EUR-Lex Access to European Union law
This document is an excerpt from the EUR-Lex website
Document 62007CJ0203
Judgment of the Court (Second Chamber) of 6 November 2008. # Hellenic Republic v Commission of the European Communities. # Appeal - Project to set up a common diplomatic representation in Abuja (Nigeria) - Reimbursement of sums owed by the Hellenic Republic - Offsetting against the amount to be paid by the Commission under the Regional Operational Programme for mainland Greece. # Case C-203/07 P.
Sentenza tal-Qorti tal-Ġustizzja (it-Tieni Awla) tas-6 ta' Novembru 2008.
ir-Repubblika Ellenika vs il-Kummisjoni tal-Komunitajiet Ewropej.
Appell - Proġett sabiex tiġi stabbilita missjoni diplomatika komuni f’Abuja (in-Niġerja) - Rimbors ta’ somom dovuti mir-Repubblika Ellenika - Kumpens fuq l-ammont li għandu jitħallas mill-Kummissjoni għall-programm operazzjonali reġjonali tal-Greċja kontinentali.
Kawża C-203/07 P.
Sentenza tal-Qorti tal-Ġustizzja (it-Tieni Awla) tas-6 ta' Novembru 2008.
ir-Repubblika Ellenika vs il-Kummisjoni tal-Komunitajiet Ewropej.
Appell - Proġett sabiex tiġi stabbilita missjoni diplomatika komuni f’Abuja (in-Niġerja) - Rimbors ta’ somom dovuti mir-Repubblika Ellenika - Kumpens fuq l-ammont li għandu jitħallas mill-Kummissjoni għall-programm operazzjonali reġjonali tal-Greċja kontinentali.
Kawża C-203/07 P.
Ġabra tal-Ġurisprudenza 2008 I-08161
ECLI identifier: ECLI:EU:C:2008:606
SENTENZA TAL-QORTI TAL-ĠUSTIZZJA (It-Tieni Awla)
6 ta’ Novembru 2008 ( *1 )
“Appell — Proġett sabiex tiġi stabbilita missjoni diplomatika komuni f’Abuja (in-Niġerja) — Rimbors ta’ somom dovuti mir-Repubblika Ellenika — Tpaċija mal-ammont li għandu jitħallas mill-Kummissjoni għall-programm operazzjonali reġjonali tal-Greċja kontinentali”
Fil-Kawża C-203/07 P,
li għandha bħala suġġett appell skont l-Artikolu 56 tal-Istatut tal-Qorti tal-Ġustizzja, imressaq fis-16 ta’ April 2007,
Ir-Repubblika Ellenika, irrappreżentata minn P. Mylonopoulos, S. Trekli u Z. Stavridi, bħala aġenti, b’indirizz għan-notifika fil-Lussemburgu,
appellanti,
il-parti l-oħra fil-kawża li hija:
Il-Kummissjoni tal-Komunitajiet Ewropej, irrappreżentata minn I. Zervas u D. Triantafyllou, bħala aġenti, b’indirizz għan-notifika fil-Lussemburgu,
konvenuta fl-ewwel istanza,
IL-QORTI TAL-ĠUSTIZZJA (It-Tieni Awla),
komposta minn C. W. A. Timmermans, President tal-Awla, J.-C. Bonichot, J. Makarczyk (Relatur), P. Kūris u L. Bay Larsen, Imħallfin,
Avukat Ġenerali: J. Mazák,
Reġistratur: C. Strömholm, Amministratur,
wara li rat il-proċedura bil-miktub u wara s-seduta tal-5 ta’ Marzu 2008,
wara li semgħet il-konklużjonijiet tal-Avukat Ġenerali, ippreżentati fis-seduta tat-8 ta’ Mejju 2008,
tagħti l-preżenti
Sentenza
1 |
Permezz tal-appell tagħha, ir-Repubblika Ellenika titlob lill-Qorti tal-Ġustizzja tannulla, safejn tikkonċerna d-debitu tagħha relatat mal-proġett Abuja II, is-sentenza tal-Qorti tal-Prim’Istanza tal-Komunitajiet Ewropej tas-17 ta’ Jannar 2007, Il-Greċja vs Il-Kummissjoni (T-231/04, Ġabra p. II-63, iktar ’il quddiem is-“sentenza kkontestata”), li ċaħdet ir-rikors intiż għall-annullament tal-att tal- li permezz tiegħu l-Kummissjoni tal-Komunitajiet Ewropej ipproċediet bl-irkupru, permezz ta’ tpaċija, tas-somom dovuti minn dan l-Istat Membru bħala riżultat tal-parteċipazzjoni tagħha fi proġetti immobiljari li jikkonċernaw il-missjoni diplomatika tal-Kummissjoni kif ukoll ta’ ċerti Stati Membri tal-Unjoni Ewropea f’Abuja (in-Niġerja) (iktar ’il quddiem l-“att ikkontestat”). |
Il-kuntest ġuridiku
Id-dritt internazzjonali
2 |
Skont l-Artikolu 18 tal-Konvenzjoni ta’ Vjenna fuq il-Liġi tat-Trattati konkluża fit-23 ta’ Mejju 1969 (iktar ’il quddiem il-“Konvenzjoni ta’ Vjenna”): “L-obbligu tan-nuqqas ta’ tfixkil tal-għan u tal-iskop ta’ trattat qabel id-dħul fis-seħħ tiegħu Stat irid jastjeni milli jadotta atti li jċaħħdu Trattat mill-għan u mill-iskop tiegħu:
|
3 |
L-Artikolu 31 tal-Konvenzjoni ta’ Vjenna jipprovdi: “Regola ġenerali ta’ interpretazzjoni 1. Trattat għandu jiġi interpretat in bona fide skont is-sens ordinarju tat-termini tiegħu fil-kuntest tagħhom u fid-dawl tal-għan u l-iskop tiegħu. 2. Għall-finijiet tal-interpretazzjoni ta’ trattat, il-kuntest għandu jinkludi, flimkien mat-test, inklużi l-preamboli u l-annessi tiegħu:
3. Għandhom jittieħdu inkunsiderazzjoni, flimkien mal-kuntest:
4. Għandha tingħata tifsira speċjali lil terminu jekk jiġi stabbilit li din kienet ix-xewqa tal-partijiet.” [traduzzjoni mhux uffiċjali] |
Id-dritt Komunitarju
4 |
L-Artikolu 71(1) u (2) tar-Regolament tal-Kunsill (KE, Euratom) Nru 1605/2002, tal-25 ta’ Ġunju 2002, rigward ir-Regolament Finanzjarju applikabbli għall-baġit ġenerali tal-Komunitajiet Ewropej (ĠU L 248, p. 1, iktar ’il quddiem ir-“Regolament Finanzjarju”) jipprovdi: “1. Stabbiliment ta’ [kreditu] huwa l-att li bih l-uffiċjal awtorizzanti b’delega jew b’sud-delega:
2. Ir-riżorsi [proprji mpoġġija għad-dispożizzjoni] tal-Kummissjoni u [kull kreditu] li huwa identifikat bħala li jkun ċert, [likwidu] u dovut għandu jkun stabbilit b’ordni ta’ rkupru lejn l-uffiċjal tal-kontijiet.” |
5 |
Skont l-Artikolu 72(1) tar-Regolament Finanzjarju: “L-awtorizzazzjoni tal-irkupru hija att li bih l-uffiċjal awtorizzanti b’delega jew b’sud-delega responsabbli jagħti struzzjonijiet lill-uffiċjal tal-kontijiet, bil-ħruġ ta’ ordni ta’ rkupru, li jirkupra [l-kreditu] li hu/hi jkun stabbilixxa.” |
6 |
L-Artikolu 73(1) tar-Regolament Finanzjarju jipprovdi: “L-uffiċjal tal-kontijiet għandu jaġixxi fuq ordnijiet ta’ rkupru [ta’ krediti], stabbiti kif suppost, mill-uffiċjal awtorizzanti, li huwa responsabbli. Hu/hi għandu jeżerċita diliġenza xierqa sabiex jassigura li l-Komunitajiet jirċievu l-introjtu dovut lilhom u għandu jara li d-drittijiet tagħhom ikunu ssalvagwardjati. L-uffiċjal tal-kontijiet għandu jirkupra ammonti billi [jpaċi krediti eventwali li l-]Komunitajiet ikollhom fuq xi debitur li hu nnifsu għandu [kreditu] kontra l-Komunitajiet li [huwa ċert, likwidu] u dovut.” |
7 |
Skont l-Artikolu 78(1) u (2) tar-Regolament tal-Kummissjoni (KE, Euratom) Nru 2342/2002, tat-23 ta’ Diċembru 2002, li jippreskrivi regoli ddettaljati għall-implementazzjoni tar-Regolament Nru 1605/2002 (ĠU L 357, p. 1): “1. Meta l-uffiċċjal li jawtorizza responsabbli [kreditu], il-Komunitajiet jgħoddu dan il-fatt bħala stabbiliment tad-dritt li jintalab ħlas mid-detentur. 2. L-ordni ta’ rkupru tkun l-operazzjoni li biha l-uffiċċjal li jawtorizza responsabbli jgħid lill-uffiċċjal tal-kontijiet jirkupra [l-kreditu] stabbilit.” |
8 |
L-Artikolu 79 tar-Regolament Nru 2342/2002 jipprovdi: “Biex jistabbilixxi l-ammont li għandu jitħallas [l-ammont riċevibbli], l-uffiċċjal li jawtorizza responsabbli jrid jiżgura li:
|
9 |
L-Artikolu 83 tar-Regolament Nru 2342/2002 jipprovdi kif ġej: “F’kull punt tal-proċedura, l-uffiċjal tal-kontijiet, wara li jkun informa lill-uffiċċjal li jawtorizza responsabbli u lid-debitur, [għandu] jirkupra [l-kreditu] permezz ta’ [tpaċija fil-każ] fejn id-debitur għandu jieħu mingħand il-Komunitajiet, meta [l-kreditu tiegħu] huwa ċert, [likwidu u dovut] minħabba somma stabbilita f’ordni ta’ pagament.” |
Il-fatti li wasslu għall-kawża
10 |
Il-fatti tal-kawża ġew esposti fil-punti 7 sa 44 tas-sentenza tal-Qorti tal-Prim’Istanza kif ġej:
[…]
[…]
[…]
|
Il-proċeduri quddiem il-Qorti tal-Prim’Istanza u s-sentenza kkontestata
11 |
Permezz ta’ att ippreżentat fir-Reġistru tal-Qorti tal-Ġustizzja fit-22 ta’ April 2004, ir-Repubblika Ellenika ressqet rikors li għandu bħala suġġett talba għall-annullament tal-att ikkontestat. |
12 |
Permezz tad-digriet tat-8 ta’ Ġunju 2004, skont l-Artikolu 2 tad-Deċiżjoni tal-Kunsill 2004/407/KE, Euratom, tas-, li temenda l-Artikoli 51 u 54 tal-Protokoll dwar l-Istatut tal-Qorti tal-Ġustizzja (ĠU L 132, p. 5), il-Qorti tal-Ġustizzja bagħtet il-kawża quddiem il-Qorti tal-Prim’Istanza. |
13 |
Permezz tas-sentenza kkontestata, il-Qorti tal-Prim’Istanza ċaħdet ir-rikors ipprenżentat mir-Repubblika Ellenika. Hija ddeċidiet li dan l-Istat Membru kellu jinżamm responsabbli kemm fir-rigward tad-debiti relatati mal-proġett Abuja I kif ukoll fir-rigward ta’ dawk relatati mal-proġett Abuja II, u li l-kundizzjonijiet pprovduti għal irkupru permezz ta’ tpaċija kienu sodisfatti fi żmien l-att ikkontestat. |
14 |
Il-Qorti tal-Prim’Istanza, wara li rrikonoxxiet, fil-punt 74 tas-sentenza kkontestata, il-kompetenza tagħha sabiex tilqa’ r-rikors għal annullament tal-att ta’ tpaċija, esponiet, fil-punt 84 tal-imsemmija sentenza, fir-rigward tal-proġett Abuja II, li r-Repubblika Ellenika ma kinitx tikkontesta l-fatt li kienet ġabet ruħha bħala parteċipanta sħiħa f’dan il-proġett għal iktar minn sitt snin. B’mod partikolari, hija kkonstatat li r-Repubblika Ellenika kienet ipparteċipat fil-proġett matul kważi sentejn wara li ġie ffirmat il-memorandum addizzjonali, fid-9 ta’ Diċembru 1998. Għalhekk, skont il-Qorti tal-Prim’Istanza, ir-Repubblika Ellenika, permezz tal-imġiba tagħha, tat x’tifhem lill-imsieħba l-oħra li hija kienet għadha tieħu sehem fil-proġett Abuja II. |
15 |
Minn dan il-Qorti tal-Prim’Istanza ddeduċiet, fl-imsemmi punt 84, li l-evalwazzjoni tal-obbligi ta’ dan l-Istat Membru ma kellhiex tillimita ruħha biss għall-memoranda inizjali u addizzjonali, iżda kellha tieħu inkunsiderazzjoni wkoll l-aspettattivi li l-imsieħba l-oħra kellhom b’riżultat tal-imġiba ta’ dan l-Istat Membru. |
16 |
F’dan ir-rigward, hija fakkret, fil-punti 85 sa 87 tas-sentenza kkontestata, li l-prinċipju tal-bona fede huwa regola tad-dritt internazzjonali konswetudinarju li hija vinkolanti fuq il-Komunità Ewropea u fuq l-imsieħba parteċipanti l-oħra, li ġie kkodifikat bl-Artikolu 18 tal-Konvenzjoni ta’ Vjenna, u li huwa l-korollarju, fid-dritt internazzjonali pubbliku, tal-prinċipju tal-protezzjoni tal-aspettattivi leġittimi. |
17 |
Sussegwentement, il-Qorti tal-Prim’Istanza kkunsidrat fil-punt 88 tal-istess sentenza li, peress li l-memorandum inizjali kien ġie ffirmat u rratifikat mir-Repubblika Ellenika, din kienet waħda mill-imsieħba fil-proġett Abuja II, peress li din il-funzjoni ta’ msieħba kienet timplika ċerti obbligi msaħħa ta’ kooperazzjoni u ta’ solidarjetà bejn il-parteċipanti. |
18 |
Hija rrilevat ukoll, fil-punt 92 tas-sentenza kkontestata li, wara l-fażi tad-disinn inizjali tal-proġett, l-imsieħba ddeċidew li jissoktaw bil-proġett u li jħallsu l-ispejjeż relatati mad-disinn idettaljat tal-bini, qabel ma kien ġie stabbilit il-memorandum addizzjonali. B’mod partikolari, fl-24 ta’ Frar 1997, waqt laqgħa li fiha pparteċipaw żewġ rappreżentanti tar-Repubblika Ellenika, il-Kummissjoni ġiet awtorizzata tagħmel l-arranġamenti kollha neċessarji mal-periti għat-tfassil tal-pjanti dettaljati, mingħajr ma tistenna l-memorandum addizzjonali. |
19 |
F’dan ir-rigward, fil-punt 93 tal-istess sentenza, il-Qorti tal-Prim’Istanza kkunsidrat li l-imsieħba, peress li marru lilhinn mill-fażijiet preliminarji tal-proġett, kienu neċessarjament ikkonkludew ftehim impliċitu dwar ir-realizzazzjoni ta’ dan il-proġett. Fl-imsemmi punt 93, il-Qorti tal-Prim’Istanza indikat li l-imsieħba, meta fil-memorandum addizzjonali rreferew għar-rimbors sussegwenti tal-ammonti mħallsa bil-quddiem, huma effettivament irreferew għall-Artikolu 12 tiegħu, li jipprovdi li, jekk il-proġett jitwettaq, l-imsieħba għandhom jirrifondu l-ammonti tal-ħidma preparatorja magħmula mill-Kummissjoni. Hija sostniet ukoll li l-imsieħba, peress li waqt il-laqgħa tal-24 ta’ Frar 1997 iddeċidew li jwettqu l-proġett, huma ma kinux iżjed liberi li jirtiraw mingħajr ma jħallsu lura s-sehem tagħhom tal-ispejjeż preliminari u tal-ispejjeż sussegwenti. |
20 |
Fil-punt 95 tal-imsemmija sentenza, il-Qorti tal-Prim’Istanza rrilevat li fid-9 ta’ Diċembru 1998, ir-Repubblika Ellenika u l-imsieħba l-oħra li ma kinux irtiraw mill-proġett iffirmaw il-memorandum addizzjonali u li, fix-xhur sussegwenti, ir-Repubblika Ellenika aġixxiet bħala sieħba sħiħa tal-proġett, u kien biss matul is-Sajf tal-2000 li wriet riżervi għall-parteċipazzjoni tagħha. |
21 |
Minn dan hija kkonkludiet, fil-punt 96 tas-sentenza kkontestata, li għalkemm ir-Repubblika Ellenika kellha d-dritt li tirtira mill-proġett, hija ma setgħetx, fid-dawl b’mod partikolari, tal-iżvilupp tal-impenji tagħha wara l-fażi inizjali u minkejja n-nuqqas ta’ ratifika tal-memorandum addizzjonali, tirtira mingħajr ma tiġi miżmuma responsabbli għall-ħlas tal-ispejjeż marbuta mal-partċipazzjoni tagħha fil-proġett Abuja II. |
22 |
Fil-punt 97 tal-istess sentenza, il-Qorti tal-Prim’Istanza sostniet li l-obbligu li kellha r-Repubblika Ellenika li taġixxi in bona fede kien imsaħħaħ mill-fatt li din kienet iffirmat u rratifikat il-memorandum inizjali u li, mit-18 ta’ April 1994 sat-, kienet “sieħba parteċipanti fil-proġett”. |
23 |
Il-Qorti tal-Prim’Istanza sussegwentement sostniet, fil-punt 98 tal-imsemmija sentenza, li jekk ir-Repubblika Ellenika kienet tqis li hija ma kellha ebda responsabbiltà finanzjarja qabel ir-ratifika tal-memorandum addizzjonali, hija kellha topponi l-ordnijiet tal-ħlas tal-10 ta’ Ġunju 1998 u tas- rigward il-proġett Abuja II li ntbagħtu lilha mill-Kummissjoni. Hija sostniet ukoll fl-istess punt 98 li r-Repubblika Ellenika qatt ma mmanifestat l-intenzjoni li tirtira jew li ma tirratifikax il-memorandum addizzjonali, minkejja l-irtirar ta’ bosta Stati Membri u konsegwentement, il-modifika tas-sehem rispettiv tagħha tal-proġett. |
24 |
Minn dan il-Qorti tal-Prim’Istanza kkonkludiet, fil-punt 99 tas-sentenza kkontestata li, ir-Repubblika Ellenika aġixxiet bħala parteċipanti sħiħa fil-proġett, u għalhekk, permezz tal-imġiba tagħha tat x’jifhem lill-partijiet l-oħra li hija kienet aċċettat l-obbligi finanzjarji marbuta magħhom. |
25 |
Il-Qorti tal-Prim’Istanza, fil-punt 100 tal-imsemmija sentenza, sostniet ukoll li l-obbligi finanzjarji ta’ dan l-Istat Membri kienu jirriżultaw ukoll mill-kliem tal-memorandum inizjali u, b’mod partikolari, tal-Artikolu 15(1) tiegħu. |
26 |
Hija rrilevat, fil-punt 101 tas-sentenza kkontestata, li l-memorandum addizzjonali japplika provviżorjament għall-imsemmi Stat Membru abbażi tal-Artikolu 14 tal-imsemmi memorandum, b’effett mill-ewwel jum tat-tieni xahar wara l-firma tiegħu, jiġifieri mill-1 ta’ Frar 1999, u din l-applikazzjoni provviżorja ma tistax tiġi kkonfutata min-nuqqas ta’ ratifika tar-Repubblika Ellenika. |
27 |
Fid-dawl ta’ dawn il-motivi kollha, il-Qorti tal-Prim’Istanza ddeċidiet, fil-punt 103 tal-imsemmija sentenza, li r-Repubblika Ellenika kellha tinżamm responsabbli għall-ħlas tal-ispejjeż kollha relatati mal-parteċipazzjoni tagħha fil-proġett Abuja II. |
28 |
Barra minn hekk, hija ċaħdet bħala infondat il-motiv li jipprovdi li l-krediti inkwistjoni ma kinux ċerti u likwidi skont ir-regoli applikabbli u għalhekk iddeċidiet li l-kundizzjonijiet ipprovduti għal irkupru permezz ta’ tpaċija kienu sodisfatti fi żmien l-att ikkontestat. |
29 |
Fid-dawl ta’ dawn il-motivi kollha, il-Qorti tal-Prim’Istanza ċaħdet ir-rikors ippreżentat mir-Repubblika Ellenika. |
It-talbiet tal-partijiet quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja
30 |
L-appellanti titlob lill-Qorti tal-Ġustizzja jogħġobha:
|
31 |
Il-Kummissjoni titlob lill-Qorti tal-Ġustizzja jogħġobha:
|
Fuq l-appell
32 |
Insostenn tal-appell tagħha, ir-Repubblika Ellenika tippreżenta żewġ aggravji. |
33 |
Skont l-ewwel aggravju, il-Qorti tal-Prim’Istanza wettqet żball ta’ liġi fl-interpretazzjoni u fl-applikazzjoni tal-Artikoli 12, 13 u 15 tal-memorandum inizjali, kif ukoll tal-prinċipji tal-bona fede u tal-aspettattivi leġittimi. |
34 |
Permezz tat-tieni aggravju, ir-Repubblika Ellenika ssostni li l-evalwazzjoni tal-Qorti tal-Prim’Istanza li tipprovdi li l-imsieħba kkonkludew, fl-24 ta’ Frar 1997, jiġifieri qabel l-iffirmar tal-memorandum addizzjonali, ftehim impliċitu li permezz tiegħu huma kienu iktar liberi li jirtiraw mill-proġett mingħajr ma jirrifondu l-ispejjeż tagħhom, hija żbaljata. |
Fuq l-ammissibbiltà tal-appell
35 |
Skont il-Kummissjoni, l-appell ippreżentat mir-Repubblika Ellenika huwa inammissibbli safejn mhuwiex ibbażat fuq ebda wieħed mill-motivi elenkati fl-Artikolu 58 tal-Istatut tal-Qorti tal-Ġustizzja, peress li l-motivi li fuqhom huwa bbażat jikkonċernaw esklużivament l-interpretazzjoni tal-memoranda li ma jagħmlux parti mid-dritt Komunitarju. |
36 |
F’dan ir-rigward, għandu jiġi mfakkar li l-Qorti tal-Prim’Istanza hija kompetenti li tiddeċiedi fuq ir-rikorsi pprovduti fl-Artikolu 230 KE, minbarra dawk li l-imsemmi Statut jirriżerva għall-Qorti tal-Ġustizzja. Id-deċiżjonijiet mogħtija mill-Qorti tal-Prim’Istanza permezz ta’ din id-dispożizzjoni jistgħu jkunu suġġett ta’ appell quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja, li għandu jkun limitat għal punti ta’ liġi, skont il-kundizzjonijiet u l-limiti pprovduti mill-imsemmi Statut. |
37 |
F’din il-kawża, il-Qorti tal-Prim’Istanza ġiet adita b’talba għal annullament, ippreżentata skont l-Artikolu 230 KE, tal-att ikkontestat, li permezz tiegħu l-Kummissjoni pproċediet bl-irkupru, permezz ta’ tpaċija, tas-somom dovuti mir-Repubblika Ellenika u li jaqgħu taħt il-baġit Komunitarju, minkejja li relatati mal-politika barranija u ta’ sigurtà komuni, att adottat fuq il-bażi tal-Artikolu 73(1) tar-Regolament Finanzjarju u tar-Regolament Nru 2342/2002. |
38 |
Billi titlob l-annullament tas-sentenza kkontestata, l-appellanti tikkritika l-imsemmija sentenza safejn din ċaħdet it-talba tagħha għal annullament ta’ dan l-att li għandu bħala bażi legali regolamenti Komunitarji. |
39 |
Fir-rigward tal-portata tal-aggravji nnfishom, għandu jiġi rrilevat li r-Repubblika Ellenika tikkontesta l-interpretazzjoni ġuridika magħmula mill-Qorti tal-Prim’Istanza bħala risposta għall-aggravju uniku li hija ppreżentat quddiemha u li kien b’mod partikolari bbażat fuq analiżi żbaljata tal-obbligi finanzjarji tal-proġett Abuja II. |
40 |
L-Artikolu 58 tal-Istatut tal-Qorti tal-Ġustizzja, li jipprovdi li l-appell quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja jista’ jkollu bħala bażi aggravji bbażati fuq in-nuqqas ta’ kompetenza tal-Qorti tal-Prim’Istanza, fuq irregolaritajiet fil-proċedura quddiem il-Qorti tal-Prim’Istanza li jippreġudikaw l-interessi tal-appellanti kif ukoll fuq ksur tad-dritt Komunitarju mill-Qorti tal-Prim’Istanza, ma jipprekludix li, sabiex tiġi ġġustifikata t-talba għal annullament tas-sentenza tal-Qorti tal-Prim’Istanza, l-aggravji allegati, li permezz tagħhom hija kkontestata l-kwalità tar-Repubblika Ellenika bħala debitriċi, fis-sens tal-Artikolu 78 tar-Regolament Nru 2342/2002, iwasslu sabiex tiġi analizzata l-portata tal-atti ġuridiċi li, fihom infushom, ma jistgħux ikunu s-suġġett ta’ rikors quddiem din tal-aħħar, bħaż-żewġ memoranda msemmija fil-punti 33 u 34 ta’ din il-kawża. |
41 |
Barra minn hekk, għandu jiġi rrilevat li l-eżami tal-fondatezza tal-att ikkontestat, fir-rigward b’mod partikolari tal-verifika tal-eżistenza tad-debitu nnifsu u tal-kundizzjonijiet li għandha tissodisfa sabiex ir-rikors għal tpaċija jkun possibbli, neċessarjament jimplika l-interpretazzjoni tal-imsemmija atti ġuridiċi, mingħajr ma analiżi bħal din twassal sabiex jiġi ppreżentat rikors kontra tagħhom. |
42 |
Barra minn hekk, il-Kummissjoni ssostni li l-appell huwa inammissibbli minħabba l-invalidità tal-aggravji allegati. Għalhekk, il-Kummissjoni ssostni li jekk l-imsemmija aggravji għandhom jiġu milqugħa, il-fondatezza tagħhom ma tistax, fi kwalunkwe każ, twassal għall-annullament tas-sentenza kkontestata, safejn il-motivi l-oħra li fuqhom huwa validament ibbażat id-dispożittiv tal-imsemmija sentenza mhumiex ikkontestati fl-appell. |
43 |
Peress li dan l-argument ma jirrigwardax l-ammissibbiltà tal-appell imma l-fondatezza tiegħu, dan ma jistax jimplika, jekk jitqies bħala fondat, l-inammissibbiltà tal-appell. |
44 |
Konsegwentement, dan l-appell għandu jiġi ddikjarat bħala ammissibbli. |
Fuq il-mertu
L-argumenti tal-partijiet
45 |
Skont ir-Repubblika Ellenika, l-ewwel nett, il-Qorti tal-Prim’Istanza kellha tikkunsidra li l-obbligi tal-Istati Membri li kienu parteċipanti fil-proġett Abuja II kienu ddeterminati mid-dispożizzjonijiet tal-memorandum inizjali u tal-memorandum addizzjonali u mhux mill-imġiba ta’ kull Stat Membru. |
46 |
L-obbligu li għandu Stat Membru jista’ biss jiġi ddefinit abbażi tat-termini tad-dispożizzjonijiet rilevanti tal-memoranda. L-imġiba tal-Istat Membru, analizzata fid-dawl tal-prinċipju tal-bona fede, ma setgħetx għalhekk tittieħed inkunsiderazzjoni sabiex jiġu ddeterminati, mill-bidu, l-obbligi tar-Repubblika Ellenika fil-kuntest tal-proġett Abuja II, peress li dan il-prinċipju ma jistax iwassal sabiex jiġu imposti obbligi li fir-rigward tagħhom l-imsemmi Stat Membru ma impenjax ruħu kuntrattwalment. |
47 |
F’dan ir-rigward, ir-Repubblika Ellenika ssostni li l-Qorti tal-Prim’Istanza kellha tillimita t-test tal-memorandum inizjali u tikkonstata nuqqas ta’ obbligu finanzjarju fil-konfront tagħha, fin-nuqqas ta’ ratifika tal-memorandum addizzjonali. |
48 |
Fil-fatt, skont dan l-Istat Membru, skont l-Artikoli 12 u 13 tal-memorandum inizjali, l-obbligu li l-Istati parteċipanti jikkontribwixxu finanzjarjament għal-proġett Abuja II jinbet wara l-approvazzjoni tal-memorandum addizzjonali, għalhekk l-imsemmija approvazzjoni, li hija wieħed mill-metodi li permezz tagħhom Stat jagħti l-kunsens tiegħu sabiex ikun marbut minn trattat internazzjonali, hija ekwivalenti, skont il-Konvenzjoni ta’ Vjenna, b’mod partikolari, għal strumenti ta’ ratifika, ta’ aċċettazzjoni jew ta’ adeżjoni. L-imsemmija approvazzjoni hija, minħabba f'dan, kundizzjoni li huwa suġġett għaliha t-tnissil tal-obbligi finanzjarji msemmija fil-memorandum inizjali. |
49 |
Barra minn hekk, kif jirriżulta mill-Artikolu 16 tal-imsemmija konvenzjoni, l-imsemmija strumenti ġuridiċi jistabbilixxu l-kunsens ta’ Stat li jkun marbut minn trattat fil-mument, b’mod partikolari, tan-notifika tagħhom lill-Istati kontraenti l-oħra jew lid-depożitarju. Għalhekk, ir-Repubblika Ellenika ssostni li l-Artikolu 14 tal-memorandum addizzjonali, dwar l-implementazzjoni ta’ dan l-att, jiddistingwi b’mod ċar l-iffirmar tiegħu, li l-effetti tiegħu huma limitati għall-implementazzjoni provviżorja, mid-dħul fis-seħħ tiegħu, li huwa kkundizzjonat mid-dikjarazzjoni mill-partijiet tar-ratifika tagħhom. Issa, minkejja li r-Repubblika Ellenika ffirmat il-memorandum addizzjonali u pparteċipat inizjalment fix-xogħlijiet intiżi għall-konkretizzazzjoni tal-proġett Abuja II, hija qatt ma rratifikat l-imsemmi memorandum. |
50 |
Għalhekk, skont ir-Repubblika Ellenika, minn dan jirriżulta li l-kundizzjonijiet speċifiċi ddefiniti fl-Artikoli 12 u 13 tal-memorandum inizjali, moqrija flimkien mal-Artikolu 15 tal-imsemmi memorandum, ma kinux sodisfatti fir-rigward tagħha, peress li l-prinċipju tal-bona fede ma jistax imur kontra d-dispożizzjonijiet konvenzjonali. |
51 |
It-tieni nett, ir-Repubblika Ellenika ssostni li l-evalwazzjoni tal-Qorti tal-Prim’Istanza li tipprovdi li l-imsieħba kkonkludew, fl-24 ta’ Frar 1997, ftehim impliċitu, hija żbaljata, safejn dan il-ftehim ma ġiex ikkonfermat minn dispożizzjoni korrispondenti tal-memorandum addizzjonali. |
52 |
Min-naħa tagħha, il-Kummissjoni ssostni, l-ewwel nett, li, skont regola kostanti, Stat kontraenti għandu jassumi responsabbiltà finanzjarja meta l-imġiba tiegħu tikser il-prinċipju tal-bona fede u jikkawża preġudizzju lill-imsieħba tiegħu. |
53 |
Hija ssostni wkoll li Stat Membru ma jistax, fir-relazzjonijiet mal-imsieħba internazzjonali tiegħu, jikser il-prinċipji ġenerali tad-dritt li jirrikonoxxi huwa stess fis-sistema legali interna tiegħu u tenfasizza li s-sistema legali Ellenika tirrikonoxxi l-prinċipju tal-bona fede kemm fil-qasam tad-dritt privat kif ukoll f’dak tad-dritt pubbliku. |
54 |
Minn dan isegwi li l-Qorti tal-Prim’Istanza kienet iġġustifikata meta ħadet inkunsiderazzjoni, sabiex tevalwa l-obbligi finanzjarji tar-Repubblika Ellenika, ir-relazzjonijiet tagħha mal-imsieħba tagħha u meta kkonkludiet li l-applikazzjoni tal-prinċipju tal-bona fede jobbliga lil dan l-Istat Membru jirrifondi l-ispejjeż inkwistjoni, abbażi tal-imġiba kostanti li huwa adotta matul is-snin 1994 sa 2000. |
55 |
It-tieni nett, il-Kummissjoni ssostni li ftehim jibda jeżisti b’effett minn meta ġie espress il-kunsens formali tal-partijiet. Għalhekk, huwa b’mod korrett li l-Qorti tal-Prim’Istanza ddeduċiet, mir-rapport tal-laqgħa tal-24 ta’ Frar 1997, li għaliha pparteċipat ir-Repubblika Ellenika, l-eżistenza ta’ ftehim li jipproduċi drittijiet u obbligi għall-Istati Membri li pparteċipaw f’din il-laqgħa. |
Il-kunsiderazzjonijiet tal-Qorti tal-Ġustizzja
56 |
L-obbligi finanzjarji li għandhom l-Istati Membri fil-kuntest tal-implementazjoni tal-proġett Abuja II għandhom qabel xejn jiġu ddeterminati fir-rigward tal-kontenut u tal-portata tal-memorandum inizjali u tal-memorandum addizzjonali. |
57 |
Għandu jiġi rrilevat li l-Qorti tal-Prim’Istanza, mhux talli ma eskludietx tali approċċ tal-obbligi finanzjarji, imma talli ddeċidiet favur tiegħu fis-sentenza kkontestata, b’mod partikolari, bl-analiżi li għamlet fil-punt 100 u fil-punti segwenti tal-imsemmija sentenza, u dan wara li interpretat il-memorandum inizjali u l-memorandum addizzjonali. |
58 |
F’dan ir-rigward, mhuwiex ikkontestat li, kif indikat il-Qorti tal-Prim’Istanza fil-punt 88 tas-sentenza kkontestata, ir-Repubblika Ellenika, fit-18 ta’ April 1994, iffirmat, kif ukoll approvat, il-memorandum inizjali, u b’hekk saret, fost numru ta’ Stati Membri, waħda mill-imsieħba tal-proġett Abuja II intiż għall-kostruzzjoni ta’ kumpless li jinkorpora ambaxxati u d-delegazzjoni tal-Kummissjoni fi “spirtu ta’ interess komuni”. |
59 |
Barra minn hekk, huwa paċifiku wkoll li, kif irrilevat il-Qorti tal-Prim’Istanza fil-punt 95 tal-imsemmija sentenza, ir-Repubblika Ellenika ffirmat il-memorandum addizzjonali fid-9 ta’ Diċembru 1998 minkejja li, f’din id-data, xi Stati Membri kienu diġà rtiraw mill-proġett Abuja II billi kienu ħallsu lura s-sehem tagħhom tal-ispejjeż relatati mal-istadju tat-twettiq tal-imsemmi proġett, peress li l-konklużjoni ta’ dan il-memorandum ta’ ftehim addizzjonali kienet ipprovduta mill-memorandum inizjali, kif jirriżulta mill-Artikolu 11 ta’ dan tal-aħħar. |
60 |
Barra minn hekk, huwa permezz tal-interpretazzjoni tal-Artikolu 15(1) tal-memorandum inizjali, li fir-rigward tagħha kellha tagħti d-deċiżjoni, li l-Qorti tal-Prim’Istanza kkunsidrat b’mod korrett, kif jirriżulta mill-punt 100 tas-sentenza kkontestata, li, jekk wieħed mill-parteċipanti jiddeċiedi li jirtira mill-proġett Abuja II wara li jkun iffirma l-memorandum addizzjonali, it-termini tal-memorandum inizjali, inkluż l-obbligi finanzjarji msemmija fl-Artikoli 12 u 13 jibqgħu applikabbli għalih. |
61 |
Barra minn hekk, skont l-Artikolu 14 tal-memorandum addizzjonali, anke jekk id-dħul fis-seħħ tal-imsemmi memorandum kien stabbilit għall-ewwel jum tat-tieni xahar wara d-data li fiha l-Istati Membri u l-Kummissjoni ddikjaraw li kienu approvawh, dan kien japplika provviżorjament b’effett mill-ewwel jum tat-tieni xahar wara li ġie ffirmat. Billi ffirmat il-memorandum addizzjonali, ir-Repubblika Ellenika, minn dan il-fatt, kif ikkunsidrat il-Qorti tal-Prim’Istanza, neċessarjament aċċettat din l-applikazzjoni provviżorja u għalhekk, il-konsegwenzi marbuta mal-irtirar mill-proġett Abuja II qabel kull approvazzjoni. |
62 |
Fil-fatt, kif indika l-Avukat Ġenerali fil-punti 67 u 73 tal-konklużjonijiet tiegħu, mill-Artikoli 15(1) tal-memorandum inizjali u 14 tal-memorandum addizzjonali jirriżulta li l-Istati Membri parteċipanti u l-Kummissjoni kellhom l-intenzjoni li jagħtu sinjifikat partikolari lill-iffirmar tal-memorandum addizzjonali u lill-applikazzjoni provviżorja tiegħu, indipendentement mill-approvazzjoni tiegħu, b’mod partikolari, fil-kuntest tal-irtirar eventwali tal-parteċipanti fil-proġett Abuja II. |
63 |
Minkejja li r-Repubblika Ellenika baqgħet kompletament ħielsa li tirtira mill-proġett fil-każ li hija ma tapprovax il-memorandum addizzjonali, hija ma setgħetx tirrifjuta li tissodisfa l-obbligi finanzjarji marbuta mal-parteċipazzjoni fil-proġett Abuja II sad-data tal-irtirar tagħha, peress li dawn l-obbligi kienu ġew iddeterminati fid-dawl tal-iżvilupp tal-impenji tagħha sa mill-fażi inizjali. |
64 |
Barra minn hekk, il-Qorti tal-Prim’Istanza setgħet tinvoka, insostenn tal-obbligu hekk imputat lir-Repubblika Ellenika u li jirriżulta mill-memoranda, il-prinċipju konswetudinarju tal-bona fide li jagħmel parti mid-dritt internazzjonali ġenerali (sentenza tat-3 ta’ Ġunju 2008, Intertanko et, C-308/06, Ġabra p. I-4057, punt 52). |
65 |
F’dan ir-rigward, il-Qorti tal-Prim’Istanza, permezz ta’ evalwazzjoni sovrana, irrilevat li r-Repubblika Ellenika ma wriet ebda riżerva fir-rigward tal-parteċipazzjoni tagħha fil-proġett Abuja II bejn it-18 ta’ April 1994 u t-, minkejja li l-impenji tagħha kienu evolvew b’mod sostanzjali minħabba l-fatt tal-irtirar ta’ numru ta’ Stati Membri mill-imsemmi proġett u li, b’mod partikolari, hija ma kinitx opponiet l-ordnijiet ta’ pagament mibgħuta mill-Kummissjoni, li nisslu fl-imsieħba fiduċja li hija kellha tonera l-obbligi finanzjarji tagħha fir-rigward tal-proġett Abuja II. |
66 |
Minn dak li ntqal jirriżulta li l-Qorti tal-Prim’Istanza kienet iġġustifikata li mill-interpretazzjoni tal-portata tal-memorandum inizjali u tal-memorandum addizzjonali tiddeduċi li r-Repubblika Ellenika, minkejja li ma approvatx l-imsemmi memorandum addizzjonali, kienet obbligata li tħallas lura l-ispejjeż marbuta mal-parteċipazzjoni tagħha fil-proġett Abuja II, peress li, barra minn hekk, kienet nisslet fl-imsieħba fiduċja li hija kellha tonera l-obbligi finanzjarji tagħha fir-rigward tal-proġett Abuja II. |
67 |
Fl-aħħar nett, l-ilmenti dwar l-eżistenza ta’ ftehim impliċitu konkluż waqt il-laqgħa tal-24 ta’ Frar 1997 ma jistgħux jikkonfutaw id-dispożittiv tas-sentenza kkontestata safejn dawn huma intiżi kontra motivi superfluwi, peress li l-imsemmi dispożittiv huwa ġġustifikat mill-motivi mfakkra iktar ’il fuq, li ġew inutilment ikkritikati mir-Repubblika Ellenika. |
68 |
Konsegwentement, u mingħajr ma hemm il-bżonn li tingħata risposta għall-argument tal-Kummissjoni msemmi fil-punt 42 ta’ din is-sentenza, l-appell għandu jiġi miċħud. |
Fuq l-ispejjeż
69 |
Skont l-Artikolu 69(2) tar-Regoli tal-Proċedura, applikabbli għall-proċedura tal-appell skont l-Artikolu 118 ta’ dawn l-istess Regoli, il-parti li titlef il-kawża għandha tbati l-ispejjeż, jekk dawn ikunu ġew mitluba. Peress li r-Repubblika Ellenika tilfet, hemm lok li tiġi kkundannata għall-ispejjeż, kif mitlub mill-Kummissjoni. |
Għal dawn il-motivi, Il-Qorti tal-Ġustizzja (It-Tieni Awla) taqta’ u tiddeċiedi: |
|
|
Firem |
( *1 ) Lingwa tal-kawża: il-Grieg.