IL-KUMMISSJONI EWROPEA

Brussell, 17.10.2023

COM(2023) 649 final

2023/0376(COD)

Proposta għal

DIRETTIVA TAL-PARLAMENT EWROPEW U TAL-KUNSILL

li temenda d-Direttiva 2013/11/UE dwar is-soluzzjoni alternattiva għat-tilwim, għat-tilwim tal-konsumaturi, kif ukoll id-Direttivi (UE) 2015/2302, (UE) 2019/2161 u (UE) 2020/1828

(Test b’rilevanza għaż-ŻEE)

{SEC(2023) 347 final} - {SWD(2023) 334 final} - {SWD(2023) 335 final} - {SWD(2023) 337 final}

MEMORANDUM TA’ SPJEGAZZJONI

1.KUNTEST TAL-PROPOSTA

Raġunijiet u objettivi tal-proposta

Id-Direttiva 2013/11/UE 1 dwar is-Soluzzjoni Alternattiva għat-Tilwim tal-Konsumaturi (id-Direttiva ADR) tagħti lill-konsumaturi tal-UE l-possibbiltà li jsolvu t-tilwim tagħhom li jirriżulta minn obbligi kuntrattwali kontra negozjanti stabbiliti fl-UE bl-użu ta’ proċeduri barra mill-qorti ta’ kwalità. L-għan ewlieni huwa li jiġi żgurat li fl-Istati Membri kollha, l-entitajiet tal-ADR li jikkonformaw mal-kriterji komuni tal-kwalità jkunu jistgħu jiġu aċċessati biex isolvu t-tilwim fis-setturi kollha tas-suq tal-konsumaturi malajr, b’mod amikevoli, bi prezz raġonevoli u ġust. Din il-leġiżlazzjoni kienet kruċjali biex tipprovdi livell għoli ta’ protezzjoni tal-konsumatur fis-suq intern li jippermetti lill-konsumaturi jsolvu tilwim ta’ valur baxx li għalih joqogħdu lura milli jmorru l-qorti, minħabba l-ispiża u ż-żmien li jistgħu jkunu involuti. Għan-negozjanti, id-Direttiva tikkontribwixxi biex tgħinhom iżommu reputazzjoni tajba, jipparteċipaw fil-proċeduri tal-ADR u jikkonformaw mar-riżultati tal-ADR.

Id-Direttiva, madankollu, ġiet abbozzata aktar minn 10 snin ilu u ma tipprovdix tajjeb għal tilwim li jirriżulta minn xejriet ġodda tas-suq tal-konsumaturi. Tabilħaqq, il-konsumaturi tal-UE qed jixtru ħafna aktar online inkluż minn negozjanti mhux tal-UE. Sfortunatament, dan jimxi b’mod parallel ma’ esponiment akbar għal prattiki inġusti - permezz ta’ interfaċċi online - li materjalment ifixklu jew ixekklu, apposta jew effettivament, il-kapaċità tar-riċevituri tas-servizz li jagħmlu għażliet jew deċiżjonijiet awtonomi u infurmati (dark patterns), reklamar moħbi, riċensjonijiet foloz, preżentazzjonijiet distorti tal-prezzijiet jew nuqqas ta’ informazzjoni prekuntrattwali importanti. Dawn ix-xejriet għandhom impatt ukoll fuq ix-xiri offline sa ċertu punt peress li l-konsumaturi huma dejjem aktar influwenzati mill-kummerċjalizzazzjoni diġitali li taffettwa l-affinità tal-konsumaturi għal ditti u kummerċjanti speċifiċi. Dawn l-iżviluppi jipperikolaw il-fiduċja tal-konsumatur fis-swieq diġitali u jisfruttaw il-vulnerabbiltajiet tal-konsumatur. Dan ifisser li l-konsumaturi jeħtieġu proċeduri effiċjenti biex jittrattaw tilwim li qed isir dejjem aktar kumpless.

L-evalwazzjoni tal-Kummissjoni tal-2023 tal-implimentazzjoni tad-Direttiva tal-ADR madwar l-UE kkonkludiet li l-ADR, b’mod partikolari l-ADR transfruntiera, għadha ma tintużax biżżejjed f’ħafna Stati Membri minħabba għadd ta’ fatturi bħall-ispejjeż, il-proċeduri kumplessi, il-lingwa u l-liġi applikabbli. L-ambitu tad-Direttiva tal-ADR, li huwa definit b’mod strett, mhuwiex adattat biex isolvi firxa wiesgħa ta’ tilwim li jinqala’, b’mod partikolari fis-swieq diġitali. L-approċċ ta’ armonizzazzjoni minima meħud fid-Direttiva tal-ADR ippermetta lill-Istati Membri jfasslu l-qafas tal-ADR tagħhom stess li jaqbel mal-kultura, l-investiment, ir-riżorsi, l-infrastruttura, is-sensibilizzazzjoni, eċċ. F’dan l-isfond, il-Kummissjoni ħabbret il-Pakkett dwar l-Infurzar tal-Konsumatur fil-Programm ta’ Ħidma leġiżlattiv tagħha għall-2023 2 li ppreveda l-proposti tal-Kummissjoni b’emendi mmirati għad-Direttiva tal-ADR u r-revoka tar-Regolament dwar is-Soluzzjoni Online għat-Tilwim (ODR) 3 .

Din il-proposta għandha l-għan li żżomm l-approċċ attwali ta’ armonizzazzjoni minima u temendah biss biex tagħmlu aktar adattat għas-swieq moderni tal-konsumatur.

L-għanijiet tad-Direttiva tal-ADR riveduta huma li:

·tagħmel il-qafas tal-ADR adattat għas-swieq diġitali billi tkopri b’mod espliċitu firxa wiesgħa ta’ drittijiet tal-konsumatur tal-UE li jistgħu ma jiġux deskritti b’mod espliċitu fil-kuntratti jew li huma relatati mal-istadji prekuntrattwali;

·ittejjeb l-użu tal-ADR f’tilwim transfruntier permezz ta’ assistenza aktar personalizzata għall-konsumaturi u n-negozjanti;

·tissimplifika l-proċeduri tal-ADR għall-benefiċċju tal-atturi kollha; inkluż it-tnaqqis tal-obbligi ta’ rappurtar tal-entitajiet tal-ADR u l-obbligi ta’ informazzjoni tan-negozjanti filwaqt li n-negozjanti jiġu mħeġġa jżidu l-involviment tagħhom fit-talbiet tal-ADR permezz tal-introduzzjoni ta’ dmir ta’ tweġiba.

Sabiex jintlaħqu dawn l-għanijiet, l-elementi li ġejjin qed jitressqu f’din il-proposta:

·Ambitu tal-applikazzjoni: il-kjarifika u t-twessigħ tal-ambitu materjali u ġeografiku tad-Direttiva tal-ADR biex ikopru:

·kull tip ta’ tilwim dwar il-liġi tal-konsumatur tal-UE (jiġifieri mhux limitat għal dak relatat ma’ kuntratt). Problema bid-Direttiva attwali hija li l-ambitu tagħha huwa definit b’mod strett u għalhekk jista’ jeskludi tilwim relatat ma’ stadji prekuntrattwali jew drittijiet statutorji bħall-bdil ta’ fornituri ta’ servizzi jew li għandu jiġi protett kontra l-imblukkar ġeografiku;

·li jiġi kopert tilwim bejn il-konsumaturi tal-UE u n-negozjanti mhux tal-UE (li se jkunu jistgħu jipparteċipaw fil-proċeduri tal-ADR fuq bażi volontarja, bl-istess mod bħal għan-negozjanti tal-UE).

·Dmir ta’ tweġiba: ir-rekwiżit li n-negozjanti jwieġbu għal mistoqsija ta’ entità tal-ADR, jekk għandhomx l-intenzjoni li jipparteċipaw fil-proċess tal-ADR propost jew le (iżda ma jimponux parteċipazzjoni fil-proċessi tal-ADR).

·Obbligi ta’ informazzjoni: it-tneħħija tal-obbligu fuq in-negozjanti li jinfurmaw lill-konsumaturi dwar l-entitajiet tal-ADR f’każ li ma jkollhomx l-intenzjoni li jinvolvu ruħhom.

·ADR transfruntiera: l-għoti ta’ rwol ġdid ta’ appoġġ lill-korpi rilevanti u speċjalment liċ-Ċentri Ewropej tal-Konsumaturi (ECCs) biex jassistu u jissenjalaw lill-konsumaturi f’tilwim transfruntier u biex il-Kummissjoni tintroduċi għodod diġitali faċli għall-utent biex jgħinu lill-konsumaturi jiġu ssenjalati lil korp kompetenti biex isolvu t-tilwim tagħhom.

Ir-rekwiżiti ta’ rappurtar għandhom rwol ewlieni fl-iżgurar ta’ infurzar korrett u monitoraġġ xieraq tal-leġiżlazzjoni. Il-kostijiet tagħhom huma kumplessivament ikkumpensati sew mill-benefiċċju li jġibu magħhom, b’mod partikolari fil-monitoraġġ u fl-iżgurar tal-konformità ma’ miżuri ta’ politika ewlenin. Madankollu, ir-rekwiżiti ta’ rapportar jistgħu jimponu wkoll piżijiet sproporzjonati fuq il-partijiet ikkonċernati, li jaffettwaw b’mod partikolari lill-SMEs u lill-mikrokumpaniji. L-akkumulazzjoni tagħhom maż-żmien tista’ tirriżulta f’obbligi żejda, duplikati, jew obsoleti, frekwenza u twaqqit ineffiċjenti, jew f’metodi ta’ ġbir inadegwati. Billi tissimplifika aktar il-qafas tal-ADR madwar l-UE, l-inizjattiva għandha tiġġenera ffrankar tal-ispejjeż u inqas piż amministrattiv kemm għall-awtoritajiet kompetenti tal-ADR kif ukoll għan-negozjanti f’konformità mal-prinċipji REFIT u “one-in-out-out” u tikkontribwixxi wkoll għal kundizzjonijiet ekwi akbar għan-negozjanti tal-UE u mhux tal-UE.

Għalhekk, is-simplifikazzjoni tal-obbligi ta’ rappurtar u t-tnaqqis tal-piżijiet amministrattivi huma prijorità.

F’dan il-kuntest, il-proposta preżenti għandha l-għan li tissimplifika l-inizjattivi inklużi fir-rimedju tal-konsumatur billi:

(a)it-tneħħija tal-obbligi ta’ informazzjoni tal-ADR għan-negozjanti;

(b)L-entitajiet tal-ADR ikollhom jipprovdu rapporti biennali tal-attivitajiet tagħhom minflok rapporti annwali lill-Awtoritajiet Kompetenti tal-ADR u ma jkollhomx għalfejn jirrapportaw aktar dwar il-kooperazzjoni tagħhom fi ħdan netwerks ta’ entitajiet tal-ADR li jiffaċilitaw is-soluzzjoni ta’ tilwim transfruntier, jekk applikabbli;

(c)L-entitajiet tal-ADR mhux se jibqa’ jkollhom għalfejn jipprovdu lill-awtoritajiet kompetenti kull sentejn valutazzjoni tal-effettività tal-kooperazzjoni tagħhom fi ħdan in-netwerks tal-entitajiet tal-ADR, it-taħriġ ipprovdut lill-persunal tagħhom u valutazzjoni tal-effettività tal-proċedura tal-ADR offruta mill-entità u ta’ modi possibbli biex tittejjeb il-prestazzjoni tagħha.

Konsistenza mad-dispożizzjonijiet eżistenti fil-qasam ta’ politika

Id-Direttiva tal-ADR hija direttiva proċedurali li tipprovdi kriterji ta’ kwalità li għandhom jiġu applikati mill-entitajiet tal-ADR b’mod simili madwar l-Unjoni u l-proċeduri għall-Istati Membri biex jakkreditaw tali entitajiet, jimmonitorjaw il-konformità tagħhom mal-kriterji u jiżguraw livell effettiv ta’ trasparenza dwar l-eżistenza u l-funzjonament ta’ tali entitajiet.

L-emendi proposti għandhom l-għan li jiżguraw li t-tilwim kollu tal-konsumaturi, b’mod partikolari dak li jinqala’ fis-swieq diġitali, inklużi l-obbligi mhux kuntrattwali, u dak relatat mad-drittijiet statutorji ekstrakuntrattwali jkun jista’ jiġi indirizzat mill-entitajiet tal-ADR. Fil-kjarifika u l-estensjoni tal-kamp ta’ applikazzjoni tad-Direttiva tal-ADR, l-emendi se jżidu l-konsistenza tagħha mal-leġiżlazzjoni eżistenti tal-konsumatur billi jippermettu lill-entitajiet tal-ADR jittrattaw firxa usa’ ta’ tilwim li huwa speċifikat fl-anness tagħha. It-titjib għalhekk se jaffettwa b’mod pożittiv il-kisba tal-objettivi fil-qasam ta’ politika.

Il-proposta hija wkoll parti mill-ewwel pakkett ta’ miżuri biex jiġu razzjonalizzati r-rekwiżiti ta’ rappurtar. Dan huwa pass fi proċess kontinwu li jħares b’mod komprensiv lejn rekwiżiti ta’ rapportar eżistenti, bil-ħsieb li jivvaluta r-rilevanza kontinwa tagħhom u biex jagħmilhom aktar effiċjenti. Ir-razzjonalizzazzjoni introdotta minn dawn il-miżuri mhux se taffettwa l-kisba tal-objettivi fil-qasam tal-politika. Madankollu, l-iffrankar tal-ispejjeż u l-ħin investit fl-obbligi ta’ rappurtar, li bl-ebda mod ma jtejbu l-proċess tal-ADR, huwa ta’ vantaġġ għan-negozji u l-entitajiet tal-ADR.

Konsistenza ma’ politiki oħra tal-Unjoni

L-Artikolu 21 tal-Att dwar is-Servizzi Diġitali dwar is-soluzzjoni tat-tilwim barra mill-qorti huwa mingħajr preġudizzju għad-Direttiva tal-ADR (l-Artikolu 21 (9)). Barra minn hekk, tirregola kif l-utenti tas-servizzi intermedjarji jistgħu jilmentaw dwar id-deċiżjonijiet ta’ moderazzjoni tal-kontenut tal-intermedjarju fir-rigward ta’ kontenut illegali jew dannuż, inkluż meta l-fornitur tas-servizzi jiddeċiedi li ma jiħux azzjoni wara avviż. Anki jekk tali kontenut jew kontenut illegali li b’xi mod ieħor ikun inkompatibbli mat-termini u l-kundizzjonijiet intermedjarji jista’ jikkonċerna l-prattiki kummerċjali ħżiena ta’ kummerċjant terz, it-tilwima skont l-Artikolu 21 tad-DSA tiġi solvuta bejn l-intermedjarju u r-riċevitur ikkonċernati mid-deċiżjoni ta’ moderazzjoni tal-kontenut u tkun limitata għar-restrizzjonijiet applikabbli għall-kontenut jew għall-kont inkwistjoni. Id-Direttiva tal-ADR se tibqa’ applikabbli għat-tilwim tal-konsumaturi man-negozjant ta’ parti terza li ġeneralment jikkonċerna kif għandhom jittieħdu l-flus lura, kif jissewwa prodott difettuż, kif jitwaqqaf kuntratt li kien ibbażat fuq termini inġusti, eċċ. Id-Direttiva tal-ADR, għalhekk, tipprovdi mezzi komplementari lill-konsumaturi sabiex isolvu kwistjonijiet marbuta ma’ prattiki kummerċjali illegali tan-negozjant u mhux mal-moderazzjoni tal-kontenut imwettqa mill-intermedjarju.

·L-informazzjoni obbligatorja dwar l-ADR fuq il-website tan-negozjanti mhijiex effettiva għal dawk in-negozjanti li m’għandhomx l-intenzjoni li jinvolvu ruħhom fi proċeduri tal-ADR u mhumiex obbligati li jagħmlu dan skont il-liġi nazzjonali jew tal-UE. Għall-kuntrarju, in-negozjanti li jimpenjaw ruħhom b’mod attiv fl-ADR se jkunu liberi li jippromwovu dan il-fatt lill-klijenti tagħhom b’mod adegwat.

·L-obbligu ta’ rappurtar tal-entitajiet tal-ADR huwa ssimplifikat biex titnaqqas il-frekwenza tar-rapporti tagħhom minn sena għal sentejn. Dan se jippermetti li jkun hemm aktar informazzjoni biex tinġabar u b’hekk ikun hemm bażi ta’ data aħjar biex jiġi vvalutat il-funzjonament tagħhom fuq perjodu ta’ żmien medju. Xi punti ma għandhomx ikunu obbligatorji peress li huma l-entitajiet tal-ADR li jiddeċiedu liema informazzjoni hija l-aktar rilevanti biex jippubblikaw u jew jittrażmettu lill-awtoritajiet kompetenti. L-ispejjeż u l-ħin iffrankati għandhom jintużaw għal skopijiet oħra bħat-taħriġ tal-persunal tagħhom.

2.BAŻI ĠURIDIKA, SUSSIDJARJETÀ U PROPORZJONALITÀ

Bażi ġuridika

Sussidjarjetà

Proporzjonalità

Għażla tal-istrument

L-istrument magħżul huwa Direttiva li temenda d-Direttiva 2013/11/UE. Direttiva hija vinkolanti fir-rigward tar-riżultat tal-kisba tal-funzjonament tas-suq intern, iżda tħalli lill-awtoritajiet nazzjonali l-għażla tal-forma u tal-metodi. Dan se jippermetti lill-Istati Membri jemendaw il-leġiżlazzjoni fis-seħħ (b’riżultat tat-traspożizzjoni tad-Direttiva 2013/11/UE) sa fejn ikun meħtieġ biex tiġi żgurata l-konformità, filwaqt li jillimita l-impatt ta’ tali riforma fuq is-sistemi leġiżlattivi tagħhom.

B’mod parallel ma’ din ir-reviżjoni, qed jiġi propost li jitħassar ir-Regolament (UE) Nru 524/2013 6 dwar is-soluzzjoni online għat-tilwim (ODR) għat-tilwim tal-konsumaturi u li titwaqqaf il-pjattaforma tal-ODR li tipprovdi minħabba l-ineffiċjenza ta’ din is-sistema u l-ispejjeż sproporzjonati għan-negozji tal-UE. Huwa għalhekk meħtieġ li jiġu emendati d-Direttivi tal-UE li fihom referenzi għar-Regolament dwar l-ODR.

3.RIŻULTATI TAL-EVALWAZZJONIJIET EX POST, TAL-KONSULTAZZJONIJIET MAL-PARTIJIET IKKONĊERNATI U TAL-VALUTAZZJONIJIET TAL-IMPATT

Evalwazzjonijiet ex post/kontrolli tal-idoneità tal-leġiżlazzjoni eżistenti

L-aċċess għall-ADR jiddependi fuq it-tariffi, l-assistenza disponibbli, il-proċeduri faċli għall-utent, l-għarfien, eċċ. Hemm ħafna ostakli fl-aċċess għall-ADR, b’mod partikolari f’każijiet transfruntieri (fir-rigward tal-liġi applikabbli, il-lingwa, l-ispejjeż, il-proċeduri kumplessi). L-investimenti mill-entitajiet tal-ADR fid-diġitalizzazzjoni wrew li jagħmlu l-ADR irħas fit-tul u jtejbu l-konsistenza fl-eżitu tal-ADR. L-ispejjeż tal-ADR ivarjaw b’mod sinifikanti bejn l-Istati Membri skont l-infrastruttura eżistenti, il-mudell ta’ finanzjament, l-għadd ta’ entitajiet tal-ADR akkreditati u mmonitorjati, it-tariffi tal-konsumaturi u tan-negozjanti kif ukoll jekk kienx hemm strutturi tal-ADR li kienu jeżistu qabel. IIn-nuqqas ta’ data dwar l-ispejjeż, jagħmilha diffiċli li tiġi kkalkulata l-kosteffettività tal-ADR. Madankollu, meta mqabbla mal-ispejjeż li jġarrbu l-konsumaturi, in-negozjanti u l-Istati Membri jekk it-tilwim kollu tal-konsumaturi kellu jiġi ttrattat fil-qorti, is-sistema tal-ADR hija ħafna aktar kosteffiċjenti. Jista’ possibbilment isir xi ffrankar fl-ispejjeż billi jitnaqqsu ċerti piżijiet ta’ rappurtar li ġew ivvalutati bħala sproporzjonati minn ħafna partijiet ikkonċernati.

Ir-restrizzjoni tal-kamp ta’ applikazzjoni għan-negozjanti stabbiliti fl-UE madankollu qed iċċaħħad lil ħafna konsumaturi milli jaċċessaw sistemi ta’ rimedju ġust. F’sitwazzjonijiet ta’ kriżi, eż. il-pandemija tal-COVID-19 u l-kriżi reċenti tal-enerġija, il-proċeduri tal-ADR urew li huma mekkaniżmi importanti biex jiġi indirizzat l-għadd akbar ta’ kwistjonijiet tal-konsumatur li ġġeneraw il-kriżijiet. Għalhekk, dawn il-kriżijiet ma jiddubitawx ir-rilevanza tad-Direttiva, iżda l-kwistjoni hija jekk ċerti mekkaniżmi għandhomx jissaħħu b’mod partikolari biex l-entitajiet tal-ADR ikunu jistgħu jittrattaw aktar każijiet fl-istess ħin permezz ta’ raggruppament ta’ każijiet.

L-approċċ ta’ armonizzazzjoni minima ntlaqa’ tajjeb u l-partijiet ikkonċernati rrakkomandaw bil-qawwa li jinżamm. L-entitajiet tal-ADR ibbenefikaw minn azzjonijiet fil-livell tal-UE li offritilhom pjattaforma għall-iskambju tal-aħjar prattiki u assistenza finanzjarja biex itejbu l-infrastruttura tagħhom inkluż it-trattament tal-każijiet, il-bini tal-kapaċità u l-għarfien tal-ADR tagħhom.

Il-konklużjonijiet tal-evalwazzjoni wasslu lill-Kummissjoni biex tirrifletti fuq proposta leġiżlattiva biex temenda d-Direttiva tal-ADR attwali biex tagħmilha aktar adattata b’mod partikolari għas-swieq diġitali.

Konsultazzjonijiet mal-partijiet ikkonċernati

(a)wettqet żewġ konsultazzjonijiet pubbliċi multilingwi b’approċċ retrospettiv u li jħares’ il quddiem dwar l-ADR; u ppubblikat Sejħa għal Evidenza li enfasizzat il-miżuri ta’ politika għar-reviżjoni tad-Direttiva tal-ADR fuq is-sit web tagħha Semma’ Leħnek;

(b)organizza diversi workshops ta’ konsultazzjoni fiżika u ibrida inkluża l-assemblea tal-ADR 2021; diskussjoni tal-panel fis-Summit tal-Konsumatur u d-diskussjoni madwar mejda dwar l-ADR transfruntieri fl-2022;

(c)fasslu kwestjonarju biex jgħin lill-awtoritajiet kompetenti tal-ADR jikkompilaw ir-rapporti nazzjonali tal-ADR tagħhom tal-2022 f’konformità mal-Artikolu 26 tad-Direttiva tal-ADR;

(d)ħadu sehem f’diversi avvenimenti biex jiġbru feedback dwar kif l-ADR tista’ tittejjeb (eż. avvenimenti ta’ anniversarju tal-entitajiet tal-ADR, avvenimenti tan-netwerk tal-ADR ta’ FIN-Net u Travel-net, sessjonijiet ta’ informazzjoni, eċċ);

(e)ikkummissjona studju li ffoka fuq l-implimentazzjoni tal-ADR fuq il-post f’ 4 ġurisdizzjonijiet u studju dwar l-imġiba tal-ADR;

(f)ħares lejn id-dokumenti ta’ pożizzjoni reċenti dwar l-ADR mill-partijiet ikkonċernati ewlenin inklużi l-ECC-Net 8 , il-BEUC 9 , eċċ.

Maġġoranza kbira tal-partijiet ikkonċernati fil-kategoriji kollha, enfasizzaw il-ħtieġa li tiġi riveduta d-Direttiva tal-ADR billi jitwessa’ l-kamp ta’ applikazzjoni tagħha biex tinkludi b’mod espliċitu tilwim relatat mad-drittijiet statutorji tal-konsumatur indipendentement mill-eżistenza jew le ta’ kuntratt jew dak li jinsab fil-kuntratt, u b’hekk il-qafas tal-ADR isir aktar aċċessibbli u b’hekk kosteffettiv, b’mod partikolari biex jiġi indirizzat tilwim transfruntier. Kien hemm fehmiet diverġenti dwar jekk l-ADR kollettiva għandhiex tiġi inċentivata permezz tar-raggruppament ta’ każijiet minħabba r-riżorsi u l-kapaċità limitati ta’ xi entitajiet tal-ADR. Fil-kuntest tal-konsultazzjoni pubblika miftuħa, 58 % mill-111 rispondent esprimew l-appoġġ tagħhom għall-ADR kollettiva. Id-diskussjoni transfruntiera madwar mejda kkonkludiet ukoll li l-ADR kollettiva għandha tiġi mħeġġa bħala mod kif tiġi żgurata s-sostenibbiltà tal-entitajiet tal-ADR fi żminijiet ta’ kriżi. Madankollu, il-partijiet ikkonċernati enfasizzaw li t-tfassil tal-ADR kollettiva għandu jitħalla f’idejn l-Istati Membri.

Xi partijiet ikkonċernati jemmnu li t-titjib tar-rwol tal-punti ta’ kuntatt tal-ODR biex isiru punti ta’ kuntatt de factotal-ADR jtejjeb b’mod partikolari l-potenzjal biex jissolva tilwim transfruntier. Il-maġġoranza tal-partijiet ikkonċernati ħasbu li peress li l-pjattaforma tal-ODR hija ineffettiva, kien meħtieġ li jiġu pprovduti għodod faċli għall-utent għal sinjalar aħjar tal-konsumatur dwar il-possibbiltajiet ta’ rimedju tagħhom u l-entitajiet tal-ADR possibbli li għandhom jintużaw.

Il-partijiet ikkonċernati enfasizzaw ukoll li l-ECCs għandhom rwol importanti ħafna biex jgħinu lill-konsumaturi bi problemi fix-xiri transfruntier tagħhom. Pereżempju, il-ministerjali informali dwar l-affarijiet tal-konsumatur organizzat mill-Presidenza Ċeka tal-Kunsill f’Settembru 2022 ikkonferma li l-Istati Membri kollha huma sodisfatti bl-assistenza pprovduta mill-ECC-Net lill-konsumaturi fit-tilwim transfruntier tagħhom u jaraw ir-rwol tagħhom imsaħħaħ fil-futur.

Il-parteċipanti fl-Assemblea tal-ADR tal-2021 enfasizzaw l-importanza li jitnaqqsu l-obbligi ta’ rappurtar għall-entitajiet tal-ADR biex jilliberaw riżorsi li jistgħu jintużaw biex jespandu s-sensibilizzazzjoni tagħhom.

Ġbir u użu tal-għarfien espert

Il-Kummissjoni kkummissjonat tliet studji relatati mal-ADR lil kuntratturi esterni:

(1)Studju tal-ġbir ta' data: jiġifieri biex jiġi analizzat ir-rispons li wasal mill-konsultazzjoni pubblika li tħares lura, ir-rapporti nazzjonali tal-ADR ippreżentati lill-Kummissjoni mill-Istati Membri kollha tal-UE, in-Norveġja u l-Iżlanda, u 5 studji tal-każ li kienu bbażati fuq riċerka bbażata biss fuq id-dokumentazzjoni u intervisti fis-setturi li ġejjin (il-kummerċ elettroniku, l-ivvjaġġar, il-finanzi, l-IA fl-ADR, u l-akkreditazzjoni tal-entitajiet tal-ADR).

(2)Studju dwar l-imġiba tal-ADR dwar kif il-konsumaturi għandhom jiġu mħajra jużaw l-ADR u kif il-lawbot assistit mill-IA jgħin lill-konsumaturi jifhmu aħjar ir-rimedju tagħhom u jsibu l-entità tal-ADR it-tajba.

(3)Studju legali li eżamina l-letteratura akkademika dwar l-ADR/l-ODR f’4 Stati Membri tal-UE.

Valutazzjoni tal-impatt

Il-Valutazzjoni tal-Impatt analizzat 4 opzjonijiet differenti. Dik preferuta rreferiet għall-estensjoni tal-kamp ta’ applikazzjoni materjali tad-Direttiva, is-simplifikazzjoni tal-ADR transfruntier u l-introduzzjoni tad-dmir ta’ tweġiba għan-negozjanti.

Din l-opzjoni tagħmel l-għadd ta’ tilwim potenzjali tal-ADR jiżdied b’madwar 4.5 % bħala konsegwenza diretta tal-estensjoni tal-kamp ta’ applikazzjoni materjali tad-Direttiva għal tilwim tal-konsumaturi li jmur lil hinn minn kwistjonijiet kuntrattwali stretti, peress li tilwim addizzjonali li jikkonċerna drittijiet statutorji li mhumiex imsemmija b’mod espliċitu f’kuntratt jew relatati ma’ kwistjonijiet li jirriżultaw mid-drittijiet tal-konsumatur bħall-bdil bejn il-fornituri tas-servizzi, id-diskriminazzjoni, it-trasparenza tal-prezzijiet u l-informazzjoni prekuntrattwali, jew il-portabbiltà tal-kontenut jistgħu jiġu inklużi. Bħalissa, kif jidher fid-definizzjoni tal-problema tal-valutazzjoni tal-impatt, hemm madwar 2,250,000 konsumatur li qed jesperjenzaw kwistjonijiet u li potenzjalment jixtiequ jsolvuhom permezz tal-ADR. Madankollu, dan l-għadd kbir ta’ konsumaturi interessati fl-ADR jonqos sostanzjalment f’dak li għandu x’jaqsam mat-talba għal proċedura tal-ADR. Dan huwa dovut għal diversi fenomeni bħan-nuqqas ta’ għarfien dwar l-entitajiet eżistenti tal-ADR, dewmien twil li għandu jkun mistenni eċċ. Il-konsumaturi jibbilanċjaw l-ammont tat-telf tagħhom mal-piż li jipprevedu u se jiddeċiedu li jitolbu proċedura tal-ADR biss jekk l-ammont inkwistjoni jkun relattivament għoli. Il-korpi tal-ADR iwettqu testijiet ta’ eliġibbiltà pereżempju dwar il-kamp ta’ applikazzjoni tad-drittijiet ikkonċernati u dwar it-tip ta’ evidenza li għandha tiġi pprovduta fir-rigward ta’ kuntatti preċedenti man-negozjant. Dawn it-testijiet ikomplu jnaqqsu l-għadd ta’ każijiet li finalment huma soġġetti għal proċess tal-ADR. Skont id-data trażmessa minn 23 awtorità kompetenti nazzjonali, bħala medja biss 300,000 każ fis-sena, fl-UE kollha huma aċċettati bħala eliġibbli biex jiġu solvuti permezz ta’ proċedura tal-ADR. Madwar nofs minn dawk mhux se jipproċedu peress li n-negozjanti fil-biċċa l-kbira tal-każijiet mhumiex obbligati li jaqblu li jipparteċipaw, jew in-negozjant u l-konsumatur jaqblu li jsolvu t-tilwima qabel ma jintemm il-proċess tal-ADR, jew ma jistgħux isibu soluzzjoni aċċettabbli u jiddeċiedu li jabbandunaw il-proċess tal-ADR.

Mit-2,250,000 konsumatur interessati li jwettqu ADR, madwar 4.5 % għandhom tilwima li llum taqa’ barra mill-kamp ta’ applikazzjoni tad-Direttiva tal-ADR u għalhekk ma tkunx eliġibbli għall-ADR (100,000 tilwima). Għalhekk, it-tilwim potenzjali b’din il-miżura jiżdied minn 300,000 tilwima attwali għal 400,000. Għal kull tilwima eliġibbli, tintbagħat notifika mill-entità tal-ADR li tirċievi lment lin-negozju kkonċernat biex jibda t-tilwima barra mill-qorti. Minn dawn l-400,000 notifika mibgħuta mill-entitajiet tal-ADR lin-negozji, 240,000 isiru tilwimiet 10 , filwaqt li madwar 128,000 ma jiġux imwieġba 11 .

Jekk fid-Direttiva jiġi introdott dmir ta’ tweġiba, huwa stmat li l-ispiża għan-negozji biex jibagħtu tweġiba waħda hija ta’ madwar EUR 20 (inklużi t-tħejjija, l-ipproċessar u t-trażmissjoni), li jirriżulta fi spiża totali għan-negozji ta’ EUR 2.6 miljun fis-sena, jew EUR 23 miljun f’ 10 snin 12 . Sehem mill-128,000 tilwima potenzjali li n-negozji issa jkollhom iwieġbu għalihom 13 jista’ jinbidel f’tilwim reali, bi tweġibiet negattivi min-negozji li jirriżultaw f’ċertezza msaħħa għall-konsumaturi, li jistgħu jiddeċiedu li jressqu t-talba tagħhom (jew le) xi mkien ieħor. Mill-128,000 tilwima potenzjali, huwa stmat li madwar 77,000 se jinbidlu f’tilwim attwali 14 (l-aktar dawk marbuta ma’ negozji li qabel ma kinux konxji tal-ADR, għal total ta’ kważi 200,000 tilwim ġdid taħt din l-opzjoni ta’ politika 15 ). Jekk il-konsumaturi jirbħu 90 % tad-drabi (bin-negozji jaċċettaw l-eżitu tal-ADR), dan inaqqas id-detriment b’EUR 33 miljun kull sena 16 , jiġifieri EUR 290 miljun f’10 snin. Madankollu, it-trattament ta’ dawn l-200,000 tilwima ġdida jista’ jiswa sa EUR 60 miljun kull sena 17 (EUR 527 miljun f’10 snin) għall-entitajiet tal-ADR, li jistgħu jiġu ffinanzjati b’diversi modi 18 . L-iffaċilitar tar-raggruppament ta’ każijiet simili ma’ negozjant speċifiku mill-entitajiet tal-ADR jiġġenera ffrankar għalihom (bħala riżultat ta’ ġestjoni aktar effiċjenti), u b’hekk l-ispejjeż tagħhom jiġu kkumpensati b’EUR 11-il miljun fis-sena (jiġifieri EUR 97 miljun f’10 snin) 19 . L-ispejjeż żejda netti għall-entitajiet tal-ADR, meta jitqiesu l-ekonomiji ta’ skala, jistgħu jvarjaw minn EUR 0 sa EUR 49 miljun fis-sena (medja ta’ EUR 25 miljun), jew minn EUR 0 sa EUR 430 miljun f’10 snin (medja ta’ EUR 215 miljun). L-entitajiet tal-ADR li jġarrbu l-ispejjeż jistgħu jgħadduhom ukoll lin-negozjanti, bl-għarfien li xorta waħda jiffrankaw meta mqabbla mal-fatt li jmorru l-qorti. Id-dmir ta’ tweġiba jissostitwixxi r-rekwiżit attwali li tiġi żvelata informazzjoni dwar l-ADR, għan-negozji li la beħsiebhom u lanqas ma huma obbligati jsolvu t-tilwim permezz tal-ADR (64 % 20 tan-negozjanti) 21 . Huwa magħruf mill-Valutazzjoni tal-Impatt marbuta mad-Direttiva tal-ADR attwali 22 li l-ispiża aġġustata għall-inflazzjoni biex tingħata informazzjoni lill-konsumaturi hija ta’ madwar EUR 310 għal kull negozju 23 . Din hija fil-biċċa l-kbira spiża ta’ darba. Kull sena, għan-negozji li għadhom kif ġew stabbiliti li ma jaderixxux ma’ xi entità tal-ADR, 24 l-iffrankar totali jammonta għal EUR 99 miljun fis-sena, 25 jiġifieri EUR 870 miljun f’10 snin; sehem mill-ispejjeż li jirriżultaw miż-“żieda ta’ informazzjoni dwar l-ADR fil-kuntratti, il-fatturi, l-irċevuti, il-websajts, rivisti/fuljetti” 26 imbagħad jiġu ffrankati wkoll għan-negozji attwali, għal total ta’ EUR 165 miljun fis-sena, jiġifieri EUR 1.4 biljun f’10 snin (total ta’ EUR 2.3 biljun f’10 snin bħala ffrankar għan-negozji).

L-għoti ta’ rwol ta’ appoġġ lill-ECCs (jew korpi oħra) ifisser li l-ECCs ikollhom jassistu lill-ADRs b’mistoqsijiet dwar il-liġi applikabbli fi Stati Membri oħra, billi jittraduċu l-korrispondenza u d-dokumenti rilevanti għall-każ, eċċ. Dan huwa stmat li jeħtieġ madwar 50 ekwivalenti full-time (FTEs) fl-UE kollha, li jassorbu mill-ġdid l-għadd ekwivalenti ta’ karigi li jaġixxu bħala punti ta’ kuntatt tal-ODR fl-Istati Membri. Din il-miżura mingħajr spejjeż 27 min-naħa tagħha tkompli tnaqqas id-detriment tal-konsumatur u tiffranka l-ispejjeż għall-entitajiet tal-ADR.

Impatti soċjali: Iċ-ċertezza li tinkiseb tweġiba malajr għall-ilmenti tagħhom imressqa għal ADR xierqa tnaqqas drastikament l-istress tal-konsumaturi li jivvalutaw aħjar il-fattibbiltà tad-diversi possibbiltajiet biex isolvu t-tilwim. Il-kamp ta’ applikazzjoni estiż tad-Direttiva jnaqqas ukoll ix-xogħol b’lura fil-qorti peress li bħalissa l-konsumaturi jista’ jkollhom biss is-soluzzjoni tagħhom fil-qorti. Is-sostituzzjoni tal-Pjattaforma tal-ODR ma jkollha l-ebda impatt soċjali fuq l-impjiegi peress li l-punt ta’ kuntatt tal-Istati Membri (madwar 50 FTE fl-UE kollha) jiġi assorbit mill-ECCs b’responsabbiltajiet transfruntiera ġodda tal-ADR.

Impatti ambjentali: L-espansjoni tal-ambitu tad-Direttiva biex jinkludi tilwim ekstrakuntrattwali tippermetti lill-konsumaturi jfittxu rimedju għad-danni li jirriżultaw minn prattiki kummerċjali inġusti, inklużi dawk relatati ma’ asserzjonijiet ekoloġiċi qarrieqa. Il-possibbiltà li jinkiseb rimedju kontra l-greenwashing permezz tal-ADR issaħħaħ l-isforzi tal-awtoritajiet pubbliċi għall-protezzjoni tal-konsumatur u tikkontribwixxi biex jintlaħqu l-għanijiet tal-istrateġija tal-Patt Ekoloġiku Ewropew. Fl-istess ambitu, il-konsumaturi jkunu jistgħu jippreżentaw ukoll asserzjoni tal-ADR dwar każijiet oħra b’impatt ambjentali bħal dawk relatati ma’ informazzjoni prekuntrattwali qarrieqa fir-rigward ta’ kuntratti tal-enerġija jew ta’ asserzjonijiet ambjentali.

Idoneità regolatorja u simplifikazzjoni

Il-miżuri fir-reviżjoni proposta se jipprovdu l-opportunitajiet li ġejjin għal effiċjenza mtejba, ikkalkulata fuq bażi annwali:

·Iffrankar kontinwu tal-ispejjeż ta’ aġġustament ta’ EUR 370 miljun għan-negozji (sostituzzjoni tal-Pjattaforma tal-ODR tal-UE);

·EUR 264 miljun f’iffrankar kontinwu tal-ispejjeż ta’ aġġustament għan-negozji (tneħħija ta’ obbligi ta’ żvelar ta’ informazzjoni tal-ADR).

L-għażla ppreferuta ġġib magħha l-ispejjeż ta’ aġġustament annwali żgħar li ġejjin:

·EUR 2,6 miljun fi spejjeż kontinwi ta’ aġġustament għan-negozji (mid-dmir ta’ tweġiba);

·EUR 25M fi spejjeż kontinwi ta’ aġġustament għall-entitajiet tal-ADR (l-ipproċessar ta’ tilwim addizzjonali);

·EUR 11 miljun relatati mal-konformità għall-fornituri privati tal-pjattaforma tal-ODR.

Dan it-total ta’ EUR 39 miljun fis-sena huwa kkumpensat ħafna mill-iffrankar annwali tal-ispejjeż ta’ EUR 634 miljun li ġej mis-simplifikazzjoni.

Mhuwiex magħruf kemm hemm tilwim mal-SMEs u kemm hemm ma’ negozji kbar, għalhekk l-ispejjeż assoċjati mad-dmir ta’ tweġiba jistgħu fil-prinċipju jinqasmu mal-SMEs. Madankollu, peress li l-SMEs huma l-maġġoranza l-kbira tan-negozji, huma se jkunu wkoll il-benefiċjarji ewlenin tal-iffrankar tal-ispejjeż tal-provvista tal-informazzjoni kemm marbuta mas-sostituzzjoni tal-pjattaforma tal-ODR kif ukoll tal-ADR b’mod ġenerali. Il-kompetittività tal-SMEs tal-UE se tintlaqat b’mod pożittiv minn din l-għażla, minħabba li l-iffrankar jista’ jintuża biex tingħata spinta lill-attraenza tal-prezzijiet tagħhom, u possibbilment titrawwem l-innovazzjoni.

Studju dwar l-imġiba mwettaq dwar ir-rekwiżiti ta’ informazzjoni tal-ADR, wera li r-rekwiżit attwali għan-negozjanti li jiżvelaw b’mod ċar fuq is-siti web tagħhom il-link tal-ODR ma għandux impatt pożittiv fuq l-intenzjoni tal-konsumatur li juża l-ADR. Għalhekk, it-tneħħija tagħha ma tipproduċix konsegwenzi negattivi fuq l-involviment tal-konsumaturi fl-ADR. In-negozji li joperaw online ma jkollhomx bżonn iżommu indirizz tal-posta elettronika għall-korrispondenza tal-ODR, u jiffrankaw EUR 100 fis-sena. Il-benefiċċju totali għan-negozji mbagħad ikun EUR 370 miljun iffrankati kull sena, jiġifieri EUR 3,3 biljun f’ 10 snin. Barra minn hekk, negozji li għadhom kif ġew stabbiliti fl-UE fl-10 snin li ġejjin mhux se jġarrbu spejjeż biex jipprovdu informazzjoni tal-ODR fuq is-sit web tagħhom, iżda din l-istima diġà hija inkluża fil-kalkoli marbuta mat-tneħħija tal-informazzjoni tal-ADR.

Drittijiet fundamentali

Il-proposta tal-Kummissjoni għandha impatt pożittiv ġenerali fuq id-drittijiet fundamentali. L-ambitu materjali u ġeografiku mwessa’ tad-Direttiva jiżgura li l-konsumaturi jkollhom aċċess għal rimedju privat għal firxa usa’ ta’ tilwim, b’mod li jissaħħaħ id-dritt tagħhom għal rimedju effettiv kif stabbilit mill-Artikolu 47 tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-UE (KDFUE). Għalkemm l-introduzzjoni ta’ dmir ta’ tweġiba tirrikjedi li n-negozjanti jeżaminaw kwalunkwe tilwim potenzjali mgħoddi lilhom mill-entitajiet tal-ADR, il-fatt li n-negozji mhumiex obbligati mid-Direttiva li jipparteċipaw fl-ADR jiżgura li l-libertà tagħhom li jwettqu negozju tiġi osservata.

4.IMPLIKAZZJONIJIET BAĠITARJI

5.ELEMENTI OĦRA

Pjanijiet ta’ implimentazzjoni u arranġamenti dwar il-monitoraġġ, l-evalwazzjoni u r-rapportar

Spjegazzjoni fid-dettall tad-dispożizzjonijiet speċifiċi tal-proposta

2023/0376 (COD)

Proposta għal

DIRETTIVA TAL-PARLAMENT EWROPEW U TAL-KUNSILL

li temenda d-Direttiva 2013/11/UE dwar is-soluzzjoni alternattiva għat-tilwim, għat-tilwim tal-konsumaturi, kif ukoll id-Direttivi (UE) 2015/2302, (UE) 2019/2161 u (UE) 2020/1828

(Test b’rilevanza għaż-ŻEE)

IL-PARLAMENT EWROPEW U L-KUNSILL TAL-UNJONI EWROPEA,

Wara li kkunsidraw it-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea, u b’mod partikolari l-Artikolu 114 tiegħu,

Wara li kkunsidraw il-proposta tal-Kummissjoni Ewropea,

Wara li l-abbozz tal-att leġiżlattiv intbagħat lill-parlamenti nazzjonali,

Wara li kkunsidraw l-opinjoni tal-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew,

Filwaqt li jaġixxu f’konformità mal-proċedura leġiżlattiva ordinarja,

Billi:

(1)Id-Direttiva 2013/11/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill 29 ġiet adottata sabiex jiġi żgurat li l-konsumaturi fl-Unjoni jkollhom aċċess għal proċeduri ta’ soluzzjoni alternattiva għat-tilwim (alternative dispute resolution, “ADR”) ta’ kwalità għolja biex isolvu t-tilwim kuntrattwali li jinqala’ mill-bejgħ ta’ oġġetti jew mill-provvista ta’ servizzi minn negozjanti stabbiliti fl-Unjoni lil konsumaturi residenti fl-Unjoni. Din tipprevedi d-disponibbiltà ta’ proċeduri tal-ADR għat-tipi kollha ta’ tilwim domestiku u transfruntier tal-konsumaturi fl-Unjoni, filwaqt li tiżgura li l-proċeduri tal-ADR jissodisfaw standards minimi ta’ kwalità. Din tirrikjedi li l-Istati Membri jimmonitorjaw il-prestazzjoni tal-entitajiet tal-ADR. Sabiex jiżdied l-għarfien tal-konsumaturi u jiġi promoss l-użu tal-ADR, din tipprevedi wkoll li jenħtieġ li n-negozjanti jkunu meħtieġa jinfurmaw lill-konsumaturi tagħhom dwar il-possibbiltà li jsolvu t-tilwim tagħhom barra mill-qorti permezz ta’ proċeduri tal-ADR.

(2)Fl-2019, il-Kummissjoni adottat rapport dwar l-implimentazzjoni tad-Direttiva 2013/11/UE u tar-Regolament (UE) Nru 524/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill 30 li żvela li d-Direttiva 2013/11/UE wasslet għal żieda fil-kopertura tas-swieq tal-konsumaturi minn entitajiet tal-ADR ta’ kwalità madwar l-Unjoni. Madankollu, ir-rapport identifika wkoll li l-adozzjoni tal-proċeduri tal-ADR min-naħa tal-konsumaturi u tan-negozji kienet għadha lura f’xi setturi u Stati Membri. Raġuni waħda għal dan kienet il-livell baxx ta’ għarfien tan-negozjanti u l-konsumaturi dwar proċeduri bħal dawn fl-Istati Membri fejn kienu ġew introdotti biss reċentement. Raġuni oħra kienet in-nuqqas ta’ fiduċja tal-konsumaturi u tan-negozjanti f’entitajiet tal-ADR mhux regolati. Id-data pprovduta mill-awtoritajiet nazzjonali kompetenti fil-bidu tal-2022, kif ukoll l-evalwazzjoni tal-implimentazzjoni tad-Direttiva 2013/11/UE mwettqa fl-2023, jissuġġerixxu li l-adozzjoni baqgħet relattivament stabbli (minbarra żieda żgħira ta’ każijiet relatati mal-pandemija tal-COVID-19). Il-biċċa l-kbira tal-partijiet ikkonċernati kkonsultati fil-kuntest ta’ dik l-evalwazzjoni kkonfermaw li n-nuqqas ta’ għarfien u fehim tal-proċeduri tal-ADR mill-konsumaturi, l-involviment baxx min-negozjanti, il-lakuni fil-kopertura tal-ADR f’uħud mill-Istati Membri, l-ispejjeż għoljin u l-proċeduri nazzjonali kumplessi tal-ADR u d-differenzi fil-kompetenzi tal-entitajiet tal-ADR, huma fatturi frekwenti li jfixklu l-adozzjoni tal-proċeduri tal-ADR. Hemm ostakli addizzjonali fl-ADR transfruntiera bħal-lingwa, nuqqas ta’ għarfien tal-liġi applikabbli, kif ukoll diffikultajiet speċifiċi ta’ aċċess għall-konsumaturi vulnerabbli.

(3)Peress li mill-inqas tnejn minn kull ħames tranżazzjonijiet online magħmula minn konsumaturi residenti fl-Unjoni huma ma’ negozjanti bbażati f’pajjiżi terzi, jenħtieġ li l-ambitu tad-Direttiva 2013/11/UE jiġi estiż biex jippermetti lil dawk in-negozjanti ta’ pajjiżi terzi li jixtiequ jipparteċipaw fi proċedura tal-ADR biex jagħmlu dan. Jenħtieġ li ebda impediment proċedurali ma jfixkel lill-konsumaturi residenti fl-Unjoni milli jsolvu tilwim kontra negozjanti, irrispettivament mill-istabbiliment tagħhom, jekk in-negozjanti jaċċettaw li jsegwu proċedura tal-ADR permezz ta’ entità tal-ADR stabbilita fi Stat Membru.

(4)Il-kumplessità tat-tilwim tal-konsumaturi evolviet b’mod sinifikanti mill-adozzjoni tad-Direttiva 2011/13/UE. Id-diġitalizzazzjoni tal-oġġetti u s-servizzi, l-importanza dejjem tikber tal-kummerċ elettroniku u tar-reklamar diġitali fil-formazzjoni ta’ kuntratti tal-konsumatur irriżultaw f’żieda fl-għadd ta’ konsumaturi li ġew esposti għal informazzjoni qarrieqa online u interfaċċi manipulattivi li jżommuhom milli jieħdu deċiżjonijiet infurmati dwar ix-xiri. Għalhekk, huwa meħtieġ li jiġi ċċarat li t-tilwim kuntrattwali li jirriżulta mill-bejgħ ta’ oġġetti jew servizzi jinkludi kontenut diġitali u servizzi diġitali, u li jiġi estiż l-ambitu tad-Direttiva 2011/13/UE, lil hinn minn tilwim bħal dan sabiex il-konsumaturi jkunu jistgħu jfittxu wkoll rimedju għal prattiki li jagħmlu ħsara lilhom fi stadju prekuntrattwali, irrispettivament minn jekk aktar tard ikunux marbuta b’kuntratt.

(5)Barra minn hekk, jenħtieġ li d-Direttiva 2011/13/UE tkopri wkoll id-drittijiet tal-konsumatur li jirriżultaw mil-leġiżlazzjoni tal-Unjoni li tirregola r-relazzjonijiet bejn il-konsumaturi u n-negozjanti meta ma jkun hemm l-ebda relazzjoni ta’ natura kuntrattwali, fir-rigward tad-dritt ta’ aċċess u ta’ ħlas għal prodotti u servizzi mingħajr ma ssirilhom diskriminazzjoni abbażi tan-nazzjonalità, tal-post tar-residenza jew tal-istabbiliment, kif previst fl-Artikoli 4 u 5 tar-Regolament (UE) 2018/302 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill 31 ; id-dritt għall-ftuħ u l-bdil ta’ kontijiet bankarji kif previst fl-Artikoli 9, 10, 11, u 16 tad-Direttiva 2014/92/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill 32 u li ma ssirx diskriminazzjoni kontrihom kif previst fl-Artikolu 15 ta’ dik id-Direttiva; id-dritt li wieħed jirċievi informazzjoni trasparenti dwar il-kundizzjonijiet ta’ roaming bl-imnut għal telefonati u messaġġi SMS kif previst fl-Artikoli 13, 14 u 15 tar-Regolament (UE) 2022/612 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill 33 , id-dritt għat-trasparenza tal-prezzijiet fin-nollijiet tal-ajru u r-rati kif previst fl-Artikolu 23 tar-Regolament (KE) Nru 1008/2008 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill 34 . Għalhekk, jenħtieġ li jiġi previst li t-tilwim li jinqala’ fir-rigward ta’ tali kategoriji ta’ drittijiet tal-konsumatur ikun jista’ jiġi ttrattat fil-proċeduri tal-ADR.

(6)Jenħtieġ li l-Istati Membri jkollhom id-dritt li japplikaw proċeduri tal-ADR anki għal tilwim li jkun relatat ma’ drittijiet mhux kuntrattwali oħra li jirriżultaw mid-dritt tal-Unjoni, inklużi d-drittijiet li jirriżultaw mill-Artikoli 101 u 102 tat-TFUE jew id-drittijiet tal-utenti previsti fir-Regolament (UE) 2022/1925 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill 35 . Dan huwa mingħajr preġudizzju għall-infurzar pubbliku ta’ dawk ir-regoli.

(7)Meta tinqala’ tilwima bejn fornitur ta’ pjattaforma online u riċevitur ta’ dak is-servizz b’rabta mal-attivitajiet ta’ dak il-fornitur fil-moderazzjoni ta’ kontenut illegali jew dannuż fuq il-pjattaforma tiegħu, l-Artikolu 21 tar-Regolament (UE) 2022/2065 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill 36 dwar is-soluzzjoni extraġudizzjarja ta’ tilwim japplika għal dik it-tilwima, f’konformità mal-Artikolu 2(4) ta’ dak ir-Regolament, peress li jistabbilixxi regoli aktar dettaljati fir-rigward ta’ tali tilwim.

(8)Jenħtieġ li d-definizzjonijiet ta’ “tilwim domestiku” u “tilwim transfruntier” jiġu adattati kif xieraq biex jirriflettu l-estensjoni tal-ambitu tad-Direttiva 2013/11/UE.

(9)Sabiex jiġi żgurat li l-proċeduri tal-ADR ikunu adattati sew għall-era diġitali fejn il-komunikazzjoni ssir online, inkluż f’kuntest transfruntier, huwa meħtieġ li jiġu żgurati proċessi rapidi u ġusti għall-konsumaturi kollha. Jenħtieġ li l-Istati Membri jiżguraw li l-entitajiet tal-ADR stabbiliti fit-territorji tagħhom ikollhom il-kompetenza li jipprovdu proċeduri ta’ soluzzjoni għat-tilwim bejn negozjanti stabbiliti barra mill-Unjoni u konsumaturi residenti fit-territorju tagħhom.

(10)Jenħtieġ li l-Istati Membri jiżguraw li l-ADR tippermetti lill-konsumatur jibda u jsegwi proċeduri tal-ADR anki offline jekk dan jintalab. Jenħtieġ li jiġi żgurat ukoll li meta jiġu pprovduti għodod diġitali, dawk ikunu jistgħu jintużaw mill-konsumaturi kollha, inklużi l-konsumaturi vulnerabbli jew dawk b’livelli differenti ta’ litteriżmu diġitali. Jenħtieġ li l-Istati Membri jiżguraw li, fuq talba, il-partijiet għat-tilwim dejjem ikollhom aċċess għal rieżami tal-proċeduri awtomatizzati minn persuna fiżika.

(11)Jenħtieġ li l-Istati Membri jippermettu wkoll lill-entitajiet tal-ADR jiġbru flimkien każijiet simili kontra negozjant speċifiku, jagħmlu l-eżiti tal-ADR konsistenti għall-konsumaturi soġġetti għall-istess prattika illegali, u aktar kosteffiċjenti għall-entitajiet tal-ADR u għan-negozjanti. Jenħtieġ li l-konsumaturi jiġu infurmati kif xieraq u jenħtieġ li jingħataw ċ-ċans li jirrifjutaw li t-tilwim tagħhom jiġi raggruppat.

(12)Jenħtieġ ukoll li l-Istati Membri ma jippermettux l-introduzzjoni ta’ regoli sproporzjonati fir-rigward tar-raġunijiet li entità tal-ADR tista’ tinvoka biex tirrifjuta t-trattament ta’ tilwim, bħall-obbligu li tintuża s-sistema ta’ eskalazzjoni tal-kumpanija wara l-ewwel kuntatt negattiv mas-servizz tal-ipproċessar tal-ilmenti, jew l-obbligu li tingħata prova li parti speċifika mis-servizz ta’ wara l-bejgħ ta’ kumpanija ġiet ikkuntattjata.

(13)Skont id-Direttiva 2013/11/UE, l-Istati Membri jistgħu jintroduċu leġiżlazzjoni nazzjonali biex jagħmlu l-parteċipazzjoni tan-negozjanti fl-ADR obbligatorja f’setturi li huma jqisu xierqa, flimkien mal-leġiżlazzjoni tal-Unjoni speċifika għas-settur li tipprevedi l-parteċipazzjoni obbligatorja tan-negozjanti fl-ADR. Biex titħeġġeġ il-parteċipazzjoni tan-negozjanti fil-proċeduri tal-ADR u biex jiġu żgurati proċeduri tal-ADR xierqa u rapidi, in-negozjanti għandhom ikunu meħtieġa, speċjalment f’każijiet fejn il-parteċipazzjoni tagħhom ma tkunx obbligatorja, li jwieġbu fi żmien perjodu speċifiku għall-mistoqsijiet li jsiru mill-entitajiet tal-ADR dwar jekk għandhomx l-intenzjoni li jipparteċipaw fil-proċedura proposta.

(14)Biex jitnaqqsu r-rekwiżiti ta’ informazzjoni u rappurtar u biex jiġu ffrankati l-ispejjeż għall-entitajiet tal-ADR, l-awtoritajiet kompetenti nazzjonali u n-negozjanti, jenħtieġ li jiġu ssimplifikati r-rekwiżiti ta’ rappurtar u informazzjoni u jenħtieġ li jitnaqqas l-ammont ta’ informazzjoni pprovduta mill-entitajiet tal-ADR lill-awtoritajiet kompetenti.

(15)Sabiex tingħata assistenza effettiva lill-konsumaturi u lin-negozjanti f’tilwim transfruntier, huwa meħtieġ li jiġi żgurat li l-Istati Membri jistabbilixxu punti ta’ kuntatt tal-ADR b’kompiti definiti b’mod ċar. Iċ-Ċentri Ewropej tal-Konsumaturi (European Consumer Centres, “ECCs”) jinsabu f’pożizzjoni tajba biex iwettqu tali kompiti, peress li huma speċjalizzati biex jassistu lill-konsumaturi fi kwistjonijiet dwar ix-xiri transfruntier tagħhom, iżda jenħtieġ li l-Istati Membri jkunu jistgħu jagħżlu wkoll korpi oħra b’għarfien espert rilevanti. Jenħtieġ li dawk il-punti ta’ kuntatt tal-ADR maħtura jiġu kkomunikati lill-Kummissjoni.

(16)Minkejja l-fatt li l-proċeduri tal-ADR huma maħsuba biex ikunu sempliċi, il-konsumaturi jistgħu jiġu assistiti minn parti terza tal-għażla tagħhom matul il-proċeduri tal-ADR. Jenħtieġ li l-Istati Membri jiżguraw li tali assistenza tingħata in bona fide biex tippermetti proċedura ġusta u bi trasparenza sħiħa, b’mod partikolari fir-rigward tat-tariffi possibbli meħtieġa bi skambju għall-assistenza.

(17)Sabiex jiġi żgurat li l-konsumaturi jkunu jistgħu jsibu faċilment entità tal-ADR xierqa, speċjalment f’kuntest transfruntier, jenħtieġ li l-Kummissjoni tiżviluppa u żżomm għodda interattiva diġitali li tipprovdi informazzjoni dwar il-karatteristiċi ewlenin tal-entitajiet tal-ADR u l-links għall-paġni web tal-entitajiet tal-ADR, kif notifikati lilha.

(18)Għaldaqstant, jenħtieġ li d-Direttiva 2013/11/UE tkun emendata skont dan.

(19)Peress li r-Regolament (UE) Nru 524/2013 għandu jitħassar permezz ta’ att separat, jenħtieġ ukoll li jiġu emendati d-Direttivi (UE) 2015/2302 37 , (UE) 2019/2161 38 u (UE) 2020/1828 39 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill, bħala konsegwenza ta’ dak it-tħassir,

ADOTTAW DIN ID-DIRETTIVA:

Artikolu 1
Emendi għad-Direttiva 2013/11/UE

Id-Direttiva 2013/11/UE hija emendata kif ġej:

1.Fl-Artikolu 2, il-paragrafu 1 huwa sostitwit b’dan li ġej:

“1. Din id-Direttiva għandha tapplika għal proċeduri għas-soluzzjoni extraġudizzjarja ta’ tilwim bejn konsumaturi residenti fl-Unjoni u negozjanti li joffru oġġetti jew servizzi, inkluż kontenut diġitali u servizzi diġitali, lil dawk il-konsumaturi, permezz tal-intervent ta’ entità tal-ADR li tipproponi jew timponi soluzzjoni jew li tlaqqa’ l-partijiet flimkien bl-għan li tiffaċilita soluzzjoni amikevoli li tikkonċerna waħda minn dawn li ġejjin:

(a)obbligi kuntrattwali li jirriżultaw minn kuntratti ta’ bejgħ, inkluż għall-provvista ta’ kontenut diġitali, jew kuntratti ta’ servizzi;

(b)drittijiet tal-konsumatur applikabbli għal sitwazzjonijiet mhux kuntrattwali u prekuntrattwali u previsti fil-liġi tal-Unjoni dwar:

(i)prattiċi u kundizzjonijiet kummerċjali żleali,

(ii)informazzjoni prekuntrattwali obbligatorja,

(iii)non-diskriminazzjoni abbażi ta’ nazzjonalità jew post ta’ residenza,

(iv)aċċess għas-servizzi u konsenji,

(v)rimedji f’każ ta’ nuqqas ta’ konformità ta’ prodotti u kontenut diġitali,

(vi)dritt għall-bdil tal-fornituri, u

(vii)drittijiet tal-passiġġieri u tal-vjaġġaturi.

L-Istati Membri jistgħu japplikaw il-proċeduri tal-ADR stabbiliti f’din id-Direttiva, anki għal kategoriji ta’ tilwim għajr dawk elenkati fl-ewwel subparagrafu, il-punt (b).”.

2.Fl-Artikolu 4(1), il-punti (e) u (f) huma sostitwiti b’dan li ġej:

“(e) ‘tilwim domestiku’ tfisser tilwima bejn konsumatur u negozjant, relatata ma’ obbligi kuntrattwali u / jew drittijiet tal-konsumatur previsti fil-liġijiet tal-Unjoni kif imsemmija fl-Artikolu 2(1), fejn il-konsumatur ikun residenti fl-istess Stat Membru bħal dak li fih ikun stabbilit in-negozjant;

(f) ‘tilwim transfruntier’ tfisser tilwim bejn konsumatur u negozjant, relatat ma’ obbligi kuntrattwali u / jew drittijiet tal-konsumatur previsti fl-atti tal-Unjoni kif imsemmija fl-Artikolu 2(1), fejn il-konsumatur ikun residenti fi Stat Membru għajr l-Istat Membru li fih ikun stabbilit in-negozjant jew fejn il-konsumatur ikun residenti fi Stat Membru u n-negozjant ikun stabbilit barra mill-Unjoni;”.

3.L-Artikolu 5 huwa emendat kif ġej:

(a)il-paragrafu 1 huwa sostitwit b’dan li ġej:

“1. L-Istati Membri għandhom jiffaċilitaw l-aċċess mill-konsumaturi għall-proċeduri tal-ADR u għandhom jiżguraw li t-tilwim kopert minn din id-Direttiva u li jinvolvi negozjant stabbilit fit-territorji rispettivi tagħhom, jew negozjant mhux stabbilit fit-territorju ta’ kwalunkwe Stat Membru iżda li joffri prodotti jew servizzi, inkluż kontenut diġitali u servizzi diġitali, lill-konsumaturi residenti fit-territorji rispettivi tagħhom, jista’ jiġi ppreżentat lil entità tal-ADR li tikkonforma mar-rekwiżiti stabbiliti f’din id-Direttiva.”;

(b)fil-paragrafu 2, il-punti minn (a) sa (d) huma sostitwiti b’dan li ġej:

“(a) jiżguraw li l-konsumaturi jkunu jistgħu jissottomettu l-ilmenti u d-dokumenti ta’ sostenn meħtieġa online b’mod traċċabbli u jiżguraw li l-konsumaturi jkunu jistgħu wkoll jissottomettu u jaċċessaw dawn id-dokumenti f’format mhux diġitali fuq talba;

(b) joffru proċeduri tal-ADR diġitali permezz ta’ għodod aċċessibbli faċilment u inklużivi;

(c) jagħtu d-dritt lill-partijiet fit-tilwima li jitolbu li l-eżitu tal-proċedura tal-ADR jiġi rieżaminat minn persuna fiżika meta l-proċedura tkun twettqet b’mezzi awtomatizzati;

(d) jistgħu jiġbru flimkien każijiet simili kontra negozjant speċifiku wieħed fi proċedura waħda, bil-kundizzjoni li l-konsumatur ikkonċernat ikun infurmat u ma joġġezzjonax għal dan;”

(c)fil-paragrafu 4, il-punt (a) huwa sostitwit b’dan li ġej:

“(a) il-konsumatur ma ppruvax jikkuntattja lin-negozjant ikkonċernat sabiex jiddiskuti l-ilment u jfittex, bħala l-ewwel pass, li jsolvi l-kwistjoni direttament man-negozjant, mingħajr ma jiddaħlu regoli sproporzjonati dwar il-format ta’ tali kuntatt”;

(d)jiżdied il-paragrafu 8 li ġej:

“8. L-Istati Membri għandhom jiżguraw li n-negozjanti stabbiliti fit-territorji tagħhom li jiġu kkuntattjati minn entità tal-ADR minn pajjiżhom jew minn Stat Membru ieħor, jinfurmaw lil dik l-entità tal-ADR jekk jaċċettawx jew le li jipparteċipaw fil-proċedura proposta u jwieġbu fi żmien raġonevoli li ma għandux jaqbeż l-20-il jum ta’ xogħol.”.

4.L-Artikolu 7, il-paragrafu 2 huwa emendat kif ġej:

(a)fil-frażi introduttorja, l-ewwel sentenza hija sostitwita b’dan li ġej:

“L-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-entitajiet tal-ADR jagħmlu disponibbli, jekk jintalbu dan, b'mod pubbliku fuq is-siti web tagħhom, fuq mezz li jservi għal żmien twil u bi kwalunkwe mezz ieħor li huma jqisu adatt, rapporti tal-attivitajiet biennali”.

(b)il-punt (h) jitħassar.

5.Fl-Artikolu 13, il-paragrafu 3 jitħassar.

6.l-Artikolu 14 huwa sostitwit b’dan li ġej:

“Artikolu 14

Assistenza għall-konsumaturi

1. L-Istati Membri għandhom jiżguraw li, fir-rigward ta’ tilwim transfruntier, il-konsumaturi u n-negozjanti jkunu jistgħu jiksbu assistenza biex jaċċessaw l-entità jew l-entitajiet tal-ADR li huma kompetenti biex jipproċessaw it-tilwim transfruntier tagħhom.

2. Kull Stat Membru għandu jaħtar punt ta’ kuntatt tal-ADR inkarigat mill-kompitu msemmi fil-paragrafu 1. Kull Stat Membru għandu jikkomunika l-isem u d-dettalji ta’ kuntatt tal-punt ta’ kuntatt tal-ADR tiegħu lill-Kummissjoni. L-Istati Membri għandhom jagħtu r-responsabbiltà għat-tħaddim tal-punti ta’ kuntatt tal-ADR liċ-ċentru tagħhom li jappartjeni għan-Netwerk taċ-Ċentri Ewropej tal-Konsumaturi, jew, jekk dan ma jkunx possibbli, lill-organizzazzjonijiet tal-konsumatur jew lil kwalunkwe korp ieħor li jiġġestixxi l-protezzjoni tal-konsumatur.

3. Il-punti ta’ kuntatt tal-ADR għandhom jiffaċilitaw il-komunikazzjoni bejn il-partijiet u l-entità tal-ADR kompetenti, li tista’ tinkludi, b’mod partikulari:

(a)għajnuna fit-tressiq tal-ilment u, fejn xieraq, id-dokumentazzjoni rilevanti;

(b)il-forniment lill-partijiet u lill-entitajiet tal-ADR b’informazzjoni ġenerali dwar id-drittijiet tal-konsumatur tal-UE;

(c)il-forniment lill-partijiet spjegazzjonijiet dwar ir-regoli ta’ proċedura applikati mill-entitajiet speċifiċi tal-ADR;

(d)l-informazzjoni lill-parti li qed tressaq l-ilment b’mezzi oħra ta’ rimedju meta tilwima ma tkunx tista’ tiġi solvuta permezz ta’ pjattaforma ADR.

4. L-Istati Membri jistgħu jagħtu lill-punti ta’ kuntatt tal-ADR id-dritt li jipprovdu l-assistenza msemmija f’dan l-Artikolu lill-konsumaturi u lin-negozjanti meta jaċċessaw entitajiet tal-ADR anki fir-rigward ta’ tilwim domestiku.

5. L-Istati Membri għandhom jiżguraw li kull attur li jassisti lill-konsumaturi f’tilwim transfruntier jew domestiku, jaġixxi in bona fide biex jippermetti lill-partijiet fit-tilwima jilħqu soluzzjoni amikevoli u jipprovdi l-informazzjoni rilevanti lill-konsumaturi bi trasparenza sħiħa, inkluża informazzjoni dwar ir-regoli proċedurali u kull tariffa applikabbli.”.

7.Fl-Artikolu 19(3), il-punti (f), (g) u (h) huma mħassra.

8.Fl-Artikolu 20, jiżdied il-paragrafu li ġej:

“8. Il-Kummissjoni għandha tiżviluppa u żżomm għodda diġitali interattiva li tipprovdi informazzjoni ġenerali dwar ir-rimedju għall-konsumatur u links għall-paġni web tal-entitajiet tal-ADR notifikati lilha f’konformità mal-paragrafu 2 ta’ dan l-Artikolu.”.

9.Fl-Artikolu 24, jiżdied il-paragrafu 4 li ġej:

“4. Sa [daħħal id-data] l-Istati Membri għandhom jikkomunikaw lill-Kummissjoni l-ismijiet u d-dettalji ta’ kuntatt tal-punti ta’ kuntatt tal-ADR maħtura f’konformità mal-Artikolu 14(2).”.

Artikolu 2
Emenda għad-Direttiva (UE) 2015/2302

Fl-Artikolu 7(2) tad-Direttiva (UE) 2015/2302, il-punt (g) huwa sostitwit b’dan li ġej:

“(g) informazzjoni dwar proċeduri interni disponibbli għall-ipproċessar tal-ilmenti u dwar mekkaniżmi ta’ soluzzjoni alternattiva għat-tilwim (“ADR”) skont id-Direttiva 2013/11/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill 40 u, fejn applikabbli, dwar l-entità tal-ADR li huwa kopert minnha n-negozjant;”.

Artikolu 3
Emenda għad-Direttiva (UE) 2019/2161

Fl-Artikolu 5 tad-Direttiva (UE) 2019/2161, il-punt (b) huwa sostitwit b’dan li ġej:

“(b) jissottomettu lment liċ-ċentru kompetenti tan-Netwerk taċ-Ċentri Ewropej tal-Konsumaturi, skont il-partijiet involuti.”.

Artikolu 4 
Emenda għad-Direttiva (UE) 2020/1828

Fl-Anness I tad-Direttiva (UE) 2020/1828, il-punt (44) jitħassar.

Artikolu 5
Traspożizzjoni

1.Sa [jj/xahar/sena - sena (1) wara d-dħul fis-seħħ], l-Istati Membri għandhom jadottaw u jippubblikaw il-miżuri meħtieġa biex jikkonformaw mal-Artikolu 1 ta’ din id-Direttiva. Huma għandhom minnufih jgħarrfu lill-Kummissjoni f’dak ir-rigward.

Huma għandhom japplikaw dawk il-miżuri minn [data].

2.Sa [jj/xahar/sena - sena (1) wara d-dħul fis-seħħ tar-Regolament xx/…. [il-proposta għal Regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill li jħassar ir-Regolament (UE) Nru 524/2013 dwar is-soluzzjoni online għal tilwim għall-konsumaturi]], l-Istati Membri għandhom jadottaw u jippubblikaw il-miżuri meħtieġa biex jikkonformaw mal-Artikoli 2, 3 u 4 ta’ din id-Direttiva. Huma għandhom minnufih jgħarrfu lill-Kummissjoni f’dak ir-rigward.

Huma għandhom japplikaw dawk il-miżuri minn [daħħal id-data].

3.Meta l-Istati Membri jadottaw il-miżuri msemmija fil-paragrafi 1 u 2, dawn il-miżuri għandu jkollhom referenza għal din id-Direttiva jew issir tali referenza meta jiġu ppubblikati uffiċjalment. Il-metodi kif issir dik ir-referenza għandhom jiġu stabbiliti mill-Istati Membri.

4.L-Istati Membri għandhom jikkomunikaw lill-Kummissjoni t-test tal-miżuri ewlenin tal-liġi nazzjonali li huma jadottaw fil-qasam kopert minn din id-Direttiva.

Artikolu 6
Dħul fis-seħħ

Din id-Direttiva għandha tidħol fis-seħħ fl-għoxrin jum wara dak tal-pubblikazzjoni tagħha f’Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea.

Artikolu 7
Destinatarji

Din id-Direttiva hija indirizzata lill-Istati Membri.

Magħmul fi Brussell,

(1)     https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=CELEX:32013L0011  

(2)    Ara r-Ringiela 8 tal-Anness II (Refit) https://commission.europa.eu/strategy-documents/commission-work-programme/commission-work-programme-2023_en  

(3)    Ir-Regolament (UE) Nru 524/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-21 ta' Mejju 2013 dwar is-soluzzjoni online għal tilwim mal-konsumaturi u li jemenda r-Regolament (KE) Nru 2006/2004 u d-Direttiva 2009/22/KE (Regolament dwar l-ODR tal-konsumaturi); https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=celex%3A32013R0  

(4)    COM (2023) 168

(5)    L-Artikolu 169 tat-TFUE jiddikjara li l-objettivi tal-promozzjoni tal-interessi tal-konsumaturi u l-iżgurar ta’ livell għoli ta’ protezzjoni tal-konsumatur jistgħu jintlaħqu permezz ta’ miżuri adottati skont l-Artikolu 114 tat-TFUE.

(6)    Ir-Regolament (UE) Nru 524/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-21 ta' Mejju 2013 dwar is-soluzzjoni online għal tilwim mal-konsumaturi u li jemenda r-Regolament (KE) Nru 2006/2004 u d-Direttiva 2009/22/KE (ĠU L 165, 18.6.2013, p. 1.

(7)    L-evalwazzjoni qed tiġi ppubblikata wkoll bħala pakkett mal-proposta.

(8)     https://www.eccnet.eu/publications  

(9)     https://www.beuc.eu/sites/default/files/publications/beuc-x-2022-062_adr_position_paper.pdf  

(10)    Il-proporzjon 180,000/300,000 li japplika issa għal 400,000.

(11)    96,000 kif jidher fid-definizzjoni tal-problema, jiġifieri 32 % tat-total, li minn 400,000 huwa 128,000. Mhuwiex magħruf kemm hemm notifiki mhux imwieġba mill-SMEs u kemm minn negozji kbar.

(12)    Fattur ta’ skont ta’ 3 % japplika għall-valuri ta’ attwalizzazzjoni.

(13)    Innota li, kif jidher fl-Evalwazzjoni (l-Anness 6), f’sitt Stati Membri l-parteċipazzjoni tan-negozjanti hija diġà dejjem meħtieġa (DK, HU, IS, LT, LV, SK). F’seba’ Stati Membri oħra l-parteċipazzjoni tan-negozjanti hija obbligatorja f’setturi speċifiċi (AT, CY, CZ, DE, EL, ES, NL) u f’erbgħa oħra, il-parteċipazzjoni tan-negozjanti hija meħtieġa f’ċirkostanzi speċifiċi (BE, HR, PT, SE). Għas-sempliċità fil-kalkolu, dawn l-istimi ma jqisux dan, li huwa rikonoxxut bħala limitazzjoni.

(14)    Bl-applikazzjoni tal-istess loġika li madwar 60 % tan-negozji, jekk jintalbu mill-ECCs, normalment isibu ftehim mal-konsumaturi. Għalhekk 60 % tan-negozji li huma mitluba jwieġbu b’mod pożittiv.

(15)    300,000-180,000 fil-linja bażi +77,000.

(16)    200,000*90%*EUR 185.

(17)    EUR 300 għal kull tilwima, ara d-definizzjoni tal-problema.

(18)    Madankollu, wieħed għandu jqis li l-entitajiet tal-ADR jesperjenzaw ekonomiji ta’ skala wara ċertu punt, u għandhom jitqiesu biss l-ispejjeż marġinali taż-żieda ta’ tilwim addizzjonali. Barra minn hekk, l-ispejjeż li dan it-tilwim addizzjonali jinvolvi jantiċipaw spejjeż akbar li għandhom jiġġarrbu minn diversi partijiet jekk il-kawżi jispiċċaw fil-qorti.

(19)    Din hija stima konservattiva relatata mal-iffrankar potenzjali. Hija tqis l-għadd ta’ tilwimiet potenzjali (380,000) u tassumi li 10 % biss minnhom huma miġbura flimkien. Meta jitqies li l-valur medju ta’ tilwima huwa ta’ EUR 300, l-iffrankar jammonta għal EUR 11-il miljun

(20)    Consumer Conditions Scoreboard - Consumers at home in the Single Market, 2019, consumers-conditions-scoreboard-2019_pdf_en.pdf (europa.eu) .

(21)    Fl-istudju dwar l-imġiba dwar l-ADR/ODR instab li “l-informazzjoni pprovduta fuq il-websajts tal-entitajiet tal-ADR ma tidhirx li hija mutur ewlieni tal-użu”. Dan japplika speċjalment jekk in-negozjant li jrid jiżvela din l-informazzjoni ma jkollux l-intenzjoni li jinvolvi ruħu.

(22)    Valutazzjoni tal-Impatt li takkumpanja d-dokument Proposta għal Direttiva tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar is-Soluzzjoni Alternattiva tat-Tilwim għat-tilwim tal-konsumaturi (id-Direttiva dwar l-ADR tal-konsumaturi) u l-Proposta għal Regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar is-Soluzzjoni Online tat-Tilwim għat-tilwim tal-konsumaturi (ir-Regolament dwar l-ODR tal-konsumaturi) {COM(2011) 793 final} {SEC(2011) 1409 final}.

(23)    EUR 254 x 1.2217 bħala inflazzjoni kumulattiva bejn l-2012 u l-2023 (fi 2013dollars.com/Europe).

(24)    Eurostat: 500,000 bejjiegħ bl-ingrossa u bl-imnut ġodda kull sena fl-UE x 64 % = 320,000.

(25)    320,000 (ara n-nota f’qiegħ il-paġna hawn fuq) x EUR 310 (spejjeż għan-negozjanti biex jikkonformaw mal-informazzjoni dwar l-obbligi).

(26)    35 % tal-ispejjeż totali (Valutazzjoni tal-Impatt tal-2011), jiġifieri EUR 109. Aħna nassumu li 10 % minnhom ikunu jeħtieġu stampar mill-ġdid kull sena, għal spiża ta’ EUR 11 għal kull negozju eżistenti li ma jikkonformax ma’ entità tal-ADR (23,000,000 x 64 % = 15,000,000).

(27)    Il-punti ta’ kuntatt tal-ODR huma ffinanzjati mill-baġit tal-Istati Membri, filwaqt li l-ECC huma kofinanzjati mill-UE. Fit-trasferiment ta’ dawn l-impjiegi, l-Istati Membri jkollhom inqas spejjeż u l-UE xi ftit aktar.

(28)    Ir-Regolament (UE) 2021/690 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-28 ta’ April 2021 li jistabbilixxi programm għas-suq intern, għall-kompetittività tal-intrapriżi, inkluż l-intrapriżi żgħar u ta’ daqs medju, għall-qasam tal-pjanti, l-annimali, l-ikel u l-għalf, u għall-istatistika Ewropea (Programm tas-Suq Uniku) u li jħassar ir-Regolamenti (UE) Nru 99/2013, (UE) Nru 1287/2013, (UE) Nru 254/2014 u (UE) Nru 652/2014 (Test b’rilevanza għaż-ŻEE), ĠU L 153, 3.5.2021, p. 1-47

(29)    Id-Direttiva 2013/11/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-21 ta' Mejju 2013 dwar is-soluzzjoni alternattiva għat-tilwim, għat-tilwim tal-konsumaturi u li temenda r-Regolament (KE) Nru 2006/2004 u d-Direttiva 2009/22/KE (ĠU L 165, 18.6.2013, p. 63).

(30)    Ir-Regolament (UE) Nru 524/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-21 ta' Mejju 2013 dwar is-soluzzjoni online għal tilwim mal-konsumaturi u li jemenda r-Regolament (KE) Nru 2006/2004 u d-Direttiva 2009/22/KE (ĠU L 165, 18.6.2013, p. 1).

(31)    Ir-Regolament (UE) 2018/302 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-28 ta’ Frar 2018 dwar l-indirizzar tal-imblukkar ġeografiku mhux ġustifikat u forom oħrajn ta’ diskriminazzjoni abbażi tan-nazzjonalità, tal-post tar-residenza jew tal-post tal-istabbiliment tal-klijenti fi ħdan is-suq intern u li jemenda r-Regolamenti (KE) Nru 2006/2004 u (UE) 2017/2394 u d-Direttiva 2009/22/KE (ĠU L 60I, 2.3.2018, p. 1).

(32)    Id-Direttiva 2014/92/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-23 ta’ Lulju 2014 dwar il-komparabbiltà tat-tariffi relatati mal-kontijiet tal-ħlas, il-bdil tal-kontijiet tal-ħlas u l-aċċess għal kontijiet tal-ħlas b’karatteristika bażika (ĠU L 257, 28.8.2014, p. 214).

(33)    Ir-Regolament (UE) 2022/612 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-6 ta’ April 2022 dwar roaming fuq networks pubbliċi tal-komunikazzjoni mobbli fi ħdan l-Unjoni (ĠU L 115, 13.4.2022, p. 1).

(34)    Ir-Regolament (KE) Nru 1008/2008 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-24 ta' Settembru 2008 dwar regoli komuni għall-operat ta' servizzi tal-ajru fil-Komunità (ĠU L 293, 31.10.2008, p. 3).

(35)    Ir-Regolament (UE) 2022/1925 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-14 ta’ Settembru 2022 dwar swieq kontestabbli u ġusti fis-settur diġitali u li jemenda d-Direttivi (UE) 2019/1937 u (UE) 2020/1828 (l-Att dwar is-Swieq Diġitali) (ĠU L 265, 12.10.2022, p. 1).

(36)    Ir-Regolament (UE) 2022/2065 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tad-19 ta’ Ottubru 2022 dwar Suq Uniku għas-Servizzi Diġitali u li jemenda d-Direttiva 2000/31/KE (ĠU L 277, 27.10.2022, p. 1)

(37)    Id-Direttiva (UE) 2015/2302 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-25 ta' Novembru 2015 dwar pakketti tal-ivvjaġġar u arranġamenti tal-ivvjaġġar marbuta, li temenda r-Regolament (KE) Nru 2006/2004 u d-Direttiva 2011/83/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill u li tħassar id-Direttiva tal-Kunsill 90/314/KEE (ĠU L 326, 11.12.2015, p. 1).

(38)    Id-Direttiva (UE) 2019/2161 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-27 ta’ Novembru 2019 li temenda d-Direttiva tal-Kunsill 93/13/KEE u d-Direttivi 98/6/KE, 2005/29/KE u 2011/83/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar l-infurzar aħjar u mmodernizzar tar-regoli tal-Unjoni dwar il-protezzjoni tal-konsumatur (ĠU L 328, 18.12.2019, p. 7).

(39)    Ir-Regolament (UE) 2023/988 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-10 ta’ Mejju 2023 dwar is-sikurezza ġenerali tal-prodotti, li jemenda r-Regolament (UE) Nru 1025/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill u d-Direttiva (UE) 2020/1828 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill, u li jħassar id-Direttiva 2001/95/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill u d-Direttiva tal-Kunsill 87/357/KEE (ĠU L 135, 23.5.2023, p. 1).

(40)    Id-Direttiva 2013/11/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-21 ta' Mejju 2013 dwar is-soluzzjoni alternattiva għat-tilwim, għat-tilwim tal-konsumaturi u li temenda r-Regolament (KE) Nru 2006/2004 u d-Direttiva 2009/22/KE (id-Direttiva dwar l-ADR tal-konsumaturi) (ĠU L 165, 18.6.2013, p. 63).”