IL-KUMMISSJONI EWROPEA

Brussell, 24.9.2020

COM(2020) 592 final

KOMUNIKAZZJONI TAL-KUMMISSJONI LILL-PARLAMENT EWROPEW, LILL-KUNSILL, LILL-KUMITAT EKONOMIKU U SOĊJALI EWROPEW U LILL-KUMITAT TAR-REĠJUNI

dwar Strateġija dwar il-Pagamenti bl-Imnut għall-UE

LISTA TA’ AKRONIMI

AIS        Servizz ta' Informazzjoni dwar il-Kontijiet

AML/CFT    Ġlieda Kontra l-Ħasil tal-Flus u l-Finanzjament tat-Terroriżmu

API        Interfaċċa għall-Programmi tal-Applikazzjonijiet

ATM        Automated Teller Machine

CPACE    Estensjonijiet għal użu Mingħajr Kuntatt tal-Applikazzjoni ta’ Pagament Komuni

CSM        Mekkanismu tal-Ikklerjar u s-Saldu

EBA        Awtorità Bankarja Ewropea

ECB        Bank Ċentrali Ewropew

eID        Identifikazzjoni Elettronika

ELTEG    Grupp ta’ Esperti dwar l-Euro bħala Valuta Legali

EMD2        Direttiva dwar il-Flus Elettroniċi riveduta

EPC        Kunsill Ewropew tal-Pagamenti

ERPB        Bord Ewropew tal-Pagament bl-imnut

IBAN        Numru Internazzjonali tal-Kont tal-Bank

NFC        Kumunikazzjoni fil-Kamp Qrib

PIS        Servizz ta' Bidu ta' Pagament

POI        Punt tal-Interazzjoni

POS        Punt tal-Bejgħ

PSD2        Direttiva dwar is-Servizzi ta’ Ħlas Riveduta

PSP        Fornitur ta' Servizzi ta' Pagament

SEPA        Żona Unika ta' Pagamenti bl-euro

SCT        Trasferiment ta’ Kreditu SEPA

SCT Inst.    Trasferiment ta’ Kreditu InstantanjuSEPA

SDD        Debitu Dirett SEPA

SCA        Awtentikazzjoni Qawwija tal-Konsumatur

SFD        Direttiva dwar il-Finalità tas-Saldu

TIPS        Sistema ta' Pagament Instantanju TARGET

TPP        Fornitur Parti Terza

SWIFT    Soċjetà għat-Telekomunikazzjoni Finanzjarja Interbankarja Dinjija

KOMUNIKAZZJONI TAL-KUMMISSJONI LILL-PARLAMENT EWROPEW, LILL-KUNSILL, LILL-KUMITAT EKONOMIKU U SOĊJALI EWROPEW U LILL-KUMITAT TAR-REĠJUNI

dwar Strateġija dwar il-Pagamenti bl-Imnut għall-UE

I.Kuntest u sfidi

Ladarba jiġu relegati għall-back-office, il-pagamenti jsiru strateġikament sinifikanti. Dawn huma s-sinsla tal-ekonomija Ewropea. Fil-Komunikazzjoni tagħha ta’ Diċembru 2018, il-Kummissjoni appoġġat “sistema ta’ pagament istantanju integrata mija fil-mija fl-UE, biex jitnaqqsu r-riskji u l-vulnerabbiltajiet fis-sistemi ta’ pagamenti fil-livell tal-konsumatur u biex tiżdied l-awtonomija ta’ soluzzjonijiet ta’ pagament eżistenti.” 1

Kif enfasizzat fl-istrateġija dwar il-finanzi diġitali, adottata flimkien ma’ din il-Komunikazzjoni, l-innovazzjoni diġitali qiegħda tirriforma l-forniment tas-servizzi finanzjarji b’mod radikali. Is-settur tal-pagamenti bl-imnut jinsab fuq quddiem nett tat-tendenza u l-pass u l-iskala tal-bidla teknoloġika f’dan is-settur jeħtieġu miżuri ta’ politika speċifiċi u mmirati li jmorru lil hinn mill-kamp ta’ applikazzjoni orizzontali tal-istrateġija dwar il-finanzi diġitali.

Matul dawn l-aħħar għaxar snin, il-biċċa l-kbira tal-innovazzjonijiet fil-pagamenti ffokaw fuq it-titjib fl-interfaċċji tal-konsumaturi (pereż. l-apps għall-apparati mobbli) jew fis-soluzzjonijiet front-end, mingħajr ma biddlu b’mod fundamentali l-istrumenti ta’ pagament użati (kards, trasferimenti bankarji, eċċ.).

Dan l-aħħar, madankollu, tfaċċaw diversi tendenzi sinifikanti. L-att ta’ pagament sar anqas viżibbli u dejjem aktar dematerjalizzat u diżintermedjat. Il-kumpaniji kbar tat-teknoloġija (“BigTechs”) saru attivi fis-settur tal-pagamenti. Bis-saħħa tal-ekonomiji sinifikanti tan-network, dawn jistgħu jisfidaw lill-fornituri stabbiliti. Barra minn hekk, bil-feġġ tal-kriptoass (inkluż l-“istablecoins”) dawn għandhom mnejn dalwaqt jibdew joffru soluzzjonijiet ta’ pagament fixkiela bbażati fuq it-teknoloġija tal-kriptaġġ u tar-reġistru distribwit (DLT). Minkejja din il-mewġa ta’ innovazzjoni, il-biċċa l-kbira tas-soluzzjonijiet il-ġodda ta’ pagament diġitali għadhom fil-biċċa l-kbira bbażati fuq il-kards tradizzjonali jew it-trasferimenti bankarji, irrispettivament minn jekk dawn humiex offruti minn banek riċeventi, kumpaniji tal-kards, kumpaniji ta’ teknoloġija finanzjarja (FinTechs), jew BigTechs.

L-innovazzjoni u d-diġitalizzazzjoni se jkomplu jbiddlu l-mod kif jaħdmu l-pagamenti. Il-fornituri ta’ servizzi ta’ pagament se jabbandunaw dejjem aktar il-kanali l-qodma u l-istrumenti ta’ pagament tradizzjonali u jiżviluppaw modi ġodda biex jinbdew il-pagamenti, bħal “affarijiet li jistgħu jintlibsu” (arloġġi tal-idejn, nuċċalijiet, ċintorini, eċċ.) jew partijiet tal-ġisem, xi kultant anke jeliminaw il-ħtieġa li jinġarr apparat ta’ pagament, billi jibnu fuq teknoloġiji avvanzati ta’ awtentikazzjoni bħal dawk li jibbażaw fuq il-bijometrika. Hekk kif l-internet tal-oġġetti jkompli jevolvi, apparati bħal friġġis, karozzi u makkinarju industrijali se jkunu dejjem aktar konnessi mal-internet u se jsiru veikoli għal tranżazzjonijiet ekonomiċi.

Bid-diġitalizzazzjoni u t-tibdil fil-preferenzi tal-konsumatur, it-tranżazzjonijiet mhux bi flus qegħdin jiżdiedu b’rata mgħaġġla 2 . Il-pandemija tal-Covid-19 kompliet issaħħaħ il-qlib lejn il-pagamenti diġitali u kkonfermat l-importanza vitali ta’ pagamenti sikuri u konvenjenti (inklużi dawk mingħajr kuntatt) għal tranżazzjonijiet mill-bogħod u wiċċ imb’wiċċ. Madankollu, il-flus jibqgħu l-mezzi użati għall-maġġoranza tal-pagamenti bl-imnut fl-UE.

Is-setturi pubbliċi u privati għandhom rwoli kumplimentari x’jaqdu fix-xenarju tal-pagamenti futuri. Hekk kif aktar u aktar banek ċentrali madwar id-dinja jħarsu lejn il-possibbiltà li jinħarġu muniti diġitali tal-bank ċentrali (CBDCs), hemm prospetti tanġibbli ta’ aktar bidliet sinifikanti fis-suq tal-pagamenti bl-imnut.

Suq tal-UE frammentat

Kien hemm titjib sostanzjali f’dawn l-aħħar snin, grazzi l-aktar għall-iżvilupp taż-Żona Unika ta’ Pagamenti bl-Euro (SEPA) u għall-armonizzazzjoni tal-leġiżlazzjoni dwar il-pagamenti bl-imnut. Madankollu, is-suq tal-pagamenti tal-UE għadu, sa ċertu punt, frammentat tul il-fruntieri nazzjonali, peress li ħafna mis-soluzzjonijiet ta’ pagamenti domestiċi bbażati fuq il-kards jew il-pagamenti istantanji ma jaħdmux bejn il-fruntieri. Dan huwa ta’ vantaġġ għal għadd żgħir ta’ atturi dinjin kbar, li jaqbdu s-suq intra-Ewropew kollu tal-pagamenti transfruntieri.

Bl-eċċezzjoni ta’ dawn l-atturi dinjin kbar, inkluż in-networks tal-kards għal pagament dinji u l-fornituri kbar tat-teknoloġija, prattikament ma hemm l-ebda soluzzjoni ta’ pagament diġitali li tista’ tintuża madwar l-Ewropa kollha biex isiru pagamenti fil-ħwienet u fil-kummerċ elettroniku. Fir-rispons tagħhom għall-konsultazzjoni pubblika dwar din l-istrateġija, diversi FinTechs attivi domestikament irrapportaw li din il-frammentazzjoni kienet qiegħda tfixkel l-isforzi tagħhom biex jespandu madwar is-Suq Uniku.

Fl-istess ħin, dan l-aħħar kien hemm għadd ta’ żviluppi inkoraġġanti. Pereżempju, fit-2 ta’ Lulju 2020, grupp ta’ 16-il bank Ewropew nieda l-proġett tal-Inizjattiva Ewropea għall-Pagamenti (EPI) 3 bil-għan li joffri soluzzjoni ta’ pagament pan-Ewropea sal-2022. Il-Kummissjoni u l-Bank Ċentrali Ewropew (BĊE) kienu taw lil din l-inizjattiva l-appoġġ politiku tagħhom mill-bidu u laqgħu tajjeb t-tnedija tagħha 4 . Dan l-aħħar tfaċċaw inizjattivi promettenti oħrajn xprunati mis-suq, li huma mmirati lejn it-tfassil ta’ infrastrutturi komuni 5 , lejn iż-żieda fil-kooperazzjoni u fl-interoperabbiltà bejn is-soluzzjonijiet domestiċi ta’ pagament 6 u lejn l-iżvilupp ta’ soluzzjonijiet ta’ pagament komuni ġodda.

B’mod parallel, diversi inizjattivi li għaddejjin taħt l-awspiċji tal-Bord tal-Pagamenti bl-Imnut bl-Euro 7 (ERPB) u l-Kunsill Ewropew għall-Pagamenti (EPC) huma mmirati lejn l-adozzjoni ta’ skemi u regoli Ewropej komuni, u dan eventwalment se jiffaċilita l-feġġ u l-interoperabbiltà tas-soluzzjonijiet ta’ pagament istantanju fil-ħwienet u fil-kummerċ elettroniku.

Għaliex strateġija?

Dawn l-inizjattivi kollha juru d-dinamiżmu tax-xenarju tal-pagamenti Ewropej. Madankollu, hemm riskju ta’ inkonsistenzi u ta’ aktar frammentazzjoni tas-suq. Hemm ukoll il-ħtieġa ta’ qafas ċar ta’ “governanza” biex isejjes l-istrateġija tal-pagamenti bl-imnut tal-UE. L-istituzzjonijiet tal-UE – u b’mod partikolari l-Kummissjoni – jisgħu jaqdu r-rwol ta’ katalist politiku, filwaqt li jibbażaw għalkollox fuq is-settur privat biex ifasslu s-soluzzjonijiet ta’ pagamenti rilevanti. Għalhekk huwa ta’ importanza kruċjali li tiġi żviluppata viżjoni ċara, li tistabbilixxi d-direzzjoni mistennija tal-ivvjaġġar u tqiegħed l-azzjonijiet futuri taħt qafas ta’ politika uniku, koerenti u globali. Dan huwa l-għan ta’ din il-Komunikazzjoni.

II.Viżjoni għall-pagamenti bl-imnut Ewropej

Il-viżjoni tal-Kummissjoni għall-pagamenti bl-imnut tal-UE hija li:

-Iċ-ċittadini u n-negozji fl-Ewropa jibbenefikaw minn firxa wiesgħa u diversa ta’ soluzzjonijiet ta’ pagament ta’ kwalità għolja, appoġġati minn suq tal-pagamenti kompetittiv u innovattiv u bbażati fuq infrastrutturi sikuri, effiċjenti u aċċessibbli;

-Ikunu disponibbli soluzzjonijiet ta’ pagament kompetittivi, domestiċi u pan-Ewropej, li jappoġġaw is-sovranità ekonomika u finanzjarja tal-Ewropa; u

-L-UE tagħti kontribut sinifikanti għat-titjib tal-pagamenti transfruntieri ma’ ġurisdizzjonijiet mhux tal-UE, inkluż ir-rimessi, u b’hekk tappoġġa r-rwol internazzjonali tal-euro u l-“awtonomija strateġika miftuħa” tal-UE.

L-objettiv tal-Kummissjoni huwa dak ta’ suq tal-pagamenti kompetittiv ħafna, li minnu jibbenefikaw l-Istati Membri kollha, tkun liema tkun il-munita li jużaw, fejn il-parteċipanti kollha fis-suq ikunu jistgħu jikkompetu b’mod ġust u ugwali biex joffru soluzzjonijiet ta’ pagament innovattivi u mill-aktar avvanzati b’rispett sħiħ għall-impenji internazzjonali tal-UE.

Minħabba li l-pagamenti huma fuq quddiem nett tal-innovazzjoni diġitali fil-finanzi, l-implimentazzjoni ta’ din l-istrateġija se tikkontribwixxi għall-viżjoni usa’ tal-Kummissjoni għall-finanzi diġitali u għall-objettivi tagħha ta’: it-tneħħija tal-frammentazzjoni tas-suq, il-promozzjoni tal-innovazzjoni mmotivata mis-suq fil-finanzi u l-indirizzar ta’ sfidi u riskji ġodda assoċjati mal-finanzi diġitali filwaqt li tiġi żgurata n-newtralità teknoloġika. Għalhekk, din l-istrateġija tressqet flimkien mal-istrateġija dwar il-finanzi diġitali u ż-żewġ proposti leġiżlattivi dwar qafas ġdid tal-UE għat-tisħiħ tar-reżiljenza operazzjonali diġitali u dwar il-kriptoassi. Hija wkoll kumplimentari għall-istrateġija aġġornata dwar il-pagamenti bl-imnut ippreżentata mill-BĊE/Eurosystem f’Novembru 2019 8 .

Din l-istrateġija tiffoka fuq l-erba’ pilastri ewlenin li ġejjin, li huma interkonnessi mill-qrib:

1)soluzzjonijiet ta’ pagament dejjem aktar diġitali u istantanju bi skala pan-Ewropea;

2)swieq tal-pagamenti bl-imnut innovattivi u kompetittivi;

3)sistemi ta’ pagament bl-imnut effiċjenti u interoperabbli u infrastrutturi oħra ta’ appoġġ; u

4)pagamenti internazzjonali effiċjenti, inklużi r-rimessi.

III. Pilastri għal azzjonijiet strateġiċi

A.Pilastru 1: Soluzzjonijiet ta’ pagament dejjem aktar diġitali u istantanju bi skala pan-Ewropea

Il-Kummissjoni trid li ċ-ċittadini u l-kumpaniji fl-Ewropa jkunu jistgħu jaċċessaw u jserrħu fuq soluzzjonijiet ta’ pagament ta’ kwalità għolja biex jagħmlu l-pagamenti kollha tagħhom. Jenħtieġ li dawn is-soluzzjonijiet ikunu sikuri u kosteffiċjenti, u jippermettu kundizzjonijiet simili għat-tranżazzjonijiet transfruntieri kif ukoll għal dawk domestiċi. Minħabba l-potenzjal kompetittiv u innovattiv tal-pagamenti istantanji, kif rikonoxxut fil-Komunikazzjoni tagħha ta’ Diċembru 2018, 9 il-Kummissjoni temmen li jenħtieġ li soluzzjonijiet bħal dawn jibbażaw l-aktar fuq sistemi ta’ pagament istantanju.

1.Pagamenti istantanji bħala n-“normalità l-ġdida”

Bil-pagamenti istantanji, il-fondi huma disponibbli immedjatament lill-prenditur. Flimkien mal-iżvilupp ta’ servizzi ta’ pagament mobbli, il-pagamenti istantanji jistgħu joffru lill-fornituri ta’ servizzi ta’ pagament tal-UE (PSPs) b'opportunità addizzjonali li jikkompetu mal-kompetituri tagħhom fl-UE u dinjin. Kif iddikjarat fil-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni ta’ Diċembru 2018: “Soluzzjoni transfruntiera ta’ pagament istantanju fl-UE kollha tkun tikkomplementa l-iskemi attwali tal-cards ta’ pagament, tnaqqas ir-riskju ta’ tfixkil estern u tagħmel lill-UE aktar effiċjenti iżda wkoll aktar awtonoma.”

Il-pagamenti istantanji huma adatti għal ħafna użi lil hinn mit-trasferimenti ta’ kreditu tradizzjonali, b’mod partikolari għax-xiri fiżiku u online, li bħalissa huma ddominati mill-iskemi ta’ kards ta’ pagament.

Il-Kummissjoni qiegħda timmira għall-adozzjoni sħiħa tal-pagamenti istantanji fl-UE sa tmiem l-2021. Dan se jiddependi minn avvanzi sinifikanti fuq tliet livelli: regoli, soluzzjonijiet għall-utent aħħari u infrastrutturi. Diġà sar progress sinifikanti fit-tliet fronti kollha, iżda għad fadal xi sfidi u jeħtieġ li dawn jiġu indirizzati.

Regoli uniformi

Huwa indispensabbli li jkun hemm regoli uniformi għall-eżekuzzjoni tat-tranżazzjonijiet ta’ pagament li jistabbilixxu, pereżempju, id-drittijiet ul-obbligi reċiproċi u l-obbligi tal-fornituri ta' servizzi ta' pagament. Il-Kunsill Ewropew għall-Pagamenti (EPC) żviluppa “Skema” għall-pagamenti istantanji bl-euro (“l-Iskema SCT Inst.”) fl-2017, kif kien diġà għamel fil-passat għad-debiti diretti u għat-trasferimenti ta’ kreditu fis-SEPA. L-iskema tippermetti li l-fondi jkunu disponibbli fil-kont tal-prenditur f’anqas minn għaxar sekondi.

Sfortunatament, f’Awwissu 2020, wara kważi tliet snin mill-introduzzjoni tagħha, 62,4 % biss tal-fornituri ta' servizzi ta' pagament fl-UE li joffru trasferimenti ta’ kreditu fis-SEPA ngħaqdu mal-Iskema tat-Trasferiment ta' Kreditu SCT Inst. tas-SEPA 10 . F’termini ta’ kontijiet ta’ pagament, il-Kunsill Ewropew għall-Pagamenti jistma li hemm 12-il Stat Membru tal-UE (kollha fiż-żona tal-euro) fejn aktar minn nofs il-kontijiet ta’ pagament huma aċċessibbli għall-SCT Inst.

Bħala s-sid tal-Iskema SCT Inst., il-Kunsill Ewropew għall-Pagamenti għamel sforzi biex jippromwovi l-parteċipazzjoni. Pereżempju fl-1 ta’ Lulju 2020, dan żied l-ammont massimu għal kull tranżazzjoni ta’ Trasferiment ta’ Kreditu Istantanju fis-SEPA minn EUR 15 000 għal EUR 100 000. Madankollu, in-natura volontarja attwali tal-Iskema ma attiratx biżżejjed parteċipazzjoni rapida u wiesgħa. Jidher ċar li xi Stati Membri taż-żona tal-euro għadhom lura. Għalhekk, il-Kummissjoni temmen li x’aktarx li tkun meħtieġa azzjoni sabiex jitħaffef il-pass tal-aderenza mal-Iskema SCT Inst.

Ir-Regolament dwar is-SEPA jeħtieġ li l-parteċipanti fl-iskema ta’ pagament jirrappreżentaw “maġġoranza tal-PSPs fi ħdan il-maġġoranza tal-Istati Membri, u jikkostitwixxu maġġoranza tal-PSPs fl-Unjoni, filwaqt li jitqiesu biss il-PSPs li jipprovdu trasferimenti ta’ kreditu jew debiti diretti rispettivament.” 11 Mal-Bank Nazzjonali tal-Belġju (li huwa l-awtorità nazzjonali kompetenti li timmonitorja l-Iskema SCT Inst. skont ir-Regolament dwar is-SEPA), il-Kummissjoni qiegħda teżamina l-implikazzjonijiet legali tan-nuqqas mistenni fil-konformità sħiħa sal-21 ta’ Novembru 2020 (jiġifieri t-tmiem tal-perjodu ta’ eżenzjoni temporanja) ma’ dawn ir-rekwiżiti ta’ aderenza.

Soluzzjonijiet għall-utent aħħari

Fil-livell tal-utent aħħari, il-Kummissjoni tistenna li s-soluzzjonijiet ta’ pagament ikunu interoperabbli, aċċessibbli, iżidu l-valur u jissodisfaw il-ħtiġijiet ta’ firxa wiesgħa ta’ utenti, inkluż negozji ta’ daqsijiet differenti, mingħajr l-esklużjoni tal-ebda kategoriji ta’ klijenti, bħall-anzjani jew il-persuni b’diżabbiltà.

Il-Kummissjoni tappoġġa bis-sħiħ u hija involuta fil-ħidma importanti mwettqa mill-Bord tal-Pagamenti bl-Imnut bl-Euro (ERPB) dwar l-interoperabbiltà tas-soluzzjonijiet ta’ pagament istantanju għall-pagamenti fil-ħwienet u fil-kummerċ elettroniku 12 . Barra minn hekk, diversi flussi ta’ xogħol lest jew li għadu għaddej taħt l-awspiċji tal-Kunsill Ewropew tal-Pagamenti għandhom il-potenzjal li jżidu l-valur tal-Iskema ta’ Trasferiment ta' Kreditu Instantanju fis-SEPA (SCT Inst.), biex itejbu l-użu ta’ soluzzjonijiet ta’ pagament istantanju u fl-aħħar mill-aħħar biex jappoġġjaw l-adozzjoni tal-pagamenti istantanji. 13

Jenħtieġ li din il-ħidma tkun inklużiva, u tinvolvi l-kategoriji kollha ta’ PSPs, inkluż il-fornituri tas-Servizz ta’ Bidu ta’ Pagament (PIS) u tas-Servizz ta’ Informazzjoni dwar il-Kontijiet (AIS) u parteċipanti rilevanti oħra, li jistgħu ma jkunux fornituri ta' servizzi ta' pagament, bħal fornituri ta’ interfaċċji għall-utent aħħari u rappreżentanti tal-utenti.

Il-Kummissjoni tistenna aderenza wiesgħa tal-parteċipanti fis-suq għall-Iskemi u mar-rakkomandazzjonijiet żviluppati mill-Bord tal-Pagamenti bl-Imnut bl-Euro u mill-Kunsill Ewropew għall-Pagamenti. S’issa, il-fornituri ta’ servizz ta’ pagament ma ħadux vantaġġ minn xi wħud mill-Iskemi żviluppati reċentement, pereż. il-“proxy-look-up tas-SEPA”, imnedija mill-Kunsill Ewropew għall-Pagamenti fl-2019 u aġġornata f’Ġunju 2020. Dan jippermetti lill-klijenti jużaw l-apparat mobbli tagħhom biex jittrasferixxu flus mill-kont tal-ħlas tagħhom għall-kont ta’ individwu ieħor fl-UE mingħajr ma jiskambjaw manwalment informazzjoni dwar il-pagamenti bħan-Numru Internazzjonali tal-Kont tal-Bank (IBAN) 14 .

Għadd dejjem jikber ta’ soluzzjonijiet ta’ pagament għall-utent aħħari joffru pagamenti fil-punt tal-interazzjoni 15 (POI) li jserrħu, pereżempju, fuq kodiċijiet QR 16 , Bluetooth (BLE) jew teknoloġiji ta’ Kumunikazzjoni fil-Kamp Qrib (NFC). Madankollu, il-kodiċijiet QR mhumiex standardizzati fil-livell tal-UE, u dan jillimita l-aċċettazzjoni tagħhom, b’mod partikolari għat-tranżazzjonijiet transfruntieri. Barra minn hekk, l-aċċess tal-fornituri ta' servizzi ta' pagament għat-teknoloġija ta’ Kumunikazzjoni fil-Kamp Qrib fit-telefons ċellulari huwa ristrett minn xi fornituri ta’ apparati mobbli. Dan jagħmilha diffiċli għall-fornituri ta’ soluzzjonijiet ta’ pagament istantanju biex joffru lin-negozjanti u lill-konsumaturi soluzzjonijiet konvenjenti u affordabbli bl-użu ta’ kodiċijiet QR unifikati bħala alternattiva għall-kards, jew biex joffru pagamenti mobbli ffaċilitati mill-Kumunikazzjoni fil-Kamp Qrib. 17

Il-Kummissjoni tqis li l-iżvilupp ta’ standard Ewropew uniku, miftuħ u sigur għall-kodiċijiet QR jappoġġa l-adozzjoni u l-interoperabbiltà tal-pagamenti istantanji. Għalhekk, din tilqa’ l-ħidma li għaddejja mill-grupp ta’ ħidma tal-Bord tal-Pagamenti bl-Imnut bl-Euro dwar “Qafas għall-pagamenti istantanji fil-Punt ta’ Interazzjoni”, imwettqa f’kooperazzjoni mal-Grupp ta’ Diversi Partijiet Ikkonċernati tal-Kunsill Ewropew għall-Pagamenti dwar trasferimenti ta' kreditu mibdija b’mod mobbli fis-SEPA, u dwar standard uniku għall-kodiċijiet QR imressqa kemm min-negozjanti kif ukoll mill-konsumaturi. 18

Infrastrutturi interoperabbli

Infrastrutturi transfruntieri għall-ikklerjar u s-saldu ta’ pagamenti istantanji diġà jeżistu fl-Ewropa, iżda l-interoperabbiltà sħiħa bejn dawn il-mekkaniżmi ta’ kklerjar u saldu (CSMs) għad trid tinkiseb. Minħabba li dan joħloq ostaklu ċar għall-adozzjoni tal-pagamenti istantanji fl-UE, fl-24 ta’ Lulju 2020 il-BĊE ħabbar miżuri biex jindirizza dawn il-kwistjonijiet 19 . Hemm aspettattiva soda li l-mekkanismi tal-ikklerjar u s-saldu u l-fornituri ta' servizzi ta' pagament se jiżguraw l-implimentazzjoni f’waqtha ta’ dawn il-miżuri, qabel tmiem l-2021, fid-dawl tal-obbligu legali tagħhom li jkunu jistgħu jintlaħqu madwar l-UE kollha meta jipprovdu pagamenti istantanji.

2.Żieda fil-fiduċja tal-konsumaturi fil-pagamenti istantanji

Id-disponibbiltà kważi f’ħin reali tal-fondi fil-kont tal-prenditur, flimkien mal-irrevokabbiltà tal-pagamenti, jista’ jkollhom implikazzjonijiet għall-konsumaturi f’każijiet, pereżempju, ta’ tranżazzjonijiet żbaljati, frodi 20 , eċċ. Il-pagamenti istantanji jistgħu wkoll jippreżentaw sfidi f’termini ta’ ħasil tal-flus, finanzjament tat-terroriżmu, ċiberattakki, kif ukoll riskji operazzjonali u ta’ likwidità għall-istituzzjonijiet finanzjarji. Jekk ma jiġux identifikati u indirizzati kif xieraq, dawn ir-riskji jistgħu jimminaw il-fiduċja tal-konsumaturi u tan-negozjanti li jużaw il-pagamenti istantanji, u potenzjalment ifixklu t-tnedija sħiħa tagħhom bħala n-normalità l-ġdida. Il-Kummissjoni tfakkar li, meta jipprovdu servizzi ta’ pagament istantanju, il-fornituri ta' servizzi ta' pagament għandhom jiżguraw li jkollhom fis-seħħ l-għodod xierqa u f’ħin reali għall-prevenzjoni tal-frodi u tal-ħasil tal-flus/finanzjament tat-terroriżmu, f’konformità sħiħa mal-leġiżlazzjoni eżistenti.

Sabiex ikunu aktar attraenti għall-konsumaturi, jenħtieġ li s-servizzi ta’ pagament joffru karatteristiċi li jpoġġuhom fuq l-istess livell ma’ strumenti oħra ta’ pagament (pereż. kards) li joffru ċ-ċaħdiet tad-debitu, jiġifieri r-ritorn ta’ fondi ta’ kards ta’ kreditu użati biex issir xirja lix-xerrej f’ċerti każijiet (pereż. żbalji).

Jekk il-pagamenti istantanji għandhom isiru n-norma l-ġdida, il-Kummissjoni tqis li jkun xieraq li l-imposti ta’ trasferimenti ta’ kreditu kemm regolari kif ukoll istantanji jenħtieġ li jkunu l-istess. Inkella, il-pagamenti istantanji jibqgħu prodott niċċa, flimkien mat-trasferimenti ta’ kreditu regolari. Min-naħa l-oħra, huwa ċar li jista’ jkun hemm kostijiet addizzjonali għall-fornitur jekk xi karatteristiċi u supplimentazzjonijiet, bħaċ-ċaħdiet tad-debitu, jiġu offruti mal-pagamenti istantanji.

3.Soluzzjonijiet ta’ pagament Ewropej li jaħdmu b’mod transfruntier

It-tlestija tal-azzjonijiet ewlenin għall-iffaċilitar tal-pagamenti istantanji, kif identifikati fit-Taqsimiet 1 u 2 ta’ dan il-Kapitolu, tista’ ma tkunx biżżejjed biex tiżgura l-użu b’suċċess ta’ soluzzjonijiet ta’ pagament pan-Ewropej. Jista’ jkun li jenħtieġ li jittieħdu azzjonijiet addizzjonali biex l-atturi Ewropej jirnexxu f’pajsaġġ okkupat minn kompetituri stabbiliti sew.

Atturi ġodda li jixtiequ joffru soluzzjonijiet pan-Ewropej jistgħu jiffaċċjaw għadd ta’ sfidi sinifikanti:

·l-aċċettazzjoni min-negozjanti u mill-konsumaturi;

·ir-rikonoxximent mill-konsumatur ta’ marki ġodda;

·it-tfassil ta’ mudell kummerċjali kompetittiv u innovattiv maħsub għal tradizzjonijiet u drawwiet ta’ pagament nazzjonali differenti;

·il-finanzjament ta’ infrastrutturi li jiswew ħafna; u

·ir-restrizzjonijiet għall-aċċess ta’ ċerti infrastrutturi jew funzjonalitajiet tekniċi, eċċ.

Barra minn hekk, għandha tiġi żgurata l-konformità stretta tal-mudelli ta’ governanza u ta’ finanzjament mar-regoli tal-kompetizzjoni. 

Il-Kummissjoni hija konxja bis-sħiħ ta’ dawn l-isfidi. Minħabba n-natura strateġika tal-pagamenti, din se tibqa’ taqdi rwol politiku attiv biex trawwem l-iżvilupp ta’ soluzzjonijiet ta’ pagament pan-Ewropej kompetittivi li jiddependu b’mod estensiv fuq pagamenti istantanji, u biex tindirizza l-isfidi msemmija hawn fuq, f’konformità sħiħa mar-regoli tal-kompetizzjoni tal-UE.

4.Naħsdu l-potenzjal sħiħ taż-Żona Unika ta’ Pagamenti bl-Euro (SEPA)

Is-Żona unika ta' pagamenti bl-euro (SEPA) inħolqot biex tagħmel il-pagamenti elettroniċi transfruntiera kollha bl-euro faċli daqs il-pagamenti domestiċi billi tarmonizza l-mod kif isiru l-pagamenti bl-euro mhux bi flus madwar l-Ewropa.

Illum, sitt snin wara d-data aħħarija għat-Trasferimenti ta’ Kreditu fis-SEPA (SCT) u d-Debiti Diretti fis-SEPA (SDD) fl-Istati Membri tal-euro, u erba’ snin wara d-data aħħarija għall-Istati Membri mhux tal-euro, ħafna ċittadini għadhom jiffaċċjaw rifjuti inaċċettabbli ta’ tranżazzjonijiet debitu dirett fis-SEPA transfruntieri (“diskriminazzjoni tal-IBAN”). Dan ifisser li dawn ma jistgħux jużaw l-IBANs minn pajjiż differenti biex jagħmlu pagament. Il-prendituri għadhom ta’ spiss ma jridux jew mhumiex teknikament kapaċi jaċċettaw Debitu Dirett fis-SEPA transfruntier. L-attenzjoni tal-Kummissjoni spiss tinġibed lejn każijiet ta’ taxxa u amministrazzjonijiet pubbliċi oħrajn li jirrifjutaw li jibagħtu jew jirċievu pagamenti lil jew minn kont barrani. Dawn il-każijiet ta’ diskriminazzjoni tal-IBAN huma ksur tar-Regolament dwar is-SEPA, kif ikkonfermat mill-każistika stabbilita 27 .

Minkejja li l-awtoritajiet kompetenti rilevanti huma meħtieġa bil-liġi li jimmonitorjaw il-konformità mill-fornituri ta' servizzi ta' pagament mar-Regolament dwar is-SEPA, u biex jieħdu azzjoni f’każ ta’ ksur, dawn mhux dejjem jindirizzaw b’mod adegwat u sistematiku dan il-ksur tar-regoli tas-SEPA, kif jixhdu l-ħafna lmenti li jirċievu s-servizzi tal-Kummissjoni.

5.Sfruttar tal-potenzjal tal-identità elettronika (eID) għall-awtentikazzjoni tal-konsumatur

Hekk kif is-servizzi finanzjarji qegħdin jaqilbu b’mod progressiv minn negozju wiċċ imb wiċċ tradizzjonali għall-ambjent diġitali, is-soluzzjonijiet tal-identità diġitali li jistgħu jintużaw b’mod affidabbli għall-awtentikazzjoni tal-konsumatur mill-bogħod qegħdin isiru dejjem aktar rilevanti. Il-PSD2 stimulat l-innovazzjoni f’dan il-qasam permezz tal-introduzzjoni ta’ awtentikazzjoni soda tal-konsumatur (SCA), bir-rekwiżiti stretti tagħha ta’ sigurtà għall-aċċess għal kontijiet ta’ pagament u l-bidu ta’ pagamenti diġitali. F’xi Stati Membri tal-UE, ġew żviluppati skemi ta’ identifikazzjoni elettronika għall-awtentikazzjoni tal-konsumatur ibbażati fuq skemi nazzjonali ta’ identifikazzjoni elettronika (eID) li joffru l-ogħla livelli ta’ assigurazzjoni.

Madankollu, l-istampa madwar l-UE tinvolvi għadd kbir ta’ soluzzjonijiet ta’ awtentikazzjoni differenti fil-livell nazzjonali b’interoperabbiltà transfruntiera limitata. Dan jista’ jxekkel l-innovazzjoni ulterjuri u l-iżvilupp ta’ servizzi ġodda ta’ pagament.

Permezz tar-Regolament dwar l-eIDAS 28 , fl-2014 l-UE introduċiet l-ewwel qafas transfruntier għal identitajiet diġitali affidabbli u servizzi fiduċjarji. L-għan tar-Regolament huwa li jiffaċilita l-aċċess taċ-ċittadini tal-UE kollha għas-servizzi pubbliċi madwar l-UE permezz tal-eID maħruġa f’pajjiżhom. L-esperjenza bl-applikazzjoni tal-eIDAS, madankollu, tiżvela għadd ta’ nuqqasijiet strutturali, li jirrestrinġu l-kapaċità tagħha li tappoġġa b’mod effettiv qafas komprensiv ta’ ID diġitali. Fil-Komunikazzjoni ta’ Frar 2020 “Insawru l-futur diġitali tal-Ewropa”, il-Kummissjoni impenjat ruħha li tirrevedi r-Regolament dwar l-eIDAS biex ittejjeb l-effettività tiegħu, testendi l-applikazzjoni tiegħu għas-settur privat u tippromwovi identitajiet diġitali affidabbli għall-Ewropej kollha. L-intenzjoni hija li jiġi pprovdut qafas regolatorju li jibqa' validu fil-futur biex jappoġġa sistema madwar l-UE kollha, sempliċi, fdata u sigura għall-ġestjoni tal-identitajiet fl-ispazju diġitali, li tkopri l-identifikazzjoni, l-awtentikazzjoni u l-forniment ta’ attributi, kredenzjali u attestazzjonijiet li se jkollhom rwol ewlieni wkoll fil-qasam tal-pagamenti.

Il-Kummissjoni hija determinata li tisfrutta l-potenzjal offrut mill-iżvilupp rapidu ta’ soluzzjonijiet ta’ identità diġitali fis-settur finanzjarju. Kif stabbilit fl-istrateġija dwar il-finanzi diġitali, il-Kummissjoni se timplimenta sal-2024 qafas legali sod li jippermetti l-użu ta’ soluzzjonijiet ta’ identità diġitali interoperabbli li jippermettu aċċess rapidu u faċli ta’ konsumaturi ġodda għas-servizzi finanzjarji. Dan se jiffaċilita, bħala parti minn dawn is-soluzzjonijiet, l-użu tagħhom fil-pagamenti, bil-għan li jittejbu l-interoperabbiltà, l-effiċjenza, il-faċilità tal-użu (speċjalment bejn il-fruntieri), u s-sikurezza u s-sigurtà, b’mod partikolari biex jitnaqqsu każijiet ta’ frodi u reati oħra.

6.Titjib tal-aċċettazzjoni ta’ pagamenti diġitali

Il-pandemija tal-Covid-19 wriet kemm huwa importanti li l-pagamenti diġitali jiġu aċċettati b’mod wiesa’ min-negozjanti. Madankollu, l-aċċettazzjoni tal-pagamenti diġitali tvarja b’mod sinifikanti fl-UE. Għad hemm ħafna entitajiet (negozjanti, amministrazzjonijiet pubbliċi, sptarijiet, trasporti pubbliċi) li ma jaċċettawx pagamenti diġitali. 

Ir-Regolament dwar il-Gateway Diġitali Unika se jġib titjib qawwi. Dan se jiffaċilita l-aċċess online għall-informazzjoni, għall-proċeduri amministrattivi u għas-servizzi ta’ assistenza li ċ-ċittadini u n-negozji jeħtieġu biex isiru attivi f’pajjiż ieħor tal-UE. Sal-aħħar tal-2023, iċ-ċittadini u l-kumpaniji li jiċċaqilqu minn fruntiera għall-oħra tal-UE se jkunu jistgħu jwettqu għadd ta’ proċeduri fl-Istati Membri kollha tal-UE mingħajr il-ħtieġa ta’ kwalunkwe dokumentazzjoni fiżika, bħar-reġistrazzjoni ta’ karozza jew it-talba għall-benefiċċji tal-pensjoni. 29

Il-Kummissjoni tistenna li l-Istati Membri, b’mod partikolari:

-jesploraw u jindirizzaw ir-raġunijiet għar-riluttanza biex jaċċettaw pagamenti diġitali, u jħeġġu lin-negozjanti jaċċettaw pagamenti diġitali, inklużi pagamenti mingħajr kuntatt;

-jżidu d-diġitalizzazzjoni tal-pagamenti tal-gvern, lil hinn minn dawk koperti mir-Regolament (UE) 2018/1724; u

-jgħammru l-amministrazzjonijiet pubbliċi, l-isptarijiet, eċċ. b’terminals għall-pagamenti diġitali.

7.Żamma tad-disponibbiltà tal-flus tal-bank ċentrali

Aċċessibbiltà u aċċettazzjoni tal-flus

Il-flus huma mezz ta’ pagament li joffri saldu immedjat fi tranżazzjonijiet wiċċ imb wiċċ, mingħajr ebda infrastruttura teknika. Dawn għadhom l-unika forma ta’ flus li l-individwi jistgħu jżommu direttament. Bħala tali, dawn għandhom jibqgħu aċċessibbli u aċċettati b’mod wiesa’.

Fiż-żona tal-euro, il-karti tal-flus u l-muniti tal-euro huma l-unika valuta legali skont l-Artikolu 128 tat-TFUE u r-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 974/98 tat-3 ta’ Mejju 1998 dwar l-introduzzjoni tal-euro. Ir-Rakkomandazzjoni tal-Kummissjoni tal-2010 tispjega li, fejn jeżisti obbligu ta’ pagament, il-valuta legali tal-karti tal-flus u tal-muniti tal-euro timplika:

(a)    aċċettazzjoni obbligatorja mill-kreditur;

(b)    bil-valur par sħiħ; u

(c)    bis-setgħa li teħles mill-obbligu ta’ pagament.

Ir-Rakkomandazzjoni tiddikjara wkoll li l-aċċettazzjoni tal-karti tal-flus u tal-muniti tal-euro bħala mezz ta’ pagamenti fi tranżazzjonijiet bl-imnut għandha tkun ir-regola, u li ċ-ċaħdiet għandhom ikunu possibbli biss abbażi tal-“prinċipju ta’ bona fide” (eż. jekk il-bejjiegħ bl-imnut ma jkollux bqija disponibbli).

Matul is-snin, l-użu ta’ mezzi ta’ pagamenti mhux bi flus żdied b’mod konsistenti fl-Ewropa 30 . Madankollu, il-flus jibqgħu l-mezz dominanti ta’ pagament fiż-żona tal-euro, fejn għadhom jintużaw għal 78 % tat-transazzjonijiet kollha 31 .

L-istatistika għall-użu tal-flus taħbi firxa wiesgħa ta’ sitwazzjonijiet. Xi pajjiżi taż-żona tal-euro (l-Awstrija, il-Ġermanja, l-Irlanda, is-Slovakkja u s-Slovenja) għandhom preferenza qawwija għall-flus. L-Estonja u n-Netherlands jinsabu fit-tarf l-ieħor tal-ispettru, bi flus jintużaw għal anqas minn nofs it-tranżazzjonijiet fil-punti tal-bejgħ. Barra ż-żona tal-euro, l-Iżvezja hija pajjiż fejn l-użu tal-flus naqas sostanzjalment 32 . Fil-pajjiżi kollha tal-UE, il-pandemija tal-Covid-19 naqqset in-numru ta’ tranżazzjonijiet ibbażati fuq il-flus matul il-lockdown, iżda l-flus miżmuma bi prekawzjoni fil-fatt żdiedu b’mod sinifikanti f’xi ekonomiji 33 .

Fil-prattika, id-disponibbiltà u l-aċċettazzjoni tal-flus naqsu f’dawn l-aħħar snin. 34 Każijiet ta’ nuqqas ta’ aċċettazzjoni ta’ flus żdiedu matul il-kriżi tal-Covid-19, minħabba tħassib pubbliku dwar it-trażmissjoni virali kkawżata mill-ġestjoni tal-flus 35 u l-ħtieġa dejjem tikber għal tranżazzjonijiet mill-bogħod iġġenerati minn lockdowns, li ffavorixxa l-qlib għall-pagamenti diġitali.

Filwaqt li tippromwovi l-ħolqien ta’ pagamenti diġitali biex toffri aktar għażliet lill-konsumaturi, il-Kummissjoni se tkompli tissalvagwardja l-valuta legali tal-flus tal-euro. Il-Kummissjoni hija konxja minn u tikkondividi t-tħassib espress mill-assoċjazzjonijiet tal-konsumaturi li hemm riskju tanġibbli li hekk kif aktar servizzi jiġu diġitalizzati, dawk mingħajr aċċess għas-servizzi diġitali jistgħu jsibu ruħhom aktar esklużi milli huma llum. 36 Għad hemm madwar 30 miljun adult fl-UE li ma għandhomx kont bankarju 37 .

Sabiex jinżammu l-aċċess għal u l-aċċettazzjoni tal-flus, u l-valuta legali tagħhom, il-Kummissjoni:

•Tfakkar li, bħala valuta legali, il-karti tal-flus u l-muniti tal-euro għandhom jiġu aċċettati mill-kreditur bil-valur par sħiħ fejn ikun hemm obbligu ta’ pagament u dawn għandhom is-setgħa li jeħilsu mill-obbligu ta’ pagament.

•Tistenna li l-Istati Membri jiżguraw l-aċċettazzjoni u l-aċċessibilità tal-flus bħala ben pubbliku, skont l-Artikolu 128 tat-TFUE u r-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 974/98 tat-3 ta’ Mejju 1998 dwar l-introduzzjoni tal-euro, filwaqt li tirrikonoxxi l-leġittimità possibbli ta’ limitazzjonijiet debitament ġustifikati u proporzjonati għall-użu ta’ ammonti sproporzjonati ta’ flus għal pagamenti individwali li jistgħu jkunu meħtieġa, inter alia, sabiex jiġi evitat ir-riskju ta’ ħasil tal-flus, ta’ finanzjament tat-terroriżmu u ta’ reati predikati relatati, inkluża l-evażjoni tat-taxxa 38 . Mezz wieħed li bih l-Istati Membri jistgħu jżommu l-aċċess għall-flus jista’ jkun li jipprovdu għal kopertura minima ta’ automated teller machines (ATMs) (jew ta’ mezzi ekwivalenti ta’ aċċess) fit-territorju tagħhom.

Muniti Diġitali tal-Bank Ċentrali u aktar innovazzjoni fil-pagamenti

It-tnaqqis fl-użu tal-flus, il-piż dejjem jiżdied tas-soluzzjonijiet ta’ pagament fis-settur privat u l-feġġ prospettiv ta’ tokens referenzjati ma’ assi wasslu biex il-banek ċentrali jesploraw il-ħruġ ta’ Muniti Diġitali tal-Bank Ċentrali (CBDCs). Skont it-tfassil tagħha, CBDC għall-bejgħ bl-imnut tista’ sservi kemm bħala sostitut diġitali għal soluzzjonijiet ta’ pagament fi flus u privat, kif ukoll bħala motivatur għall-innovazzjoni kontinwa fil-pagamenti, il-finanzi u l-kummerċ, filwaqt li tindirizza każijiet ta’ użu speċifiku fl-ekonomiji u s-soċjetajiet tagħna dejjem aktar diġitalizzati. CBDC għall-bejgħ bl-imnut tista’ wkoll ittejjeb ir-rwol internazzjonali tal-euro u l-‘awtonomija strateġika miftuħa’ tal-UE, u tappoġġa l-inklużjoni finanzjarja. Din tista’ tikkontribwixxi wkoll għall-forniment ta’ pagamenti reżiljenti, rapidi u mhux għaljin, filwaqt li tippermetti pagamenti awtomatizzati u kundizzjonali. 

Kif enfasizzat fl-istrateġija dwar il-finanzi diġitali, il-Kummissjoni tappoġġa l-ħidma tal-banek ċentrali (b’mod partikolari l-BĊE), li qegħdin iħarsu lejn il-ħruġ possibbli ta’ CBDC għall-bejgħ bl-imnut disponibbli għall-pubbliku ġenerali (unitajiet domestiċi u negozji) filwaqt li tissalvagwardja l-valuta legali tal-flus tal-euro.  Din il-ħidma tikkumplimenta l-qafas regolatorju propost mill-Kummissjoni dwar it-tokens referenzjati ma’ assi użati għal skopijiet ta’ pagament.

Hija meħtieġa aktar ħidma biex jiġu vvalutati l-impatti potenzjali tas-CBDC fuq il-politika monetarja, l-istabbiltà finanzjarja u l-kompetizzjoni, u biex tiġi evitata diżintermedjazzjoni bla bżonn. F’koordinazzjoni mill-qrib mal-BĊE, il-Kummissjoni se tkompli taħdem biex trawwem il-kooperazzjoni bejn is-setturi privati u pubbliċi.

B.Pilastru 2: Swieq tal-pagamenti bl-imnut innovattivi u kompetittivi

1.Naħsdu l-potenzjal sħiħ tad-Direttiva dwar is-Servizzi ta’ Ħlas (PSD2)

Id-Direttiva dwar is-Servizzi ta’ Ħlas (PSD2) ippermettiet li jfeġġu mudelli kummerċjali ġodda bbażati fuq il-kondiviżjoni tad-data tal-kont ta’ pagament (“Servizzi Bankarji Miftuħa”), bħas-servizzi ta’ bidu ta’ pagament (PIS) u ta’ informazzjoni dwar il-kontijiet (AIS). Din tejbet ukoll il-livell ġenerali tas-sigurtà tat-tranżazzjonijiet ta’ pagament permezz tal-implimentazzjoni ta’ awtentikazzjoni qawwija tal-konsumatur (SCA). Din saret referenza dinjija f’termini ta’ servizzi bankarji miftuħa u siguri.

Wara l-PSD2, aktar minn 400 entità mhux bankarja – fornituri terzi (TPP) – issa huma awtorizzati li jipprovdu jew servizzi ta’ bidu ta’ pagament jew ta’ informazzjoni dwar il-kontijiet, u għadd dejjem akbar ta’ banek huma stess qegħdin joffru servizz ta' informazzjoni dwar il-kontijiet u servizz ta' bidu ta' pagament. Madankollu, il-potenzjal kbir ta’ operazzjoni bankarja miftuħa għadu fil-biċċa l-kbira mhux sfruttat. Sentejn wara d-dħul fis-seħħ tagħha, id-Direttiva għadha ma rendietx l-impatt sħiħ tagħha. L-awtentikazzjoni qawwija tal-konsumatur – b’mod partikolari fil-kummerċ elettroniku – għadha ma ġietx infurzata għal kollox, l-aktar minħabba tħejjija tas-suq tard jew insuffiċjenti. L-adozzjoni ta’ servizzi regolati bbażati fuq l-aċċess għall-kontijiet ta’ pagament mill-fornituri terzi, wieħed mill-pedamenti tal-PSD2, għadha toħloq sfidi għar-regolaturi u għall-partijiet ikkonċernati. L-eżistenza ta’ ħafna standards differenti tal-interfaċċi għall-ipprogrammar tal-applikazzjonijiet (API), li huma essenzjali għall-aċċess effiċjenti u sigur għad-data tal-kontijiet ta’ pagament, kif ukoll għal-livelli differenti tal-funzjonalità tal-API, ippreżentaw sfidi għall-fornituri terzi, b’mod partikolari dawk li kienu diġà fis-suq qabel il-PSD2. Dawn il-fornituri terzi kellhom jintegraw u jadattaw in-negozju tagħhom għall-ispeċifikazzjonijiet tekniċi differenti u l-vjaġġi tal-konsumaturi għall-aċċess tal-kontijiet ta’ pagament.

Minħabba l-kobor u l-kumplessità tat-tranżizzjoni meħtieġa mill-PSD2, dawn l-isfidi bikrija kienu mistennija. Il-Kummissjoni, l-Awtorità Bankarja Ewropea (EBA) u l-awtoritajiet kompetenti nazzjonali kienu qegħdin jaħdmu bis-sħiħ biex jindirizzawhom u jegħlbuhom. Ingħataw kjarifiki importanti permezz ta’ aktar minn 100 tweġiba pprovduti għall-mistoqsijiet u t-tweġibiet sottomessi minn partijiet ikkonċernati esterni, 39 Opinjonijiet tal-EBA 40 , kjarifiki pprovduti b’riżultat ta’ talbiet magħmula mill-membri tal-Grupp ta’ Ħidma tal-EBA dwar l-Interfaċċa għall-Ipprogrammar tal-Applikazzjonijiet 41 , u għadd kbir ta’ laqgħat li fihom il-Kummissjoni fittxet li titfa’ dawl u tiffaċilita d-djalogi bejn diversi komunitajiet. 42  

Il-Kummissjoni tafferma mill-ġdid it-twemmin qawwi tagħha fil-potenzjal ta’ servizzi bankarji miftuħa u hija determinata li tagħmel il-PSD2 suċċess sħiħ. Il-Kummissjoni se tkompli taħdem mal-EBA biex tiżgura li jitneħħew l-ostakli illegali għas-servizzi tal-fornituri terzi, u biex tippromwovi djalogu kostruttiv bejn il-partijiet ikkonċernati kollha. B’mod partikolari, se tappoġġa l-finalizzazzjoni tal-ħidma dwar “Skema ta’ Aċċess għall-Interfaċċa għall-Ipprogrammar tal-Applikazzjonijiet fis-SEPA” li tnediet fl-2019 taħt l-awspiċji tal-Bord tal-Pagament bl-imnut bl-Euro.

Fil-futur, l-esperjenza miġbura mill-implimentazzjoni sħiħa tal-PSD2 se tinforma l-ħidma tal-Kummissjoni dwar qafas usa’ għal finanzi miftuħa, kif stabbilit fl-Istrateġija dwar il-Finanzi Diġitali.

2.L-iżgurar ta’ livell għoli ta’ sigurtà għall-pagamenti bl-imnut fl-Ewropa

Il-PSD2 tirrikjedi li l-fornituri ta' servizzi ta' pagament kollha japplikaw l-awtentikazzjoni qawwija tal-konsumatur (SCA) kull meta utent jibda pagament elettroniku jew jaċċessa l-interfaċċja bankarja online tiegħu. Il-fornituri ta' servizzi ta' pagament madwar l-UE żviluppaw soluzzjonijiet ta’ awtentikazzjoni bbażati fuq l-użu ta’ żewġ elementi jew aktar ikkategorizzati bħala “għarfien” (xi ħaġa li l-utent biss jaf), “pussess” (xi ħaġa li l-utent biss għandu) u “inerenza” (xi ħaġa li l-utent huwa, eż. bijometrika).

Meta wieħed iħares lejn il-futur, l-Awtentikazzjoni qawwija tal-konsumatur trid issir n-norma meta jsiru ħlasijiet online, eż. fil-kummerċ elettroniku jew fl-ibbukkjar tal-ivvjaġġar online. Is-soluzzjonijiet ta’ awtentikazzjoni tal-fornituri ta' servizzi ta' pagament konformi mal-Awtentikazzjoni qawwija tal-konsumatur iridu jipprovdu lill-utenti b'esperjenza bla skossi u aċċessibbli biex jaċċessaw il-kontijiet ta’ pagament tagħhom online u biex jiffaċilitaw it-tlestija tat-tranżazzjonijiet. Dawn jenħtieġ li jibbażaw fuq l-aktar fatturi ta’ awtentikazzjoni siguri, li jitbiegħdu, fejn ikun possibbli, minn elementi trażmissibbli (eż. passwords statiċi) u minn teknoloġiji u kanali ta’ komunikazzjoni eqdem li huma suxxettibbli għal attakki (eż. messaġġi bl-SMS).

Hekk kif jibqgħu jfeġġu tipi ġodda ta’ frodi, l-Awtentikazzjoni qawwija tal-konsumatur waħedha tista’ ma tkunx biżżejjed biex tiżgura li l-utenti ta’ servizz ta’ pagament jibqgħu protetti għal kollox. Il-fornituri ta' servizzi ta' pagament għandhom dejjem ikun fuq quddiem nett fid-detezzjoni u fil-prevenzjoni tal-frodi. Il-PSD2 hija rikonoxxuta sew li ppermettiet lill-UE u lill-kumpaniji li joperaw fl-UE li jsiru mexxejja dinjija f’termini ta’ riskju operazzjonali, sigurtà tal-IT u rapportar ta’ inċidenti kbar, parzjalment bis-saħħa tal-Linji Gwida tal-Awtorità Bankarja Ewropea 43 .

Għall-pagamenti li joħolqu riskju ogħla ta’ frodi, il-Kummissjoni se tivvaluta jekk il-ħtieġa ta’ qbil bejn l-isem tal-benefiċjarju u l-IBAN tistax tkun effettiva fil-prevenzjoni tal-frodi, bħas-“social engineering” fejn in-nies jiġu mmanipulati biex iwettqu azzjonijiet jew jiżvelaw informazzjoni kunfidenzjali.

Sabiex jiġi miġġieled il-phishing, se jkun ta’ importanza ewlenija li l-PSPs tal-UE jadottaw kontrolli rikonoxxuti fuq livell internazzjonali, bħad-Domain-based Message Authentication, Reporting and Conformance (DMARC) 44 .

Filwaqt li l-protezzjoni tal-utenti kontra l-frodi ta’ pagament hija vitali biex tinżamm il-fiduċja fis-sistemi ta’ pagament u fil-pagamenti diġitali b’mod aktar ġenerali, huwa daqstant importanti li l-fornituri ta' servizzi ta' pagament jagħmlu l-almu tagħhom biex jipproteġu lilhom infushom kontra ċ-ċiberattakki, kif ukoll kontra kwalunkwe riskju ieħor magħmul mill-bniedem u dak naturali.

Huwa daqstant importanti li jiġi żgurat li l-approċċi ta’ awtentikazzjoni magħżula mill-PSPs li jiddependu esklussivament fuq apparati teknoloġiċi avvanzati ma jwasslux għall-esklużjoni ta’ kategoriji ta’ konsumaturi, bħall-anzjani.

3.Trawwim tal-protezzjoni tal-konsumatur

L-acquis tal-pagamenti bl-imnut għandu l-għan li jiżgura li l-utenti ta’ servizzi ta’ pagament tal-UE jgawdu t-trasparenza u s-sigurtà meta jħallsu b’mod diġitali. Madankollu, is-suq tal-pagamenti jkompli jevolvi malajr, u fil-futur jistgħu jkunu meħtieġa aktar salvagwardji biex jitħarsu l-konsumaturi.

Minbarra l-inizjattivi mħabbra f’din il-Komunikazzjoni, li se jtejbu l-protezzjoni tal-konsumatur fil-pagamenti, il-Kummissjoni tqis li ż-żieda fl-użu tal-pagamenti diġitali għal aktar riflessjoni dwar it-trasparenza tal-pagamenti, kif ukoll dwar il-karatteristiċi ta’ tipi ta’ pagamenti dejjem aktar popolari, bħal dawk mingħajr kuntatt.

Pagamenti mingħajr kuntatt

Waqt it-tifqigħa tal-kriżi tal-Covid-19, wara r-Rakkomandazzjoni tal-Awtorità Bankarja Ewropea, 46 il-komunitajiet bankarji u tal-pagamenti fil-biċċa l-kbira tal-pajjiżi tal-UE żiedu l-valur massimu għall-pagamenti mingħajr kuntatt għal-limitu ta’ EUR 50 skont l-istandards tekniċi regolatorji tal-PSD2 47 . Wara dan, l-għadd ta’ pagamenti mingħajr kuntatt żdied b’mod sinifikanti.

Wara li għamlu użu akbar mill-pagamenti mingħajr kuntatt, b’mod partikolari għal raġunijiet ta’ saħħa, huwa probabbli li fil-futur il-konsumaturi jżommu din id-drawwa. Dan ikun żvilupp pożittiv. Madankollu, il-Kummissjoni ma tqisx li huwa xieraq, tal-anqas f’dan l-istadju, li tgħolli l-ammonti massimi legali (għal kull tranżazzjoni u kumulattivi) ta’ pagamenti mingħajr kuntatt mingħajr l-Awtentikazzjoni qawwija tal-konsumatur. Fin-nuqqas tal-Awtentikazzjoni qawwija tal-konsumatur, hemm ir-riskju li żieda fil-pagamenti mingħajr kuntatt tista’ tkun akkumpanjata minn żieda parallela fil-frodi. L-impatt ta’ kwalunkwe żieda fil-limiti għalhekk ikollu jiġi vvalutat bir-reqqa qabel ma tkun tista’ tittieħed kwalunkwe deċiżjoni.

Sadanittant, il-Kummissjoni se teżamina, kemm mal-partijiet ikkonċernati kif ukoll mal-Istati Membri, il-kundizzjonijiet tekniċi li jistgħu jippermettu lill-konsumaturi jistabbilixxu l-limitu individwali tal-pagamenti mingħajr kuntatt tagħhom stess (soġġett għall-massimu ta’ EUR 50). L-unika għażla li l-biċċa l-kbira tal-konsumaturi għandhom illum hija li jattivaw jew jiddiżattivaw il-pagamenti mingħajr kuntatt. Minħabba li ma hemmx Awtentikazzjoni qawwija tal-konsumatur għall-pagamenti mingħajr kuntatt, il-konsumaturi xorta waħda huma protetti għall-ammont sħiħ.

Tisħiħ tat-trasparenza fid-dikjarazzjonijiet tat-tranżazzjonijiet

Hekk kif il-katina ta’ pagament tal-atturi involuti fi tranżazzjoni waħda ssir itwal u aktar kumplessa, l-utenti tas-servizzi ta’ pagament jistgħu jsibuha dejjem aktar diffiċli biex jidentifikaw lil min, fejn u meta dawn ikunu għamlu pagament. Dan jista’ jwassal għal konfużjoni, eż. fejn l-isem u l-post tal-benefiċjarju ta’ pagament fid-dikjarazzjoni tat-tranżazzjoni mhumiex l-isem kummerċjali tal-kumpanija. Dan jista’ mbagħad jagħmilha aktar diffiċli għall-konsumaturi biex jidentifikaw tranżazzjonijiet frodulenti.

Il-Bord tal-Pagamenti bl-Imnut bl-Euro bħalissa qiegħed jindirizza din il-kwistjoni bil-għan li jidentifika soluzzjonijiet li jippermettu lill-utenti jimmonitorjaw it-tranżazzjonijiet tagħhom b’mod aktar faċli.

Il-Kummissjoni tappoġġa l-ħidma kontinwa tal-Bord tal-Pagamenti bl-Imnut bl-Euro biex titjieb it-trasparenza għall-utenti ta’ pagamenti bl-imnut u se tqis, fil-kuntest tar-rieżami tal-PSD2, kwalunkwe rakkomandazzjoni li jagħmel f’dan il-qasam il-Bord tal-Pagamenti bl-Imnut bl-Euro. 

4.Superviżjoni u sorveljanza tal-ekosistema tal-pagamenti li jibqgħu validi fil-futur

Kif ġie enfasizzat fl-istrateġija dwar il-finanzi diġitali, l-ekosistema finanzjarja qiegħda ssir dejjem aktar kumplessa b’katina tal-valur aktar frammentata. Il-katina tal-pagamenti tinvolvi ħafna atturi (xi wħud regolati, oħrajn le) u livelli dejjem jiżdiedu ta’ kumplessità u interdipendenza. Filwaqt li r-regolamentazzjoni għandha tiggarantixxi kundizzjonijiet ekwivalenti ta’ kompetizzjoni, tippromwovi kompetizzjoni ġusta u ostakli baxxi għad-dħul u tixpruna l-innovazzjoni, għandha wkoll tħares id-drittijiet tal-utenti u tipproteġi l-ekosistema ġenerali minn riskji finanzjarji u operazzjonali. Sabiex jintlaħqu dawn l-objettivi, il-perimetru regolatorju jeħtieġ li jkun ibbilanċjat tajjeb.

Filwaqt li l-implimentazzjoni tal-PSD2 għadha fil-bidu tagħha, id-Direttiva dwar il-Flus Elettroniċi (EMD2) 48 ilha fis-seħħ għal aktar minn għaxar snin, u għalhekk hemm biżżejjed esperjenza biex wieħed jitgħallem mill-implimentazzjoni tagħha. Wara l-adozzjoni tal-PSD2, iż-żewġ reġimi qorbu lejn xulxin, iżda baqgħu separati. Jidher li d-differenzi bejn is-servizzi pprovduti mill-istituzzjonijiet tal-pagamenti u mill-istituzzjonijiet tal-flus elettroniċi m’għadhomx jiġġustifikaw reġim distint ta’ awtorizzazzjoni u superviżjoni u għalhekk jistgħu jitqiegħdu taħt qafas wieħed. Minħabba li l-kampijiet ta’ applikazzjoni rispettivi tal-PSD2 u l-EMD2 jeskludu ċerti servizzi u strumenti, huwa importanti wkoll li jiġi żgurat li kwalunkwe eżenzjoni mogħtija lil negozji li joħolqu riskji baxxi tibqa’ ġustifikata.

Ħtieġa għal kundizzjonijiet ekwivalenti ta’ kompetizzjoni bejn il-fornituri ta’ servizzi ta’ pagament

F’dinja dejjem aktar iddominata minn pjattaformi diġitali, il-fornituri kbar tat-teknoloġija qegħdin jieħdu vantaġġ mill-bażi ta’ konsumaturi vasta tagħhom biex joffru soluzzjonijiet aċċessibbli direttament lill-utenti aħħarin. Id-dħul tagħhom fil-finanzi jista’ jikkonsolida l-effetti tan-network u s-saħħa tagħhom fis-suq. Kif ġie enfasizzat fl-istrateġija dwar il-finanzi diġitali, tfaċċaw diversi inizjattivi li jinvolvu fornituri ta’ servizz ta’ kriptoassi li jużaw teknoloġiji tar-reġistru distribwit. Dawn l-atturi jistgħu jipprovdu servizzi ta’ pagament li jikkompetu ma’ dawk offruti minn atturi regolati (eż. fornituri ta’ servizz ta’ pagament, sistemi ta’ pagament u skemi ta’ pagament). Għalhekk, dawn għandhom jiġu regolati fuq l -istess bażi sabiex jiġu żgurati kundizzjonijiet ekwivalenti ta’ kompetizzjoni (“l-istess attività, l-istess riskji, l-istess regoli”). Minn naħa, dawn jistgħu jwessgħu l-firxa ta’ servizzi ta’ pagament disponibbli u jikkontribwixxu għal suq innovattiv. Min-naħa l-oħra dawn jistgħu, jekk ma jkunux regolati jew sorveljati kif suppost, joħolqu theddida għas-sovranità monetarja u l-istabbiltà finanzjarja.

Matul is-snin, kwistjonijiet ta’ kompetizzjoni osservati fis-settur tal-pagamenti relatati mal-aċċess għal skambji ta’ data u informazzjoni bejn il-kompetituri, kif ukoll żieda fir-riskji ta’ esklużjoni u abbuż tad-dominanza. Dawn ir-riskji jistgħu jiżdiedu aktar permezz tad-diġitalizzazzjoni. Pereżempju, pjattaformi ta’ servizzi finanzjarji diġitali emerġenti ġodda jistgħu malajr jiksbu pożizzjonijiet dominanti jew setgħa fis-suq. Il-fornituri kbar tat-teknoloġija jistgħu jużaw id-data tal-konsumaturi u l-vantaġġi tal-effett tan-network tagħhom biex jidħlu fis-settur tal-pagamenti, u jingranaw is-setgħa tas-suq tagħhom mill-midja soċjali jew mis-servizzi ta’ tiftix. Bħala parti mill-infurzar tal-politika tal-kompetizzjoni tagħha fis-swieq diġitali, il-Kummissjoni qiegħda timmonitorja mill-qrib l-iżviluppi diġitali fis-servizzi finanzjarji u tinforza l-liġi tal-kompetizzjoni tal-UE, fejn ikun meħtieġ, biex tippromwovi l-kompetizzjoni u tipprevjeni l-ostakli għad-dħul f’dawn is-swieq.

Superviżjoni u sorveljanza tal-ekosistema tal-pagamenti

Is-superviżjoni u s-sorveljanza tal-atturi rilevanti fil-katina tal-pagamenti saru dejjem aktar kumplessi, meta wieħed iqis il-feġġ ta’ ħafna mudelli kummerċjali u strutturi ta’ grupp ġodda. L-implikazzjonijiet superviżorji potenzjali saru evidenti f’każ riċenti li kien jinvolvi kumpanija teknoloġika li tipprovdi servizzi relatati mal-pagamenti.

Il-konglomerati tal-pagamenti jistgħu jinkludu entitajiet kemm regolati kif ukoll mhux regolati. Il-problemi li jiltaqgħu magħhom l-entitajiet mhux regolati li jipprovdu servizzi tekniċi biex jappoġġaw uħud mill-affiljati tal-Grupp jistgħu potenzjalment ikollhom effett kollaterali. Esperjenza riċenti wriet li l-falliment ta’ entità mhux regolata jista’ jkollu konsegwenzi tanġibbli għal sussidjarji regolati oħra (eż. l-iffriżar tas-servizzi tal-istituzzjonijiet mill-awtorità nazzjonali kompetenti).

Il-PSD2 bħalissa ma tkoprix servizzi pprovduti minn “fornituri ta’ servizzi tekniċi” li jappoġġaw il-forniment ta’ servizzi ta’ pagament mingħajr ma jidħlu fil-pussess ta’ fondi fl-ebda waqt 49 . Billi s-servizzi ta’ pagament jiddependu dejjem aktar fuq il-forniment ta’ servizzi anċillari minn, jew fuq, arranġamenti ta’ esternalizzazzjoni ma’ entitajiet mhux regolati, il-Kummissjoni tqis li huwa indispensabbli li tivvaluta, fil-kuntest tar-rieżami tal-PSD2, jekk jenħtieġx li xi wħud minn dawn is-servizzi u l-fornituri jiddaħħlu fl-isfera regolata u jkunu soġġetti għas-superviżjoni 50 .

L-atturi fil-katina tal-pagamenti jistgħu jkunu taħt is-superviżjoni jew is-sorveljanza ta’ entitajiet differenti. Il-BĊE u l-banek ċentrali nazzjonali jaqdu rwol ċentrali fis-sorveljanza tas-sistemi, l-iskemi u l-istrumenti ta’ pagament u tal-fornituri ta’ servizz tagħhom. Dan jikkumplimenta r-rwol tas-superviżuri nazzjonali u Ewropej fis-superviżjoni tal-fornituri ta’ servizz ta’ pagament. Huwa importanti li l-oqfsa superviżorji u ta’ sorveljanza jkunu strutturati b’mod koerenti, u jitqiesu d-dipendenzi bejn il-fornituri ta' servizzi ta' pagament, is-sistemi ta’ pagament u l-iskemi ta’ pagament.

C.Pilastru 3: Sistemi ta’ pagament bl-imnut effiċjenti u interoperabbli u infrastrutturi oħra ta’ appoġġ

1.Sistemi u infrastrutturi ta’ pagament interoperabbli

Mhux il-fornituri ta' servizzi ta' pagament kollha li ffirmaw għall-Iskema tat-trasferiment ta' kreditu fis-SEPA (SCT Inst.), u li jistgħu jintlaħqu domestikament, jistgħu jintlaħqu wkoll b’mod transfruntier. Dan huwa kemm ksur tar-regoli tal-iskema SCT Inst. kif ukoll tal-Artikolu 3(1) tar-Regolament dwar is-SEPA. Dan huwa parzjalment minħabba n-nuqqas ta’ interoperabbiltà bejn il-mekkanismi tal-ikklerjar u tas-saldu. Il-fornituri ta' servizzi ta' pagament ikollhom jagħmlu konnessjoni ma’ diversi mekkanismi tal-ikklerjar u tas-saldu (nazzjonali u/jew Ewropej) u jwarrbu u jimmonitorjaw diversi pulijiet ta’ likwidità. Dan la huwa ideali u lanqas effettiv, minħabba li anke b’konnessjonijiet multipli dawn ma jistgħux jiksbu aċċessibilità pan-Ewropea sħiħa għall-SCT Inst. Dan huwa wkoll għali minħabba l-qasma ta’ likwidità bejn il-mekkanismi tal-ikklerjar u tas-saldu.

L-operaturi tas-sistemi ta’ pagament bl-imnut għandhom għalhekk jiżguraw interoperabilità effiċjenti bejn is-sistemi. Fl-2019, il-BĊE ħabbar li fin-nuqqas ta’ soluzzjonijiet privati sodisfaċenti għal kwistjonijiet ta’ interoperabbiltà, l-Eurosistema se tħares lejn soluzzjonijiet xierqa 51 . Fl-24 ta’ Lulju 2020, dan ħabbar id-deċiżjoni tiegħu li jistabbilixxi miżuri li jiżguraw li tintlaħaq firxa pan-Ewropea għall-pagamenti istantanji bl-euro sa tmiem l-2021 52 . Bħala konsegwenza, jenħtieġ li l-fornituri ta' servizzi ta' pagament kollha li jkunu aderixxew mal-Iskema SCT Inst. u huma aċċessibbli fit-TARGET2 53 isiru wkoll aċċessibbli f’kont ta’ likwidità tal-flus ta’ bank ċentrali f’Sistema ta’ Pagament Istantanju TARGET (TIPS) 54 , jew bħala parteċipant jew bħala parti li tista’ tintlaħaq (jiġifieri permezz tal-kont ta’ fornitur ta' servizzi ta' pagament ieħor li huwa parteċipant).

Il-Kummissjoni tappoġġa bis-sħiħ dawn il-miżuri proposti, li huma meħtieġa biex jiżguraw l-aċċessibbiltà fiż-żona tal-euro kollha għall-pagamenti istantanji, jgħinu lill-fornituri ta' servizzi ta' pagament jikkonformaw mar-Regolament dwar is-SEPA, ineħħu n-nases tal-likwidità, u jġibu l-benefiċċji lill-mekkanismi tal-ikklerjar u tas-saldu kollha li qegħdin jikkompetu fil-forniment ta’ servizzi ta’ pagament istantanju, li mhux se jibqgħu jiddependu aktar fuq l-ilħuq ta’ ftehimiet bilaterali biex jiġu stabbiliti r-rabtiet.

Il-Kummissjoni tqis li l-estensjoni tad-disponibbiltà ta’ dawn l-infrastrutturi transfruntieri mill-euro għal muniti oħra tal-UE hija importanti biex jiġu żgurati pagamenti istantanji pan-Ewropej. Għalhekk, din tistenna li l-ewwel ftehim ta’ kooperazzjoni li jippermetti s-saldu ta’ pagamenti istantanji mhux bl-euro (krona Żvediża) fis-Sistema ta' Pagamentt Instantanju TARGET, li ġie konkluż fit-3 ta’ April 2020, se jwitti t-triq għal soluzzjonijiet li jiffaċilitaw pagamenti istantanji b’muniti differenti.

2.Ekosistema ta’ pagamenti miftuħa u aċċessibbli

Aċċess għal sistemi ta’ pagament huwa essenzjali għal kompetizzjoni effettiva u innovazzjoni fis-suq tas-sistemi ta’ pagament. Minħabba li l-istituzzjonijiet tal-pagamenti u tal-flus elettroniċi jikkompetu mal-banek biex jipprovdu servizzi ta’ pagament u jikkontribwixxu għall-innovazzjoni fis-suq tal-pagamenti, huwa importanti li jiġi garantit li l-atturi kollha jkollhom aċċess ġust, miftuħ u trasparenti għas-sistemi ta’ pagament.

Filwaqt li d-Direttiva dwar is-Servizzi ta’ Ħlas riveduta (PSD2) tirrikjedi aċċess oġġettiv u nondiskriminatorju għas-sistemi ta’ pagament għall-fornituri ta' servizzi ta' pagament awtorizzati, id-Direttiva dwar il-Finalità tas-Saldu (DFS) 55 tagħmel l-aċċess dipendenti fuq kriterji statutorji. Dan ma ħalliex lill-istituzzjonijiet tal-flus elettroniċi u lill-istituzzjonijiet tal-pagamenti jiksbu aċċess dirett għas-sistemi ta’ pagament indikati fid-DFS.

Il-PSD2 tirrikjedi li l-Istati Membri jiżguraw li l-parteċipanti diretti (jiġifieri l-aktar il-banek) f’sistema ta’ pagament imsemmija fid-DFS jippermettu aċċess indirett minn fornituri ta' servizzi ta' pagament mhux bankarji b’mod oġġettiv, proporzjonat u mhux diskriminatorju. Madankollu, l-aċċess indirett permezz tal-banek jista’ ma jkunx l-aħjar għażla għal ħafna fornituri ta' servizzi ta' pagament mhux bankarji, minħabba li dan jagħmilhom dipendenti fuq dawk il-banek.

Il-Kummissjoni hija konxja li xi banek ċentrali nazzjonali ppermettew il-parteċipazzjoni diretta jew indiretta ta’ istituzzjonijiet tal-pagamenti u tal-flus elettroniċi, soġġetti għal ċerti kriterji. Dan wassal għal kwistjonijiet ta’ kundizzjonijiet ekwivalenti ta’ kompetizzjoni u kompla jifframmenta is-suq tal-pagamenti. Peress li l-aċċess indirett huwa l-unika għażla f’sistemi bħas-Sistema ta’ Pagament Instantanju TARGET, dan jista’ joħloq effetti mhux intenzjonati u sfidi operazzjonali, anke fir-rigward tal-konformità mar-rekwiżiti dwar il-ġlieda kontra l-ħasil tal-flus u l-ġlieda kontra l-finanzjament tat-terroriżmu. Min-naħa l-oħra, dan jista’ jgħawweġ il-kundizzjonijiet ekwivalenti ta’ kompetizzjoni bejn il-banek u l-fornituri ta' servizzi ta' pagament mhux bankarji.

3.Aċċess għal infrastrutturi tekniċi meħtieġa

Il-Kummissjoni temmen li jenħtieġ li l-fornituri ta' servizzi ta' pagament Ewropej ikunu jistgħu jiżviluppaw u joffru lill-utenti Ewropej kollha, mingħajr restrizzjonijiet bla bżonn, soluzzjonijiet ta’ pagament innovattivi bl-użu tal-infrastrutturi tekniċi rilevanti kollha, skont termini ġusti, raġonevoli u mhux diskriminatorji u kundizzjonijiet ta’ aċċess.

Il-Kummissjoni hija konxja minn varjetà ta’ sitwazzjonijiet li fihom xi operaturi jistgħu jirrestrinġu jew jimblukkaw l-aċċess għall-infrastrutturi tekniċi meħtieġa. Dawn jistgħu jinkludu firxa ta’ elementi ta’ software u hardware li huma meħtieġa jekk għandhom jiġu żviluppati u offruti soluzzjonijiet ta’ pagament innovattivi, eż. is-saffi mhux pubbliċi integrati fis-sistemi operattivi ta’ apparati mobbli (inklużi l-antenni tal-Komunikazzjoni fil-Kamp Qrib), il-qarrejja tal-identitajiet bijometriċi bħal skeners tal-marki tas-swaba’ jew tar-rikonoxximent tal-wiċċ, app stores, kernels tal-punt tal-bejgħ 56 , kards tas-SIM, eċċ. 57

L-aktar kwistjoni rrapportata b’mod komuni hija relatata ma’ xi manifatturi ta’ apparati mobbli li jirrestrinġu l-aċċess ta’ partijiet terzi għat-teknoloġija tal-Komunikazzjoni fil-Kamp Qrib inkorporata f’apparati mobbli intelliġenti. Dan l-aħħar, il-Kummissjoni nediet proċeduri ta’ kompetizzjoni biex teżamina l-kundizzjonijiet għall-aċċess minn partijiet terzi għat-teknoloġija tal-Komunikazzjoni fil-Kamp Qrib ta’ manifattur wieħed ta’ apparat mobbli. 58  

Xi skemi ta’ kards Ewropej jirrapportaw li għandhom diffikultajiet biex jaċċessaw il-kernel mingħajr kuntatt fit-terminals tal-punt tal-bejgħ, li, għall-pagamenti transfruntieri fl-Ewropa bdiet tintuża minn skemi ta’ kards internazzjonali. Il-Kooperattiva Ewropea għall-Pagamenti bil-Kard 59 qiegħda tiżviluppa kernel proprjetarja, iżda t-tnedija tagħha tul il-katina tal-pagamenti kollha, skont l-industrija, se tieħu diversi snin.

Dawn ir-restrizzjonijiet jistgħu jirriżultaw f’vulnerabbiltajiet sinifikanti għall-ekosistema Ewropea tal-pagamenti, li jfixklu l-kompetizzjoni, l-innovazzjoni u l-ħolqien ta’ soluzzjonijiet ta’ pagament pan-Ewropej. Fl-istess ħin, intervent unilaterali fil-livell tal-Istati Membri jista’ jwassal għal frammentazzjoni tas-suq u jgħawweġ il-kundizzjonijiet ekwivalenti ta’ kompetizzjoni.

D.Pilastru 4: Pagamenti internazzjonali effiċjenti, inklużi r-rimessi

Fl-Ewropa, l-isforzi tar-regolamentazzjoni u l-industrija biex tinkiseb is-SEPA naqqsu drastikament il-kostijiet tat-trasferiment tal-flus matul dawn l-aħħar għaxar snin. Madankollu, il-pagamenti madwar il-fruntieri esterni tal-UE huma aktar bil-mod, aktar għaljin, aktar opaki u aktar kumplessi.

Ir-rimessi globali kibru bi kważi sitt darbiet mill-2000, u laħqu madwar USD 714-il biljun fl-2019 62 . Dan it-tkabbir rapidu kien fil-biċċa l-kbira xprunat minn flussi lejn pajjiżi bi dħul baxx u medju, li jammontaw għal tliet kwarti tat-total. Flimkien, l-UE, l-Istati Uniti u l-Arabja Sawdija huma bil-bosta s-sors ewlieni tal-flussi ta’ rimessi lejn pajjiżi bi dħul baxx u medju, li jammontaw għal madwar żewġ terzi tat-total.

Għall-pajjiżi bi dħul baxx u medju, l-influssi ta’ rimessi huma ta’ rilevanza makroekonomika għolja, u għal ħafna jirrappreżentaw aktar minn 10 % tal-PDG tagħhom. Dawn jipprovdu wkoll linja ta’ finanzjament essenzjali għal ħafna familji riċevituri u ta’ spiss jaġixxu bħala xibka ta’ sigurtà soċjali informali, li tippermetti lil 800 miljun membru ta’ familji (li għalihom ir-rimessi jirrappreżentaw medja ta’ madwar 75 % tad-dħul tagħhom) biex iħallsu għall-ikel u jħallsu għall-kura tas-saħħa, għall-edukazzjoni u għal ħtiġijiet bażiċi oħra. Kif imkejjel mill-bażi tad-data dinjija dwar il-Prezzijiet tar-Rimessi tal-Bank Dinji, l-ispiża medja globali tar-rimessi għadha qrib is-7 %, filwaqt li l-komunità internazzjonali impenjat ruħha li tnaqqas dawk l-ispejjeż għal anqas minn 3 % sal-2030. Bħala konsegwenza tal-pandemija tal-Covid-19, ir-rimessi huma mbassra li jonqsu b’madwar 20 % fl-2020, hekk kif il-migranti jiffaċċjaw telf ta’ impjiegi u inċertezza.

L-objettiv tal-Kummissjoni huwa li l-pagamenti transfruntiera li jinvolvu pajjiżi mhux tal-UE, inklużi r-rimessi, isiru aktar mgħaġġla, aktar affordabbli, aktar aċċessibbli, aktar trasparenti u aktar konvenjenti. Dan se jinkoraġġixxi wkoll użu akbar tal-euro u jsaħħaħ il-pożizzjoni tiegħu bħala munita globali.

Il-frizzjonijiet ewlenin li jaffettwaw il-pagamenti transfruntieri internazzjonali ġew identifikati reċentement fir-rapport tal-Istadju 1 tal-Bord għall-Istabbiltà Finanzjarja (FSB) dwar il-pagamenti transfruntieri 63 . Meħudin flimkien, dawn il-frizzjonijiet joħolqu ostakli għall-intermedjarji tal-pagamenti li jfittxu li jipprovdu servizzi transfruntieri, jistgħu jżidu l-prezzijiet għall-utenti aħħarin, inaqqsu l-investiment fl-immodernizzar tal-proċessi ta’ pagament transfruntier u jaffettwaw ukoll ir-rimessi.

Il-Kummissjoni temmen li hija meħtieġa taħlita ta’ azzjonijiet fuq livell globali u speċifiku għall-ġurisdizzjoni. F’konformità mas-sejbiet tal-Kumitat dwar il-Pagamenti u l-Infrastrutturi tas-Suq (CPMI) 64 , dawn jistgħu jinqasmu f’azzjonijiet speċifiċi għall-UE u azzjonijiet biex jiffaċilitaw ir-rimessi.

Dawn l-azzjonijiet kollha jistgħu jappoġġaw ir-rwol internazzjonali tal-euro billi jsaħħu l-kapaċità taċ-ċittadini u tal-kumpaniji li jużaw l-euro bħala munita għat-trasferimenti minn persuna għal oħra, għall-investiment, għall-finanzjament, u għall-flussi kummerċjali.

IV. Konklużjoni

Din l-istrateġija tidentifika l-prijoritajiet u l-objettivi ewlenin għall-pagamenti bl-imnut fl-Ewropa matul l-erba’ snin li ġejjin, abbażi ta’ kontribut estensiv mill-partijiet ikkonċernati kollha u filwaqt li jitqies bis-sħiħ ir-riżultat tal-konsultazzjoni pubblika.

Biex jintlaħqu dawn l-objettivi, il-Kummissjoni qiegħda timpenja ruħha għal għadd ta’ azzjonijiet importanti. Il-Kummissjoni tħeġġeġ lill-partijiet ikkonċernati kollha, fil-livell nazzjonali u tal-UE, biex jimpenjaw ruħhom b’mod attiv fl-implimentazzjoni ta’ din l-istrateġija.

(1)

Il-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni “Lejn rwol internazzjonali aktar b’saħħtu tal-euro” ta’ Diċembru 2018. https://ec.europa.eu/info/sites/info/files/com-2018-796-communication_en.pdf

(2)

Skont il-BĊE, fl-2018, il-pagamenti mhux bi flus laħqu 91 biljun tranżazzjoni fiż-żona tal-euro u 112-il biljun fl-UE filwaqt li kienu madwar 103 biljuni fl-2017.

(3)

https://group.bnpparibas/en/press-release/major-eurozone-banks-start-implementation-phase-unified-payment-scheme-solution-european-payment-initiative-epi  

(4)

  https://ec.europa.eu/info/news/200702-european-payments-initiative_en  

u https://www.ecb.europa.eu/press/pr/date/2020/html/ecb.pr200702~214c52c76b.en.html

(5)

Bħall-P27 fil-pajjiżi Nordiċi

(6)

Pereż. l-Assoċjazzjoni Ewropea għal Sistemi tal-Pagament b'Mezz Mobbli (EMPSA)

(7)

Il-Bord tal-Pagamenti bl-Imnut bl-Euro (ERPB) huwa korp ta’ livell għoli ppresedut mill-BĊE, li jgħaqqad flimkien in-naħa tal-provvista u d-domanda tal-industrija Ewropea tal-pagamenti

(8)

  https://www.ecb.europa.eu/press/key/date/2019/html/ecb.sp191126~5230672c11.en.html

(9)

Ara n-nota f’qiegħ il-paġna 1

(10)

  https://www.europeanpaymentscouncil.eu/what-we-do/sepa-instant-credit-transfer . Għaż-żona tal-euro biss, ir-rata ta’ penetrazzjoni bħalissa tgħodd għal 65,9 %. Ir-rata ta’ penetrazzjoni tal-parteċipanti kollha fl-iskema SCT hija ta’ 56,1 %.

(11)

L-Artikolu 4(4) tar-Regolament (UE) Nru 260/2012.

(12)

Soluzzjonijiet għall-utent aħħari mibdija b’mod mobbli u soluzzjonijiet ta’ pagament istantanju fil-punt tal-interazzjoni

(13)

Dan jinkludi pereżempju l-iżvilupp tal-iskemi “SEPA Proxy look-up” u “Request-to-Pay”, kif ukoll funzjonalitajiet bħal “preżentazzjoni tal-fattura elettronika” u “rċevuti elettroniċi”

(14)

  https://www.europeanpaymentscouncil.eu/what-we-do/other-schemes/sepa-proxy-lookup-scheme

(15)

Inklużi kemm il-punt tal-bejgħ fiżiku kif ukoll il-kummerċ elettroniku

(16)

Rispons Rapidu

(17)

Għal aktar dettalji ara t-Taqsima 3 taħt it-Tielet Pilastru.

(18)

  https://www.europeanpaymentscouncil.eu/what-we-do/other-sepa-payments/sepa-goes-mobile/ad-hoc-multi-stakeholder-group-mobile-initiated

(19)

Għal aktar dettalji ara t-Taqsima 1 tat-Tielet Pilastru ta’ din il-Komunikazzjoni.

(20)

Bħall-hekk imsejħa prattiki qarrieqa ta’ “push payments awtorizzati” li, fir-Renju Unit biss, irriżultaw f’GBP 456 miljun (EUR 504 miljun) ta’ telf fl-2019.

(21)

Ara t-Taqsima 1 taħt il-Pilastru 2

(22)

Id-Direttiva (UE) 2015/2366

(23)

Id-Direttiva 2014/59/UE

(24)

Is-CPACE qiegħda tiġi żviluppata bħala riżultat ta’ xi skemi ta’ kards Ewropej li għandhom diffikultajiet biex jaċċessaw il-kernel mingħajr kuntatt żviluppata minn skemi ta’ kards internazzjonali – ara t-taqsima 3 tal-pilastru 3.

(25)

Pereż. ispirati minn inizjattivi li jinsabu fil-Gwida għall-Bejjiegħa bl-Imnut Żgħar https://op.europa.eu/en/publication-detail/-/publication/d606c517-4445-11e8-a9f4-01aa75ed71a1/language-mt

(26)

  https://ec.europa.eu/digital-single-market/en/digital-innovation-hubs

(27)

Verein für Konsumenteninformation v Deutsche Bahn (C-28/18, EU:C:2019:673 (il-5 ta' Settembru 2019)

(28)

Ir-Regolament (UE) Nru 910/2014 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-23 ta’ Lulju 2014 dwar l-identifikazzjoni elettronika u s-servizzi fiduċjarji għal tranżazzjonijiet elettroniċi fis-suq intern u li jħassar id-Direttiva 1999/93/KE

(29)

Ir-Regolament (UE) 2018/1724 li jistabbilixxi gateway diġitali unika li tipprovdi aċċess għal informazzjoni, għal proċeduri u għas-servizzi ta’ assistenza u ta’ soluzzjoni tal-problemi.

(30)

Fl-2018, l-għadd totali ta’ pagamenti mhux bi flus fiż-Żona tal-Euro, li jinkludu t-tipi kollha ta’ servizzi ta’ pagament, żdied b’7,9 % meta mqabbel mas-sena ta’ qabel.

(31)

  https://www.ecb.europa.eu/pub/pdf/scpops/ecb.op201.en.pdf

(32)

Skont ir-Riksbank, il-proporzjon ta’ dawk li ħallsu għall-aktar xirja riċenti tagħhom fi flus naqas minn 39 % fl-2010 għal 13 % fl-2018.

(33)

“Banek Ċentrali u pagamenti fil-qasam diġitali”, BIS, Ġunju 2020 https://www.bis.org/publ/arpdf/ar2020e3.pdf

(34)

Skont l-istudju tal-BĊE dwar l-“Użu ta’ flus kontanti minn unitajiet domestiċi fiż-żona tal-euro” (karta okkażjonali tal-BĊE nru 201/Novembru 2017) bħala medja 5-6 % tal-parteċipanti mistħarrġa fiż-żona tal-euro rrapportaw li kien diffiċli (ħafna) li wieħed isib ATM jew bank meta kien meħtieġ.

(35)

Dwar it-trażmissjoni virali ara per eżempju https://www.ecb.europa.eu/press/blog/date/2020/html/ecb.blog200428~328d7ca065.en.html

(36)

Il-BEUC, “Flus kontanti kontra mhux bi flus kontanti: il-konsumaturi jeħtieġu dritt li jużaw il-flus kontanti”, https://www.beuc.eu/publications/beuc-x-2019-052_cash_versus_cashless.pdf

(37)

Il-Bank Dinji, Global Findex 2017

(38)

Għal aktar informazzjoni, ara r-Rapport mill-Kummissjoni lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill dwar ir-restrizzjonijiet fuq il-pagamenti fi flus kontanti, COM(2018) 483 finali.

(39)

Ara pereżempju, il-Linji Gwida tal-EBA dwar l-eżenzjoni mill-mekkaniżmu ta’ riżerva taħt l-RTS dwar l-SCA u s-CSC: https://eba.europa.eu/eba-publishes-final-guidelines-on-the-exemption-from-the-fall-back-mechanism-under-the-rts-on-sca-and-csc  

(40)

 Pereż. l-Opinjoni tal-EBA dwar l-ostakli għall-forniment ta’ servizzi ta’ fornituri terzi skont id-Direttiva dwar is-Servizzi ta’ Pagament: https://eba.europa.eu/eba-publishes-opinion-obstacles-provision-third-party-provider-services-under-payment-services

(41)

Ara https://eba.europa.eu/regulation-and-policy/payment-services-and-electronic-money/eba-working-group-on-apis-under-psd2

(42)

https://ec.europa.eu/info/sites/info/files/business_economy_euro/banking_and_finance/documents/190726-joint-statement-psd2_en.pdf  

(43)

  https://eba.europa.eu/regulation-and-policy/payment-services-and-electronic-money/guidelines-on-major-incidents-reporting-under-psd2  

(44)

Ara https://dmarc.org/ . DMARC huwa mod li jagħmilha aktar faċli għal min jibgħat u jirċievi l-posta elettronika biex jiddetermina jekk messaġġ partikolari huwiex leġittimament mingħand min intbagħat, u x’għandu jsir jekk le.

(45)

Li bħalissa qiegħda tiġi rieżaminata sabiex tittejjeb il-protezzjoni u r-reżiljenza tal-infrastrutturi kritiċi kontra theddid mhux relatati maċ-ċibernetika.

(46)

  https://eba.europa.eu/eba-provides-clarity-banks-consumers-application-prudential-framework-light-covid-19-measures  

(47)

Ir-Regolament Delegat tal-Kummissjoni (UE) 2018/389 tas-27 ta’ Novembru 2017 li jissupplimenta d-Direttiva (UE) 2015/2366 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill fir-rigward ta’ standards tekniċi regolatorji għall-awtentikazzjoni qawwija tal-konsumatur u standards miftuħin ta’ komunikazzjoni li jkunu komuni u sikuri

(48)

Id-Direttiva 2009/110/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-16 ta’ Settembru 2009 dwar il-bidu, l-eżerċizzju u s-superviżjoni prudenzjali tan-negozju tal-istituzzjonijiet tal-flus elettroniċi li temenda d-Direttivi 2005/60/KE u 2006/48/KE u li tħassar id-Direttiva 2000/46/KE (ĠU L 267, 10.10.2009, p. 7).

(49)

L-Artikolu 3(j)

(50)

Din il-valutazzjoni għandha tqis, inter alia, il-linji gwida tal-EBA dwar l-esternalizzazzjoni (EBA/GL/2019/02), li japplikaw għall-fornituri regolati kollha ta’ servizz ta’ pagament.

(51)

Id-Diskors ta’ B. Cœuré tad-29 ta' Novembru 2019

https://www.ecb.europa.eu/press/key/date/2019/html/ecb.sp191126~5230672c11.en.html

(52)

  https://www.ecb.europa.eu/paym/intro/news/html/ecb.mipnews200724.en.html

(53)

TARGET2 hija s-sistema ta’ saldu gross f’ħin reali (RTGS) proprjetà tal-Eurosystem u operata minnha.

(54)

Saldu b’Pagament Instantanju TARGET (TIPS) huwa servizz ta’ infrastruttura tas-suq imniedi minn Eurosystem f’Novembru 2018. Dan jippermetti lill-fornituri tas-servizzi ta’ pagament joffru trasferimenti ta’ fondi lill-klijenti tagħhom f’ħin reali u l-ħin kollu, kuljum tas-sena.

(55)

Id-Direttiva 98/26/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tad-19 ta’ Mejju 1998 dwar il-finalità tas-saldu fis-sistemi ta’ saldu ta’ pagamenti u titoli.

(56)

Kernel huwa sett ta’ funzjonijiet li jipprovdi l-loġika tal-ipproċessar u d-data li huma meħtieġa biex titwettaq tranżazzjoni b’kuntatt jew mingħajr kuntatt fl-applikazzjoni ta’ pagament ta’ terminal f’punt tal-bejgħ.

(57)

Kif identifikat minn dawk li wieġbu għall-konsultazzjoni pubblika ta’ qabel din l-istrateġija

(58)

Il-każ AT.40452

(59)

  http://www.europeancardpaymentcooperation.eu/

(60)

Il-Kummissjoni bħalissa qiegħda tirrieżamina r-regoli applikabbli għall-ftehimiet orizzontali u vertikali, kif ukoll l-Avviż dwar id-Definizzjoni tas-Suq. Barra minn hekk, f’Ġunju 2020, il-Kummissjoni nediet konsultazzjoni pubblika sabiex tivvaluta jekk tistax tkun meħtieġa Għodda Ġdida għall-Kompetizzjoni sabiex tindirizza l-problemi strutturali tal-kompetizzjoni li r-regoli tal-kompetizzjoni attwali ma jistgħux jindirizzaw bl-aktar mod effiċjenti. Aktar informazzjoni dwar dawn il-proċessi ta’ rieżami tinsab fis-sit web tad-Direttorat Ġenerali għall-Kompetizzjoni: https://ec.europa.eu/competition/consultations/open.html

(61)

  https://ec.europa.eu/digital-single-market/en/digital-services-act-package  

(62)

“Il-Kriżi tal-Covid-19 minn lenti ta’ migrazzjoni”, Nota 32 dwar il-Migrazzjoni u l-Iżvilupp, Knomad, il-Bank Dinji, April 2020

(63)

 Ibid

(64)

https://www.bis.org/cpmi/publ/d193.pdf

(65)

L-RT1 hija sistema pan-Ewropea ta’ pagament istantanju proprjetà u mħaddma mill-EBA Clearing.

(66)

L-hekk imsejħa “tranżazzjonijiet b’komponent wieħed” huma dawk it-tranżazzjonijiet fejn jew il-fornitur ta’ servizz ta’ pagament tal-prenditur jew dak tal-pagatur ikun jinsab barra mill-Unjoni.