1.

Matul is-seklu dsatax, il-konsum tal-ilmijiet termali min-nixxiegħa sar popolari, u dan ġie segwit, wara l-iżvilupp soċjali u kulturali, mill-kummerċjalizzazzjoni fil-fliexken. Fl-1870, l-ewwel riklam għan-nixxiegħa ta’ ilma minerali naturali Perrier kien jirreferi għall-kunċett ta’ “l-prinċipessa tal-ilma tal-mejda” (“la princesse des eaux de table”). Fid-dritt tal-Unjoni, il-qafas ġuridiku tal-ilma minerali naturali jaqa’ taħt l-objettiv intiż biex jistabbilixxi u jiżgura l-moviment liberu tal-merkanzija, waqt li jenfasizza b’mod partikolari l-protezzjoni tal-konsumaturi.

2.

F’dan il-kuntest, din it-talba għal deċiżjoni preliminari tirrigwarda l-interpretazzjoni tal-kunċett ta’ “ilma minerali naturali mill-istess nixxiegħa waħdanija”, fis-sens tal-Artikolu 8(2) tad-Direttiva 2009/54/KE ( 2 ), li, filwaqt li wettqet il-kodifikazzjoni tad-Direttiva 80/777/KEE ( 3 ) li kienet l-ewwel waħda li tirregola l-problema tas-suq tal-ilma minerali fil-fliexken taħt id-dritt tal-Unjoni, issostitwixxiet lil din tal-aħħar. B’mod partikolari, skont l-Artikolu 8(2) tad-Direttiva 2009/54, huwa pprojbit li wieħed iqiegħed fis-suq ilma minerali naturali mill-istess nixxiegħa waħdanija taħt iktar minn isem kummerċjali wieħed.

3.

Il-kawża prinċipali b’hekk hija bejn l-impriża Hotel Sava Rogaška, gostinstvo, turizem in storitve, d.o.o. (iktar ’il quddiem “HSR”) u r-Republika Slovenija (ir-Repubblika tas-Slovenja), irrappreżentata mill-Ministrstvo za kmetijstvo in okolje (Ministeru tal-Agrikoltura u l-Ambjent, iktar ’il quddiem il-“Ministeru”), dwar ir-rifjut minn dan tal-aħħar li jassenja l-isem “ilma minerali naturali” favur HSR. Kif jirriżulta mill-proċess, ir-rifjut inkwistjoni fil-kawża prinċipali huwa bbażat fuq il-fatt li l-istess water table ta’ taħt l-art isservi żewġ punti ta’ ħruġ, fosthom dak li għalih HSR ingħatat konċessjoni ta’ sfruttament. L-ilma meħud mit-tieni punt ta’ ħruġ diġà ġie rrikonoxxut fis-Slovenja taħt isem partikolari fejn jiġi kkummerċjalizzat legalment bħala tali.

4.

Din il-kawża, li hija ankrata fuq kunċetti relattivament tekniċi u li tiżvela diffikultà interpretattiva bbażata fuq l-enfasi bejn il-kriterji relatati mal-karatteristiċi oġġettivi tal-ilma minerali, min-naħa l-waħda, u dawk relatati mal-istruttura idroġeoloġika tal-punt ta’ ħruġ tiegħu, min-naħa l-oħra, tikkostitwixxi opportunità għall-Qorti tal-Ġustizzja biex tiddikjara għall-ewwel darba l-pożizzjoni tagħha dwar l-interpretazzjoni tad-Direttiva 2009/54 sabiex tikkjarifika l-objettivi tagħha u l-valuri li wasslu għall-adozzjoni tagħha.

5.

Skont il-premessi 5 u 9 tad-Direttiva 2009/54:

[...]

6.

L-Artikolu 1(1) ta’ din id-Direttiva jipprovdi:

“Din id-Direttiva tikkonċerna l-ilmijiet estratti mill-art ta’ Stat Membru u rikonoxxuti mill-awtorità responsabbli ta’ dak l-Istat Membru bħala ilmijiet minerali naturali li jissodisfaw id-dispożizzjonijiet tal-Anness I, Taqsima I.”

7.

L-Artikolu 8(2) tad-Direttiva 2009/54/KE jippreċiża:

“Għandu jkun ipprojbit li wieħed iqiegħed fis-suq ilma minerali naturali mill-istess nixxiegħa waħdanija taħt iktar minn deskrizzjoni kummerċjali waħda.”

8.

Fl-Anness I tad-Direttiva 2009/54, fil-parti I tiegħu bit-titolu “Definizzjoni”, insibu l-punti segwenti:

[…]

[...]”

9.

Id-Direttiva 2000/60/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill, tat-23 ta’ Ottubru 2000, li tistabbilixxi qafas għal azzjoni Komunitarja fil-qasam tal-politika tal-ilma ( 4 ), tiddefinixxi qafas għall-ġestjoni u l-protezzjoni komuni tal-ilmijiet ibbażata mhux fuq il-fruntieri jew il-politiki nazzjonali, iżda fuq il-formazzjonijiet idroloġiċi, jiġifieri skont l-għadira idrografika, f’perspettiva ta’ żvilupp sostenibbli. Fuq il-pjan terminoloġiku, din tistabbilixxi, fl-Artikolu 2 tagħha, struttura kumplessa ta’ definizzjonijiet ta’ livell tekniku ħafna, bħal akwifikatur jew korp ta’ ilma ta’ taħt l-art.

10.

Id-Direttiva 80/777, issostitwita mid-Direttiva 2009/54, ġiet trasposta fid-dritt Sloven, b’mod partikolari, permezz tar-regolament dwar l-ilmijiet minerali naturali, l-ilmijiet tan-nixxiegħa u l-ilmijiet tal-mejda ( 5 ). L-Artikolu 4(1) ta’ dak ir-regolament jipprovdi li l-ilma minerali huwa l-ilma li, minbarra ċerti rekwiżiti mikrobijoloġiċi, jissodisfa, fost affarijiet oħrajn, il-kundizzjoni li dan ikun joriġina minn water table jew depożitu ta’ taħt l-art, protett kontra kull forma ta’ kontaminazzjoni possibbli u provenjenti minn nixxiegħa sfruttata minn ħruġ wieħed jew iktar naturali jew imtaqqba. L-Artikolu 12(4) tar-regolament jipprovdi li l-ilma minerali naturali provenjenti mill-istess nixxiegħa, fil-kummerċ bilfors irid juża l-istess marka kummerċjali.

11.

Jirriżulta mill-proċess li, fit-18 ta’ Lulju 2011, HSR ressqet quddiem il-Ministeru talba sabiex jiġi rrikonoxxut fis-Slovenja l-isem kummerċjali “ROI Roitschocrene” għall-ilma minerali naturali meħud minn punt ta’ ħruġ bl-isem “RgS‑2/88”.

12.

B’deċiżjoni tas-26 ta’ Frar 2012, il-Ministeru ċaħad dik it-talba fuq il-bażi li ilma minerali naturali mill-istess nixxiegħa waħdanija, skont l-Artikolu 12(4) tar-regolament u l-Artikolu 8(2) tad-Direttiva 2009/54, bilfors irid jiġi kkummerċjalizzat taħt isem kummerċjali wieħed u li ilma minerali naturali meħud mill-istess akwifikatur bħall-ilma inkwistjoni, iżda minn punt ta’ ħruġ ieħor (imsejjaħ “V‑3/66‑70”), diġà ġie rrikonoxxut bħala ilma minerali naturali taħt l-isem kummerċjali “Donat Mg” b’deċiżjoni tat-3 ta’ Lulju 2001 u kkummerċjalizzat bħala tali.

13.

HSR ippreżentat rikors għall-annullament ta’ dik id-deċiżjoni quddiem l-Upravno sodišče (tribunal amministrattiv) fejn sostniet, minn naħa waħda, li l-punt ta’ ħruġ “RgS‑2/88” ma jipproduċix l-istess ilma bħall-punt ta’ ħruġ “V‑3/66‑70” u, min-naħa l-oħra, li għandha ssir distinzjoni bejn il-kunċetti ta’ “nixxiegħa” u ta’ “akwifikatur”. Peress li dan ir-rikors ġie miċħud, HSR ippreżentat rikors għal reviżjoni quddiem il-qorti tar-rinviju, fejn argumentat, b’mod partikolari, li t-tribunal amministrattiv interpreta b’mod żbaljat il-kunċett ta’ “nixxiegħa” li jinsab fl-Artikolu 8(2) tad-Direttiva 2009/54.

14.

Fid-deċiżjoni tar-rinviju tagħha, il-Vrhovno sodišče (Qorti Suprema) tippreċiża li l-punti ta’ ħruġ “V‑3/66‑70” u “RgS‑2/88” jaqsmu l-istess water table jew depożitu ta’ taħt l-art ( 6 ). Barra minn hekk, hija tinnota li l-ilma minerali naturali Donat Mg huwa mniżżel fir-reġistru tal-ilmijiet minerali naturali rikonoxxuti fis-Slovenja kif ukoll fil-lista tal-ilmijiet minerali naturali rikonoxxuti mill-Istati Membri ( 7 ), u n-nixxiegħa indikata hija n-nixxiegħa Donat ( 8 ).

15.

Il-qorti tar-rinviju tistaqsi dwar l-interpretazzjoni li għandha tingħata lill-espressjoni “ilma minerali naturali mill-istess nixxiegħa waħdanija” fis-sens tal-Artikolu 8 tad-Direttiva 2009/54. Hija tosserva li l-kelma “nixxiegħa”, li tintuża diversi drabi fl-imsemmija direttiva, ma hijiex iddefinita hemmhekk. Fid-dawl tad-diverġenzi lingwistiċi tad-definizzjoni ta’ “ilma minerali naturali” li tinsab fl-Anness I, Kapitolu I, punt 1, tal-istess direttiva, diversi interpretazzjonijiet ta’ din l-espressjoni huma possibbli. F’dawn iċ-ċirkustanzi, il-Vrhovno sodišče ddeċidiet li tissospendi l-proċeduri u li tagħmel lill-Qorti tal-Ġustizzja d-domandi preliminari li ġejjin:

16.

It-talba għal deċiżjoni preliminari waslet fir-reġistru tal-Qorti tal-Ġustizzja fil-25 ta’ April 2014. Ġew ippreżentati osservazzjonijiet bil-miktub minn HSR, mill-Gvern Sloven, mill-Gvern Ċek u mill-Gvern Elleniku, kif ukoll mill-Kummissjoni Ewropea. HSR, il-Gvern Sloven u l-Gvern Elleniku kif ukoll il-Kummissjoni pparteċipaw fis-seduta li saret fl-4 ta’ Marzu 2015.

17.

Permezz tad-domandi tagħha, il-qorti tar-rinviju tistaqsi lill-Qorti tal-Ġustizzja dwar l-interpretazzjoni tal-projbizzjoni ddikjarata fl-Artikolu 8(2) tad-Direttiva 2009/54, li tipprovdi li huwa pprojbit li jiġi kkummerċjalizzat taħt diversi ismijiet kummerċjali “ilma minerali naturali mill-istess nixxiegħa waħdanija”. Waqt li d-domandi huma ppreżentati mill-qorti tar-rinviju fil-forma ta’ deklinazzjoni ta’ ipoteżijiet interpretattivi varjati, għandu jiġi enfasizzat li dawn kollha jiffokaw fuq l-istess u l-uniku kunċett. B’hekk, minkejja l-istruttura tagħhom, nipproponi, l-istess bħall-partijiet kollha li ppreżentaw osservazzjonijiet bil-miktub f’din il-kawża, li dawn id-domandi jiġu indirizzati b’mod konġunt.

18.

Jirriżulta mill-proċess li d-diffikultà prinċipali li tiffaċċja l-qorti tar-rinviju hija relatata mal-fatt li d-Direttiva 2009/54 ma tipprovdi ebda definizzjoni tal-kunċett ta’ “nixxiegħa” u li b’hekk dak il-kunċett jista’ jagħti lok għal diversi interpretazzjonijiet. Jekk l-objettiv essenzjali huwa li jiġi evitat li jiġi mqarraq il-konsumatur, il-kunċett tal-“istess nixxiegħa” għandu jiġi llimitat għall-kunċett tal-“istess punt ta’ ħruġ”. B’hekk, l-ilma biss meħud mill-istess punt ta’ ħruġ, u li jkollu l-istess kompożizzjoni kimika u mikrobijoloġika, jaqa’ taħt dik l-espressjoni. Jekk, għall-kuntrarju, għandha tingħata interpretazzjoni wiesgħa, ikollu jitqies li l-kunċett ta’ “l-istess nixxiegħa” ikopri l-ilma meħud minn diversi punti ta’ ħruġ, filwaqt li lkoll ikollhom akwifikatur komuni fis-sens tad-DKE ( 9 ).

19.

F’dan ir-rigward, huwa utli li jiġi ddelimitat, fl-ewwel lok, il-kamp tal-interpretazzjoni inkwistjoni.

20.

Għandu jitfakkar li t-twettiq tal-armonizzazzjoni fil-qasam tal-kummerċjalizzazzjoni tal-ilma fil-fliexken kien proċess partikolarment twil u kumpless fi ħdan is-suq intern. L-oppożizzjoni prinċipali bejn l-Istati Membri kienet iffokata fuq diverġenza dwar il-kunċett proprju ta’ ilma minerali naturali ( 10 ). Konsegwentement, għalkemm il-kwistjoni tal-approssimazzjoni tad-dispożizzjonijiet leġiżlattivi fil-qasam tal-prodotti tal-ikel u x-xarbiet ilha li tqajmet mit-tmiem tas-snin ħamsin, id-direttiva dwar l-armonizzazzjoni tal-isfruttament u l-kummerċjalizzazzjoni tal-ilmijiet naturali ġiet stabbilita biss fl-1980 ( 11 ). Fuq livell internazzjonali, dik l-istess battalja mmaterjalizzat fid-dibattiti madwar l-adozzjoni tal-Codex alimentarius ( 12 ).

21.

Id-Direttiva 80/777 kienet tirrigwarda l-isfruttament u t-tqegħid għall-kummerċ ta’ prodotti tal-ikel iddestinati għall-konsum mill-bniedem, billi kienet tinsisti, b’mod partikolari, fuq in-neċessità li jitħarsu kontra r-riskji ta’ tniġġis, inkwantu s-saħħa pubblika kienet ikkonċernata. Min-naħa l-oħra, din kienet tiggarantixxi d-drittijiet tal-konsumatur billi tiżgura, permezz tal-ibbottiljar fin-nixxiegħa u mezz ta’ għeluq xieraq, li l-likwidu kien iżomm il-karatteristiċi li jkunu ġġustifikaw ir-rikonoxximent tiegħu bħala ilma minerali ( 13 ). Bħala suċċessura tad-Direttiva 80/777, id-Direttiva 2009/54 b’hekk tirriproduċi, fuq livell ġenerali, l-istess prinċipji ta’ gwida.

22.

Id-Direttiva 2009/54, li ġiet adottata fuq il-bażi tal-Artikolu 95 KE (Artikolu 114 TFUE), taqa’ taħt il-qafas tal-approssimazzjoni tal-leġiżlazzjonijiet li għandhom bħala skop l-istabbiliment u l-funzjonament tas-suq intern, fil-qasam tal-prodotti tal-ikel ( 14 ). Element essenzjali għall-finijiet tal-interpretazzjoni tagħha jinsab fil-premessa 5 tagħha, li tipprovdi li kull regolamentazzjoni dwar l-ilmijiet minerali naturali għandha jkollha bħala objettivi primordjali l-protezzjoni tas-saħħa tal-konsumaturi u li jiġi evitat li jiġu mqarrqa, kif ukoll biex tiġi ggarantita l-lealtà tat-tranżazzjonijiet kummerċjali. Fil-fatt, kif jenfasizza l-Gvern Elleniku, dik il-premessa ġiet miżjuda mar-ratio legis tad-Direttiva 2009/54 fil-kuntest tal-formulazzjoni mill-ġdid tad-Direttiva 80/777.

23.

Ċertament, huwa minnu li l-problema tal-ilma tajjeb għax-xorb, u tal-ilma fil-fliexken b’mod partikolari, hija kkaratterizzata minn leġiżlazzjoni transversali. Din hija rregolata minn diversi atti li fosthom insibu, b’mod partikolari, id-Direttiva dwar il-kwalità tal-ilma maħsub għall-konsum mill-bniedem ( 15 ), id-Direttiva li tistabbilixxi l-komponenti tal-ilma minerali naturali li jistgħu jippreżentaw riskju għas-saħħa pubblika ( 16 ) u d-Direttiva li tintroduċi l-kunċett ta’ ilma mediċinali ( 17 ). Fir-rigward, b’mod partikolari, tar-regoli dwar it-tikkettjar, id-Direttiva 2009/54 tinkludi supplimenti u derogi għar-regoli ġenerali tar-leġiżlazzjoni dwar it-tikkettjar tal-prodotti tal-ikel ( 18 ).

24.

Madankollu, meta jitqiesu d-diverġenzi bejn l-objettivi u l-oġġetti rregolati, jidhirli li l-assenza ta’ definizzjoni legali tal-kelma “nixxiegħa” fid-Direttiva 2009/54 ma jidhirlix li timplika li għandha ssir kontroreferenza għad-definizzjonijiet li jinsabu fid-DKE. Tali għażla tista’ saħansitra tikkostitwixxi żball ġuridiku.

25.

Fil-fatt, kif diġà enfasizzat il-Qorti tal-Ġustizzja, id-DKE hija direttiva qafas adottata fuq il-bażi tal-Artikolu 175(1) KE (li sar l-Artikolu 192 TFUE). Hija tistabbilixxi xi prinċipji komuni u qafas globali ta’ azzjoni għall-protezzjoni tal-ilmijiet, l-integrazzjoni, kif ukoll, għal medda ta’ żmien itwal, l-iżvilupp tal-prinċipji ġenerali u tal-istrutturi li jippermettu l-protezzjoni u l-użu ekoloġikament vijabbli tal-ilma fl-Unjoni Ewropea ( 19 ). Madankollu d-DKE ma tipprevedix armonizzazzjoni totali tal-leġiżlazzjoni tal-Istati Membri fis-settur tal-ilma ( 20 ). Jirriżulta mill-premessa 19 tagħha li l-għan tagħha huwa ż-żamma u t-titjib tal-ambjent akwatiku tal-Unjoni. Dan l-objettiv ta’ natura ekoloġika huwa marbut prinċipalment mal-kwalità tal-ilmijiet inkwistjoni ( 21 ).

26.

Ċertament, ma jistax jiġi eskluż li l-espressjonijiet provenjenti minn diversi direttivi jiddefinixxu, fir-realtà, l-istess fenomenu naturali, inkwantu akwifikatur, water table jew depożitu ta’ taħt l-art ilkoll huma intiżi li jiddeskrivu forma ta’ akkumulazzjoni ta’ ilma taħt l-art. Għaldaqstant, in-natura impreċiża tar-relazzjoni bejn l-imsemmija kunċetti timmilita kontra referenza diretta għall-kunċetti tekniċi tad-DKE fil-kuntest tal-interpretazzjoni tad-Direttiva 2009/54.

27.

Finalment, nirrileva li d-domandi mqajma fil-kuntest tal-kawża prinċipali li jirrigwardaw il-prattika tal-awtoritajiet nazzjonali fir-rigward tal-attribuzzjoni ta’ konċessjonijiet għall-estrazzjoni tal-ilma minerali naturali huma rrilevanti għall-interpretazzjoni mitluba, fis-sens li dawn ma jistgħux jinfluwixxu fuq l-interpretazzjoni tal-kunċett proprju ta’ “ilma minerali naturali mill-istess nixxiegħa waħdanija” fis-sens tal-Artikolu 8(2) tad-Direttiva 2009/54.

28.

Huwa fid-dawl ta’ dawn il-kunsiderazzjonijiet li għandna nipproċedu għall-interpretazzjoni tal-Artikolu 8(2) tad-Direttiva 2009/54.

29.

Skont l-Artikolu 8(2) tad-Direttiva 2009/54, għandu jkun ipprojbit li wieħed iqiegħed fis-suq ilma minerali naturali mill-istess nixxiegħa waħdanija taħt iktar minn isem kummerċjali wieħed. Huwa interessanti li wieħed jinnota li l-Artikolu 8 tad-Direttiva 2009/54 ma kienx suġġett għal emendi meta mqabbel mal-proposta tad-Direttiva 80/777 ippreżentata mill-Kummissjoni fl-1970 ( 22 ). B’hekk din hija dispożizzjoni kostanti daqs kemm hi lakonika.

30.

Skont il-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja, sabiex tiġi ddeterminata l-portata ta’ dispożizzjoni tad-dritt tal-Unjoni, hemm lok li jitqiesu kemm l-espressjonijiet tagħha, kif ukoll il-kuntest u l-għanijiet tagħha, waqt li l-ġenesi tad-dispożizzjoni tista’ wkoll tiżvela elementi rilevanti għall-interpretazzjoni tagħha ( 23 ).

31.

F’dan ir-rigward, ninnota li, f’din il-kawża, l-interpretazzjoni tat-terminu l-“istess nixxiegħa” toħloq tensjoni partikolari bejn il-karatteristiċi objettivi tal-ilma minerali, minn naħa waħda, u l-karatteristiċi idroġeoloġiċi marbuta mal-mogħdija tiegħu lejn l-art, minn naħa oħra. B’mod partikolari, il-qorti tar-rinviju tistaqsi lill-Qorti tal-Ġustizzja dwar ir-rilevanza, b’mod partikolari, tad-distanza bejn il-punti ta’ ħruġ, il-kwalità speċifika tal-ilma, il-konnessjoni idrolika tal-punti ta’ ħruġ u l-fond tal-punti ta’ ħruġ. Il-fajl ippreżentat lill-Qorti tal-Ġustizzja jinkludi diversi opinjonijiet li jittrattaw dawn l-aspetti. B’mod partikolari, HSR tinsisti dwar id-differenza bejn il-kunċett ta’ nixxiegħa u dak ta’ akwifikatur.

32.

Fil-fehma tiegħi, tali konfrontazzjoni teknika trendi l-interpretazzjoni mitluba inutilment vaga. Min-naħa tiegħi, sabiex nispjega l-kontenut tal-Artikolu 8 tad-Direttiva 2009/54, nixtieq nitlaq mill-kunċett bażiku tad-Direttiva 2009/54, jiġifieri l-kunċett ta’ ilma minerali naturali, b’rabta mal-objettiv primordjali ta’ din id-direttiva li jirrigwarda l-protezzjoni tal-konsumaturi. Dan il-punt ta’ tluq jippermetti li jiġi kkonstatat li l-istatus tal-elementi idroloġiċi jista’ jitqies, għall-finijiet tal-interpretazzjoni tal-kunċett tal-“istess nixxiegħa”, li huwa komplementari.

33.

Permezz tal-espressjoni “ilma minerali naturali”, fis-sens tal-Anness I, parti I, punt 1, tad-Direttiva 2009/54, il-leġiżlatur tal-Unjoni ried jirreferi għal “ilma mikrobijoloġikament tajjeb għas-saħħa [ ( 24 ) ], li joriġina minn water table ta’ taħt l-art jew minn depożitu ta’ taħt l-art u li joħroġ minn nixxiegħa meħud minn ħruġ naturali wieħed jew aktar jew minn ħruġ imtaqqab”. Id-definizzjoni inkwistjoni b’hekk tirreferi b’mod kumulattiv għal żewġ livelli, minn naħa waħda, l-oriġini tal-ilma minerali naturali u, min-naħa l-oħra, minn fejn joħroġ l-ilma. Barra minn hekk, skont l-imsemmi punt 1, l-ilma minerali naturali huwa distint mill-ilma tax-xorb ordinarju minħabba n-natura u l-purità oriġinali tiegħu.

34.

Għall-finijiet tal-interpretazzjoni tal-kunċett ta’ “nixxiegħa”, dik id-definizzjoni madankollu ma hijiex eżenti minn dubji, b’mod partikolari meta titqabbel ma’ verżjonijiet lingwistiċi oħrajn ( 25 ), notevolment il-verżjonijiet fejn il-kunċetti tal-oriġini tal-ilma u tal-punt minn fejn joħroġ tintuża l-istess espressjoni, bħal ma huwa l-każ tal-verżjoni Slovena ( 26 ).

35.

Fil-każ ta’ diverġenza bejn il-verżjonijiet lingwistiċi differenti ta’ test tal-Unjoni, id-dispożizzjoni inkwistjoni għandha tiġi interpretata skont l-istruttura ġenerali u l-għan tal-leġiżlazzjoni li tifforma parti minnha ( 27 ).

36.

F’dan ir-rigward, kif diġà rrilevajt, il-leġiżlatur jagħti importanza partikolari lill-protezzjoni tal-konsumaturi. Dak l-għan huwa rifless fid-Direttiva 2009/54 f’diversi livelli. Fl-ewwel lok, fuq il-pjan tal-interferenza mal-objettiv tal-moviment liberu tal-ilma minerali naturali, id-Direttiva timponi li jiġu stabbiliti regoli komuni applikabbli fir-rigward tal-kundizzjonijiet meħtieġa fil-qasam mikrobijoloġiku li jippermettu li ilma jiġi kkwalifikat bħala ilma minerali naturali u sistema ta’ rikonoxximent mill-awtorità responsabbli ta’ Stat Membru ta’ ilma li jissodisfa l-preskrizzjonijiet tad-Direttiva. Fit-tieni lok, fuq il-pjan tal-interferenza mal-objettiv ta’ protezzjoni tas-saħħa tal-konsumaturi, id-Direttiva 2009/54 tistabbilixxi rekwiżiti li jirrigwardaw l-indikazzjoni tal-kompożizzjoni analitika ta’ ilma minerali b’rabta mar-rekwiżiti marbuta mat-tikkettjar b’mod ġenerali ( 28 ). F’dan il-kuntest, id-Direttiva tippreskrivi wkoll il-miżuri ta’ emerġenza li jippermettu reazzjoni għar-riskji għas-saħħa pubblika. Fit-tielet lok, fuq il-pjan tal-interferenza mal-objettiv li tiġi ggarantita l-lealtà tat-tranżazzjonijiet kummerċjali u li jiġi evitat li l-konsumaturi jiġu mqarrqa ( 29 ), id-Direttiva 2009/54 tinsisti dwar l-identifikazzjoni tal-provenjenza unika tal-ilma minerali, kif muri mill-projbizzjoni li tirriżulta mill-Artikolu 8(2) tagħha.

37.

Nirrileva li, fit-totalità tiegħu, l-Artikolu 8 tad-Direttiva 2009/54 jiffoka fuq il-kwistjoni tal-isem kummerċjali fis-sens tal-indikazzjoni tal-provenjenza ġeografika tal-ilma. B’hekk, l-Artikolu 8(1) tal-imsemmija direttiva jippreċiża b’mod partikolari li isem ta’ lokalità jista’ jinsab fil-kliem ta’ isem kummerċjali sakemm dan ikollu x’jaqsam ma’ ilma minerali li n-nixxiegħa tiegħu tkun sfruttata fil-post indikat f’dak l-isem. Fuq il-bażi tal-istess ħsieb, il-paragrafu 2 ta’ dan l-artikolu jipprojbixxi l-kummerċjalizzazzjoni tal-ilma provenjenti mill-istess nixxiegħa taħt diversi ismijiet kummerċjali. Finalment, l-Artikolu 8(3) tad-Direttiva 2009/54 jinsisti dwar il-kwistjoni tal-identifikazzjoni korretta tan-nixxiegħa u tal-post tal-isfruttament tal-ilma minerali naturali fil-kuntest tat-tikkettjar u tal-pubbliċità.

38.

B’hekk, għall-kuntrarju tal-leġiżlazzjoni fil-qasam tat-trade marks fejn huwa fil-fatt permessibbli li jintużaw diversi trade marks għall-istess prodott, l-Artikolu 8 tad-Direttiva 2009/54 huwa intiż sabiex tkun tista’ tiġi identifikata b’mod inekwivoku n-nixxiegħa u l-oriġini ġeografika, kif jirriżultaw mill-isem kummerċjali tal-ilma minerali naturali.

39.

Finalment, għaldaqstant huwa essenzjali li l-kompożizzjoni analitika tal-ilma tkun tikkorrispondi għar-rekwiżiti tad-Direttiva 2009/54 u li din tkun magħrufa mill-konsumatur li, permezz tal-isem kummerċjali u/jew tat-tikketta għandu jkun jista’ jidentifika l-elementi tal-provenjenza ġeografika tiegħu.

40.

Fil-fatt, kif jirriżulta mill-imsemmija direttiva, l-ilma minerali naturali huwa dak li jnixxi jew jinġibed min-nixxiegħa u li l-kompożizzjoni, it-temperatura u l-karatteristiċi essenzjali oħrajn tiegħu għandhom ikunu stabbli fil-kuntest tal-varjazzjonijiet naturali. Kif jenfasizza l-gvern Ċek, l-objettivi tal-premessa 5 tad-Direttiva 2009/54 ma jistgħux jintlaħqu jekk ilma minerali li jkollu l-istess karatteristiċi, minkejja li jkun meħud minn diversi punti ta’ ħruġ, jiġi kkummerċjalizzat taħt ismijiet differenti.

41.

Għaldaqstant, il-kunċett ta’ “ilma minerali naturali” interpretat b’rabta mal-premessa 5 tad-Direttiva 2009/54 iwassal biex jiġi kkonstatat li l-objettiv tal-leġiżlatur jintlaħaq meta d-definizzjoni tal-“istess nixxiegħa” fis-sens tal-Artikolu 8(2) tad-Direttiva 2009/54 ikun limitat għal livell ta’ ħruġ tal-ilma minerali naturali, jiġifieri minn fejn joħroġ fis-sens tal-punt 1 tal-Anness I tad-Direttiva 2009/54.

42.

Sabiex tiġi mmirata aħjar il-portata tal-Artikolu 8(2) tad-Direttiva 2009/54, l-eżami ta’ ċerti aspetti tekniċi huwa meħtieġ. Għal dan l-għan, huwa utli li ssir referenza għal rapport tal-Agence française de sécurité sanitaire de l’Alimentation (AFSSA) ( 30 ), li għalih il-Kummissjoni tagħmel riferiment fl-osservazzjonijiet bil-miktub tagħha. Fir-rigward tal-kuntest idroġeoloġiku, minn dan jirriżulta li kull ilma minerali naturali jiġi mill-iffiltrar ta’ ilmijiet meteoriċi ( 31 ) li jerġgħu jitilgħu fil-wiċċ wara mogħdija twila taħt l-art ( 32 ). L-ilmijiet ta’ taħt l-art jinżlu permezz tal-gravità sakemm jiltaqgħu ma’ ostakolu għall-penetrazzjoni vertikali tagħhom ( 33 ) u jakkumulaw fil-pori u l-qasmiet ta’ taħt l-art (akwifikaturi) ( 34 ) minn fejn inixxu lateralment. Meta l-pressjoni idrolika fil-parti saturata tal-akwifikatur issir superjuri għal dik fil-punti ta’ ħruġ possibbli, l-ilma ta’ taħt l-art inixxi mill-iżbokki naturali li huma n-nixxiegħat. Dak ir-rapport iqabbel ukoll il-kunċett ta’ depożitu ta’ taħt l-art ( 35 ) u l-kunċett ta’ sistema ta’ akwifikatur ( 36 ) għall-finijiet tad-determinazzjoni tal-istruttura ġeoloġika tal-ilmijiet.

43.

Jidhirli li l-fattur determinanti għall-interpretazzjoni tal-kunċett tal-“istess nixxiegħa” kif propost iktar ’il fuq huwa, minn naħa waħda, il-konstatazzjoni li “s-sitwazzjonijiet idroġeoloġiċi li jwasslu għall-ħruġ ta’ ilmijiet minerali naturali huma multipli u spiss ferm kumplessi” ( 37 ) u, min-naħa l-oħra, il-konferma tal-multitudni ta’ żbokki naturali li huma n-nixxiegħat ta’ ilmijiet minerali naturali meta mqabbla mas-saffi tal-akkumulazzjoni laterali ta’ dawn l-ilmijiet.

44.

Barra minn hekk, bl-istess mod bħall-Avukat Ġenerali Elmer fil-Kawża Badische Erfrischungs-Getränke li ddikjara l-pożizzjoni tiegħu dwar id-definizzjoni tal-ilma minerali ( 38 ), l-assenza tad-definizzjoni tal-kunċett ta’ “nixxiegħa” jidhirli li tiżvela l-intenzjoni tal-leġiżlatur. Fil-fatt, kieku huwa ried jissuġġetta, fuq bażi prinċipali, il-kunċett ta’ “nixxiegħa” għal karatteristiċi idroġeoloġiċi bħal struttura ta’ water tables, ta’ depożiti ta’ taħt l-art jew ta’ punti ta’ ħruġ, kien ikun loġiku li jagħtih kontenut speċifikat. L-użu tal-kelma “nixxiegħa” fid-Direttiva 2009/54 jikkonferma li dak il-kunċett pjuttost jirreferi għal multitudni ta’ forom ta’ ħruġ, naturali jew imtaqqba, tal-ilma minerali ( 39 ). Għall-kuntrarju, l-istruttura ġeoloġika hija fundamentali għall-identifikazzjoni tal-ilma minerali naturali per se u tal-karatteristiċi tiegħu.

45.

Għal dik ir-raġuni, indipendentement mill-konfigurazzjoni idroġeoloġika tal-art min fejn jinġibed l-ilma, l-element rilevanti għall-finijiet tad-determinazzjoni tal-“istess nixxiegħa” huwa minkejja kollox l-identiċità tal-ilma minerali naturali.

46.

Fil-fatt, l-ilmijiet minerali naturali huma ddefiniti b’rabta mal-kompożizzjoni kimika tagħhom bi provenjenza unika identifikata (li tikkostitwixxi l-bażi tad-distinzjoni tagħhom meta mqabbla mal-ilmijiet li jsiru tajbin għax-xorb permezz ta’ proċessar u li jkollhom eżattament l-istess kompożizzjoni kimika) ( 40 ). B’hekk, għall-konsumatur, huwa importanti li l-istess isem kummerċjali jintuża għall-istess ilma minerali naturali. Minn din il-perspettiva, il-kriterju tal-istruttura idroġeoloġika ta’ water table, ta’ depożitu ta’ taħt l-art jew ta’ akwifikatur fis-sens xjentifiku ma huwiex determinanti per se għaliex hija l-mogħdija ġeoloġika lejn il-wiċċ tal-art li taffettwa l-kompożizzjoni tal-ilma. Għaldaqstant, il-kunċett ta’ “nixxiegħa” fis-sens tad-Direttiva 2009/54 jirreferi għal ħruġ wieħed jew iktar, naturali jew imtaqqba, minn fejn joħroġ ilma identiku fis-sens tal-Anness I tad-Direttiva 2009/54.

47.

Fi kwalunkwe każ, infakkar li l-ilma minerali naturali fis-sens tad-Direttiva 2009/54 għandu jiġi sfruttat hekk kif ikun fil-ħruġ, mingħajr proċessar, ħlief għas-separazzjoni ta’ elementi instabbli jew mhux mixtieqa ( 41 ). Barra minn hekk, il-punt 3 tal-parti I tal-Anness I tad-Direttiva 2009/54 jippreċiża li “l-kompożizzjoni, it-temperatura u l-karatteristiċi essenzjali l-oħra tal-ilma minerali naturali għandhom jibqgħu stabbli fil-limiti ta’ varjazzjoni naturali; b’mod partikolari, m’għandhomx jiġu affettwati bil-varjazzjonijiet possibbli fir-rata ta’ ċirkolazzjoni”. Dik il-premessa barra minn hekk issostni l-argument li hija l-kompożizzjoni tal-ilma, u mhux l-istruttura tal-ħruġ ġeoloġiku tiegħu, li hija preponderanti għall-finijiet tal-preżervazzjoni tal-objettiv tal-protezzjoni tal-konsumaturi.

48.

Barra minn hekk, nixtieq nenfasizza li l-fatt li l-ilma joriġina mill-istess water table jew mill-istess depożitu ta’ taħt l-art huwa kundizzjoni neċessarja, iżda mhux suffiċjenti, sabiex jitqies li huwa l-istess ilma minerali naturali. B’hekk, l-ilmijiet li jkunu kimikament identiċi iżda li jkollhom oriġini idroloġiċi u ġeoloġiċi indipendenti ma jikkostitwixxux l-istess ilma minerali naturali.

49.

Fir-rigward tal-kunsiderazzjonijiet kollha preċedenti, jidhirli li “ilma minerali naturali mill-istess nixxiegħa waħdanija” fis-sens tal-Artikolu 8(2) tad-Direttiva 2009/54 tirreferi għal ilma provenjenti minn punt ta’ ħruġ wieħed jew iktar, naturali jew imtaqqba, li jkun joriġina mill-istess water table jew l-istess depożitu ta’ taħt l-art, jekk dak l-ilma jkollu karatteristiċi identiċi stabbli għal kull punt ta’ ħruġ naturali jew imtaqqba fi ħdan varjazzjonijiet naturali. Għall-kuntrarju, l-ilmijiet naturali li jiġu minn diversi punti ta’ ħruġ naturali jew imtaqqba, u li jaqsmu l-istess water table jew l-istess depożitu ta’ taħt l-art, iżda li l-karatteristiċi analitiċi tagħhom ma jkunux identiċi fir-rigward tal-kriterji li jirriżultaw mill-Anness I tad-Direttiva 2009/54, ma jistgħux jitqiesu li joħorġu mill-istess nixxiegħa.

50.

Fid-dawl tal-kunsiderazzjonijiet preċedenti, jiena nipproponi lill-Qorti tal-Ġustizzja sabiex tirrispondi għad-domandi mressqa mill-Vrhovno sodišče kif ġej:

L-espressjoni “ilma minerali naturali mill-istess nixxiegħa waħdanija” fis-sens tal-Artikolu 8(2) tad-Direttiva 2009/54/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill, tat-18 ta’ Ġunju 2009, dwar l-isfruttament u t-tqegħid fis-suq ta’ ilmijiet minerali naturali, tirreferi għal ilma provenjenti minn punt ta’ ħruġ wieħed jew iktar, naturali jew imtaqqba, li jkun joriġina mill-istess water table jew l-istess depożitu ta’ taħt l-art, jekk dak l-ilma jkollu karatteristiċi identiċi stabbli għal kull punt ta’ ħruġ naturali jew imtaqqba fi ħdan varjazzjonijiet naturali.