1. 

Il-kawża li tressqet quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja tirriżulta minn żewġ appelli ppreżentati rispettivament mir-Renju tal-Iżvezja u minn M. Turco kontra s-sentenza tal-Qorti tal-Prim’Istanza tal-Komunitajiet Ewropej tat-23 ta’ Novembru 2004, Turco vs Il-Kunsill ( 2 )(iktar ’il quddiem is-“sentenza appellata”), li permezz tagħha hija ċaħdet ir-rikors għal annullament magħmul minn M. Turco kontra d-deċiżjoni tal-Kumsill tal-Unjoni Ewropea tad-19 ta’ Diċembru 2002, li ċaħditlu l-aċċess għal opinjoni tas-servizz legali tal-Kunsill dwar proposta ta’ direttiva.

2. 

L-aggravji mqajma mill-appellanti insostenn ta’ dawn l-appelli jistiednu lill-Qorti tal-Ġustizzja tiddeċiedi dwar il-portata u l-applikazzjoni li għandhom jingħataw għall-eċċezzjoni ta’ kunfidenzjalità prevista favur pariri legali mit-tieni inċiż tal-Artikolu 4(2) tar-Regolament (KE) Nru 1049/2001 ( 3 ).

3.

L-Artikolu 255(1) u (2) KE jipprovdi:

“1.   Kull ċittadin tal-Unjoni, u kull persuna fiżika jew ġuridika li toqgħod jew li jkollha l-uffiċċju reġistrat tagħha fi Stat Membru, għandu jkollha d-dritt għall-aċċess għal dokumenti tal-Parlament Ewropew, tal-Kunsill u tal-Kummissjoni, soġġett għall-prinċipji u l-kondizzjonijiet kif definiti skont il-paragrafi 2 u 3.

2.   Il-prinċipji ġenerali u l-limiti għar-raġuni ta’ interess pubbliku jew privat li jirregolaw id-dritt tal-aċċess għal dokumenti jiġu stabbiliti mill-Kunsill, li jaġixxi skont il-proċedura msemmija fl-Artikolu 251 fi żmien sentejn mid-dħul fis-seħħ tat-Trattat ta’ Amsterdam”.

4.

Fuq il-bażi tal-Artikolu 255(2) KE, il-Kunsill adotta r-Regolament Nru 1049/2001. It-tielet, ir-raba’, is-sitt u l-ħdax-il premessa ta’ dan ir-Regolament jgħidu hekk:

[…]

[…]

5.

L-Artikolu 1(a) tar-Regolament Nru 1049/2001 jiddikjara li l-iskop ta’ dan tal-aħħar hu “li jfisser il-prinċipji, kondizzjonijiet u limiti minħabba raġunijiet ta’ interess pubbliku jew privat, li jirregolaw l-aċċess pubbliku għad-dokumenti tal-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni […]previsti fl-Artikolu 255 tat-Trattat tal-KE sabiex jiġi żgurat l-akbar aċċess għal dokumenti”.

6.

L-Artikolu 2(1) tal-istess Regolament jagħti lil kull ċittadin tal-Unjoni, u kull persuna fiżika jew ġuridika residenti jew bl-uffiċċju reġistrat fi Stat Membru, id-dritt tal-aċċess għad-dokumenti tal-istituzzjonijiet, “bla ħsara għall-prinċipji, kondizzjonijiet u limiti stipulati f’dan ir-Regolament”.

7.

L-Artikolu 4 tal-istess Regolament, bit-titolu “Eċċezzjonijiet”, jistabbilixxi:

“[…]

2.   L-istituzzjonijiet għandhom jirrifjutaw aċċess għal dokument meta l-iżvelar tiegħu jista’ jdgħajjef [jippreġudika] il-ħarsien ta’:

[…]

[…]

jekk ma jkunx hemm interess pubbliku akbar fl-iżvelar tiegħu.

3.   Aċċess għad-dokument, miktub minn instituzzjoni għall-użu intern jew irċevut minn instituzzjoni, dwar kwistjoni fejn id-deċiżjoni ma ttiħditx mill-istituzzjoni, għandu jiġi rifjutat jekk l-iżvelar tad-dokument serjament jippreġudika l-proċess tat-teħid ta’ deċiżjonijiet tal-istituzzjoni, jekk m’hemmx interess pubbliku akbar fl-iżvelar tiegħu.

Aċċess għad-dokument li fih pariri għall-użu intern bħala parti minn deliberazzjoni u konsultazzjonijiet preliminarji fl-istituzzjoni kkoncernat għandu jiġi rifjutat anke wara li tittieħed id-deċiżjoni jekk l-iżvelar tad-dokument serjament idgħajjef [jippreġudika] il-proċess tat-teħid ta’ deċiżjonijiet tal-istituzzjoni, jekk m‘hemmx interess pubbliku akbar fl-iżvelar tiegħu..

[…]

7.   L-eċċezzjonijiet stipulati fil-paragrafi 1 sa 3 għandhom japplikaw biss għaż-żmien li fih il-ħarsien huwa ġustifikat fuq il-bażi tal-kontenut tad-dokument. L-eċċezzjonijiet jistgħu japplikaw għal perjodu mhux itwal minn 30 sena. […]”.

8.

Fit-22 ta’ Ottubru 2002, M. Turco talab lill-Kunsill l-aċċess għad-dokumenti msemmija fl-aġenda tal-laqgħa tal-Kunsill “Ġustizzja u Affarijiet Interni” li saret fil-Lussemburgu fl-14 u l-15 ta’ Ottubru 2002, li fosthom kien hemm, bin-Numru ta’ dokument 9077/02, opinjoni tas-servizz legali tal-Kunsill dwar proposta għal direttiva tal-Kunsill li tistabbilixxi l-istandards minimi sabiex jintlaqgħu l-applikanti għal asil fl-Istati Membri.

9.

Fil-5 ta’ Novembru 2002, b’referenza għall-Artikolu 4(2) tar-Regolament Nru 1049/2001, il-Kunsill ċaħadlu l-aċċess għall-opinjoni inkwistjoni għar-raġuni li “[f]id-dawl tal-kontenut tiegħu, l-aċċess għal dan id-dokument jista’ jippreġudika l-protezzjoni tal-opinjonijiet [pariri] legali interni tal-Kunsill” u li “[f]in-nuqqas ta’ xi motiv speċifiku li jindika li hemm interess pubbliku superjuri partikolari fl-aċċess għal dan id-dokument, is-Segretarjat Ġenerali kkonkluda, wara li qies l-interessi taż-żewġ naħat, li l-interess tal-protezzjoni [ħarsien] tal-opinjonijiet [pariri] legali interni għandu prijorità fuq l-interess pubbliku”.

10.

Fit-22 ta’ Novembru 2002, M. Turco ppreżenta talba ta’ konferma fejn allega li l-Kunsill kien applika b’mod żbaljat l-eċċezzjonijiet għad-dritt ta’ aċċess pubbliku għad-dokumenti tal-istituzzjonijiet previsti fl-Artikolu 4(2) u (3) tar-Regolament Nru 1049/2001 filwaqt li sostna li l-prinċipju tad-demokrazija u tal-parteċipazzjoni taċ-ċittadini fil-proċess leġiżlattiv jikkostitwixxi interess pubbliku akbar li jiġġustifika l-iżvelar tal-opinjoni tas-servizz legali tal-Kunsill.

11.

B’deċiżjoni tad-19 ta’ Diċembru 2002, il-Kunsill aċċetta li jiżvela l-paragrafu introduttiv ta’ din l-opinjoni, fejn kien indikat li l-opinjoni tinkludi l-parir tas-servizz legali tal-Kunsill fuq il-kwistjoni tal-kompetenza Komunitarja fir-rigward tal-aċċess ta’ ċittadini ta’ pajjiżi terzi għas-suq tax-xogħol. Iżda għall-bqija, dan irrifjuta li jirrevedi l-pożizzjoni tiegħu. Huwa ġġustifika l-konferma tar-rifjut ta’ aċċess fuq il-bażi li l-pariri indipendenti tas-servizz legali tiegħu jeħtieġu protezzjoni partikolari peress li dawn jikkostitwixxu strument importanti li jippermettulu li jkun ċert dwar il-kumpatibbiltà tal-atti tiegħu mad-dritt Komunitarju u sabiex tkun tista’ ssir diskussjoni dwar l-aspetti legali inkwistjoni; huwa sostna wkoll li barra minn hekk, l-iżvelar tagħhom jista’ joħloq inċertezza dwar il-legalità tal-atti leġiżlattivi adottati fuq il-bażi ta’ dawn l-pariri, li jista’ jippreġudika l-preżunzjoni ta’ legalità li minnha jgawdu, u b’hekk tista’ tiġi ppreġudikata ċ-ċertezza legali u l-istabbiltà tas-sistema legali Komunitarja. Fir-rigward tal-interess pubbliku akbar invokat minn M. Turco, skont il-Kunsill dan mhuwiex ikkostitwit mis-sempliċi fatt li l-iżvelar tal-imsemmija pariri mogħtija fil-kuntest tad-dibattitu dwar inizjattivi leġiżlattivi jżid it-trasparenza u l-ftuħ tal-proċessi tat-teħid tad-deċiżjonijiet; fil-fatt, l-istess jista’ jingħad għal kull opinjoni miktuba jew tad-dokumenti simili kollha tas-servizz legali tal-Kunsill, u b’hekk ikun prattikament impossibbli għall-Kunsill li jiċħad aċċess fuq il-bażi tal-Artikolu 4(2) tar-Regolament Nru 1049/2001, fejn b’hekk din id-dispożizzjoni tiġi miċħuda l-effett utli tagħha.

12.

B’att ippreżentat fir-Reġistru tal-Qorti tal-Prim’Istanza tat-28 ta’ Frar 2003, M. Turco ppreżenta rikors għal annullament kontra d-deċiżjoni tal-Kunsill tad-19 ta’ Diċembru 2002.

13.

In sostenn tat-talbiet tiegħu għal annullament, ir-rikorrent qajjem motiv wieħed ibbażat fuq il-ksur tal-Artikolu 4(2) tar-Regolament Nru 1049/2001 ibbażat fuq tliet argumenti.

14.

Prinċipalment, huwa sostna li kien hemm żball fir-rigward tal-bażi ġuridika, peress li l-pariri legali stabbiliti fil-kuntest tal-eżami ta’ proposti leġiżlattivi jaqgħu taħt l-eċċezzjoni stabbilita fl-Artikolu 4(3) tal-imsemmi Regolament u mhux taħt dik stabbilita fl-Artikolu 4(2) li tkopri biss il-pariri legali mogħtija fil-kuntest ta’ proċedimenti fil-qrati. Din l-interpretazzjoni mogħtija mir-rikorrent ma kkonvinċietx lill-Qorti tal-Prim’Istanza, li ddeċidiet li din m’hijiex konsistenti mal-mod kif hija fformulata d-dispożizzjoni li ma tinkludix restrizzjoni simili, u li b’hekk din l-interpretazzjoni tneħħi kull effett utli tal-inklużjoni tal-pariri legali fost l-eċċezzjonijiet previsti mir-Regolament Nru 1049/2001, filwaqt li l-intenzjoni tal-leġiżlatur Komunitarju kienet, fl-Artikolu 4(2) tal-imsemmi Regolament, li jistabbilixxi eċċezzjoni dwar l-pariri legali li hija distinta minn dik dwar il-proċedimenti fil-qrati. Fil-fatt, il-pariri mogħtija mis-servizz legali tal-Kunsill fil-kuntest ta’ proċedimenti fil-qrati huma diġà inklużi fl-eċċezzjoni dwar il-ħarsien ta’ proċedimenti fil-qrati. Għaldaqstant, skont il-Qorti tal-Prim’Istanza, il-Kunsill seta’ validament jibbaża fuq l-eċċezzjoni dwar l-pariri legali prevista fit-tieni inċiż tal-Artikolu 4(2) tar-Regolament Nru 1049/2001, sabiex jiddetermina jekk kellux jagħti lir-rikorrent aċċess għall-opinjoni inkwistjoni tas-servizz legali tiegħu.

15.

Sussidjarjament, ir-rikorrent invoka applikazzjoni żbaljata tal-imsemmi Artikolu 4(2), fuq il-bażi li l-Kunsill ikkunsidra b’mod żbaljat li l-pariri kollha mogħtija mis-servizz legali tiegħu ħaqqhom il-ħarsien tal-kunfidenzjalità tal-pariri legali li din id-dispożizzjoni tiggarantixxi, filwaqt li, barra li ma jistax jikkategorizza, huwa ma jistax jiddeċiedi dwar l-applikazzjoni tal-eċċezzjoni ħlief każ b’każ, fid-dawl ta’ eżami konkret ta’ kull parir legali. Huwa kkontesta wkoll ir-relevanza tal-bżonn tal-ħarsien tal-parir legali inkwistjoni identifikat mill-Kunsill fid-deċiżjoni kkontestata. B’risposta għall-ewwel punt, il-Qorti tal-Prim’Istanza rrikonoxxiet li l-fatt li d-dokument inkwistjoni huwa parir legali fih innifsu ma jistax waħdu jiġġustifika r-rifjut ta’ aċċess minħabba li l-Kunsill huwa obbligat li jevalwa, f’kull każ partikolari, jekk id-dokumenti li ntalab jiżvela jaqgħux effettivament taħt l-eċċezzjonijiet stipulati fir-Regolament Nru 1049/2001. Minbarra dan, skont il-Qorti tal-Prim’Istanza, il-motivazzjoni mogħtija mill-Kunsill għar-rifjut tiegħu li jiżvela l-parir legali kollu inkwistjoni tidher li tirrigarda l-pariri kollha tas-servizz legali tiegħu li jirrigwardaw atti leġiżlattivi u mhux speċifikament il-parir legali inkwistjoni. L-argument tar-rikorrent huwa madankollu miċħud għal żewġ raġunijiet: il-ġeneralità tal-motivazzjoni hija ġġustifikata mill-fatt li l-għoti ta’ informazzjoni addizzjonali, li b’mod partikolari tagħmel referenza għall-kontenut tal-parir legali inkwistjoni, iċċaħħad l-eċċezzjoni mill-għan tagħha; il-fatt li l-Kunsill finalment aċċetta li jiżvela l-paragrafu introduttiv ta’ din l-opinjoni jindika li huwa eżamina l-kontenut tagħha qabel ma ddeċieda dwar it-talba għal aċċess. Fir-rigward tal-kontestazzjoni tal-eżistenza ta’ interess għall-protezzjoni tal-parir legali inkwistjoni invokat mill-Kunsill, il-Qorti tal-Prim’Istanza ċaħdet li kien hemm xi evalwazzjoni żbaljata fuq il-bażi li l-iżvelar ta’ dan il-parir, min-naħa waħda, iwassal biex isiru pubbliċi d-diskussjonijiet interni tal-Kunsill dwar il-kwistjoni tal-legalità tal-att leġiżlattiv ikkonċernat u b’hekk, “fid-dawl tan-natura partikolari ta’ dawn id-dokumenti” jagħti lok għal dubji dwar l-imsemmija legalità u, min-naħa l-oħra, tista’ titqiegħed f’dubju l-indipendenza tal-pariri tas-servizz legali tal-Kunsill.

16.

Fl-aħħar nett, ir-rikorrent akkuża lill-Kunsill li ma vverifikax jekk kienx jeżisti interess pubbliku akbar, b’mod partikolari dak marbut mat-trasparenza tal-proċess tat-teħid tad-deċiżjonijiet u l-prinċipu li d-deċiżjonijiet jittieħdu bl-aktar mod miftuħ kif ukoll dak tad-demokrazija, li jiġġustifika l-aċċess pubbliku għall-pariri legali relatati ma’ proposti leġiżlattivi. F’dan il-każ ukoll, il-Qorti tal-Prim’Istanza ċaħdet li kien hemm xi żball ta’ evalwazzjoni u ressqet żewġ kunsiderazjzonijiet. Il-prinċipji ta’ trasparenza, li d-deċiżjonijiet jittieħdu bl-aktar mod miftuħ u dak tad-demokrazija huma l-bażi tad-dispożizzjonijiet kollha tar-Regolament Nru 1049/2001, tant li l-interess pubbliku akbar msemmi fl-Artikolu 4(2) tal-istess Regolament għandu, fil-prinċipju, ikun distint jew li, tal-anqas, ir-rikorrent għandu juri li, ħaġa li m’għamilx fil-każ preżenti, fir-rigward taċ-ċirkustanzi speċifiċi ta’ din il-kawża, l-invokazzjoni ta’ dawn l-istess prinċipji tippreżenta neċessità tali li tmur lil hinn mill-bżonn tal-protezzjoni tad-dokument mitlub. Minbarra dan, huwa obbligu tal-applikant li jkollu l-intenzjoni li jibbaża ruħu fuq interess pubbliku akbar li jista’ jiġġustifika l-iżvelar ta’ parir legali biex jinvokah fil-kuntest tal-applikazzjoni sabiex jistieden lill-istituzzjoni biex tagħti deċiżjoni fuq dan il-punt, għalkemm din tal-aħħar tista’ tidentifika hija stess tali interess pubbliku akbar.

17.

Ebda wieħed mill-argumenti mressqa mir-rikorrent ma ntlaqgħu b’mod favorevoli mill-Qorti tal-Prim’Istanza, li ċaħdet ir-rikors għal annullament ippreżentat kontra r-rifjut ta’ aċċess għall-parir tas-servizz legali tal-Kunsill b’sentenza tat-23 ta’ Novembru 2004.

18.

Huwa kontra din is-sentenza tal-Qorti tal-Prim’Istanza li r-Renju tal-Iżvezja u M. Turco appellaw quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja. Insostenn tar-rikors tagħhom, l-appellanti jqajmu aggravji li, fis-sustanza u essenzjalment, jikkontestaw ir-raġunament magħmulmill-Qorti tal-Prim’Istanza sabiex tiċħad l-argumenti mressqa fil-Prim’Istanza. M. Turco jinvoka fl-ewwel lok żball fl-interpretazzjoni tat-tieni inċiż tal-Artikolu 4(2) tar-Regolament Nru 1049/2001, fuq il-bażi li l-Qorti tal-Prim’Istanza kkunsidrat b’mod żbaljat li l-pariri legali dwar proposti leġiżlattivi jistgħu jaqgħu taħt il-kamp ta’ applikazzjoni ta’ din id-dispożizzjoni, filwaqt li l-Artikolu 4(3) biss ta’ dan ir-Regolament jista’ jiġi applikat għal dawn il-pariri. Fit-tieni lok, M. Turco u l-Gvern Żvediż isostnu li l-Qorti tal-Prim’Istanza applikat b’mod żbaljat it-tieni inċiż tal-Artikolu 4(2) tar-Regolament Nru 1049/2001 meta ddeċidiet li l-pariri legali tas-servizz legali tal-Kunsill jirrigwardaw proposti leġiżlattivi huma min-natura tagħhom stess koperti mill-eċċezzjoni prevista f’din id-dispożizzjoni favur il-pariri legali. Fit-tielet lok, l-appellanti jilmentaw li l-Qorti tal-Prim’Istanza interpretat b’mod mhux eżatt u applikat b’mod żbaljat l-interess pubbliku akbar li jista’ jiġġustifika l-iżvelar ta’ dokument li fil-prinċipju huwa kopert mill-eċċezzjoni ta’ kunfidenzjalità prevista għall-pariri legali.

19.

Qabel ma nindirizza fid-dettall dawn l-aggravji, jeħtieġ li qabel kollox nikkunsidra l-aħħar żewġ aggravji mqajma minn M. Turco. Dan tal-aħħar essenzjalment jallega fl-ewwel lok li l-Qorti tal-Prim’Istanza applikat b’mod żbaljat il-prinċipju ta’ Komunità ta’ dritt. Huwa jsostni li inkwantu ammettiet li l-aċċess għal parir legali jista’ jiġi rrifjutat fuq il-bażi li l-iżvelar tiegħu jista’ jħalli dubju dwar il-legalità tal-att leġiżlattiv inkwistjoni ( 4 ), il-Qorti tal-Prim’Istanza effettivament iffavorixxiet il-perspettiva ta’ sistema legali stabbli bbażata fuq atti illegali. Huwa ċar li dan l-argument ma jistax jiġi aċċettat. Dak li enfasizzat il-Qorti tal-Prim’Istanza permezz tal-motivi kkontestati mir-rikorrent, huwa r-riskju li l-parir soġġettiv tas-servizz legali tal-Kunsill jesprimi dwar il-legalità ta’ att leġiżlattiv jista’ jagħti lok, jekk dan jiġi żvelat, għal kontestazzjonijiet kontenzjużi quddiem il-qrati li jkunu barra minn lokhom. Min-naħa l-oħra, l-imsemmi parir b’ebda mod ma jippreġudika l-konformità mal-liġi tal-att leġiżlattiv li għalih jirreferi. Ir-rwol tas-servizz legali huwa limitat li jipprovdi lill-Kunsill assistenza fl-evalwazzjoni ex ante tagħha tal-legalità ta’ att iżda dan mhuwiex dak li jiġġudika l-legalità tal-atti adottati minn din l-istituzzjoni, peress li l-Qorti tal-Ġustizzja biss hija awtorizzata li tiddeċiedi dak il-punt b’mod legalment vinkolanti. Huwa għal din ir-raġuni li l-Kunsill għandu kull dritt li jmur kontra parir sfavorevoli tas-servizz legali tiegħu, minkejja li, politikament ikollu aktar diffikultà biex jagħmel hekk jekk dak il-parir ikun ġie ppubblikat. Paradossalment, madankollu, kif sostna korrettament il-Kunsill, jekk jiġu ppubblikati l-pariri tiegħu, dan joħloq riskju li jiġu ppreġudikati l-indipendenza u l-frankezza li bihom jingħataw dawk l-pariri legali u, b’hekk, tiġi ppreġudikata l-utilità li tista’ tiġi dderivata minnhom minn dik l-istituzzjoni fl-evalwazzjoni a priori tagħha tal-legalità ta’ att.

20.

M. Turco jilmenta wkoll li l-Qorti tal-Prim’Istanza ma mmotivatx id-deċiżjoni tagħha b’mod suffiċjenti, inkwantu ma rrispondietx għal uħud mill- argumenti tiegħu dwar l-indipendenza tas-servizz legali tal-Kunsill. Iżda għall-finijiet tad-deċiżjoni dwar l-applikazzjoni tal-eċċezzjoni dwar il-pariri legali, il-Qorti tal-Prim’Istanza ma kellhiex għalfejn tiddeċiedi dwar l-indipendenza ta’ dan is-servizz legali jew tal-membri tiegħu iżda biss dwar sa liema punt l-iżvelar tal-pariri legali tiegħu jista’ jaffettwa l-indipendenza, jiġifieri s-sinċerità li biha huwa preżuppost li jingħataw dawn il-pariri. Il-Qorti tal-Prim’Istanza għamlet dan filwaqt li kkunsidrat li “l-indipendenza tal-opinjonijiet [pariri] tas-servizz legali” tista’ tiġġustifika rifjut ta’ żvelar ( 5 ). Għaldaqstant hija ma tistax tiġi kkritikata li ma ddiskutietx, għall-finijiet ta’ din il-kunsiderazzjoni, l-asserzjoni tar-rikorrent li tgħid li l-iżvelar tal-pariri tas-servizz legali jikkontribwixxi biex is-servizz legali tal-Kunsill jiġi protett kontra influwenzi esterni illeġittimi, peress li kif osservat korrettament il-Qorti tal-Prim’Istanza, ir-rikorrent ma ta ebda spjegazzjoni insostenn ta’ dan ( 6 ). Għandu jiġi mfakkar f’dan ir-rigward li “l-obbligu tal-Qorti tal-Prim’Istanza li tagħti l-motivi għad-deċiżjonijiet tagħha ma jistax jiġi interpretat fis-sens li dan jimplika li hija għandha l-obbligu li tirrispondi fid-dettall għal kull argument invokat minn parti, b’mod partikolari jekk ma jkunx ta’ natura biżżejjed ċara u preċiża” ( 7 ).

21.

Issa ser inħarsu lejn l-argument essenzjali tal-appellanti. Għall-finijiet taċ-ċarezza tal-eżami tal-mertu tal-appell, minnflok ma neżamina kull aggravju separatament, ser nippreżenta l-analiżi tiegħi f’żewġt istadji. Fl-ewwel lok ser neżamina l-kwistjoni jekk il-pariri legali tas-servizz legali tal-Kunsill dwar proposti leġiżlattivi jaqgħux taħt l-eċċezzjoni stabbilita fit-tieni inċiż tal-Artikolu 4(2) tar-Regolament Nru 1049/2001 jew taħt dik prevista fl-Artikolu 4(3) tal-istess Regolament. Sussegwentement ser neżamina l-mod kif it-tieni inċiż tal-Artikolu 4(2) għandu jiġi applikat.

22.

L-eċċezzjoni għad-dritt ta’ aċċess għad-dokumenti prevista fit-tieni inċiż tal-Artikolu 4(2) tar-Regolament Nru 1049/2001 favur il-pariri legali tkopri biss il-pariri legali mogħtija fil-kuntest ta’ proċedimenti fil-qrati? Din hija l-fehma ta’ M. Turco. Barra min hekk, huwa jsostni wkoll li l-Qorti tal-Prim’Istanza għamlet żball ta’ dritt meta ddeċidiet li l-Kunsill aġixxa b’mod legali meta rrifjuta l-aċċess għall-parir legali mogħti mis-servizz legali tal-Kunsill dwar il-proposta għal direttiva li tistabbilixxi standards minimi sabiex jintlaqgħu l-applikanti ta’ asil fl-Istati Membri, li l-Kunsill irrifjutalu abbażi ta’ din id-dispożizzjoni. Huwa jsostni li l-Artikolu 4(3) tar-Regolament Nru 1049/2004 biss jista’ jintuża bħala bażi għal rifjut tal-iżvelar tal-pariri legali mogħtija mis-servizz legali tal-Kunsill dwar proposti leġiżlattivi.

23.

Dan l-argument ma jistax jiġi aċċettat. Jiena naqbel mal-Qorti tal-Prim’Istanza meta din kkunsidrat li kemm il-formulazzjoni tal-Artikolu 4(2) tar-Regolament Nru 1049/2001, l-oriġini tar-referenza għal pariri legali f’din id-dispożizzjoni, kif ukoll l-effett utli ta’ dik ir-referenza huma assolutament favur li dik l-eċċezzjoni ma titqiesx (biss) fir-rigward tal-protezzjoni tal-pariri legali mogħtija fil-kuntest ta’ proċedimenti fil-qrati

24.

Nibdew billi nħarsu lejn l-interpretazzjoni litterali. It-test tat-tieni inċiż tal-Artikolu 4(2) tar-Regolament Nru 1049/2001 isemmi b’mod ġenerali l-protezzjoni tal-“pariri legali”. Il-formulazzjoni użata ma tindikax li l-pariri legali relatati ma’ proċedimenti fil-qrati biss huma inklużi, bħal fil-każ li kieku intuża l-kliem “il-proċedimenti fil-qrati u, b’mod partikolari, il-pariri legali” jew “il-pariri legali pprovduti fil-kuntest ta’ proċedimenti fil-qrati”. B’konsegwenza, m’għandhiex issir distinzjoni fejn il-leġiżlatur stess ma jagħmilx distinzjoni. Huwa minnu li skont ġurisprudenza kostanti jirriżulta li l-eċċezzjonijiet għall-prinċipju tal-akbar aċċess pubbliku possibbli għad-dokumenti miżmuma mill-istituzzjonijiet għandhom jiġu interpretati u applikati b’mod strett ( 8 ). Minn dan M. Turco jikkonkludi li l-aċċess għall-pariri legali mogħtija mis-servizzi legali tal-istituzzjonijiet dwar proposti leġiżlattivi jista’ jiġi rrifjutat biss fuq il-bażi tal-eċċezzjoni aktar limitata li tinsab fl-Artikolu 4(3) tar-Regolament Nru 1049/2001. Din fil-fatt hija applikabbli biss fil-każ fejn l-iżvelar ta’ dokument “serjament idgħajjef [jippreġudika] il-proċess tat-teħid ta‘deċiżjonijiet tal-istituzzjoni, jekk m’hemmx interess pubbliku akbar fl-iżvelar tiegħu”, filwaqt li, skont l-Artikolu 4(2), l-aċċess għal dokument jista’ jiġi miċħud jekk l-iżvelar tiegħu “jista’ jdgħajjef [jippreġudika] il-ħarsien ta’ […] pariri legali […] jekk ma jkunx hemm interess pubbliku akbar fl-iżvelar” ta’ dan id-dokument. L-appellant isostni wkoll din id-deduzzjoni permezz ta’ kunsiderazzjonijiet teleoloġiċi bbażati fuq is-sitt premessa ta’ dak ir- Regolament, li tgħid li “[g]ħandu jingħata aktar aċċess għad-dokumenti f’każijiet fejn l-istituzzjonijiet jaġixxu fil-kapaċitajiet leġiżlattivi tagħhom…”. Iżda l-prinċipji ta’ interpretazzjoni stretta tal-eċċezzjonijiet u ta’ interpretazzjoni wiesgħa tad-dritt ta’ aċċess japplikaw biss meta jkun hemm lok għal interpretazzjoni. In claris non fit interpretatio. Jew kif irrimarkat korrettament il-Qorti tal-Prim’Istanza ( 9 ), ir-referenza għal “pariri legali” ma tqajjem ebda diffikultà ta’ interpretazzjoni.

25.

Dak li jirriżulta mit-termini tal-Artikolu 4(2) tar-Regolament Nru 1049/2001 huwa apoġġat mit-tagħlim li nistgħu nieħdu mill-istorja tar-referenza għall-pariri legali f’din id-dispożizzjoni. It-testi li, qabel ir-Regolament Nru 1049/2001, kienu jirregolaw id-dritt ta’ aċċess għad-dokumenti kienu jipprovdu espressament eċċezzjoni ta’ kunfidenzjalità biss fuq il-bażi tal-ħarsien tal-proċedimenti fil-qrati u mhux fir-rigward tal-pariri legali tal-istituzzjonijiet ( 10 ). Huwa għalhekk li l-leġiżlatur Komunitarju xtaq jistabbilixxi, fir-Regolament Nru 1049/2001, eċċezzjoni fir-rigward tal-pariri legali maġenb dik li tirrigwarda l-proċedimenti fil-qrati.

26.

Madankollu, sabiex din ir-referenza espressa għall-pariri legali tipproduċi effett utli, jeħtieġ li naqblu li din ma tirrigwardax biss il-pariri legali mogħtija fil-kuntest ta’ proċedimenti fil-qrati, iżda l-każ oppost. Fil-kuntest leġiżlattiv tad-dritt ta’ aċċess għad-dokumenti qabel ir-Regolament Nru 1049/2001, il-Qorti tal-Prim’Istanza kienet fil-fatt iddeċidiet li l-ħarsien tal-proċedimenti fil-qrati jkopri “mhux biss in-noti jew l-atti ppreżentati, u d-dokumenti interni dwar l-istruttorja tal-kawża li tkun tinsab għaddejja, iżda wkoll il-komunikazzjonijiet dwar il-kawża bejn id-direttorat ġenerali kkonċernat u s-servizz legali jew uffiċċju ta’ avukati” ( 11 ). Madankollu, m’hemm ebda raġuni a priori sabiex tiġi miċħuda din it-tifsira tal-kunċett ta’ “proċedimenti fil-qrati” fil-kuntest tal-istrument leġiżlattiv ġdid ikkostitwit mir-Regolament Nru 1049/2001 ( 12 ), peress li kien fl-għarfien ta’ dan is-sens ġuridiku tal-kunċett ta’ proċedimenti fil-qrati li r-referenza għal “pariri legali” ġiet miżjuda f’dan ir-Regolament.

27.

B’konsegwenza, kif il-Qorti tal-Prim’Istanza osservat ġustsament ( 13 ), peress li l-pariri legali fformulati fil-kuntest ta’ proċedimenti fil-qrati huma diġà inkużi fl-eċċezzjoni dwar il-ħarsien tal-proċedimenti fil-qrati, previst fit-tieni inċiż ta’ l-Artikolu 4(2) tar-Regolament Nru 1049/2001, dik dwar il-pariri legali li tinsab f’din l-istess dispożizzjoni għandha neċessarjament ikollha portata distinta u tkopri l-pariri legali mogħtija mis-servizzi legali tal-istituzzjonijiet dwar proposti leġiżlattivi.

28.

M. Turco madankollu jsostni li l-inseriment tar-referenza għal “pariri legali” fir-Regolament Nru 1049/2001 huwa intenzjonat biss sabiex jiċċara l-portata tal-eċċezzjoni dwar il-ħarsien tal-proċedimenti fil-qrati hekk kif tirriżulta mill-ġurisprudenza Interporc vs Il-Kummissjoni. Iżda kieku dan kien il-każ, ċertament li formulazzjoni differenti minn dik imsemmija iktar ’il fuq kienet tiġi użata mill-awturi ta’ dan ir-Regolament, bħal pereżempju “il-proċedimenti fil-qrati u b’mod partikolari l-pariri legali”. Barra minn hekk, dik l-asserzjoni hija kkontestata mill-abbozzi leġiżlattivi tar-Regolament Nru 1049/2001. Dawn tal-aħħar jindikaw b’mod ċar li ma kien hemm ebda intenzjoni li tiġi stabbilita rabta bejn il-“proċedimenti fil-qrati” u l-“pariri legali”, iżda li l-inserzjoni ta’ din l-aħħar referenza kellha bħala għan li tistabbilixxi testwalment is-soluzzjoni ġudizzjarja ( 14 ) li, sabiex tiġi mħarsa l-kunfidenzjalità tal-pariri tas-servizzi legali tal-istituzzjonijiet dwar proposti leġiżlattivi, żiedet mal-kategoriji ta’ interess pubbliku msemmija espressament mill-istrumenti leġiżlattivi fis-seħħ dak iż-żmien li kienu jirregolaw id-dritt ta’ aċċess għad-dokumenti, dawk ta’ “l-istabbiltà tas-sistema Komunitarja” u tal- “funzjonament tajjeb tal-istituzzjonijiet” ( 15 ). Kif fakkar il-Kunsill, il-proposta inizjali tar-Regolament tal-Kummisjsoni kienet tipprevedi, effettivament, żewġ eċċezzjonijiet distinti li kienu jirreferu għall-“istabbiltà tas-sistema legali Komunitarja” u għall-“proċedimenti fil-qrati” ( 16 ). L-ewwel waħda sussegwentement ġiet ifformulata mill-ġdid biex tinkludi l-“kapaċità tal-istituzzjonijiet li jitolbu l-pariri tas-servizzi legali tagħhom” ( 17 ) u, wara d-diskussjoni leġiżlattiva, il-formulazzjoni finalment ġiet imqassra u ppreċiżata biex issir dik li tinsab fir-Regolament Nru 1049/2001 ( 18 ).

29.

Anki jekk il-pariri legali tas-servizzi legali tal-istituzzjonijiet dwar proposti leġiżlattivi jaqgħu taħt l-eċċezzjoni ta’ kunfidenzjalità prevista fit-tieni inċiż tal-Artikolu 4(2), l-appellanti jakkużaw lill-Qorti tal-Prim’Istanza li għamlet applikazzjoni wiesgħa minn din l-eċċezzjoni li tmur kontra l-prinċipju tal-akbar aċċess possibbli għad-dokumenti tal-istituzzjonijiet, billi fl-ewwel lok iddeċidiet li l-pariri legali kollha huma min-natura tagħhom stess protetti minn din l-eċċezzjoni, u fit-tieni lok billi rrestrinġiet iż-żejjed il-portata tal-limitazzjoni tal-eċċezzjoni relatata mal-eżistenza ta’ interess pubbliku akbar li jista’ xorta waħda jiġġustifika l-iżvelar tal-parir legali mitlub. Jiena ser neżamina dawn iż-żewġ punti suċċessivament.

30.

Dan huwa kompitu diffiċli. It-tieni inċiż tal-Artikolu 4(2) tar-Regolament Nru 1049/2001 huwa wieħed minn dawk id-dispożizzjonijiet li l-applikazzjoni tiegħu tidher li hija missjoni impossibbli. Il-leġiżlatur, fil-fatt, ipprova jgħaqqad flimkien fl-istess spazju leġiżlattiv żewġ rekwiżiti li huma perfettament kuntradittorji u li diffiċilment jistgħu jiġu rrikonċiljati, li ma jistax ma jfakkarnhiex f’dak li Elisabeth Taylor qalet lil Paul Newman fil-film “Cat on a Hot Tin Roof”, ibbażat fuq ix-xogħol ta’ Tennessee Williams: “I’m not living with you. We occupy the same cage, that’s all”. Il-Qorti tal-Ġustizzja ma tista’ tagħmel xejn ħlief li tipprova kemm jista’ jkun ittaffi l-iskumdità tal-koabitazzjoni f’din il-“gaġġa” leġiżlattiva.

31.

Skont l-appellanti, il-Qorti tal-Prim’Istanza kienet żbaljata meta rrikonoxxiet l-eżistenza ta’ ħtieġa ġenerali ta’ kunfidenzjalità tal-pariri legali li twassal għall-esklużjoni ta’ dawn tal-aħħar bħala kategorija ta’ dokumenti mid-dritt ta’ aċċess. Huma jsostnu li b’dan il-mod, hija marret kontra r-rekwiżit ta’ eżami individwali u konkret, peress li talba għal aċċess ma tistax tiġi rrifjutata ħlief fuq il-bażi tal-kontenut ta’ kull dokument mitlub. Madankollu dan l-ilment ma jistax jiġi aċċettat peress li huwa bbażat inparti fuq qari mhux preċiż tas-sentenza appellata, u inparti fuq komprensjoni żbaljata tal-portata tal-eċċezzjoni dwar il-pariri legali.

32.

Huwa minnu li jirriżulta minn ġurisprudenza stabbilita sew li rifjut għal aċċess għad-dokumenti mitluba jista’ jiġi prekluż biss fuq il-bażi ta’ evalwazzjoni magħmula fuq kull dokument mitlub, bil-għan li jiġi stabbilit, meta jitqiesu l-elementi tal-kontenut tiegħu, jekk l-iżvelar tiegħu jistax effettivament jippreġudika interess pubbliku protett minn eċċezzjoni ta’ kunfidenzjalità. Dan ir-rekwiżit ta’ eżami konkret u individwali jirriżulta fl-ewwel lok mill-prinċipji ta’ interpretazzjoni u applikazzjoni stretta tal-eċċezzjonijiet għad-dritt tal-aċċess ( 19 ). Dan huwa impost ukoll mill-prinċipju ta’ proporzjonalità li jobbliga lil istituzzjoni sabiex tikkunsidra aċċess parzjali għal dokument għall-finijiet li tiżvela l-elementi ta’ informazzjoni li jinsabu fih li mhumiex koperti minn eċċezzjoni għall-aċċess għal dokumenti ( 20 ); effettivament, il-kunfidenzjalità tista’ testendi biss daqs kemm ikun neċessarju għall-ħarsien tal-interess pubbliku li jiġġustifika d-deroga mill-prinċipju ta’ trasparenza. Dawn is-soluzzjonijiet, li diġà kienu jeżistu taħt il-liġi applikabbli qabel ir-Regolament Nru 1049/2001 jibqgħu aktar validi taħt ir-reġim ta’ dan tal-aħħar, safejn l-imsemmi Regolament huwa intiż sabiex jirregola l-eżerċizzju ta’ dritt li, wara li ġie stabbilit fl-Artikolu 255 KE mit-Trattat ta’ Amsterdam, kiseb l-istatus ta’ dritt fondamentali ( 21 ). Għaldaqstant mhuwiex sorprendenti li l-ġurisprudenza ttrasponiethom fil-kuntest tal-applikazzjoni tar-Regolament Nru 1049/2001. Skont il-qrati Komunitarji, peress li dan it-test huwa intiż li jagħti l-akbar effett possibbli lid-dritt ta’ aċċess pubbliku għad-dokumenti miżmuma mill-istituzzjonijiet, l-eċċezzjonijiet ta’ kunfidenzjalità previsti fih għandhom jiġu interpretati u applikati b’mod strett ( 22 ). Jirriżulta li l-eżami meħtieġ għall-ipproċessar ta’ applikazzjoni għal aċċess għal dokumenti għandu l-ewwel nett ikun ta’ natura konkreta għaliex is-sempliċi fatt li dokument jikkonċerna interess protett minn eċċezzjoni mhuwiex biżżejjed biex jiġġustifika l-applikazzjoni ta’ din tal-aħħar; barra minn hekk jeħtieġ li l-istituzzjoni li ssirilha applikazzjoni tkun evalwat minn qabel, fuq il-bażi tal-elementi ta’ informazzjoni misjuba fid-dokument, jekk l-aċċess għad-dokument jistax jippreġudika b’mod konkret u effettiv l-interess protett u li r-riskju li jiġi ppreġudikat interess protett ikun raġonevolment prevedibbli u mhux purament ipotetiku. L-eżami għandu jkun ukoll ta’ natura individwali, u jsir għal kull dokument mitlub peress li eżami ta’ dan it-tip biss jista’ jippermetti lill-istituzzjoni li tevalwa l-possibbiltà li tagħti aċċess parzjali lill-applikant ( 23 ).

33.

Madankollu f’din il-kawża, il-Qorti tal-Prim’Istanza mhux talli ma awtorizzatx lill-Kunsill, kif qed jakkużawha l-appellanti, milli jagħmel evalwazzjoni astratta u globali tar-riskju li jippreġudika l-ħarsien tal-pariri legali li seta’ jinħoloq mill-iżvelar tad-dokument mitlub, iżda aġixxiet b’mod konformi mal-prinċipji hawn fuq imsemmija. Wara li espressament fakkret l-obbligu li l-Kunsill għandu li “[j]evalwa jekk id-dokumenti li jkun intalab l-aċċess għalihom jaqgħux effettivament taħt l-eċċezzjonijiet elenkati fir-Regolament Nru 1049/2001” ( 24 ), hija vverifikat jekk din l-istituzzjoni kinitx wettqet dan l-obbligu b’mod korrett.

34.

F’dan ir-rigward, il-Qorti tal-Prim’Istanza assigurat fl-ewwel lok li d-dokument huwa tabilħaqq parir legali u kkonstatat li kien “opinjoni tas-servizz legali tal-Kunsill li jirrigwarda proposta għal direttiva tal-Kunsill li tistabbilixxi l-istandards minimi sabiex jintlaqgħu l-applikanti ta’ asil fl-Istati Membri” ( 25 ). Iżda l-Qorti tal-Prim’Istanza ma llimitatx għal dan ir-rekwiżit ta’ eżami skont kull każ individwali. Hija vverifikat ukoll jekk “il-Kunsill [m’għamilx] żball ta’ evalwazzjoni billi qies […] li l-aċċess għall-opinjoni [parir] legali inkwistjoni jippreġudika l-protezzjoni li jista’ jibbenefika minnha dan it-tip ta‘dokument” għaliex “il-fatt li d-dokument inkwistjoni huwa opinjoni [parir] legali ma jistax fih innifsu jiġġustifika l-applikazzjoni tal-eċċezzjoni invokata” ( 26 ). Minbarra dan, kien biss wara li kkonstatat li l-Kunsill kien żvela l-paragrafu introduttiv tal-parir legali inkwistjoni li l-Qorti tal-Prim’Istanza ċaħdet l-ilment fejn ġie allegat li l-istess Kunsill ma kienx eżamina l-kontenut tal-parir legali inkwistjoni biex jiddeċiedi dwar it-talba għall-aċċess inkwistjoni.

35.

Il-pożizzjoni li ħadet il-Qorti tal-Prim’Istanza għandha tiġi approvata. L-evalwazzjoni li għandha ssir fir-rigward ta’ applikazzjoni għal aċċess għandha ssir “b’relazzjoni mal-elementi ta’ informazzjoni konkreti li jinsabu fid-dokumenti” u mhux skont il-kategorija ta’ dokumenti. B’hekk, is-sempliċi fatt li dokument ikun opinjoni tas-servizz legali tal-Kunsill dwar proposta leġiżlattiva jew il-fatt li jkollu t-titolu ta’ “parir legali” mhuwiex biżżejjed biex dan id-dokument jibbenefika awtomatikament mill-ħarsien tal-kunfidenzjalità tal-pariri legali ggarantit mit-tieni inċiż tal-Artikolu 4(2) tar-Regolament Nru 1049/2001. Irrispettivament mill-awtur tiegħu, u irrispettivament mid-denominazzjoni tiegħu, jeħtieġ li jiġi żgurat li d-dokument ikun tabilħaqq jinkludi parir legali. Jekk dan ikun il-każ, jeħtieġ ukoll li ssir distinzjoni bejn l-argumenti li, fil-parir, ikunu jikkostitwixxu kunsiderazzjonijiet legali ġenerali li jindikaw is-suġġett tiegħu, u dawk li tabilħaqq jesprimu l-opinjoni tas-servizz legali dwar il-legalità tal-proposta leġiżlattiva. Minħabba l-obbligu li tiġi kkunsidrata l-possibbiltà ta’ aċċess parzjali, dawn tal-ewwel għandhom jiġu żvelati, u l-Qorti tal-Prim’Istanza assigurat dan billi rrilevat li l-Kunsill kien finalment bagħat lil M. Turco l-paragrafu introduttiv li kien jindika li l-opinjoni inkwistjoni kien fiha l-pariri tas-servizz legali tal-Kunsill dwar il-kwistjoni tal-kompetenza tal-Komunità fir-rigward tal-aċċess ta’ ċittadini ta’ pajjiżi terzi għas-suq tax-xogħol ( 27 ).

36.

Huwa minnu li mhux biss għandha ssir evalwazzjoni konkreta u individwali iżda wkoll il-ħarsien ta’ dan l-obbligu għandu jirriżulta wkoll mill-motivi mogħtija għad-deċiżjoni ta’ rifjut. Il-motivazzjoni mogħtija mill-istituzzjoni sabiex tiġġustifika rifjut ta’ aċċess b’hekk ma tistax fil-prinċipju tkun limitata għal kunsiderazzjonijiet ġenerali dwar in-natura jew il-kategorija ta’ dokumenti li taħtha jkun jaqa’ d-dokument mitlub, iżda għandha tkun ibbażata fuq elementi ta’ informazzjoni li tabilħaqq ikunu jinsabu f’dan tal-aħħar ( 28 ). Madankollu jidher mill-ġurisprudenza li motivazzjoni ġenerali li tirreferi għal kategorija ta’ dokumenti hija ammissibbli fil-każijiet fejn jirriżulta li jkun impossibbli li tingħata indikazzjoni tar-raġunijiet speċifiċi li jiġġustifikaw ir-rifjut ta’ aċċess għal dokument mingħajr ma jiġi żvelat il-kontenut jew element essenzali tiegħu b’mod li jiġi ppreġudikat l-interess li l-eċċezzjoni ta’ kunfidenzjalità għandha l-għan li tipproteġi, tant li din l-eċċezzjoni titlef l-għan essenzjali tagħha ( 29 ). Huwa għalhekk li M. Turco ma jistax, ġustament, jakkuża lill-Qorti tal-Prim’Istanza li ma esiġitx mingħand il-Kunsill li jagħti motivazzjoni speċifika għad-dokument mitlub. Huwa minnu li l-Qorti tal-Prim’Istanza rrikonoxxiet espressament li l-kunsiderazzjonijiet mogħtija mill-Kunsill sabiex jiġġustifika r-rifjut ta’ aċċess kienu jikkostitwixxu motivazzjoni applikabbli għall-pariri legali kollha tal-Kunsill dwar atti leġiżlattivi u mhux speċifikament għall-opinjoni inkwistjoni. Madankollu hija qalet ukoll li l-ġeneralità tal-motivazzjoni kienet iġġustifikata f’dan il-każ “mill-fatt li l-għoti ta’ informazzjoni addizzjonali, li tirreferi b’mod partikolari għall-kontenut tall-pariri legali inkwistjoni, iċċaħħad l-eċċezzjoni invokata mill-effett tagħha” ( 30 ).

37.

L-approċċ tal-Qorti tal-Prim’Istanza għandu jinftiehem sew. Il-ġeneralità tal-motivazzjoni għal rifjut ta’ aċċess mogħtija mill-Kunsill f’din il-kawża hija spjegata wkoll mill-fatt li r-rekwiżit ta’ eżami konkret u individwali tal-applikazzjonijiet għall-aċċess għal pariri legali ma jistax ikun mingħajr limitu. Dak kollu li fid-dokument mitlub jikkostitwixxi espressjoni tal-opinjoni tas-servizz legali dwar il-legalità tal-proposta leġiżlattiva, jiġifieri dak kollu li jikkostitwixxi parir legali fit-tifsira vera tiegħu huwa fil-prinċipju protett mit-subtieni inċiż tal-Artikolu 4(2) tar-Regolament Nru 1049/2001. Xejn ħlief dan il-parir legali, iżda kull parir legali, huwa kopert minn din id-dispożizzjoni. L-eżami skont kull każ individwali huwa intiż biss sabiex jiddetermina safejn id-dokument mitlub jaqa’ taħt il-kamp tal-eċċezzjoni ta’ kunfidenzjalità prevista favur il-pariri legali, jiġifieri sabiex jiġi identifikat dak li, fid-dokument, jesprimi l-parir legali. It-tieni inċiż tal-Artikolu 4(2) tar-Regolament Nru 1049/2001 fil-fatt ħoloq preżunzjoni ġenerali ta’ kunfidenzjalità tal-pariri legali mogħtija mis-servizzi legali tal-istituzzjonijiet dwar il-proposti leġiżlattivi, preċiżament għar-raġunijiet mogħtija mill-Kunsill biex jiġġustifika f’din il-kawża d-deċiżjoni tiegħu ta’ rifjut ta’ aċċess għall-parir legali mitlub.

38.

Huwa biżżejjed li nagħtu ħarsa qasira lejn l-istorja ta’ din id-dispożizzjoni biex nikkonfermaw dan il-punt. L-Avukat Ġenerali Jacobs diġà kien issuġġerixxa li parir mogħti mis-servizz legali tal-Kunsill ma jistax, mingħajr l-awtorizzazzjoni espressa ta’ dan tal-aħħar, jiġi invokat minn parti quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja fuq il-bażi li l-iżvelar tiegħu “ikun b’mod ċar ta’ dannu għall-interess pubbliku fir-rigward tal-għoti ta’ parir legali indipendenti” ( 31 ). Kif diġà semmejt ( 32 ), il-qrati Komunitarji stess, inqas minn tliet snin wara, stabbilixxew eċċezzjoni ta’ kunfidenzjalità għall-pariri tas-servizzi legali tal-istituzzjonijiet dwar proposti leġiżlattivi, fuq il-bażi li “l-iżvelar ta’ dokumenti ta’ dan it-tip ikollu l-effett li joħroġ fil-pubbliku d-dibattitu u l-iskambju ta’ fehmiet, fi ħdan l-istituzzjoni, dwar il-legalità u l-portata tal-att legali li jkun ser jiġi adottat u li, b’hekk, […], dan jista’ jwassal biex l-istituzzjoni titlef kull interess li titlob pariri bil-miktub lis-servizzi”; fi kliem ieħor, fuq il-bażi “li l-iżvelar ta’ dawn id-dokumenti jista’ joħloq inċertezza fir-rigward tal-legalità tal-atti Komunitarji u jkollu konsegwenzi negattivi fuq il-funzjonament tal-istituzzjonijiet Komunitarji” ( 33 ). Sussegwentement, hija kienet iġġustifikat din l-eċċezzjoni fuq il-bażi ta’ “l-interess pubbliku li jrid li l-istituzzjonijiet ikunu jistgħu jibbenefikaw minn pariri mis-servizz legali tagħhom, mogħtija b’mod indipendenti” ( 34 ). Minbarra dan, kif diġà fakkart, kienet din is-soluzzjoni ġuridika li ġiet stabbilita mil-leġiżlatur fir-Regolament Nru 1049/2001.

39.

B’hekk ġie stabbilit il-prinċipju li ma jiġux żvelati l-pariri legali, li jkopri b’mod partikolari l-evalwazzjonijiet ġuridiċi kollha mogħtija mis-servizzi legali tal-istituzzjonijiet dwar proposti leġiżlattivi. Għalkemm ċerti Stati Membri, bħar-Renju tal-Iżvezja, adottaw pożizzjoni kuntrarja fil-liġijiet nazzjonali tagħhom, il-prinċipju li ma jiġux żvelati l-pariri legali huwa r-riżultat ta’ għażla politika mil-leġiżlatur Komunitarju li kkonvinċa ruħu mir-raġunijiet hawn fuq imsemmija.

40.

Fil-fatt, l-interess protett mill-eċċezzjoni ta’ kunfidenzjalità prevista għall-pariri legali jiġġustifika fil-prinċipju s-segretezza tal-pariri legali kollha tas-servizzi legali tal-istituzzjonijiet dwar proposti leġiżlattivi. L-aċċess għal kwalunkwe parir legali jista’ konkretament u effettivament jippreġudika l-kapaċità ta’ istituzzjoni li tirċievi mingħand is-servizz legali tagħha parir ċar, oġġettiv, komplut u, għaldaqstant, utli għall-istituzzjoni għall-finijiet ta’ evalwazzjoni tal-legalità ta’ test leġiżlattiv. L-iżvelar ta’ dan il-parir legali jwassal biex is-servizz legali juża kawtela u prudenza fil-formulazzjoni tal-pariri tiegħu, sabiex ma jaffettwax il-kapaċità ta’ teħid ta’ deċiżjonijiet tal-istituzzjoni. B’hekk l-utilità li li l-istituzzjoni tkun tista’ tieħu tiġi mdagħjfa b’mod sinjifikattiv. Barra minn hekk, jeżisti r-riskju li l-eventwalità tal-iżvelar tal-pariri legali iwassal lil servizz legali sabiex jesprimi l-punti essenzjali unikament b’mod verbali, li jippreġudika t-trasparenza saħansitra aktar mill-applikazzjoni tal-prinċipju li ma jiġux żvelati l-pariri legali. Għandu jiġi mfakkar li l-aħjar xi kultant jista’ jkun l-għadu tat-tajjeb. Barra minn hekk, f’każ fejn l-istituzzjoni tagħżel li ma ssegwix parir negattiv tas-servizz legali tagħha, l-iżvelar ta’ dan tal-aħħar jista’, fl-eventwalità ta’ kontestazzjoni ġudizzjarja sussegwenti, ikun ta’ ħsara għall-kapaċità tal-istituzzjoni li tiddefendi l-azzjoni tagħha b’mod ġuridiku, b’mod partikolari peress li tkun rappreżentata mis-servizz legali tagħha.

41.

Kuntrarjament għal dak li jallegaw ir-rikorrenti fl-appell, m’hemmx lok li ssir distinzjoni bejn l-evalwazzjonijiet ġuridiċi li jinsabu f’parir legali li ħaqqhom il-ħarsien previst fit-tieni inċiż tal-Artikolu 4(2) tar-Regolament Nru 1049/2001 u dawk li ma ħaqqhomx dan il-ħarsien. Ikun b’mod partikolari kontra l-interess protett jekk issir distinzjoni bejn il-pariri “pożittivi” jew “mhux offensivi”, li għandhom jiġu żvelati, u l-pariri “negattivi” jew “sensittivi”, li għandhom jibqgħu kunfidenzjali. Kif il-Kunsill irribatta korrettament, ir-rifjut ta’ żvelar juri li l-parir huwa wieħed negattiv u b’hekk jikkawża l-effetti dannużi diġà msemmija u li l-eċċezzjoni ta’ kunfidenzjalità preċiżament hija intenzjonata li tevita dan. Lanqas m’hu possibbli li nsegwu l-pożizzjoni tal-Gvern Żvediż, li jsostni li għandu jiġi kkunsidrat l-istadju li fih ikunu jinsabu d-deliberazzjonijiet dwar att leġiżlattiv. F’dan ir-rigward ukoll, il-Kunsill korrettament jirribatti li l-legalità ta’ att leġiżlattiv tista’ tiġi kkontestata f’kull ħin permezz ta’ domanda preliminari jew permezz ta’ eċċezzjoni ta’ illegalità. Fuq dan il-punt ma nistax ma naqbilx mal-Qorti tal-Prim’Istanza meta qalet li “fid-dawl tan-natura partikolari tal-pariri tas-servizzi legali, ma jidhirx li dawn id-dokumenti għandhom, fil-prinċipju, maż-żmien jitilfu n-natura kunfidenzjali tagħhom”. Hija qalet ukoll li “l-iżvelar tagħhom jista’ dejjem jippreġudika l-interessi pubbliċi tal-istabbiltà tas-sistema legali Komunitarja kif ukoll il-funzjonament tajjeb tal-istituzzjonijiet Komunitarji, safejn iż-żmien ma jurix li għandu jbiddel ir-raġunijiet […] li jiġġustifikaw din l-eċċezzjoni għad-dritt ta’ aċċess” ( 35 ). B’hekk, il-kunsiderazzjonijiet relatati mal-mogħdija taż-żmien ma jistgħux jippermettu li jiġi kkontestat b’mod utli l-fatt li r-Regolament Nru 1049/2001 stabbilixxa prinċipju li l-pariri legali kollha m’għandhomx jiġu żvelati. Madankollu dan ma jfissirx li dawn il-konsiderazzjonijiet m’għandhom ebda effett iżda, kif ser naraw, l-element ta’ mogħdija ta’ żmien jista’ jiġi kkunsidrat biss fl-istadju meta jiġi evalwat interess pubbliku akbar li jiġġustifika l-iżvelar ta’ parir legali permezz ta’ deroga għall-kunfidenzjalità li dan bħala prinċipju jibbenefika minnha.

42.

Huwa evidenti li huwa min-natura stess tal-interess pubbliku li fuqu hija bbażata l-eċċezzjoni prevista fit-tieni inċiż tal-Artikolu 4(2) tar-Regolament Nru 10419/2001 li tipproteġi l-kunfidenzjalità tal-pariri legali kollha mogħtija dwar proposti leġiżlattivi. B’hekk il-Qorti tal-Prim’Istanza kienet iġġustifikata meta ddeċidiet li r-rifjut ta’ aċċess inkwistjoni kien legali “fid-dawl tan-natura partikolari ta’ dawn id-dokumenti” u peress li “l-indipendenza tal-pariri tas-servizz legali […] tista’ tikkostitwixxi interess li għandu jiġi protett” ( 36 ).

43.

B’hekk, għalkemm m’hemm ebda dubju, kif stabbilixxiet il-Qorti tal-Prim’Istanza f’okkażjoni oħra, li “l-obbligu għal istituzzjoni li tipproċedi għal evalwazzjoni konkreta u individwali tal-kontenut tad-dokumenti msemmija fl-applikazzjoni għall-aċċess jikkostitwixxi soluzzjoni ta’ prinċipju, li japplika għall-eċċezzjonijiet kollha msemmija fil-paragrafi 1 sa 3 tal-Artikolu 4 tar-Regolament Nru 1049/2001, ikun x’ikun il-qasam li miegħu huma konnessi d-dokumenti mitluba” ( 37 ), il-punt safejn dan ir-rekwiżit japplika fil-kuntest tal-implementazzjoni tal-eċċezzjoni ta’ kunfidenzjalità tal-pariri legali u fil-kuntest tal-applikazzjoni tal-eċċezzjonijiet oħrajn ivarja. F’dawn l-aħħar każijiet, jekk l-iżvelar ta’ dokument attwalment jippreġudikax l-interess protett jiddependi mhux biss mis-suġġett tad-dokument iżda wkoll min-natura tal-informazzjoni li tinsab fih. Pereżempju, mhuwiex minħabba li dokument ikun jirrigwarda attività ta’ spezzjoni jew ta’ inkjesta li l-iżvelar tiegħu awtomatikament joħloq riskju li tiġi ppreġudikata l-attwazzjoni tagħha u b’hekk tiġi ppreġudikata wkoll il-protezzjoni tal-għanijiet tal-ispezzjoni jew tal-inkjesta ( 38 ). Bl-istess mod, il-fatt li dokument ikun fih informazzjoni jew evalwazzjonijiet negattivi dwar is-sitwazzjoni politika jew il-protezzjoni tad-drittijiet tal-bniedem f’pajjiż terz ma jimplikax neċessarjament li l-iżvelar tiegħu għandu jaffettwa r-relazzjonijiet internazzjonali tal-Unjoni ( 39 ).

44.

Naqbel mingħajr eżitazzjoni li l-analiżi li jiena qed nissuġġerixxi tiffissa limiti sinjifikattivi fuq l-eżami skont kull każ individwali tal-eċċezzjoni ta’ kunfidenzjalità tal-pariri legali. Madankollu, għal darba oħra, dan mhuwiex għajr ir-riżultat tad-diffikultà li jingħata sinjifikat utli u tifsira raġonevoli fil-prattika għal formulazzjoni leġiżlattiva li hija perfettament kuntradittorja.

45.

Jirriżulta minn dak li ntqal hawn fuq li l-Qorti tal-Prim’Istanza ma marritx kontra r-rekwiżit ta’ eżami individwali u konkret tad-dokumenti mitluba għall-finijiet tal-applikazzjoni tal-eċċezzjoni ta’ kunfidenzjalità tal-pariri legali.

46.

Il-kunfidenzjalità tal-pariri legali madankollu ma tistax tkun assoluta. Il-prinċipju li ma jiġux żvelati dawn il-pariri stabbilit fit-tieni inċiż tal-Artikolu 4(2) tar-Regolament Nru 1049/2001 għandu, skont it-termini ta’ din l-istess dispożizzjoni, jiġi mwarrab jekk “interess pubbliku akbar” madankollu jiġġustifika l-iżvelar tad-dokument mitlub. Għaldaqstant, l-eżami konkret tad-dokument mitlub huwa meħtieġ ukoll sabiex jinstab bilanċ bejn l-interess protett mill-eċċezzjoni għad-dritt ta’ aċċess previst favur pariri legali u l-interessi pubbliċi akbar li jista’ jkun hemm ( 40 ).

47.

F’dan ir-rigward, M. Turco jilmenta li l-Qorti tal-Prim’Istanza ddeċidiet b’mod żbaljat li l-interess pubbliku akbar li jista’ jiġġustifika l-iżvelar ta’ dokument għandu, fil-prinċipju, ikun distint mill-prinċipji ta’ trasparenza, ta’ ftuħ jew ta’ demokrazija jew tal-parteċipazzjoni taċ-ċittadini fil-proċessi tat-teħid tad-deċiżjonijiet, fuq liema prinċipji r-Regolament Nru 1049/2001 huwa mibni, ħlief jekk min jagħmel l-applikazzjoni juri li, meta jitqiesu ċ-ċirkostanzi speċifiċi tal-każ, l-invokazzjoni ta’ dawn il-prinċipji tkun ta’ natura tant neċessarja li tipprevali fuq il-ħtieġa ta’ protezzjoni tad-dokument inkwistjoni. Huwa jilmenta wkoll li l-Qorti tal-Prim’Istanza poġġiet ruħha fl-impossibbiltà li tivverifika jekk il-Kunsill kienx wiżen b’mod korrett l-interess pubbliku akbar u l-ħtieġa ta’ ħarsien tal-pariri legali billi ma ordnatx il-produzzjoni tal-parir legali inkwistjoni.

48.

L-ewwel ilment hawn fuq indikat iqajjem il-kwistjoni delikata tan-natura tal-“interess pubbliku akbar” skont it-tieni inċiż tal-Artikolu 4(2) tar-Regolament Nru 1049/2001 li jiġġustifika l-iżvelar ta’ parir legali b’deroga mill-kunfidenzjalità li fil-prinċipju hija ggarantita għal dawn it-tip ta’ dokumenti. Dan jikkonsisti fl-interess pubbliku għall-aċċess għal dokumenti li, fiċ-ċirkustanzi speċifiċi ta’ din il-kawża, jipprevali fuq l-interess pubbliku li jeħtieġ il-ħarsien tal-pariri legali, jew ta’ interess pubbliku differenti u akbar għall-interess pubbliku ta’ aċċess għad-dokumenti?

49.

Billi ffavorixxiet it-tieni alternattiva, il-Qorti tal-Prim’Istanza qiegħdet l-oneru fuq l-appellant biex jidentifika interess pubbliku differenti u superjuri għall-interess pubbliku ta’ trasparenza, ta’ ftuħ, ta’ demokrazija u ta’ parteċipazzjoni taċ-ċittadini fil-proċessi tat-teħid tad-deċiżjonijiet. Din il-prova hija tant formidabbli li l-probabbilità hija ferm remota li qatt jista’ jingħata aċċess għal dokument fuq il-bażi li jeżisti interess pubbliku akbar ( 41 ). L-applikant b’hekk jiltaqa’ ma’ diffikultà insormontabbli sabiex jidentifika l-interessi pubbliċi li huma ta’ importanza akbar mill-interess pubbliku “normali” marbut mat-trasparenza.

50.

Madankollu, din l-interpretazzjoni tat-test tar-Regolament Nru 1049/2001 m’hijiex neċessarja. Fil-fehma tiegħi mhuwiex konvinċenti l-argument imressaq mill-Qorti tal-Prim’Istanza li jgħid li, safejn il-prinċipji ta’ trasparenza, ta’ ftuħ, ta’ demokrazija u ta’ parteċipazzjoni taċ-ċittadini fil-proċessi tat-teħid tad-deċiżjonijiet huma l-bażi tad-dispożizzjonijiet kollha tal-imsemmi Regolament, l-interess pubbliku akbar li jista’ jiġġustifika l-iżvelar ta’ dokument b’deroga mill-prinċipju ta’ kunfidenzjalità tal-pariri legali għandu fil-prinċipju jkun wieħed distint. Fir-realtà, fil-fehma tiegħi dak li huwa meħtieġ skont l-aħħar frażi tal-Artikolu 4(2) tar-Regolament Nru 1049/2001, huwa l-obbligu, għall-istituzzjoni kkonċernata, li twieżen l-interess pubbliku protett mill-eċċezzjoni ta’ kunfidenzjalità u l-interess pubbliku ta’ aċċess għad-dokumenti, fir-rigward tal-kontenut tad-dokument mitlub u ċ-ċirkustanzi partikolari tal-każ. Fi kliem ieħor, ir-ratio legis ta’ din id-dispożizzjoni, għal dak li jirrigwarda l-eċċezzjoni ta’ kunfidenzjalità tal-pariri legali, hu li, għalkemm l-interess pubbliku li huwa l-bażi tal-ħarsien tal-pariri legali jipprevali fil-prinċipju fuq l-interess pubbliku ta’ aċċess għad-dokumenti, jista’ jagħti l-każ li analiżi taċ-ċirkustanzi tal-każ u tal-kontenut tal-parir legali mitlub twassal għal konklużjoni opposta.

51.

Din kienet ukoll l-interpretazzjoni difiża mill-Avukat Ġenerali Geelhoed, meta argumenta li “jirriżulta b’mod ċar mill-formulazzjoni” tal-Artikolu 4(2) u (3) tar-Regolament Nru 1049/2001 li dawn id-dispożizzjonijiet “jobbligaw lill-istituzzjonijiet, meta huma jikkunsidraw li jirrifjutaw l-aċċess għal ċerti dokumenti, li jwieżnu l-interess speċifiku li għandu jiġi protett bin-nuqqas ta’ żvelar (pereżempju, il-protezzjoni ta’ interessi kummerċjali, ta’ proċedimenti fil-qrati jew ta’ proċess tat-teħid tad-deċiżjonijiet) u l-interess ġenerali li d-dokument ikkonċernat ikun aċċessibbli” ( 42 ). Huwa wkoll f’din id-direzzjoni li l-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Prim’Istanza wara s-sentenza appellata tidher li hija orjentata. Filwaqt li rreferiet għall-eċċezzjonijiet previsti fl-Artikolu 4(3), il-Qorti tal-Prim’Istanza rrilevat li dawn jagħtu lill-istituzzjonijiet setgħa diskrezzjonali “li tippermettilhom iwieżnu, minn naħa, l-interess tagħhom li jżommu s-sigriet tad-deliberazzjonijiet tagħhom u, min-naħa l-oħra, l-interess taċ-ċittadin li jikseb aċċess għad-dokumenti” ( 43 ).

52.

Jidhirli għaldaqstant li din hija l-unika interpretazzjoni li tista’ tagħti effett lill-eċċezzjoni għall-eċċezzjonijiet ta’ kunfidenzjalità bbażata fuq l-eżistenza ta’ interess pubbliku akbar. L-eżempji ta’ interessi pubbliċi akbar mogħtija mill-Kunsill matul is-seduta huma prova ta’ dan. Għalkemm huwa jaqsam l-analiżi tal-Qorti tal-Prim’Istanza li dawn għandhom ikunu distinti mill-prinċipji li fuqhom huwa bbażat ir-Regolament Nru 1049/2001, l-imsemmija eżempji juru biċ-ċar id-diffikultà, jew l-impossibilità, li ssir din id-distinzjoni. B’hekk il-possibbiltà msemmija li jiġu żvelati l-pariri legali mhux kontroversjali, hija spjegata mill-fatt li l-għan ta’ ħarsien tal-pariri legali, li jikkonsisti fil-preżervazzjoni tal-kapaċità ta’ istituzzjoni li tibbenefika minn pariri ċari u indipendenti u l-preokkupazzjoni li ma jitqajmux kontestazzjonijiet dwar il-legalità ta’ att leġiżlattiv, ma jeħtieġx il-kunfidenzjalità ta’ dawn il-pariri, bir-riżultat li l-interess pubbliku ta’ aċċess għad-dokumenti jieħu mill-ġdid preċedenza. L-istess jgħodd fil-każ ta’ pariri legali maħruġa għall-pubblikazzjoni, li huwa ġġustifikat mill-fatt li l-iżvelar għandu preċiżament bħala għan li jaqta’ fil-qasir kull diskussjoni dwar il-legalità tal-azzjoni tal-istituzzjoni.

53.

Bl-istess mod, il-mogħdija taż-żmien għandha tiġi kkunsidrata mill-istituzzjoni kkonċernata inkwantu din tista’ tnaqqas l-intensità tal-kunsiderazzjonijiet ta’ interess pubbliku li jiġġustifikaw il-prinċipju ta’ kunfidenzjalità tal-pariri legali sal-punt li l-interess pubbliku għat-trasparenza jieħu preċedenza. Dan jista’ jkun partikolarment il-każ meta l-att leġiżlattiv li kien is-suġġett tal-parir legali jkun ġie sadanittant imħassar.

54.

F’din il-kawża, il-Kunsill b’hekk għandu jwieżen il-ħtieġa ta’ ħarsien tal-pariri legali marbuta mal-preżervazzjoni tal-istabbiltà tas-sistema legali Komunitarja u l-indipendenza tal-pariri tas-servizz legali tagħha, kontra l-interess pubbliku ta’ trasparenza. Dan id-dmir tal-istituzzjoni li ssib bilanċ ma jistax ikun limitat, kuntrarjament għal dak li ddeċidiet il-Qorti tal-Prim’Istanza fis-sentenza appellata ( 44 ), għal prova minn qabel mill-applikant li fir-rigward taċ-ċirkustanzi partikolari tal-każ, il-prinċipju ta’ trasparenza huwa tant neċessarju li jipprevali fuq il-ħtieġa ta’ ħarsien tal-parir legali inkwistjoni. Dan ifisser li jiġi injorat il-fatt li waħda mir-raġunijiet fundamentali tal-eżami konkret u individwali impost fuq l-istituzzjoni kkonċernata huwa dan l-obbligu li hija twieżen l-interessi pubbliċi ( 45 ). Fuq kollox, dan jitfa’ oneru ta’ prova wisq tqil fuq l-applikant: kif jista’ juri l-interess li huwa għandu fl-iżvelar ta’ parir legali minkejja l-interess ġenerali li dan jinżamm kunfidenzjali, meta huwa ma jkunx jaf il-kontenut tiegħu? Bħal f’din il-kawża, fil-biċċa l-kbira tal-każijiet huwa ma jkollu ebda għażla oħra ħlief li jibbaża fuq l-interess pubbliku akbar f’termini ġenerali. Il-Kunsill biss jista’, — u għandu —, jagħmel din l-evalwazzjoni fuq il-bażi tal-kontenut tad-dokument inkwistjoni u taċ-ċirkustanzi partikolari tal-każ. Min-naħa l-oħra, f’deċiżjoni li ngħatat wara s-sentenza li hija s-suġġett ta’ dan l-appell, il-Qorti tal-Prim’Istanza tidher li ma tridx titfa’ l-oneru tal-prova fuq l-applikant. Hija ddeċidiet li l-fatt li applikant għal aċċess ma jinvokax interess pubbliku distint mill-prinċipji ta’ trasparenza u demokrazija “ma jimplikax awtomatikament li t-tweżin tal-interessi preżenti mhuwiex meħtieġ”, inkwantu “l-invokazzjoni ta’ dawn l-istess prinċipji tista’ tkun tant qawwija, fid-dawl taċ-ċirkustanzi partikolari tal-każ, li hija tipprevali fuq il-bżonn li jitħarsu d-dokumenti inkwistjoni” ( 46 ).

55.

In kwantu ddeċidiet li l-interess pubbliku akbar li jista’ jiġġustifika l-iżvelar ta’ dokument għandu, fil-prinċipju, ikun distint mill-prinċipji ta’ trasparenza, ta’ ftuħ u ta’ demokrazija jew ta’ parteċipazzjoni taċ-ċittadini fil-proċessi tat-teħid tad-deċiżjonijiet li fuqhom huwa bbażat ir-Regolament Nru 1049/2001, ħlief jekk l-applikant iressaq il-prova li, fir-rigward taċ-ċirkustanzi speċifiċi tal-każ, l-invokazzjoni ta’ dawn il-prinċipji hija tant neċessarja li tipprevali fuq il-ħtieġa ta’ protezzjoni tad-dokument inkwistjoni, il-Qorti tal-Prim’Istanza żviluppat interpretazzjoni mhux eżatta tal-aħħar frażi tal-Artikolu 4(2) tar-Regolament Nru 1049/2001, u b’hekk wettqet żball ta’ liġi.

56.

M. Turco, sostnut mill-Gvern Olandiż, jilmenta wkoll li l-Qorti tal-Prim’Istanza ma laqgħatx it-talba tiegħu għal miżuri ta’ organizzazzjoni tal-proċedura bil-għan li l-Kunsill jiġu ordnat jitrażmetti lill-Qorti tal-Prim’Istanza l-parir legali inkwistjoni. Billi għamlet hekk, il-Qorti tal-Prim’Istanza poġġiet ruħha f’sitwazzjoni fejn ma setgħetx tikkontrolla jekk il-Kunsill kienx evalwa korrettament l-interessi pubbliċi inkwistjoni. Fil-fatt, hija r-responsabbiltà tal-Qorti tal-Prim’Istanza li tikkontrolla li ġew imwieżna l-interessi pubbliċi skont kif huwa meħtieġ meta tiġi invokata l-eċċezzjoni ta’ kunfidenzjalità tal-pariri legali magħmula mill-istituzzjoni kkonċernata filwaqt li tħalli lil din tal-aħħar marġni diskrezzjonali wiesgħa. Stħarriġ ġudizzjarju effettiv normalment jeħtieġ li l-Qorti tal-Prim’Istanza tkun ħadet konjizzjoni tal-kontenut tal-pariri legali inkwistjoni, filwaqt li jiggarantixxi l-kunfidenzjalità fil-konfront tal-parti rikorrenti kif jippermetti l-Artikolu 67(3) tar-Regoli tal-Proċedura tagħha. Barra minn hekk, għal dak il-għan, il-Qorti tal-Prim’Istanza ġeneralment tordna lill-istituzzjoni kkonċernata biex tippreżenta l-parir legali inkwistjoni ( 47 ). L-utilità ta’ din il-miżura ta’ organizzazzjoni tal-proċeduri madankollu tiddependi fuq evalwazzjoni li għandha ssir mill-Qorti tal-Prim’Istanza f’kull kawża. Fil-każ ineżami, peress li kif diġà ntwera, il-Qorti tal-Prim’Istanza interpretat b’mod żbaljat il-kunċett ta’ interess pubbliku akbar li jiġġustifika deroga mill-kunfidenzjalità tal-pariri legali, la hu neċessarju u lanqas m’hu possibbli li tingħata deċiżjoni dwar il-mertu tal-aggravju mqajjem minn M. Turco f’dan ir-rigward.

57.

Skont l-Artikolu 61 tal-Istatut tal-Qorti tal-Ġustizzja, jekk l-appell ikun fondat sewwa, il-Qorti tal-Ġustizzja tista’ hija stess tiddeċiedi definittivament il-kawża, meta din tkun fi stat li tiġi deċiża. Dan huwa l-każ hawnhekk. Jirriżulta mill-motivazzjoni tad-deċiżjoni kkontestata li l-Kunsill irrifjuta li jiżvela l-parir legali inkwistjoni fuq il-bażi tal-interess pubbliku akbar invokat minn M. Turco, peress li kien tal-fehma li l-interess pubbliku akbar imsemmi fl-aħħar frażi tal-Artikolu 4(2) tar-Regolament Nru 1049/2001 ma jistax ikun ikkostitwit mill-interess pubbliku ta’ trasparenza u ta’ ftuħ tal-proċess tat-teħid tad-deċiżjonijiet. Fuq il-bażi ta’ din l-analiżi legalment żbaljata, il-Kunsill ma evalwax jekk l-interess pubbliku għat-trasparenza ma setax, f’din il-kawża, jipprevali fuq il-ħtieġa ta’ protezzjoni li tiġġustifika fil-prinċipju l-kunfidenzjalità tal-pariri legali u, għaldaqstant, tiġġustifika l-iżvelar tal-parir legali mitlub. B’hekk l-aggravju mqajjem minn M. Turco fil-Prim’Istanza huwa fondat, li jgħid li l-Kunsill ma vverifikax l-eżistenza tal-interess pubbliku akbar invokat minnu. Għal dawn il-motivi, id-deċiżjoni ta’ rifjut tal-iżvelar inkwistjoni għandha tiġi annullata.

58.

Minħabba l-motivi hawn fuq imsemmija, nissuġġerixxi li l-Qorti tal-Ġustizzja: