1.

Dan il-każ jagħti lill-Qorti tal-Ġustizzja okkażjoni oħra biex tirfina l-ġurisprudenza tagħha fuq il-kwistjoni kontroversjali immensa dwar ir-responsabbiltà tal-kumpanniji parent għal ksur tad-dritt tal-akkordji mwettaq mis-sussidjarji li jkunu kompletament proprjetà tagħhom. Essenzjalment, il-kwistjoni f’dan il-każ hija dwar jekk tali imputazzjoni tar-responsabbiltà taħt id-dritt tal-akkordji teżiġix li l-kumpannija parent trid tkun twettaq attività ekonomika hija stess, jiġifieri, li hija stess tkun impriża fis-sens tad-dritt tal-kompetizzjoni Ewropew, jew jekk huwiex biżżejjed li s-sussidjarja twettaq tali attività ekonomika u l-kumpannija parent u dik sussidjarja flimkien, jikkostitwixxu impriża.

2.

Dan il-punt legali iqum fir-rigward tal-“kartell tal-ġarr” li l-Kummissjoni Ewropea kixfet fir-rigward tas-suq Belġjan tas-servizzi ta’ ġarr internazzjonali ftit snin ilu u li hija tat deċiżjoni fuqu li imponiet multi fil-11 ta’ Marzu 2008 (iktar ’il quddiem id-“deċiżjoni kkontestata”) ( 2 ). Il-Kummissjoni akkużat lil Gosselin Group NV (iktar ’il quddiem “Gosselin”), flimkien ma’ disa’ impriżi jew gruppi ta’ impriżi oħra, li pparteċipaw fil-kartell dwar is-servizzi ta’ ġarr u mmultat lil Gosselin. Il-Kummissjoni żammet ukoll lil Stichting Administratiekantoor Portielje (iktar ’il quddiem “Portielje”) responsabbli in solidum għal parti mill-multa, li hija fondazzjoni ta’ familja li tikkontrolla, direttament jew indirettament, l-ishma kollha fil-kapital ta’ Gosselin u hija intiża li tiżgura l-għaqda fit-tmexxija ta’ Gosselin fl-interessi tal-familja fondatriċi.

3.

Madankollu, il-Qorti Ġenerali tal-Unjoni Ewropea ddeċidiet li huwa illegali li Portielje tinżamm responsabbli in solidum u fis-sentenza tagħha fil-kawżi magħquda T-208/08 u T-209/08 (iktar ’il quddiem is-“sentenza tal-Qorti Ġenerali” jew is-“sentenza appellata”) ( 3 ), issostanzjat din id-deċiżjoni primarjament abbażi tal-fatt li Portielje minnha nnfisha ma kinitx involuta f’attività ekonomika u għaldaqstant ma kinitx impriża.

4.

Huwa kontra dik is-sentenza li l-Kummissjoni ppreżentat dan l-appell. Hija targumenta li l-imputazzjoni tar-responsabbiltà taħt id-dritt tal-akkordji tiddependi kompletament fuq jekk kumpannija parent u s-sussidjarja tagħha – f’din il-kawża, Portielje u Gosselin – jifformawx flimkien impriża, fis-sens tad-dritt tal-kompetizzjoni Ewropew u fuq jekk dik l-unità ekonomika tistax tkun akkużata li pparteċipat fil-kartell.

5.

Fil-kuntest ta’ appelli oħrajn li għadhom pendenti għal dak li jirrigwarda l-kartell tal-ġarr, il-Qorti tal-Ġustizzja dalwaqt ser ikollha titratta ċertu numru ta’ kwistjonijiet oħrajn ( 4 ).

6.

Gosselin hija kumpannija kummerċjali li għandha s-sede tagħha fil-Belġju, twaqqfet fl-1983 u ilha topera bħala kumpannija tal-ġarr taħt dan l-isem mill-20 ta’ Diċembru 2007 ( 5 ).

7.

Portielje hija fondazzjoni stabbilita fl-2001 li għandha s-sede tagħha fil-Pajjiżi l-Baxxi u li tlaqqa’ flimkien azzjonisti membri tal-familja fondatriċi Gosselin sabiex tiġi żgurata l-għaqda fit-tmexxija. Minn naħa tagħha, Portielje ma teżerċita l-ebda attività kummerċjali.

8.

B’effett mill-1 ta’ Jannar 2002, il-fondazzjoni tal-familja kellha kontroll, parzjalment dirett u parzjalment indirett, fuq l-ishma kollha fil-kapital ta’ Gosselin. B’mod speċifiku, 92 % tal-azzjonijiet ta’ Gosselin huma miżmuma direttament minn Portielje bħala trustee u r-rimanenti 8 % huma miżmuma minn Vivet en Gosselin NV; 99.87 % tal-ishma f’din l-aħħar kumpannija jappartjenu lil Portielje.

9.

Skont ir-riżultati tal-investigazzjoni magħmula mill-Kummissjoni, fis-suq tas-servizzi ta’ ġarr internazzjonali fil-Belġju kien jeżisti, mill-1984 sal-2003, akkordju li fih ipparteċipaw għaxar impriżi ta’ ġarr ( 6 ) matul perijodi differenti ( 7 ) u f’diversi gradi.

10.

Fid-deċiżjoni kkontestata, il-Kummissjoni kkonstatat li dak l-akkordju kien jikkostitwixxi akkordju globali fil-forma ta’ ksur uniku u kontinwu ( 8 ), li ssejjes fuq total ta’ tliet tipi ta’ ftehim ( 9 ):

11.

Filwaqt li l-ftehim fuq il-kummissjonijiet u l-kwotazzjonijiet ta’ konvenjenza kienu ġew applikati matul il-perijodu kollu tal-akkordju (jiġifieri mill-1984 sal-2003), l-implementazzjoni tal-ftehim fuq il-prezzijiet ma setgħetx tiġi ppruvata fir-rigward tal-perijodu wara x-xahar ta’ Mejju 1990 ( 10 ).

12.

Fuq il-bażi ta’ konstatazzjonijiet fattwali li għamlet, il-Kummissjoni kkonkludiet fid-deċiżjoni kkontestata, li l-impriżi kkonċernati kienu kisru l-Artikolu 81(1) KE u l-Artikolu 53(1) tal-Ftehim ŻEE meta “stabilixxew b’mod dirett u indirett il-prezzijiet għas-servizzi ta’ ġarr internazzjonali fil-Belġju, billi qassmu bejniethom parti minn dan is-suq u billi mmanipulaw il-proċedura ta’ sejħiet għall-offerti” ( 11 ) matul perijodi differenti.

13.

Id-deċiżjoni kkontestata kienet ġiet innotifikata b’kollox lil 31 persuna ġuridika li fuqhom, għall-ksur imwettaq ( 12 ), il-Kummissjoni imponiet ukoll multi f’ammonti differenti, f’parti individwalment u f’parti in solidum.

14.

Skont il-konstatazzjonijiet li għamlet il-Kummissjoni fl-Artikolu 1(ċ) tad-deċiżjoni kkontestata, Gosselin kienet involuta fl-akkordju globali mill-31 ta’ Jannar 1992 sat-18 ta’ Settembru 2002, fil-perijodu bejn l-1 ta’ Jannar 2002 u t-18 ta’ Settembru 2002“flimkien ma’ Stichting Administratiekantoor Portielje”. [traduzzjoni mhux uffiċjali]. Għal dan, Gosselin kienet immultata EUR 4.5 miljun taħt l-Artikolu 2(e) tad-deċiżjoni kkontestata, u Portielje inżammet responsabbli in solidum għal EUR 370 000 minn dik il-multa.

15.

Bl-emenda tad-deċiżjoni tal-24 ta’ Lulju 2009 ( 13 ), il-Kummissjoni kkorreġiet id-deċiżjoni kkontestata, fejn naqqset il-multa imposta fuq Gosselin għal EUR 3.28 miljun, fejn Portielje nżammet issa responsabbli in solidum għal EUR 270 000. Din l-emenda kienet dovuta minħabba kalkolu mill-ġdid tad-dħul mill-bejgħ li, fil-fehma tal-Kummissjoni, kellu jittieħed inkunsiderazzjoni biex jiġi stabbilit l-ammont tal-multa imposta lil Gosselin u lil Portielje.

16.

Diversi mid-destinatarji tad-deċiżjoni kkontestata ppruvaw jiksbu protezzjoni legali permezz ta’ rikors għal annullament ippreżentat, fl-ewwel istanza, quddiem il-Qorti Ġenerali tal-Unjoni Ewropea ( 14 ).

17.

Ir-rikorsi ppreżentati minn Gosselin u minn Portielje fl-4 ta’ Ġunju 2008 ġew magħquda mill-Qorti Ġenerali għall-finijiet tas-seduta u tas-sentenza.

18.

B’deċiżjoni mogħtija fil-kuntest tar-rikors ippreżentat fil-Kawża T-208/08, il-Qorti Ġenerali, fis-sentenza appellata ( 15 ), annullat id-deċiżjoni kkontestata inkwantu kkonstatat li Gosselin kienet ipparteċipat fil-ksur mit-30 ta’ Ottubru 1993 sal-14 ta’ Novembru 1996. Għaldaqstant, il-Qorti Ġenerali naqqset il-multa imposta lil Gosselin għal EUR 2.32 miljun. Hija ċaħdet il-bqija tar-rikors ippreżentat minn Gosselin u ordnat li kull parti tbati l-ispejjeż tagħha.

19.

B’deċiżjoni mogħtija fil-Kawża T-209/08, il-Qorti Ġenerali, fis-sentenza appellata wkoll ( 16 ), annullat id-deċiżjoni kkontestata kollha kemm hi fir-rigward ta’ Portielje u ordnat lill-Kummissjoni tħallas l-ispejjeż tal-proċeduri.

20.

Permezz ta’ rikors tal-25 ta’ Awwissu 2011, il-Kummissjoni ppreżentat dan l-appell kontra s-sentenza tal-Qorti Ġenerali. Dan l-appell jikkonċerna biss dik il-parti tas-sentenza appellata fejn il-Qorti Ġenerali laqgħet ir-rikors għal annullament ta’ Portielje fil-Kawża T-209/08 ( 17 ). Il-Kummissjoni titlob li l-Qorti tal-Ġustizzja għandha;

21.

Minn naħa tagħha, Portielje titlob lill-Qorti tal-Ġustizzja:

22.

L-appell ġie eżaminat quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja abbażi ta’ dokumenti bil-miktub u f’seduta tal-24 ta’ Ottubru 2012.

23.

Fuq l-Artikolu 81 KE (li qabel kien l-Artikolu 85 tat-Trattat KEE, illum l-Artikolu 101 TFUE) ( 18 ), huwa rikonoxxut f’ġurisprudenza stabbilita li kumpannija parent tista’ tinżamm responsabbli in solidum għall-ksur tad-dritt tal-akkordji imwettaq mis-sussidjarja tagħha, anki jekk kienet biss is-sussidjarja li kienet involuta direttament fl-akkordju. Din ir-responsabbiltà in solidum tinbet b’mod partikolari meta l-kumpannija sussidjarja ma tiddeterminax b’mod awtonomu l-aġir tagħha fis-suq iżda essenzjalment tapplika l-istruzzjonijiet li tingħata mill-kumpannija parent u hija għalhekk esposta għall-influwenza deċiżiva tal-kumpannija parent ( 19 ). Jekk, fiż-żmien inkwistjoni, kumpannija parent tkun proprjetarja tal-azzjonijiet kollha jew kważi kollha tas-sussidjarja tagħha, tkun teżisti wkoll preżunzjoni juris tantum li l-imsemmija kumpannija parent teżerċita influwenza deċiżiva fuq l-aġir tas-sussidjarja tagħha fis-suq ( 20 ) (iktar ’il quddiem il-“preżunzjoni tal-100 %” ( 21 ) jew il-“ġurisprudenza Akzo Nobel”).

24.

Il-Kummissjoni takkuża lill-Qorti Ġenerali li f’dan il-każ hija applikat dawn il-prinċipji b’mod żbaljat. Hija tibbaża din l-akkuża fuq żewġ raġunijiet, waħda marbuta mal-kamp ta’ applikazzjoni ratione personae tal-Artikolu 81 KE (ara t-Taqsima A iktar ’il quddiem), u l-oħra fuq il-possibbiltajiet li tiġi kkonfutata l-preżunzjoni tal-100 % (ara t-Taqsima B iktar ’il quddiem).

25.

L-ewwel aggravju jqajjem numru ta’ punti ta’ liġi fundamentali ħafna fir-rigward tal-kunċett ta’ impriża kif użat fid-dritt tal-kompetizzjoni u għaldaqstant, fl-aħħar nett, jittratta l-kamp ta’ applikazzjoni ratione personae tal-Artikolu 81 KE u tal-Artikolu 23 tar-Regolament (KE) Nru 1/2003 ( 22 ), li huma indirizzati lill-impriżi u lill-assoċjazzjonijiet ta’ impriżi ( 23 ).

26.

F’dan l-aggravju l-Kummissjoni tikkontesta l-punti 36 sa 50 tas-sentenza appellata, li fihom il-Qorti Ġenerali kkonstatat li l-Kummissjoni “ma stabbilixxitx li Portielje kienet impriża fis-sens tal-Artikolu 81 KE” ( 24 ), u laqgħet ir-rikors għal annullament tad-deċiżjoni kkontestata ta’ Portielje. Il-Qorti Ġenerali ddeċidiet li Portielje trid tkun impriża hija stess ukoll biex tinżamm responsabbli in solidum għall-parteċipazzjoni ta’ Gosselin fil-kartell tal-ġarr ( 25 ).

27.

Fl-ewwel parti tal-ewwel aggravju, il-Kummissjoni tilmenta li l-Qorti Ġenerali bbażat ruħha fuq kriterju legalment żbaljat. Fis-sottomissjoni tagħha, il-Qorti Ġenerali kkonċentrat b’mod żbaljat l-eżami tagħha dwar jekk Potielje stess hijiex impriża, iktar milli staqsiet lilha nfisha jekk Portielje u Gosselin flimkien jikkostitwixxux impriża waħda. Għaldaqstant, il-Qorti Ġenerali naqset milli tifhem il-kunċett ta’ impriża kif użat fid-dritt tal-kompetizzjoni.

28.

Huwa paċifiku li, fid-dritt tal-kompetizzjoni, il-kunċett ta’ impriża jinkludi kull korp li jwettaq attività ekonomika, indipendentament mill-istatus legali tal-korp u l-mod li bih jiġi ffinanzjat ( 26 ). Lanqas ma huwa kkontestat li tali korp ekonomiku jista’ jkun magħmul minn diversi persuni fiżiċi jew ġuridiċi ( 27 ).

29.

Anki l-Qorti Ġenerali, fis-sentenza appellata, ibbażat ruħha fuq din l-evalwazzjoni ( 28 ). Madankollu, hija żiedet immedjatament li “l-kumpannija parent ta’ impriża li tkun wettqet ksur tal-Artikolu 81 KE ma tistax tiġi ssanzjonata permezz ta’ deċiżjoni skont l-Artikolu 81 KE, jekk din ma tkunx hija stess impriża” ( 29 ).

30.

Dan juri nuqqas ta’ komprensjoni fundamentali tal-kunċett ta’ impriża fil-kuntest tar-responsabbiltà tal-kumpanniji parent għall-ksur tad-dritt tal-akkordji minn naħa tas-sussidjarji tagħhom.

31.

Ir-responsabbiltà in solidum ta’ kumpannija parent u sussidjarja tagħha hija bbażata fuq il-fatt li ż-żewġ kumpanniji flimkien jaġixxu bħala impriża waħda fis-sens tad-dritt tal-kompetizzjoni jekk il-kumpannija sussidjarja ma jkollhiex awtonomija suffiċjenti mill-kumpannija parent ( 30 ). It-tnejn li huma mbagħad jikkostitwixxu unità ekonomika u, fir-relazzjoni interna bejniethom, jistgħu jieħdu vantaġġ mill-“privileġġ tal-grupp”, li tfisser li l-projbizzjoni tal-akkordji ma tkunx tapplika għal ftehim ta’ bejniethom ( 31 ). Min-naħa l-oħra, peress li l-kumpannija parent u s-sussidjarja tagħha jikkostitwixxu unità ekonomika fil-konfront ta’ terzi, huma jridu jagħtu kont flimkien għal kull ksur tad-dritt tal-akkordji mill-impriża li huma jkunu jikkostitwixxu flimkien ( 32 ).

32.

Il-Qorti Ġenerali kienet żbaljata, għaldaqstant, meta kkonstatat li l-kunċett ta’ impriża fis-sens tad-dritt tal-kompetizzjoni u l-imputazzjoni tal-aġir ta’ sussidjarja lill-kumpannija parent huma “żewġ kunċetti distinti” ( 33 ). Fil-fatt, il-kunċett ta’ impriża u l-imputazzjoni tar-responsabbiltà taħt id-dritt tal-akkordji huma żewġ faċċati ta’ munita waħda. Kif ingħad diġà, ir-responsabbiltà in solidum ta’ kumpannija parent u tas-sussidjarja tagħha għal ksur tad-dritt tal-akkordji tirrifletti l-fatt li t-tnejn li huma jikkostitwixxu impriża waħda. Il-formazzjoni ta’ dik l-unità ekonomika waħda bejn il-kumpannija parent u s-sussidjarja hija prerekwiżit neċessarju u wkoll suffiċjenti biex il-kumpannija parent tinżamm responsabbli in solidum għall-ksur tad-dritt tal-akkordji mwettaq mis-sussidjarja tagħha.

33.

Il-fehma legali espressa fis-sentenza appellata fis-sens li l-kumpannija parent innifisha trid tkun hija wkoll impriża biex tkun tista’ tinżamm responsabbli in solidum għall-ksur tad-dispożizzjonijiet tal-kompetizzjoni minn naħa tas-sussidjarja twassal biex fl-aħħar nett tissuġġetta l-imputazzjoni tar-responsabbiltà taħt id-dritt tal-akkordji bejn il-kumpannija parent u s-sussidjarja għal rekwiżit addizzjonali li qabel qatt ma kien rikonoxxut b’dan il-mod.

34.

Fil-fehma tiegħi, huwa assolutament impossibbli li tali rekwiżit addizzjonali jiġi dedott mill-ġurisprudenza kurrenti. Kieku dan kien jeżisti, ma kienx ikun permissibbli, pereżempju, fil-kawża Akzo Nobel, li huwa l-każ ewlieni fis-snin reċenti li jirrigwarda l-kwistjoni ineżami, li Akzo Nobel NV, kumpannija holding pura ( 34 ), tkun destinatarja tad-deċiżjoni li timponi l-multi.

35.

Il-Qorti Ġenerali ma tikkunsidrax is-sentenza Akzo Nobel ( 35 ) f’dak il-kuntest, u lanqas tagħti xi ġustifikazzjoni għall-asserzjoni tagħha li dak ir-rekwiżit addizzjonali jeżisti. Hija tillimita ruħha biex tiċċita tliet sentenzi tal-Qorti tal-Ġustizzja ( 36 ) magħżulin, xi ftit jew wisq, bl-addoċċ, li fihom tgħid li kien “stabbilit” li “l-kumpannija parent kienet impriża” ( 37 ).

36.

Biex impriża tiġi ssanzjonata talli kisret id-dritt tal-akkordji, skont l-Artikolu 81 KE (li llum sar l-Artikolu 101 TFUE) flimkien mal-Artikolu 23(2)(a) tar-Regolament Nru 1/2003, huwa madankollu irrilevanti l-punt dwar jekk il-persuni fiżiċi jew ġuridiċi kollha li legalment jifformaw lil dik l-impriża humiex huma wkoll attivi ekonomikament u għandhiex kull waħda minnhom titqies bħala impriża b’mod individwali.

37.

L-uniku fattur deċiżiv huwa li – mill-aspett globali – impriża waħda wettqet ksur u li l-persuni fiżiċi jew ġuridiċi kollha li lilhom ġiet imposta l-multa bħala sanzjoni għall-ksur jifformaw dik l-impriża flimkien, peress li l-għan tas-sanzjonijiet imposti skont l-Artikolu 23(2)(a) tar-Regolament Nru 1/2003 huwa li jiżgura li dawk il-persuni li għandhom influwenza deċiżiva fuq l-impriża involuta f’akkordju, jinżammu responsabbli skont il-prinċipju tar-responsabbiltà personali u li l-impriża ma twettaqx tali ksur mill-ġdid ( 38 ). Skont dan l-għan, huwa irrilevanti jekk il-persuni fiżiċi jew ġuridiċi msemmija iktar ’il fuq jeżerċitawx attività ekonomika mod ieħor – jiġifieri, indipendentement mill-influwenza tagħhom fuq l-impriża involuta fl-akkordju.

38.

Fi ftit kliem, jista’ jingħad, għaldaqstant, li legalment il-Qorti Ġenerali żbaljat meta qalet li l-kumpannija parent ta’ impriża ma setgħatx tiġi ssanzjonata jekk ma kinitx hija stess impriża u sussegwentement analizzat jekk Portielje stess kinitx impriża ( 39 ).

39.

L-ewwel parti tal-ewwel aggravju hija għalhekk fondata.

40.

Għall-fini ta’ kompletezza, ser nittratta issa t-tieni parti tal-ewwel aggravju mressaq mill-Kummissjoni b’mod sussidjarju. Hija tikkonċerna essenzjalment il-punt dwar jekk il-preżunzjoni tal-100 % li toħroġ mis-sentenza Akzo Nobel ( 40 ) tistax tiġi applikata għar-relazzjoni ta’ Portielje ma’ Gosselin. Il-Kummissjoni tikkunsidra li l-Qorti Ġenerali kienet żbaljata f’dan il-każ li tiċħad l-applikabbiltà tal-preżunzjoni tal-100 %.

41.

Din il-kritika tikkonċerna d-dikjarazzjonijiet tal-Qorti Ġenerali li jinsabu fil-punti 46 sa 49 tas-sentenza appellata, li huma bbażati fuq il-konstatazzjoni li “Portielje ma eżerċitatx attività ekonomika diretta” ( 41 ). F’dawn iċ-ċirkustanzi, l-istatus ta’ Portielje bħala impriża jista’, fil-fehma tal-Qorti Ġenerali, jirriżulta jekk xejn mill-parteċipazzjoni “indiretta” fl-attività ekonomika ta’ Gosselin. Għal dan il-għan, il-Qorti Ġenerali, filwaqt li tagħmel riferiment għall-punti 111 sa 113 tas-sentenza Cassa di Risparmio di Firenze et ( 42 ), li kienet tikkonċerna d-dritt dwar l-għajnuna mill-Istat, titlob lill-Kummissjoni tipproduċi provi ċari fuq il-fatt li Portielje kienet “involuta fit-tmexxija” ta’ Gosselin u ma tippermettix l-applikazzjoni tal-preżunzjoni tal-100 % ( 43 ).

42.

B’mod konkret, il-Qorti Ġenerali tibbaża ruħha, f’dan il-kuntest, fuq il-kliem tas-sentenza Cassa di Risparmio di Firenze et fis-sens li s-sempliċi detenzjoni ta’ ishma, anki ta’ kontroll, ma huwiex biżżejjed biex jikkostitwixxi attività ekonomika ( 44 ). Pjuttost, fondazzjoni li tkun proprjetarja ta’ sehem ta’ kontroll f’kumpannija għandha tiġi kkunsidrata bħala li tipparteċipa fl-attività ekonomika eżerċitata mill-“impriża” kkontrollata biss jekk teżerċita effettivament dan il-kontroll billi “tipparteċipa” direttament jew indirettament fl-amministrazzjoni tal-kumpannija ( 45 ).

43.

Minn din il-parti tas-sentenza Cassa di Risparmio di Firenze et, il-Qorti Ġenerali kkonkludiet li l-oneru tal-prova tal-involviment ta’ fondazzjoni ekonomikament inattiva, bħalma hija Portielje, f’kumpannija kummerċjali li topera fis-suq, bħalma hija Gosselin, jaqa’ fuq il-Kummissjoni u li l-Kummissjoni ma setgħatx tissodisfa dak l-oneru tal-prova billi tirreferi – skont is-sentenza Akzo Nobel – għall-kontroll (kważi) 100 % tal-fondazzjoni fuq il-kumpannija ( 46 ).

44.

Din l-evalwazzjoni tal-Qorti Ġenerali hija legalment żbaljata.

45.

B’kuntrast ma’ dak li tidher li hija l-fehma tal-Qorti Ġenerali, hemm xebħ bejn is-sentenza Cassa di Risparmio di Firenze et u s-sentenza Akzo Nobel. Fiż-żewġ każijiet, il-Qorti tal-Ġustizzja tissuġġetta l-konstatazzjoni dwar unità ekonomika u, konsegwentement, dwar l-eżistenza ta’ impriża waħda li tikkonsisti f’“kumpannija parent” u s-“sussidjarja” tagħha, għall-fatt li l-kumpannija parent trid tkun effettivament teżerċita influwenza deċiżiva fuq is-sussidjarja ( 47 ).

46.

Huwa minnu li s-sentenza Akzo Nobel tirrikonoxxi wkoll il-“preżunzjoni juris tantum li l-imsemmija kumpannija parent teżerċita influwenza deċiżiva” fuq l-aġir tas-sussidjarja tagħha fis-suq (il-preżunzjoni tal-100 %) fil-“każ speċifiku” fejn kumpannija parent tkun proprjetarja tal-azzjonijiet kollha jew kważi kollha tas-sussidjarja tagħha ( 48 ), filwaqt li s-sentenza Cassa di Risparmio di Firenze et ( 49 ) ma tagħmel ebda riferiment għal din il-preżunzjoni.

47.

In-nuqqas ta’ riferiment għall-preżunzjoni tal-100 % fis-sentenza Cassa di Risparmio di Firenze et huwa, madankollu, x’aktarx dovut primarjament għat-tip ta’ proċeduri f’dak il-każ, jiġifieri t-talba għal deċiżjoni preliminari li bl-ebda mod ma kienet tikkonċerna kwistjonijiet ta’ prova. Għandu jitfakkar ukoll li fis-sentenza Cassa di Risparmio di Firenze et il-Qorti tal-Ġustizzja ntalbet tikkunsidra mhux il-każ speċifiku ta’ kontroll ta’ 100 % jew kważi 100 % iżda, b’mod pjuttost ġenerali, is-“sehem ta’ kontroll”, li jinkludu l-ishma ħafna inqas mil-limitu ta’ 100 %.

48.

F’dawn iċ-ċirkustanzi, il-Qorti Ġenerali tat importanza eċċessiva għall-fatt li, fis-sentenza tagħha Cassa di Risparmio di Firenze et, il-Qorti tal-Ġustizzja “ma stabbilixxitx preżunzjoni konfutabbli ta’ ‘interferenza’” ( 50 ), kif magħruf mill-ġurisprudenza Akzo Nobel.

49.

B’mod partikolari, ma hemmx indikazzjonijiet li, fis-sentenza Cassa di Risparmio di Firenze, il-Qorti tal-Ġustizzja ma aċċettatx il-preżunzjoni tal-100 % speċifikament minħabba li l-“kumpanniji parent” stess ma setgħux jitqiesu bħala impriżi jew minħabba li kienu fondazzjonijiet.

50.

Għalkemm, fi żminijiet iktar reċenti, il-Qorti tal-Ġustizzja jista’ jkun li ma eskludietx kompletament il-possibbiltà li l-kunċett tal-unità ekonomika fi kwistjonijiet ta’ għajnuna mill-Istat jista’ jkun differenti minn dak li japplika f’oqsma oħra tad-dritt tal-kompetizzjoni ( 51 ), sa issa hija dejjem ippruvat tagħti interpretazzjoni assolutament uniformi tal-kunċett ta’ impriża fl-oqsma kollha tad-dritt tal-kompetizzjoni ( 52 ), u mhux inqas fis-sentenza tagħha Cassa di Risparmio di Firenze et ( 53 ). Il-Qorti tal-Ġustizzja għandha żżomm ma’ din il-linja anki f’dan il-każ.

51.

Il-fatt li l-Qorti tal-Ġustizzja mxiet fuq l-istess kunċett ta’ impriża speċifikament fis-sentenza Cassa di Risparmio di Firenze et u fis-sentenza Akzo Nobel huwa ppruvat, barra minn hekk, minn numru ta’ riferimenti reċiproċi bejn dawn iż-żewġ linji ta’ ġurisprudenza ( 54 ). Dan il-punt ġie rrilevat ġustament mill-Kummissjoni fil-kuntest ta’ dawn il-proċeduri.

52.

Fl-aħħar nett, is-sentenza Cassa di Risparmio di Firenze et ma tostakolax l-applikazzjoni tal-preżunzjoni tal-100 % għar-relazzjoni bejn fondazzjoni bħalma hija Portielje u kumpannija kummerċjali bħal Gosselin.

53.

Barra minn hekk, b’kuntrast mal-fehma ta’ Portielje, il-preżunzjoni tal-100 % ma twassalx għal inverżjoni tal-oneru tal-prova. Min-naħa l-oħra, hija tikkonsisti sempliċement f’regoli li japplikaw għall-evalwazzjoni tal-provi fil-kuntest tal-imputazzjoni tar-responsabbiltà għal ksur tad-dritt tal-akkordji bejn kumpannija parent u sussidjarja. Bħalma l-fatt li l-kumpannija parent ikollha l-kapital kollu jew kważi kollu tas-sussidjarja tagħha jippermetti li jiġi konkluż prima facie li qiegħda tiġi eżerċitata influwenza deċiżiva, hija l-kumpannija parent li għandha tirribatti din il-konklużjoni billi tressaq provi persważivi li jgħidu l-kontra; jekk dan ma jseħħx, din il-konklużjoni għandha titqies li tissodisfa r-rekwiżiti fil-qasam tal-provi. Fi kliem ieħor, ikun hemm azzjoni reċiproka bejn il-piżijiet rispettivi li tinġieb prova qabel il-kunsiderazzjoni tal-oneru ta’ prova oġġettiva ( 55 ).

54.

B’kuntrast ma’ dak li ssostni Portielje, applikazzjoni tal-preżunzjoni tal-100 % għal każ bħal dan bl-ebda mod ma testendi eċċessivament il-portata tagħha; l-għan ta’ dik il-preżunzjoni huwa li tiffaċilita l-infurzar effettiv tar-regoli tal-kompetizzjoni taħt it-Trattati, billi tħaddan il-prinċipju tar-responsabbiltà personali, u biex toħloq iċ-ċertezza legali ( 56 ). Meħuda minn dan l-aspett, is-sitwazzjoni ta’ fondazzjoni bħalma hija Portielje, li l-funzjoni tagħha hija li tiggarantixxi l-“għaqda fit-tmexxija” ta’ kumpannija kummerċjali kkontrollata minnha, ma għandhiex tiġi evalwata b’mod differenti minn dik ta’ kumpannija parent “tipika” fir-rigward tas-sussidjarja tagħha jew dik ta’ kumpannija holding fir-rigward tal-kumpanniji tal-grupp ikkontrollati minnha. Dawn il-kumpanniji parent kollha għandhom eminentement interess ekonomiku fl-attivitajiet partikolari tas-sussidjarji rispettivi tagħhom fis-suq. Li ssir distinzjoni bejniethom f’termini ta’ responsabbiltà taħt ir-regoli tal-akkordji jmur kontra l-prinċipju tat-trattament ugwali.

55.

Għal dak li jirrigwarda r-responsabbiltà tagħhom għall-aġir kummerċjali tas-sussidjarji tagħhom, huwa irrilevanti jekk l-entitajiet li jikkontrollaw – kemm jekk huma fondazzjonijiet, kumpanniji holding jew xi tip ieħor ta’ kumpannija parent – humiex involuti fl-attività ekonomika huma stess. Min-naħa l-oħra, kieku l-fondazzjonijiet jew il-kumpanniji holding li ma kinux huma stess ekonomikament attivi kellhom jiġu esklużi b’mod ġenerali mill-portata tal-preżunzjoni tal-100 %, anki jekk dawn ikunu qegħdin “jiġbdu l-ħbula” minn wara l-kwinti tal-grupp, dan ikun jippermetti lill-kumpannija prinċipali fil-grupp biex tevita responsabbiltà in solidum għall-ksur tad-dritt tal-akkordji minn naħa tal-kumpanniji sussidjarji tagħha ( 57 ).

56.

Fl-aħħar nett, Portielje lanqas ma tirnexxi fl-argument tagħha li l-applikazzjoni tal-preżunzjoni tal-100 % għall-każ bħalma huwa dan iwassal għal riżultati assurdi f’każijiet fejn l-Istat huwa involut f’kumpannija kummerċjali, peress li dan jirreferi għal problema purament ipotetika li bl-ebda mod ma tqum f’dan il-każ. Is-sitwazzjoni ta’ Portielje ma tixbahx lil dik ta’ Stat bħala investitur, u dan peress li l-attivitajiet tagħha huma, wara kollox, limitati – safejn hu magħruf – biex tiżgura l-għaqda fit-tmexxija ta’ impriża familjari waħda. Barra minn hekk, il-Qorti tal-Ġustizzja diġà għamlitha ċara li hija tieħu inkunsiderazzjoni tas-sitwazzjoni speċjali tal-Istat inkonnessjoni mar-responsabbiltà għal xi ksur tad-dritt tal-akkordji minn impriżi li hija tikkontrolla ( 58 ). Għaldaqstant ma tqumx il-kwistjoni msemmija minn Portielje.

57.

Għaldaqstant, it-tieni parti tal-ewwel aggravju hija wkoll fondata.

58.

It-tieni aggravju huwa dirett lejn il-punti 51 sa 59 tas-sentenza appellata, fejn il-Qorti Ġenerali waslet għall-konklużjoni li Portielje “pprovdiet provi” b’mod li rnexxielha tikkonfuta l-preżunzjoni tal-100 % f’dan il-każ ( 59 ). Il-Qorti Ġenerali ddeċidiet li Portielje ma eżerċitatx influwenza deċiżiva fuq Gosselin u lanqas biss kienet f’pożizzjoni li teżerċita tali influwenza.

59.

Huwa minnu li din il-parti mis-sentenza appellata jidher f’parti fejn il-Qorti Ġenerali tikkunsidra jekk l-aġir ta’ Gosselin jistax jiġi imputat lil Portielje “għall-finijiet ta’ kompletezza” biss ( 60 ). Madankollu, peress li l-ewwel parti tas-sentenza appellata, li tiffoka fuq il-kunċett ta’ impriża, ma tistax tintlaqa’ ( 61 ), l-eżitu ta’ dan il-każ jiddependi ħafna fuq l-evalwazzjoni tat-tieni parti.

60.

Ma huwiex ikkontestat li l-preżunzjoni tal-eżerċizzju attwali tal-influwenza deċiżiva minn kumpannija parent fuq il-kumpannija sussidjarja li tkun proprjetà tagħha kollha jew kważi kollha tagħha (il-preżunzjoni tal-100 %) hija, skont is-sentenza Akzo Nobel, preżunjoni juris tantum ( 62 ).

61.

Fit-tieni aggravju tagħha, madankollu, il-Kummissjoni tilmenta li, meta l-Qorti Ġenerali evalwat l-argumenti mressqa minn Portielje biex tirribatti dik il-preżunzjoni, hija wettqet żball ta’ liġi. Il-Kummissjoni tilmenta, essenzjalment, li l-Qorti Ġenerali ma tatx attenzjoni biżżejjed għar-rabtiet personali bejn Portielje u Gosselin. F’dan ir-rigward, hija tressaq tliet ilmenti, li għalihom iddedikat it-tliet partijiet tat-tieni aggravju. Dawn it-tliet partijiet ser nikkunsidrahom hawn taħt, fejn it-tieni u t-tielet parti ser nikkunsidrahom flimkien.

62.

Għandu jitfakkar l-ewwel nett li, għalkemm il-Qorti tal-Ġustizzja ma għandhiex kompetenza li tissindaka l-evalwazzjoni li tagħmel il-Qorti Ġenerali fir-rigward tal-fatti jew il-provi matul il-proċeduri ta’ appell, ħlief f’każ ta’ żnaturament ( 63 ), xogħol il-Qorti tal-Ġustizzja f’dawn il-proċeduri jinkludu l-klassifikazzjoni legali tal-fatti mill-Qorti Ġenerali ( 64 ). Dan jinkludi l-evalwazzjoni tal-punt dwar jekk il-Qorti Ġenerali ikkunsidratx il-kriterji legali korretti bħala l-bażi għall-evalwazzjoni tal-fatti u l-provi ( 65 ).

63.

Fl-ewwel parti tat-tieni aggravju, il-Kummissjoni takkuża lill-Qorti Ġenerali bi “żnaturament manifest tal-provi” fir-rigward tal-pożizzjoni u tal-influwenza tat-tliet membri tal-bord tad-diretturi ta’ Gosselin, li kienu wkoll membri fuq il-bord tad-diretturi ta’ Portielje.

64.

F’dan ir-rigward, il-Kummissjoni tattakka speċifikament id-dikjarazzjoni tal-Qorti Ġenerali li “[m]is-sitt persuni li jikkostitwixxu l-bord tad-diretturi ta’ Portielje, nofs biss kienu wkoll fuq il-bord ta’ Gosselin” ( 66 ) u, min-naħa l-oħra, li “tliet persuni li jikkostitwixxu l-bord tad-diretturi ta’ Gosselin […] jikkostitwixxu biss nofs il-bord tad-diretturi ta’ Portielje” ( 67 ). Il-Kummissjoni ssostni li l-Qorti Ġenerali implikat b’mod skorrett li dawk it-tliet membri tal-bord ta’ Gosselin “ma setgħux, flimkien, jiddeterminaw il-politika ta’ Portielje”.

65.

Tali żnaturament tal-provi jeżisti meta, mingħajr ma jintużaw provi ġodda, l-evalwazzjoni tal-provi eżistenti tidher manifestament żbaljata ( 68 ).

66.

F’dan il-każ, fl-ebda punt fis-sentenza appellata, u b’mod partikolari żgur mhux fil-punti 56 u 57 il-Qorti Ġenerali tasal għall-konklużjoni li qiegħda timplika il-Kummissjoni li dawk it-tliet membri tal-bord tad-diretturi ta’ Gosselin “ma setgħux, flimkien, jiddeterminaw il-politika ta’ Portielje”. L-akkuża ta’ żnaturament tal-provi f’dan ir-rigward għandha, għaldaqstant, tiġi miċħuda.

67.

B’hekk l-ewwel parti tat-tieni aggravju hija infondata.

68.

Fit-tieni u t-tielet parti tat-tieni aggravju, il-Kummissjoni tilmenta essenzjalment li l-Qorti Ġenerali evalwat il-possibbiltajiet li Portielje teżerċita influwenza fuq Gosselin minn aspetti tad-dritt tal-kumpanniji biss.

69.

Il-Qorti Ġenerali, fil-fatt, tibbaża l-konklużjoni tagħha li l-preżunzjoni tal-100 % hija kkonfutata b’mod ġenerali ħafna minħabba l-fatt li l-bord tad-diretturi ta’ Portielje ma ħax deċiżjonijiet formali sakemm ma kienx sar il-ksur; l-eżerċizzju minn Portielje ta’ influwenza determinanti fuq l-aġir ta’ Gosselin kien, skont il-Qorti Ġenerali, “eskluż għal din ir-raġuni biss” ( 69 ). Il-Qorti Ġenerali tinnota wkoll li, matul il-perijodu mill-1 ta’ Jannar 2002 sat-18 ta’ Settembru 2002, li matulu l-ksur tad-dritt tal-akkordji kien imputat lil Portielje taħt id-deċiżjoni kkontestata, ma nżammet ebda laqgħa ġenerali tal-azzjonisti ta’ Gosselin li fiha Portielje setgħat teżerċita influwenza fuq il-politika kummerċjali ta’ Gosselin ( 70 ). Hija tgħid ukoll li Portielje ma kellhiex influwenza fuq il-kompożizzjoni tal-bord tad-diretturi ta’ Gosselin matul il-perijodu inkwistjoni, u lanqas ma nbidel il-kompożizzjoni tiegħu fuq inizjattiva ta’ Portielje ( 71 ).

70.

Dawn id-dikjarazzjonijiet mill-Qorti Ġenerali juru inkomprensjoni fundamentali tal-preżunzjoni tal-100 % u r-rekwiżiti legali sabiex din tiġi kkonfutata.

71.

Il-punt dwar jekk il-kumpannija sussidjarja tistax tiddetermina l-aġir tagħha fis-suq b’mod indipendenti jew hijiex esposta għall-influwenza deċiżiva tal-kumpannija parent tagħha ma tistax tiġi evalwata biss mill-aspett tad-dritt tal-kumpanniji rilevanti. Jekk dan ikun il-każ, ikun faċli għall-kumpanniji parent kkonċernati biex jevitaw ir-responsabbiltà għall-ksur tad-dritt tal-akkordji mwettaq mill-kumpanniji sussidjarji proprjetà sħiħa tagħhom, billi jinvokaw kwistjonijiet li jaqgħu kompletament taħt id-dritt tal-kumpanniji.

72.

Għalkemm is-setgħat tal-korpi tal-kumpanniji parteċipanti, il-fatt dwar jekk u meta ħadu d-deċiżjonijiet u l-kontenut tad-deċiżjonijiet huma fatturi li ċertament għandhom jittieħdu inkunsiderazzjoni, il-fattur deċiżiv huwa fl-aħħar nett ir-realtà ekonomika, peress li d-dritt tal-kompetizzjoni ma huwiex irregolat b’teknikalitajiet, iżda bl-aġir attwali tal-impriżi.

73.

Kif ġustament tinnota l-Kummissjoni, ikun wisq formalistiku u bl-ebda mod konformi mar-realtà ekonomika li l-kwistjonijiet tal-influwenza bejn kumpannija parent u s-sussidjarja jiġu evalwati abbażi biss tal-azzjonijiet regolati mid-dritt tal-kumpanniji.

74.

Madankollu, huwa f’dan il-formaliżmu li waqgħet il-Qorti Ġenerali meta – wara l-argumenti mressqa mir-rikorrent fl-ewwel istanza – hija kkunsidrat l-aspett tad-dritt tal-kumpanniji bħala li huwa l-fattur determinanti fil-kwistjoni dwar l-influwenza deċiżiva ta’ Portielje fuq Gosselin. Bil-fatt li llimitat il-kriterji tagħha għal standards ibbażati biss fuq id-dritt tal-kumpanniji, il-Qorti Ġenerali wettqet żball ta’ liġi. B’mod partikolari, il-Qorti Ġenerali naqset milli tapprezza li l-konstatazzjoni li kumpannija parent u s-sussidjarja tagħha jifformaw unità ekonomika ma tippreżumix neċessarjament deċiżjonijiet formali mill-korpi tal-kumpannija: dik l-unità jista’ jkollha bażi informali, li tikkonsisti b’mod partikolari f’rabtiet personali bejn żewġ kumpanniji.

75.

Għalkemm il-Qorti Ġenerali kkunsidrat b’mod inċidentali ukoll ir-rabtiet personali bejn Gosselin u Portielje, hija terġa’ tiffoka kompletament fuq l-aspetti tad-dritt tal-kumpanniji f’dan ir-rigward. Barra minn hekk, iż-żewġ kwistjonijiet diskussi jidhru li huma komparattivament teoretiċi: l-ewwel waħda, dwar jekk “[i]d-diretturi prinċipali ta’ Portielje, []eżerċitaw[x] influwenza, permezz tal-laqgħa ġenerali ta’ Gosselin, fuq il-bord tad-diretturi ta’ din tal-aħħar” u t-tieni waħda, dwar jekk “[i]l-kumpanniji kollha li fihom [it-]tliet membri tal-bord ta’ Gosselin f’dan l-istess rwol għandhom jiġu kkunsidrati, għaldaqstant, bħala kumpanniji parent ta’ Gosselin” ( 72 ).

76.

Madankollu, kien ikun ta’ importanza deċiżiva kieku, apparti d-deliberazzjonijiet formali fuq id-dritt tal-kumpanniji, ġew eżaminati l-effetti attwali tar-rabtiet personali bejn Portielje u Gosselin fuq l-attivitajiet kummerċjali ta’ kuljum u evalwat, purament abbażi tal-fatti, jekk Gosselin – b’kuntrast mal-preżunzjoni tal-100 % – kinitx tiddetermina verament il-politika kummerċjali tagħha b’mod indipendenti. Sfortunatament, ma hemm xejn minn dan fis-sentenza appellata.

77.

Fl-aħħar nett, jeħtieġ ukoll li tiġi miċħuda l-oġġezzjoni ta’ Portielje li l-preżunzjoni tal-100 % ssir “inkonfutabbli” kieku kellhom jittieħdu inkunsiderazzjoni modi ta’ eżerċizzju ta’ influwenza li ma humiex il-korpi tal-persuni ġuridiċi. L-ewwel nett, Portielje bl-ebda mod ma ssostanzjat din l-oġġezzjoni. It-tieni nett, huwa ċar li jistgħu, fil-fatt, jinġiebu provi tas-sekwenzi tal-ġrajjiet kummerċjali ta’ kuljum, u ta’ ġrajjiet li ma jseħħux fil-korpi tal-persuni ġuridiċi, fil-forma, pereżempju, ta’ skambji ta’ korrispondenza interna u ta’ dokumenti interni, noti ta’ diskussjoni u dikjarazzjonijiet ta’ xhieda ( 73 ). Tali provi jistgħu jwasslu jew għal konfutazzjoni jew għal korroborazzjoni tal-preżunzjoni tal-100 % skont il-kontenut attwali tagħhom.

78.

Għaldaqstant, it-tieni u t-tielet parti tat-tieni aggravju huma fondati.

79.

Għaldaqstant, jista’ jingħad li ż-żewġ partijiet tal-ewwel aggravju u t-tieni u t-tielet parti tat-tieni aggravju huma fondati.

80.

Skont l-ewwel paragrafu tal-Artikolu 61 tal-Istatut tal-Qorti tal-Ġustizzja, jekk l-appell ikun fondat, il-Qorti tal-Ġustizzja għandha tannulla d-deċiżjoni tal-Qorti Ġenerali. Konsegwentement, il-punti 4 u 6 tad-dispożittiv tas-sentenza appellata, fejn il-Qorti Ġenerali ddeċidiet fuq ir-rikors ta’ Portielje fil-Kawża T-209/08, għandhom jiġu annullati. Il-bqija tas-sentenza appellata, li ma hijiex is-suġġett ta’ dan l-appell, ma hijiex affettwata.

81.

Skont l-ewwel paragrafu tal-Artikolu 61 tal-Istatut tagħha, il-Qorti tal-Ġustizzja tista’ jew tiddeċiedi definittivament il-kawża hija stess, meta din tkun fi stat li tiġi deċiża, jew tirrinvija l-kwistjoni quddiem il-Qorti Ġenerali sabiex din tagħti deċiżjoni.

82.

F’dan il-każ, il-Qorti Ġenerali eżaminat fid-dettal fis-sentenza tagħha l-motivi mressqa minn Portielje fil-proċeduri fl-ewwel istanza fil-Kawża T-209/08. Matul il-proċeduri quddiem il-Qorti Ġenerali, il-partijiet kellhom opportunità wkoll jiskambjaw il-fehmiet tagħhom fuq l-aspetti kollha rilevanti għas-sentenza f’dan il-każ. Lanqas il-fatti ma għandhom bżonn ta’ iktar kjarifika. Għaldaqstant, l-istat tal-proċeduri jippermetti li tingħata sentenza.

83.

Permezz tal-ewwel motiv tagħha fil-Kawża T-209/08, Portielje ssostni li, peress li ma hijiex impriża fis-sens tad-dritt tal-kompetizzjoni, ma hemm ebda relazzjoni ta’ kumpannija parent u ta’ sussidjarja bejnha u bejn Gosselin ( 74 ).

84.

Dan il-motiv għandu jiġi miċħud għar-raġunijiet imsemmija iktar ’il fuq ( 75 ).

85.

Permezz tat-tieni motiv tagħha fil-Kawża T 209/08, Portielje targumenta li hija ma tistax tinżamm responsabbli għall-atti mwettqa minn Gosselin, peress li ma teżerċita ebda influwenza deċiżiva fuq dik il-kumpannija ( 76 ).

86.

Għandu jiġi nnutat f’dan ir-rigward li Portielje tikkontrolla indubbjament l-ishma kollha jew kważi kollha ta’ Gosselin ( 77 ). Skont is-sentenza Akzo Nobel ( 78 ), teżisti għaldaqstant preżunzjoni konfutabbli li Portielje teżerċita, fil-fatt, influwenza deċiżiva fuq Gosselin.

87.

Biex tirribatti dik il-preżunjoni, ir-rikorrenti targumenta f’termini purament formali billi tirreferi għad-dispożizzjonijiet tad-dritt tal-fondazzjonijiet jew tal-kumpanniji li jikkonċernaw il-korpi ta’ Portielje u ta’ Gosselin. Hija tirreferi għall-obbligu statutorju li għandhom il-membri tal-bord tad-diretturi ta’ Gosselin biex jaġixxu biss fl-interessi ta’ dik il-kumpannija u tenfasizza li l-bordijiet tad-diretturi ta’ Portielje u Gosselin huma korpi kollettivi li l-membri tagħhom huma biss parzjalment identiċi.

88.

Kif ingħad iktar ’il fuq ( 79 ), madankollu, dan l-argument waħdu ma huwiex rilevanti, peress li l-fatturi deċiżivi huma ċ-ċirkustanzi attwali u r-realtà ekonomika. Dan japplika iktar f’sitwazzjoni bħal dik preżenti, fejn, għalkemm il-membri tal-bordijiet tad-diretturi ta’ Portielje u Gosselin ma kinux assolutament identiċi, kienu ċertament jeżistu rabtiet personali konsiderevoli bejn iż-żewġ persuni ġuridiċi fil-forma ta’ tliet membri tal-bord li kienu komuni għat-tnejn li huma. Dawn ir-rabtiet isaħħu iktar l-impressjoni inizjali tan-nuqqas ta’ indipendenza ta’ Gosselin minn Portielje u ta’ interessi paralleli rispettivi.

89.

Kien ikun għar-rikorrent fl-ewwel istanza ( 80 ) li jispjega li, f’dan il-każ, il-“kumpannija parent” Portielje eżerċitat ċerta limitazzjoni fir-relazzjoni tagħha mas-“sussidjarja” Gosselin, b’mod li din tal-aħħar iddeterminat l-aġir tagħha fis-suq b’mod indipendenti, minkejja li kienet ikkontrollata kompletament minn dik tal-ewwel ( 81 ).

90.

Dik bl-ebda mod ma hija probatio diabolica li teżiġi li l-kumpannija parent tipprova fatt negattiv ( 82 ). Pjuttost, kif ingħad diġà ( 83 ), l-użu ta’ fatti speċifiċi mill-attivitajiet kummerċjali ta’ kuljum jippermetti li jiġi spjegat jekk u safejn il-kumpannija sussidjarja nnifisha ddeterminat il-politika kummerċjali tagħha u l-aġir tagħha fis-suq u fil-fatt hekk aġixxiet b’mod indipendenti, jiġifieri, indipendentement mill-kumpannija parent tagħha.

91.

Madankollu, peress li Portielje – apparti milli tittratta l-kuntest tad-dritt tal-fondazzjonijiet u d-dritt tal-kumpanniji – ma pproduċiet xejn konkret biex tirribatti l-preżunzjoni tal-100 % u, b’mod partikolari, naqset milli tittratta l-implikazzjonijiet prattiċi tar-rabtiet personali ma’ Gosselin, it-tieni motiv tagħha huwa wkoll infondat.

92.

Il-motivi l-oħra mressqa minn Portielje fil-Kawża T-209/08 diġà ġew iddikjarati infondati mill-Qorti Ġenerali. Jiena eżaminajt dawk il-motivi u kkunsidrajthom jiena wkoll bħala infondati, essenzjalment minħabba l-istess raġunijiet bħal dawk stabbiliti mill-Qorti Ġenerali fis-sentenza appellata.

93.

Lanqas it-tnaqqis tal-multa minn naħa tal-Qorti Ġenerali favur Gosselin ma jista’ jkollha xi effett fuq Portielje, peress li dak it-tnaqqis tal-multa jikkonċerna l-perijodu mit-30 ta’ Ottubru 1993 sal-14 ta’ Novembru 1996, filwaqt li Portielje, skont id-deċiżjoni kkontestata, kienet responsabbli in solidum biss mill-perijodu bejn l-1 ta’ Jannar 2002 u t-18 ta’ Settembru 2002.

94.

Barra minn hekk, ma nista nidentifika xejn li jindika li l-multa imposta fuq Portielje kienet ikkalkolata b’mod żbaljat, jew li kienet sproporzjonata jew sempliċement mhux adattata. Konsegwentement, ma hemm ebda raġuni biex dik il-multa tiġi mwarrba jew ikkalkolata mill-ġdid f’dan il-każ, anki jekk il-Qorti tal-Ġustizzja għandha ġurisdizzjoni illimitata (Artikolu 261 TFUE flimkien mal-Artikolu 31 tar-Regolament Nru 1/2003).

95.

Dan kollu kkunsidrat, ir-rikors għal annullament ta’ Portielje ippreżentat fil-Kawża T-209/08 għandu, għaldaqstant, jiġi miċħud kollu kemm hu bħala infondat.

96.

Skont l-Artikolu 184(2) tar-Regoli tal-Proċedura, meta l-appell ikun fondat u l-Qorti tal-Ġustizzja taqta’ l-kawża definittivament hija stess, hija għandha tiddeċiedi dwar l-ispejjeż ( 84 ).

97.

Skont l-Artikolu 138(1) flimkien mal-Artikolu 184(1) tar-Regoli tal-Proċedura tal-Qorti tal-Ġustizzja, il-parti li titlef għandha tiġi ordnata tbati l-ispejjeż jekk dawn ikunu ntalbu. Peress li Portielje tilfet fiż-żewġ istanzi, hemm lok li hija tiġi ordnata tbati l-ispejjeż taż-żewġ istanzi, kif mitlub mill-Kummissjoni.

98.

Fid-dawl tal-kunsiderazzjonijiet kollha preċedenti, nipproponi li l-Qorti tal-Ġustizzja tiddeċiedi kif ġej: