1.

Din it-talba għal deċiżjoni preliminari, ippreżentata fir-Reġistru tal-Qorti tal-Ġustizzja mill-Consiglio di Stato (kunsill tal-Istat, l-Italja) fit-18 ta’ Settembru 2014, tirrigwarda l-interpretazzjoni tal-Artikolu 101 TFUE u tal-Artikolu 4(3) TUE, kif ukoll tal-Artikolu 11 tar-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1/2003, tas-16 ta’ Diċembru 2002, fuq l‑implimentazzjoni tar-regoli tal-kompetizzjoni mniżżlin fl‑Artikoli 81 [KE] u 82 [KE] ( 2 ).

2.

Din it-talba tressqet fil-kuntest ta’ kawża bejn DHL Express (Italy) Srl u DHL Global Forwarding (Italy) Srl (iktar ’il quddiem flimkien “DHL”), li huma sussidjarji ta’ Deutsche Post AG, u l-Autorità Garante della Concorrenza e del Mercato (awtorità responsabbli mill-osservanza tal-kompetizzjoni u tar-regoli tas-suq, iktar ’il quddiem l-“Autorità”).

3.

Il-premessa 15 tar-Regolament Nru 1/2003 tistabbilixxi:

4.

L-Artikolu 11 tar-Regolament Nru 1/2003, intitolat “Koperazzjoni bejn il-Kummissjoni u l-awtoritajiet tal-kompetizzjoni ta’ l-Istati Membri” huwa fformulat kif ġej:

“1.   Il-Kummissjoni u l-awtoritajiet tal-kompetizzjoni ta’ l-Istati Membri għandhom japplikaw ir-regoli tal-kompetizzjoni tal-Komunità f’koperazzjoni qariba.

2.   Il-Kummissjoni ħa tittrażmetti lill-awtoritajiet tal-kompetizzjoni ta’ l-Istati Membri kopji tad-dokumenti l-aktar importanti miġbura bl-għan li japplikaw l-Artikoli 7, 8, 9, 10 u l-Artikoli 29(1). Mat-talba ta’ l‑awtoritajiet tal-kompetizzjoni ta’ l-Istati Membri, il-Kummissjoni tipprovdiha b’kopji ta’ dokumenti eżistenti u neċessarji oħra għall-istima tal-każ.

3.   L-awtoritajiet tal-kompetizzjoni ta’ l-Istati Membri ħa ikollhom, meta jagixxu taħt l-Artikolu 81 [KE] jew l-Artikolu 82 [KE], tinforma il‑Kummissjoni bil-kitba qabel u mingħajr l-ebda telf ta’ ħin wara il-bidu ta’ l-ewwel miżuri formali investigattivi. Din l-informazzjoni tista’ tiġi mqegħda għad-disposizzjoni ta’ l-awtoritajiet tal-kompetizzjoni ta’ Stati Membri oħra.

4.   Mhux aktar tard minn 30 ġurnata qabel l-adozzjoni ta’ deċiżjoni li tirrikjedi li ksur jinġab fit-temm, aċċettazzjoni ta’ rbit jew irtirar tal‑benefiċju ta’ l-eżenzjoni ġenerali tar-Regolament, l-awtoritajiet tal‑kompetizzjoni ta’ l-Istati Membri ħa tinforma il-Kummissjoni. Għal dak il-għan, ħa jipprovdu l-Kummissjoni b’summarju fuq il-każ, id-deċiżjoni maħsuba jew, fl-assenza ta’ dan, kwalunkwe dokumenti oħra li jindikaw x’azzjoni ħa tiġi meħuda. Din l-informazzjoni tista’ tiġi mqegħda għad-disposizzjoni ta’ l-awtoritajiet tal-kompetizzjoni ta’ Stati Membri oħra. Mat-talba tal-Kummissjoni, l-awtorità tal-kompetizzjoni li qed taggixxi ħa tqiegħed għad-disposizzjoni tal-Kummissjoni dokumenti oħra li huma neċessarji għall-istima tal-każ. L-informazzjoni mogħtija lill-Kummissjoni tista’ tiġi mqegħda għad-disposizzjoni ta’ l‑awtoritajiet tal-kompetizzjoni ta’ l-Istati Membri l-oħra. Awtoritajiet tal-kompetizzjoni nazzjonali jistgħu ukoll jiskambjaw informazzjoni neċessarja bejniethom għall-istima ta’ każ li qed jinnegozjawħ taħt l‑Artikolu 81 [KE] jew l-Artikolu 82 [KE].

5.   L-awtoritajiet tal-kompetizzjoni ta’ l-Istati Membri jistgħu jikkonsultaw lil Kummissjoni fuq xi każ li jinvolvi l-applikazzjoni tal‑liġi tal-Komunità.

6.   L-inizjazzjoni mil-Kummissjoni tal-proċeduri għall-adottazzjoni ta’ deċiżjoni taħt Kapitolu III jirrileva l-awtoritajiet tal-kompetizzjoni ta’ l‑Istati Membri tal-kompetenzi tgħhom li japplikaw l-Artikoli 81 [KE] u 82 [KE]. Jekk l-awtorità tal-kompetizzjoni ta’ Stat Membru qed tagixxi diġa fuq il-każ, il-Kummissjoni għandha tibda proċeduri wara li tikkonsulta lil dik l-awtorità tal-kompetizzjoni nazzjonali”.

5.

Il-punt 1 tal-Komunikazzjoni dwar il-kooperazzjoni fi ħdan in-NEK jistabbilixxi:

6.

Skont il-punt 38 ta’ din il-komunikazzjoni:

7.

Fil-kuntest tan-NEK ġie adottat programm mudell fil-qasam tal‑klemenza matul is-sena 2006 (iktar ’il quddim il-“programm mudell fil-qasam tal-klemenza tan-NEK tal-2006”). Dan il-programm, li ma kienx ippubblikat u li huwa disponibbli biss fil-lingwa Ingliża, Franċiża u Ġermaniża, jista’ jiġi kkonsultat fis-sit tal-internet tal-Kummissjoni ( 4 ). Huwa kien rivedut f’Novembru tal-2012 ( 5 ) (iktar ’il quddiem il‑“programm mudell fil-qasam tal-klemenza tan-NEK tal-2012”) u għalhekk wara li seħħew il-fatti tal-kawża prinċipali, inkluża d-deċiżjoni kkontestata tal-Awtorità.

8.

Il-punt 5 tal-programm mudell fil-qasam tal-klemenza tan-NEK tal-2006 dwar l-immunità mill-multi “Tip 1A” jipprevedi:

9.

Mill-punt 2 tan-noti ta’ spjega annessi mal-programm mudell fil‑qasam tal-klemenza tan-NEK tal-2006 jirriżulta li “[l]-għan tal-programmi ta’ klemenza huwa li jappoġġjaw lill-awtortajiet tal‑kompetizzjoni fl-isforzi tagħhom sabiex jikxfu u jwaqqfu l-kartelli u jissanzjonaw lil dawk li jipparteċipaw fihom. L-awtoritajiet tal‑kompetizzjoni jikkunsidraw li assistenza mogħtija volontarjament sabiex jintlaħqu dawn l-għanijiet tirrapreżenta valur intrinsiku għall-prosperità ekonomika tad-diversi Stati Membri, kif ukoll għas-suq komuni u li f’ċerti każijiet din tista’ tiġġustifika, jew l-immunità (tip 1A u 1B), jew tnaqqis tal-ammont tal-multa (tip 2)”.

10.

Il-punti 22 sa 25 tal-programm mudell fil-qasam tal-klemenza tan-NEK tas-2006 jirrigwardaw it-“[t]albiet sommarji fil-kawżi tat‑tip 1A” [traduzzjoni mhux uffiċjali].

11.

Il-punt 22 tal-programm mudell fil-qasam tal-klemenza tan-NEK tal-2006 jipprevedi li “[m]eta l-Kummissjoni tkun ‘partikolarment f’pożizzjoni tajba’ sabiex teżamina kawża skont il-punt 14 tal-Komunikazzjoni dwar in-netwerk, l-impriża li tkun ippreżentat jew li tkun ser tippreżenta talba għall-immunità lill-Kummissjoni tista’ tindirizza talba sommarja lil kull awtorità tal-kompetizzjoni nazzjonali li din l-impriża tikkunsidra bħala ‘f’pożizzjoni tajba’ sabiex taġixxi fil-kuntest tal-Komunikazzjoni dwar in-netwerk. It-talbiet sommarji għandhom jinkludu l-informazzjoni segwenti fil-qosor:

12.

Il-punt 24 tal-programm mudell fil-qasam tal-klemenza tan-NEK tal-2006 jipprovdi li “[j]ekk awtorità tal-kompetizzjoni nazzjonali li jkollha quddiemha talba sommarja tiddeċiedi li titlob ċerta informazzjoni supplimentari, l-impriża għandha tipprovdiha mingħajr dewmien. Jekk awtorità tal-kompetizzjoni tiddeċiedi li taġixxi f’din il-kawża, hija tistabilixxi terminu li fih l-impriża għandha tipprovdi l‑informazzjoni u l-provi neċessarji sabiex tilħaq il-livell ta’ prova meħtieġ. Jekk l-impriża twettaq dan fit-termini stabbiliti, l-informazzjoni pprovduta tiġi kkunsidrata bħala li kienet ikkomunikata fid-data li fiha ġiet ippreżentata t-talba sommarja”.

13.

Fil-15 ta’ Frar 2007, l-Autorità adottat il-Komunikazzjoni dwar l-immunità u dwar it-tnaqqis tal-multi skont l-Artikolu 15 tal-Liġi Nru 287/90 (Communicazione sulla non imposizione e sulla riduzione delle sanzioni ai sensi dell’articolo 15 della legge 287/90), li tinkludi l-programm ta’ klemenza nazzjonali (iktar ’il quddiem il‑“Komunikazzjoni tal-Autorità”).

14.

L-Artikolu 16 ta’ dan il-programm intitolat, “Talba sommarja”, jipprevedi:

“Jekk il-Kummissjoni tkun f’pożizzjoni aħjar sabiex titratta l-kawża u tibda l-proċedura, l-impriża li tkun diġà ppreżentat jew li tkun ser tippreżenta lill‑Kummissjoni talba sabiex ma jiġux imposti sanzjonijiet, tista’ tippreżenta lill-awtorità talba għall-klemenza simili, magħmula taħt il-forma imsejħa ‘sommarja’, meta hija tqis li l-awtorità wkoll tista’ tintervjeni f’dan il-każ. Skont il-[punt] 14 tal-Komunikazzjoni tal‑Kummissjoni dwar il-kooperazzjoni fil-kuntest tan-netwerk tal‑awtoritajiet li jiggarantixxu l-kompetizzjoni, il-Kummissjoni tinsab fl-aħjar pożizzjoni meta ftehim wieħed jew iktar jew prattiki, inkluż in‑netwerks ta’ ftehim jew ta’ prattiki simili, jaffetwaw il-kompetizzjoni f’iktar minn tliet Stat Membri”.

15.

L-Artikolu 17 ta’ dan il-programm jipprevdi li “[i]t-talba sommarja għall-klemenza intiża sabiex tikseb in-nuqqas ta’ impożizzjoni tas-sanzjonijiet għandha tinkludi mill-inqas:

16.

Skont l-Artikolu 18 ta’ dan il-programm “[l-]awtorità toħroġ, fuq talba tal-impriża, irċevuta li tikkonferma d-data u l-ħin li fih hija rċeviet it-talba sommarja u tinformaha jekk fil-prinċipju għadux possibbli li tingħata l-benefiċċju tan-nuqqas ta’ impożizzjoni tas-sanzjonijiet fir-rigward tal-akkordju inkwistjoni. Jekk l-awtorità tqis utili li titlob informazzjoni supplimentari, hija tistabbilixxi terminu li fih l-impriża għandha tipprovdi din l-informazzjoni. Jekk l-awtorità tiddeċiedi li tintervjeni f’dan il-każ, hija tistabbilixxi terminu sabiex tlesti t-talba għall-klemenza u tippermetti lill-impriża tipproduċi l-informazzjoni u l-provi imsemmija fil-paragrafu 3. Jekk it-talba titlesta fit-terminu stabbilit mill-awtorità, din tkun ikkunsidrata riċevuta fl-intier tagħha fid-data tal‑preżentazzjoni tat-talba sommarja […]” [traduzzjoni mhux uffiċjali].

17.

Fil-5 ta’ Ġunju 2007, DHL ippreżentat talba għal ħatra ta’ persuna li timmarka l-immunità lill-Kummissjoni Ewropea skont il-Komunikazzjoni tagħha dwar l-immunità mill-multi u t-tnaqqis tal‑ammont tagħhom fil-kawżi li jirrigwardaw akkordji ( 6 ), f’dan il-każ akkordju li jikser l-Artikolu 101 TFUE fis-settur tal-ispedizzjonijiet internazzjonali tal-merkanzija b’mezzi marittimi, bl-ajru jew bit-triq ( 7 ).

18.

Fl-24 ta’ Settembru 2007, il-Kummissjoni tat lid-DHL l‑immunità kundizzjonali għas-settur kollu tal-ispedizzjonijiet internazzjonali, jiġifieri s-settur marittimu, tal-ajru u tat-triq.

19.

Fl-20 ta’ Diċembru 2007, DHL ġabet għall-attenzjoni tal‑Kummissjoni ċerti elementi dwar l-aġir tal-impriżi fis-settur tal-ispedizzjonijiet internazzjonali fl-Italja bit-triq.

20.

Madankollu, il-Kummissjoni ddeċidiet sussegwentement li ssegwi biss il-parti tal-akkordju dwar is-servizzi ta’ tranżitu bl-ajru internazzjonali. B’deċiżjoni tat-28 ta’ Marzu 2012, hija kkonstatat li diversi impriżi kienu pparteċipaw matul diversi snin f’akkordju fis-settur tas-servizzi ta’ tranżitu bl-ajru internazzjonali, bi ksur tal-Artikolu 101 TFUE ( 8 ). Hija kkunsidrat li l-grupp Deutsche Post AG kien l-ewwel impriża li pprovdiet informazzjoni u provi li jissodisfaw ir-rekwiżiti tal-punt 8(a) tal-Komunikazzjoni tagħha dwar il-klemenza u l-ammont tal-multa imposta fuqu tnaqqset b’100 % għall-ksur inkwistjoni.

21.

B’mod parallel, fit-12 ta’ Lulju 2007, DHL ippreżentat lill‑Awtorità talba sommarja għall-immunità skont l-Artikolu 16 tal‑Komunikazzjoni tal-Awtorità. Hija pprovdiet informazzjoni dwar aġir fis-settur tal-ispedizzjonijiet internazzjonali tal-merkanzija.

22.

Mit-talba għal deċiżjoni preliminari jirriżulta li skont l-Awtorità u l-partijiet intervenjenti, jiġifieri Agility Logistics Srl (iktar ’il quddiem “Agility”) u Schenker Italiana SpA, sussidjarja ta’ Deutsche Bahn AG (iktar ’il quddiem “Schenker”, it-talba sommarja għall-immunità ppreżentata mid-DHL ma tirrigwardax is-settur tal-ispedizzjonijiet internazzjonali tal-merkanzija bit-triq.

23.

Mill-banda l-oħra, skont DHL, it-talba sommarja tagħha tat‑12 ta’ Lulju 2007, kienet tirrigwarda aġir illegali osservat fis-suq tal‑ispedizzjoni u tat-trasport internazzjonali tal-merkanzija kollu. DHL tqis b’mod partikolari li, għalkemm huwa minnu li din it-talba sommarja ma kinitx tinkludi eżempji konkreti u speċifiċi tal-aġir osservat fil-kuntest tal-ispedizzjoni tal-merkanzija bit-triq, dan kien biss minħabba l-fatt li dakinhar kienu għadhom mhux mikxufa.

24.

Fit-23 ta’ Ġunju 2008, DHL ippreżentat lill-Autorità talba sommarja addizzjonali għall-immunità mill-multa, sabiex tikkumplimenta t-talba ppreżentata inizjalment fit-12 ta’ Lulju 2007. Skont DHL, “din id-dikjarazzjoni tikkostitwixxi, għal kull fini u effett, is-sempliċi tlestija tat-talba ppreżentata fit-12 ta’ Lulju 2007, sa fejn l-aġir addizzjonali li hija ssemmi ma jikkostitwixxix ksur distint mhux kopert mid-dikjarazzjoni oriġinali, u ma hija xejn għajr manifestazzjoni tal-ksur diġà rrappurtat, u bħala tali, il-Kummissjoni ħaditha inkunsiderazzjoni għall-finijiet tal-klemenza mogħtija lill-impriża”.

25.

Fil-5 ta’ Novembru 2007, Deutsche Bahn AG ippreżentat lill‑Kummissjoni talba għall-klemenza, f’isimha u b’mod partikolari għan-nom ta’ Schenker, dwar aġir marbut mal-ispedizzjonijiet internazzjonali marittimi. Din id-dikjarazzjoni tlestiet fid-19 ta’ Novembru 2007, meta Deutsche Bahn AG/Schenker ipprovdiet lill-Kummissjoni informazzjoni dwar l-akkordju Taljan tal-kunsinnatarji tal‑merkanzija bit-triq.

26.

Fit-12 ta’ Diċembru 2007, Schenker ippreżentat lill-Autorità talba sommarja għall-klemenza li tipprovdi informazzjoni dwar l‑akkordju Taljan tal-ispedituri tal-merkanzija bit-triq.

27.

Fl-20 ta’ Novembru 2007, Agility ippreżentat lill-Kummissjoni talba sommarja għat-tnaqqis tal-multa għan-nom tal-grupp li minnu tagħmel parti.

28.

Fit-12 ta’ Mejju 2008, Agility Logistics International BV, kumpannija parent tal-grupp li minnu tagħmel parti Agility, ippreżentat verbalment lill-Autorità, għan-nom ukoll tal-kumpannija li hija tikkontrolla, li fosthom hemm Agility, talba sommarja għall-klemenza.

29.

Permezz tad-deċiżjoni tal-15 ta’ Ġunju 2011 fil-Kawża I722 ‑ Logistique internationale (proċedura Nru 22521, iktar ’il quddiem id-“deċiżjoni kkontestata”), l-Autorità ddeċidiet li diversi impriżi, fosthom DHL, Schenker u Agility Logistics International BV, kienu pparteċipaw f’akkordju fis-settur tas-servizzi ta’ tranżitu internazzjonali tal-merkanzija bit-triq bi tluq u destinazzjoni fl-Italja, bi ksur tal-Artikolu 101 TFUE.

30.

Fid-deċiżjoni kkontestata, l-Autorità rrikonoxxiet lil Schenker bħala l-ewwel kumpannija li talbet l-immunità mill-multa fl-Italja għall-ispedizzjonijiet bit-triq tal-merkanzija. Bl-applikazzjoni tal-programm ta’ klemenza nazzjonali, din il-kumpannija ma kienet ikkundannata għal ebda multa. Mill-banda l-oħra, DHL u Agility ġew ikkundannati għall‑ħlas ta’ multa ta’ 49 % u 50 % tal-ammont inizjali rispettivament.

31.

L-Autorità kkunsidrat li, fit-talba tagħha tat-12 ta’ Lulju 2007, DHL kienet talbet l-immunità mill-multi għall-ispedizzjonijiet bl-ajru u għall-ispedizzjonijiet marittimi tal-merkanzija biss, filwaqt li t-talba għall‑ispedizzjonijiet bit-triq ġiet ippreżentata biss minn DHL fit-23 ta’ Ġunju 2008.

32.

DHL ippreżentat rikors għall-annullament parzjali tad-deċiżjoni kkontestata quddiem it-Tribunale amministrativo regionale per il Lazio (l-Italja) (qorti amministrattiva reġjonali ta’ Lazio, l-Italja, iktar ’il quddiem it‑“TAR”) għar-raġuni li hija ma ngħatatx l-ewwel post fil-klassifika tal‑programm ta’ klemenza nazzjonali u għalhekk fl-immunità mill‑multi. DHL talbet ukoll, sussidjarjament, it-tnaqqis tal-ammont tal-multi imposti minn din id-deċiżjoni.

33.

Skont DHL, talba ppreżentata lill-Kummissjoni u talba sommarja ppreżentata lill-Autorità għandhom ikunu kkunsidrati flimkien bħala ħaġa waħda, minħabba r-rabta li teżisti bejn il-proċeduri, fatt li għandu effett fuq l-ordni ta’ prijorità tat-talbiet għall-klemenza, abbażi tal-prijorità ratione temporis rigward kull ksur. Permezz ta’ rikorsi inċidentali ppreżentati fit-18 u fit-23 ta’ Ġunju 2011 rispettivament, Schenker u Agility sostnew l-illegalità tal-ammissjoni ta’ DHL fil‑programm ta’ klemenza. Skont Schenker u Agility, DHL kellha tkun eskluża mill-programm ta’ klemenza peress li kienet kisret l-obbligu ta’ kooperazzjoni tagħha mal-Autorità.

34.

It-TAR ċaħdet ir-rikors ippreżentat minn DHL, billi ddikjarat l‑eżistenza tal-prinċipju ta’ awtonomija u ta’ indipendenza tal-programmi ta’ klemenza tal-Kummissjoni u tal-Autorità. DHL appellat mis-sentenza tat-TAR quddiem il-Consiglio di Stato.

35.

Il-Consiglio di Stato jikkunsidra neċessarju li jistaqsi lill-Qorti tal-Ġustizzja dwar in-natura vinkolanti jew le għall-awtoritajiet nazzjonali tal-kompetizzjoni (iktar ’il quddiem l-“ANKs” ta’ programmi mudelli fil-qasam tal-klemenza tan-NEK tal-2006 kif ukoll tal-2012 u b’mod partikolari dwar il‑kwistjoni jekk il-prinċipju ta’ assenza ta’ effetti legali vinkolanti tal‑imsemmi programm għall-qrati nazzjonali, stabbilit mill-Qorti tal‑Ġustizzja fis-sentenza Pfleiderer (C‑360/09, EU:C:2011:389), huwiex validu wkoll għall-ANKs. Huwa jistaqsi wkoll dwar l-eżistenza possibbli ta’ rabta legalment rilevanti bejn it-talba għall-immunità ppreżentata lill-Kummissjoni u talba sommarja ppreżentata lil ANK. Fl-aħħar nett il-qorti tar-rinviju tistaqsi dwar il-legalità tal-aġir tal‑Autorità, qabel il-pubblikazzjoni ta’ programm mudell fil-qasam ta’ klemenza tan-NEK tal-2012, peress li hija ppermettiet lil impriżi li kienu ppreżentaw talba għal tnaqqis tal-multa lill-Kummissjoni, jippreżentaw talbiet sommarji għall-immunità.

36.

F’dawn iċ-ċirkustanzi, il-Consiglio di Stato ddeċieda li jissospendi l-proċeduri quddiemu u li jagħmel lill-Qorti tal-Ġustizzja d-domandi preliminari segwenti:

37.

Ġew ippreżentati osservazzjonijiet bil-miktub minn DHL, Schenker, Agility, il-Gvern Taljan, Ġermaniż, Franċiż, Awstrijak, il-Gvern tar-Renju Unit u mill-Kummissjoni. Bl-eċċezzjoni tal-Gvern Ġermaniż u dak Awstrijak, kollha ppreżentaw osservazzjonijiet orali waqt is-seduta li nżammet fid-9 ta’ Lulju 2014.

38.

Permezz tal-ewwel domanda tagħha, il-qorti tar-rinviju, filwaqt li tirreferi għall-punti 21 u 22 tas-sentenza Pfleiderer (C‑360/09, EU:C:2011:389), tistaqsi essenzjalment jekk l-atti tan-NEK, b’mod partikolari l-programm mudell fil-qasam tal-klemenza tal-2006 tiegħu, humiex vinkolanti għall-ANKs jew jekk għall-kuntrarju jistgħux jevitaw l-applikazzjoni ta’ instrumenti ddefiniti u adottati min-NEK ( 9 ).

39.

Il-partijiet kollha, bl-eċċezjoni ta’ DHL, jikkunsidraw li l‑programm mudell fil-qasam ta’ klemenza tan-NEK tal-2006 ma huwiex vinkolanti għall-ANKs.

40.

Għandu jitfakkar li fil-punt 22 tas-sentenza Pfleiderer (C‑360/09, EU:C:2011:389) il-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet li l-programm mudell fil-qasam ta’ klemenza tan-NEK tal-2006 ma għandux effett vinkolanti fir-rigward tal-ġurisdizzjoni tal-qrati tal-Istati Membri ( 10 ). Il-Qorti tal-Ġustizzja kkonfermat ukoll li għalkemm komunikazzjonijiet tal-Kummissjoni dwar, minn naħa, il-kooperazzjoni fi ħdan in-NEK ( 11 ) u, min-naħa l-oħra, l-immunità mill-multi u t-tnaqqis tal-ammont tagħhom fil-kawżi li jirrigwardaw akkordji ( 12 ) jista’ jkollhom effetti fuq il-prattika tal‑ANK ( 13 ), la d-dispożizzjonijiet tat-Trattat FUE fil-qasam tal‑kompetizzjoni u lanqas ir-Regolament Nru 1/2003 ma jipprevedu regoli komuni ta’ klemenza ( 14 ).

41.

Jiena nikkunsidra li l-atti tan-NEK inkluż il-programm mudell fil-qasam tal-klemenza tal-2006 tiegħu ma humiex vinkolanti fir-rigward tal-ANKs.

42.

Qabelxejn hemm lok li jiġi enfasizzat li bl-applikazzjoni tal-Artikolu 35(1) tar-Regolament Nru 1/2003 “[Anks] jistgħu jinkludu qrati” innominati mill-Istati Membri sabiex japplikaw l-Artikoli 101 TFUE u 102 TFUE. Minn dan isegwi li b’applikazzjoni tas-sentenza Pfleiderer (C‑360/09, EU:C:2011:389), l-atti tan-NEK, inkluż il-programm mudell tiegħu fil-qasam tal-klemenza tal-2006 ma humiex vinkolanti fir‑rigward tal-ANKs li huma qrati tal-Istati Membri. L-Artikolu 5 tar‑Regolament Nru 1/2003, li jirrigwarda l-kompetenzi tal-ANKs, jipprevedi li huma għandhom is-setgħa japplikaw l-Artikoli 101 TFUE u 102 TFUE u jelenka d-deċiżjonijiet li huma jistgħu jieħdu. Peress li din id-dispożizzjoni ma tagħmel ebda distinzjoni bejn l-ANKs skont in‑natura amministrattiva jew ġudizzjarja tagħhom, jiena nikkunsidra inkoerenti li l-atti tan-NEK ikunu vinkolanti għall-ANKs ta’ natura amministrattiva u mhux vinkolanti għall-ANKs ta’ natura ġudizzjarja.

43.

Barra minn hekk, mill-punt 1 tal-Komunikazzjoni dwar il‑kooperazzjoni fi ħdan in-NEK jirriżulta b’mod ċar li dan in-netwerk jikkostitwixxi forum ta’ diskussjoni u ta’ kooperazzjoni għall-applikazzjoni tal-politika tal-kompetizzjoni tal-Unjoni u huwa previst b’mod partikolari sabiex jipprovdi qafas li minnu tagħmel parti l-kooperazzjoni tal-awtoritajiet Ewropew tal-kompetizzjoni fil-kawżi fejn japplikaw l‑Artikoli 101 TFUE u 102 TFUE. Minn dan isegwi li n-NEK, li ma għandux setgħa leġiżlattiva, ma jistax jadotta atti li jorbtu lill-ANKs. Dawn tal-aħħar jistgħu għalhekk jevitaw l-applikazzjoni ta’ strumenti ddefiniti u adottati min-NEK ( 15 ).

44.

F’dan ir-rigward, il-fatt li xi ANKs huma formalment marbuta ( 16 ) li josservaw il-prinċipji stabbiliti fil-Komunikazzjoni dwar il‑kooperazzjoni fi ħdan in-NEK la jbiddel in-natura tal-forum ta’ diskussjoni u ta’ kooperazzjoni u lanqas in-natura mhux vinkolanti tal‑atti tiegħu. Barra minn hekk, b’mod iktar partikolari fir-rigward tal‑programm mudell fil-qasam tal-klemenza tan-NEK, anki mill-isem tiegħu bħala programm “mudell” kif ukoll mill-kontenut tiegħu jirriżulta li huwa ta’ natura purament programmatika ( 17 ). Fil-fatt, l-għan iddikjarat tal-programm mudell fil-qasam tal-klemenza tan-NEK tal‑2006 huwa li jinkoraġġixxi lill-ANKs jiħduh inkunsiderazzjoni waqt l-eventwali adozzjoni u implementazzjoni tal-programm nazzjonali għal klemenza ( 18 ), mingħajr madankollu ma jobbligahom jimxu miegħu ( 19 ). Fi kliem ieħor, il-programm mudell fil-qasam tal-klemenza tan-NEK tal‑2006 huwa intiż li jippromwovi, permezz ta’ “soft-law”, l‑allinjament volontarju tal-eventwali programmi għal klemenza tal-Istati Membri ( 20 ) fil-qasam tal-kompetizzjoni.

45.

Barra minn hekk, l-ANKs ma humiex obbligati jistabbilixxu programmi għal klemenza bl-applikazzjoni tal-Artikolu 101 TFUE, tar‑Regolament Nru 1/2003 u lanqas bl-obbligu tagħhom ta’ kooperazzjoni leali bl-applikazzjoni tal-Artikolu 4(3) TUE. Madankollu, meta Stat Membru jistabbilixxi programm għal klemenza ( 21 ), ibbażat jew le fuq il-programm mudell fil-qasam tal-klemenza tan-NEK tal-2006, huwa għandu josserva d-dritt tal-Unjoni u jiżgura li r-regoli li huwa jistabbilixxi jew japplika ma jippreġudikawx l-applikazzjoni effettiva tal-Artikoli 101 TFUE u 102 TFUE ( 22 ).

46.

Fl-aħħar nett, skont l-Artikolu 51(1), id-dispożizzjonijiet tal‑Karta dwar id-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea (iktar ’il quddiem il-“Karta”) huma indirizzati lill-Istati Membri meta huma jimplementaw tad-dritt tal-Unjoni. Għalhekk l-Istati Membri, inkluż l-ANKs tagħhom, huma marbuta bid-dispożizzjonijiet tal-Karta u bil-prinċipji ġenerali tal-Unjoni meta huma jimplementaw l‑Artikoli 101 TFUE u 102 TFUE. Għaldaqstant, meta ANK tadotta programm ta’ klemenza, li fil-prinċipju huwa xieraq sabiex ikollu effetti legali, hija għandha tosserva, il-prinċipju ġenerali tad-dritt tal-Unjoni, fosthom il-prinċipji ta’ nondiskriminazzjoni, ta’ proporzjonalità, ta’ ċertezza legali, ta’ protezzjoni tal-aspettattivi leġittimi ( 23 ) u d-dritt għal amministrazzjoni tajba ( 24 ).

47.

Mill-kunsiderazzjonijiet preċedenti jirriżulta li l-programm mudell fil-qasam tal-klemenza tan-NEK tal-2006 ma għandux effett vinkolanti fir-rigward tal-ANKs. Madankollu, meta Stat Membru jadotta programm ta’ klemenza, abbażi jew le tal-programm mudell fil-qasam tal-klemenza tan-NEK tas-2006, huwa għandu josserva d-dritt tal‑Unjoni u b’mod speċifiku fil-qasam tad-dritt tal-kompetizzjoni, jiżgura li r-regoli li jistabbilixxi jew li japplika ma jippreġudikawx l‑applikazzjoni effettiva tal-Artikoli 101 TFUE u 102 TFUE. Barra minn hekk, l-Istati Membri, inkluż l-ANKs tagħhom, huma marbuta bid‑dispożizzjonijiet tal-Karta u bil-prinċipji ġenerali tal-Unjoni meta jimplementaw l-Artikoli 101 TFUE u 102 TFUE. Għaldaqstant, meta ANK tadotta programm ta’ klemenza, li fil-prinċipju huwa xieraq sabiex ikollu effetti legali, dan il-programm għandu josserva l-Karta u l-prinċipji ġenerali tad-dritt tal-Unjoni, fosthom il-prinċipji ta’ nondiskriminazzjoni, ta’ proporzjonalità, ta’ ċertezza legali, ta’ protezzjoni tal-aspettattivi leġitimi u d-dritt għal amministrazzjoni tajba.

48.

It-tieni domanda tal-qorti tar-rinviju tirrigwarda l-eżistenza jew le ta’ rabta legali “bejn it-talba prinċipali għall-immunità li impriża ppreżentat jew li ser tippreżenta lill-Kummissjoni u t-talba sommarja għall-immunità li hija ppreżentat lil ANK għall-istess akkordju” ( 25 ).

49.

Permezz tat-domanda preliminari 2(a) tagħha, il-qorti tar-rinviju tistaqsi b’mod iktar partikolari dwar il‑kwistjoni jekk talba sommarja għall-immunità ppreżentata lil ANK għandhiex tkun evalwata fid-dawl ta’ talba ppreżentata lill-Kummissjoni “taħt il-kunidzzjoni li t-talba simplifikata [sommarja] tirrifletti b’mod fidil il-kontenut tat-talba prinċipali” ( 26 ) ippreżentata lill-Kummissjoni.

50.

Il-Gvern Franċiża jikkunsidra li d-domanda preliminari 2(a) hija ipotetika u għalhekk inammissibbli. Fil-fatt mit-talba għal deċiżjoni preliminari u mill-fajl quddiem il-Qorti tal‑Ġustizzja jirriżulta li fil-kawża prinċipali, it-talba sommarja għall-immunità ppreżentata lill-Autorità minn DHL ma tirriflettix b’mod fidil il-kontenut tat-talba għal immunità ppreżentata lill‑Kummissjoni.

51.

Id-domandi dwar l-interpretazzjoni tad-dritt tal-Unjoni magħmula mill-qorti nazzjonali fil-kuntest leġiżlattiv u fattwali ddefinit minnha u taħt ir-responsabbiltà tagħha, kuntest li ma huwiex il-kompitu tal-Qorti tal-Ġustizzja li tivverifika l-eżattezza tiegħu, igawdu minn preżunzjoni ta’ rilevanza. Ir-rifjut tal-Qorti tal-Ġustizzja li tieħu deċiżjoni dwar talba għal deċiżjoni preliminari mressqa minn qorti nazzjonali huwa possibbli biss meta jidher b’mod manifest li l‑interpretazzjoni mitluba tad-dritt tal-Unjoni, ma għandha l-ebda relazzjoni mar-realtà jew mas-suġġett tal-kawża prinċipali, meta l-problema tkun waħda ipotetika jew meta l-Qorti tal-Ġustizzja ma jkollhiex il-punti ta’ fatt u ta’ liġi neċessarji biex tirrispondi b’mod utli għad-domandi li jsirulha ( 27 ).

52.

Mill-fajl quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja jirriżulta li fil-5 ta’ Ġunju 2007, DHL ippreżentat lill-Kummissjoni talba għal persuna li timmarka l-immunità dwar ksur tad-dritt tal-kompetizzjoni tal-Unjoni fis-settur marittimu, tal-ajru u tat-triq tal-ispedizzjonijiet internazzjonali tal-merkanzija filwaqt li skont id-deċiżjoni kkontestata, it-talba sommarja għall-immunità ta’ DHL ippreżentata fit-12 ta’ Lulju 2007 quddiem l-Autorità kienet tirrigwarda biss l-ispedizzjonijiet internazzjonali bl‑ajru u marittimi tal-merkanzija u ma kinitx tirrigwarda s-settur tal‑ispedizzjonijiet internazzjonali tal-merkanzija bit-triq.

53.

Skont it-talba għal deċiżjoni preliminari, DHL sostniet li t-talba sommarja għall-immunità tagħha lill-Autorità tat-12 ta’ Lulju 2007, ma kinitx tinkludi eżempji speċifiċi u konkreti tal-aġir illegali fis-settur tat‑triq fl-Italja għar-raġuni biss li, f’dik id-data, kienet għadha ma skopritux. Minkejja dan, skont DHL, l-Autorità kellha tinterpreta l‑kontenut tat-talba sommarja tagħha billi tieħu inkunsiderazzjoni r-rabta tagħha mat-talba għall-immunità ppreżentata lill-Kummissjoni.

54.

Il-kawża prinċipali tnislet, tal-inqas parzjalment, minn din id‑diverġenza bejn il-portata tat-talba għall-immunità ppreżentata minn DHL lill-Kummissjoni u l-portata, skont id-deċiżjoni kkontestata, tat‑talba sommarja ppreżentata minn DHL lill‑Autorità, kif ukoll mid-deċiżjoni tal-Kummissjoni li ssegwi biss il‑parti tal-akkordju li jirrigwarda s-servizzi ta’ tranżitu bl-ajru internazzjonali.

55.

Fl-opinjoni tiegħi, mit-talba għal deċiżjoni preliminari ma jirriżultax b’mod ċar li din id-diverġenza ta’ evalwazzjoni tal-fatti kienet ġiet deċiża b’mod definittiv mill-qrati Taljani. Waqt is-seduta tad-9 ta’ Lulju 2015, il-Gvern Taljan kkonferma barra minn hekk li l-proċedura tal-appell quddiem il-qorti tar-rinviju kienet ta’ ġurisdizzjoni sħiħa. Għaldaqstant, jiena nikkunsidra li l-interpretazzjoni mitluba tad-dritt tal-Unjoni fid-domanda preliminari 2(a) hija utili għall-qorti tar-rinviju.

56.

Fl-opinjoni tiegħi, huwa opportun li tingħata risposta konġunta għad-domandi preliminari 2(a) u (b).

57.

DHL issostni li talba sommarja tikkostitwixxi essenzjalment l‑“appendiċi” u l-ankraġġ, fuq livell nazzjonali, tat-talba prinċipali ppreżentata lill-Kummissjoni. Fl-opinjoni tagħha, li t-talba sommarja tiġi kkunsidrata b’mod separat mill-kuntest globali li fih hija titnissel, kif għamlet l-Autorità fid-deċiżjoni kkontestata, jagħti lok għall‑iżnaturament tal-funzjoni tagħha. Ladarba t-talba sommarja għall-immunità ma għandha tkun xejn ħlief deskrizzjoni qasira tal‑akkordju rrappurtat lill-Kummissjoni, DHL targumenta li hija għandha tkun evalwata fid-dawl tat-talba prinċipali, taħt il-kundizzjoni li hija tirrifletti b’mod fidil il-kontenut. DHL ma tallegax li, kemm formalment kif ukoll fil-mertu, it-talba sommarja tagħha fuq livell nazzjonali u t-talba prinċipali tagħha fuq livell tal-Unjoni huma identiċi; fil-fatt dawn jirrigwardaw żewġ talbiet distinti, iżda strettament marbuta min-natura tagħhom, peress li t-talba għall-immunità sommarja ma tistax teżisti ħlief fil-preżenza ta’ talba għall-immunità prinċipali.

58.

Bħall-partijiet l-oħra kollha li ppreżentaw osservazzjonijiet, jiena ma naqbilx mal-pożizzjoni ta’ DHL.

59.

Għandu jerġa’ jiġi enfasizzat li l-programm mudell fil-qasam tal‑klemenza tan-NEK tal-2006, inkluż il-punt 22 tiegħu, ma huwiex vinkolanti fuq l-ANKs u li l-Istati Membri ma humiex obbligati, bl‑applikazzjoni tad-dritt tal-Unjoni, li jistabbilixxu sistema ta’ talbiet sommarji għall-klemenza. Madankollu, meta ANK tistabbilixxi sistema ta’ talbiet sommarj, hija għandha, skont ir-risposta tiegħi għall-ewwel domanda, tosserva d-dritt tal-Unjoni b’mod partikolari l‑Artikolu 101 TFUE, id-dispożizzjonijiet tal-Karta u l-prinċipji ġenerali tad-dritt tal-Unjoni.

60.

Mill-fajl quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja jirriżulta li l‑Autorità stabbilixxiet sistema ta’ talbiet sommarji għall-klemenza li hija bbażata ferm fuq il-programm mudell fil-qasam tal-klemenza tan‑NEK tal-2006, b’mod partikolari, il-punt 22 tiegħu ( 28 ). Barra minn hekk, jidher, bla ħsara għall-verifika mill-qorti tar-rinviju, li l-àrtikolu 17 tal‑Komunikazzjoni tal-Autorità jimponi fost oħrajn lill-applikant għall-klemenza l-“indikazzjoni tal-oġġetti u servizzi li huma s-suġġett tal-akkordju, l-estensjoni ġeografika tiegħu u t-tul taż-żmien tiegħu”.

61.

Mingħajr ħsara wkoll ta’ verifika mill-qorti tar-rinviju, jidher li l‑Komunikazzjoni tal-Autorità ma timponix obbligu lill-Autorità li “tikkuntattja lill-Kummissjoni jew lill-impriża nnifisha, sabiex jiġi stabbilit jekk, wara l-preżentata tat-talba sommarja, fil-kuntest tat‑twettiq tal-missjonijiet tagħha ta’ investigazzjonijiet interni, il‑Kummissjoni kkonstatatx l-eżistenza ta’ eżempji konkreti u speċifiċi ta’ aġir fis-settur allegatament kopert mit-talba prinċipali għall‑immunità iżda mhux mit-talba sommarja għall-immunità” ( 29 ).

62.

Madankollu, il-qorti tar-rinviju, tistaqsi b’mod iktar partikolari dwar il-kwistjoni jekk id-dritt tal-Unjoni jimponix fuq ANK obbligu li tevalwa t-talba sommarja għall-klemenza indirizzata lilha fid-dawl tat-talba għall-klemenza ppreżentata lill-Kummissjoni “għall-istess akkordju” u f’ċerti ċirkustanzi tikkuntattja lill-Kummissjoni jew lill‑impriża nnifisha.

63.

Skont ir-risposta tiegħi għall-ewwel domanda, jiena nikkunsidra li barra l-fatt li l-programm mudell fil-qasam tal-klemenza tan‑NEK tal‑2006 ma huwiex legalment vinkolanti fuq l-ANKs, mill‑punt 38 tal-Komunikazzjoni dwar il‑kooperazzjoni fi ħdan in-NEK jirriżulta b’mod ċar li, fin-nuqqas ta’ sistema ċentralizzata u unifikata ta’ klemenza fi ħdan l-Unjoni, talba għall-klemenza indirizzata lill‑Kummissjoni, ma tistax tkun ikkunsidrata bħala talba indirizzata lil ANK ( 30 ).

64.

Minn dan isegwi li fid-dritt tal-kompetizzjoni tal-Unjoni ma jeżistix “ċentru uniku” (jew “one-stop-shop”) għall-ipproċessar tat‑talbiet għall-klemenza u lanqas, kif irrilevat il-Kummissjoni fis‑seduta tad-9 ta’ Lulju 2015, skambju awtomatiku ta’ dawn it-talbiet bejn l-ANKs u l-Kummissjoni bl-applikazzjoni tal-Artikolu 11 tar‑Regolament Nru 1/2003.

65.

Sabiex jiddefendi l-pożizzjoni tiegħu fil-kuntest ta’ proċedura eventwali mibdija minn dawn l-awtoritajiet, l-applikant għandu jitlob il‑klemenza quddiem l-awtoritajiet tal-kompetizzjoni kollha kompetenti sabiex japplikaw l-Artikolu 101 TFUE fit-territorju affettwat bil-ksur u li jistgħu jkunu kkunsidrati bħala f’pożizzjoni tajba sabiex jaġixxi kontra dan il-ksur. Fil-fatt, “[h]uwa l-applikant li għandu jagħmel il-passi li huwa jaħseb li huma indikati sabiex jiddefendi l‑pożizzjoni tiegħu fil-kuntest ta’ proċedura eventwali mibdija minn dawn l-awtoritajiet” ( 31 ).

66.

Għaldaqstant, il-punt 38 tal-Komunikazzjoni dwar il‑kooperazzjoni fi ħdan in-NEK jistabbilixxi prinċipju ta’ awtonomija u ta’ indipendenza tad-diversi programmi ta’ klemenza tal-Kummissjoni u tal-ANKs, kif ukoll tat-talbiet relattivi.

67.

Qabelxejn nirrileva li l-punt 1 tal-programm mudell fil‑qasam tal-klemenza tan-NEK tal-2006 jipprovdi li “[f]is-sistema tal‑kompetenzi paralleli bejn il-Kummissjoni u l-awtoritajiet nazzjonali tal-kompetizzjoni, talba għal-klemenza indirizzata lil awtorità partikolari ma tistax tkun ikkunsidrata bħala talba għall-klemenza indirizzata lil awtorità oħra. L-impriża għandha għalhekk interess li titlob il-klemenza quddiem l-awtoritajiet tal-kompetizzjoni kollha li huma kompetenti li japplikaw l-Artikolu [101 TFUE] fit-territorju affettwat mill-ksur u li jistgħu jiġu kkunsidrati bħala f’pożizzjoni tajba li jaġixxu kontra l-ksur inkwistjoni” ( 32 ) [traduzzjoni mhux uffiċjali].

68.

Peress li l-obbligu tal-applikant li jitlob il-klemenza quddiem l‑awtoritajiet kompetenti kollha jista’ jagħti lok għal diversi talbiet għall-klemenza paralleli, il-punt 22 tal-programm mudell fil-qasam tal‑klemenza tan-NEK tal-2006 jirrakkomanda mudell uniformi tat‑talbiet sommarji sabiex iħaffef il-piż li dawn id-diversi talbiet jirrappreżentaw għall-impriżi u l-ANKs ( 33 ).

69.

Il-punt 22 tal-programm mudell fil-qasam tal-klemenza tan-NEK tal-2006 jipprevedi wkoll li, meta impriża tkun ippreżentat jew tkun ser tippreżenta talba għall-immunità lill-Kummissjoni, hija tista’ tindirizza talba sommarja li tinkludi informazzjoni speċifika fil-qosor lil kull ANK li din l-impriża tikkunsidra bħala “f’pożizzjoni tajba” li taġixxi. “Billi tippreżenta talba sommarja, l-impriża tiżgura l-pożizzjoni tagħha fl-ordni li fih ġew ippreżentati t-talbiet quddiem l-awtorità tal‑kompetizzjoni kompetenti għall-akkordju preżunt” ( 34 ) [traduzzjoni mhux uffiċjali].

70.

Barra minn hekk, il-punt 22 tal-programm mudell fil-qasam tal‑klemenza tan-NEK tal-2006 jagħti lista ta’ informazzjoni li “għandha” ( 35 ) tingħata fit-talba sommarja. Nirrileva li din il-lista tinkludi informazzjoni dwar il-portata tal-akkordju inkwistjoni u “informazzjoni dwar kull talba għall-klemenza diġà ppreżentata jew li ser tiġi ppreżentata fir-rigward tal-akkordju preżunt”.

71.

Mill-punt 45 tan-noti ta’ spjega annessi mal-programm mudell fil-qasam tal-klemenza tan-NEK tal-2006 jirriżulta li l-għan ta’ din l‑informazzjoni huwa sabiex tippermetti lill-ANK tiddeċiedi, minn naħa, jekk hija tridx taġixxi fil-kawża inkwistjoni, u min-naħa l-oħra, jekk l-informazzjoni pprovduta tippermettix lill-awtorità tal‑kompetizzjoni tiddetermina jekk l-impriża tinsabx f’sitwazzjoni tat‑“tip 1A” ( 36 ) prevista fil-punt 5 tal-programm mudell fil-qasam tal‑klemenza tan-NEK tal-2006.

72.

Issa, għalkemm il-preżentazzjoni ta’ talba sommarja quddiem ANK tippreżumi l-preżentazzjoni minn qabel jew wara ta’ talba għall‑immunità quddiem il-Kummissjoni ( 37 ) u għalkemm il-programm mudell fil-qasam tal-klemenza tan-NEK tal-2006 jipprovdi tnaqqis (temporanju) tal-informazzjoni u provi li għandhom jiġu pprovduti minn impriża lil ANK, dan il-programm madankollu ma jipprevedi ebda rabta legali bejn it-talba għall-immunità magħmula lill-Kummissjoni u dik sommarja ppreżentata lil ANK ( 38 ).

73.

It-talba ppreżentata quddiem il-Kummissjoni u t-talba ppreżentata quddiem ANK huma fil-fatt talbiet awtonomi, peress li jirriżulta b’mod ċar mill-punt 22 tal-programm mudell fil-qasam tal‑klemenza tan-NEK tal-2006 u mill-obbligi tal-informazzjoni imposti fuq l-applikant, b’mod partikolari dwar il-prodott/i previst/i u t‑territorju/i affettwat/i, li huwa l-applikant biss li għandu jiddetermina b’mod korrett il-portata tat-talba sommarja tiegħu.

74.

Għaldaqstant, għalkemm l-informazzjoni li għandha tiġi pprovduta fit-talba sommarja b’mod partikolari dwar il-portata tal‑ksur inkwistjoni hija ċertament inqas, hija għandha tkun preċiża biżżejjed sabiex tiżgura l-protezzjoni tal-applikant u l-post tiegħu fl‑ordni tal-preżentazzjoni tat-talbiet għall-immunità fil-każ fejn, bħal fil-kawża prinċipali, il-Kummissjoni tiddeċiedi li ma tintervjenix abbażi tat-talba għall-immunità ppreżentata quddiemha. F’dan ir-rigward, għandu jiġi enfasizzat li jekk il-portata tal-akkordju previst mit-talba sommarja ma jkunx daqshekk preċiż, l-applikant jirriskja li jitlef postu fl-ordni tal-preżentazzjoni tat-talbiet għall-klemenza quddiem l‑ANK, li tidher li hija s-sitwazzjoni ta’ DHL skont id-deċiżjoni kkontestata ( 39 ).

75.

Għalhekk, irrispettivament mill-kwistjoni dwar jekk it-talba sommarja ppreżentata lil ANK tirriflettix b’mod fidil jew le t-talba għall-immunità ppreżentata lill-Kummissjoni, ANK ma hijiex obbligata tevalwa t-talba sommarja fid-dawl tat-talba għall-immunità ppreżentata lill-Kummissjoni, u dan anki jekk l-ANK ikollha informazzjoni dwar talbiet oħra għall-klemenza li jirrigwardaw l-istess akkordju skont il-punt 22 tal-programm mudell fil-qasam tal-klemenza tan-NEK tal-2006.

76.

Fil-fatt, għalkemm il-Kummissjoni u l-ANK jistgħu jiskambjaw fi ħdan in-NEK informazzjoni miġbura ( 40 ), inkluż fil-kuntest tat-talbiet għall‑klemenza ( 41 ), f’każ li l-ANK ( 42 ) tqis li t-talba sommarja għandha kamp ta’ applikazzjoni ratione materiae iktar ristrett minn dak tat-talba ppreżentata mill-istess impriża lill-Kummissjoni, hija ma għandhiex “tikkuntattja lill‑Kummissjoni jew lill-impriża nnifisha, sabiex jiġi stabbilit jekk, wara l-preżentata tat-talba sommarja, fil-kuntest tat-twettiq tal‑missjonijiet tagħha ta’ investigazzjonijiet interni, il-Kummissjoni kkonstatatx l-eżistenza ta’ eżempji konkreti u speċifiċi ta’ aġir fis-settur allegatament kopert mit-talba prinċipali għall-immunità iżda mhux mit‑talba sommarja għall-immunità” ( 43 ).

77.

Bħall-Gvern Awstrijak, jiena nikkunsidra li obbligu tal‑ANKs li jivverifikaw it-talba sommarja quddiem il-Kummissjoni “jikkontradixxi l-intenzjoni ddikjarata tal-awtoritajiet magħquda fin‑NEK li ma jistabbilixxux ‘one-stop-shop’ għat-talbiet għall-klemenza fi ħdan l-Unjoni Ewropea u li jiksbu l-awtonomija ta’ kull programm ta’ klemenza”. Fl-opinjoni tiegħi, il-fatt li, bl-applikazzjoni tal-punt 22 tal‑programm mudell fil-qasam tal-klemenza tan-NEK tal-2006, l‑applikant għandu jipprovdi waqt il-preżentazzjoni tat-talba sommarja tiegħu “informazzjoni dwar kull talba għall-klemenza diġà ppreżentata jew li ser tkun ippreżentata fir-rigward tal-akkordju preżunt” ma jimponix fuq l-ANKs obbligu li jivverifikaw it-talba sommarja quddiem il-Kummissjoni.

78.

Barra minn hekk l-impożizzjoni fuq l-ANKs tal-obbligu li jikkuntattjaw lill-Kummissjoni jew lill-impriża nnifisha fiċ-ċirkustanzi msemmija fit-tieni domanda preliminari, tmur mhux biss kontra l‑prinċipju ta’ awtonomija u ta’ indipendenza tal-programmi tal-klemenza fi ħdan l-Unjoni, iżda tirriskja wkoll li tippreġudika indebitament l‑obbligu ta’ kooperazzjoni tal-applikanti għall-klemenza, li huwa wieħed mill-pilastri tas-sistema tal-klemenza. Jiena nikkunsidra wkoll li kull nuqqas ta’ twettiq ta’ dan l-obbligu ta’ kooperazzjoni jirriskja li jaffettwa l-ordni tal-preżentazzjoni mogħti lit-talbiet għall-klemenza u konsegwentement, jikkawża preġudizzju lill-applikanti għall-klemenza oħra fir-rigward tal-istess akkordju, u dan bi ksur tal-prinċipju ġenerali tad-dritt tal-Unjoni, fosthom il-prinċipji ta’ nondiskriminazzjoni, ta’ proporzjonalità, ta’ ċertezza legali, ta’ protezzjoni tal-aspettattivi leġittimi u d-dritt għal amministrazzjoni tajba.

79.

Huwa manifest li l-effiċjenza tal-programmi ta’ klemenza tal‑Kummissjoni u tal-ANKs tibbaża b’mod partikolari, fuq l-obbligu tal‑applikant għall-klemenza li juri lill-awtoritajiet, bl-applikazzjoni tal‑punt 13(2) tal-programm mudell fil-qasam tal-klemenza tan-NEK tal-2006, “kooperazzjoni ġenwina, totali u permanenti sa mill‑preżentazzjoni tat-talba tiegħu quddiem l-awtorità tal‑kompetizzjoni sal-konklużjoni tal-kawża” ( 44 ) [traduzzjoni mhux uffiċjali].

80.

Fil-fatt, skont il-punt 24 ta’ dan il-programm mudell, l-impriża li tippreżenta talba sommarja għandha, fuq talba tal-ANK, tipprovdi informazzjoni supplimentari, u jekk din tal-aħħar “tiddeċiedi li taġixxi f’dik il-kawża […] l-impriża għandha tipprovdi l-informazzjoni kollha u l-provi neċessarji sabiex jintlaħaq il-livell ta’ provi meħtieġ” [traduzzjoni mhux uffiċjali].

81.

Għalhekk jiena naqbel mal-osservazzjonijiet tal-Gvern Franċiż ippreżentati waqt is-seduta li jipprovdu li hija biss l-impriża li tippreżenta t-talba sommarja li għandha tikkomunika lill-ANK l‑informazzjoni kollha utili għat-talba tagħha. L-informazzjoni pprovduta wara l-preżentazzjoni tat-talba sommarja ma tistax madankollu tbiddel il-kamp materjali ta’ din it-talba, pereżempju billi żżid settur ieħor ( 45 ) li għalih hija ma tistax tibbenefika mill-istess klassifikazzjoni fl-ordni tal‑preżentazzjoni tat-talbiet għall-klemenza bħas-setturi kkonċernati mit-talba sommarja.

82.

Mill-kunsiderazzjonijiet preċedenti jirriżulta li d-dritt tal-Unjoni ma jistabbilixxi ebda rabta legali bejn it-talba għall-immunità li impriża ppreżentat jew se tippreżenta lill-Kummissjoni u t-talba sommarja għall-immunità li hija ppreżentat lil ANK għall-istess akkordju, li tirrikjedi li ANK tkun obbligata, skont il-punt 22 tal-programm mudell fil‑qasam tal-klemenza tan-NEK tal-2006 u tal-punt 45 tan-noti ta’ spjega annessi mal-programm mudell fil-qasam tal-klemenza tan-NEK tal‑2006, li tevalwa t-talba sommarja għall-immunità li ġiet ippreżentata lilha fid-dawl tat-talba ppreżentata jew li ser tiġi ppreżentata lill-Kummissjoni jew li tikkuntattja lill-Kummissjoni jew lill‑impriża nnifisha, sabiex tistabbilixxi jekk din tal-aħħar, wara l-preżentazzjoni tat-talba sommarja, ikkonstatatx l-eżistenza ta’ eżempji konkreti u speċifiċi ta’ aġir fis-settur allegatament kopert mit‑talba għall-immunità ppreżentata lill-Kummissjoni, iżda mhux mit-talba sommarja għall-immunità.

83.

Permezz tat-tielet domanda tagħha, il-qorti tar-rinviju tistaqsi dwar il-kwistjoni jekk, skont il-programm mudell fil-qasam tal‑klemenza tan-NEK tal-2006, ANK tistax, bl-applikazzjoni tal‑programm nazzjonali ta’ klemenza tagħha u għall-akkordju li għalih l-ewwel impriża ppreżentat jew ser tippreżenta lill-Kummissjoni talba għall-immunità, taċċetta talba sommarja għall-klemenza mingħand din l-impriża biss jew jekk hija tistax taċċetta wkoll it-talbiet ta’ impriżi oħra.

84.

Il-Gvern Taljana u dak Awstrijak jikkunsidraw li t-tielet domanda preliminari mressqa mill-qorti tar-rinviju hija inammissibbli għaliex hija ma tirrigwardax interpretazzjoni tad-dritt tal‑Unjoni iżda interpretazzjoni tad-dritt nazzjonali, jiġifieri l-portata tal-programm ta’ klemenza stabbilit permezz tal-Komunikazzjoni tal‑Autorità. Minn naħa tagħha, Schenker tikkunsidra li t-tielet domanda hija inammissibbli jekk il-Qorti tal-Ġustizzja tikkunsidra li l‑programm mudell fil-qasam tal-klemenza tan-NEK tal-2006 ma huwiex vinkolanti.

85.

Jiena nikkunsidra li t-tielet domanda hija ammissibbli. Għandu jitfakkar li ma hijiex il-Qorti tal-Ġustizzja li għandha tiddeċiedi dwar l‑interpretazzjoni tad-dritt nazzjonali u lanqas li tevalwa l-effetti tagħha fil-kuntest tal-proċedura tal-Artikolu 267 TFUE, peress li din il-funzjoni hija esklużivament tal-qorti tar-rinviju jew, jekk ikun il-każ, tal-qrati nazzjonali kompetenti. Jiena nikkunsidra li mill-formulazzjoni tal-istess tielet domanda, mill-proċess kif ukoll mid-dibattiti li saru quddiem il‑Qorti tal-Ġustizzja jirriżulta li t-tielet domanda titlob interpretazzjoni tad-dritt tal-Unjoni, anki jekk din id-domanda tagħmel riferiment ukoll għad-dritt nazzjonali, jiġifieri għall-programm nazzjonali ta’ klemenza. Għalhekk hija l-Qorti tal-Ġustizzja li għandha, f’din il-kawża, tillimita l-eżami tagħha għad-dispożizzjonijiet tad-dritt tal-Unjoni billi tipprovdi interpretazzjoni li tkun utili għall-qorti tar‑rinviju. Barra minn hekk, il-fatt li l-programm mudell fil-qasam tal‑klemenza tan-NEK tal-2006 ma huwiex, fl-opinjoni tiegħi, vinkolanti, ma jipprekludix l-applikabbiltà ta’ dispożizzjonijiet oħra tad‑dritt tal-Unjoni fil-kuntest tal-kawża prinċipali.

86.

Jiena naħseb li t-tielet domanda titnissel mill-fatt li l-punti 22 sa 25 tal-programm mudell fil-qasam tal-klemenza tan-NEK tal-2006 jsemmu l-preżentazzjoni tat-talbiet sommarji għall-immunità quddiem l-ANK fil-kawżi tat-“tip 1A” biss u meta l-impriża tkun ppreżentat jew tkun ser tippreżenta talba għall-immunità lill-Kummissjoni ( 46 ). Minn dan isegwi li dan il-programm ma jipprovdix talbiet sommarji b’mod partikolari meta impriża titlob biss tnaqqis ta’ multa quddiem il‑Kummissjoni u/jew l-ANK. Madankollu, il-programm mudell fil‑qasam tal-klemenza tan-NEK tal-2012 wessa’ kunsiderevolment dan il-punt dwar is-sitwazzjonijiet li fihom talba sommarja tista’ tiġi ppreżentata lil ANK ( 47 ).

87.

F’dan ir-rigward, skont DHL, l-Artikolu 16 tal-Komunikazzjoni tal-Autorità ma jippermettix il-preżentazzjoni ta’ talba sommarja ħlief mill-impriża li diġà ppreżentat jew li ser tippreżenta lill‑Kummissjoni talba sabiex tikseb in-nuqqas ta’ impożizzjoni ta’ sanzjonijiet. Hija tqis li minn din id-dispożizzjoni jirriżulta li l-unika talba sommarja li tista’ ssir hija talba għall-immunità u li, fiċ‑ċirkustanzi tal-kawża prinċipali, it-talbiet sommarji ta’ Schenker u ta’ Agility ma jissodisfawx din il-kundizzjoni u ma jistgħux għalhekk jipproteġu l-pożizzjoni tagħhom fuq livell nazzjonali billi jippreżentaw talbiet sommarji lill-Autorità. DHL iżżid tgħid li, peress li hija ppreżentat talba għall-immunità quddiem il-Kummissjoni, “l-impriżi l-oħra li wara offrew il-kooperazzjoni tagħhom lill-Kummissjoni – bħal Schenker u Agility, f’dan il-każ – jistgħu eventwalment jipproteġu l-pożizzjoni tagħhom fuq livell nazzjonali biss billi jippreżentaw lill-ANK ikkonċernata talbiet prinċipali għat-tnaqqis tal-multi, peress li […] dan it-tnaqqis ma jistax jintalab taħt il-forma sommarja f’dak il-mument. Għalhekk, isegwi li l-preżentazzjoni tat-talbiet regolari għall-klemenza lill-[Autorità] minn Schenker u Agility għandha tkun datata korrettament fil-ġurnata tat-tlestija tat-talbiet sommarji rispettivi – jiġifieri, fil-11 ta’ Ġunju 2009 għal Schenker, u fil-11 ta’ Jannar 2010 għal Agility. Fiż-żewġ każijiet, din id-data hija wara t-23 ta’ Ġunju 2008, data tal-preżentazzjoni tat-talba sommarja ta’ DHL, li skont l-[Autorità], tinkludi l-ewwel u l-unika talba għal trattament favorevoli tal-kumpanniji appellanti fil-kawża prinċipali dwar is-settur tat-triq tal-ispedizzjoniji internazzjonali tal-merkanzija” ( 48 ).

88.

Għandu jitfakkar li la l-programm mudell fil-qasam tal-klemenza tan-NEK tal-2006 u lanqas il-programm mudell fil-qasam tal-klemenza tan-NEK tal-2012 ma huma vinkolanti għall-ANKs. Barra minn hekk, għalkemm huwa minnu li l-programm mudell fil-qasam tal-klemenza tan-NEK tal-2006 jipprevedi l-preżentazzjoni tat-talbiet sommarji għall-immunità quddiem l-ANKs fil-kawżi tat-“tip 1A” biss, mill-punt 3 tal-programm mudell fil-qasam tal-klemenza tan-NEK tal-2006 jirriżulta b’mod ċar li ANK “tista’” tadotta approċċ iktar favorevoli lejn l-impriżi li jitolbu l-klemenza fil-kuntest tal-programm tagħha.

89.

Għalhekk jiena nikkunsidra li ANK tista’ tipprovdi fil-programm ta’ klemenza tagħha sistema ta’ talbiet sommarji li ma hijiex ibbażata fuq il-programm mudell fil-qasam tal-klemenza tan-NEK tal-2006 u lanqas fuq il-programm mudell fil-qasam tal-klemenza tan-NEK tal-2012, bil-kundizzjoni madankollu li din is-sistema tosserva l-prinċipji ġenerali tad-dritt tal-Unjoni, fosthom il-prinċipji ta’ nondiskriminazzjoni, ta’ proporzjonalità, ta’ ċertezza legali, ta’ protezzjoni tal-aspettattivi leġittimi u ta’ dritt ta’ amministrazzjoni tajba.

90.

Fl-osservazzjonijiet bil-miktub ( 49 ) tiegħu l-Gvern Taljan indika li fiż-żmien tal-fatti tal-kawża prinċipali l-programm ta’ klemenza tal-Autorità ma kienx jipprovdi espressament il-possibbiltà li l-Autorità “tilqa’ talba sommarja ppreżentata wara talba prinċipali għal sempliċi tnaqqis tas-sanzjoni”. Huwa jqis madankollu li dan ma jikser ebda dispożizzjoni jew prinċipju tad-dritt tal-Unjoni, peress li l‑programm mudell fil-qasam tal-klemenza tan-NEK tal-2006 ma jikkostitwixxix dokument legalment vinkolanti għall-ANKs u li, fi kwalunke każ, huwa dan il-programm stess li jikkunsidra mixtieqa l‑ikbar parteċipazzjoni ta’ impriżi fis-sistema tal-klemenza ( 50 ).

91.

Skont DHL, il-punt 16 tal-Komunikazzjoni tal-Autorità “fi żmien il-fatti kien ċar u kien jippermetti l-preżentazzjoni ta’ talba sommarja mill-impriża li kienet diġà ppreżentat jew li kienet ser tippreżenta lill‑Kummissjoni talba sabiex tikseb in-nuqqas ta’ impożizzjoni tas‑sanzjonijiet”. Hija tqis li “l-aċċettazzjoni, mill-[Autorità], ta’ talbiet għall-immunità ppreżentati taħt il-forma sommarja minn Schenker u Agility fl-assenza tar-rekwiżiti previsti [fil-punt 16 tal-Komunikazzjoni tal-Autorità] kienet tikkostitwixxi, […] verament l-evitar tal-proċedura […]. F’Diċembru 2007, meta Schenker ippreżentat it-talba sommarja tagħha, il-Kummissjoni kienet diġà ilha tliet xhur li tat lil DHL l‑immunità kundizzjonali (għat-tliet setturi tas-suq inkwistjoni). […] Fl-assenza tar-rekwiżit fundamentali għat-talba sommarja, ma kienx hemm l-inqas dubju interpretattiv li t-talbiet għall‑immunità ta’ Schenker u ta’ Agility kienu inammissibbli” ( 51 ).

92.

Barra minn hekk, Schenker tqis li, bl-applikazzjoni tal-komunikazzjoni tagħha, l-Autorità tista’ taċċetta talba sommarja minn naħa tal-impriżi li ppreżentaw lill-Kummissjoni talba għal tnaqqis tal-multi. Hija tqis li l-unika rekwiżit imsemmi mill-punt 16 tal-Komunikazzjoni tal-Autorità applikabbli ratione temporis fil-kawża prinċipali huwa li impriża li beħsiebha tippreżenta talba għall-klemenza “sommarja” għandha tkun “[…] diġà ppreżentat jew ser tippreżenta talba għall-immunità lill-Kummissjoni […]”. “Fil-mument li kwalunkwe impriża li ma tkunx għada ppreżentat talba għall-immunità lill-Kummissjoni ma tistax ovvjament tkun taf jekk hija hux ser tkun ’l-ewwel waħda fl-ordni kronoloġiku’ fid-dawl tal-ksur li hija trid tirrapporta (jiġfieri jekk it-talba għall-immunità tagħha hux ser tkun ‘aċċettata’), il-fatt li impriża oħra tkun diġa talbet l-immunità lill-Kummissjoni għall-istess ksur, u/jew hija tkun diġà kisbet l-immunità kundizzjonali korrispondenti ma huwiex importanti u ma jistax jikkomprometti d-dritt tal-impriża inkwistjoni li tippreżenta wkoll lill-[Autorità] (jew lil ANK oħra) talba għall-klemenza taħt il-forma ‘sommarja’” ( 52 ).

93.

Agility żżid tgħid li “wieħed faċilment jiddeduċi mill-formulazzjoni tal-programm ta’ klemenza nazzjonali l-possibbiltà li l-[Autorità] tirċievi diversi dikjarazzjonijiet sommarji. L-Artikolu 16 tal‑leġiżlazzjonijiet nazzjonali u [il-punt 22 tal-programm mudell fil-qasam tal-klemenza tan-NEK tal-2006] jipprovdu l-possibbiltà li tiġi ppreżentata talba sommarja mill-impriża ‘li ppreżentat jew li ser tippreżenta talba għall-immunità lill-Kummissjoni’. Ladarba hija s‑sempliċi intenzjoni li tiġi ppreżentata talba għall-klemenza (u mhux il‑preżentazzjoni effettiva tagħha) li hija importanti u li hija qabel il‑konoxxenza tal-impriża tal-ordni tal-preżentazzjoni tagħha (u l‑eventwali għoti tal-immunità kundizzjonali), il-formulazzjoni [tal‑punt 22 tal-programm mudell fil-qasam tal-klemenza tan-NEK tal‑2006 u tal-Artikolu 16 tal-Komunikazzjoni tal-Autorità] tammetti b’mod manifest li diversi impriżi jinsabu fl-istess sitwazzjoni, b’tali mod li t-talbiet sommarji tagħhom huma ammissibbli” ( 53 ).

94.

Għalkemm huwa ċert li l-eventwali adozzjoni ta’ regoli nazzjonali fil-qasam tal-klemenza u l-applikazzjoni tagħhom jaqgħu fil‑kompetenza tal-Istati Membri u li huma jistgħu jadottaw approċċ iktar favorevoli lejn l-impriżi li jitolbu l-klemenza fil-kuntest tal‑programmi ta’ klemenza tagħhom minn dak previst mill-programm mudell fil-qasam tal-klemenza tan-NEK tal-2006, taħt il-kundizzjoni li jiġi osservat id-dritt tal-Unjoni, b’mod partikolari l-Artikolu 101 TFUE, id‑dispożizzjoni tal-Karta u l-prinċipji ġenerali tad-dritt tal-Unjoni ( 54 ), jirriżulta madankollu mill-osservazzjonijiet ippreżentati lill-Qorti tal‑Ġustizzja, inċertezza reali dwar is-sens u/jew il-portata tal‑komunikazzjoni tal-Autorità.

95.

Għaldaqstant, hija l-qorti tar-rinviju li għandha tiddetermina s‑sens u l-portata ta’ din il-komunikazzjoni sabiex tivverifika jekk l‑Autorità tbegħditx effettivament minnha, u jekk ikun il-każ, jekk billi għamlet dan, hija kisritx id-dritt tal-Unjoni, b’mod partikolari, il-prinċipji ġenerali tad-dritt. F’dan ir-rigward, il-qorti tar-rinviju għandha b’mod partikolari tivverifika fil-kawża prinċipali jekk l-ugwaljanza fit‑trattament tal-applikanti għall-klemenza kollha u d-dritt għal amministrazzjoni tajba ġewx osservati u li l-aspettattivi leġittimi kienu protetti.

96.

Fid-dawl tal-kunsiderazzjonijiet preċedenti, nipproponi li l-Qorti tal-Ġustizzja tirrispondi b’dan il-mod għad-domandi preliminari magħmula mill-Consiglio di Stato: