1. 

It-talba għal deċiżjoni preliminari mressqa mis-Supreme Court (l-Irlanda) tirrigwarda l-interpretazzjoni tar-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 6/2002, tat-12 ta’ Diċembru 2001 dwar id-disinji Komunitarji ( 2 ) (iktar ’il quddiem ir-“Regolament Nru 6/2002”).

2. 

Din ġiet ippreżentata fil-kuntest ta’ kawża mressqa minn Karen Millen Fashions Ltd (iktar ’il quddiem “KMF”) kontra Dunnes Stores u de Dunnes Stores (Limerick) Ltd (iktar ’il quddiem flimkien “Dunnes”), bil-għan li tikseb il-projbizzjoni tal-użu, minn dawn tal-aħħar, tad-disinni li hija tgħid li huma tagħha.

3.

Il-Ftehim dwar l-aspetti tad-drittijiet ta’ proprjetà intellettwali relatati mal-kummerċ (iktar ’il quddiem il-“Ftehim TRIPs”), li jikkostitwixxi l-Anness 1 C tal-Ftehim li jistabbilixxi l-Organizzazzjoni Dinjija tal-Kummerċ (WTO) iffirmat f’Marrakech fil-15 ta’ April 1994, ġie approvat mid-Deċiżjoni tal-Kunsill 94/800/KEE, tat-22 ta’ Diċembru 1994, dwar il-konklużjoni f’isem il-Komunità Ewropea, fejn għandhom x’jaqsmu affarijiet fil-kompetenza tagħha, fuq il-ftehim milħuq fil-laqgħa ta’ negozjati multilaterali fl-Urugwaj (1986-1994) ( 3 ).

4.

Fit-Taqsima 4, bit-titolu “Disinji industrijali”, tal-Parti II tal-imsemmi Ftehim bit-titolu “Standards dwar id-Disponibbiltà, l-Għan u l-użu tad-Drittijiet ta’ Proprjetà Intellettwali”, l-Artikolu 25, li għandu t-titolu “Ħtiġijiet għall-Protezzjoni”, jipprovdi:

[...]”

5.

Il-premessi 9, 14, 16, 17, 19 u 25 tar-Regolament Nru 6/2002 jipprovdu:

[...]

[...]

[...]

[...]

6.

Skont l-Artikolu 1 tar-Regolament Nru 6/2002:

“1.   Disinn li jikkonforma mal-kondizzjonijiet li jinsabu f’dan ir-Regolament huwa minn issa ’l quddiem imsejjaħ bħala ‘disinn Komunitarju’.

2.   Disinn għandu jkun protett:

[...]”

7.

Skont l-Artikolu 4(1) tar-Regolament Nru 6/2002, disinn għandu jiġi protett b’disinn Komunitarju sa fejn u sakemm ikun ġdid u jkollu karattru individwali.

8.

L-Artikolu 5 ta’ dan ir-regolament jipprovdi:

“1.   Disinn għandu jitqies bħala ġdid jekk l-ebda disinn identiku ma jkun disponibbli għall-pubbliku:

2.   Id-disinji għandhom jiġu meqjusa li jkunu identiċi jekk il-karatteristiċi tagħhom jiddifferixxu biss f’dettalji immaterjali.”

9.

L-Artikolu 6 ta’ dan l-istess regolament jipprovdi:

“1.   Disinn għandu jiġi meqjus li jkollu karattru individwali jekk l-impressjoni ġenerali li jħalli fuq utent informat tkun differenti mill-impressjoni ġenerali mħollija fuq dan l-utent minn kull disinn li jkun ġie magħmul disponibbli għall-pubbliku:

2.   Fl-istima tal-karattru individwali, għandu jittieħed f’kunsiderazzjoni l-grad tal-libertà tad-disinjatur fl-iżvilupp tad-disinn.”

10.

L-Artikolu 11 tar-Regolament Nru 6/2002 jipprovdi:

“1.   Disinn li jissodisfa l-ħtiġiet fit-Taqsima 1 għandu jkun protett b’disinn Komunitarju mhux irreġistrat għall-perjodu taż-żmien ta’ tliet snin mid-data li fiha d-disinn kien magħmul disponibbli għall-pubbliku għall-ewwel darba.

2.   Għall-għan tal-paragrafu 1, disinn għandu jiġi meqjus li jkun ġie magħmul disponibbli għall-pubbliku ġewwa l-Komunità jekk ikun ġie ppubblikat, esibit, użat fil-kummerċ jew żvelat xorta oħra hekk illi, fil-kors normali tal-kummerċ, dawn l-okkażjonijiet ma jkunux ġew magħrufa b’mod raġonevoli liċ-ċirkoli speċjalizzati fis-settur interessat, li jkunu qegħdin joperaw ġewwa l-Komunità. Id-disinn, ma għandux, madankollu, jitqies li jkun ġie magħmul disponibbli għall-pubbliku għar-raġuni waħdiena illi kien żvelat lil persuna terza taħt il-konjizzjonijiet espliċiti jew impliċiti tal-kunfidenzjalità.”

11.

Skont l-Artikolu 19 ta’ dan ir-regolament:

“1.   Disinn Komunitarju rreġistrat għandu jikkonferixxi fuq il-pussessur tiegħu id-dritt esklużiv li jużah u jipprevjeni kull parti terza li ma jkollhiex il-kunsens tiegħu milli tużah. L-użu msemmi hawn fuq għandu jkopri, b’mod partikolari, l-għemil, l-offerta, it-tqegħid fis-suq, l-importazzjoni, l-esportazzjoni jew l-użu ta’ prodott li fih ikun inkorporat id-disinn jew li jiġi applikat fih jew il-ħażna ta’ dan il-prodott għal dawn l-għanijiet.

2.   Disinn Komunitarju mhux irreġistrat għandu, madankollu, jikkonferixxi fuq il-pussessur tiegħu d-dritt li jipprevjeni l-atti riferiti fil-paragrafu 1 biss jekk l-użu kkontestat jirriżulta għaliex ikun ġie kkupjat id-disinn protett.

L-użu kkontestat ma għandux jitqies li jirriżulta mill-kopja tad-disinn protett jekk jirriżulta minn xogħol indipendenti ta’ kreazzjoni minn disinjatur li jista’ jiġi raġonevolment maħsub li ma kienx familjari mad-disinn magħmul disponibbli għall-pubbliku mid-disinjatur.

[...]”

12.

Finalment, l-Artikolu 85 tal-imsemmi Regolament, bit-titolu “Preżunzjoni tad-difiża ta’ validità rigward il-merti tagħha”, jistabbilixxi:

“1.   Fil-proċeduri rigward kawża ta’ kontravenzjoni jew kawża dwar kontravenzjoni mhedda dwar disinn Komunitarju, il-qorti tad-disinji Komunitarji għand[ha] [t]ittratta d-disinn Komunitarju bħala validu. Il-validità tista’ tiġi sfidata biss b’kontrotalba għal dikjarazzjoni ta’ l-invalidità. Madankollu, talba li jkollha x’taqsam ma’ l-invalidità ta’ disinn Komunitarju, sottomessa xorta oħra għajr bħala kontrotalba, għandha tkun ammissbbli safejn u sakemm il-konvenut jagħmel talba illi d-disinn Komunitarju jista’ jiġi ddikjarat invalidu minħabba dritt iktar bikri ta’ disinn nazzjonali, fit-tifsira ta’ l-Artikolu 25(1)(d), li jappartjeni lilu.

2.   Fil-proċeduri rigward kawża ta’ kontravenzjoni jew kawża ta’ kontravenzjoni mhedda ta’ disinn Komunitarju mhux irreġistrat, il-qorti tad-disinji Komunitarji għandha tittratta d-disinn Komunitarju bħala validu jekk il-pussessur tad-dritt jipproduċi prova illi ġew sodisfatti l-kondizzjonijiet stabbiliti fl-Artikolu 11 u jindika x’jikkostitwixxi l-karattru individwali tad-disinn Komunitarju tiegħu. Madankollu, il-konvenut jista’ jikkontesta l-validità tiegħu permezz ta’ talba jew b’kontrotalba għal dikjarazzjoni ta’ l-invalidità.”

13.

KMF hija kumpannija rregolata mid-dritt Ingliż li l-attività tagħha tikkonsisti fil-manifattura u l-bejgħ ta’ ħwejjeġ għan-nisa.

14.

Dunnes huwa grupp importanti ta’ bejgħ bl-imnut fl-Irlanda li, fost affarijiet oħra, ibigħ ħwejjeġ tan-nisa.

15.

Fl-2005, KMF ħolqot u ħarġet għall-bejgħ qmis tan-nisa rrigata (f’verżjoni blu u verżjoni kannella lewn il-ġebla) u top iswed tas-suf (iktar ’il quddiem il-“ħwejjeġ ta’ KMF”).

16.

Xi rappreżentanti ta’ Dunnes xtraw kampjuni tal-ħwejjeġ ta’ KMF minn wieħed mill-ħwienet fl-Irlanda ta’ din il-kumpannija tal-aħħar. Sussegwentement, Dunnes immanifatturat kopji ta’ dawn il-ħwejjeġ barra mill-Irlanda u ħarġithom għall-bejgħ fil-ħwienet Irlandiżi tagħha fit-tmiem is-sena 2006.

17.

Waqt li affermat li hija s-sid ta’ disinni Komunitarji mhux irreġistrati relatati mal-imsemmija ħwejjeġ, fit-2 ta’ Jannar 2007 KMF ippreżentat rikors quddiem il-High Court, li permezz tiegħu hija talbet b’mod partikolari li Dunnes tiġi pprojbita milli tuża d-disinni tagħha kif ukoll biex tingħata kumpens għad-danni.

18.

Il-High Court laqgħet dan ir-rikors.

19.

Dunnes appellat mid-deċiżjoni tal-High Court quddiem il-qorti tar-rinviju.

20.

Dik il-qorti tindika li Dunnes ma tikkontestax li kkopjat il-ħwejjeġ ta’ KMF u tammetti li d-disinni Komunitarji mhux irreġistrati, li KMF tafferma li huma proprjetà tagħha, huma ġodda.

21.

Madankollu, jirriżulta mid-deċiżjoni tar-rinviju li Dunnes tikkontesta li KMF hija l-pussessur ta’ disinn Komunitarju mhux irreġistrat għal kull oġġett tal-ħwejjeġ ta’ KMF abbażi li, minn naħa waħda, dawn ma għandhomx karattru individwali fis-sens tar-Regolament Nru 6/2002 u li, min-naħa l-oħra, dan tal-aħħar jimponi fuq KMF l-oneru li tipprova li, fil-fatt, dawk il-ħwejjeġ għandhom tali karattru.

22.

Huwa f’dawn iċ-ċirkustanzi li s-Supreme Court iddeċidiet li tissospendi l-proċeduri u li tagħmel lill-Qorti tal-Ġustizzja żewġ domandi preliminari.

23.

B’deċiżjoni tas-6 ta’ Ġunju 2013, li waslet fil-Qorti tal-Ġustizzja fl-24 ta’ Ġunju 2013, is-Supreme Court b’hekk issospendiet il-proċeduri quddiemha u rrinvijat lill-Qorti tal-Ġustizzja, skont l-Artikolu 267 TFUE, id-domandi preliminari li ġejjin:

24.

KMF, Dunnes, il-Gvern tar-Renju Unit u l-Kummissjoni Ewropea ppreżentaw osservazzjonijiet bil-miktub kull wieħed.

25.

Fit-tmiem tal-fażi bil-miktub tal-proċedura, il-Qorti tal-Ġustizzja kkunsidrat li kellha informazzjoni biżżejjed biex tkun tista’ tiddeċiedi mingħajr ma ssir seduta għas-sottomissjonijiet orali (b’mod konformi mal-Artikolu 76(2) tar-Regoli tal-Proċedura tal-Qorti tal-Ġustizzja).

26.

Permezz tal-ewwel domanda tagħha, il-qorti tar-rinviju tistaqsi, essenzjalment, jekk l-Artikolu 6 tar-Regolament Nru 6/2002 għandux jiġi interpretat fis-sens li, sabiex disinn ikun jista’ jitqies li għandu karattru individwali, l-impressjoni globali li dak id-disinn jipproduċi fuq l-utent informat għandha tkun differenti minn dik li jipproduċi disinn jew disinni preċedenti fuq l-istess utent, meħuda individwalment jew b’taħlita ta’ elementi meħuda minn diversi disinni żvelati qabel lill-pubbliku.

27.

Kif tiddikjara fil-qosor Dunnes fl-osservazzjonijiet bil-miktub tagħha, f’sitwazzjoni fejn ikun hemm, pereżempju, tliet disinni preċedenti (X, Y u Z), il-kwistjoni tkun jekk id-disinn inkwistjoni għandux karattru individwali peress li l-impressjoni globali li jipproduċi fuq l-utent informat tkun differenti mill-impressjoni globali li jipproduċu d-disinni preċedenti X, Y u Z meħuda separatament jew jekk ma għandux karattru individwali peress li ċerti elementi ta’ X, Y u Z (bħal strixxa, punt tal-innittjar jew tal-ħjata, jew taħlita ta’ kuluri), meħuda flimkien, joħolqu impressjoni globali li ma tkunx differenti minn dik tad-disinn inkwistjoni.

28.

Dunnes biss issostni din l-aħħar ipoteżi. KMF, il-Gvern tar-Renju Unit u l-Kummissjoni huma tal-fehma li għandha tiġi adottata l-ewwel ipoteżi.

29.

Dunnes tibbaża l-affermazzjoni tagħha fuq, minn naħa waħda, il-premessi 14 u 19 tar-Regolament Nru 6/2002 u, min-naħa l-oħra, fuq l-Artikolu 25 tal-Ftehim TRIPs.

30.

Huwa minnu li, skont il-premessa 14, “[l]-istima dwar jekk disinn ikollux karattru individwali għandha tkun imsejsa fuq jekk l-impressjoni ġenerali prodotta minn utent informat li jara d-disinn, tiddiferixxix biċ-ċar minn dik prodotta fuqu bil-corpus tad-disinn eżistenti” ( 4 ).

31.

Barra minn hekk ma huwiex irrilevanti li l-kunċett ta’ karattru individwali f’din il-formulazzjoni huwa simili għal dak awtorizzat fl-Artikolu 25 tal-Ftehim TRIPs, li jistipula li l-partijiet kontraenti “għandhom jipprovdu li d-disinji mhumiex oriġinali jew ġodda jekk ma jkunux daqshekk differenti mid-disinji jew kombinazzjonijiet tal-karatteristiċi tad-disinn magħrufa]” ( 5 ).

32.

Madankollu, dawn iż-żewġ elementi ma jistgħux ikunu determinanti fl-interpretazzjoni tal-Artikolu 6 tar-Regolament Nru 6/2002.

33.

Fl-ewwel lok, għalkemm il-premessa 14 ta’ dan ir-regolament tirreferi għall-“corpus tad-disinn”, għandu jiġi kkonstatat li l-kunċett ma jintużax fl-artikoli tal-istess regolament.

34.

Rigward il-premessa 19 ta’ dan l-istess Regolament, din sempliċement tindika li “[d]isinn Komunitarju ma għandux jiġi megħjun jitwettaq għajr jekk id-disinn ikun ġdid u għajr jekk jippossjedi wkoll karattru individwali f’paragun ma’ disinji oħra”. B’hekk ma narax kif tista’ tiġi ssuġġerita l-idea ta’ paragun tad-disinn inkwistjoni ma’ għadd ta’ elementi li joħorġu minn diversi disinni oħrajn.

35.

Għall-kuntrarju, għalkemm jirreferi għal diversi disinni meta jippreċiża li, biex ikun validu, disinn għandu “ikun ġdid u [...] jippossjedi wkoll karattru individwali f’paragun ma’ disinji oħra” ( 6 ), jidhirli li dan ir-riferiment jimplika paragun ma’ disinni individwalizzati u mifhuma fil-globalità tagħhom, u mhux ma’ ċerti elementi partikolari jew iżolati tad-disinni identifikati b’dan il-mod.

36.

Fit-tieni lok, l-uniku obbligu impost mill-Artikolu 25 tal-Ftehim TRIPs huwa li tiġi stabbilita sistema ta’ protezzjoni tad-disinni industrijali maħluqa b’mod indipendenti li jkunu ġodda jew oriġinali. Dan l-obbligu jirriżulta mill-użu tal-verb “għandhom jipprovdu”.

37.

Il-kumplament ta’ dak l-artikolu, fejn isir riferiment għal “kombinazzjon[i] tal-karatteristiċi tad-disinn magħrufa”, min-naħa l-oħra hija biss dikjarazzjoni ta’ possibbiltà li titħalla fid-diskrezzjoni tal-partijiet kontraenti ( 7 ).

38.

Indipendentement minn dawn il-kunsiderazzjonijiet, jidhirli li l-kliem tal-Artikolu 6 tar-Regolament Nru 6/2002 jimponi l-identifikazzjoni ta’ disinn jew disinni preċedenti li jistgħu jitqabblu mad-disinn inkwistjoni.

39.

Tkun xi tkun il-verżjoni lingwistika, il-karattru individwali tad-disinn inkwistjoni għandu effettivament jitqabbel ma’ disinn ieħor wieħed biss (fil-verżjoni Ġermaniża, pereżempju ( 8 )), diversi disinni (fil-verżjoni Olandiża, pereżempju ( 9 )) jew inkella ma’ għadd ta’ disinni (fil-verżjoni Spanjola ( 10 ), Ingliża ( 11 ), Franċiża ( 12 ), jew dik Taljana ( 13 )).

40.

Madankollu, jidhirli li ebda waħda minn dawn il-verżjonijiet ma tawtorizza li jittieħdu ċerti elementi preċiżi f’disinn jew disinni preċedenti biex jinħoloq paragun teoretiku, jiġifieri li ma jeżistix per se fil-ħajja reali.

41.

Kif indikajt qabel fir-rigward tal-premessa 19 tar-Regolament Nru 6/2002, għalkemm ċerti verżjonijiet lingwistiċi tal-Artikolu 6 tal-imsemmi regolament (ikklassifikati bħala “newtrali” mill-Kummissjoni) joħolqu l-idea ta’ paragun ma’ għadd ta’ disinni, jidhirli li din ir-riferiment jimplika paragun ma’ oġġetti identifikati b’mod preċiż.

42.

Jidhirli li ma hemm xejn f’dan l-artikolu li jawtorizza l-ħolqien a posteriori, u għall-bżonnijiet tal-każ, ta’ taħlita ta’ ċerti elementi partikolari ta’ disinni identifikati minn qabel.

43.

B’hekk naqbel mal-interpretazzjoni, appoġġata minn KMF, il-Gvern tar-Renju Unit u l-Kummissjoni, li sabiex disinn ikun jista’ jitqies li għandu karattru individwali, l-impressjoni globali li dak id-disinn jipproduċi fuq l-utent informat għandha tkun differenti minn dik li jipproduċi jew jipproduċu fuq l-istess utent disinn jew bosta disinni meħuda individwalment u mhux b’taħlita ta’ elementi meħuda minn diversi disinni żvelati qabel lill-pubbliku.

44.

Jidhirli li din l-interpretazzjoni hija konformi wkoll mal-approċċ adottat mill-Qorti tal-Ġustizzja fil-ġurisprudenza tagħha dwar id-determinazzjoni tal-karattru individwali ta’ disinn.

45.

Ta’ mill-inqas f’żewġ okkażjonijiet, il-Qorti tal-Ġustizzja fil-fatt iddeċidiet li “meta dan ikun possibbli, [l-utent informat] [i]wettaq paragun dirett tad-disinni inkwistjoni” ( 14 ).

46.

Ċertament, il-Qorti tal-Ġustizzja qagħdet attenta li tippreċiża li ma jistax jiġi eskluż “li tali tqabbil ma jsirx jew ma huwiex normali li jsir fis-settur ikkonċernat, b’mod partikolari minħabba ċ-ċirkustanzi speċifiċi jew minħabba l-karatteristiċi tal-oġġetti li d-disinni inkwistjoni jirrappreżentaw” ( 15 ).

47.

Hija ddikjarat ukoll li ma setax jitqies li l-leġiżlatur tal-Unjoni kellu l-intenzjoni li jillimita l-evalwazzjoni tad-disinni għal paragun dirett bejniethom, fin-nuqqas ta’ indikazzjoni preċiża f’dan ir-rigward fir-Regolament Nru 6/2002 ( 16 ).

48.

Madankollu, jirriżulta minn dawn is-sentenzi li għalkemm paragun indirett jista’ jkun ibbażat fuq il-memorja ta’ disinni partikolari, fi kwalunkwe każ ma jistax ikun ibbażat fuq it-taħlita ta’ diversi elementi minn bosta disinni.

49.

Effettivament, kif spjega l-Avukat Ġenerali Mengozzi fil-punt 49 tal-konklużjonijiet tiegħu fil-kawża PepsiCo vs Gruppo Promer Mon Graphic, “ir-regolament huwa sieket [fir-]rigward [tat-tip ta’ tqabbil li l-utent informat jista’ jagħmel bejn id-disinni kunfliġġenti]. Għalhekk, bħala prinċipju jista’ jkun il-każ kemm ta’ [tqabbil] indirett ibbażat fuq il-memorja, kif isir bħala regola fil-qasam tat-trade marks [...], kif ukoll ta’ tqabbil dirett, li jsir meta wieħed josserva l-prodotti wieħed ħdejn l-ieħor” ( 17 ).

50.

Fil-fatt dan kien l-approċċ li ħadet il-Qorti tal-Ġustizzja, inkwantu kienet tal-fehma, minn naħa waħda, li l-Qorti Ġenerali tal-Unjoni Ewropea ma kienet ikkommettiet ebda żball ta’ liġi meta użat “formulazzjoni li ’l-utent informat [avżat] mhux ser jiftakar dan ix-xebh fl-impressjoni globali [ġenerali] tad-disinni inkwistjoni', minkejja li, barra minn dan il-kuntest, hija tindika li l-Qorti Ġenerali bbażat ir-raġunament tagħha fuq metodu ta’ paragun indirett ibbażat fuq tifkira imperfetta” ( 18 ) u, min-naħa l-oħra, li “il-Qorti Ġenerali ma wettqitx żball ta’ liġi meta bbażat ir-raġunament tagħha [...] fuq it-tifkira imperfetta tal-impressjoni globali mogħtija miż-żewġ figuri li l-utent avżat żamm fil-memorja” ( 19 ).

51.

Għaldaqstant, inkwantu n-natura indiretta tal-paragun ma tagħmel ebda riferiment għal taħlita ta’ diversi elementi minn bosta disinni iżda għall-assenza fiżika tal-element tal-paragun, a fortiori l-paragun dirett jimplika t-tqabbil ta’ żewġ disinni fil-forma sħiħa tagħhom.

52.

Kif issintesizzat ġustament il-Qorti Ġenerali fis-sentenza tagħha Shenzhen Taiden vs UASI – Bosch Security Systems (apparat għall-komunikazzjoni) ( 20 ), “[s]a fejn l-Artikolu 6(1) tar-Regolament Nru 6/2002 jirreferi għad‑differenza bejn l‑impressjonijiet globali prodotti mid-disinni inkwistjoni, l-eżami tal-karattru individwali ta’ disinn Komunitarju ma jistax jitwettaq fir-rigward ta’ elementi speċifiċi meħuda minn disinni differenti preċedenti”. Għall-kuntrarju, “għandu jsir xebh [tqabbil] bejn, minn naħa, l-impressjoni globali prodotta mid-disinn Komunitarju kkontestat u, min-naħa l-oħra l‑impressjoni globali prodotta minn kull wieħed mid-disinni preċedenti invokati b’mod validu mill-applikant għad-dikjarazzjoni ta’ invalidità” ( 21 ).

53.

Fid-dawl ta’ dawn il-kunsiderazzjonijiet, jidhirli li l-Artikolu 6 tar-Regolament Nru 6/2002 għandu jiġi interpretat fis-sens li, sabiex disinn ikun jista’ jitqies li għandu karattru individwali, l-impressjoni globali li dak id-disinn jipproduċi fuq l-utent informat għandha tkun differenti minn dik maħluqa fuq l-istess utent minn disinn jew disinni preċedenti meħuda individwalment b’mod sħiħ, u mhux minn taħlita ta’ diversi elementi minn disinni preċedenti.

54.

Permezz tat-tieni domanda tagħha, il-qorti tar-rinviju tistaqsi jekk qorti tad-disinni Komunitarji għandhiex neċessarjament tikkunsidra disinn Komunitarju mhux irreġistrat bħala validu, għall-finijiet tal-Artikolu 85(2) tar-Regolament Nru 6/2002, jekk il-pussessur sempliċement jindika f’liema aspett id-disinn għandu karattru individwali jew jekk, għall-kuntrarju, huwa għandux iġib prova li d-disinn għandu karattru individwali b’mod konformi mal-Artikolu 6 ta’ dak ir-regolament.

55.

KMF, il-Gvern tar-Renju Unit u l-Kummissjoni jsostnu l-ewwel ipoteżi, waqt li Dunnes issostni t-tieni waħda.

56.

Sabiex tingħata risposta utli lill-qorti tar-rinviju, jidhirli li huwa xieraq li tiġi eżaminata b’mod globali l-portata tal-preżunzjoni ta’ validità stabbilita permezz tal-Artikolu 85(2) tar-Regolament Nru 6/2002.

57.

It-titolu tal-Artikolu 85 ta’ dak ir-regolament huwa “Preżunzjoni tad-difiża ta’ validità rigward il-merti tagħha”. It-tieni paragrafu tiegħu jipprovdi li “[f]il-proċeduri rigward kawża ta’ kontravenzjoni jew kawża ta’ kontravenzjoni mhedda ta’ disinn Komunitarju mhux irreġistrat, il-qorti tad-disinji Komunitarji għandha tittratta d-disinn Komunitarju bħala validu jekk il-pussessur tad-dritt jipproduċi prova illi ġew sodisfatti l-kondizzjonijiet stabbiliti fl-Artikolu 11 u jindika x’jikkostitwixxi l-karattru individwali tad-disinn Komunitarju tiegħu”. Jipprovdi wkoll li l-konvenut jista’ jikkontesta l-validità tiegħu billi jqajjem eċċezzjoni jew jagħmel kontrotalba għal dikjarazzjoni tal-invalidità.

58.

Jirriżulta minn din id-dispożizzjoni li, sabiex disinn jitqies li huwa validu, il-pussessur tiegħu għandu, minn naħa waħda, iġib prova li l-kundizzjonijiet previsti fl-Artikolu 11 tar-Regolament Nru 6/2002 huma sodisfatti u, min-naħa l-oħra, jindika x’jikkostitwixxi l-karattru individwali tad-disinn tiegħu.

59.

Skont l-Artikolu 11(1) ta’ dan ir-regolament, “[d]isinn li jissodisfa l-ħtiġiet fit-Taqsima 1 għandu jkun protett b’disinn Komunitarju mhux irreġistrat għall-perjodu taż-żmien ta’ tliet snin mid-data li fiha d-disinn kien magħmul disponibbli għall-pubbliku għall-ewwel darba”.

60.

Din il-kundizzjoni tal-iżvelar hija ppreċiżata fit-tieni paragrafu tal-istess Artikolu, li jipprovdi li “[...] disinn għandu jiġi meqjus li jkun ġie magħmul disponibbli għall-pubbliku ġewwa l-Komunità jekk ikun ġie ppubblikat, esibit, użat fil-kummerċ jew żvelat xorta oħra hekk illi, fil-kors normali tal-kummerċ, dawn l-okkażjonijiet ma jkunux ġew magħrufa b’mod raġonevoli liċ-ċirkoli speċjalizzati fis-settur interessat, li jkunu qegħdin joperaw ġewwa l-Komunità. Id-disinn ma għandux, madankollu, jitqies li jkun ġie magħmul disponibbli għall-pubbliku għar-raġuni waħdiena illi kien żvelat lil persuna terza taħt il-il-konjizzjonijiet espliċiti jew impliċiti tal-kunfidenzjalità”.

61.

Sabiex jibbenefika mill-preżunzjoni tal-validità stabbilita permezz tal-Artikolu 85(2) tar-Regolament Nru 6/2002, il-pussessur tad-disinn inkwistjoni b’hekk għandu jipprova fl-ewwel lok l-ewwel żvelar tad-disinn tiegħu lill-pubbliku, fi ħdan l-Unjoni Ewropea waqt li dak l-iżvelar ma jistax imur lura għal iktar minn tliet snin (fin-nuqqas ta’ dan id-disinn ma jibqax protett).

62.

Skont Dunnes, peress li l-Artikolu 11 tar-Regolament Nru 6/2002 jirreferi għall-kundizzjonijiet stipulati fit-Taqsima 1 ta’ dan ir-regolament, il-pussessur tad-disinn inkwistjoni għandu, barra minn hekk, fil-kuntest tal-azzjoni tiegħu dwar kontravenzjoni jew theddida ta’ kontravenzjoni, iġib prova tal-karattru ġdid u individwali tad-disinn allegatament protett, inkwantu dawk il-kundizzjonijiet huma previsti fl-Artikolu 4 ta’ dan l-istess regolament, li jagħmel parti mill-imsemmija Taqsima 1.

63.

Jidhirli li din l-interpretazzjoni tmur kontra d-diċitura tal-Artikolu 85(2) tar-Regolament Nru 6/2002 u kontra l-objettiv segwit mil-leġiżlatur.

64.

Fl-ewwel lok, jekk il-pussessur ta’ disinn Komunitarju mhux irreġistrat għandu jġib prova, minbarra tad-data tal-iżvelar tad-disinn tiegħu, tal-karattru ġdid u individwali tiegħu, allura x’inhi l-utilità tat-tieni kundizzjoni prevista fl-aħħar tal-ewwel sentenza tal-Artikolu 85(2) tar-Regolament Nru 6/2002 li tgħid li l-pussessur ta’ disinn għandu “jindika x’jikkostitwixxi l-karattru individwali tad-disinn Komunitarju tiegħu”?

65.

Barra minn hekk, kif tirrileva b’mod pertinenti l-Kummissjoni fl-osservazzjonijiet tagħha bil-miktub, kieku l-Qorti tal-Ġustizzja kellha ssegwi l-interpretazzjoni ta’ Dunnes, il-pussessur ta’ disinn Komunitarju mhux irreġistrat ikollu jġib prova mhux biss tal-karattru ġdid u individwali tiegħu, iżda wkoll li l-kundizzjonijiet kollha stipulati fit-Taqsima 1 tar-Regolament Nru 6/2002 (il-viżibbiltà meħtieġa mill-Artikolu 4(2), in-natura mhux funzjonali msemmija fl-Artikolu 8 jew il-konformità mal-ordni pubbliku u l-moralità tajba prevista fl-Artikolu 9) huma sodisfatti.

66.

Ċertament, tali obbligu ma huwiex konformi mal-objettiv segwit mil-leġiżlatur.

67.

Kif tfakkar il-premessa 16 tar-Regolament Nru 6/2002 “[u]ħud [...] [mi]s-setturi jipproduċu numri kbar ta’ disinji għal prodotti li spiss ikollhom ħajja qasira fis-suq meta l-protezzjoni mingħajr il-piż tal-formalitajiet tar-reġistrazzjoni tkun ta’ vantaġġ u t-tul taż-żmien tal-protezzjoni jkun ta’ sinifikat inqas. Mill-banda l-oħra, jeżistu setturi ta’ l-industrija li jivvalutaw il-vantaġġi tar-reġistrazzjoni minħabba ċ-ċertezza legali ikbar li tipprovdi u li teħtieġ il-possibbiltà ta’ [terminu] iktar fit-tul tal-protezzjoni li tikkorrispondi mal-ħajja mbassra fis-suq tal-prodotti tagħhom”. Hija d-differenza bejn dawn iż-żewġ sitwazzjonijiet li tiġġustifika, b’mod konformi mal-premessa 17, iż-żewġ forom ta’ protezzjoni previsti minn dan ir-regolament, jiġifieri “waħda għal disinn fuq [terminu] qasir mhux irreġistrat u l-oħra għal disinn fuq [terminu] itwal u rreġistrat”.

68.

Għaldaqstant, jidhirli li jmur kontra l-objettiv ta’ sempliċità u ta’ ħeffa li fuqu hija bbażata l-protezzjoni tad-disinn Komunitarju mhux irreġistrat jekk il-pussessur ta’ tali disinn mhux irreġistrat li jkun jixtieq jaġixxi kontra kontravenzjoni jew theddida ta’ kontravenzjoni jkollu oneru ta’ prova li ma hijiex imposta fuq il-pussessur ta’ disinn Komunitarju rreġistrat li jmur lil hinn mill-bżonn ta’ identifikazzjoni tad-disinn inkwistjoni.

69.

Id-differenza fit-trattament imwettqa mill-Artikolu 85 tar-Regolament Nru 6/2002 bejn dawn iż-żewġ kategoriji ta’ pussessuri hija spjegata biss, fil-fatt, min-neċessità li jiġi ddeterminat l-oġġett tal-protezzjoni u l-punt ta’ tluq tiegħu.

70.

Għalkemm dawn l-elementi jistgħu jiġu identifikati faċilment fil-każ ta’ disinn irreġistrat — minħabba l-formalità tar-reġistrazzjoni stess — dan ma huwiex neċessarjament il-każ ta’ disinn mhux irreġistrat. Din il-partikolarità tispjega li l-Artikolu 85(1) tar-Regolament Nru 6/2002 ma jissuġġetta għal ebda kundizzjoni l-preżunzjoni ta’ validità tad-disinn Komunitarju rreġistrat, għall-kuntrarju għall-Artikolu 85(2).

71.

Fit-tieni lok, jekk fil-kuntest ta’ azzjoni għal kontravenzjoni jew theddida ta’ kontravenzjoni, il-pussessur ikun meħtieġ iġib prova tal-elementi kostituttivi kollha ta’ disinn Komunitarju mhux irreġistrat, dan imur kontra l-għażla tal-leġiżlatur li jirregola l-kwistjoni taħt l-uniku u l-istess artikolu bit-titolu “Preżunzjoni tad-difiża ta’ validità rigward il-merti tagħha” ( 22 ). Tali rekwiżit ta’ prova huwa inkompatibbli mal-kunċett proprju ta’ preżunzjoni.

72.

Fit-tielet lok dik l-interpretazzjoni tneħħi wkoll parti kbira mis-sens tal-possibbiltà, mogħtija mill-Artikolu 85(2) tar-Regolament Nru 6/2002, lill-konvenut li jikkontesta l-validità permezz ta’ eċċezzjoni jew permezz ta’ kontrotalba li tallega invalidità.

73.

Effettivament, kieku r-rikorrent kellu jġib prova tal-karattru ġdid u individwali tad-disinn mhux irreġistrat li huwa jasserixxi li huwa tiegħu, fir-realtà huwa jkollu jġib prova tal-validità tiegħu. Konsegwentement, ir-rikorrent ma jkollux għalfejn jippreżenta kontrotalba għal dikjarazzjoni ta’ invalidità (jew kontestazzjoni permezz ta’ eċċezzjoni) biex jikkontesta l-validità ta’ disinn mhux irreġistrat. Jekk ikun il-każ, huwa jkun jista’ sempliċement jikkritika, fil-kuntest tad-difiża tiegħu, il-provi mressqa mir-rikorrent insostenn tat-talba tiegħu.

74.

Għandu jingħad ukoll, finalment, li għalkemm id-duttrina ma telaborax wisq fuq din il-kwistjoni, hemm kunsens dwar l-interpretazzjoni li l-oneru tal-prova li għandu l-pussessur ta’ disinn Komunitarju mhux irreġistrat, fil-kuntest ta’ azzjoni dwar kontravenzjoni jew theddida ta’ kontravenzjoni, hija limitata għal dik tal-iżvelar tad-disinn tiegħu ( 23 ).

75.

Jidhirli li l-kliem tat-tieni kundizzjoni prevista fl-Artikolu 85(2) tar-Regolament Nru 6/2002 sabiex wieħed jibbenefika mill-preżunzjoni ta’ validità tad-disinn Komunitarju mhux irreġistrat huwa totalment ċar.

76.

Permezz tal-ewwel kundizzjoni, il-leġiżlatur jeżiġi li “il-pussessur tad-dritt jipproduċi prova illi ġew sodisfatti l-kondizzjonijiet stabbiliti fl-Artikolu 11”. Permezz tat-tieni kundizzjoni, huwa jitlob biss li l-pussessur “jindika x’jikkostitwixxi l-karattru individwali tad-disinn Komunitarju tiegħu”.

77.

Il-grad ta’ dan ir-rekwiżit bilfors huwa differenti, għaliex kieku ma kienx ikun neċessarju li jintuża verb ieħor wara l-konġunzjoni “u”.

78.

Kif tispjega b’mod pertinenti l-Kummissjoni fl-osservazzjonijiet tagħha bil-miktub, meta l-applikant jindika x’jikkostitwixxi l-karattru individwali tad-disinn tiegħu, huwa jispeċifika l-oġġett tal-protezzjoni mitluba. B’dan il-mod, huwa jiddefinixxi l-kuntest tal-paragun mad-disinn ikkontestat u jippermetti lill-konvenut, jekk ikun il-każ, li jiffoka b’mod adegwat il-kontrotalba li jista’ jressaq għal dikjarazzjoni ta’ invalidità. Din id-differenza fil-konfront tal-pussessur ta’ disinn Komunitarju rreġistrat hija spjegata, għal darba oħra, min-nuqqas ta’ formalità ta’ reġistrazzjoni.

79.

Ix-xogħol preparatorju jikkonferma, barra minn hekk, l-idea li d-differenza bejn in-neċessità li titressaq il-prova tal-iżvelar, minn naħa waħda, u s-sempliċi indikazzjoni tal-karattru individwali tad-disinn Komunitarju mhux irreġistrat, min-naħa l-oħra, ma hijiex b’kumbinazzjoni.

80.

Effettivament, għalkemm l-Artikolu 89 tal-proposta emendata tal-Kummissjoni tar-Regolament tal-Kunsill (KE) dwar id-disinji Komunitarji kien jipprovdi li “il-pussessur ta’ disinn Komunitarju għandu jiġġustifika l-asserzjoni tiegħu tal-karattru individwali tad-disinn Komunitarju tiegħu” ( 24 ) biex ikun jista’ jibbenefika mill-preżunzjoni tal-validità, il-Parlament Ewropew ippropona li l-pussessur “juri b’mod issostanzjat il-karattru individwali tad-disinn tiegħu” ( 25 ) [traduzzjoni mhux uffiċjali].

81.

Għalkemm din il-formulazzjoni ġiet adottata mill-Kummissjoni f’ċerti verżjonijiet lingwistiċi tal-proposta l-ġdida u emendata tagħha għar-Regolament tal-Kunsill dwar id-disinji Komunitarji ( 26 ), it-test finalment adottat kien ristrett għal sempliċi “indikazzjoni” tal-elementi li jwasslu biex id-disinn ikollu karattru individwali.

82.

Għal dawn ir-raġunijiet, jidhirli li jekk il-pussessur ta’ disinn Komunitarju mhux irreġistrat ikun meħtieġ jipproduċi prova tal-karattru individwali tad-disinn tiegħu, dan imur kontra l-evoluzzjoni tal-volontà tal-leġiżlatur, kif tirriżulta mix-xogħol preparatorju u mill-iżvilupp tat-test matul il-proċess leġiżlattiv.

83.

Għaldaqstant, jidhirli li qorti tad-disinni Komunitarji għandha neċessarjament tikkunsidra disinn Komunitarju mhux irreġistrat bħala validu, għall-finijiet tal-Artikolu 85(2) tar-Regolament Nru 6/2002, jekk il-pussessur jipproduċi prova, minn naħa waħda, ta’ meta sar l-ewwel żvelar tad-disinn tiegħu lill-pubbliku u jekk jindika, min-naħa l-oħra, l-elementi tad-disinn tiegħu li jagħtuh karattru individwali ( 27 ).

84.

Fuq il-bażi tal-kunsiderazzjonijiet preċedenti, nipproponi li l-Qorti tal-Ġustizzja tirrispondi għad-domandi preliminari ppreżentati mis-Supreme Court skont kif ġej: