/19.
Sentenza tal-Qorti tal-Ġustizzja (Ir-Raba' Awla) tat-2 ta’ Settembru 2021.
R, fuq talba ta' Independent Meat Suppliers and another vs The Food Standards Agency.
Rinviju għal deċiżjoni preliminari – Protezzjoni tas-saħħa – Regolament (KE) Nru 854/2004 – Il-punt 2 tal-Artikolu 5 – Regolament (KE) Nru 882/2004 – Artikolu 54(3) – Regoli ta’ iġjene applikabbli għall-prodotti tal-ikel li joriġinaw mill-annimali – Spezzjoni post mortem tal-karkassa u tal-ġewwieni – Veterinarju uffiċjali – Marka tas-saħħa – Rifjut – Laħam iddikjarat mhux xieraq għall-konsum mill-bniedem – Dritt ta’ azzjoni legali kontra deċiżjoni tal-veterinarju uffiċjali – Protezzjoni ġudizzjarja effettiva – Artikolu 47 tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea.
Kawża C-579/19.
Court reports – general
ECLI identifier: ECLI:EU:C:2021:665
SENTENZA TAL-QORTI TAL-ĠUSTIZZJA (Ir-Raba’ Awla)
2 ta’ Settembru 2021 ( *1 )
“Rinviju għal deċiżjoni preliminari – Protezzjoni tas-saħħa – Regolament (KE) Nru 854/2004 – Il-punt 2 tal-Artikolu 5 – Regolament (KE) Nru 882/2004 – Artikolu 54(3) – Regoli ta’ iġjene applikabbli għall-prodotti tal-ikel li joriġinaw mill-annimali – Spezzjoni post mortem tal-karkassa u tal-ġewwieni – Veterinarju uffiċjali – Marka tas-saħħa – Rifjut – Laħam iddikjarat mhux xieraq għall-konsum mill-bniedem – Dritt ta’ azzjoni legali kontra deċiżjoni tal-veterinarju uffiċjali – Protezzjoni ġudizzjarja effettiva – Artikolu 47 tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea”
Fil-Kawża C‑579/19,
li għandha bħala suġġett talba għal deċiżjoni preliminari skont l-Artikolu 267 TFUE, imressqa mis-Supreme Court of the United Kingdom (il-Qorti Suprema tar-Renju Unit), permezz ta’ deċiżjoni tal‑24 ta’ Lulju 2019, li waslet fil-Qorti tal-Ġustizzja fit‑30 ta’ Lulju 2019, fil-proċedura
The Queen, fuq talba ta’:
Association of Independent Meat Suppliers,
Cleveland Meat Company Ltd,
vs
Food Standards Agency,
IL-QORTI TAL-ĠUSTIZZJA (Ir-Raba’ Awla),
komposta minn M. Vilaras, President tal-Awla, N. Piçarra, D. Šváby (Relatur), S. Rodin u K. Jürimäe, Imħallfin,
Avukat Ġenerali: E. Tanchev,
Reġistratur: A. Calot Escobar,
wara li rat il-proċedura bil-miktub,
wara li kkunsidrat l-osservazzjonijiet ippreżentati:
– |
għall-Association of Independent Meat Suppliers u Cleveland Meat Company Ltd, minn S. Hockman, QC, D. Hercock, barrister, u H. Leese, solicitor, |
– |
għall-Gvern tar-Renju Unit, minn S. Brandon, bħala aġent, assistit minn A. Dashwood, QC, u minn A. Heppinstall, barrister, |
– |
għall-Kummissjoni Ewropea, minn A. Dawes, W. Farrell u B. Hofstötter, bħala aġenti, |
wara li semgħet il-konklużjonijiet tal-Avukat Ġenerali, ippreżentati fis-seduta tal‑11 ta’ Frar 2021,
tagħti l-preżenti
Sentenza
1 |
It-talba għal deċiżjoni preliminari tirrigwarda l-interpretazzjoni tal-punt 2 tal-Artikolu 5 tar-Regolament (KE) Nru 854/2004 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tad‑29 ta’ April 2004 li jippreskrivi regoli speċifiċi għall-organizzazzjoni ta’ kontrolli uffiċjali fuq prodotti li joriġiniw mill-annimali maħsuba għall-konsum uman (ĠU Edizzjoni Speċjali bil-Malti, Kapitolu 3, Vol. 45, p. 75), kif emendat bir-Regolament (KE) Nru 882/2004 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tad‑29 ta’ April 2004 (ĠU Edizzjoni Speċjali bil-Malti, Kapitolu 3, Vol. 45, p. 200, rettifika fil-ĠU 2015, L 187, p. 91) (iktar ’il quddiem ir-“Regolament Nru 854/2004”), u l-interpretazzjoni tar-Regolament Nru 882/2004. |
2 |
Din it-talba tressqet fil-kuntest ta’ tilwima bejn l-Association of Independent Meat Suppliers u Cleveland Meat Company Ltd (iktar ’il quddiem “CMC”) u l-Food Standards Agency (l-Aġenzija tal-Istandards tal-Ikel, ir-Renju Unit) dwar il-proċedura li għandha tiġi segwita wara deċiżjoni tal-veterinarju uffiċjali li tirrifjuta l-applikazzjoni ta’ marka tas-saħħa fuq karkassa ta’ CMC, li ddikjarat li din il-karkassa ma hijiex xierqa għall-konsum mill-bniedem u li wasslet għall-qerda tagħha. |
Il-kuntest ġuridiku
Id-dritt tal-Unjoni
Il-Ftehim dwar il-Ħruġ
3 |
Permezz tad-Deċiżjoni (UE) 2020/135 tat‑30 ta’ Jannar 2020 dwar il-konklużjoni tal-Ftehim dwar il-ħruġ tar-Renju Unit tal-Gran Brittanja u l-Irlanda ta’ Fuq mill-Unjoni Ewropea u mill-Komunità Ewropea tal-Enerġija Atomika (ĠU 2020, L 29, p. 1, iktar ’il quddiem il-“Ftehim dwar il-Ħruġ”), il-Kunsill tal-Unjoni Ewropea approva, f’isem l-Unjoni Ewropea u l-Komunità Ewropea tal-Enerġija Atomika, il-Ftehim dwar il-Ħruġ, li ġie anness ma’ din id-deċiżjoni. |
4 |
L-Artikolu 86 tal-Ftehim dwar il-Ħruġ, intitolat “Kawżi pendenti quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea”, jipprevedi, fil-paragrafi 2 u 3 tiegħu: “2. Il-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea għandu jkompli jkollha l-ġuriżdizzjoni biex tieħu deċiżjonijiet preliminari dwar talbiet mill-qrati u t-tribunali tar-Renju Unit li jsiru qabel tmiem il-perjodu ta’ tranżizzjoni. 3. Għall-finijiet ta’ dan il-Kapitolu, il-proċedimenti għandhom jitqiesu li ġew istitwiti quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea, u t-talbiet għal deċiżjonijiet preliminari għandhom jitqiesu li jkunu saru, fil-mument li d-dokument li jiftaħ il-proċedimenti jkun ġie rreġistrat mir-reġistru tal-Qorti tal-Ġustizzja […]” |
5 |
Konformement mal-Artikolu 126 tal-Ftehim dwar il-Ħruġ, il-perijodu ta’ tranżizzjoni beda fid-data tad-dħul fis-seħħ ta’ dan il-ftehim u ntemm fil‑31 ta’ Diċembru 2020. |
Ir-Regolament (KE) Nru 178/2002
6 |
Ir-Regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (KE) Nru 178/2002 tat‑28 ta’ Jannar 2002 li jistabilixxi l-prinċipji ġenerali u l-ħtiġijiet tal-liġi dwar l-ikel, li jistabilixxi l-Awtorità Ewropea dwar is-Sigurtà fl-Ikel u jistabbilixxi l-proċeduri fi kwistjonijiet ta’ sigurtà ta’ l-ikel (ĠU Edizzjoni Speċjali bil-Malti, Kapitolu 15, Vol. 6, p. 463, rettifiki fil-ĠU 2014, L 327, p. 9 u fil-ĠU 2016, L 227, p. 5), jipprovdi, fil-premessi 2 u 10 tiegħu:
[…]
|
7 |
L-Artikolu 14(1), (2) u (5) ta’ dan ir-regolament huwa fformulat kif ġej: “1. L-ikel m’għandux jitqiegħed fuq is-suq jekk ma jkunx tajjeb. 2. L-ikel għandu jitqies li ma jkunx tajjeb jekk ikun meqjus li:
[…] 5. Biex jiġi stabbilit jekk l-ikel ikunx tajjeb għall-konsum uman, għandu jingħata kont ta’ jekk l-ikel ikunx aċċettabbli jew le għall-konsum uman skond l-użu maħsub tiegħu, minħabba raġunijiet ta’ kontaminazzjoni, sew b’materjal estraneju jew mod ieħor, jew minħabba putrifikazzjoni, deterjorament jew tħassir.” |
Ir-Regolament (KE) Nru 853/2004
8 |
L-Artikolu 5 tar-Regolament (KE) Nru 853/2004 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tad‑29 ta’ April 2004 li jistabbilixi ċerti regoli speċifiċi ta’ iġjene għall-ikel li joriġina mill-annimali (ĠU Edizzjoni Speċjali bil-Malti, Kapitolu 3, Vol. 45, p. 14, rettifika fil-ĠU 2019, L 282, p. 35), intitolat “Timbri sanitarji u ta’ identifikazzjoni”, jiddisponi, fil-paragrafu 1 tiegħu: “L-operaturi fin-negozju ta’ l-ikel ma għandhomx iqegħdu fis-suq prodott ta’ oriġini mill-annimali li jkun ġie ittrattat fi stabbiliment li jeħtieġ l-approvazzjoni skond l-artikolu 4(2) jekk ma jkunx fih:
|
Ir-Regolament Nru 854/2004
9 |
Ir-Regolament Nru 854/2004 jipprovdi, fil-premessi 1, 2, 4, 6 u 9 tiegħu:
[…]
[…]
[…]
|
10 |
L-Artikolu 1(1), (1a) u (3) tar-Regolament Nru 854/2004 jindika: “1. Dan ir-Regolament jippreskrivi regoli speċjali għall-organizzazzjoni ta’ kontrolli uffiċjali fuq prodotti ta’ oriġini mill-annimali. 1a Dan ir-Regolament għandu japplika b’żieda mar-Regolament [Nru 882/2004]. […] 3. It-twettieq ta’ kontrolli uffiċjali skond dan ir-Regolament għandu jkun mingħajr preġudizzju għar-responsabbiltà primarja legali ta’ l-operatur ta’ negozju fl-ikel biex tiġi assigurata s-sigurezza fl-ikel, kif preskritt fir-Regolament [Nru 178/2002], u kull responsabbiltà ċivili jew kriminali li tirriżulta minn ksur ta' l-obbligi tagħhom.” |
11 |
Skont l-Artikolu 2(1)(ċ), (f) u (g) tar-Regolament Nru 854/2004: “1. Għall-finijiet ta’ dan ir-Regolament, it-tifsiriet li ġejjin għandhom japplikaw:
|
12 |
L-Artikolu 4 ta’ dan ir-regolament jipprevedi: “1. L-Istati Membri għandhom jassiguraw lil-operaturi ta’ negozji fl-ikel joffru l-assistenza kollha biex jiġi żgurat li l-kontrolli uffiċjali mwettqa mill-awtorità kompetenti ikunu jistgħu jitwettqu b’mod effettiv Huma għandhom b’mod partikolari:
2. L-awtorità kompetenti għandha twettaq kontrolli uffiċjali biex tivverifika l-konformità ta’ l-operaturi tan-negozju fl-ikel mal-ħtiġijiet tar-:
3. Il-kontrolli uffiċjali msemmija fil-paragrafu 1 għandhom jinkludu:
4. Il-verifiki tal-prattiċi ta’ iġjene tajba għandhom jivverifikaw li l-oparturi tan-negozju fl-ikel japplikaw proċeduri kontinwament u kif imiss, dwar ta’ l-anqas:
5. Il-verifiki tal-proċeduri bbażati fuq l-HACCP għandhom jivverifikaw li l-operaturi tan-negozju fl-ikel japplikaw kontinwament u kif imiss dawk il-proċeduri, u jagħtu kont partikolari biex jiżguraw li l-proċeduri jipprovdu l-garanziji speċifikati fit-Taqsima II ta’ l-Anness II li jinsab mar-Regolament (KE) Nru 853/2004. Dawn għandhom, b’mod partikolari, jistabbilixxu jekk il-proċeduri jiggarantux, sal-limitu possibbli, li prodotti ta’ oriġini mill-annimali:
Fejn, skond l-Artikolu 5 tar-Regolament (KE) Nru 852/2004, operatur ta’ negozju fl-ikel juża proċeduri stipulati fil-gwidi ta’ l-applikazzjoni tal-prinċipji HACCP pjuttost milli jistabbilixxi l-proċeduri speċifiċi proprji tiegħu, il-verifika għandha tkopri l-użu korrett ta’ dawn il-gwidi. 6. Il-verifika tal-konformità mal-ħtiġijiet tar-Regolament (KE) Nru 853/2004 dwar l-applikazzjoni ta’ marki ta’ identifikazzjoni għandha sseħħ fl-istabbilimenti kollha approvati skond dak ir-Regolament, b’żieda ta’ verifika ta’ konformità ma’ ħtiġijiet oħra ta’ traċċabilità. 7. Fil-każ ta’ biċċeriji, stabbilimenti li jimmaniġġaw il-kaċċa u impjanti tat-tqattiegħ li jqiegħdu laħam frisk fis-suq, veterinarju uffiċjali għandu jwettaq il-kompiti ta’ verifiki msemmija fil-paragrafi 3 u 4. 8. Meta twettaq il-kompiti ta’ verifika, l-awtorità kompetenti għandha tagħti attenzjoni speċjali:
9. In-natura u l-intensità tal-kompiti ta’ verifika fir-rigward ta’ stabbilimenti individwali għandhom jiddependu fuq ir-riskju stmat. Għal dan il-għan, l-awtorità kompetenti għandha regolarment tagħmel stima:
|
13 |
L-Artikolu 5 tar-Regolament Nru 854/2004 huwa fformulat kif ġej: “L-Istati Membri għandhom jiżguraw li kontrolli uffiċjali fir-rigward ta’ laħam frisk iseħħu skond l-Anness I.
|
14 |
Fit-Taqsima I tal-Anness I ta’ dan ir-regolament, il-Kapitolu III, intitolat “Immarkar tas-saħħa”, jiddisponi, fil-punti 1 u 2 tiegħu:
|
15 |
Fit-Taqsima III tal-Anness I tar-Regolament Nru 854/2004, il-Kapitolu IV, intitolat “Kwalifiki professjonali”, jiddisponi, fil-punt A tiegħu: “VETERINARJI UFFIĊJALI
[…]
[…]” |
Ir-Regolament Nru 882/2004
16 |
Ir-Regolament Nru 882/2004 jgħid, fil-premessi 1, 41 u 43 tiegħu:
[…]
[…]
|
17 |
Skont l-Artikolu 1 ta’ dan ir-regolament: “1. Dan ir-Regolament jippreskrivi r-regoli ġenerali għat-twettieq ta’ kontrolli uffiċjali għall-verifika tal-konformitàma’ regoli jimmira, b’mod partikolari, li:
2. Dan ir-Regolament m’għandux japplika għal kontrolli uffiċjali għall-verifika tal-konformità mar-regoli dwar l-organizzazzjoni komuni tas-suq fi prodotti agrikoli. 3. Dan ir-Regolament għandu jkun mingħajr preġudizzju għal dispożizzjonijiet speċifiċi tal-Komunità li jikkonċernaw kontrolli uffiċjali. 4. It-twettieq ta’ kontrolli uffiċjali skond dan ir-Regolament għandhom ikunu mingħajr preġudizzju għar-responsabbiltà primarja legali ta’ operaturi fin-negozju ta’ l-għalf u l-ikel biex jiżguraw is-sigurezza ta’ l-għalf u l-ikel, kif preskritt fir-Regolament (KE) Nru 178/2002, u xi responsabbiltà ċivili jew kriminali li tirriżulta minn ksur ta’ l-obbligi tagħhom.” |
18 |
L-Artikolu 2 tar-Regolament Nru 882/2004 jiddisponi: “Għall-għanijiet ta’ dan ir-Regolament, it-tifsiriet preskritti fl-Artikoli 2 u 3 tal-Regolament (KE) Nru 178/2002 għandhom japplikaw. Għandhom japplikaw ukoll it-tifsiriet li ġejjin:
[…]
[…]
[…]” |
19 |
L-Artikolu 4(1) tar-Regolament Nru 882/2004 jipprevedi: “L-Istati Membri għandhom jinnominaw l-awtoritajiet kompetenti responsabbli għall-għanijiet u l-kontrolli uffiċjali stipulati f’dan ir-Regolament.” |
20 |
Skont l-Artikolu 5(1) ta’ dan ir-regolament: “L-awtorità kompetenti tista’ tiddelega kompiti speċifiċi relatati ma’ kontrolli uffiċjali lil korp ta’ kontroll wieħed jew aktar skond il-paragrafi 2 sa 4. […]” |
21 |
L-Artikolu 54 tar-Regolament Nru 882/2004, intitolat “Azzjoni fil-każ ta’ nuqqas ta’ konformità”, jindika: “1. Fejn l-awtorità kompetenti tidentifika każi ta’ nuqqas ta’ konformità, hija għandha tieħu azzjoni biex tiżgura li l-opeatur jirrimedja s-sitwazzjoni. Meta tiddeċiedi liema azzjoni għandha tittieħed, l-awtorità kompetenti għandha tagħti kont tan-natura tan-nuqqas ta’ konformità u r-rekord passat ta’ dak l-operatur fir-rigward ta’ nuqqas ta’ konformità. 2. Dik l-azzjoni għandha tinkludi, fejn xieraq, il-miżuri li ġejjin:
3. L-awtorità kompetenti għandha tipprovdi lill-operatur konċernat, jew rappresentant tiegħu,:
4. Fejn xieraq, l-awtorità kompetenti għandha tinnotifika wkoll lill-awtorità kompetenti ta’ l-Istat Membru ta’ dispaċċ bid-deċiżjoni tagħha. 5. In-nefqa kollha magħmula skond dan l-Artikolu għandha tinġarr mill-operatur responsabbli ta’ l-għalf u l-ikel.” |
Id-dritt tar-Renju Unit
22 |
Skont l-Artikolu 8(2) tal-Food Safety Act 1990 (il-Liġi dwar is-Sigurtà tal-Ikel tal‑1990, iktar ’il quddiem il-“Liġi tal‑1990”), prodott tal-ikel ma jissodisfax ir-rekwiżiti dwar is-sigurtà tal-prodotti tal-ikel jekk ma jkunx sigur fis-sens tal-Artikolu 14 tar-Regolament Nru 178/2002. |
23 |
L-Artikolu 9 tal-Liġi tal‑1990, intitolat “Spezzjoni u qbid ta’ prodotti tal-ikel suspettużi”, jipprevedi l-proċedura li għandha tiġi segwita fil-każ fejn uffiċjal awtorizzat ta’ awtorità tal-infurzar bħall-Aġenzija tal-Istandards tal-Ikel iqis, wara spezzjoni, li l-prodotti tal-ikel intiżi għall-konsum mill-bniedem ma humiex konformi mar-rekwiżiti ta’ sigurtà tal-ikel. |
24 |
L-Artikolu 9(3)u (4) ta’ din il-liġi jipprevedi: “3) L-uffiċjal awtorizzat jista’ jew:
Kull persuna li xjentement tikser ir-rekwiżiti ta’ avviż imsemmi fil-punt (a) iktar ’il fuq tkun ħatja ta’ reat. 4) Fl-eżerċizzju tas-setgħat mogħtija lilu permezz tal-punt (a) tal-paragrafu 3 iktar ’il fuq, l-uffiċjal awtorizzat għandu jivverifika, fl-iqsar żmien possibbli u fi kwalunkwe każ fi żmien 21 jum, jekk il-prodotti tal-ikel inkwistjoni jissodisfawx jew le r-rekwiżiti fil-qasam tas-sigurtà tal-ikel, u:
|
25 |
Skont l-Artikolu 9(6) u (7) tal-imsemmija liġi: “6) Jekk jidher lill-membru tal-ġudikatura f’qorti distrettwali, abbażi tal-provi li jqis xierqa fiċ-ċirkustanzi tal-każ, li l-prodotti tal-ikel li għandu jieħu konjizzjoni tagħhom skont dan l-artikolu ma jissodisfawx ir-rekwiżiti tas-sigurtà tal-ikel, huwa għandu jiddikjara l-imsemmija prodotti tal-ikel mhux xierqa għall-konsum u jordna:
7) Jekk avviż maħruġ skont il-punt (a) tal-paragrafu 3 iktar ’il fuq jiġi rtirat jew meta l-membru tal-ġudikatura f’qorti distrettwali jintalab jieħu konjizzjoni tiegħu skont dan l-artikolu jirrifjuta li jiddikjara l-prodotti tal-ikel inkwistjoni mhux xierqa għall-konsum, l-awtorità tas-sigurtà tal-ikel għandha tikkumpensa lill-proprjetarju tal-prodotti tal-ikel għal kull deprezzament fil-valur tagħhom li jirriżulta mill-miżura meħuda mill-uffiċjal awtorizzat.” |
Il-kawża prinċipali u d-domandi preliminari
26 |
Fil‑11 ta’ Settembru 2014, CMC xtrat barri ħaj għas-somma ta’ GBP 1 361.20 (lira sterlina) (madwar EUR 1700). Huwa tqies li kien xieraq sabiex jinqatel mill-veterinarju uffiċjali stazzjonat fil-biċċerija ta’ CMC u dan ħariġilha numru tal-qatla. Wara li l-barri nqatel, spettur tal-iġjene tal-laħam wettaq spezzjoni post mortem kemm tal-karkassa kif ukoll tal-ġewwieni u kkonstata l-preżenza ta’ tliet axxessi fil-ġewwieni. Il-ġewwieni ġie miċħud. Fl-istess jum, il-veterinarju uffiċjali spezzjona l-karkassa inkwistjoni u, wara diskussjoni mal-ispettur tal-iġjene tal-laħam, iddikjara l-laħam mhux xieraq għall-konsum mill-bniedem minħabba li kienet issuspettata pijemija, forma ta’ avvelenament tad-demm. Minħabba f’hekk, ma twaħħlitx marka tas-saħħa fuq din il-karkassa, li kieku kienet tiċċertifika li din kienet xierqa għall-konsum mill-bniedem. Konsegwentement, CMC ġiet ipprojbita milli tbigħ l-imsemmija karkassa skont ir-Regola 19 tal-Food Safety and Hygiene (England) Regulations 2013 (ir-Regoli tal‑2013 dwar is-Sigurtà u l-Iġjene tal-Prodotti tal-Ikel (l-Ingilterra)). |
27 |
CMC talbet il-parir ta’ veterinarju ieħor u kkontestat l-opinjoni tal-veterinarju uffiċjali. Hija ssostni li, fid-dawl tal-kontestazzjoni tiegħu u tar-rifjut tiegħu li jirrilaxxa l-karkassa volontarjament, il-veterinarju uffiċjali, skont l-Artikolu 9 tal-Liġi tal‑1990, ikollu jissekwestraha u jressaqha quddiem membru tal-ġudikatura f’qorti distrettwali sabiex tingħata deċiżjoni dwar jekk din il-karkassa għandhiex tiġi ddikjarata mhux xierqa għall-konsum mill-bniedem. L-Aġenzija tal-Istandards tal-Ikel, li hija l-awtorità kompetenti fil-qasam tas-sigurtà tal-ikel u li hija responsabbli għall-kontrolli uffiċjali fil-biċċeriji, qieset li ma kienx hemm bżonn li wieħed jirrikorri għal din il-proċedura u li, peress li l-veterinarju uffiċjali qiesha bħala mhux xierqa għall-konsum mill-bniedem, l-imsemmija karkassa kellha tintrema bħala prodott sekondarju tal-annimali. |
28 |
Sussegwentement, fit‑23 ta’ Settembru 2014, il-veterinarju uffiċjali, li kien qiegħed jaġixxi f’isem l-Aġenzija tal-Istandards tal-ikel, innotifika lil CMC b’avviż li kien jordnaha tarmi l-karkassa inkwistjoni bħala prodott sekondarju tal-annimali skont ir-Regola 25(2)(a) tal-Animal By-Products (Enforcement) (England) Regulations 2013 (ir-Regoli tal‑2013 dwar il-Prodotti Sekondarji tal-Annimali (Infurzar) (l-Ingilterra)) u r-Regolament (KE) Nru 1069/2009 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal‑21 ta’ Ottubru 2009 li jistabbilixxi regoli tas-saħħa li jirrigwardaw prodotti sekondarji tal-annimali jew derivati minnhom mhux maħsuba għall-konsum mill-bniedem u li jħassar ir-Regolament (KE) Nru 1774/2002 (Regolament dwar prodotti sekondarji tal-annimali) (ĠU 2009, L 300, p. 1). Dan l-avviż informa lil CMC li l-inosservanza tagħha seta’ jagħti lok għar-rimi tal-imsemmi karkassa, mill-persuna awtorizzata għall-ispejjeż ta’ CMC, u li jekk il-persuna awtorizzata titwaqqaf milli twettaq l-obbligi imposti mill-imsemmi avviż, dan jikkostitwixxi ksur. Dan l-istess avviż ippreċiża wkoll li CMC kellha dritt għal azzjoni legali kontra d-deċiżjoni tal-veterinarju uffiċjali permezz ta’ stħarriġ ġudizzjarju u li tali azzjoni legali kellha tiġi ppreżentata fi żmien tliet xhur. |
29 |
Ir-rikorrenti fil-kawża prinċipali ressqu talba għal stħarriġ ġudizzjarju quddiem il-High Court of Justice (England & Wales), Queen’s Bench Division (il-Qorti Għolja tal-Ġustizzja (Ingilterra u Wales), Sezzjoni tal-Queen’s Bench, ir-Renju Unit), sabiex jikkontestaw, prinċipalment, il-fondatezza tad-dikjarazzjoni tal-Aġenzija tal-Istandards tal-Ikel li tgħid li din tal-aħħar ma kinitx marbuta li tirrikorri għall-proċedura prevista fl-Artikolu 9 tal-Liġi tal‑1990 u, sussidjarjament, sabiex isostnu li huwa r-Renju Unit li kellu jipprovdi mezzi sabiex tiġi kkontestata deċiżjoni ta’ veterinarju uffiċjali rigward jekk laħam huwiex xieraq għall-konsum mill-bniedem. Ir-rikors tagħhom ġie miċħud kemm quddiem dik il-qorti kif ukoll quddiem il-Court of Appeal (England & Wales) (Civil division) (il-Qorti tal-Appell (l-Ingilterra u Wales) (Sezzjoni Ċivili), ir-Renju Unit). Konsegwentement, huma ppreżentaw appell quddiem is-Supreme Court of the United Kingdom (il-Qorti Suprema tar-Renju Unit). |
30 |
Il-qorti tar-rinviju tesponi li l-kawża li tressqet quddiemha tqajjem tliet kwistjonijiet. |
31 |
L-ewwel waħda tirrigwarda kwistjoni ta’ dritt intern, jiġifieri jekk il-proċedura prevista fl-Artikolu 9 tal-Liġi tal‑1990 hijiex applikabbli f’dawn iċ-ċirkustanzi u għandhiex tiġi implimentata mill-veterinarju uffiċjali jew mill-Aġenzija tal-Istandards tal-Ikel meta l-proprjetarju tal-karkassa, jiġifieri l-operatur tal-biċċerija kkonċernat, jirrifjuta li jirrilaxxaha volontarjament, b’mod li tipprovdi l-possibbiltà lil dan l-operatur li jikkontesta d-deċiżjonijiet tal-veterinarju uffiċjali li ma jaqbilx magħhom. It-tieni kwistjoni hija dik dwar jekk l-użu tal-proċedura prevista f’dan l-artikolu huwiex kompatibbli mas-sistema stabbilita mir-Regolamenti Nru 854/2004 u Nru 882/2004 fid-dritt tal-Unjoni fil-qasam tas-sigurtà tal-ikel. It-tielet kwistjoni tirrigwarda l-punt dwar jekk ir-Regolament Nru 882/2004 jeżiġix l-istabbiliment ta’ proċedura ta’ appell u, jekk iva, jekk tali appell għandux jippermetti l-kontestazzjoni tad-deċiżjoni tal-veterinarju uffiċjali fuq il-mertu kollu, jew jekk il-portata iktar limitata tal-kontestazzjoni involuta fl-istħarriġ ġudizzjarju ta’ tali deċiżjoni hijiex biżżejjed sabiex tissodisfa r-rekwiżiti ta’ dan ir-regolament. |
32 |
Il-qorti tar-rinviju tindika, inter alia, li l-proċedura prevista fl-Artikolu 9 tal-Liġi tal‑1990 ma hijiex strutturata f’termini ta’ appell kontra deċiżjoni tal-veterinarju uffiċjali rigward jekk laħam huwiex xieraq għall-konsum mill-bniedem. Fil-fatt, skont dik il-proċedura, jekk uffiċjal awtorizzat ta’ awtorità tal-infurzar bħall-Aġenzija tal-Istandards tal-Ikel iqis li ikel intiż għall-konsum mill-bniedem ma jissodisfax ir-rekwiżiti dwar is-sigurtà tal-ikel, dan l-uffiċjal jista’ jissekwestra l-ikel sabiex il-kwistjoni tiġi ttrattata minn membru tal-ġudikatura f’qorti distrettwali, li jista’ jkun membru tal-ġudikatura onorarju jew imħallef tad-distrett legalment ikkwalifikat u li huwa aċċessibbli faċilment f’kull mument. Il-membru tal-ġudikatura f’qorti distrettwali jista’ jiddeċiedi, abbażi ta’ provi li jqis xierqa, li l-karkassa inkwistjoni ma tissodisfax ir-rekwiżiti relatati mal-konsum mill-bniedem u jordna l-qerda tagħha għall-ispejjeż tal-proprjetarju. Barra minn hekk, dan il-membru tal-ġudikatura f’qorti distrettwali jista’ wkoll jirrifjuta li jiddikjaraha mhux xierqa għall-konsum mill-bniedem, u l-awtorità tal-infurzar ikkonċernata għandha mbagħad tikkumpensa lill-proprjetarju għal kull deprezzament ta’ dan il-karkassa minħabba l-azzjoni ta’ dan l-uffiċjal. |
33 |
F’dan il-kuntest, il-qorti tar-rinviju tenfasizza li, skont ir-rikorrenti fil-kawża prinċipali, il-proċedura stabbilita fl-Artikolu 9 tal-Liġi tal‑1990 tipprevedi l-possibbiltà, kemm għall-veterinarju uffiċjali jew għall-Aġenzija tal-Istandards tal-Ikel, li jittieħdu miżuri ta’ implimentazzjoni wara d-deċiżjoni tal-veterinarju uffiċjali li tiddikjara li karkassa ma hijiex xierqa għall-konsum mill-bniedem u, għall-operatur tal-biċċerija kkonċernat, li jissuġġetta din id-deċiżjoni għal eżami ġudizzjarju kif ukoll li jitlob lill-membru tal-ġudikatura f’qorti distrettwali jiddeċiedi jekk il-karkassa inkwistjoni kinitx tissodisfa r-rekwiżiti dwar is-sigurtà tal-prodotti tal-ikel jew le. |
34 |
Ir-rikorrenti fil-kawża prinċipali jaċċettaw li l-membru tal-ġudikatura f’qorti distrettwali ma jistax jordna lill-veterinarju uffiċjali japplika marka tas-saħħa, iżda jsostnu li, minn naħa, il-veterinarju uffiċjali jista’ jiġi mistenni li josserva d-deċiżjoni tal-membru tal-ġudikatura f’qorti distrettwali u, konsegwentement, japplika marka tas-saħħa u li, min-naħa l-oħra, jista’ jingħata kumpens. Barra minn hekk, ir-rikorrenti fil-kawża prinċipali jallegaw ukoll ksur tad-dritt għall-proprjetà ggarantit mill-Artikolu 17 tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea (iktar ’il quddiem il-“Karta”), li jimponi, fil-fehma tagħhom, li jiġi previst mekkaniżmu ta’ eżami ġudizzjarju tad-deċiżjoni tal-veterinarju uffiċjali li tiddikjara karkassa mhux xierqa għall-konsum mill-bniedem. F’dan ir-rigward, huma jqisu li din id-dispożizzjoni tinkiser jekk, mingħajr ġustifikazzjoni jew kumpens adegwat, l-operatur ikkonċernat jiġi mċaħħad mill-proprjetà tal-karkassa inkwistjoni jew ikun obbligat li jiddisponi minnha b’mod li jneħħilha kull valur. |
35 |
Mill-banda l-oħra, l-Aġenzija tal-Istandards tal-Ikel tqis li l-proċedura prevista fl-Artikolu 9 tal-Liġi tal‑1990 ma tippermettix li tiġi solvuta tilwima dwar jekk karkassa hijiex xierqa għall-konsum mill-bniedem, peress li l-membru tal-ġudikatura f’qorti distrettwali ma għandux is-setgħa li jordna lill-veterinarju uffiċjali sabiex japplika marka tas-saħħa jew jagħmel ħaġa oħra ħlief li jiddikjara li karkassa li ma għandhiex tali marka ma hijiex xierqa għall-konsum mill-bniedem. L-Aġenzija tal-Istandards tal-Ikel tqis li l-karkassa inkwistjoni fil-kawża prinċipali għandha għalhekk, fi kwalunkwe każ, tintrema bħala prodott sekondarju tal-annimali. Fir-rigward tal-allegat ksur tal-Artikolu 17 tal-Karta, l-Aġenzija tal-Istandards tal-Ikel issostni li mill-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja jirriżulta li dan l-artikolu jawtorizza l-kontroll tal-użu ta’ proprjetà meta jkun hemm mezz proporzjonat sabiex jintlaħaq għan leġittimu (sentenza tal‑10 ta’ Lulju 2003, Booker Aquaculture u Hydro Seafood, C‑20/00 u C‑64/00, EU:C:2003:397). Issa, hija tikkunsidra li l-għan li jikkonsisti f’li jiġi żgurat, f’dak li jirrigwarda l-prodotti tal-ikel, livell għoli ta’ protezzjoni tas-saħħa tal-bniedem u tal-interessi tal-konsumaturi huwa leġittimu u l-mezz magħżul huwa proporzjonat. |
36 |
Il-qorti tar-rinviju titlob lill-Qorti tal-Ġustizzja tassumi li l-interpretazzjoni tal-Artikolu 9 tal-Liġi tal‑1990 irrakkomandata mir-rikorrenti fil-kawża prinċipali hija korretta u li l-membru tal-ġudikatura f’qorti distrettwali għandu s-setgħa li jagħti deċiżjoni li tista’ tirriżulta fl-għoti ta’ kumpens jekk huwa jqis li marka tas-saħħa kellha tiġi applikata fuq karkassa. |
37 |
Il-qorti tar-rinviju tosserva, barra minn hekk, li, minkejja li dan ma ssemmiex mill-Aġenzija tal-Istandards tal-Ikel fl-argumenti tagħha, operatur ta’ biċċerija għandu d-dritt li jibda proċedura ta’ stħarriġ ġudizzjarju quddiem il-High Court of Justice (England & Wales) (il-Qorti Għolja tal-Ġustizzja (l-Ingilterra u Wales), ir-Renju Unit) jew sabiex jikkontesta deċiżjoni meħuda mill-veterinarju uffiċjali li tiddikjara li karkassa ma hijiex xierqa għall-konsum mill-bniedem, jew inkella sabiex avviż ta’ rimi bħal dak imsemmi fil-punt 28 ta’ din is-sentenza jiġi annullat. Fil-kuntest ta’ din il-proċedura, il-qorti adita bit-talba tista’ tannulla tali deċiżjoni għal kwalunkwe raġuni ta’ illegalità, inkluż fil-każ fejn il-veterinarju uffiċjali jkun aġixxa b’għan differenti minn dak li għalih ingħatawlu s-setgħat tiegħu, fil-każ fejn dan ma jkunx applika l-kriterju legali adegwat jew fil-każ fejn id-deċiżjoni tiegħu tkun infondata jew mhux sostnuta minn provi suffiċjenti. Barra minn hekk, l-imsemmija qorti kultant tirrikorri għal proċedura orali u tista’ tordna miżuri obbligatorji, u għandha s-setgħa li tordna kumpens għal ksur tad-drittijiet taħt il-Konvenzjoni Ewropea għall-Protezzjoni tad-Drittijiet tal-Bniedem u tal-Libertajiet Fundamentali, iffirmata f’Ruma fl‑4 ta’ Novembru 1950 (iktar ’il quddiem il-“KEDB”). |
38 |
Madankollu, il-qorti tar-rinviju tippreċiża li l-proċedura ta’ stħarriġ ġudizzjarju ma tikkostitwixxix appell fil-mertu kontra d-deċiżjoni tal-veterinarju uffiċjali li tiddikjara karkassa mhux xierqa għall-konsum mill-bniedem. |
39 |
F’dawn iċ-ċirkustanzi, is-Supreme Court of the United Kingdom (il-Qorti Suprema tar-Renju Unit) iddeċidiet li tissospendi l-proċedura quddiemha u li tagħmel lill-Qorti tal-Ġustizzja d-domandi preliminari li ġejjin:
|
Fuq id-domandi preliminari
Fuq il-ġurisdizzjoni tal-Qorti tal-Ġustizzja
40 |
Preliminarjament, għandu jiġi kkonstatat li mill-Artikolu 86(2) tal-Ftehim dwar il-Ħruġ, li daħal fis-seħħ fl‑1 ta’ Frar 2020, jirriżulta li l-Qorti tal-Ġustizzja għandu jkompli jkollha ġurisdizzjoni sabiex tagħti deċiżjonijiet preliminari dwar it-talbiet tal-qrati tar-Renju Unit imressqa qabel it-tmiem tal-perijodu ta’ tranżizzjoni stabbilit għall‑31 ta’ Diċembru 2020, li huwa l-każ ta’ din it-talba għal deċiżjoni preliminari. |
Fuq l-ewwel domanda
41 |
Kif jirriżulta mill-punti 33 u 36 ta’ din is-sentenza, il-qorti tar-rinviju titlob lill-Qorti tal-Ġustizzja sabiex titlaq mill-premessa li l-interpretazzjoni tal-Artikolu 9 tal-Liġi tal‑1990 irrakkomandata mir-rikorrenti fil-kawża prinċipali hija korretta u li, għalhekk, bis-saħħa ta’ din id-dispożizzjoni, f’sitwazzjoni bħal dik inkwistjoni fil-kawża prinċipali fejn il-veterinarju uffiċjali rrifjuta li japplika marka tas-saħħa fuq karkassa u l-proprjetarju tal-karkassa inkwistjoni ma jaqbilx ma’ dan ir-rifjut, il-veterinarju uffiċjali huwa marbut li jadixxi lill-membru tal-ġudikatura f’qorti distrettwali sabiex dan jagħti deċiżjoni dwar il-qerda tal-karkassa inkwistjoni, b’mod li jkun hemm il-possibbiltà għall-proprjetarju li jikkontesta d-deċiżjoni tal-veterinarju uffiċjali. |
42 |
F’dawn iċ-ċirkustanzi, għandu jiġi kkunsidrat li, permezz tal-ewwel domanda tagħha, il-qorti tar-rinviju tistaqsi, essenzjalment, jekk ir-Regolamenti Nru 854/2004 u Nru 882/2004 għandhomx jiġu interpretati fis-sens li jipprekludu leġiżlazzjoni nazzjonali li tipprovdi li, meta veterinarju uffiċjali jirrifjuta li japplika marka tas-saħħa fuq karkassa u l-proprjetarju ta’ din il-karkassa ma jaqbilx ma’ din id-deċiżjoni, il-veterinarju uffiċjali għandu jadixxi lill-membru tal-ġudikatura f’qorti distrettwali sabiex dan jagħti deċiżjoni fuq il-mertu u abbażi tal-opinjonijiet tekniċi ta’ esperti mressqa minn kull wieħed mill-partijiet jekk l-imsemmija karkassa tissodisfax ir-rekwiżiti tas-sigurtà tal-prodotti tal-ikel, mingħajr ma jkun jista’ jannulla formalment id-deċiżjonijiet tal-veterinarju uffiċjali jew jordna t-tneħħija tal-effetti ta’ dawn id-deċiżjonijiet. |
43 |
Sabiex jiġu interpretati d-dispożizzjonijiet tar-Regolamenti Nru 854/2004 u Nru 882/2004, għandu jiġi rrilevat li dawn ir-regolamenti jagħmlu parti mill-“pakkett dwar l-iġjene tal-ikel” tad-dritt tal-Unjoni, kif tindika l-qorti tar-rinviju u kif irrileva l-Avukat Ġenerali fil-punt 42 tal-konklużjonijiet tiegħu. |
44 |
Issa, l-għan li għandu jintlaħaq mill-imsemmija regolamenti huwa, konformement mal-premessi 4 u 6 tar-Regolament Nru 854/2004 u mal-premessi 1 u 41 tar-Regolament Nru 882/2004, li jintlaħaq, fir-rigward tal-prodotti tal-ikel, livell għoli ta’ protezzjoni tas-saħħa pubblika. Sabiex jintlaħaq tali livell, dawn ir-regolamenti jobbligaw lill-Istati Membri li jwettqu kontrolli uffiċjali intiżi sabiex jivverifikaw li l-leġiżlazzjoni dwar il-prodotti tal-ikel tiġi osservata mill-operaturi tas-settur tal-ikel fl-istadji kollha tal-proċess ta’ produzzjoni (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tat‑12 ta’ Settembru 2019, Pollo del Campo et, C‑199/18, C‑200/18 u C‑343/18, EU:C:2019:718, punt 33). |
45 |
F’dan il-kuntest, l-awtorità kompetenti skont l-Artikolu 2(1)(ċ) tar-Regolament Nru 854/2004, jiġifieri l-awtorità ċentrali ta’ Stat Membru kompetenti sabiex twettaq verifiki veterinarji jew kwalunkwe awtorità li lilha din il-kompetenza ġiet iddelegata, f’dan il-każ l-Aġenzija tal-Istandards tal-Ikel, taħtar, konformement mal-Artikolu 2(1)(f) ta’ dan ir-regolament, il-veterinarju uffiċjali li jissodisfa r-rekwiżiti dwar il-kwalifiki professjonali previsti fil-punt A tal-Kapitolu IV tat-Taqsima III tal-Anness I tal-imsemmi regolament bħala veterinarju awtorizzat sabiex jaġixxi f’din il-kariga. |
46 |
F’dan ir-rigward, kif irrileva l-Avukat Ġenerali fil-punti 44 sa 46 tal-konklużjonijiet tiegħu, mir-Regolament Nru 854/2004 u mill-annessi tiegħu jirriżulta li fil-kuntest tal-kontrolli uffiċjali tal-prodotti li joriġinaw mill-annimali intiżi għall-konsum mill-bniedem, il-leġiżlatur tal-Unjoni fada lill-veterinarju uffiċjali bir-responsabbiltà li jiżgura li l-laħam imqiegħed fis-suq huwa xieraq għall-konsum mill-bniedem u tah, konformement mat-Taqsima I tal-Anness I ta’ dan ir-regolament, intitolata “Kompiti tal-veterinarju uffiċjali”. Għaldaqstant, il-veterinarju uffiċjali jista’ raġonevolment jitqies bħala l-persuna l-iktar ikkwalifikata sabiex twettaq kontrolli fl-Istati Membri (ara, b’analoġija, is-sentenza tal‑15 ta’ April 1997, Bakers of Nailsea, C‑27/95, EU:C:1997:188, punt 35). |
47 |
Barra minn hekk, peress li l-qasam tas-sigurtà tal-prodotti tal-ikel huwa kkaratterizzat minn kumplessità li tippreżenta livell għoli ta’ speċjalizzazzjoni, il-veterinarju uffiċjali għandu, fil-kuntest ta’ dawn il-kontrolli, setgħa diskrezzjonali sinjifikattiva li hija madankollu rregolata mir-rekwiżiti ddefiniti fir-regolamenti f’dan il-qasam (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tat‑12 ta’ Settembru 2019, A et, C‑347/17, EU:C:2019:720, punt 69). |
48 |
Issa, ir-rwol importanti li jokkupa, skont ir-Regolament Nru 854/2004, il-veterinarju uffiċjali bħala awtorità amministrattiva u bħala espert ikkwalifikat, speċjalizzat u responsabbli finali fil-qasam tas-sigurtà tal-prodotti tal-ikel ma jistax jiġi kkonċiljat ma’ leġiżlazzjoni nazzjonali, bħal dik imsemmija fl-ewwel domanda, li tipprovdi li jekk il-veterinarju uffiċjali jqis li għandu jirrifjuta li japplika marka tas-saħħa fuq karkassa u l-proprjetarju ta’ din il-karkassa jikkontesta din il-konklużjoni, il-veterinarju uffiċjali huwa obbligat jadixxi lil qorti sabiex din tiddeċiedi dwar jekk l-imsemmija karkassa tissodisfax ir-rekwiżiti dwar is-sigurtà tal-prodotti tal-ikel. |
49 |
Fil-fatt, tali leġiżlazzjoni twassal għas-sostituzzjoni tal-veterinarju uffiċjali, bħala l-persuna finalment responsabbli fil-qasam tas-sigurtà tal-prodotti tal-ikel, minn qorti li tiddeċiedi fuq il-mertu tal-kawża. |
50 |
Sa fejn, fil-kuntest tal-kawża prinċipali, huwa allegat li tali leġiżlazzjoni nazzjonali tippermetti l-possibbiltà lill-proprjetarju ta’ karkassa li fuqha l-veterinarju uffiċjali rrifjuta li japplika marka tas-saħħa li jikkontesta din id-deċiżjoni tal-veterinarju uffiċjali, madankollu għandu jiġi ddeterminat jekk ir-Regolamenti Nru 854/2004 u Nru 882/2004 jimponux li l-Istat Membru kkonċernat jipprevedi rimedju ġudizzjarju kontra tali deċiżjoni. |
51 |
Għandu jiġi rrilevat li r-Regolament Nru 854/2004, li jirrigwarda, bis-saħħa tal-Artikolu 1 tiegħu, ir-regoli speċifiċi għall-organizzazzjoni tal-kontrolli uffiċjali fuq il-prodotti li joriġinaw mill-annimali, ma jinkludi l-ebda regola dwar id-drittijiet ta’ appell kontra d-deċiżjonijiet tal-veterinarju uffiċjali. Mill-banda l-oħra, ir-Regolament Nru 882/2004, li jistabbilixxi regoli ġenerali għat-twettiq ta’ kontrolli uffiċjali f’dan il-qasam, jipprevedi espressament, fl-Artikolu 54(3) tiegħu, fil-każ ta’ nuqqas ta’ twettiq ta’ obbligu tal-operatur ikkonċernat, l-eżistenza ta’ drittijiet ta’ appell ta’ dan tal-aħħar kontra deċiżjonijiet intiżi sabiex jirrimedjaw dan in-nuqqas ta’ twettiq ta’ obbligu. |
52 |
Kif jirriżulta mill-Artikolu 1(1a) tar-Regolament Nru 854/2004, dan japplika flimkien mar-Regolament Nru 882/2004 li, skont l-Artikolu 1(3) tiegħu, ma jaffettwax id-dispożizzjonijiet speċifiċi tad-dritt tal-Unjoni dwar il-kontrolli uffiċjali. Konsegwentement, fl-assenza ta’ dispożizzjonijiet speċifiċi fir-Regolament Nru 854/2004 dwar id-drittijiet ta’ appell kontra deċiżjonijiet ta’ veterinarji uffiċjali, għandu jsir riferiment għad-dispożizzjonijiet ġenerali tar-Regolament Nru 882/2004. |
53 |
F’dan ir-rigward, għandu jiġi eżaminat jekk l-Artikolu 54 tar-Regolament Nru 882/2004, b’mod partikolari l-paragrafu 3 tiegħu, huwiex applikabbli għad-deċiżjonijiet tal-veterinarju uffiċjali meħuda fil-kuntest tal-kontrolli uffiċjali li huwa jwettaq, b’mod iktar partikolari għad-deċiżjonijiet, meħuda skont il-punt 2 tal-Artikolu 5 tar-Regolament Nru 854/2004, li ma tiġix applikata marka tas-saħħa fuq prodott tal-ikel. |
54 |
Skont l-Artikolu 54(3) tar-Regolament Nru 882/2004, l-awtorità kompetenti għandha tibgħat lill-operatur ikkonċernat notifika bil-miktub tad-deċiżjoni tagħha dwar il-miżuri li għandhom jittieħdu konformement mal-paragrafu 1 ta’ dan l-artikolu, il-motivazzjoni ta’ din id-deċiżjoni u l-informazzjoni dwar id-drittijiet ta’ appell ta’ dan l-operatur kontra tali deċiżjoni kif ukoll dwar il-proċedura u t-termini applikabbli. Din id-dispożizzjoni għandha tinqara fid-dawl tal-premessa 43 ta’ dan ir-regolament, li tindika li “[l]-operaturi għandu jkollhom id-dritt ta’ appell kontra id-deċiżjonijiet meħuda mill-awtorità kompetenti bħala riżultat tal-kontrolli uffiċjali, u għandhom ikunu informati b’dak id-dritt”. |
55 |
Skont il-paragrafu 1 tiegħu, l-Artikolu 54 tar-Regolament Nru 882/2004 jirrigwarda l-miżuri li l-awtorità kompetenti għandha tieħu sabiex, meta din tidentifika nuqqas ta’ twettiq ta’ obbligu, l-operatur jirrimedja din is-sitwazzjoni. F’dawn iċ-ċirkustanzi, għandu jiġi ddeterminat jekk id-deċiżjoni tal-veterinarju uffiċjali li ma japplikax marka tas-saħħa fuq prodott tal-ikel tistax taqa’ taħt il-kunċett ta’ “nuqqas” fis-sens tal-Artikolu 54 tar-Regolament Nru 882/2004. |
56 |
Għandu jiġi enfasizzat li l-kunċett ta’ “nuqqas ta’ konformità mal-liġi” huwa ddefinit b’mod wiesa’ fil-punt 10 tal-Artikolu 2 tar-Regolament Nru 882/2004 u jkopri kull ksur tal-leġiżlazzjoni dwar l-għalf jew l-ikel kif ukoll tad-dispożizzjonijiet dwar il-protezzjoni tas-saħħa u tal-benesseri tal-annimali. |
57 |
Barra minn hekk, fost il-miżuri neċessarji sabiex l-operatur jirrimedja n-nuqqas irrilevat mill-awtorità kompetenti, l-Artikolu 54(2)(b) ta’ dan ir-regolament jipprevedi l-miżuri li jirrestrinġu jew jipprojbixxu t-tqegħid fis-suq ta’ prodotti tal-ikel. Issa, skont l-Artikolu 14(1) tar-Regolament Nru 178/2002, l-ebda prodott tal-ikel ma għandu jitqiegħed fis-suq jekk jitqies li ma huwiex xieraq għall-konsum mill-bniedem. |
58 |
Minn dan isegwi li d-deċiżjoni tal-veterinarju uffiċjali, meħuda skont il-punt 2 tal-Artikolu 5 tar-Regolament Nru 854/2004, moqri flimkien mad-dispożizzjonijiet imsemmija fil-punti 56 u 57 ta’ din is-sentenza, li ma japplikax marka tas-saħħa fuq prodott tal-ikel, minħabba li ġiet innotata irregolarità waqt il-kontroll uffiċjali li tista’ tirrendi l-laħam mhux xieraq għall-konsum mill-bniedem, għandha preċiżament l-effett li tipprekludi li karkassa mhux xierqa għall-konsum mill-bniedem titqiegħed fis-suq. |
59 |
Konsegwentement, l-Artikolu 54(3) tar-Regolament Nru 882/2004 huwa applikabbli għad-deċiżjoni tal-veterinarju uffiċjali li ma japplikax marka tas-saħħa fuq prodott tal-ikel meħuda skont il-punt 2 tal-Artikolu 5 tar-Regolament Nru 854/2004 u jimponi fuq l-Istati Membri l-obbligu li jipprevedu rimedju li permezz tiegħu l-operatur ta’ biċċerija kkonċernat ikun jista’ jikkontesta tali deċiżjoni. |
60 |
Għaldaqstant, għandu jiġi eżaminat jekk proċedura bħal dik imsemmija fl-ewwel domanda tiggarantixxix protezzjoni ġudizzjarja effettiva lill-operatur ikkonċernat fis-sens tar-Regolamenti Nru 854/2004 u Nru 882/2004. |
61 |
Mill-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja jirriżulta li l-possibbiltà għal parti fil-kawża partikolari li jressaq kawża sabiex jiġi kkonstatat il-ksur tad-drittijiet iggarantiti lilu bid-dritt tal-Unjoni u sabiex jikseb il-kumpens għad-dannu li dak il-ksur ikun ikkawżalu tiżgura protezzjoni ġudizzjarja effettiva lil din il-parti fil-kawża meta l-qorti adita bil-kawża jkollha l-possibbiltà li tistħarreġ l-att jew il-miżura li wasslet għall-imsemmi ksur u għall-imsemmi dannu (ara, is-sentenza tas‑6 ta’ Ottubru 2020, État luxembourgeois (Dritt għal azzjoni ġudizzjarja kontra talba għal informazzjoni fil-qasam tat-tassazzjoni), C‑245/19 u C‑246/19, EU:C:2020:795, punt 101). |
62 |
Kif jirriżulta mid-deċiżjoni tar-rinviju, il-proċedura prevista fl-Artikolu 9 tal-Liġi tal‑1990 ma hijiex strutturata f’termini ta’ appell kontra deċiżjoni tal-veterinarju uffiċjali fis-sens tar-Regolamenti Nru 854/2004 u Nru 882/2004. Jekk il-qorti adita, abbażi tal-provi li tikkunsidra xierqa, jidhrilha li l-prodott tal-ikel inkwistjoni ma jissodisfax ir-rekwiżiti dwar is-sigurtà tal-prodotti tal-ikel, hija għandha tiddikjarah mhux xieraq għall-konsum mill-bniedem u tordna l-qerda tiegħu għall-ispejjeż tal-proprjetarju. Barra minn hekk, il-qorti adita tista’ wkoll tirrifjuta li tiddikjara l-prodott tal-ikel inkwistjoni mhux xieraq għall-konsum mill-bniedem, peress li l-awtorità tal-infurzar imbagħad ikollha tikkumpensa lill-proprjetarju għal kull deprezzament dovut għall-azzjoni tal-uffiċjal inkwistjoni. Il-qorti tar-rinviju ssemmi l-allegazzjonijiet tar-rikorrenti fil-kawża prinċipali, li jgħidu li, f’din l-aħħar ipoteżi, il-veterinarju uffiċjali għandu jsegwi d-deċiżjoni tal-qorti u, konsegwentement, japplika marka tas-saħħa fuq il-karkassa kkonċernata. |
63 |
F’dan ir-rigward, għandu jiġi rrilevat, l-ewwel, bħalma għamel l-Avukat Ġenerali fil-punt 88 tal-konklużjonijiet tiegħu, li l-imsemmija proċedura ma tippermettix lill-operatur ikkonċernat, li d-drittijiet u l-interessi tiegħu huma direttament affettwati minn deċiżjoni tal-veterinarju uffiċjali, li jadixxi lill-qorti kompetenti fuq inizjattiva tiegħu stess. |
64 |
It-tieni, għandu jiġi rrilevat li, fil-kuntest ta’ tali proċedura, il-qorti ma hijiex f’pożizzjoni li timponi fuq il-veterinarju uffiċjali d-deċiżjoni tagħha stess dwar l-evalwazzjonijiet ta’ fatt li fuqhom hija bbażata d-deċiżjoni kkontestata tal-veterinarju uffiċjali. |
65 |
Fil-fatt, minkejja li din il-qorti tidher li tista’ tistabbilixxi l-fatti fir-rigward tal-kwistjoni dwar jekk il-prodott tal-ikel ikkonċernat jissodisfax ir-rekwiżiti dwar is-sigurtà tal-prodotti tal-ikel abbażi ta’ provi li hija tqis xierqa u li tista’, f’dan ir-rigward, tieħu inkunsiderazzjoni wkoll l-opinjoni ta’ veterinarju ieħor li hija qabbdet sabiex jeżamina l-karkassa inkwistjoni, hija madankollu ma hijiex awtorizzata tannulla d-deċiżjoni tal-veterinarju uffiċjali li tiddikjara li din il-karkassa ma hijiex xierqa għall-konsum mill-bniedem u li tordna r-rimi tal-imsemmija karkassa bħala prodott sekondarju tal-annimali. |
66 |
Konsegwentement, il-proċedura kkonċernata mill-ewwel domanda ma hijiex intiża sabiex tikseb la l-annullament tad-deċiżjoni tal-veterinarju uffiċjali li tiddikjara l-karkassa inkwistjoni mhux xierqa għall-konsum mill-bniedem u lanqas it-tneħħija tal-effetti ta’ din id-deċiżjoni u, għaldaqstant, ma twassalx għal deċiżjoni ġudizzjarja li għandha effett legalment vinkolanti fir-rigward tal-awtorità amministrattiva kkonċernata. |
67 |
Fir-rigward tal-allegazzjonijiet tar-rikorrenti fil-kawża prinċipali li l-veterinarju uffiċjali għandu jsegwi d-deċiżjoni ta’ rifjut li l-prodott tal-ikel inkwistjoni jiġi ddikjarat mhux xieraq għall-konsum mill-bniedem u li tiġi applikata marka tas-saħħa fuqha, għandu jiġi rrilevat li xorta jibqa’ l-fatt li l-qorti adita ma għandhiex is-setgħa li tiddeċiedi, hija stess, b’mod definittiv u vinkolanti dwar kontestazzjoni tad-deċiżjonijiet tal-veterinarju uffiċjali li titressaq quddiemha. |
68 |
Bl-istess mod, il-fatt li jista’ jkun dovut kumpens meta, fil-kuntest ta’ proċedura bħal dik imsemmija fl-ewwel domanda, il-qorti adita tirrifjuta li tiddikjara l-karkassa inkwistjoni mhux xierqa għall-konsum mill-bniedem ma jistax iwassal għal konklużjoni differenti, peress li l-għoti ta’ tali kumpens ma jaqax, bħala tali, taħt is-suġġett tat-tilwima quddiem din il-qorti. |
69 |
Għaldaqstant, għandu jiġi konkluż li proċedura bħal dik imsemmija fl-ewwel domanda ma tistax tipprovdi garanziji suffiċjenti lil operatur ta’ biċċerija kontra d-deċiżjonijiet tal-veterinarju uffiċjali u, għaldaqstant, din il-proċedura ma tissodisfax ir-rekwiżiti ta’ rimedju effettiv fis-sens tar-Regolamenti Nru 854/2004 u Nru 882/2004. |
70 |
Mill-kunsiderazzjonijiet preċedenti kollha jirriżulta li r-Regolamenti Nru 854/2004 u Nru 882/2004 għandhom jiġu interpretati fis-sens li jipprekludu leġiżlazzjoni nazzjonali li tipprovdi li, meta veterinarju uffiċjali jirrifjuta li japplika marka tas-saħħa fuq karkassa u l-proprjetarju ta’ din il-karkassa ma jaqbilx ma’ din id-deċiżjoni, il-veterinarju uffiċjali għandu jadixxi lill-membru tal-ġudikatura f’qorti distrettwali sabiex dan jagħti deċiżjoni fuq il-mertu u abbażi tal-opinjonijiet tekniċi ta’ esperti mressqa minn kull wieħed mill-partijiet jekk l-imsemmija karkassa tissodisfax ir-rekwiżiti tas-sigurtà tal-prodotti tal-ikel, mingħajr ma jkun jista’ jannulla formalment id-deċiżjonijiet tal-veterinarju uffiċjali jew jordna t-tneħħija tal-effetti ta’ dawn id-deċiżjonijiet. |
Fuq it-tieni domanda
71 |
Permezz tat-tieni domanda tagħha, il-qorti tar-rinviju tistaqsi, essenzjalment, jekk l-Artikolu 54 tar-Regolament Nru 882/2004, moqri flimkien mal-premessa 43 tiegħu u fid-dawl tal-Artikolu 47 tal-Karta, għandux jiġi interpretat fis-sens li jipprekludi leġiżlazzjoni nazzjonali li tipprovdi li d-deċiżjoni meħuda mill-veterinarju uffiċjali, konformement mal-punt 2 tal-Artikolu 5 tar-Regolament Nru 854/2004, li ma japplikax marka tas-saħħa fuq karkassa tista’ tkun suġġetta għal stħarriġ ġudizzjarju limitat biss, fil-kuntest li fih il-qorti adita tista’ tannullaha għal kwalunkwe raġuni li tirrendiha illegali, inkluż fil-każ fejn dan il-veterinarju jkun aġixxa b’għan differenti minn dak li għalih ingħatawlu s-setgħat tiegħu, fil-każ fejn dan ma jkunx applika l-kriterji legali adegwati jew fil-każ fejn id-deċiżjoni tiegħu tkun infondata jew mhux sostnuta minn provi suffiċjenti. |
72 |
Kif jirriżulta mill-punti 54 u 59 ta’ din is-sentenza, ir-Regolamenti Nru 854/2004 u Nru 882/2004 jobbligaw lill-Istati Membri li jipprevedu rimedju ġudizzjarju li permezz tiegħu l-operatur tal-biċċerija kkonċernat jista’ jikkontesta d-deċiżjonijiet tal-veterinarju uffiċjali u dan tal-aħħar għandu, bħala awtorità kompetenti, jibgħat lil dan l-operatur informazzjoni dwar id-drittijiet tiegħu ta’ appell kif ukoll dwar il-proċedura u t-termini applikabbli. |
73 |
F’dan ir-rigward, għandu jiġi rrilevat li dawn ir-regolamenti jħallu f’idejn l-Istati Membri sabiex jipprevedu r-regoli neċessarji sabiex l-operaturi tal-biċċerija kkonċernati jkunu jistgħu jeżerċitaw id-dritt tagħhom għal rimedju effettiv. |
74 |
Għandu jitfakkar li, skont ġurisprudenza stabbilita sew tal-Qorti tal-Ġustizzja, it-tieni subparagrafu tal-Artikolu 19(1) TUE jobbliga lill-Istati Membri li jistabbilixxu r-rimedji ġudizzjarji neċessarji sabiex jiżguraw protezzjoni ġudizzjarja effettiva fl-oqsma koperti mid-dritt tal-Unjoni (sentenza tas‑26 ta’ Ġunju 2019, Craeynest et, C‑723/17, EU:C:2019:533, punt 31 kif ukoll il-ġurisprudenza ċċitata). Barra minn hekk, meta jiddefinixxu l-modalitajiet proċedurali ta’ azzjonijiet ġudizzjarji, l-Istati Membri għandhom jiggarantixxu r-rispett ta’ dan id-dritt. Għalhekk, minkejja l-assenza ta’ regoli tad-dritt tal-Unjoni dwar il-modalitajiet sabiex jitressqu azzjonijiet quddiem il-qrati nazzjonali, u sabiex tiġi ddeterminata l-intensità tal-istħarriġ ġudizzjarju tad-deċiżjonijiet nazzjonali adottati skont att tad-dritt tal-Unjoni, għandu jitqies l-iskop ta’ dan l-att u għandu jiġi żgurat li l-effikaċja tiegħu ma tiġix ippreġudikata (sentenza tas‑26 ta’ Ġunju 2019, Craeynest et, C‑723/17, EU:C:2019:533, punti 46 u 54 kif ukoll il-ġurisprudenza ċċitata). |
75 |
Dan l-obbligu impost fuq l-Istati Membri jikkorrispondi mad-dritt stabbilit fl-Artikolu 47 tal-Karta, intitolat “Id-dritt għal rimedju effettiv u għal proċess imparzjali”, li jipprovdi li kull persuna li ġġarrab ksur tad-drittijiet jew tal-libertajiet tagħha ggarantiti mid-dritt tal-Unjoni għandu jkollha dritt għal rimedju effettiv quddiem qorti (sentenza tas‑27 ta’ Settembru 2017, Puškár, C‑73/16, EU:C:2017:725, punt 58 u l-ġurisprudenza ċċitata). |
76 |
Minn dan isegwi li, meta jiddefinixxu l-modalitajiet proċedurali tal-azzjonijiet ġudizzjarji intiżi sabiex jiżguraw is-salvagwardja tad-drittijiet mogħtija mir-Regolamenti Nru 854/2004 u Nru 882/2004 lill-operaturi ta’ biċċerija leżi minn deċiżjonijiet tal-veterinarju uffiċjali li ma japplikax marka tas-saħħa fuq karkassa, l-Istati Membri għandhom jiżguraw ir-rispett tad-dritt għal rimedju effettiv u għal proċess imparzjali, stabbilit fl-Artikolu 47 tal-Karta, li jikkostitwixxi affermazzjoni mill-ġdid tal-prinċipju ta’ protezzjoni ġudizzjarja effettiva (ara, b’analoġija, is-sentenza tas‑27 ta’ Settembru 2017, Puškár, C‑73/16, EU:C:2017:725, punt 59 u l-ġurisprudenza ċċitata). |
77 |
F’dan ir-rigward, għandu jitfakkar li l-Artikolu 52(3) tal-Karta huwa intiż sabiex jiżgura l-koerenza neċessarja bejn id-drittijiet li jinsabu f’dan l-aħħar artikolu u d-drittijiet korrispondenti ggarantiti mill-KEDB, u dan mingħajr ma tiġi ppreġudikata l-awtonomija tad-dritt tal-Unjoni u tal-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea. Għaldaqstant, għandhom jittieħdu inkunsiderazzjoni d-drittijiet korrispondenti tal-KEDB għall-finijiet tal-interpretazzjoni tal-Karta, bħala limitu minimu ta’ protezzjoni (sentenza tas‑6 ta’ Ottubru 2020, La Quadrature du Net et, C‑511/18, C‑512/18 u C‑520/18, EU:C:2020:791, punt 124 kif ukoll il-ġurisprudenza ċċitata). |
78 |
Għandu jitfakkar, f’dan il-kuntest, li r-rispett tad-dritt għal protezzjoni ġudizzjarja effettiva, iggarantit mill-Artikolu 47 tal-Karta, għandu jiġi evalwat, konformement mal-ġurisprudenza stabbilita, skont iċ-ċirkustanzi speċifiċi ta’ kull każ, b’mod partikolari n-natura tal-att inkwistjoni, il-kuntest tal-adozzjoni tiegħu u r-regoli ġuridiċi li jirregolaw il-qasam ikkonċernat (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tas‑26 ta’ Lulju 2017, Sacko, C‑348/16, EU:C:2017:591, punt 41 u l-ġurisprudenza ċċitata). |
79 |
Dawn huma kriterji li huma, essenzjalment, paragunabbli ma’ dawk applikati mill-Qorti Ewropea tad-Drittijiet tal-Bniedem. Fil-fatt, din tal-aħħar tiddeċiedi b’mod kostanti li, sabiex tevalwa jekk, f’każ partikolari, il-qrati nazzjonali wettqux stħarriġ ta’ portata suffiċjenti, hija għandha tieħu inkunsiderazzjoni l-kompetenzi attribwiti lill-qorti inkwistjoni u elementi bħal, l-ewwel, is-suġġett tad-deċiżjoni kkontestata, b’mod iktar partikolari jekk kinitx tikkonċerna jew le kwistjoni speċjalizzata li teħtieġ għarfien jew esperjenza professjonali u jekk kinitx tinvolvi l-eżerċizzju ta’ diskrezzjoni amministrattiva u, jekk iva, sa liema punt, it-tieni, il-mod li bih ġiet adottata din id-deċiżjoni u, b’mod partikolari, il-garanziji proċedurali disponibbli fil-proċedura quddiem l-awtorità amministrattiva, u, it-tielet, il-kontenut tat-tilwima, inklużi l-aggravji mixtieqa u attwali (Qorti EDB, 6 ta’ Novembru 2018, Ramos Nunes de Carvalho e Sá vs Il‑Portugall, CE:ECHR:2018:1106JUD005539113, punt 179 u l-ġurisprudenza ċċitata). |
80 |
Minn dan isegwi li l-Qorti tal-Ġustizzja u l-Qorti Ewropea tad-Drittijiet tal-Bniedem jadottaw l-istess regola li tipprovdi li, kif irrileva l-Avukat Ġenerali fil-punt 68 tal-konklużjonijiet tiegħu, id-dritt għal protezzjoni ġudizzjarja effettiva ggarantit mill-Artikolu 47 tal-Karta jipprevedi li sabiex qorti tkun tista’ tiddeċiedi fuq kontestazzjoni dwar id-drittijiet u l-obbligi li jirriżultaw mid-dritt tal-Unjoni, jeħtieġ li hija jkollha ġurisdizzjoni sabiex teżamina l-kwistjonijiet kollha ta’ fatt u ta’ liġi rilevanti għat-tilwima li jkollha quddiemha (sentenza tas‑6 ta’ Novembru 2012, Otis et, C‑199/11, EU:C:2012:684, punt 49 kif ukoll il-ġurisprudenza ċċitata). |
81 |
Issa, f’dan il-każ, kif tippreċiża l-qorti tar-rinviju, dan ma huwiex il-każ fil-kawża prinċipali. |
82 |
Fil-fatt, mid-deċiżjoni tar-rinviju jirriżulta li l-operatur ta’ biċċerija għandu l-possibbiltà li jibda proċedura ta’ stħarriġ ġudizzjarju quddiem il-High Court of Justice (England & Wales) (il-Qorti Għolja tal-Ġustizzja (l-Ingilterra u Wales)) jew sabiex jikkontesta d-deċiżjoni meħuda mill-veterinarju uffiċjali li tiddikjara karkassa mhux xierqa għall-konsum mill-bniedem, li hija deċiżjoni li għalhekk tinkludi r-rifjut li tiġi applikata marka tas-saħħa, jew inkella sabiex avviż ta’ rimi ta’ din il-karkassa jiġi annullat. Din il-qorti tista’ tannulla d-deċiżjoni tal-veterinarju uffiċjali għal kwalunkwe raġuni li tirrendi din id-deċiżjoni illegali, inkluż fil-każ fejn dan il-veterinarju jkun aġixxa b’għan differenti minn dak li għalih ingħatawlu s-setgħat tiegħu, fil-każ fejn dan ma jkunx applika l-kriterji legali adegwati jew fil-każ fejn id-deċiżjoni tiegħu tkun infondata jew mhux sostnuta minn provi suffiċjenti. Hija kultant tisma’ provi orali, tagħti digrieti obbligatorji u għandha s-setgħa li tordna kumpens għal ksur tad-drittijiet li jirriżultaw mill-KEDB. Madankollu, il-qorti tar-rinviju tippreċiża li l-proċedura ta’ stħarriġ ġudizzjarju ma jikkostitwixxix appell fil-mertu kontra d-deċiżjoni meħuda. |
83 |
Għaldaqstant, għandu jiġi ddeterminat jekk il-portata tal-istħarriġ ġudizzjarju ta’ deċiżjoni meħuda mill-veterinarju uffiċjali, konformement mal-punt 2 tal-Artikolu 5 tar-Regolament Nru 854/2004, li ma japplikax marka tas-saħħa fuq karkassa, bħal dik imwettqa mill-High Court of Justice (England & Wales) (il-Qorti Għolja tal-Ġustizzja (l-Ingilterra u Wales)), tissodisfax ir-rekwiżiti tal-Artikolu 54 tar-Regolament Nru 882/2004, moqri fid-dawl tal-Artikolu 47 tal-Karta kif ukoll tal-punti 79 sa 74 ta’ din is-sentenza. |
84 |
F’dan ir-rigward, għandu jiġi rrilevat, fl-ewwel lok, li l-ebda dispożizzjoni tar-Regolamenti Nru 854/2004 u Nru 882/2004 ma tipprevedi stħarriġ ġudizzjarju komplet fir-rigward tal-mertu tad-deċiżjoni tal-veterinarju uffiċjali li ma japplikax marka tas-saħħa fuq karkassa. |
85 |
Fit-tieni lok, kif tfakkar fil-punt 47 ta’ din is-sentenza, peress li l-qasam tas-sigurtà tal-prodotti tal-ikel huwa kkaratterizzat minn kumplessità li tippreżenta livell għoli ta’ speċjalizzazzjoni, il-veterinarju uffiċjali għandu, fil-kuntest tal-kontrolli uffiċjali li bihom ġie inkarigat, setgħa diskrezzjonali sinjifikattiva. Fil-fatt, mill-punt 2 tal-Artikolu 5, in fine, tar-Regolament Nru 854/2004 jirriżulta li l-marki tas-saħħa jiġu applikati mill-veterinarju uffiċjali, jew inkella taħt ir-responsabbiltà tiegħu, fejn il-kontrolli uffiċjali ma jkunu identifikaw l-ebda waħda mill-irregolaritajiet li jistgħu jirrendu l-laħam mhux xieraq għall-konsum mill-bniedem. |
86 |
Kif jipprevedi l-Kapitolu II tat-Taqsima I tal-Anness I ta’ dan ir-regolament, dwar il-kompiti ta’ spezzjoni, fil-kuntest ta’ kontrolli uffiċjali, il-veterinarju uffiċjali għandu jikkontrolla u janalizza l-informazzjoni rilevanti li toriġina mir-rekords tal-azjenda ta’ provenjenza tal-annimali għall-iskarnar kif ukoll jieħu inkunsiderazzjoni r-riżultati debitament issostanzjati ta’ dan il-kontroll u ta’ din l-analiżi meta jwettaq spezzjonijiet ante mortem u post mortem. |
87 |
Barra minn hekk, mill-Kapitolu III tat-Taqsima I ta’ dan l-anness jirriżulta li l-veterinarju uffiċjali għandu inter alia jiżgura li l-marka tas-saħħa tiġi applikata biss fuq annimali li jkunu ġew suġġetti għal spezzjoni ante mortem u post mortem konformement mal-imsemmi regolament u meta ma jkun hemm l-ebda raġuni sabiex il-karkassa inkwistjoni tiġi ddikjarata mhux xierqa għall-konsum mill-bniedem. |
88 |
Minn dan isegwi li, sabiex jiġi deċiż jekk għandhiex tiġi applikata marka tas-saħħa, il-veterinarju uffiċjali għandu jwettaq evalwazzjoni teknika kumplessa li teħtieġ kwalifika professjonali xierqa kif ukoll għarfien espert f’dan il-qasam. Huwa b’dan il-mod li dan huwa kompletament responsabbli sabiex jevita kwalunkwe laħam mhux xieraq għall-konsum mill-bniedem milli jitqiegħed fis-suq u sabiex jiżgura b’dan il-mod l-għan li għandu jintlaħaq mir-Regolamenti Nru 854/2004 u Nru 882/2004. |
89 |
Barra minn hekk, id-deċiżjoni tiegħu għandha, skont l-Artikolu 54(3) tar-Regolament Nru 882/2004, tosserva ċerti rekwiżiti li jikkonċernaw b’mod partikolari n-notifika bil-miktub tiegħu u l-motivazzjoni tiegħu, kif ukoll informazzjoni dwar id-drittijiet ta’ appell. Fost dawn ir-rekwiżiti, l-obbligu ta’ motivazzjoni tad-deċiżjonijiet adottati mill-awtoritajiet nazzjonali, kif jirriżulta mill-ġurisprudenza stabbilita tal-Qorti tal-Ġustizzja, għandu importanza kompletament partikolari, peress li jagħmel id-destinatarji ta’ dawn id-deċiżjonijiet fil-pożizzjoni li jiddefendu d-drittijiet tagħhom u li jiddeċiedu b’għarfien sħiħ tal-kunsiderazzjonijiet kollha involuti jekk huwiex utli li jippreżentaw rikors kontra tagħhom. Dan l-obbligu huwa wkoll neċessarju sabiex il-qrati jkunu jistgħu jeżerċitaw l-istħarriġ tal-legalità tal-imsemmija deċiżjonijiet u jikkostitwixxi għalhekk waħda mill-kundizzjonijiet tal-effettività tal-istħarriġ ġudizzjarju ggarantit mill-Artikolu 47 tal-Karta (ara, f’dan is-sens, is-sentenzi tad‑9 ta’ Novembru 2017, LS Customs Services, C‑46/16, EU:C:2017:839, punt 40, kif ukoll tal‑15 ta’ Lulju 2021, Il‑Kummissjoni vs Landesbank Baden-Württemberg u CRU, C‑584/20 P u C‑621/20 P, EU:C:2021:601, punt 103). |
90 |
F’dan il-kuntest, għandu jiġi rrilevat li, skont iċ-ċirkustanzi speċifiċi tal-każ inkwistjoni, b’mod partikolari r-regoli fil-qasam tas-sigurtà tal-prodotti tal-ikel, meta l-qorti nazzjonali li jkollha ġurisdizzjoni tiġi adita b’azzjoni li tikkontesta d-deċiżjonijiet tal-veterinarju uffiċjali bħal dik inkwistjoni fil-kawża prinċipali, hija għandha tiżgura li l-proċedura ġudizzjarja, kollha kemm hi, tkun konformi kemm mad-dritt għal rimedju effettiv, fis-sens tal-Artikolu 47 tal-Karta, kif ukoll mal-għan li jintlaħaq livell għoli ta’ protezzjoni tas-saħħa pubblika, imfittex mir-Regolamenti Nru 854/2004 u Nru 882/2004, ibbażati fuq l-Artikolu 168(4)(b) TFUE. |
91 |
Issa, ir-responsabbiltà tal-veterinarju uffiċjali meta jiddeċiedi li karkassa hija xierqa għall-konsum mill-bniedem u għalhekk tista’ titqiegħed fis-suq ma jirrikjedix, fid-dawl tal-għan tal-protezzjoni tas-saħħa pubblika, li l-Artikolu 47 tal-Karta jiġi interpretat, fil-kuntest ta’ proċedura ta’ stħarriġ ġudizzjarju ta’ deċiżjonijiet ta’ awtoritajiet amministrattivi, fis-sens li jobbliga lill-Istati Membri jistabbilixxu stħarriġ ġudizzjarju tal-evalwazzjonijiet kollha magħmula mill-veterinarju uffiċjali fuq il-fatti speċifiċi ħafna kkonstatati waqt l-ispezzjonijiet u li jirrigwardaw il-marki tas-saħħa. |
92 |
F’dan il-każ, mill-proċess għad-dispożizzjoni tal-Qorti tal-Ġustizzja jirriżulta li l-High Court of Justice (England & Wales) (il-Qorti Għolja tal-Ġustizzja (l-Ingilterra u Wales)), fil-kuntest tal-eżami ta’ appell kontra deċiżjoni tal-veterinarju uffiċjali bħal dik inkwistjoni fil-kawża prinċipali, għandha ġurisdizzjoni sabiex tistħarreġ din id-deċiżjoni skont il-modalitajiet speċifikati fil-punt 82 ta’ din is-sentenza, b’mod partikolari sabiex jiġi żgurat li l-veterinarju uffiċjali ma aġixxiex b’għan differenti minn dak li għalih ingħatawlu s-setgħat tiegħu u, jekk ikun il-każ, sabiex jiġi ssanzjonat il-fatt li huwa ma jkunx applika l-kriterji legali adegwati jew li d-deċiżjoni tiegħu tkun infondata jew mhux sostnuta minn provi suffiċjenti. |
93 |
Sa fejn tali stħarriġ ġudizzjarju quddiem il-qorti nazzjonali li għandha ġurisdizzjoni jiġi eżerċitat fid-dawl tal-motivazzjoni meħtieġa tad-deċiżjoni tal-veterinarju uffiċjali, il-portata tiegħu hekk limitata ma twassalx sabiex tiġi kompromessa l-essenza nnifisha tal-garanziji li jipproteġu d-drittijiet tal-operatur ta’ biċċerija meta dan jikkontesta, konformement mar-Regolamenti Nru 854/2004 u Nru 882/2004, moqrija fid-dawl tal-Artikolu 47 tal-Karta, deċiżjoni tal-veterinarju uffiċjali li tirrifjuta l-applikazzjoni ta’ marka tas-saħħa wara li jkun iddikjara li l-laħam inkwistjoni ma huwiex xieraq għall-konsum mill-bniedem. Għaldaqstant, tali stħarriġ jista’ jirrispetta d-dritt ta’ operatur tal-biċċerija għal protezzjoni ġudizzjarja effettiva, iggarantit mill-Artikolu 47 tal-Karta. |
94 |
Din il-konklużjoni ma tistax tiġi kkontestata mill-argument imressaq mill-operatur ta’ biċċerija inkwistjoni fil-kawża prinċipali quddiem il-qorti tar-rinviju bbażat fuq il-ksur tad-dritt għall-proprjetà. |
95 |
F’dan ir-rigward, għandu jiġi rrilevat, minn naħa, li, ċertament, wara deċiżjoni tal-veterinarju uffiċjali li ma japplikax marka tas-saħħa, l-ipproċessar tal-karkassa kkonċernata jista’ jirriżulta fl-obbligu li din tinqered. Madankollu, tali qerda taqa’ taħt l-ipproċessar tagħha, skont ir-Regolament Nru 1069/2009, li, bl-għan inter alia li jikkontrolla r-riskji għas-saħħa pubblika u tal-annimali, jistabbilixxi klassifikazzjoni tal-prodotti sekondarji tal-annimali u tal-prodotti derivati fi tliet kategoriji skont il-livell ta’ riskju li dawn jippreżentaw għas-saħħa pubblika u tal-annimali, abbażi ta’ evalwazzjoni tar-riskji. Għandu jitfakkar, kif enfasizzat il-Qorti tal-Ġustizzja f’sentenza tal-lum, Toropet (C‑836/19, punt 45), li dan il-livell ta’ riskju li minnu tiddependi din il-klassifikazzjoni tat-tliet kategoriji jikkostitwixxi wkoll il-kriterju rilevanti għall-użu finali tal-prodotti sekondarji tal-annimali. Fil-fatt, ir-Regolament Nru 1069/2009 stabbilixxa listi tal-użu possibbli u tar-rimi possibbli għal kull kategorija ta’ materjal kif ukoll ir-regoli applikabbli għal kull waħda minnhom sabiex dan il-livell ta’ riskju jitnaqqas kemm jista’ jkun. |
96 |
Min-naħa l-oħra, skont il-ġurisprudenza stabbilita tal-Qorti tal-Ġustizzja, id-dritt għall-proprjetà, li huwa ggarantit mill-Artikolu 17 tal-Karta, ma jikkostitwixxix prerogattiva assoluta, iżda għandu jittieħed inkunsiderazzjoni fir-rigward tal-funzjoni tiegħu fis-soċjetà (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tal‑10 ta’ Lulju 2003, Booker Aquaculture u Hydro Seafood, C‑20/00 u C‑64/00, EU:C:2003:397, punt 68). Fil-kuntest tal-kawża prinċipali, id-dritt għall-proprjetà għandu jiġi kkonċiljat mal-Artikolu 38 tal-Karta li, bħall-Artikolu 168(4)(b) TFUE, huwa intiż li jiżgura, fil-politiki tal-Unjoni, livell għoli ta’ protezzjoni tal-konsumaturi, inkluż il-protezzjoni tas-saħħa pubblika. |
97 |
Issa, l-importanza tal-għan ta’ protezzjoni tal-konsumaturi tista’ tiġġustifika konsegwenzi ekonomiċi negattivi, anki kunsiderevoli, għal ċerti operaturi ekonomiċi (ara, b’analoġija, is-sentenza tat‑23 ta’ Marzu 2021, Airhelp, C‑28/20, EU:C:2021:226, punt 50 u l-ġurisprudenza ċċitata). Dan huwa wkoll il-każ, f’dan il-każ, sa fejn l-Artikolu 1(3) tar-Regolament Nru 854/2004 jipprevedi r-responsabbiltà legali primarja tal-operaturi tas-settur tal-ikel li jiżguraw, huma stess, is-sigurtà tal-prodotti tal-ikel, konformement mar-Regolament Nru 178/2002, indipendentement mill-konsegwenzi ekonomiċi li dan id-dmir jista’ jikkawżalhom. |
98 |
Fid-dawl tal-kunsiderazzjonijiet preċedenti kollha, ir-risposta li għandha tingħata għat-tieni domanda hija li l-Artikolu 54 tar-Regolament Nru 882/2004, moqri flimkien mal-premessa 43 tiegħu u fid-dawl tal-Artikolu 47 tal-Karta, għandu jiġi interpretat fis-sens li ma jipprekludix leġiżlazzjoni nazzjonali li tipprovdi li d-deċiżjoni meħuda mill-veterinarju uffiċjali, konformement mal-punt 2 tal-Artikolu 5 tar-Regolament Nru 854/2004, kif emendat bir-Regolament Nru 882/2004, li ma japplikax marka tas-saħħa fuq karkassa tista’ tkun suġġetta għal stħarriġ ġudizzjarju limitat biss, fil-kuntest li fih il-qorti adita tista’ tannullaha għal kwalunkwe raġuni li tirrendiha illegali, inkluż fil-każ fejn dan il-veterinarju jkun aġixxa b’għan differenti minn dak li għalih ingħatawlu s-setgħat tiegħu, fil-każ fejn dan ma jkunx applika l-kriterji legali adegwati jew fil-każ fejn id-deċiżjoni tiegħu tkun infondata jew mhux sostnuta minn provi suffiċjenti. |
Fuq l-ispejjeż
99 |
Peress li l-proċedura għandha, fir-rigward tal-partijiet fil-kawża prinċipali, in-natura ta’ kwistjoni mqajma quddiem il-qorti tar-rinviju, hija dik il-qorti li tiddeċiedi fuq l-ispejjeż. L-ispejjeż sostnuti għas-sottomissjoni tal-osservazzjonijiet lill-Qorti tal-Ġustizzja, minbarra dawk tal-imsemmija partijiet, ma jistgħux jitħallsu lura. |
Għal dawn il-motivi, Il-Qorti tal-Ġustizzja (Ir-Raba’ Awla) taqta’ u tiddeċiedi: |
|
|
Firem |
( *1 ) Lingwa tal-kawża: l-Ingliż.