EUR-Lex Access to European Union law
This document is an excerpt from the EUR-Lex website
Document 62017CJ0247
Judgment of the Court (Grand Chamber) of 13 November 2018.#Denis Raugevicius.#Request for a preliminary ruling from the Korkein oikeus.#Reference for a preliminary ruling — European Union Citizenship — Articles 18 and 21 TFEU — Request to a Member State by a third country seeking extradition of an EU citizen who is a national of another Member State and who has exercised his right to free movement in the first Member State — Request made for the purpose of enforcing a custodial sentence and not for the purpose of prosecution — Prohibition on extradition applied only to own nationals — Restriction on free movement — Justification based on the prevention of impunity — Proportionality.#Case C-247/17.
Sentenza tal-Qorti tal-Ġustizzja (Awla Manja) tat-13 ta’ Novembru 2018.
Denis Raugevicius.
Talba għal deċiżjoni preliminari, imressqa mill-Korkein oikeus.
Rinviju għal deċiżjoni preliminari – Ċittadinanza tal-Unjoni Ewropea – Artikoli 18 u 21 TFUE – Talba indirizzata lil Stat Membru minn pajjiż terz, intiża għall-estradizzjoni ta’ ċittadin tal-Unjoni, ċittadin ta’ Stat Membru ieħor, li eżerċita d-dritt tiegħu ta’ moviment liberu fl-ewwel Stat Membru – Talba ppreżentata għall-finijiet ta’ eżekuzzjoni ta’ piena ta’ priġunerija u mhux għall-finijiet ta’ proċeduri kriminali – Projbizzjoni ta’ estradizzjoni applikata għaċ-ċittadini nazzjonali biss – Restrizzjoni għall-moviment liberu – Ġustifikazzjoni bbażata fuq il-prevenzjoni tal-impunità – Proporzjonalità.
Kawża C-247/17.
Sentenza tal-Qorti tal-Ġustizzja (Awla Manja) tat-13 ta’ Novembru 2018.
Denis Raugevicius.
Talba għal deċiżjoni preliminari, imressqa mill-Korkein oikeus.
Rinviju għal deċiżjoni preliminari – Ċittadinanza tal-Unjoni Ewropea – Artikoli 18 u 21 TFUE – Talba indirizzata lil Stat Membru minn pajjiż terz, intiża għall-estradizzjoni ta’ ċittadin tal-Unjoni, ċittadin ta’ Stat Membru ieħor, li eżerċita d-dritt tiegħu ta’ moviment liberu fl-ewwel Stat Membru – Talba ppreżentata għall-finijiet ta’ eżekuzzjoni ta’ piena ta’ priġunerija u mhux għall-finijiet ta’ proċeduri kriminali – Projbizzjoni ta’ estradizzjoni applikata għaċ-ċittadini nazzjonali biss – Restrizzjoni għall-moviment liberu – Ġustifikazzjoni bbażata fuq il-prevenzjoni tal-impunità – Proporzjonalità.
Kawża C-247/17.
ECLI identifier: ECLI:EU:C:2018:898
SENTENZA TAL-QORTI TAL-ĠUSTIZZJA (Awla Manja)
13 ta’ Novembru 2018 ( *1 )
“Rinviju għal deċiżjoni preliminari – Ċittadinanza tal-Unjoni Ewropea – Artikoli 18 u 21 TFUE – Talba indirizzata lil Stat Membru minn pajjiż terz, intiża għall-estradizzjoni ta’ ċittadin tal-Unjoni, ċittadin ta’ Stat Membru ieħor, li eżerċita d-dritt tiegħu ta’ moviment liberu fl-ewwel Stat Membru – Talba ppreżentata għall-finijiet ta’ eżekuzzjoni ta’ piena ta’ priġunerija u mhux għall-finijiet ta’ proċeduri kriminali – Projbizzjoni ta’ estradizzjoni applikata għaċ-ċittadini nazzjonali biss – Restrizzjoni għall-moviment liberu – Ġustifikazzjoni bbażata fuq il-prevenzjoni tal-impunità – Proporzjonalità”
Fil-Kawża C-247/17,
li għandha bħala suġġett talba għal deċiżjoni preliminari skont l-Artikolu 267 TFUE, imressqa mill-Korkein oikeus (il-Qorti Suprema, il-Finlandja), permezz ta’ deċiżjoni tat‑12 ta’ Mejju 2017, li waslet fil-Qorti tal-Ġustizzja fis‑16 ta’ Mejju 2017, fil-proċedura dwar l-estradizzjoni ta’
Denis Raugevicius,
IL-QORTI TAL-ĠUSTIZZJA (Awla Manja),
komposta minn K. Lenaerts, President, R. Silva de Lapuerta, Viċi President, J.‑C. Bonichot, A. Arabadjiev, M. Vilaras, E. Regan, F. Biltgen u C. Lycourgos, Presidenti ta’ Awla, M. Ilešič, E. Levits, L. Bay Larsen, C. G. Fernlund (Relatur) u S. Rodin, Imħallfin,
Avukat Ġenerali: Y. Bot,
Reġistratur: M. Aleksejev, Amministratur,
wara li rat il-proċedura bil-miktub u wara s-seduta tal‑14 ta’ Mejju 2018,
wara li kkunsidrat l-osservazzjonijiet ippreżentati:
– |
għall-Gvern Finlandiż, minn H. Leppo, bħala aġent, |
– |
għall-Gvern Ċek, minn M. Smolek, J. Vláčil u J. Pavliš, bħala aġenti, |
– |
għall-Gvern Ġermaniż, minn T. Henze u M. Hellmann kif ukoll minn S. Weinkauff, bħala aġenti, |
– |
għall-Irlanda, minn M. Browne u J. Quaney, kif ukoll minn A. Joyce, bħala aġenti, assistiti minn M. Gray, BL, |
– |
għall-Gvern Ċiprijott, minn E. Zachariadou, E. Neofytou u M. Spiliotopoulou, bħala aġenti, |
– |
għall-Gvern Litwan, minn D. Kriaučiūnas u V. Čepaitė, bħala aġenti, |
– |
għall-Gvern Ungeriż, minn M. Z. Fehér u G. Koós kif ukoll minn R. Kissné Berta, bħala aġenti, |
– |
għall-Gvern Awstrijak, minn G. Eberhard, bħala aġent, |
– |
għall-Gvern Rumen, minn C.-R. Canţăr kif ukoll minn R. Mangu, E. Gane u C.‑M. Florescu, bħala aġenti, |
– |
għall-Gvern Svediż, minn A. Falk, H. Shev, C. Meyer‑Seitz, L. Zettergren u A. Alriksson, bħala aġenti, |
– |
għall-Kummissjoni Ewropea, minn S. Grünheid kif ukoll minn R. Troosters u M. Huttunen, bħala aġenti, |
wara li semgħet il-konklużjonijiet tal-Avukat Ġenerali, ippreżentati fis-seduta tal‑25 ta’ Lulju 2018,
tagħti l-preżenti
Sentenza
1 |
It-talba għal deċiżjoni preliminari tirrigwarda l-interpretazzjoni tal-ewwel paragrafu tal-Artikolu 18, u tal-Artikolu 21 TFUE. |
2 |
Din it-talba ġiet ippreżentata fil-kuntest ta’ talba għal estradizzjoni inidirizzata mill-awtoritajiet Russi lill-awtoritajiet Finlandiżi, li tikkonċerna lil Denis Raugevicius, ċittadin Litwan u Russu, għall-finijiet ta’ eżekuzzjoni ta’ piena ta’ priġunerija. |
Il-kuntest ġuridiku
Il-Konvenzjoni Ewropea dwar l-Estradizzjoni
3 |
L-Artikolu 1 tal-Konvenzjoni Ewropea dwar l-Estradizzjoni tat‑13 ta’ Diċembru 1957 (iktar ’il quddiem il-“Konvenzjoni Ewropea dwar l-Estradizzjoni”) jistipula: “Il-[p]artijiet kontraenti għandhom jikkonsenjaw lil xulxin, skont ir-regoli u taħt il-kundizzjonijiet iddeterminati mill-artikoli segwenti, l-individwi suġġetti ta’ proċeduri minħabba reat jew rikjesta għall-finijiet ta’ eżekuzzjoni ta’ piena jew miżura ta’ sigurtà mill-awtoritajiet ġudizzjarji tal-[p]arti rikjedenti”. [traduzzjoni mhux uffiċjali]. |
4 |
L-Artikolu 6 ta’ din il-konvenzjoni, intitolat “Estradizzjoni ta’ ċittadini”, jipprevedi:
2. Jekk il-[p]arti rikjesta ma testradixxix liċ-ċittadin tagħha, hija għandha, fuq talba tal-Parti rikjedenti, tissottometti l-kawża lill-awtoritajiet kompetenti sabiex jekk ikun hemm lok ikunu jistgħu jitressqu proċeduri ġudizzjarji. Fil-fatt, il-proċessi, informazzjoni u oġġetti relatati mar-reat jintbagħtu gratwitament skont kif previst fl-Artikolu 12(1). Il-[p]arti rikjedenti għandha tiġi informata bl-eżitu li jkun ingħata lit-talba tagħha.” [traduzzjoni mhux uffiċjali] |
5 |
L-Artikolu 10 tal-imsemmija konvenzjoni, intitolat “Preskrizzjoni”, jipprovdi: “L-estradizzjoni ma għandhiex tingħata jekk it-terminu ta’ preskrizzjoni tal-azzjoni jew tal-piena jkun iddekorra jew skont il-liġi tal-parti rikjedenti, jew skont dik tal-parti rikjesta.” [traduzzjoni mhux uffiċjali] |
6 |
Skont l-Artikolu 17 tal-istess konvenzjoni: “Jekk tintalab l-estradizzjoni fl-istess waqt minn numru ta’ Stati, jew fir-rigward tal-istess fatt, jew fir-rigward ta’ fatti differenti, il-[p]arti rikjesta għandha tiddeċiedi wara li tkun ħadet inkunsiderazzjoni ċ-ċirkustanzi kollha u b’mod partikolari l-gravità relatata u l-post fejn seħħ ir-reat, id-dati rispettivi tat-talbiet, in-nazzjonalità tal-individwu rikjest u l-possibbiltà ta’ estradizzjoni ulterjuri lejn Stat Membru ieħor”. [traduzzjoni mhux uffiċjali] |
7 |
Ir-Repubblika tal-Finlandja wettqet dikjarazzjoni, fis-sens tal-Artikolu 6 tal-Konvenzjoni Ewropea dwar l-Estradizzjoni (iktar ’il quddiem id-“dikjarazzjoni”), bil-kliem li ġejjin: “Fis-sens ta’ din il-[k]onvenzjoni, it-terminu ‘ċittadini’ jfisser iċ-ċittadini tal-Finlandja, tad-Danimarka, tal-Islanda, tan-Norveġja u tal-Isvezja kif ukoll il-barranin iddomiċiljati f’dawn l-Istati.” [traduzzjoni mhux uffiċjali] |
Id-dritt Finlandiż
8 |
Skont it-tielet paragrafu tal-Artikolu 9 tal-Kostituzzjoni Finlandiża, fil-verżjoni tagħha applikabbli għall-fatti fil-kawża prinċipali, “[e]bda ċittadin Finlandiż ma jista’ jiġi estradit jew ittrasferit kontra l-volontà tiegħu lejn pajjiż ieħor. Il-liġi tista’ madankollu tipprovdi li ċittadin Finlandiż jista’, minħabba reat jew għall-finijiet ta’ proċedura […], jiġi estradit jew ittrasferit lejn pajjiż li fih id-drittijiet tal-bniedem tiegħu u l-protezzjoni ġudizzjarja tiegħu huma ggarantiti”. |
9 |
Bis-saħħa tal-Artikolu 2 tar-rikoksen johdosta tapahtuvasta luovuttamisesta annettu laki (456/1970) (il-Liġi 456/1970 dwar l-Estradizzjoni Minħabba Reat, iktar ’il quddiem il-“Liġi dwar l-Estradizzjoni), ċittadin Finlandiż ma jistax jiġi estradit. |
10 |
L-ewwel paragrafu tal-Artikolu 14 tal-Liġi dwar l-Estradizzjoni jipprevedi: “Il-Ministeru għall-Ġustizzja jiddeċiedi jekk hemmx lok li tintlaqa’ t-talba għal estradizzjoni”. |
11 |
L-ewwel paragrafu tal-Artikolu 16 tal-istess liġi jipprovdi: “Jekk, waqt l-investigazzjoni jew f’att mibgħut lill-Ministeru tal-Ġustizzja qabel ma tiġi deċiża l-kawża, il-persuna oġġett ta’ talba għal estradizzjoni tiddikjara li hija tqis li r-rekwiżiti legali tal-estradizzjoni ma humiex issodisfatti, il-Ministeru, jekk it-talba għal estradizzjoni ma tiġix miċħuda immedjatament, għandu jitlob l-opinjoni tal-Korkein oikeus [(il-Qorti Suprema, il-Finlandja)] qabel ma jiddeċiedi l-kawża. Il-Ministeru jista’ jitlob ukoll l-opinjoni f’każijiet oħra fejn huwa jqis li dan huwa neċessarju”. |
12 |
L-Artikolu 17 tal-Liġi dwar l-Estradizzjoni huwa fformulat kif ġej: “[i]l-Korkein oikeus [(il-Qorti Suprema)] teżamina jekk it-talba għal estradizzjoni tistax tintlaqa’ billi tieħu inkunsiderazzjoni d-dispożizzjonijiet tal-Artikoli 1 sa 10 ta’ din il-liġi u d-dispożizzjonijiet ekwivalenti ta’ ftehim internazzjonali li tiegħu l-Finlandja hija parti. Jekk il-Korkein oikeus [(il-Qorti Suprema)] tqis li jeżisti ostakolu għall-estradizzjoni, it-talba għal estradizzjoni ma tistax tintlaqa’”. |
13 |
Piena ta’ priġunerija mogħtija minn qorti ta’ Stat li ma jagħmilx parti mill-Unjoni Ewropea tista’ tiġi eżegwita fil-Finlandja b’applikazzjoni tal-kansainvälisestä yhteistoiminnasta eräiden rikosoikeudellisten seuraamusten täytäntöönpanossa (21/1987) (il-Liġi 21/1987 dwar il-Kooperazzjoni Internazzjonali fuq l-Eżekuzzjoni ta’ Ċerti Sanzjonijiet Kriminali). L-Artikolu 3 ta’ din il-liġi jipprevedi: “Piena mogħtija minn qorti ta’ Stat barrani tista’ tiġi eżegwita fil-Finlandja jekk:
[…]
Piena ta’ priġunerija tista’ tiġi eżegwita fil-Finlandja skont l-ewwel paragrafu jekk il-persuna kkundannata hija ċittadin Finlandiż jew ċittadin barrani li jirrisjedi b’mod permanenti fil-Finlandja u jekk il-persuna kkundannata tat il-kunsens tagħha għal dan. […]” |
Il-kawża prinċipali u d-domandi preliminari
14 |
Fl‑1 ta’ Frar 2011, D. Raugevicius ġie ddikjarat ħati, minn qorti Russa, ta’ reat fil-qasam ta’ droga stupefaċenti, li kien jikkonsisti fiż-żamma, mingħajr intenzjoni ta’ bejgħ, ta’ taħlita li kienet tinkludi 3.040 gramma eroina, li għaliha ġie kkundannat għal piena ta’ priġunerija sospiża. |
15 |
Fis-16 ta’ Novembru 2011, qorti li għandha s-sede tagħha fir-Reġjun ta’ Leningrad (ir-Russja) neħħiet is-sospensjoni minħabba n-nuqqas ta’ osservanza tal-obbligi ta’ sorveljanza u kkundannat lil D. Raugevicius għal piena ta’ priġunerija ta’ erba’ snin. |
16 |
Fit-12 ta’ Lulju 2016, inħareġ mandat ta’ arrest internazzjonali kontra D. Raugevicius. |
17 |
Fit-12 ta’ Diċembru 2016 D. Raugevicius ġie kkundannat, fil-Finlandja, minn qorti tal-ewwel istanza, fejn ġie pprojbit milli jivvjaġġa barra minn dan l-Istat Membru. |
18 |
Fis‑27 ta’ Diċembru 2016, il-Federazzjoni Russa bagħtet talba lill-awtoritajiet Finlandiżi intiża għall-arrest u l-estradizzjoni ta’ D. Raugevicius għal finijiet tal-eżekuzzjoni ta’ piena ta’ priġunerija. |
19 |
D. Raugevicius ikkontesta l-estradizzjoni tiegħu billi invoka, b’mod partikolari, il-fatt li kien ilu żmien twil jgħix il-Finlandja u li kien il-missier ta’ żewġ ulied li jirrisjedu f’dan l-Istat Membru u li għandhom in-nazzjonalità Finlandiża. |
20 |
Fis‑7 ta’ Frar 2017, il-Ministeru għall-Ġustizzja talab opinjoni mingħand il-Korkein oikeus (il-Qorti Suprema) dwar jekk jeżistix ostakolu legali għall-estradizzjoni ta’ D. Raugevicious lejn ir-Russja. |
21 |
Il-Korkein oikeus (il-Qorti Suprema) tqis li hija “qorti jew tribunal” fis-sens tal-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja relatata mal-Artikolu 267 TFUE, anki meta tintervjeni sabiex tagħti opinjoni fil-kuntest ta’ talba għal estradizzjoni. Hija tesponi li tissodisfa l-kriterji relatati ma’ dan il-kunċett, li tfakkru mill-Qorti tal-Ġustizzja, b’mod partikolari fis-sentenza tagħha tad‑19 ta’ Diċembru 2012, Epitropos tou Elegktikou Synedriou (C‑363/11, EU:C:2012:825, punt 18), fid-dawl tal-oriġini legali tagħha, tal-permanenza tagħha, tan-natura obbligatorja tal-ġurisdizzjoni tagħha, tan-natura kontradittorja tal-proċedura, tal-applikazzjoni li tagħmel tar-regoli tad-dritt kif ukoll tal-indipendenza tagħha. Barra minn hekk, hija ġiet effettivament adita fir-rigward ta’ tilwima, inkwantu D. Raugevicius ikkontesta l-estradizzjoni tiegħu, u l-Ministeru għall-Ġustizzja ma qiesx li kien hemm lok li t-talba tal-Federazzjoni tar-Russja tiġi miċħuda immedjatament. Fl-aħħar nett, il-Korkein oikeus (il-Qorti Suprema) iżżid li l-opinjoni li għandha tagħti hija vinkolanti, fis-sens li t-talba għal estradizzjoni inkwistjoni ma tkunx tista’ tintlaqa’ fil-każ li kellha tqis li jeżisti ostakolu għall-estradizzjoni mitluba. |
22 |
Il-qorti tar-rinviju tqis li, fis-sentenza tas‑6 ta’ Settembru 2016, Petruhhin (C‑182/15, EU:C:2016:630), il-Qorti tal-Ġustizzja qieset, fuq il-bażi tal-Artikoli 18 u 21 TFUE, li r-regoli applikabbli fil-qasam tal-estradizzjoni jistgħu jaffettwaw il-libertà ta’ moviment u ta’ residenza taċ-ċittadini tal-Istati Membri l-oħra fit-territorju tal-Istati Membri, f’liema każ hemm lok li dawn ir-regoli jiġu eżaminati wkoll mill-perspettiva tal-prinċipju ta’ nondiskriminazzjoni. |
23 |
Il-Korkein oikeus (il-Qorti Suprema) issemmi, madankollu, l-eżistenza ta’ differenzi bejn din il-kawża, relatata ma’ talba għal estradizzjoni għall-finijiet tal-eżekuzzjoni ta’ piena, u l-kawża li tat lok għal dik is-sentenza, relatata ma’ talba għal estradizzjoni għall-finijiet ta’ prosekuzzjoni. |
24 |
Din il-qorti tirrileva b’mod partikolari li, filwaqt li jeżisti, bħala prinċipju, obbligu, għall-Istat Membru rikjest, li jressaq proċeduri għall-prosekuzzjoni taċ-ċittadini tiegħu fil-każ li ma jestradixxix lil dawn tal-aħħar, ma jeżistix obbligu ekwivalenti ta’ eżekuzzjoni, fit-territorju tiegħu, tal-piena li għaliha dawn ikunu ġew ikkundannati minn pajjiż terz. |
25 |
F’dawn iċ-ċirkustanzi, il-Korkein oikeus (il-Qorti Suprema) iddeċidiet li tissospendi l-proċedura quddiemha u li tagħmel lill-Qorti tal-Ġustizzja d-domandi li ġejjin:
|
Fuq id-domandi preliminari
26 |
Permezz tad-domandi tagħha, li jeħtieġ li jiġu eżaminati flimkien, il-qorti tar-rinviju tistaqsi, essenzjalment, jekk l-Artikoli 18 u 21 TFUE għandhomx jiġu interpretati fis-sens li, fil-preżenza ta’ talba għal estradizzjoni, magħmula minn pajjiż terz, ta’ ċittadin tal-Unjoni li jkun eżerċita d-dritt għal moviment liberu tiegħu, mhux għall-finijiet ta’ prosekuzzjoni iżda għall-eżekuzzjoni ta’ piena ta’ priġunerija, l-Istat Membru rikjest, li d-dritt nazzjonali tiegħu jipprojbixxi l-estradizzjoni taċ-ċittadini tiegħu barra mill-Unjoni għall-finijiet tal-eżekuzzjoni ta’ piena ta’ priġunerija u li jipprevedi l-possibbiltà li tali piena mogħtija barra mill-pajjiż tiġi eżegwita fit-territorju tiegħu, għandu l-obbligu li jfittex jekk teżistix miżura alternattiva għall-estradizzjoni, li inqas tippreġudika l-eżerċizzju tal-moviment liberu. |
27 |
F’dan ir-rigward, jeħtieġ li jitfakkar li ċittadin tal-Unjoni, bħal D. Raugevicius, ċittadin ta’ Stat Membru, f’dan il-każ ir-Repubblika tal-Litwanja, li ttrasferixxa lilu nnifsu lejn Stat Membru ieħor, f’dan il-każ ir-Repubblika tal-Finlandja, għamel użu mil-libertà ta’ moviment tiegħu, fejn għalhekk is-sitwazzjoni tiegħu taqa’ taħt il-kamp ta’ applikazzjoni tal-Artikolu 18 TFUE, li jikkonferma l-prinċipju ta’ nondiskriminazzjoni minħabba n-nazzjonalità (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tas‑6 ta’ Settembru 2016, Petruhhin, C‑182/15, EU:C:2016:630, punt 31). |
28 |
Barra minn hekk, regola nazzjonali li tipprojbixxi l-estradizzjoni taċ-ċittadini Finlandiżi biss tintroduċi differenza fit-trattament bejn dawn iċ-ċittadini u ċ-ċittadini tal-Istati Membri l-oħra. B’dan il-mod, tali regola toħloq inugwaljanza fit-trattament li tista’ taffettwa l-moviment liberu ta’ dawn tal-aħħar fl-Unjoni (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tas‑6 ta’ Settembru 2016, Petruhhin, C‑182/15, EU:C:2016:630, punt 32). |
29 |
Iċ-ċirkustanza li ċittadin ta’ Stat Membru minbarra l-Istat Membru li quddiemu titressaq talba għal estradizzjoni, bħal D. Raugevicius, ikollu wkoll in-nazzjonalità tal-pajjiż terz awtur ta’ din it-talba ma tinvalidax din il-konstatazzjoni. Fil-fatt, in-nazzjonalità doppja ta’ Stat Membru u ta’ pajjiż terz ma tistax iċċaħħad lill-persuna kkonċernata mil-libertajiet li hija għandha taħt id-dritt tal-Unjoni bħala ċittadina ta’ Stat Membru (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tas‑7 ta’ Lulju 1992, Micheletti et, C‑369/90, EU:C:1992:295, punt 15). |
30 |
Għalhekk, f’sitwazzjoni bħal dik inkwistjoni fil-kawża prinċipali, l-inugwaljanza fit-trattament li tikkonsisti fil-fatt li tiġi permessa l-estradizzjoni ta’ ċittadin tal-Unjoni, ċittadin ta’ Stat Membru ieħor, bħal D. Raugevicius, tikkostitwixxi restrizzjoni tal-moviment liberu, fis-sens tal-Artikolu 21 TFUE (sentenza tas‑6 ta’ Settembru 2016, Petruhhin, C‑182/15, EU:C:2016:630, punt 33). |
31 |
Tali restrizzjoni tista’ tiġi ġġustifikata biss jekk din tkun ibbażata fuq kunsiderazzjonijiet oġġettivi u tkun proporzjonata għall-għan leġittimament imfittex mid-dritt nazzjonali (sentenza tas‑6 ta’ Settembru 2016, Petruhhin, C‑182/15, EU:C:2016:630, punt 34 u l-ġurisprudenza ċċitata). |
32 |
F’dan ir-rigward, il-Qorti tal-Ġustizzja aċċettat li l-għan li jiġi evitat ir-riskju ta’ impunità tal-persuni li wettqu reat għandu jitqies li huwa leġittimu u jippermetti li tiġi ġġustifikata miżura restrittiva, suġġett għall-fatt li din il-miżura tkun neċessarja għall-protezzjoni tal-interessi li tixtieq tiggarantixxi u sa fejn dawn l-għanijiet ma jkunux jistgħux jiġu ppreġudikati permezz ta’ miżuri inqas restrittivi (sentenza tas‑6 ta’ Settembru 2016, Petruhhin, C‑182/15, EU:C:2016:630, punti 37 u 38). |
33 |
Għalhekk, il-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet, fil-punt 39 tas-sentenza tas‑6 ta’ Settembru 2016, Petruhhin (C‑182/15, EU:C:2016:630), li l-estradizzjoni hija proċedura intiża li tiġġieled l-impunità ta’ persuna li tinsab f’territorju li ma jkunx dak li fuqu hija allegatament wettqet reat. F’din is-sentenza, li kienet tirrigwarda talba għal estradizzjoni għall-finijiet ta’ prosekuzzjoni, il-Qorti tal-Ġustizzja kkonstatat, f’dan l-istess punt, li n-nuqqas ta’ estradizzjoni taċ-ċittadini jiġi ġeneralment ikkumpensat bil-possibbiltà għall-Istat Membru rikjest li jressaq proċeduri ġudizzjarji għall-prosekuzzjoni taċ-ċittadini tiegħu stess għal reat gravi mwettaq barra mit-territorju tiegħu, filwaqt li, bħala regola ġenerali, dan l-Istat Membru ma jkollux ġurisdizzjoni biex iressaq proċeduri ġudizzjarji għall-prosekuzzjoni ta’ tali fatti meta la l-awtur u lanqas il-vittma tar-reat allegat ma jkollhom in-nazzjonalità tal-Istat Membru msemmi. Hawnhekk il-Qorti tal-Ġustizzja kkonkludiet li l-estradizzjoni tippermetti, b’dan il-mod, li jiġi evitat li reati mwettqa fit-territorju ta’ Stat Membru minn persuni li ħarbu minn dak it-territorju jibqgħu impuniti. |
34 |
Madankollu l-qorti tar-rinviju tistaqsi jekk dawn il-kunsiderazzjonijiet japplikawx ukoll fil-każ ta’ talba għal estradizzjoni għall-finijiet tal-eżekuzzjoni ta’ piena. |
35 |
Din il-qorti tesprimi dubju f’dan ir-rigward billi ssostni li, filwaqt li l-Konvenzjoni Ewropea dwar l-Estradizzjoni tipprevedi, fl-Artikolu 6(2) tagħha, il-possibbiltà, għall-Istat rikjest, li jressaq proċeduri ġudizzjarji għall-prosekuzzjoni taċ-ċittadini tiegħu, li ma jestradixxix, hija ma timponix fuq Stat li jirrifjuta l-estradizzjoni taċ-ċittadini tiegħu l-obbligu li jadotta miżuri intiżi għall-eżekuzzjoni ta’ piena mogħtija minn qorti ta’ Stat ieħor parti f’din il-konvenzjoni. L-imsemmija qorti u numru ta’ gvernijiet li ppreżentaw osservazzjonijiet quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja jqisu, ukoll, li t-tressiq ta’ proċeduri ġudizzjarji ġodda għall-prosekuzzjoni ta’ persuna li diġà tressqu kontriha jistgħu jkunu kuntrarji għall-prinċipju ta’ ne bis in idem, li jgħid li persuna ma tistax tiġi kkundannata darbtejn għall-istess ksur. |
36 |
Madankollu, għalkemm il-prinċipju ta’ ne bis in idem, hekk kif inhu ggarantit mid-dritt nazzjonali, jista’ jikkostitwixxi ostakolu għall-prosekuzzjoni, minn Stat Membru, tal-persuni kkonċernati minn talba għal estradizzjoni għall-finijiet tal-eżekuzzjoni ta’ piena, xorta jibqa’ l-fatt li, sabiex jiġi evitat ir-riskju li tali persuni jibqgħu impuniti, jeżistu mekkaniżmi fid-dritt nazzjonali u/jew fid-dritt internazzjonali li jippermettu li dawn il-persuni jiskontaw il-pieni tagħhom, b’mod partikolari, fl-Istat li tiegħu huma ċ-ċittadini u, b’dan il-mod, iżidu l-possibbiltajiet tagħhom ta’ reintegrazzjoni soċjali wara li jiskontaw il-piena. |
37 |
L-istess jgħodd, b’mod partikolari, għall-Konvenzjoni dwar it-Trasferiment tal-Persuni Kkundannati, tal‑21 ta’ Marzu 1983, li għaliha huma parti l-Istati Membri kollha, kif ukoll il-Federazzjoni tar-Russja. Fil-fatt, din il-konvenzjoni tippermetti lil persuna li tkun ġiet ikkundannata fit-territorju ta’ Stat firmatarju tal-imsemmija konvenzjoni, konformement mal-Artikolu 2 ta’ din tal-aħħar, titlob li tiġi ttrasferita lejn it-territorju tal-pajjiż ta’ oriġni tiegħu biex jirċievi l-kundanna li tkun ġiet imposta fuqu, fejn il-premessi tal-istess konvenzjoni jindikaw li l-għan ta’ tali trasferiment huwa b’mod partikolari li tiġi inċentivata r-reintegrazzjoni soċjali tal-persuni kkundannati, fejn il-barranin fi priġunerija wara reat kriminali jkunu jistgħu jiskontaw il-kundanna tagħhom fl-ambjent soċjali ta’ oriġini (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tal‑20 ta’ Jannar 2005, Laurin Effing, C‑302/02, EU:C:2005:36, punti 12 u 13). |
38 |
Barra minn hekk, ċerti Stati, bħar-Repubblika tal-Finlandja, jipprevedu wkoll il-possibbiltà, għaċ-ċittadini tagħhom, li jiskontaw fit-territorju tagħhom piena mogħtija fi Stat ieħor. |
39 |
Konsegwentement, fir-rigward ta’ talba għal estradizzjoni, jeħtieġ li jiġi osservat, minn naħa, li, għalkemm l-Istat Membru rikjest ma jistax neċessarjament iressaq proċeduri ġudizzjarji għall-prosekuzzjoni taċ-ċittadini tiegħu stess, madankollu jeżistu mekkaniżmi sabiex dawn ikunu jistgħu jiskontaw il-piena tagħhom fit-territorju ta’ dan l-Istat Membru. Madankollu min-naħa l-oħra, l-estradizzjoni tippermetti li jiġi evitat li ċittadini tal-Unjoni mhux ċittadini tal-imsemmi Stat Membru jissuġġettaw lilhom infushom għall-eżekuzzjoni tal-piena tagħhom. |
40 |
Sa fejn, kif tfakkar fil-punt 33 ta’ din is-sentenza, in-natura tal-estradizzjoni hija li jiġi evitat ir-riskju ta’ impunità taċ-ċittadini tal-Istati Membri minbarra tal-Istat Membru rikjest u fejn il-leġiżlazzjoni nazzjonali inkwistjoni fil-kawża prinċipali tippermetti l-estradizzjoni taċ-ċittadini tal-Istati Membri minbarra tar-Repubblika tal-Finlandja, jeħtieġ li tiġi eżaminata n-natura proporzjonata ta’ din il-leġiżlazzjoni billi jiġi vverifikat jekk jeżistux miżuri li jippermettu li jintlaħaq daqstant effikaċement dan l-għan iżda li jippreġudikaw inqas il-moviment liberu tal-imsemmija ċittadini (sentenza tas‑6 ta’ Settembru 2016, Petruhhin, C‑182/15, EU:C:2016:630, punt 41), billi jittieħdu inkunsiderazzjoni ċ-ċirkustanzi kollha tal-kawża, ta’ fatt u ta’ liġi. |
41 |
F’dan il-każ, mid-deċiżjoni tar-rinviju jirriżulta li D. Raugevicius ikkontesta l-estradizzjoni tiegħu, minħabba li kien ilu ħafna żmien jgħix fil-Finlandja u li kien missier żewġ ulied ta’ nazzjonalità Finlandiża li jirrisjedu f’dan l-Istat Membru. Dawn iċ-ċirkustanzi ma tqiegħdux inkwistjoni fil-kuntest tal-proċedura quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja. B’hekk, ma jistax jiġi eskluż li D. Raugevicius jista’ jitqies li huwa ċittadin barrani li jirrisjedi b’mod permanenti fil-Finlandja, fis-sens tat-tieni paragrafu tal-Artikolu 3 tal-Liġi dwar il-Kooperazzjoni Internazzjonali fuq l-Eżekuzzjoni ta’ Ċerti Sanzjonijiet Kriminali. |
42 |
Issa, jekk dan ikun il-każ, minn din id-dispożizzjoni jirriżulta li D. Raugevicius ikun jista’ jiskonta fit-territorju Finlandiż il-piena li għaliha ġie kkundannat fir-Russja, sa fejn dan l-aħħar Stat kif ukoll D. Raugevicius innifsu jagħtu l-kunsens tagħhom. |
43 |
F’dan ir-rigward, jeħtieġ li jitfakkar li, skont ġurisprudenza stabbilita, l-istatus ta’ ċittadin tal-Unjoni għandu jitqies li huwa l-istatus fundamentali taċ-ċittadini tal-Istati Membri (ara, b’mod partikolari, is-sentenzi tal‑20 ta’ Settembru 2001, Grzelczyk, C‑184/99, EU:C:2001:458, punt 31; tat‑8 ta’ Marzu 2011, Ruiz Zambrano, C‑34/09, EU:C:2011:124, punt 41, kif ukoll tal‑5 ta’ Ġunju 2018, Coman et, C‑673/16, EU:C:2018:385, punt 30). |
44 |
Għaldaqstant kull ċittadin tal-Unjoni jista’ jinvoka l-projbizzjoni ta’ diskriminazzjoni minħabba n-nazzjonalità li tinsab fl-Artikolu 18 TFUE fis-sitwazzjonijiet kollha li jaqgħu taħt il-qasam ta’ applikazzjoni ratione materiae tad-dritt tal-Unjoni, fejn dawn is-sitwazzjonijiet jinkludu, bħal fil-kawża prinċipali, l-eżerċizzju tal-libertà fundamentali ta’ moviment u ta’ residenza fit-territorju tal-Istati Membri mogħtija mill-Artikolu 21 TFUE (ara s-sentenzi tal‑4 ta’ Ottubru 2012, Il‑Kummissjoni vs L‑Awstrija, C‑75/11, EU:C:2012:605, punt 39, u tal‑11 ta’ Novembru 2014, Dano, C‑333/13, EU:C:2014:2358, punt 59). |
45 |
Barra minn hekk, għalkemm, fl-assenza ta’ regoli tad-dritt tal-Unjoni li jirregolaw l-estradizzjoni ta’ ċittadini tal-Istati Membri lejn ir-Russja, l-Istati Membri jkollhom il-ġurisdizzjoni sabiex jadottaw tali regoli, dawn l-istess Stati Membri jkollhom obbligu jeżerċitaw din il-ġurisdizzjoni fl-osservanza tad-dritt tal-Unjoni, b’mod partikolari tal-projbizzjoni ta’ diskriminazzjoni prevista fl-Artikolu 18 TFUE kif ukoll tal-libertà ta’ moviment u ta’ residenza fit-territorju tal-Istati Membri ggarantita fl-Artikolu 21(1) TFUE. |
46 |
Issa, fid-dawl tal-għan li jikkonsisti f’li jiġi evitat ir-riskju ta’ impunità, iċ-ċittadini Finlandiżi, minn naħa, u ċ-ċittadini ta’ Stati Membri oħra, li jirrisjedu b’mod permanenti fil-Finlandja u li b’hekk juru livell ta’ integrazzjoni ċerta fis-soċjetà ta’ dan l-Istat, min-naħa l-oħra, jinsabu f’sitwazzjoni paragunabbli (ara, b’analoġija, is-sentenza tas‑6 ta’ Ottubru 2009, Wolzenburg, C‑123/08, EU:C:2009:616, punt 67), fejn hija l-qorti tar-rinviju li għandha tivverifika jekk D. Raugevicius jaqax taħt din il-kategorija ta’ ċittadini ta’ Stati Membri oħra. |
47 |
Għalhekk, l-Artikoli 18 u 21 TFUE jirrikjedu li ċittadini ta’ Stati Membri oħra li jirrisjedu b’mod permanenti fil-Finlandja u li jkunu suġġetti għal talba għal estradizzjoni minn pajjiż terz għall-finijiet tal-eżekuzzjoni ta’ piena ta’ priġunerija jibbenefikaw mir-regola li tipprojbixxi l-estradizzjoni applikata għaċ-ċittadini Finlandiżi u jkunu jistgħu, taħt l-istess kundizzjonijiet bħal dawn tal-aħħar, jiskontaw il-piena tagħhom fit-territorju Finlandiż. |
48 |
Jekk, min-naħa l-oħra, ċittadin bħal D. Raugevicius ma jistax jitqies li jirrisjedi b’mod permanenti fl-Istat Membru rikjest, il-kwistjoni tal-estradizzjoni tiegħu tiġi riżolta fuq il-bażi tad-dritt nazzjonali jew tad-dritt internazzjonali applikabbli |
49 |
Jeħtieġ ukoll li jiġi ppreċiżat li, fl-ipoteżi fejn l-Istat Membru rikjest ikollu l-intenzjoni li jestradixxi ċittadin ta’ Stat Membru ieħor fuq talba ta’ pajjiż terz, dan l-ewwel Stat Membru għandu jivverifika li l-estradizzjoni ma tippreġudikax id-drittijiet iggarantiti mill-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea, b’mod partikolari mill-Artikolu 19 tagħha (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tas‑6 ta’ Settembru 2016, Petruhhin, C‑182/15, EU:C:2016:630, punt 60). |
50 |
Fid-dawl tal-kunsiderazzjonijiet preċedenti kollha, hemm lok li r-risposta għad-domandi magħmula tkun li l-Artikoli 18 u 21 TFUE għandhom jiġu interpretati fis-sens li, fil-preżenza ta’ talba għal estradizzjoni, magħmula minn pajjiż terz, ta’ ċittadin tal-Unjoni li jkun eżerċita d-dritt tiegħu ta’ moviment liberu, mhux għall-finijiet ta’ proċeduri ġudizzjarji ta’ prosekuzzjoni, iżda tal-eżekuzzjoni ta’ piena ta’ priġunerija, l-Istat Membru rikjest, li d-dritt nazzjonali tiegħu jipprojbixxi l-estradizzjoni taċ-ċittadini tiegħu stess barra mill-Unjoni għall-finijiet tal-eżekuzzjoni ta’ piena u li jipprevedi l-possibbiltà li tali piena mogħtija barra mill-pajjiż tiġi skontata fit-territorju tiegħu, għandu l-obbligu li jiżgura li dan iċ-ċittadin tal-Unjoni, fil-mument li dan iċ-ċittadin jirrisjedi b’mod permanenti fit-territorju tiegħu, jirċievi trattament identiku għal dak mogħti liċ-ċittadini tiegħu fil-qasam tal-estradizzjoni. |
Fuq l-ispejjeż
51 |
Peress li l-proċedura għandha, fir-rigward tal-partijiet fil-kawża prinċipali, in-natura ta’ kwistjoni mqajma quddiem il-qorti tar-rinviju, hija din il-qorti li tiddeċiedi fuq l-ispejjeż. L-ispejjeż sostnuti għas-sottomissjoni tal-osservazzjonijiet lill-Qorti tal-Ġustizzja, minbarra dawk tal-imsemmija partijiet, ma jistgħux jitħallsu lura. |
Għal dawn il-motivi, Il-Qorti tal-Ġustizzja (Awla Manja) taqta’ u tiddeċiedi: |
L-Artikoli 18 u 21 TFUE għandhom jiġu interpretati fis-sens li, fil-preżenza ta’ talba għal estradizzjoni, magħmula minn pajjiż terz, ta’ ċittadin tal-Unjoni Ewropea li jkun eżerċita d-dritt tiegħu ta’ moviment liberu, mhux għall-finijiet ta’ proċeduri ġudizzjarji ta’ prosekuzzjoni, iżda tal-eżekuzzjoni ta’ piena ta’ priġunerija, l-Istat Membru rikjest, li d-dritt nazzjonali tiegħu jipprojbixxi l-estradizzjoni taċ-ċittadini tiegħu stess barra mill-Unjoni għall-finijiet tal-eżekuzzjoni ta’ piena u li jipprevedi l-possibbiltà li tali piena mogħtija barra mill-pajjiż tiġi skontata fit-territorju tiegħu, għandu l-obbligu li jiżgura li dan iċ-ċittadin tal-Unjoni, fil-mument li dan iċ-ċittadin jirrisjedi b’mod permanenti fit-territorju tiegħu, jirċievi trattament identiku għal dak mogħti liċ-ċittadini tiegħu fil-qasam tal-estradizzjoni. |
Firem |
( *1 ) Lingwa tal-kawża: il-Finlandiż.