1.

Fost l-għajnuniet għall-iżvilupp rurali ffinanzjati mill-Fond Agrikolu Ewropew għall-Iżvilupp Rurali (FAEŻR) hemm dawk intiżi għall-provvista ta’ servizzi ta’ konsulenza lill-bdiewa. L-awtoritajiet nazzjonali jagħżlu l-konsulenti li għandhom jagħtu pariri professjonali lil dawn il-bdiewa permezz ta’ proċeduri miftuħa, bħala prinċipju, għal dawk li jissodisfaw ir-rekwiżiti xierqa għal dan il-kompitu.

2.

Fil-qafas ta’ waħda minn dawn il-proċeduri tal-għażla, Maria Tirkkonen ressqet l-applikazzjoni tagħha sabiex tinħatar konsulent rurali, billi mliet il-formola meħtieġa. Madankollu, hija naqset milli timla l-punt fejn kellha tindika jekk taċċettax il-“kundizzjonijiet li jinsabu fl-abbozz tal-kuntratt qafas”, li wassal sabiex il-kandidatura tagħha tiġi miċħuda mill-awtorità kontraenti.

3.

Kif jirriżulta mid-digriet tar-rinviju, dan in-nuqqas jiġi rrimedjat jekk tiġi applikata l-liġi nazzjonali li tirregola r-relazzjonijiet bejn l-amministrazzjoni pubblika u l-applikanti. Madankollu, peress li huwa rregolat mil-liġi nazzjonali dwar il-kuntratti pubbliċi, jidher li l-iżball ma jistax jitranġa. Dak hu li għall-inqas ġie ddikjarat kemm mill-amministrazzjoni Finlandiża kif ukoll mill-qorti tal-ewwel istanza li kkonfermat id-deċiżjoni tagħha.

4.

F’dan il-kuntest, il-Korkein hallinto-oikeus (il-Qorti Amministrattiva Suprema, il-Finlandja) tixtieq tkun taf, finalment, jekk il-mekkaniżmu ta’ għażla tal-konsulenti rurali li huwa s-suġġett tat-tilwima jikkostitwixxix “kuntratt pubbliku”, fis-sens tal-Artikolu 1(2)(a) tad-Direttiva 2004/18/KE ( 2 ).

5.

Fir-risposta għad-domandi tagħha, għandha tittieħed inkunsiderazzjoni l-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja, relatata ma’ dan is-suġġett, li tirriżulta mill-kawża Falk Pharma ( 3 ) li, fil-fehma tiegħi, tagħti biżżejjed indikazzjonijiet sabiex tinstab soluzzjoni għal din it-tilwima.

6.

Skont l-Artikolu 1 (“Definizzjonijiet”):

“[…]

[…]

[…]”

7.

L-Artikolu 32 (“Kwadri ta’ ftehim [Ftehim qafas]”) jipprovdi:

“[…]

2.   Għall-[għan] li jiġi konkluż kwadri ta’ ftehim [ftehim qafas], awtoritajiet kontrattwanti għandhom isegwu r-regoli ta’ proċedura li sar riferiment għalihom f’din id-Direttiva għall-fażijiet kollha sal-għoti tal-kuntratti bbażati fuq dak il-kwadru ta’ ftehim. Il-partijiet f’dan il-kwadru ta’ ftehim għandhom ikunu magħżula billi jiġu applikati l-kriterji mniżżlin skond l-Artikolu 53.

Kuntratti ibbażati fuq kwadru ta’ ftehim għandhom ikunu mogħtija skond il-proċeduri imniżżlin fil-paragrafi 3 u 4. Dawn il-proċeduri jistgħu jkunu applikati biss bejn l-awtoritajiet kontrattwanti u l-operaturi ekonomiċi oriġinarjament imsieħba fil-kwadru ta’ ftehim.

Meta se jingħataw kuntratti ibbażati fuq kwadru ta’ ftehim, il-partijiet taħt l-ebda ċirkonstanza ma jistgħu jagħmlu tibdiliet sostanzjali fit-termini imniżżlin f’dak il-kwadru ta’ ftehim, partikolarment fil-każ li sar riferiment għalih fil-paragrafu 3.

[…]

4.   Fejn kwadru ta’ ftehim hu konkluż ma’ diversi operaturi ekonomiċi, dawn ta’ l-aħħar iridu jkunu mill-inqas tlieta fin-numru, safejn ikun hemm numru biżżejjed ta’ operaturi eknonomiċi biex jissodisfaw l-kriterji ta’ għażla u/jew ta’ offerti ammissibli li huma xierqa għall-kriterji ta’ għotja.

Kuntratti ibbażati fuq kwadri ta’ ftehim konklużi ma’ diversi operaturi ekonomiċi jistgħu jkunu mogħtija jew:

8.

L-Artikolu 53 (“Kriterji ta’ għotja ta’ kuntratt”) jindika:

Dawk il-piżijiet jistgħu jkunu espressi billi jiġi provdut rank b’firxa massima xierqa.

Fejn, fl-opinjoni ta’ l-awtorità kontrattwanti ma jkunx possibbli li jingħata piż għal raġunijiet dimostrabbli, l-awtorità kontrattwanti għandha tindika fl-avviż tal-kuntratt jew dokumenti tal-kuntratt jew, fil-każ ta’ djalogu kompetittiv, fid-dokument deskrittiv, il-kriterji f’ordni għan-niżla ta’ importanza.”

9.

L-Artikolu 15(3) jipprevedi:

“L-awtoritajiet jew il-korpi magħżula biex jipprovdu pariri għandu jkollhom ir-riżorsi adatti fil-forma ta’ persunal imħarreġ regolarment u kkwalifikat, u esperjenza u affidabbiltà fir-rigward tal-oqsma li dwarhom huma jagħtu pariri. Il-benefiċjarji taħt din il-miżura għandhom jintgħażlu permezz ta’ sejħiet għall-offerti. Il-proċedura tal-għażla għandha tkun irregolata mil-liġi dwar l-akkwist pubbliku [il-kuntratti pubbliċi] u għandha tkun miftuħa għal korpi kemm pubbliċi kif ukoll dawk privati. Din għandha tkun oġġettiva u għandha teskludi kandidati b’kunflitti ta’ interess.

[…]”

10.

L-Artikolu 7 jipprovdi:

“Is-sejħiet għall-offerti li hemm referenza għalihom fl-Artikolu 15(3) tar-Regolament (UE) Nru 1305/2013 għandhom isegwu r-regoli tal-akkwist pubbliku [kuntratti pubbliċi] nazzjonali u tal-Unjoni applikabbli. Dawn għandhom jikkunsidraw kif xieraq il-livell ta’ kisba mill-applikanti tal-kwalifiki msemmijin f’dak l-Artikolu.”

11.

Id-Direttiva 2004/18 ġiet trasposta fil-Finlandja permezz tal-Liġi dwar il-kuntratti pubbliċi (il-Liġi 348/2007).

12.

Skont l-Artikolu 45(1) tal-Liġi dwar l-implementazzjoni ta’ għajnuniet agrikoli (il-Liġi 192/2003, kif emendata bil-Liġi 501/2014), il-konsulenti jintgħażlu konformement mad-dispożizzjonijiet tal-Liġi dwar il-kuntratti pubbliċi u għal perijodu ta’ żmien li jintemm mal-iskadenza tal-Programm ta’ Żvilupp Rurali tal-Finlandja Kontinentali 2014-2020.

13.

Skont il-paragrafu 2 ta’ dan l-istess artikolu, għall-għażla u l-approvazzjoni tal-konsulent, huwa essenzjali li l-konsulent ikollu biżżejjed għarfien tekniku dwar il-kontenut u l-portata tal-konsulenza li għandha tingħata. Bl-istess mod, huwa għandu jissodisfa l-kundizzjonijiet ta’ eliġibbiltà rikjesti.

14.

Fis-16 ta’ Settembru 2014, il-Maaseutuvirasto (l-Aġenzija Finlandiża għaż-Żoni Rurali, iktar ’il quddiem, l-“Aġenzija”) nediet sejħa għal offerti, fi proċedura miftuħa taħt il-forma ta’ ftehim qafas, għal servizz ta’ konsulenza lill-ażjendi agrikoli għall-perijodu 2015-2020.

15.

L-avviż kien jiddikjara li l-proċedura kienet miftuħa għal konsulenti pubbliċi u privati u li l-għan tagħha kien li jinstabu fornituri tas-servizzi li jissodisfaw ir-rekwiżiti tal-Artikolu 15(3) tar-Regolament Nru 1305/2013 u tal-Artikolu 13(1) tar-Regolament (UE) Nru 1306/2013 ( 6 ), minbarra li jkollhom esperjenza konsultattiva.

16.

Is-sistema tal-għażla kienet ibbażata fuq ftehim qafas, konformement mal-Liġi dwar il-kuntratti pubbliċi, b’tali mod li l-fornituri tas-servizz kienu inklużi fih permezz tal-proċedura miftuħa skont l-Artikolu 65 ta’ din il-liġi.

17.

Il-ftehim qafas kien jinkludi l-kundizzjonijiet essenzjali għall-provvista tas-servizz. Il-kuntratti sussegwenti jiġu allokati mingħajr proċedura speċifika ta’ għoti, b’tali mod li l-bidwi/operatur agrikolu li jitlob dan, jirċievi l-konsulenza li, fl-opinjoni tiegħu, tissodisfa l-bżonnijiet tiegħu bl-aħjar mod. Bħala prinċipju, huwa jirrikorri għas-servizzi offruti fl-ambjent immedjat, u jista’ juża konsulenti oħra f’każijiet iġġustifikati.

18.

Ir-remunerazzjoni tal-konsulenti tiddependi fuq il-ħinijiet ta’ servizz u tkun ipprovduta mill-Aġenzija (eskluża l-VAT, li jħallasha l-bidwi li jkun ingħata l-parir).

19.

Fid-dawl tad-domanda eżistenti għal konsulenza, il-konsulenti kollha li jissodisfaw ir-rekwiżiti ta’ eliġibbiltà u l-kundizzjonijiet minimi stabbiliti fl-annessi tal-ftehim qafas jiġu aċċettati. Barra minn hekk, il-kandidati għandhom jgħaddu minn eżami speċifiku, bħala parti mill-proċedura tal-għażla.

20.

Permezz tad-deċiżjoni tat-18 ta’ Diċembru 2014, l-Aġenzija rrifjutat l-applikazzjoni ta’ M. Tirkkonen, minħabba li ma kinitx imliet il-paragrafu 7 tal-formola “Konformità mar-rekwiżiti formali tal-offerta u r-rekwiżiti ta’ sejħa għal offerti” (Anness 2 tas-sejħa għal offerti). F’dak il-paragrafu hija kellha tindika, billi timmarka l-kaxxa “iva” jew “le”, jekk kienet “taċċetta l-kundizzjonijiet tas-sejħa għal offerti inklużi fl-abbozz tal-kuntratt qafas”.

21.

M. Tirkkonen ikkontestat id-deċiżjoni tal-Aġenzija quddiem il-Markkinaoikeus (il-Qorti għal kwistjonijiet ekonomiċi), bl-argument li din ma kinitx proċedura għall-għoti ta’ kuntratt pubbliku. Għalhekk, ma kinitx applikabbli l-Liġi dwar il-kuntratti pubbliċi, iżda l-Liġi dwar l-amministrazzjoni pubblika, li tobbliga lill-Aġenzija teħtieġ li din timla d-dokumenti għall-offerta tagħha.

22.

Wara li t-talba tagħha ġiet miċħuda, fis-7 ta’ Settembru 2015, mill-Markkinaoikeus (il-Qorti għal kwistjonijiet ekonomiċi), M. Tirkkonen appellat quddiem il-Korkein hallinto-oikeus (il-Qorti Amministrattiva Suprema, il-Finlandja), li tagħmel id-domanda preliminari.

23.

Skont id-digriet tar-rinviju, għandu jiġi ċċarat jekk “is-sistema ta’ servizzi ta’ konsulenza [tal-Aġenzija] tikkostitwixxix kuntratt pubbliku li jaqa’ fil-kampa ta’ applikazzjoni tad-Direttiva 2004/18 u, għaldaqstant, tal-liġi nazzjonali dwar il-kuntratti pubbliċi ( 7 )”.

24.

Id-domanda preliminari fformulata kif ġej:

“L-Artikolu 1(2)(a) tad-Direttiva 2004/18/KE għandu jiġi interpretat li jfisser li d-definizzjoni ta’ ‘kuntratt pubbliku’ fis-sens ta’ din id-direttiva tinkludi sistema

25.

It-talba għal deċiżjoni preliminari waslet fir-reġistru tal-Qorti tal-Ġustizzja fid-9 ta’ Jannar 2017. Osservazzjonijiet bil-miktub ġew ippreżentati minn M. Tirkkonen, il-Gvern Finlandiż u l-Kummissjoni. Ma tqiesx li kien neċessarju li ssir seduta.

26.

M. Tirkkonen issostni li, mit-tliet stadji f’kull sejħa għal offerti (verifika tal-adegwatezza tal-offerenti, evalwazzjoni tal-konformità tal-offerti mas-sejħa; għażla ta’ offerta fuq il-kriterju tal-iktar prezz baxx jew tar-relazzjoni tal-ispejjeż imqabbla mal-benefiċċji), f’din il-proċedura ma sarx it-tielet stadju minħabba li l-offerti ma ġewx ipparagunati bejniethom u l-għażla tal-fornitur tas-servizz kienet tal-bidwi. B’mod partikolari, hija tinnota li l-140 konsulent magħżula inizjalment ġew eżaminati u għaddew 138 minnhom, mingħajr ma ġew ikklassifikati skont il-mertu f’dan l-eżami. In-nuqqas ta’ għażla bejn l-offerti rċevuti jeskludi l-eżistenza ta’ kuntratt pubbliku.

27.

Il-Gvern Finlandiż jenfasizza r-rilevanza tal-ġurisprudenza stabbilita fis-sentenza Falk Pharma, u jinnota, madankollu, li f’dan il-każ is-sistema ma hijiex miftuħa b’mod permanenti għal offerenti ġodda. Fil-fehma tiegħu, il-fatt li l-awtorità kontraenti “timponi fuq diversi rekwiżiti speċifiċi li ma humiex ibbażati fil-leġiżlazzjoni ( 8 )” iwassal sabiex dik is-sistema titqarreb lejn il-kunċett ta’ kuntratt pubbliku. L-applikazzjoni tal-leġiżlazzjoni dwar il-kuntratti pubbliċi tkun iġġustifikata mill-ħtieġa li jiġi żgurat li l-kriterji tal-għażla ma jiġux stabbiliti b’mod diskriminatorju.

28.

Il-Gvern Finlandiż jallega, ukoll, li mill-163 offerta rċevuta, 140 biss ġew aċċettati kundizzjonalment, u 138 minnhom ġew finalment aċċettati. Din l-informazzjoni turi n-natura selettiva tal-proċedura u l-intenzjoni tal-awtorità kontraenti li taċċetta biss l-aħjar offerti, kif ukoll in-natura dissważiva tal-kundizzjonijiet mitluba lill-offerenti.

29.

Finalment, għall-Gvern Finlandiż, it-terminu ta’ sitt snin tal-perijodu ta’ validità tas-sistema jimplika li, matul dan iż-żmien, ma jistgħux jiġu aċċettati konsulenti ġodda, u dan jagħmel il-proċedura kkontestata differenti minn sempliċi sistema ta’ awtorizzazzjoni.

30.

Il-Kummissjoni temmen li r-rekwiżiti speċifiċi tas-sejħa għal offerti dwar l-eliġibbiltà tal-offerent u dwar is-servizz, kif stabbilit mill-qorti tar-rinviju, ma jikkostitwixxux kriterju ta’ għoti, iżda sempliċiment kriterju ta’ għażla.

31.

Għall-Kummissjoni, il-proċedura ma kinitx tinkludi kriterji ta’ għoti u l-Aġenzija ma tistax teskludi jew tirrifjuta lil konsulent kompetenti magħżul minn bidwi. Fil-qosor, fil-proċedura ntużaw biss kriterji ta’ għażla.

32.

F’dawn iċ-ċirkustanzi, il-Kummissjoni tiżgura li l-kawża hija simili għal dik deċiża fis-sentenza Falk Pharma, li l-ġurisprudenza tagħha ġiet ikkorroborata bid-Direttiva 2014/14/UE ( 9 ). Fl-opinjoni tagħha, ma huwiex importanti li s-sistema ma hijiex miftuħa b’mod permanenti għall-partijiet interessati, minħabba li n-nuqqas ta’ għażla hija raġuni biżżejjed sabiex ma tiġix ikklassifikata bħala kuntratt pubbliku.

33.

Skont il-qorti tar-rinviju, l-amministrazzjoni Finlandiża nediet programm ibbażat fuq ir-Regolament Nru 1305/2013, li l-Artikolu 15(3) tiegħu jiddikjara li l-proċedura ta’ għażla tal-fornituri ta’ servizzi ta’ konsulenza għandha tkun irregolata mil-liġi dwar il-kuntratti pubbliċi. Għaldaqstant, id-domanda preliminari għandha tingħata risposta fuq il-bażi tal-liġi dwar il-kuntratti pubbliċi.

34.

Nemmen li dan ir-riferiment għal-liġi dwar il-kuntratti pubbliċi għandu jiġi interpretat fis-sens li l-proċedura ta’ għażla tal-konsulenti rurali għandha tkun konformi mal-prinċipji (ta’ nondiskriminazzjoni, ta’ ugwaljanza fit-trattament u ta’ trasparenza) li jirregolaw dan is-settur tal-ordinament ġuridiku. Fl-opinjoni tiegħi, dan ma huwiex rekwiżit li jimplika li tiġi adottata kull waħda mid-dispożizzjonijiet tad-direttivi tal-Unjoni dwar il-kuntratti pubbliċi.

35.

B’mod partikolari, il-qorti a quo tixtieq tkun taf jekk sistema bħal dik preżenti “taqax fil-kamp ta’ applikazzjoni tad-Direttiva 2004/18”. Nixtieq infakkar li, skont din, huwa maħsub li jkun hemm numru indeterminat ta’ persuni li għandhom jipprovdu pariri agrikoli lill-bdiewa, li jiġu magħżula permezz ta’ proċedura, suġġetta għall-kundizzjonijiet stabbiliti fi ftehim qafas, li jistgħu jipparteċipaw fiha dawk li jissodisfaw ir-rekwiżiti stabbiliti fl-ispeċifikazzjonijiet tekniċi u li jgħaddu minn eżami. Is-sistema hija valida għal terminu ta’ żmien limitat, li matulu hija eskluża l-ħatra ta’ konsulenti ġodda.

36.

Mill-informazzjoni pprovduta mill-qorti tar-rinviju jirriżulta li, kif tosserva l-Kummissjoni ( 10 ), mal-ewwel daqqa ta’ għajn, jidhru li jiġu sodisfatti l-karatteristiċi tipiċi tal-kuntratti ddefiniti mill-Artikolu 1(2)(a) tad-Direttiva 2004/18. Dan huwa, fil-fatt, kuntratt, irregolat minn ftehim qafas, li huwa konkluż bil-miktub bejn operatur ekonomiku (il-konsulent) u awtorità kontraenti (l-Aġenzija), li l-għan tiegħu huwa l-provvista ta’ servizzi bi ħlas. Dan l-aħħar punt, b’mod partikolari, minħabba li, skont il-qorti tar-rinviju ( 11 ), is-servizzi ta’ konsulenza huma ta’ benefiċċju, ovvjament, għall-bidwi li jirċevihom, iżda wkoll għall-Aġenzija li tħallashom u li jipprovduhom f’isimha, fil-firxa tal-kompetenzi amministrattivi tagħha.

37.

Madankollu, wieħed ma għandux jinsa li, għall-Qorti tal-Ġustizzja, “[l]-għażla ta’ offerta, u għaldaqstant ta’ offerent magħżul, għalhekk tidher bħala li hija element intrinsikament marbut mar-regolamentar tal-kuntratti pubbliċi permezz ta’ […] id-direttiva [2004/18] u, konsegwentement, mal-kunċett ta’ ‘kunratt pubbliku’ fis-sens tal-Artikolu 1(2)(a) tagħha” ( 12 ).

38.

Ma naħsibx li dan l-approċċ tas-sentenza Falk Pharma huwa riduttiv wisq. Permezz tiegħu, qed jiġi indikat li, fl-aħħar mill-aħħar, fil-kuntratti pubbliċi suġġetti għad-Direttiva 2004/18 għandu jkun hemm offerent magħżul, li jkun ippreferut mill-bqija tal-kompetituri tiegħu skont il-kwalitajiet tal-offerta tiegħu. U dan l-element ewlieni huwa prevedibbli “[g]ħal kull kuntratt, kwadru ta’ ftehim [kull ftehim qafas], u kull stabbiliment ta’ sistema ta’ xiri dinamiku”, li fir-rigward tiegħu “l-awtoritajiet kontraenti għandhom jistabbilixxu rapport bil-miktub li jinkludi isem l-offerent magħżul u l-ġustifikazzjoni għall-għażla tal-offerta tiegħu” [ittra e tal-Artikolu 43(1) tad-Direttiva 2004/18, enfasi miżjuda] ( 13 ).

39.

Fil-fehma tiegħi, fis-sistema li qed tiġi diskussa ma huwiex possibbli li tiġi identifikata l-eżistenza ta’ kriterji għall-allokazzjoni jew għoti ta’ kuntratti għal servizzi ta’ konsulenza, iżda biss kriterji ta’ għażla ta’ operaturi ekonomiċi mħarrġa sabiex joffru dawk is-servizzi.

40.

Kif fakkar l-Avukat Ġenerali Wathelet fil-konklużjonijiet ippreżentati fil-kawża Ambisig ( 14 ), hemm żewġ tipi ta’ kriterji li l-Qorti tal-Ġustizzja għamlet distinzjoni bejniethom. Hemm differenza bejn “il-verifika tal-kapaċità tal-offerenti li jeżegwixxu l-kuntratti li ser jingħataw”, minn naħa, u “l-għoti tal-kuntratt” bħala tali, min-naħa l-oħra. “Filwaqt li s-selezzjoni ta’ offerent tirrigwarda s-sitwazzjoni personali tiegħu u l-kapaċità tiegħu li jwettaq l-attività professjonali inkwistjoni, il-kuntratt jingħata lill-offerent li jippreżenta l-offerta li hija l-iktar vantaġġuża ekonomikament mill-perspettiva tal-awtorità kontraenti [Artikolu 53(1)(a) tad-Direttiva 2004/18] jew li tipproponi l-iktar prezz baxx [paragrafu 1 (b) tal-istess artikolu]”.

41.

Fi kliem ieħor, jekk permezz tal-kriterji tal-għażla l-offerenti jiġu evalwati skont il-ħiliet tagħhom, permezz tal-kriterji ta’ għoti għandha tiġi identifikata u magħżula l-iktar offerta xierqa fost dawk magħmulin mid-diversi offerenti. Peress li huwa mixtieq li jsir “[i]l-bidu tal-kisba għall-kompetizzjoni” ( 15 ), l-operaturi ekonomiċi għandhom jikkompetu ma’ xulxin, bħala rivali, sabiex jingħataw il-kuntratt għall-provvista tas-servizz.

42.

Jiena naħseb li, minn din il-perspettiva, id-dikjarazzjoni tal-qorti tar-rinviju hija kruċjali, fis-sens li “fil-proċedura tas-sejħa għal offerta ma humiex stabbiliti kriterji ta’ għoti li jippermettu li l-offerti jiġu mqabbla ma’ xulxin, u l-[Aġenzija] ma evalwatx jew qabblet l-offerti skont punteġġ”, iżda “l-offerenti kollha li ssodisfaw ir-rekwiżiti tas-sejħa għal offerta, b’mod partikolari fir-rigward ta’ taħriġ u esperjenza professjonali, ġew ammessi fil-ftehim qafas, sakemm ikunu għaddew mill-eżami deskritt f’iktar dettall fis-sejħa għal offerta ( 16 )”.

43.

Il-Gvern Finlandiż isostni li l-kriterji ta’ ammissjoni taw lill-proċedura natura verament selettiva. Minn naħa, il-fatt li saret pubblika minn qabel seta’ jinfluwenza lill-partijiet interessati sabiex jaħsbu li ma kinux jissodisfawhom kieku ma pproponewx offerta. Min-naħa l-oħra, il-kundizzjonijiet tant kienu stretti li mhux kulħadd seta’ jissodisfahom, u għalhekk il-proċedura kienet tkun limitata, fir-realtà, għal “grupp magħżul ( 17 )”. Għalhekk, in-natura selettiva tal-proċedura tagħmilha indispensabbli, għall-Gvern Finlandiż, li l-istabbiliment tal-kriterji li jagħtu din il-kwalità ma jsirx b’mod diskriminatorju, li jwassal sabiex tiġi implementata l-leġiżlazzjoni dwar il-kuntratti pubbliċi.

44.

Ma hemmx dubju li l-ħtieġa ta’ ċerti kundizzjonijiet ta’ kwalifika u mertu għall-aċċess għas-sistema inkwistjoni tinvolvi ċertu mekkaniżmu ta’ għażla. Madankollu, l-element deċiżiv, f’termini tal-kuntratti suġġetti għad-Direttiva 2004/18, ma huwiex il-verifika tal-kapaċità tal-offerenti sabiex jipprovdu s-servizz ta’ konsulenza (kriterju ta’ għażla), iżda l-kuntrast bejn l-offerti ta’ dawk l-offerenti, ladarba jitqiesu kapaċi, bil-ħsieb li finalment jiġi magħżul min jibbenefika minn dak is-servizz (kriterju ta’ għoti).

45.

Ir-rekwiżiti għall-aċċess għas-sistema ta’ konsulenza agrikola bbażati fuq il-kapaċità teknika (li fosthom hemm li wieħed irid ikun għadda minn eżami) jippermettu, ovvjament, li jiġu magħżula l-applikanti, b’riferiment għal limitu stabbilit minn qabel. Madankollu l-għażla rilevanti, għall-finijiet tal-kunċett ta’ kuntratt pubbliku tad-Direttiva 2004/18, hija dik li tirriżulta mill-kuntrast bejn il-kapaċitajiet u l-merti tal-offerti tal-kandidati differenti. Jiġifieri, dak li huwa deċiżiv huwa l-għoti finali, komparattiv jew kuntrastanti, lill-aħjar offerta, u mhux l-għażla inizjali magħmula fir-rigward ta’ limitu li jekk jiġi ssuperat ma jimplikax kompetizzjoni fost il-kandidati.

46.

Il-qorti tar-rinviju tirreferi għall-kawża Ambisig ( 18 ), li fiha ġie ddikjarat li l-kompetenzi u l-esperjenza tal-membri ta’ tim li għandu l-intenzjoni li jeżegwixxi kuntratt li l-għan tiegħu kien li jipprovdi servizzi ta’ taħriġ u konsulenza huma “determinanti biex tiġi evalwata l-kwalità professjonali ta’ dan it-tim” u li “[d]in il-kwalità tista’ tkun karatteristika intrinsika tal-provvista u tkun relatata mas-suġġett tal-kuntratt, fis-sens tal-Artikolu 53(1)(a) tad-Direttiva 2004/18 ( 19 )”, b’tali mod li “din il-kwalità tista’ tiġi inkluża bħala kriterju ta’ għoti tal-kuntratt fl-avviż tal-kuntratt jew fl-ispeċifikazzjonijiet ikkonċernati” ( 20 ).

47.

Madankollu, din id-dikjarazzjoni tal-Qorti tal-Ġustizzja saret f’kuntest fejn l-awtorità kontraenti għażlet wieħed mill-offerenti li kienu qed jikkompetu u eskludiet ieħor, billi użat, korrettament, il-kwalità tat-timijiet rispettivi tagħhom bħala kriterju.

48.

F’din il-kawża, għall-kuntrarju, il-qorti tar-rinviju tiżgura li, l-Aġenzija ma llimitatx ab initio n-numru ta’ fornituri tas-servizzi possibbli ( 21 ), u lanqas ma qabblet l-offerti bejniethom jew għamlet għażla finali ta’ wieħed jew diversi minnhom, abbażi ta’ evalwazzjoni komparattiva tal-kontenut rispettiv tagħhom, bl-esklużjoni tal-oħrajn ( 22 ).

49.

Għaldaqstant, quddiemna jinsab każ li għalih tapplika l-ġurisprudenza stabbilita fil-kawża Falk Pharma, skont liema “meta entità pubblika tipprova tikkonkludi kuntratti ta’ provvista mal-operaturi ekonomiċi kollha li jkunu jixtiequ jipprovdu l-prodotti kkonċernati bil-kundizzjonijiet indikati minn din l-entità, l-assenza ta’ ħatra ta’ operatur ekonomiku li tingħatalu l-esklużività ta’ kuntratt għandha l-konsegwenza li ma tkunx teżisti l-ħtieġa li l-azzjoni ta’ din l-awtorità kontraenti tiġi rregolata permezz ta’ regoli preċiżi tad-Direttiva 2004/18 b’mod li jxekkilha milli tagħti kuntratt billi tiffavorixxi lill-operaturi nazzjonali” ( 23 ).

50.

Kemm il-Gvern Finlandiż ( 24 ) kif ukoll il-qorti tar-rinviju jaqblu dwar ir-rilevanza tal-ġurisprudenza li għadni kif semmejt għal din il-kawża. L-uniku dubju tagħhom, li fil-każ tal-Korkein hallinto-oikeus (il-Qorti Amministrattiva Suprema) jidher li kien dak li wassal sabiex issir id-domanda preliminari ( 25 ), huwa bbażat fuq il-fatt li, b’differenza minn dak li ġara fis-sentenza Falk Pharma, is-sistema maħsuba mill-Aġenzija ma hijiex miftuħa b’mod permanenti għall-operaturi ekonomiċi interessati kollha matul il-validità tagħha.

51.

Huwa veru li, b’mod strett, meta s-sistema tal-kuntratti pubbliċi matul il-perijodu ta’ validità tagħha, tkun limitata għall-operaturi ekonomiċi ammessi inizjalment mill-Aġenzija (li jipprekludi l-aċċess ulterjuri għal konsulenti ġodda) tkun qed tiġi imposta ċerta restrizzjoni kwantitattiva. Madankollu dan jirriżulta mil-limitazzjoni pura u rigoruża fiż-żmien tas-sistema ta’ għajnuna għall-konsulenza, b’mod parallel għal dik tal-programm ta’ żvilupp rurali tal-Finlandja Kontinentali 2014/2020.

52.

Barra minn hekk, ir-riferiment tal-Qorti tal-Ġustizzja fis-sentenza Falk Pharma għall-ftuħ permanenti tas-sistema ta’ kuntratti pubbliċi għal offerenti ġodda, fil-fehma tiegħi, ma kinitx ir-ratio decidendi ta’ dik is-sentenza, iżda pjuttost dikjarazzjoni magħmula ad abundantiam. Dak li kien deċiżiv kien, għalhekk, il-fatt li l-awtorità kontraenti ma tatx il-kuntratt, esklussivament, lil wieħed mill-offerenti ( 26 ).

53.

F’dan il-każ, bħal fil-każ ta’ Falk Pharma, ukoll ma kien hemm ebda element ta’ kompetizzjoni reali bejn il-kandidati, sabiex jiġi evalwat liema waħda mill-offerti tagħhom hija l-aħjar waħda u, fl-istess ħin, tissostitwixxi l-bqija.

54.

Barra minn hekk, kif fakkret il-Qorti tal-Ġustizzja f’dik l-istess sentenza ( 27 ), dan il-fattur ewlieni issa huwa espress b’mod espliċitu fil-kunċett ta’ “akkwist” tad-Direttiva 2014/24, li n-nuqqas ta’ applikabbiltà tiegħu għall-każ ratione temporis xorta jippermetti li jsir ir-riferiment għalih, anki jekk b’mod li jesprimi biss ir-rieda tal-leġiżlatur li jagħti, b’mod espliċitu, karatteristika tal-kuntratti pubbliċi li, skont il-Qorti tal-Ġustizzja, hija inerenti fin-natura tagħhom ( 28 ).

55.

Ir-rilevanza, pożittiva u negattiva, ta’ dan il-fattur hija ċara meta, fil-premessa 4 tad-Direttiva 2014/24, huwa spjegat li s-sitwazzjonijiet li fihom l-operaturi kollha li jissodisfaw ċerti kundizzjonijiet huma awtorizzati sabiex iwettqu kompitu, mingħajr selettività, “ma għandhomx jitqiesu bħala akkwist [kuntratti pubbliċi]”.

56.

Fid-dawl tal-kunsiderazzjonijiet preċedenti, nipproponi li l-Qorti tal-Ġustizzja tagħti risposta lill-Korkein hallinto-oikeus (il-Qorti Amministrattiva Suprema, il-Finlandja) kif ġej:

“L-Artikolu 1(2)(a) tad-Direttiva 2004/18/KE, tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill, tal-31 ta’ Marzu 2004, fuq kordinazzjoni ta’ proċeduri għall-għoti ta’ kuntratti għal xogħlijiet pubbliċi, kuntratti għal provvisti pubbliċi u kuntratti għal servizzi pubbliċi [kuntratti pubbliċi għal xogħlijiet, għal provvisti u għal servizzi], għandu jiġi interpretat fis-sens li sistema ta’ għażla ta’ fornituri tas-servizzi ta’ konsulenza rurali bħal dik inkwistjoni fil-kawża prinċipali, li permezz tagħha entità pubblika taċċetta lill-operaturi ekonomiċi kollha li jissodisfaw ir-rekwiżiti ta’ kapaċità u li jgħaddu minn eżami, mingħajr ma tagħti l-provvista tas-servizz, esklussivament, lil wieħed minn dawn il-konsulenti jew uħud minnhom skont is-sistema tal-kompetizzjoni ma tikkostitwixxix kuntratt pubbliku skont din id-direttiva. Għal dawn ir-raġunijiet, huwa irrilevanti l-fatt li s-sistema għandha validità limitata, li matulha ma jsirux ħatriet ġodda.”